Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 11, 13 ʻOkakopa 1893 — Page 2

ʻaoʻao PDF (962.56 KB)

This text was transcribed by:  Kt Olson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Aloha Aina.

 

J. K. Kaunamano

Ona Lunahooponopono a me Puuku.

 

Poalima, Okatoba 13, 1893.

 

He Maikai ke Ola o ka Moiwahine e noho nei, he m@ @ahaina ma ka@ ko Kona mau helehelena a ke nono@ haahaa nei makou i na Mana Lani Nona.

 

Ke Ola o ke Alii.

Kokoke loa,

Ke ola a hiki mai;

No ko makou Moi,

No Liliuokalani;

Me Kona lahui pu,

He ola nui no;

Na Iehova mai,

Poina ole no Iesu;

I Kana kauwa,

Ia Liliuokalani;

Kauwa haipule no.

 

            Oiaio ka makou i kamailio a mamua; o ka hewa nui o ka Moi o ka hokahuli i ke KumukanaWai.

            Ua halawai na haole ma Mamama@a no ia k@u.

            Ua wehe ia he halawai ma kaainana ma ke Kuea no ia kumu.

            Kamailio na nupepa no ia k@mu, oli a himeni na kanaka a pau no ia kumu.

            A@o aku ka Aha Kuhina i ka Moi no ia kumu no.

            O ka pane a ka Moi, oia no ka mea oi loa ae o ka pono ke hoolohe aku; a panei kana pane me ka leo moakaka kupono ma ka hora 3 o ka la 12 o Ianuari 1893:

            “E na @Lii, na Lunamakaainana a me na Komite o ka lahui.@

            Ua nui na palapala hoopii a Ko’u lahui e koi ana e hooponopono hou ia ke kumukanaWai.

            Ua nui no na hemahema o o keia kumukanawai, a, ua ike no oiala ( A. F. Judd ) i keia hemahema, ( kanokunou aku ka Lunakanawai Kiekie ).

            Ua oleloia ma keia kumuka@naWai, aole hiki i ka @i k@ hana i kekahi hana ke ole ma ke a’o a me ka ae ana o ka Aha Kuhina.

@

aole e hana aku, nolaila e hoi oukou a hai aku i na makaainana, @a hoopaneeia ka lakou @oi a ka mana@a kupono—Aloha oukou.”

            Hookuuia.

 

Ka Manao ke Aupuni P.G.

            A ko makou mau hoomaopopo ia ana mai i ko ke aupuni P. G. mana o nui @a P. Neumann a me G. Bro@n, i mau hoa no ka Aha Kuhina.

            Ma ko makou manao oiaio maoli, aole laua e ae ana e noho iloko o ka Aha Kuhina, no ka mea, he mau aloha aina laua ma ko makou hoomaopopo ana i ko laua mau kulana.

            Ina no e ae ana laua ia manao, aole pu ka lahui me l@ua, e ku ana makou e paio aku ma ka aoao o ka lahui ma ko makou mau kalai manao ana.

 

            Ma ko makou mau hoomaopopo ana, he mao hana akamai a me ka maalea keia mau hana e hanaia nei.

            Ua hoopaopopoia mai makou e kekahi keonimana oi a@ o ka naauao me na noonoo kuio, ke onou malu mai nei o Kakina i ka Aha Kuka e koho ia Numana a me G. Brown.

            O ke kumu nae oia mau onou oiai o P. Numana a me G. Brown he mau mea i ala ia imua o ka Moi, a na laua e hoohulihuli imua o ka Moi a hiki i ka hiolo wale ana o ko ka Moi mau manao paa.

 

            A mamua hoi o ka hiki ana mai o na mea mana o Amerika, na laua e paa ana i ka ninau no Hawaii.

            A no ia kumu, ua ake nio ke Aupuni P. G. e komo o P. Numana me G. Brown i loaa mua ka mea nana e hoomaneoneo ka Moi a lilo i mea nanea.

