Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 6, 6 October 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Laila Poche |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
@ HONOLULU, POALIMA, OKATOBA 6, 1893 HELU 6
[right side of column blacked-out]
@ a Loio Piha
ANTONE ROSA.
(Antoni Rosa.)
@ua ma ke Kanawai
Alanui Kaahumanu
JOHNSON.
ua ma ke Kanawai,
oia io Palapala no ka
hu.
---Alanui Kaahumanu
KAHOOKANO
okua ma ke kanawai
a---Alanui Kaahumanu
M. POEPOE.
okua ma ke kanawai.
a---Alanui Betera, ma-
Leta
NAWAHI.
okua ma ke Kanawai.
na---Alanui Betera, ma
okahi me J. J. Poepoe
C. ACHI.
okua ma ke Kanawai,
ka lehulehu
na---Kihi o Alanui Betera
oi
M K. KANE.
Kokua ma ke Kanawai, a
ka Lehulehu
na-Kihi o Alanui Betera.
L. KAULUKOU.
Kokua ma ke Kanawai
ana---Kihi o Alanui Betera
M KANEAKUA.
Kokua ma ke Kanawai
a Hooiaio Palapala no ka
o Oahu.
Hana---Kihi o Alanui Betera
L. HOLOKAHIKI.
Kokua ma ke Kanawai
ana---Kihi o Alanui Betera
MES K. KAULIA.
Kokua ma ke Kanawai
ana---Kihi o Alanui Moi
Nuuanu.
M. KAAUKAI.
Kokua ma ke Kanawai
Aina.
---Mauka o ka Hale
S PAFLE.
Kokua ma ke Kanawai
Alanui Kaahumanu
HE MOOLELO
---NO---
Lauomidihae.
---KA---
UI I MOHAI IA I KE KOKO
---KA---
NANI I ALANA IA I KA OI O
KA PAHIKAUA.
Ka Mea Huna Iloko o ke Kiana
Waina.
Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke
Kuikele.
---A O KE ---
Keiki Alii Numaredina.
---KE---
Komo Lima Maka Popoki.
MOKUNA I.
Ka nani o Hurema---Owai oia?---Ka Ui o Haredina---Heaha oia? Ke Keiki Hanau Kupaianoha---Ka Wahine Hoehoe Waapa kamahao.
Ma kaia wahi, e waiho iho kaua i ka Moiwahine Delauzia e kuko ana no ka hooko ia o kona mau iini, oia hoi ka hoopalau ia o kana kaikamahine me ke Keikialii Numaredina, a e haliu ae kaua a nana hou aku i ua keikialii la.
Mahope iho o ka hookuu ia ana o ua ahaaina la, aohe he mea nui e ae iloko o ka noonoo o ke keikialii, aka, o ka ulupuni wal eno o ka makemake a me ka hoohihi iloko o kona naau no kela kino aka wahine iloko o kona kiaha waina, a ua lilo ia he mea nana e li'a ai i na manawa a pau, a o kona mau hoaloha hoi e akaaka hoohenehene mai ana lakou iaia me ka i pu mai:
"Heaha la ka mea huna ilo ko o ke kiaha waina o ke Keikialii Numaredina@ " Aole nae i pane aku ke keikialii i ka haina o kela ninau.
I ka hiki ana mai o ka ma nawa e haalele iho ai ke keikialii i kona hale i hoonaana oia ai, a me na puili hope loa ana a ka mea i piha i ke aloha i kana mau hoa a me kana kumu i haalele iho ai oia i kona mau hoa, a kamoe aku la i kana huakai no kona a na kahi hoi a kona makuakane e kali mai la no ka hookipa ana aku iaia.
Iloko o keia manawa a ke Keikialii Numaredina e huli hoi nei ma kona alahele, aia no iloko ona na noonoo a me na li'a ana no kela mea huna iloko o ke kiaha waina, a me ia ano no oia i hoea aku ai i ka halealii o kona makuakane.
Ua hookina ia aku la oia me ka hanohano nui ma ke ano he hooilina no ke kalaunu o Siama, a na malama ae ka makuakane he ahaaina hauoli no kana keiki; a iloko no o ia ahaaina i loaa hou iho ai na mae huna la iloko o kona kiaha, a no ia mea ua lilo iho la ia he mea nana e hookaumaha ai i kona noonoo.
MOKUNA II.
Ka Ka Huakai Kaahele Honua a ke Keikialii Numaredina---Ka Palapala Noi Mare a ka Moiwahine Delauzia o Peresia---Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kui-kele---Na Mea Kino Elua ma kahi Mehameha.
