Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 38, 29 Kepakemapa 1927 — Page 6

ʻaoʻao PDF (1.59 MB)

Nupepa Kuokoa.
HE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO.
EONO NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H. POAHA, SEPATEMABA 29. 1927
HE KU MAOLI I KA NANI KE NANA AKU.
I ke kulana oloko o ke kahua o ka paiii i keia manawa ke nana aku. pela hoi me ke kahua o na hale oihana aupuni, ua liilii ano nui loa, me ka nani maoli ke nana aku, ka mea i ike ole ia pela iloko o na makahiki loihi o ka waiho ana o kela mau kahua akea.
Ua hoea mai keia loli ano nui, me ka nani ke nana aku i ka uliuli mai o ka mauu ame na meaulu, o na ano like ole, mai ka manawa mai i lawe ae ai o Mr J . K. Mokumaia, i ka noho poo ana maluna o na hale oihana aupuni ame ko lakou mau kahua
O ka pa'lii i kamaaina ia kakou, me kona kahua manienie nui ma na aoao apau, na kumu pama i nanaia aku me na hoo-manao aloha ana no kela au kahiko o ko kakou mau moi; i keia manawa, aole o ka uliuli wale no ka kakou mea e ike aku nei aka o ka uluwehiwehi pu kekahi, ka mea a kakou i ike ai pela i ka wa malalo o na poo okoa aku, ka malama ana i na hale au-puni ame na kahua o kela mau hale i ku ai.
O ka poe apau e nana aku ana i kela mau kahua i ku ai o ka
kalealii, pela hoi na hale oihana o ke aupuni, hookahi mea e
o keia ana ma ko lakou mau lehelehe, o ia no ke ku o kela mau
umi ka nani, mamuli o ka ululi maikai o ka mauu, a he nani
ka uliuli o na meakanu o na ano like ole, e hoike mai ana
kela mau hiona, i ka makaala, ka maiau ame ka iini iloko o ka
mea nana e lawelawe nei i kela mau hana, e hoolilo i keia mau kahua, i mau wahi maikai me ka nani maoli, e loaa maoli ai no
ai manao mahalo i na kamaaina me na malihini makaikai ho- -.---i e kipa mai ana ma keia kulanakauhale.
-Ie kanaka o Mr J . K. Mokumaia i noho a kupa ia Moana---.:;., ke kikowaena o na meaulu uliuli ame na pua nani; kela -.' - hi : kapaia ai ke hapai Pua Nani o Moanalua; mamuli .-..-.iia o ia nani i hoolalelaleia mai ai kona noonoo, e loaa pu .e mahaloia no keia mau kahua; ina pela alaila, aole i ma-'.-:/.(iwa ia hoala ana mai ia noonoo, me ka hooko ana aku : ;:'",-. manao, no ke kumu, ua ala pu mai ka lehulehu o na ma-'--Minana o keia kulanakauhale a haawi i na kakoo ana iaia.
'^Hai nae, he hoomaka wale ana no keia e hoolilo ae i kela "-.-.ii kaima o na hale aupuni, i mau wahi nani, e hialaai ai ke
- a::,?'' ke nana aku i ka uliuli mai o ka mauu, ka popohe ma
; - n.i pua hoonani; ke manaoio nei keia manawa, pela hoi ;:?- K^kua like ana aku o ka poe apau e noho hana nei malalo ...--.a. ma kana mau hana apau i hoolaia ai; e hoea mai ana, -a manawa a kakou e lilo ai, aole wale no, i poe pulama no ke -? ^en^ae. ka maikai ame ka nani o kela mau kahua, aka, o ka kou pu kekahi e konoia mai ana e loaa pu kela ano i ko ka ^ : mau pa ponoi iho.
.Nui na paka o ka lehulehu e waiho mai nei, malalo o ke
.--. alania ana a ka poe e loaa nei ia lakou na uku mahina ma
1.^ kulanakauhale aku; o kela mau paka kekahi mau wahi ku-
n-i loa, e ukali mai, mahope o keia hana a Mr. Mokumaia
L- konoia aku, ka papa o na lunakiai, e a'o aku i kela poe
: .iiama paka, e kanu aku i na mea hoonani, e oluolu ai ka nana
..--a aku a ka maka, a e hoohauoliia ai ka manao.