 

            A ma ia mea no a oia ano e hoohiolo ia ai ka kumu koi a ka Moi, a ka lahui e kokua nui nei, a i mea e maha ai k@la aoao, nolaila keia ake nui ana e @o@a i pono koikoi no kela aoao @ noi ana i mau kala ana.

            Malalo o n@ kumu maalea i mea hoopalupalu a hoonawaliwali i na kumu k@i oiaio e hiki ole ai k@ hoo@

@

 

BANA HAWAII.

            E puhiohe ana ka Bana Hawaii ma ka Hotele Hawaii ma ka hapalua o ka hora 7 ahiahi o ka Poakahi, Oct. 16, a i ole ia, hora 7 o ke ahiahi o ka po Poalua, Oct. 17, no ka halelu ana aku ia Mr. Willis ke @omisina a me Mr. Mills ko Kanikela i ko laua wa e hiki mai ai.

            Ke ko@o ia aku nei ka lehulehu, malaila oukou e lohe pono ai i ka leo kani o ka ohe a Kauakahialii me na leo nanahe mailoko mai o ka ipu olelo o Laukapalili me na leo kani hone meiloko mai o ka ipu makani a Laameomeo.  E ao o poina nui.

 

Ka Lunakanavai Apana o Hilo Hema.

            Eia Honolulu nei o G. W. A. Hapai, o ka Ua Kanilehua e Hilo, ma ke kinau o ka Poakolu nei, me pa hiohiona hoomahie o ka oluolu a me ke akahai.  He hoaloha oia no makou ma ke kino a me ka uhane, a ke haaWi ak@ nei ke Aloha Aina i kona aloha i ka makamaka me na manao o ke aloha oiaio.

 

He Ao Maikai Ia.

            Mahalo makou i ko ka Leo olelo ana, he mea makeheva kekahi poe e hoolaha nupepa ke ole oia e hoolako mua i na lako paahana oia oihana.

            Oiaio, aole no ka hiki ole oia hana i na kanaka, aka, no ka hemahema a lako ole i na mea paahana oia ano.

            O k@ kakou Havaii oiaio J. U. Kawainui, ko kakou HaWaii i hoomaka mua i keia oihana, a no hai ka makaukau pai.

            Ina no i hoolako ia ma na ano lako paah@na e makaukau ai, i na no ua loaa ka makua a me ke alakai o ka lahui mahope ona.

            Ua kaka leo no makou iaia e hoolako i loaa ke kahua e kuhikuhi ai i ka poe hou aku, aole nae he hakahaka leo oia ano i loaa ia makou.

 

Hamau Hoi.

            Heaha mai n@i hoi keia kani ol@ @ na pu i ka P@e@dena?

            Ni@au aku a nina@ mai, hoaha

@

            Olelo ae kekahi, aohe pa@da kupono olei napuk@iahi, olelo hoi kekahi poe, ua papaia o puiwa ka poe ma’i, olelo hoi kekahi, @ papa la e ka man@wa.

            Ma ko makou lohe mai nae, ua haalele, no ka mea, aole i oluolu maikai kona ma’i i h@lana aku nei no Kohala.

            Oia maoli ka mea oiaio i ko makou manao i kulike me na hoike naauao a ke kauka.

 

Nuhou Kuw@ho.

            Ikaika ka Oua Miliona ma kana mau kalaimanao ana imua o ke Kuhina Nui a me ka Peresidena, no ka hoihoi no ia Hawaii i Aupuni Moi.

            Aohe oiaio o na olelo ua hoka ka Ona Miliona, ua hoike oiaio ia mai makou.  Ua pane ia mai ua lawa a @i aku na k@mu k@ia no kana kamailio.

            Ua k@ @e la ka Ona Miliona a wehe aku la i ka papale, eha kunou a@a aku a ka Ona Miliona @ oia ke kumu o kona hoi koke i kapalakiko no ka holomua o kana huakai.