I kekahi Ia molale maikai o ke kau Makalii, oiai ke Keikialii Numaredina e noho kokoolua ana me kona pokii kaikuahine maloko o kekahi o na rumi mehameha o ka halealii o ko laua makuakane, a e humuhumu ana hoi kona kaikuahine ia manawa, a e nana pono aku ana hoi o Numaredina i ka o ana a kona kaikuahine i ka maka-kui iluna o ka lole.
I ka maka o ke kui i oili aku ai ma kekahi aoao, aia hoi ua ike hou aku la no o Numaredina i ke kino aka o ka mea ana i ike ai iloko o ke kiaha waina, e ku ana mamua o ka maka kui-kele, a oia kana i hoomaoe ae ia penei:
"Akahi ka ono o kau puu,
I ka Uhu maalo i kuu maka"
I ka pau ana, ua hopu koke aku la oia i ka pulima o kona kaikuahine me ka pane pu ana aku:
"Alia oe e huki mai i ke kui."
Aole i pau.
HE MOOLELO
---NO---
Aukelenuiaiku.
Ka Umikumamakahi o na Keikikane
Ka Ike Kapapaiakea
Ka Hoolei ana a na Kaikuaana ia
Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka
Mooianea
Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele
nuiaiku i ka Mana.
Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.
Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku.
aiku i kona Akua ia Lonoikaou-
lialii.
Ka Hoao ana me ka Moiwahine Na
makaokahai.
Ka Lawe ana a Halulu ia Akukelenui-
aiku ka manu Aikanaka mai ka
Lani mai.
Ka make ana o Halulu i aAukelenui-
aiku iluna o ka Pali o Kaapeape.
e kii ana a Aukelenuiaiku i ka Wai
Ola Loa a Kane ilalo o ka lua o
Kamohoalii.
Ke komo ana iloko o ka Pahukapu o
Kuahailo.
Ka Ipo Hoohai a Kamalanaikuahaehea
Ka Wahine nana i haaheo ka lihilihi
o ka La.
O ka lau o ka lima o na kanaka kona
Alanui.
Ka Hoihoi ana o Kaukihikamalamaia
Aukelenuiaiku.
Ua paa loa ka manao o na kaikuaana e hopu ia Aikele nuiaiku ko lakou kaikaina a hoolei ilalo o ka lua o ka moo, oia o ka mooiane, a oia ka mea e pau koke ai ka lili o ko lakou manao.
Noho iho la na kaikuaana me ka poina ole o na kuko ino a lili i ko lakou kaikaina no na haawina koikoi o ka make e hana ia aku ana e lakou maluna o ko lakou kaikaina.
O na hana hoohala la a ue poe kaikuaana nei, oia no ka heenalu, ke ka pua mokomoko kulakulai, a me na hana lealeo e ae.
E waiho kakou i ke kamailio ana no na kaikuaana o Aukele nuiaiku. a e kamailio kakou no na olelo a Iku ko lakou makuakane a me ka makuahine me Kapapaiakea.
A ike o Iku i ka uwe mau o Kapapaiakea ma na la e hui a lau@ oia hoi na la kaawale e Iku mailoko mai o Kahaalia@ kahi kapu o ka oihana kahuna.
Ninau aku la o Iku ia kapapaiakea. E kuu haku Alii, he Waimaka nunui aha keia o na maka? Palua ka Iku mau ninau ana, aole i pane ia mai, Ea! ku kaku wahine, aole hoi anei oe e pane mai ana?
E pane mai oe e kuu Alii, aole he mea pono ia'u ke h@o
me ka maumia, e wehe ae i ka puoa oluna o Hakahakaula me ka haumia mawaena o kaua.
I keia wa a Iku e kamailio nei, haupu ae la o Kapapaiakea e pani koke aku ka pono uo ka mea, ma kona ike koke ana iho la i ka olelo a kana Alii a Iku. e pane ana oia i ka puoa kapu oluna o Hakahaka ula.
Eia ka manao ke hoomao popo a heluhelu iho. O kela olelo a Iku, e pani ana oia i ka puoa kapu, he anahulu po kapu ka-la, iloko o Kahaaliali, alua anahulu po, mai ka po o Kane a i ka po o Muku, 20 po.
I ka manao o Kapapaiakea, ina paniia @a puoa kapu oluna o Hakahakaula, alaila, e kani ana ka pahu a Moku ka piko Aukelenuiaiku iloko o ka Hale Naua (luakini) alaila, e pilikia ana oia a me na keiki mua e laua e paapu ana i ke kapu pee me ke kapu moe iloko o na po 20, elua anahulu, oia ka loihi o ka manawa pule, oia ka manawa Sabato ka hale naua Nolaila, ua pane koke aku oia.