Ma ka hua e ikeia ai ke ano o ke kumulaau, ma ka hana hoi
i maopopo ai ke ano o ke kanaka, nolaila ua lilo na mea ai
' hoohana mai nei, a e hoololiloli mai nei, i na kahua o na
"a'e aupuni, e Mr Mokumaia, i mau mea hoikeike mai no kou
kupono i'o ma kela kulana; a e lilo ka lehulehu i poe kokua
nui aku i kaa hana, ma ka malama ana i ka maemae o kela
mau kahua, o ia ko lakou hoopilikia ole aku, i na mea apau e
uIu nei, a i ole ma ka hehihehi ana paha o na wawae, i na
maau uliuli
HE HANA HOONUI LILO MAOLI.
Ma ka mea oiaio maoli o ka hookohuia ana o na hope ma-kai nui kuikawa, no ka oihana makai o Honolulu nei, o kela kekahi hana hoonui lilo, me ka loaa ole o kekahi hopena maikai, i ikeia iloko o na mahina pokole aku la i hala, a ua ku-pono i'o ka hooholo ana o ke komite waiwai o ka papa lunakiai e hoopau i kela mau kulana oihana, mamua o ka hoomahuahua ana aku i na hoolilo o ka oihana makai
Ke mahalo nei keia pepa, i na hoa o ka papa lunakiai, i ko lakou ike koke ana, i ka hemahema o ko lakou hookahua ana i kela mau kulana oihana, a hoopau i kela mau kulana, o i uuku na dala i hoomaunauna wale ia o ka lehulehu; maluna nae o ka poe uku auhau ka auamo ana i na ko'iko'i o ka hana a lakou i makemake ai, e kaiehu aku i ke Kapena Makaikiu John R. Kellett, mai ka noho poo ana no ka oihana makaikiu.
E AKAHELE MA KE KOHO ANA I NA MOHO.
Ke hookokoke loa mai nei, ka Ia koho baloka wae moho, no ka wae ana ae o na aoao kalaiaina o kakou i na moho, no na kalana oihana o na kalana lehulehu, e komo hou aku ai iloko o ke koho baloka kumau iloko o ka mahina o Novemaba.
Aole keia pepa i makemake e hoala mai i ka ninau kaha ili, ma keia kukulu manao ana, aka e hoonaauao aku ana ia i na Hawaii, e makaala no lakou iho; no ka mea, ina lakou e makaala ole ana, aneane, e hiki hou ole i ko lakou niau hoa la-hui ke kau ma na oihana kohoia e ka lehulehu.
Ma na mea oiaio e ku mai nei imua o kakou, no na kau koho baloka lehulehu aku nei i hala, mai na koho baloka o na luna oihana kalana; ua hoike maoli mai no, na hopena o kela mau koho baloka, i ka nana ole ia o na aoao kalaiaina ame na ano kupono o na moho; aka ua nanaia aku ka lahui o a amoho, a ua loaa ka lanakila i kekahi mau moho, ma ke ano o ko lakou lahuii.
Nolaila aia a loaa ka ike ame ka naauao i na Hawaii, no ke ano o ka lakou koho ana i na moho, ma keia kau; alaila e loaa auanei ka lanakila i ka lakou mau moho apau, a i ka hapanui paha o na moho; ina aole pela, alaila e ike aku ana no kakou i na hopena hookahaha noonoo, ma keia kau e hoea mai
Hookahi Kepani ma ke kalana o Maui, e alualu mai nei i ke kulana hoa no ka papa o na lunakiai ma keia kau koho nae moho; ina hemahema ke ano o ke koho ana a na Hawaii i ka lakou mau moho, he mea maopopo loa e waeia ana kela Kepani, no ke kumu, maluna ona hookahi wale no, ka na ma-na koho Kepani apau, e haawi aku ana i ko lakou mau baloka.
Hele a lanakila ole o Mr H. L. Holstein, maluna o kona mau hoa mokomoko ma ka aoao kalaiaina hookahi, no ke kulana loio kalana o Maui, alaila ua haule oia, no ka lokahi ole o na Hawaii, ma ke koho ana iaia.
