Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 21, 25 ʻOkakopa 1893 — Page 1

This text was transcribed by:	Kate Motoyama
This work is dedicated to:	with deep respect for kumu mary kawena pukui

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

HONOLULU, POAKOLU, OKATOBA 25, 1893 HELU 21

@ha Loio Piha.

ANTONE ROSA.

(Akoni Rosa.)

@Kokua ma ke Kanawai.

@a--Alanui Kaahumanu.

@ sept30-tf

@KA JOHNSON.

@Kokua ma ke Kanawai,

@ Hooiaio Palapla no ka

Oahu.

@na--Alanui Kaahumanu

sept30-tf

@KAHOOKANO.

@Kokua ma ke kanawai.

@na--Alanui Kaahumanu.

sept30-tf

@ J. M. POEPOE.

@Kokua ma ke Kanawai.

@na--Alanui Betera ma-

@e Leta sept30-tf

@S. NAWAHI.

@na--Alanui Betera, ma

@hookahi me J. M. Poepoe

sept 30-tf

W. C. ACHI.

@Kokua ma ke Kanawai,

@ no ka lehulehu.

@na--Kihi o Alanui Beter-

a@ Moi. sept30-tf

@AM. K. KANE.

@Kokua ma ke Kanawai, a

@ka Lehulehu.

@na--Kihi o Alanui Betera.

sept30-tf

@L. KAULUKOU.

@Kokua ma ke Kanawai.

@ana--Kihi o Alanui Betera

@ sept30-tf

@KANEAKUA

@Kokua ma ke Kanawai,

@a Hooiaio Palapala no ka

@ Oahu.

@ana--Kihi o Alanui Betera.

sept30-tf

@L. HOLOKAHIKI.

@e Kokua ma ke Kanawai.

@aHoaiaio Palapala no ka

@ona, Oahu.

@ana--Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

JAMES K. KAULIA.

@ Kokua ma ke Kanawai

@Hana--Kihi o Alanui Moi-

@ Nuuanu. sept30-tf

@M. M. KAAUKAI.

@e Kokua ma ke Kanawai,

@Ana Aina.

@Hana--Mauka o ka Hale

sept30-tf

JAMES PAKELE.

@kokua ma ke Kanawai.

@ana--Alanui Kaahumanu

sept30-tf

KA MOOLELO KA AO HOONANEA

-NO-

Kinikalapu

-Ka-

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene

lani kahiko.

Ka homo paio o na kanaka ikaika

ewalu.

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama

ke Akua hoopahaohao.

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo

kala me ka ipakukui aniani kula

ehaeha.

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a

ka la.

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia me na

Owalilaunoho kanahao na kanaka eha.

Ka make ana o Hailama kahi Akua

Pahaohae.

Olelo aku la ka makuakane e kuu keiki, aole anei au i olelo aku ia oi i kekahi olelo paakiki loa.

I ka la au e mare ai i kekahi wahine no Farani, in a he alii a he lio ole, e kipaku aku au ia no ma@aho o keia halealii.

O ka lepo o Farani ko'u enemi ino, a o na mea a pau e ulu a e ku a e moe a e hele ana ma ka lepo o Farani, he hookahi no ia hilupea iloko o ko'u puuwai.

E kuu keiki, e hoolohe wale mai oe, aole anei oe o makee ana i ka nani o Pelekane kahiko a me kona nohoalii, ka waiwai io nou a no kau mamo a me na pua aku o kau mamo.

Pane oku la ke keikialii imua o kona makuakane me ka leo malie:

E kuu makua, ua kuhi au ua hoololi ae oe i kou manao mua no ko'u mare Wahine, no laila au i manao ai e kuka hou kaua.

Oiaio, o na nani a pau o ke aupuni o Pelekane nei, no'u io no ia i kou wa e make ai.

A oia mau mea, aole no ia he kumukuai no ko'u aloha e paakiki ana iloko o ko'u umauma.

E kuu makua, in a make oe, e noho koke aku ana au i ka noho alii nani o Pelekane nei, in a oia ka la a'u e lawe ae ai i ka mare me ka wahine a'u i moeuhane ai a ehaeha ka puuwai i na maawe kaula makalii a ke aloha, i hoomailo ia ai ko'u kino nona i na po hookahi tausani a oi?

