Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 20, 24 October 1893 — Page 1
| This text was transcribed by: | Ululani Victor |
| This work is dedicated to: | Samuel M. Kamakau |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
HONOLULU, POALUA, OKATOBA 24, 1893. HELU 20
@ha Loio Piha.
ANTONE ROSA.
(Akoni Rosa.)
@ Kokua ma ke Kanawai.
@a -- Alanui Kaahumanu.
@ sept30-tf
@KA JOHNSON.
@ Kokua ma ke Kanawai,
@ Hooiaio Palapala no ka
@ Oahu.
@na -- Alanui Kaahumanu.
@ sept30-tf
@ KAHOOKANO.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na -- Alanui Kaahumanu.
@ sept30-tf
J. M. POEPOE
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na -- Alanui Betera, ma-
@e Leta. sept30-tf
@ S. NAWAHI.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na -- Alanui Betera, ma
@okahi me J. M. Poepoe
@ sept30-tf
@V. C. ACHI
@ Kokua ma ke Kanawai,
@o ka Lehulehu.
@na -- Kihi o Alanui Betera
@Moi. sept30-tf
@M. K. KANE.
@ Kokua ma ke Kanawai, a
@ ka Lehulehu.
@na -- Kihi o Alanui Betera.
@ sept30-tf
@. KAULUKOU.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na -- Kihi o Alanui Betera
@ sept30-tf
@ M. KANEAKUA.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ Hooiaio Palapala no ka
@ Oahu.
@na -- Kihi o Alanui Betera
@ sept30-t
@L. HOLOKAHIKI.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ Hooiaio Palapala no ka
@na, Oahu.
@na --- Kihi o Alanui Betera
@ sept30-tf
@ES. K. KAULIA.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na -- Kihi o Alanui Moi-
@ Nuuanu. sept30-tf
@. M. KAAUKAI.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@na Aina.
@ana -- Mauka o ka Hale
@ sept30-tf
@AMES PAELE.
@ kokua ma ke Kanawai.
@ma -- Alanui Kaahumanu
@ sept30-tf
KA MOOLELOKAAO HOONANEA
NO
Kinikalapu
Ka
Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko.
Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.
Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.
Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula ekaeka.
Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.
Ka Haleaniani Lale i hoopaaia me na Owililauoho kanaha o na kanaka eha.
Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.
I ka loaa ana aku o keia leta, wehe ae la o Ioane Maliona a heluhelu iho, hoomaopopo ihola ia i ka manao o ka leta ua like loa ka manao o ko laua mau makua.
Ia Ioane Maliona i hoopau ai i kana heluhelu ana i ka leta mua loa i loaa aku iaia mai kana ipo aloha aku. Kakau iho la i keia leta malalo iho.
Hale kula kiekie o Mamesise Pelekane kahiko.
Oct. 22, 1017.
I kuu Mea Aloha
Mameriano,
Aloha kaua
Ua hoehaeha loa ia ko'u umauma, a ua nawaliwali ko'u puuwai no ke aloha punia ia oe.
E! O ka'u leta hope loa keia ia oe a hiki i ko kaua hui kino pu ana ma Farani, a i ole a loaa kekahi manao maikai e pane koke ai ia oe.
E hoike ana ka'u kula i ka la 24 o Dec. ae nei, a mamua ae o ia manawa e leta au ia oe e hoike mua aku ia oe i ka la e hui ai kaua.
Kau mea eha he aloha
Ioane Mariano.
Lawe loa ia akula keia leta a loaa ke kaikamahine alii ma kekahi halekula kuahiwi o Farani.
Wehe ae la ua kaikamahine alii nei a nana ihola, ua maikai ka manao o kana ipo e hooko mai ana i ka manao like o laua, nolaila, he kali wale no kana hana.
Ina pule mua o Dec. 1017 hoolaha ia ae la ka manawa e hoike ai ke kula a Ioane Mariona.
