Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 23, 27 ʻOkakopa 1893 — HE MOOLELO HAWAII O kekahi Lahui i Kapaia Ka Mu u Laauhaelemai. Ka poe i Kapaia he poe ai Maia. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII O kekahi Lahui i Kapaia Ka Mu o Laauhaelemai. Ka poe i Kapaia he poe ai Maia.

A ka hapalua o ka poe kii ka mea nana ka ha-oopu i kekahi laau ohia lehua i paepae no mua o ka ha oopu, ua kapaia ia meal he uluna, a na keia mea no e hoomoe ma ke poo o ka ha. Aole e hiki i na mea e ae ke hele aku, a ia no o ka mea akeia kanaka e makemake ai a e wae ia mai no i na elima kanaka, ua lawa no, e hiki ia lakou ke hana me ka hoopuka ole aku i kekahi olelo a hawa naWana paha i ko lakou mau hoa hana i na e paa ka kekahi poe, alaila e nana pono loa ko lakou poe luna, a ma ke kunou e pono ai alaila e huli like ko lakou alo ma kekahi aoao a pela lakou e hana ai a hala aku ko ke alii kapu a pela a hala ko ka hakuaina a hala ko ka makaainana, alaila ua ike ke poo hana, ua paa, alaila o ka wa no ia o ke poo nui maluna ae e ho a ai i ke ahi, ua noa ua hiki i ka poe e ae ke hele aku. O keia lahui, ia wa no i paa ai kela ha, alaila. e hana no ke kilo a me ka mea nana kela ha ua ku ia he Wahipohaku aia no

ma ke kiowai o Kolokini Kaawakoa ilalo pono o Waialeale. O keia kahi a Kalaulehua i olelo aku ai ia Kanealohi "E! hae hae ka manu ke ale mai nei ka wai" ilaila e kii ai ke kilo a hahau me ka awa a me ka maia a me ke kalo kumu, a pau ua hanaia he aapu laau olona a waiho ma ke kae o keia luawai o Kolokini Kaawakoa a hoomaka ke kilo e kahea:

E Kona i ka unulau, E Puna i ke ao puaa, E Koolau i ke kiu wai koe au, E Halelea i ka huliwai ama-u, He laWakua ka makani no na puli o Kalalau,

I Waiakua, Waikanakaole i ka Wai kuauhoe a ka lawaia. E hoike aku kou mea kakau ua olelo ia ma ka moolelelo o keia lahui i lawe kalohe ia mai e Kalaulehua mai Kanehunamoku mai ko lakou lawe ia ana a hoopii ia ma ka Waikuauhoe a noho i HonopuWaiakua iloko o ka la o Mauli, oia ka la a Kalau lehua i kii ai i keia poe Mu* Ua hoopaaia keia poe Mu ehiku ko lakou nui eha Wahine, ekolu kane iloko o kekahi pua i hoike ia i ka helu i hala he pua kaioe, ke ulu nei kela pua ma kela uka o na pali o Laauhaelemai a hiki i ka paepae o Kolokini Kaawakoa, a o ke ano o keia pua he ula memelenunui.