            O Kakina a me Alekanekero, pipika wale iho no ka e pee ai aohe na@a pono mai i ka Ona Miliona.

            Ina aole na kuia, e holo mai ana ka Ona Miliona, no elima la hiki kona moku ianei m@ ka lehulehu i na hae.

 

W. M. GIBS@N (KIPIKONA.)

(Hoomauia)

            Mamuli oia mau kumu kalaiaina, ua ulu loa ae ke kulana maikai o ke aupuni, i oi loa hoi ma ka hoike ana aku i ko na aupuni makamaka.

            Mamuli oia mau hookele aupuni kumu i akea loa aku ai kai holo laula akea loa ana o k@ kakou aupuni.  Ua hoouna ia ka Moi ma kona alahele ma mua no ka hoonui i kona ike a me ke aupuni.  Na kona kuhina a elele Komisina Col. C. O. @aukea i hele i ka akau o Europa a me ka Hema o Europa a me ka Hikina o Asia.

            Pela no o J. M. Kapena a me J. L. Kaulukou he mau elele Komisina Kiekie o ke Aupu@ Hawaii i hoouna ia i ke Aupuni Emepera o @apa@a ma na mokupuni o Nibona, na laua i hana a hooko i na kuikahi hoopa@ limahana no ka pomaikai o na poe mahiai o Hawaii nei aole no ka pomaikai o keia lahui.

            E hoomanao ae ia L. Aholo me Alekanedero, he Elele Ko@ @ Meleuana

@

o ko ke ao holookoa m@ lanakauhale Alii o Wa@ Amerika Huipuia, he @ lomua keia i kumaka @

 

Ka @aiolelo @ aloh@ Kalama.

            I ka manaWa a ke @ @alouna i kipa ai ma @ kahi noho o ka Ona@ Spreckels, ma ka mok@ Maui, ua akoakoa nui@ makaainana aloha aina @ Moi i hiki aku ka helu@ na o 700@

            Ua kahea ia o J@o @ e haiolelo ma ka aoao @ kaainana o ka Apana @ wao, imua o ua Comisi@ hano la o Amerika. @ ke ano nui o kana m@ olelo:

            Ma ka aoao o na m@ na o ka Apana o Maka@ haawi aku nei wau i k@ lo i k@ Comisina ha@ ke aupuni o Amerika. @ ha pilipaa hoi o ka lahui @

            Ke hoike aku nei au @ kou hano ano i kekahi @ olelo pokole no ko mak@ na @lii@ a me ka noh@a@ @ lahuikanaka mai ki@ mai.

            I kinohi loa, hana@ Paeaina, hanau ke alii, @ pu @a ke kanaka.  Mal@ kanaka i ke alii, a pel@ alii i ke kanaka.  I ka @ ai a me ka ia a ke alii, @ aku i ka waha o ke alii, @ alii a maona, h@ohai@u @ ka Wai huihui iloko @o @ wai @iloa.  Pela no me @ lo e hume ai o ke alii, @ e aahu ai i malama mai@ @ ke kanaka.

            No ia mea, ua pili aloha o ke kanaka i ke @ pela hoi ke alii i ke k@ @ Mai ia manawa mai@ k@ @ ia o na alii e na kanaka @ Wale i ke komo ana m@ @ olelo a ke Akua iloko @ aina.

            Mai ia manava mai@ @ no ke aloha o ke ka@a@ @ alii, a o ke alii hoi @ k@ @ ka, a hiki vale i ka @ @ nei o Ianuari, ka @ i ki@ @ ai o ko kakou alii mai ka@ @ hoalii aku, akahi no a @ hana @no ia o ke @ @ ko@ aina nei, aole @ @ hui Havai@ ili ulaula @ a’u nei, aka, na ka@ @ keo no, @like m@ @.