I ka pule hope o Nov- hele aku la o Ioane Mariona e noi i ke kumu e ae mai i elua hora ona e hele ai iwaho, ua hoole mai la ke kumu.
Hoike aku la ke kumu, hookahi la o ka pule mua o Dec. e hookuu aku ana au i na haumana i manawa no lakou e hoolako ai no lakou iho.
Hoomaopopo iho la o Ioane Mariona he wa maikai ia nona e kuka hou ai me na makua no kona mare me kana wahine.
Ma kekahi la o ka pule mua o Dec. i kulike ai me ka olelo a ke kumu.
Hoi aku la oia i na makua no ke kuka pu hou, olia paha ua loli ae ka manao hoole i ko ia nei mare.
Iaia i hiki ai imua o na makua -- E kuu makua, heaha kou manao, wahi a ka ninau.
He wahine ka'u i moe pu ai ma ka moeuhane no na po hookahi tausani a oi; a ua aloha au iaia, a o ka'u wahine mare ia i hoopaa ai. Nohea ia wahine. Wahi a ka ninau a ka makuakane. No Farani.
He Mooleo
NO
Aukelenuiaiku.
Ka Umikumamakahi o na Keikikana Ike Kapapaiakea.
Ka Hoolei ana a na Kaikuaana ia Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.
Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukelenuiaiku i ka Mana.
Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.
Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku.
Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikaoulialii.
Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.
O ka po o Kane a kakou i olelo mua ai, oia no ka po panopano o Kane ka po, o ke ao o Kane ia Kane ke ao manomano ke ao.
Ke hookokoke aku nei kakou ia po a me ia ao. O ke ao, he poni ia no Aukelenuiaiku.
O ka po panopano he po hana ia no Iku ma na alakai hana o ka oihana kahuna.
He mau kumu hoopaapaa ko keia ano po i ka papa kahuna o Nuukealani, aole nae e hiki, o Iku ka moi Ikuhai o 7 moku.
O keia ke kikowaena o ka huakai e kai aku ai i ka Hale Hoano elike me ka kakou i ike mua ae nei.
O keia ka hana hope loa a Iku laua o Kapapaiakea, alaila, pau loa ka laua hana me na kahuna.
KA MUA
Na puhi pu o Kihapu a me Imakaloa.
KA LUA
Ka lepa me ka pe'a oe me ke ke'a o ke akua makahiki puni o ka Hale Hoano.
KE KOLU
Ka pahu o Naniuaola me Kama'u.
KA EHA
Ka pahu o Kane ke akua ola.
KA ELIMA
Na makua alii o ka lahuikanaka i olelo ia "Kaikialealea," (Alaea) o na moku o Nuukealani a me Kuaihelani he lau ko lakou nui, he pa'u ula a hiki i na kuli, pela ma ke alo a hiki i ka a-i ka aahu.
KA EONO
Ke'a ulaula me ka puloulou ula, he iwakalua ko lakou nui.
KA EHIKU
Hulili, he laau ia i kamaaha ia a paa me ka aha lanalana i hoopaaia i pupu-lima ia e na kanaka elua lau.
Ua kukulu ia iluna o ka Hulili me Ahaula me Ahalanalana ka puloulou o Kukuena me na kukui ewalu a Mahuia i paa lima ia i ka welelau lima o na makua alii o ka lahuikanaka i olelo ia, "Kaikiholu" (hauliuli o na moku o Holaniku a me Holanimoe no ke kihi akau o Aukelenuiaiku.
KA EWALU
Ka pahu o ke akua makahiki la oi.
KA EIWA
Na makua alii o ka lahuikanaka i olelo ia, "Kaikikoeau" (kekea) o Kalakeenuiakane a me Nuumealani he lau ko lakou nui i alakai ia e ka Ikuhai.
Na na makua alii o ka lahui kanaka i olelo ia, "Kaikino'u" ai ole, "Kaikiukulii (eleele) o na moku elima o ka paemoku o Kanehunehuneamoku.