Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 4, 4 ʻOkakopa 1893 — Page 4
This text was transcribed by: | Elisse Hajime |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
Aloha Aina.
J. K. Kanuamano.
Ona, Lunahooponopono a me Puuku.
HONOLULU OKATOBA 4, 1893.
KE KAE’AE’A
Napoliona Bonepate.
Ke Ahikanana o Farani
“@@ makemake au e Hoonui aku @e Poo,
‘A e honuku mai hoi i na alelo.
“NAPOLIONA.”
BUKE 1.
MOKUNA 1.
NA LA OPIO.
He haawina kulipo o ke aloha ke kom@hia iloko ona ke lohe aku kona makuahine e kamaihio mai ana laia no na pilikia a me na ohaeha ana i alo ai mamua, na hoouka kaua ana @ka poe Farani, na lanakila i l@aa i keia poe Farani pakaha, e me ko @u holo hele ana mai kahi kauhale aku a i kahi. Ua hoomaopopo mua no kona makuahine i na haawina o ke ohohia o kana keiki no keia mea he kaua, aka, me kana mau ao ana, pela i ko mehia lea aku ai ka hauoli o ka puni kaua iaia, me na manao uilani ole hoi o ka ui-ha; aka, me na pepeiao i hamama, hooluhe pauaho ole aku la @ia i na olelo a pau a kona makuahine.
O na lealea a pau o keia ao, ke anokamalii, kapuniwale, ka noonoo ole a me na hana waiwai ole o keia ao, he mea ole wale no ia i keia kanaka i kona mau la opio, a o na mea a pau a kona makuahine e kamailio ai, ala ola malaila kahi i hoolohe a i hooko ai me ka manao o ke kanaka makua.
Wahi ana ma Sana Helena no na mea e pili ana i kona makuahine: “O ko’o makuahine, aia me ia na kipona walohia a ke aloha @ kuai aku no oia ikona mau @ea a pa@ no ka loaa ana mai o kekahi pa ai no ka hooluolu ana mai ia @ - ina no a @ kona wahi lole hop@ l@.”
O keia Lede, ‘a luaui hoi o ka Emepera, ua make iho la oia ma Mas@i’e i ka makahiki 1822, he hookahi hoi makahiki mahope iho o ka make ana o kana hiwahiwa kaulana ma ka mokupuni o Sana Helene. He’ehiku ana mau keiki e ola ana ia mau la, a no lakeu ka hui@a loaa pakahi i @ooili ia mai e ko lakou makuahine kokoke e elua miliona dala. A i kona kaikunane hookehi hoi ke Kadinela Feke- ua hooili aku oia i ka halealii nani l@a i hoohinuhinu @ia me na waihooluu like ola o ke pena a me kekahi m@u hoonani e ae a Europa e hiki ai ke hoolawa. Aka, o kana keiki nae – ka mea nana i huli keia mau pomaikai he nui, a ka ohana @oi i aie nui ai – ua make iho la oia he pio maluna o kahi mokupuni o Sana Helene, iloko o kekahihalelio nahaha a ku i ka hilahila.
O na hiohiona o ko kulana hiehie a me ka naauao o keia le@e kaulana ua hoomaikeike ia no ia e keia wahi hoomakeaka penei@ Mahepe koke iho o ka @ho poo ana ae o Napoliona no ke aupuni Imeperiela o Farani, ua halawai iho la oia me kona makuahine iloko o ka malapaa o Sana Kalaud@ - a me na hoohiwahiwa he nui, na aliikoa e hoopuni ana iaia ua haawi aku la oia i kona lima imua o kona makuahine mo ke kauoha ana aku i ua lede la e honi.
“Aole pela, o kuu keiki,” wahi a konaluaui makuahine i pane mai ai, me ka haawi pu ana mai hoi i kona lima i kana keiki a pane mai la i keia mau huaolelo walohia e hiki ole ai i k@ Napoliona manao ke @ilani hou @e. “O kou wahi ia o ka hana o ka honi mai i ka lima o ka mea naua i haawi aku ia oe i ko ola i keia ao.”
“Ua haalele ia iho ko’u makuahine i keia ao m@ ka mea ole nana e alakai a e kokua,” wahi a Napoliona. “A ua lawe pu ae hoi aia i ke kulana o ka lawelawe ana nona iho, oiai nae, a@le no i kupono ole ia mau hana a oi wale aku mamua o kona wahi ikaika. O ka huli aku, ka hoolako mai, oia iho la kana hana me ka holomua o ka manaolana me ka mea e hiki ana i ke kulana o ka wahine o kona ano ke hoolako. Ae, he wahine! He wahine e hiki ole ai ke huli aku i lua aona a hoohalike ae O ka malama maikai ana ia mokou mo na a@ ana o ke ano kanaka makua oia kekahi mea nui a’u i ike ai i ko’u makuahina. O no hana o ke kulana haahaa e hana ia ana e kekahi o makou, ua loaa pu mai la me na ao kupono ana no ka hana hou ole aku. Aole loa oia i komo nui loa i oko o na ehaeha o k@ ao o ka hooluhi ia e makou, koe wale iho no na haawina o ke ao miai @ makou e ulu a e kolo ke aa o ke kulana kauaka makua iloko o ko makou ma@ la opio. He hoowahawah@ ina loa oia i na ha@a imihala, a aole loa hoi @a puuwai hamama o ke ohohia no @a hana hookuli.
