Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 20, 24 October 1893 — Page 2

Page PDF (795.26 KB)

This text was transcribed by:  Ululani Victor
This work is dedicated to:  Ka Moiwahine o Liliuokalani

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

NA RULA ALAKAI

O KA

NUPEPA PUKA LA

ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana ma kela la a me keia la ka nupepa puka la Hawaii ALOHA AINA.

 

E hoopiha ia ana kona mau kolamu me na manao kalaiaina naauao maluna o na ninau lehulehu o ka la, na moolelo, na kaao, na nuhou kuloho a kuwaho, na manao alakai naauao o na makamaka i kakau inoa ia.

 

E hoopuka ia no na olelo hoolaha, na mele, na kanikau, no ka uku loaa mua.

 

E hoounaia aku no na pepa i ka poe kauoha mai, ke hooili pu mai i ka uku pepa.

 

O ka uku pepa, he hapaha ko ka pule, hookahi dala o ka mahina.  umi dala o ka makahiki a he umi keneta no ke kope hookahi.

 

KEENA HANA:

 

MA KA HALE O KILIKINA.

 

Alanui Papu, Honolulu.

 

Aloha Aina.

 

J. K. Kaunamano

 

Ona, Lunahooponopono a me Puuku.

 

Poalua, Okatoba 24, 1893

 

            UA OLELOIA ma ka nupepa Kuokoa ke alii o ka Isarela o Ahaba ka Moi o Elia ke Kaula.  Olelo o Ahaba ia Elia o oe anei ka mea nana e hoopilikia nei i ka Isarela?

            Olelo aku la o Elia, nau no, no ka hoomana ia Baala, a pela ka e Liliu no ka hoomana i ke kua o ka Hale Naua.

            Kupanaha, kai no hoi o ke kumukanawai ka hewa, eia no ka hoi keia hewa o ka Hale Naua.

            He alii hele pule o Liliu, kokua i na hana pono o ko ke Akua Aupuni.  Aole nae he olelo mai, aole makou e lawe i kana dala, ua haumia i ka hale naua, lawe no nae, oiaio, he naaupo @a haalele no ka mea o ke dala ka uhane ole loihi o na haipule.

            Aole oia ke kumu o ke kaili ana i ke aupuni, o ka hoolohe ole i ke a'o a ka poe waiwai a me na wahine haole, aole ma ke kakau i kona inoa ma ka bila opiuma, loteri, ka leo oiaio keia o kahi mea e noho la ma ka noho o lakou, hoike keia makapeni no laila.

            Ke hoomaopopo nei au, o keia ke poolelo a Pareka i ka po Sabati iho nei, iaia i hoau ae ai i ke au o kana haiolelo iluna o Liliu, o ke ku no ia a puhee kanaka iwaho, hoomeamea ae la nae ua o Pareka e hoonalonalo ai i nalo iho, aole nalo ona.

 

NA MANAWA.

 

(Hoomauia.)

 

            Oiai o Gibson ke kanaka o ka puuwai hao kila e makawelawela ana i ka lahui nona ka aina, a e lili ana hoi i na Hawaii oiaio i ke kapae ia mawaho ae o na pomaikai a me na hua ohaha o ko lakou aina aloha.

            Ia wa a ma ia manawa no, ua hoopuka ia ae ke kuahaua kukala pili Aupuni.

            O ka manao nui malaila, oia no ka hoike aku i na aupuni noho makamaka a naauao o ke ao holookoa.

            Oia hoi e noho Emepera aku ka Moi Kalakaua maluna o na pae aina a pau o ka hema, a e kaa ka hoomalu ana oia lahui malalo o Kalakaua.

            Kamahao lua ole ka hana a keia kanaka a me kona Aha Kuhina eleele i hoohenehene ia mai ai e ua pohai la i aahu i ke koloka eleele o ka lua hohonu.

            No keia mau kumu manao maikai, ua oili ae la ka lili o ua pohai nei, e lele ana e like me ke akua lele poonui.

            O keia hana maikai a ke alakai noeau a ke kanaka i hihipe'a ia ka umauma e ke aloha pumehana no ke kanaka Hawaii.

            Oia mau hana maikai a naauao, kaulana, kiekie i hanaia no Hawaii oiaio.

            He mea ole keia mau nani a maikai i ka manao o ka pohai nona na lolo i puoloia me na manao ino ohumu lili.

            Ua ala ae la na manao lili kuhalahala o ua pohai ake la no lakou ka lani a me ka honua a me ka noho hanohano maloko o ka Hale Hoano.

 

Hoomana Naauao.

 

            I keia mau la onene o ka aina, ua kukulu ia e na Hawaii haipule oiaie ka hoomana naauao i a Iehova Sabaota mawaena o ka lahui Hawaii a me na lahui eae e imi ana e komo aku iloko o ka Lani Hou, ka Honua Hou a me Ierusalema Hou.

 

            Ua koho ia ma ka mana o ka Uhane Hemolele a me ke aloha o Iesu Karisto ko kakou Haku i kana kauwa i aloha nui ia o J. Kekipi ma ka balota ana i kahunapule no ia ekalesia maka la 22 o Oct. 1893-  O ka makua keia o ke kahunapule Hawaii e poni ia aku ana malalo o na hooponopono ana a kona aha hooko a me na hoahanau.

 

            He lulu mahina hou ke malama ia ana ma ka la pule mua o Nov.  E lawelawe ia ana ia hana mawaena o keia lahui ma keia mua aku ma kela a me keia apana a puni ka Pae Aina i mea e kokua ia ai na kahunapule a me na hana a pau i pili wale no i ka Ekalesia.

