Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 10, 12 ʻOkakopa 1893 — Page 1

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

@ [Column Unreadable]

KA MOOLELOKAAO HOONANEA

NO

Kiuikalapu

Ka

Ui onio noho nahele o Kinediro Enelani kahiko.

Ka hono palo o na kanaka ikaika ewalu.

Ka ui i la@ e ia ai i ka lewa e Hailama Ke Akua hoopahaohao.

Ka ui i loaa ui ka mana no ke ke@ o kula me ka @pakukui aniani kela ekaeka.

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina o Ka Ia.

Ka Haleaniani Lele i hoop@aia me na Owililauoko kanahao na kanaka eha

Ka make ana o Hailawa kahi Akua pahaohao.

Ka ikaika na na i kipaka i na koa ikaika o Farani kahiko mai na lepo aku o Enelani kahiko.

Ka lile ana o ka ipakakui n a@a.

Ka no@o ilihune aaa.

Ka hopena ikaika waiwai a koa h@@.

Ka noho Moi ana no Pelekaue kahiko a me farani kahiko.

A o ka wai kai piho, ka kuu mo@ kane lalau iho la ka moiwahine i na hua elua iloko o ka wai e like we ka ke kilokilo i kauoha ai.

O ka@a hua i koho ai ma ka lima akau o ke kilokilo a oia hua no ma ka lima akau o ke kilokilo, nai a ae la ia hua aohe keiki o loko. I ka moi kana ho, ua keiki o loko o ka hua, oia ke hua ma ka lima hema a oia no ka hua piholo iloko o ka wai.

E ke alii ka moiwahine maikai, ua ho@ke mai nei ke akua @ me ka oiaoi, aole oe he wahine alii i hanaia e Ia i alii hoohanau keiki.

No ke aha iho la hoi, wahi a ka ninau okalakala a ka moiwahine i mua o ke kilokilo. Pane aku la ke kilokilo o ke ae nei e hiki ke humuhumu a paa ka maha o ka hua moa, aole na’u aole nau na ke akua @ i hoike mai la ia oe.

@ aole he keiki o kau hua i koho ai, o kau hua moa ma kuu lima hema au i koho no ka moi kane he keiki ko loko.

Minamina au i ka moi kane i ka Paku ia e oe a nele oia i ke keiki. He alii keiki nui oia i na aole oe, aole emi ka nui o kana mau keiki i ka iwakalua.

Olelo aku la ka moiwahine i ke lilokilo, e hana mai hoi ha oe ma @ou ano kilokilo i ke anololi.

Olelo aku la ke kilokilo, mai moe pu oe me ka moi i umi po.

E auau oe ma kela me keia la i ka hora 8 Kakahiaka, o ka wai ia e kahe pono ana iluna o ka piko o kou poo inu mua i hapalua kiaha palani. I kau, ai ana ma kela keia aina kakahiaka, awakea, ahiahi, e inu oe he hapalua kiaha palani.

O ke lelo hipi pulehu, oia kau e@i ai i ka aina awakea iloko o na la he umi, i palaoa pulehu kau e ai ai i ka ai a kaka@iaka ka puu o ka manu kau e ai @ no ka aina ahiahi me ka palaoa kupa.

Mai inu ko@e ti oe, he wai huihui @ kau e iau ai ma k@la.

I ke kakahia @ o ka umi o na la e komo oe iloko o kekah hol@waa wai no ka h@palua hora a hiki mai au e ha a me ko opu.

Hana aku la ka moiwahine a like me n@ kuhikuhi ana a pau a ka wahine @ @ @.

I ka moiwahine e moe ana Hoko a ka @ waa wai hoe iho a ua wahine kilkilo nei.

Ak@@@a mai la k@ moiwahine iaia @@ke mai @i i ke kilokilo . Mai aka m@@ @e he hana ka’u ia oe, wahi a ke kilokilo.

He Moolelo

Aukelenuiaiku

Ka Umikumamakahi o na Keikikaie ike Kapapaiakea.

Ka Hoolei ana a na Kaikuaana ia Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.

Ka Haawi apa a ka @oo ia Aukele nuiaiku i ka Mana.

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaku.

Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikaouilialii.

Ka Iioao ana me ka Moiwahine Na makaokahai.

Ka Lawe ana a Halulu ia Aukelenuiaku ka manu Aikanaka mai ka Lani mai.

Ka Makeana o Halulu ia Aukelenuiaku iluna o ka Pali o Kaape pe.

He kii ana a Aukelenuiaku i ka We Oia Loa a kane ilalo o ka lua o Kamohoalii.

Ke komo ana iloko o ka Phukapu Kuahailo.

Ka Ipo hoohai a kamalanaikunhaeha@

Ka Wahine nana i haaheo ka lihiliho ka La.

O ka lau o ka lima o na kanaka kon@ Alanui.

Ka Hoihoi ana o Kaukihikamalama Aukoenuiaiku.

Ka @ela lakou a @alele, a he@ aku la me ko l@kou mau ka@@ka pu he lau me na manao li@ hu a kau aku la melana o ne waa.

Ka lakou i hiki aku ai i Ke lekeleihonua o Kupukupukeha ikalani ke noho alii ana, h@ kanaka ikaika oia ma ka ka @aau ana.

I a lakou nei e lana ana mawaho o ka aina, hoouna maila o Kupukupukehaikalani i kona elele e ninau i ka manao o keia auwaa e lana nei.

Ninau aku la ka elele, heaha ka hana a keia auwaa e la na nei? He kaua. Hoi akula ka elele a hai akula i a Kupukupukeha, he mau auwaa kaua.

Hoouna hou maila o Kupukupukeha i kona elele e pae iuka na waa e pupa le’ale’a iki me kamaaina.

Ma keia kauoha ua pae lakou i uka, aole nae ma ke ano kaua ko lakou kulana ia manawa ma ke ano hakaka no.

Me wai ana ka papa le’ale’a o kela la? Me alu wahi a Kekamakaahinui a Iku.

Ike akula nae o Kupukupukehaikalani he makapaa kani ihola ka aka, he ilio make anei au i laweia mai ai keia mea ino i mua o’u.

U hu iho la o Kekamakahiaui a Iku, u-hu, a-o-hoi e ole he ikaika, e hoao: le le lele ihola laua nei, i kinohi no malo ke koko o Kupukupukehaikalani.

Haalele aku la lako@ ia aine ma ka noho alii ana o Noho a Ikumaluna o ia aina, a holo aku la @@kou ma na waa a hiki Kauai.

Hoolana ko lekou nei mau waa, a ike o Kaukulanipapai i ka lana o keia auwaa hoouna @ku la oia i a Makaikai kona koi kuku o ka ihe, e @mau ika @@na a keia au waa e lana mai ei.

A hiki aku la ka elele o ke aiii i kahi e lana ana na Waa.

Keaha ka hana a keia au waa kaua wahi a ka lakou nei pane, a hoi aku la ka elele o ke alii o Kauai.

Eia mai no makou ke oili puelo aku la me ka kakou mau hoonanea.