Nuhou
Kuwaho
HAVANA, Sept. 21— He leka ka i
hoounaia aku e ka Peresidena Ger-
ardo Machado i kela la i ka ahaolelo
o Kuba e noi ana e haawiia ae ke-
kahi ukuhoomau ia Mrs. Leonard
Wood, ka wahine kane-make a ke
kiaalna-kenerala o na mokupuni Pi-
lipine i make. Maloko o ka ka Pere-
sidena Machado leka i hoouna aku
ai ua kiekie loa kana mau ma-
nao hoomaikai no ka ke Kiaaina
Kenerala Wood mau hana maikai ia
Kuba
WAKINEKONA, Sept;. 21— He mau haunaele koikoi loa mawaena o na Pake ame na Kepani ma Hankow ka i hoikeia mai ianei i ke keena aupuni i keia la mai na kanikela mai E hoakaka ana maloko o na lono uweaolelo me na pu-mikini na Kepani i kaua aku ai i na Pake. Ma ka oleloia he lehulehu loa ua ola i poino ma ia. haunaele ana, a ua hoikeia mai nae maloko o na lono uweaolelo ke emi mau aku Ia ka hahana loa a ua manaoia e pau ana ka hakaka ana
NU IOKA, Sept . 23— He eiwa poe
ke emi loa maloko o Amerika nei
apuni o ka poe i make ma ka po aku
la i hala, o ke kumu maopopo loa
mamuli o ka ma'i puuwai a i hoolel-
leiia e na manao pihoihoi no ka
hakaka mawaena o Tunney ame
Dempsey no ka mea e lilo ai ka inoa
moho, ma Kikako.
O kekahi o ka poe i make i ko
lakou manawa e hoolohe ana i ka
hoike ma ka radio no na mea, e pili
ana 1 ka hakaka o kekahi poe i make
mahope koke iho o ka pau ana o ka
hakaka.
WAKINEKONA, Sept. 23— He he-
luna nui o na poka i hoahuia ma-
loko o ka halekoa o ka oihana koa
ma ke Kaikuono Curtis ma kahi ko-
koke aku i Bolatimoa, i pa-hu ae
ma ka po aku la i hala, ela nae, ma
na lono i loaa mai i ke keena kaua
aohe poe i eha a he liilii loa no hoi
na poino i hanaia. O ka holopapa
kahi e hoopihaia al ka i a-la e ke
ahi i ka wa o ke pa-hu ana o kekahi
mau poka lehulehu ma kahi kokoke
malaila, aka nae, ua kinai kokeia
no ke ahi a pio. Ua kaheaia na
pualikoa mai ka hale koa Meade
mai, aka i ko lakou hoea ana aku
ia wa lakou i ike al aohe o lakou
makemakeia malaila.
PARISA, 8epi. 23— O ka hapanui
o. na elele i ka ahahui Legiona Ame-
rika i pau aku la ka halawai ana
maanei ma ka la aku la i nehinei
e huli hoi aku ana lakou no Ame-
rika ma ka Poaono, aka he mau
kaukani o lakou e noho iho ana no
maanei no ka hele ana aku e ma-
kaikai ma na aupuni e ae o Europa.
Ma ke koho wale la ala ma kahi o
ka 915.000.000 a na elele i hoolilo
iho ai maloko o Palika iloko o ka ma-
nawa a lakou i noho iho al maanei.
Ua nui ka hauoli o ka poe malama
hokele, ka poe lawelawe i na oiha-
na kalepa ame kekahi poe e ae a na
elele i hoopomaikai aku ai. Me ka
nana ole aku no ka Amerika mea
e noonoo iho ai no ia mea, ua hoa-
kaka ae na kanaka lawelawe oihana
o Palani o ka hana a ka ahahui Le-
giona a na elele i noho iho nei maa-
nei he hana "holomua I hookupono
ole la".
NAPLES, Sept . 24— O na wahine
i hoomau Ioa i ke komo ana i na
lole ekekei o ke ana hou loa, a i hoo-
kapuia hoi ko lakou hele ana aku,
i na halepule, ua hookapuia mai ko
lakou komo ana aku iloko o na pa
iIina maanei. Mamuli o ke noi a ke
kahunapule, I hoike ae ai na luna
o na pa-ilina aole e aeia ka poe ma-
kaikai me na lole haahaa o ka. a-i,
lima ole, a i ole ekekei o na lole, e
komo aku Iloko o na pa ilina.
