Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 18, 21 October 1893 — Page 1

Page PDF (748.52 KB)

This text was transcribed by:  Rosemary Robinson
This work is dedicated to:  To the Hawai'ian People

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

HONOLULU , POAONO, OKATOBA 21, 1893

 

@@ha Loio Piha

@@@@ Akoni Rosa)

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@@ —A anui Kaahumanu.

sept30-tf

 

@@@KA JOHNSON

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@ooiaio Palapala no ka Oahu.

@@@na—Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

KAHOOKANO

@@@ Kokua ma ke Kanawai

@@—Alanui Ka@humanu

sept30-tf

 

M. POEPOE.

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@a—Manui Betera, ma@@ @@@

sept30-tf

 

@@@S. NAW@@@.

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@na—Manui Betera. ma oo@@@i me J. M. Poepoe

sept30-tf

 

W.C. @@H

@@@ Kokua ma'e Kanawai, no ka ehuehu.

@@na—Kahi o Alanui Betera Moi

sept30-tf

 

@AM. K. KANE

@@@ Kokua ma ke Kanawai a @@ ka lehulehu

@@ana—Kihio Alanui Betera.

sept30-tf

 

@@ L. KAULUKO

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@ana—Kihio Alanui Betera.

sept30-tf

 

@@ M. KANEAKUA

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@@—Kihio Alanui Betera.

sept30-tf

 

@@@ HOLO@@@@I

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

@@@ @@ @@@ p@@@ no k@

@@ Ko @@@@

@@@@—Kihio Alanui Betera.

sept30-tf

 

@@MES @ KAULIA

@@@ Kokua ma ke Kanawai.

H@@@@—@ o Alanui Mo@@

@@ne @@@@

sept30-tf

 

@AM M. K. AUKAI.

@@ he Kokua ma ke Kanawai.

@@ Ana @@.

@@ Hana—Mauka o ka Hale

sept30-tf

 

JAMES PAELE.

@@ he Kokua ma ke Kanawai

@@ Hana—Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

KA MOOLELOKAAO HOONANEA

—NO—

Kinikalapu

—Ka—

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene Iani kahiko.

 

Ka ho o palo o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i la @e ia ai i ka lewa e Hailama ke Akaa hoopahaohao.

 

Kaui i loaa ai ka @ana no ke komo kala me ka @pukukui aniani kula ekaeka.

 

Ka me i nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.

 

Ka Haleaniani Lele i hoopaaia me na Ow@lilauoho kanahao na kanaka eha.

 

Ka make ana o H@ilama kahi Akua Pahaohao.

A mau na ihu mamua o ko laua nei hookuu ana.

I ke kaikamahine alii, i hoohiki aku ai i kauhale, ninau mai la na makua, pehea oe i loihi loa ai ma ka halekula?

Olelo aku la ke kaikamahine, he la Poalima keia, he la hoop@anaau @ na haawina no ke Sabati.

Maikai iho la ia olelo i ka manao o kona mau makua.

Ke hoi nei ke keiki alii i Pelekane Kahiko.

A hala ka pule hookahi, haalele iho la oia ia Farani a hoi aku la no Pelakane.

A hiki aku la ke keiki alii imua o kona mau makua. Ihea oe, he wa hoomaha hoi keia?

Pane aku la ke keikialii, i ka makaikai au i Farani me kuu aikane. A he mea maikai no ia i ka manao o konamau makua.

Hoi aku la oia i ke kula, no ka mea, he wa hoomaka hou ia o ke kula, a o kona makahiki puka no hoi ia mai ke kula mai.

Ma ke kula no oia ekolu mahina i hala ae, @oaa aku la kana ipo ma ka moouhane, ekolu mahina i koe, alaila, puka loa oia mai ke kula ae.

Ma na wa hoomaha liilii he pule hoi aku la oia i na makua.

Olelo aku la oia, ua noi ia mai au e kekahi kaikamahine a kekahi Barona.

Ua olelo aku au, e hoi au a olelo i ko'u mau mak ua.

Hoole aku ia na makua o ua keikialii nei me ka olelo pu aku, o Farani ke aupuni nana i kaua poipo mai i ko'u aupuni a mai weluwelu ka nohoalii i ole ma kuu ikaika me na koa Pelekane, pakele ke aupuni.