E kuu keiki, oiaio, oiaio loa e hele kino mai ana ko'u uhane e kue ikaika i kou mare ana.

E kuu makuakane, o ka'u olelo hope loa keia, alaila, pau ko kaua kamailio.

Mahope iho o ka hookuu ia ana o na haumana i ka pau ana o ka hoike o ke kula kiekie o Mamesize ma ka la 24 o Dekemaba, e puka ana au ia la.

Ina aole oe e ike kino ia'u ma ka la 25 o Dekemaba ma keia halealii.

E hoomanao iho oe a e helu ma na huahelu, a e kakau i mau hua palapala minui, o ke sekona hope loa ka ia o ka'u ike kamailio ana me ka'u keiki aloha a o ka nalo o ka ia. Auwe! Aloha!! Aloha ino kuu keiki!!!

Ku ae ke keiki a haawi aku la i kana kauoha hope loa i ka makuakane, na kaua e pule no kaua ihoi. Aloha oe.

Hoi aku la ke keikialii i ka halekula me ka manaopaa no, no ka mare, a me ke aloha pa na hoi i ka makuakane.

He Moolelo

--NO--

Auhelenuiaiku.

Ka Umikumamakahi o na Keikikane

Ike Kapapaiakea

Ka Hoolei ana a na Kaikuana ia

Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka

Mooianea.

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele

nuiaiku i ka Mana.

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku

Ka Malama Maikai ana o Aukelenui-

aiku i kona Akua ia Lonoikaou-

lialii.

Ka Hoao ana me ka Moiwahine Na-

makaokahai.

Ua oleloia ke ano o keia lahui, he mu poupou liilii, a oia ka i olelo ia he mu, a i ole he na-mu, a i ole, he na-wa, a i ole pela, he menehune.

Ua ike ia keia lahui ma ka moku o Kauai, a ua kahea ia, "Ka mu ai maia o Laauhaelemai."

Ua lawa na mea a pau a Iku me kapapaiakea i hoomakaukau ai iloko o ka bale oihana kahuna o Kahaaliali, no ke ka'i huakai ana no ka la e poni ai ia Aukelenuiaiku, a kakou i kamailio mua ae nei.

I keia wa, he kanaka nui o Aukelenuiaiku no na makahiki ewalu i keia manawa.

Puka ae la o Iku a me Kapanaiakea i ka hala ana o na po eono e like me ka kakou i kamailio mua ai.

He mau la mahope iho o ka pau ana o na po eono, oia na po o Laaukukahi, Laaukulua, Laaupau, Kaloa Kukahi, Kaloa Kulua, Kalopau.

Ekolu Ole, oia na ole e pili ana i ka la a me ka po i kupono i ka po i o Kane.

Iloko o na po o na ole, aia o Iku i ka Hale Hoano, no ka lawelawe makaukau ana i na mea hoonani o kela keia eheu, a me na keena kapu kahua, anuu kuahu, na Ipu, na kulana, na kahua hoomoana, na anuu luna.

I ka po o Kane, ua komo aku la o Iku me Kapapaiakea na moi Iku Hai o ka Hale Hoano.

I ke ao o Kane aia na kahuna a pau iloko o ko lakou hale oihana kahuna, o kela papa keia papa 40 ko lakou nui.

O na makua alii a pau o kela me keia moku i hoonohonohoia ma ko lakou mau papa he lau ko lakou nui.

Ua kukulu ia lakou ma ke kahua o Kapapainuu, he wahi laula ia o ka aina, he lau ka nui o na kauhale malumalu no kela keia hanauna a me na mamo.

Ua olelo ae nei kakou mamua i ko Aukelenuiaiku wahi, oia ke kikowaena o ka huakai.

AUKELENUIAIKU.

Aia o Aukelenuiaiku iloko o ka Hale Alii Maoheohe (uluhe) e kiai palama ia ana oia e na makua alii elua lau.

O keia kiai palama ia ana o Auekelenuiaiku, no ka maka'u ia no o make i na kaikuaana.

O na kaikuaana o Aukelenuiaiku, aole hookahi o lakou i hele e nana i keia mau hooluwahiwa a na makua i ko lakou kaikaina, koe wale no o Noiaiku ke ahikuaana aloha i ko lakou kaikaina.