NICE, Sept. 25— Ma kekahi mana-
wa o kela wanaao ua hoopa -huia ke
kaaahi laweleka o Nice. He poka
pa-hu ka i pahu ae i ka wa o ke
kaaahi e holo ana me ka mama loa
Iloko o ka pouli. He lehulehu ka
poe i eha, a ua hoopoino ia hoi ke
kaaahi me ke alanui hao. Ke imiia
mai nei ka poe na lakou ia hana ino.
Nui ka mahaloia o ke kulana o ke
kahua o ka pa'lii i keia manawa no
ka uliuli maikai o ka manienie ame
ka luhiehu pu i na meakanau hoo-
nani, i kanuia maloko o kela kahua,
pela me ke kahua o na hale oihana
e ae o ke aupuni.
He mau paamare i hooko-ia ka pili
nakeke e ka Lunakanawai Desha ma
ka Poalua nei mamuli o ka ike ana
o ka aha i ka maopopo loa o na ku-
muhoopii ame ka pili o ka hewa i
ka poe i hoopiiia no ka haalele wahi
moe, ka malama ole i ke ola ame ka
pepehi mau.
HOOHALAHALA KA NUPEPA A KA
OIHANA MAKAI.
No kekahi mau manao kupono ole i hoopukaia ae maloko o ka nupepa a ka oihana makai o Honolulu ne e ku-e ana i na hana a ka papa lunakiai, i lilo al i hana ma ka aoa o ka papa, ma o ke komite makai la ka huli ame ka noii pono ana aku i na mea e pili ana i kela nupepa a o ka mea i hooholoia e kela ko mite, o ia ke kauoha ana aku i ka Makai Nui Desha, e huli aku oia i na mea olaio, i pili i na hana lawelaweia nei e ka poe i kuleana i kela pepa, a waiho ae i kana hoike imua o ka papa o na lunakiai. Ma ka Poakahi iho nei, i hoomaka al ke komite makai i kana ninaninau ana no na mea e pili ana i ka pepa o ka oihana makai, me ka hoea ana ae o Samuel C. Lau, he kakauolelo noloko o ka oihana makai, a he lunahooponopono hoi no kela pepa mamua aku nei, imua o kela komite ma kana hoakaka, e hoole loa ana oia, no kona lihi launa aku i ka pepa, i puka ae al na manao ku-e ka papa o na lunakiai. Wahi a Mr. Lau imua o kela ko mite, he olaio he mea kakau oia no ka pepa a ka oihana makai mamua aka nae ua pau kona noho hana ana no kela pepa ame Marino, ma mua aku o ka puka ana ae o na manao kupono ole, no ko laua ike, i ke poho o kela hana; a la manawa ka, i kaa aku ai ka hooponopono ana i kela pepa malalo o Eddie Yamashi-ko, he u no ka oihana makai. Ua hoakaka pu ae o Mr. Lau no ka lilo na na kiu iloko o ka oihana makai, ka huli ana i na hoolaha a lawe mai no ka hookomo ana ma-
loko o kela pepa, a na lakou no hoi e
hele e ohi mai i na dala, no ka uku
ana i na ' --' i--. me ke komo pi
o ni hope n--' '' n ' o na kuaaina
ma ka lawelawe ana ia hana hookahi
HOOLE KA KIAI NO KA AIHUEIA
O NA MEAAI
Ma ka Poakahi iho nei, i piha a
na la ekolu o ka ninaninau ana ame
ka huli pono ana a kekahi komite
kuikawa o ka papa ola, pela hoi ke
komite o ka Ahahui Koho Baloka
o na Wahine ame ke komite o ka
Ahahui Kokua, no na mea e pili
ana, i ka lawe aihue ia o na meaai
mailoko aku o ka halepule pela me
ka hanainoia o na pupule.
Iloko o kela mau la e malamaia
ana na hana ninaninau e na komite,
he iwakaluakumamalima ka nui o
na hoike i hoea ae imua o kela mau
komi ie, no ka hoakaka ana i ka la-
kou mau mea i ike.