 

            E kukulu ia aku ana i Papa Hawaii oiaio, a e hana ia aku ana na kanawai a me na rula no ka malama ana a me ka hoolilo ana i na dala i hoihoi ia ae iloko o ia papa.

 

            E hoouna ia aku ana ma keia mua aku na Kahu Haieuanelio ma kela a me keia wahi a puni ka Pae Aina.

 

            Ua hala ka manawa a ka lahui Hawaii haipule e hoolohe ai hilinai hoi i na alakai hookamani ana a ka poe kalai aupuni me ka hai euanelio poho lalo i ka manawa hookahi.  Ma ka oiaio maoli ke koho iho, ua lilo keia oihana pookela o ka hemolele ma keia paeaina, i oihana kalepa Waiwai mai ka manaWa mahope koke iho o ka hoouna ia ana o na kahunapule Hawaii ma na paeaina ma ka hema aku nei o kakou a hiki i keia wa.

 

            E malama ia ana na dala loaa mai me ka manao aloha, a ku i ke aloha ia Iesu Kristo no kona poe hoahanau iloko o ka ekalesia, i ole ai lakou e auhau mau ia i ka lulu ana i ke ola o na kahunapule, a noho hune paha ka ekalesia:  A ma ia mea, ua hiki pu ke malama ia ke ola o na kahu elemakule a nawaliwali i hiki ole ke lawelawe i ka oihana a ka Haku iloko o na kihapai, pela pu me na lunakahiko i noho loihi iloko o ka ekalesia a kanikoo.  A e malama pu ia aku ana na misionari e noho mai la i na pae aina o ka Hema ma keia mua e ka Papa Hawaii oiaio o na haipule o keia Pae Aina.

 

            E na kahunapule i kupaa ma ka oihana Hemolele a ka Haku Iesu Karisto a lilo ole mamuli o ke kalai aupuni a me kahaiolelo euaneli hookamani, ke kono ia aku nei oukou, e hui mai me ka manao lokahi o ka manaoio, pela pu hoi me ko oukou mau ahaluna kupaa naue ole.

            Ke kahea mai nei na leo o ka lahui, ua malamalama oe e Hawaii hookele ia aku i mua a hiki i ka lanakila ana, a na ka Uhane Hemolele e kokua mai i a kakou.  Amene.

 

O KA MEA E PII AE MA KAHI MALU HE AIHUE IA ME KA POWA.

 

            Oia maoli no ka mea a kakou e ike iho ana malalo iho, i na manao hookonokono i na kanaka HaWaii e koi ikaika aku ai me na manao awahua o ka aihue a me ka powa io, i ma ka'u na kanaka.  Mamuli o ia manao o lakou, ua loaa iho la ko lakou nei ikaika hoopunipuni me wahahee, a ka poe ae la i ka hanohano nui o ka oihana kahunapule.  A hoole loa aku a i ka olelo ana e paikano mai ai maluna o ka aWai me na maka keleaWe o ka hookamani, a lele ae la ma kahi a Iesu i kuamuamu mai ai i na Parisaio hoopunipuni a me ka hookamani.  O ka pii pololei ana o ke kahunapule a komo io Iesu a la kona mekemake ia, aole o ke kuko i na waiwai o keia ao me ka manao e holoi i ke kanaWai eono -- oia hoi, "Mai pepehi kanaka oe."  Ua hoole loa ia iho la ka oiaio, a o ka ke diabolo ka lakou nei i hooikaika nui iho nei, a nalowale loa ke kanawai o ka Haku.  "E aloha aku oe i kou hoalauna elike me ia ia oe iho."

            Oia mau mea oiaio a pau ua kiola ae la mahope, a oWaka maila ka waha maikai mamua i keia ninau hookano.  Pehea e kokua ai ka hoohui @ kanaka Hawaii?  Na @ Olesona kumu alakai @ Kamehameha.  O ka@ ana aku me na moku@ he kumu ia e hoolilo@ Hawaii a pau i po@ kela lahui nui a kaula@ mea i kaena kahiko @ kupa au no Roma,"  a @ la nae, aole he mea @ kanaka e haaheo ai @ ka hiki ana iaia ke @ kupa au no Amerika."  @ ana i kela a me keia @ puana ae i kela mea @ hoea mai ai o ka hoo@

 

            Heaha la ke ano oia@ kupa no na mokuaina @ ke ano o ia mea, oia@ lilo ana he hoa no kel@ lahui pookela o ke ao@

 

            O ke ano o ia he m@ na ponoi oe no keka@ kau ole ke alina o k@ kinohi mai, a i pulam@ pakele mau hoi i ka m@ liwali, a i ku aku me@ pono i mua o na lahui@ o na lahui nui a ikaika @ ao nei.

 

HE NANE KAILI PU@

 

            He lei daimana ko'u @ puupuu daimana he @ maheleia i na pauku l@ nui.  Ma ka pauku @ ano hauliuli poni o ka @ gura; ma ka pauku @ ulaula halelolelo o ke @ ina; ma ka pauku e@ halenalena omaomao @ blue; a ma ka pauku @ ulaula kolekole nani o @.

            He 2 puupuu daimana @ pauku mua; ua hoailo@ na huaolelo o ka hoole @ ka hookiekie, ka hooka@ ka ma-u a.

            He 6 puupuu daimana @ pauku elua; ua misini@ huaolelo o ka naauao.  @ ke akamai, ka noeau @ wiwo ole.

            He 5 puupuu daimana @ pauku ekolu; ua we@ na huaolelo o ka ka@ hanohano, ka waiwai @ lanakila.

            He 4 puupuu daimana @ pauku eha; ua @