Ina he wahine kiekie ia a he haahaa paha, aole au i makemake e mare oe i kekahi wahine ina no Farani ia.

I ka la au e mare ai, e kaawale koke oe mai keia halealii aku.

I ka wa hoomaka hou o ke kula, hoi aku la oia no ke kula.

Maloko o ke kula holo leta aku la oia i kana wahine, a penei ka heluhelu ana:

Hale Kula o Mamesize,

Oct. 1, 1017.

I kuu Aloha Mameriano;

Aloha oe:

Ua hoole loa ko'u mau makua no ko kaua mare, a e kipaku ana ia'u ke paakiki au e mare me kekahi wahine o ke Aupuni o Farani i na he kiekie a haahaa.

Owau no kau Ipo Aloha,

IOANE MALIANO.

E hoomaua@@anui e na makamaka a ka Poakahi uhene hou aku i ka pili poli.

 

He Moolelo

—NO—

AUKELENUIAIKU.

 

Ka Umikumamakahi o na Keikikane Ike Kapapaiakea.

 

Ka Hoo'er ana a na Kaikuaana ia Aukelenniaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.

 

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukelenuiaiku i ka Mana.

 

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku.

 

Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikaoulialii.

 

Ka Hoao ana me @a Moiwahine Namakaokahai.

 

No ka haumia o ka aahu o na kahuna @ ke koko, he ipu ahi ka mea hoomaemae, he kai ka mea kuehu, kaikuehu.

No ka haumia o ke kino o @a kahuna i ke kupapau, he pikai a kai ole a ka mea hoomaemae.

No ka haumia o na kahuna i ka lawe a ai ana i na mea laa i hoolaa ia a ke Akua, aole e hiki @e kala ia, na ke kahuna nui wale no e kala ke hiki nae.

E na poe e heluhelu ana i keia, e heakaka ia aku ana ke ano o keia ma@ mea hoomaemae.

1—O ka ipu ahi, he ipu pohaku i kalai ia me na puka eha, me ka puka pohaku no oluna e paa ai ka lima i like me ke kakai o ke ie hipi, ma kona mau aoao eha na puka ahi.

Ma ka waha o luna o ka pohaku e hookomo ai i na mea aale pipili, e moe na kahuna a pau iloko o kona uwahi.

2—Na Pikai, oia ke kai o na po kai e a o na ku i kanana ia a hookomoia iloko o na ipu kumu niu i huakai ia (hoawaawaia) no na po elua anahulu.

Pikai. E kapi ia ke kino o ka mea i haumia me ia kai @ hoawaawa ia a i pule ia i ka pule a laa (pule hoolilo i mea ikaika a mana e like me ka h@@@na a me ka waina, oia ano aole paha i ane like loa, aka, pela ka mea ane like.)

O ka pi ana aku i ke kai mailoko aku ia o ke olo loloa i houhou ia a pukapuka kahi e puka aku ai ke kai, i like ka nui o ka puka me ka nui o ke kui misini, a ma ia mau puka liilii e puka aku ai ke kai kapi.

3—Kaiolena, oia no ke kai kuehu o na po o na laau.

Aole o ke kii aku i ke kai a ukuhi ae e like me ko ka pikai, he waiho i ke poi ma kahi e pii ana ke kai iluna.

He mau la ekolu e waiho ai ke  poi i kahakai i ka wa kaikoo a o na kai paha o na pu-hi, oia na wahi ikaika o ke kai.

Oia kai e kanana ia a o ka lena o ka huahua o ke kai i hui pu ia me ke kiki o ka awapuhi me ka olena papaa, a pela i kapa ia ai he kaiolena.

Paleopua, oia ka pule a ke kahuna ku kiai puka i ka manawa o na hanauna a me na mamo e komo aku ai i ka puka o ka Hale Hoano.

Ka hoonohonoho ana o ka huakai o na hanauna a me na mamo e pii ana iluna o Haka hakaula, a komo aku iloko o ka Hale Hoano.

He La ka lepa (Hae), he pe'a oe ka hanai o lalo, ke ano o ka lepa, ma ka poepoe a puni, he kahakahana Alaea ulaula he @ono he aku makahiki la oi.