@anka McLennan.
(Makalena.)
Helu 131 Alanui, Papu.
Na hora h@: 9 A.M. a hiki i ka hora 1 M.; a mai ka hora 3 a hiki i ka hora 5 P.M.
Tel. Keena Oihana 6S2Mutual – Halenoho Tel. 287
KAUKA
Yong Kam Pung
(APANA.)
Helu 81 Alanui Maunakea.
KAUKA LOEA O KA AINA PUA.
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma’i, mai ko na kane, wahine a me na keiki lii@. O na ma’i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia, na ma’i Akemama a me na ma’i Puuwai a me na ano ma’i no a pau. Pela pu hoi na ma’i lele, Kolera, Hehera, fiva lenalena, lepera, Maialii, ke oki a me ka hoola ana, pau pu me na koko ino.
Ua hiki i ka’u laau ke hoohemo keiki i ka wa nahunahu me ka poino ole. He laau no kekahi no ka hooponopono hou ana i kawaihona keiki, a i ka wa e inu aii keia laau me ka malama loa i ka rula, e loaa no he keiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.
Eia no hoi me a’u he mau laau hoohanau keiki, oiai, o kekahi poe he eiwa makahiki o ka hono pu ana me ke kane aole nae he loaa o ke keiki, i keia wa, ua loaa he elua keiki, mamuli o ka ai ana i ka’u laau.
E Nane mai i Ike Maka.
He pomaikai nui keia no na makamaka i hoonele ia me keia haawina makamae. E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kipa mai ana e kukapu me a’u ma n@ ano a pau e pili ana i ka’u oihana?
E KIPA mai e ka poe i ho@luulu@a me na haawina pilihua a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu, Sept. 27. @
HO YEN KEE MA.
MEA HANA TINI, A MEA KUAIPA, A LAKO ANIANI O NA ANO A PAU.
Ua hiki ke hoomoe ia na @ipu wai o na ano a pau, a na hiki ke hana a hoomaemae hou ia na paipu wai kahiko, o kela a me keia ano.
E hooko ia no na kauoha hana a pau me ka hikiwawe loa.
Helu 41 Alanui Nuuanu – Mawaena o na Alanui Moi me Hotele. M@ ka hale o Aseu.
TELEPONE 92 PAHU LETA @
H.E. McINTYRE and @
MAKINIKA@A ME HOA@
He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku @
Mea Ai a me na Ai Holoholona o na @
pau.
E Loaa mau mai ana na Mea ai o Kaleponi ma na mokua @
E hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia aku @
i na wahi a pau o ke kula@akauhale nei me ka auhau @
Makemake ia na kauoha o ua Mokupuni.
E HOOIA NO NA MEA A PAU—Kihi Hikina o na @
oct. 3-@
HALEKUAILAKOH@
ROBIKANA HALE.
ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI PAPU ME @
Ua weheia a ke kuai nei, a @ loaa @o na ano lakoha@
Na ano a pau e lik@ me keia,
NA PONO @UMI MOE O@
I Kinohin@,
NA PAKAUKAU HOONANI, PAHU-UME KU,
NA PAKAUKAU UWAI-I-KA- OA, @
Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o na @
LAKOHALE I-E A ME OHE! @
HANA PELA!
Na Pela Maikai Loa Uwea, Lauoho Haluhi@a, Mauu a @
Hulu o na Manu Koloa Ola a me na Hulu Kilika no @
Uluna. Ke konoia aku nei ko oukou lanaikehala @
makaleho ae i na ano hou.
Na Pela Uwea Holuholu?
Maikai lea a emi no hoi ke kumukuai i laweia mai @
Na K@ @ @ki Moe@ ma na kumukuai o Kapala@
KAA BEBE o kela a me keia @. Moe Beb@ M@
a me na Noho Bebe Ki@kie. Na Pau lalau a me @
nohiia me @ k@. @makaukau maua ao ka @
hale me na Peia e hiki ke pahonohono hou@ e na @
ekahi; hana @akohal@ hou. E heao mai ia maua. @
ona haahaa o ke ku@.
ORDWAY @ PORTER,
Robikaua Hale
TELEPONE –Beil, 525. Mutual , 645. @