Wahi a Arthur Kahaawinui, he ki-
ai no ka halepupule, o na makahiki
ewalu i kaahope ae nei, ua ike oia
i ke kuke i ka lawe i na puolo a
waiho i na kiai ma ka puka-pa, a
he umi a i ole umi-kumamalima
paha minuke o kela mau puolo e
waiho ai, e kiiia mai ana lakou a
lawe e kekahi poe.
Ua. ' --kaka hou ao keia kiai, no
ka laweia o ka poi he elua manawa
o ka pule, ua like me kanawalu
paona; ma ka manawa nae o ka ni-
nauia ana o ka mea nana e hoo-
wali i ka poi, he pupule maikai, ua
hoole ae ola no ka laweia o ka poi,
koe wale no, ka poi i laweia no ka
halepupule ma Kaneohe.
Mawaho ae o kela mau hana, ua
hoike hou ae o Kahaawinui imua
o ke komite, i kona ike ana i ke-
kahi o na kiai, i ka lawe i ka pipi
hou a ma kekahi auwina la, ua hoole
ae nae kela kiai, i ka pololei o na
mea a Kahaawinui i hooili aku al i
na ahewa ana maluna ona.
Ma ka nokeia ana o na kiai lehu-
lehu i ka ninaninau e na komite i
hoike ae al lakou, no ko lakou lawe
ana i na koena i'o pipi, ke pau ka
al ana, a wa-hi maloko o na puolo
liilii, i kekahi manawa e hoihoi ana
lakou i kela pipi i ka hale, a i ke-
kahi manawa no hoi, e ai ana no
lakou ma kahi nana.
O ka hapanui o na hoike i laweia
ae imua o kela komite, ua hoole
lakou no ka laweia o na meaai mai-
loko aku o ka halepupule iwaho.
No na mea hoi e pili ana i ka ha-
nainoia o na ma'i, ua hoole pu ae
na kiai i ka oiaio o kela kumu hoo-
halahala, aka i kekahi manawa nae,
no ka hoemi ana mai i ka hoopilikia
o na pupule, e ninininiia aku ana
ka he pakeke wai, ame kekahi mau
hana e ae i ikeia ke kupono, aole
nae ma ke ano e hoopilikia aku ai
na pupule.
O Ke komite kuikawa ma ka aoao
o ka papa ola, ma na mea pili i ka
awe aihue la o na meaai, ka iini loa
a kela komite, a ma ka aoao hoi o
na komite o ka ahahui o na wahine
koho baloka, pela me ke komite o ka
ahahui kokua, aia ka lakou makema-
ke loa e maopopo, ma kahi o na
hana hoopilikia i na pupule.
Ma ka noho hou ana mai o ka
lalawai a ka papa ola, e waiho ae
ai kela komite kuikawa i kana hoi-
ke, no na mea i loaa ma ka huli
ame ka ninaninau pono anu aku a
kela komite.
Nuhou
Kuloko
Ma ka Poaono o keia pule ae, Oka-
toba 8, e malamaia ai ke koho baloka
wae moho no na kulana oihana lehu-
lehu, o na kalana o Hawaii, Maui ame
Kauai. a koe ke kulanakauhale a ka-
lana o Honolulu nei.
I kulike ai me ke kanawai koho
baloka, ua makemakeia na mana
koho baloka apau o Oahu nei, e hele
hou ae e hoopaa i ko lakou mau inoa
ma ke keena o ke kakauolelo ku-
lanakauhale, i keia manawa.
Mamuli o ke pa-hu ana o ke kula aila gesoline i hoahuia maloko o ka hale waiho ukana, ma kahi kokoke i ka mile 17, o ka Hawaiian Con-tracting Co., ma ka Poaono aku nei i hala, i mo'a ai ka wawae o ke kiaipo William Graff, i kulike ai me kekahi meahou o ka hoikeia ana mai i keia kulanakauhale.
He o ia mau ke kulana ikaika o
ka Lunahoomalu Samuel M. Spencer
o ke kalana o Hawaii, iloko o keia
mau la e hooukaia mai la ka paio
kalaiaina ma keia kalena, i kulike ai
me na nuhou kalaiaina o ka loaa
ana mai i Honolulu nei.
Ina nei uo ka lokahi o na Hawaii o Maui, e koho ia H. L. Holstein, kekahi o na moho e holo mai nei no ke alualu ana i ke kulana loio kalana, aole he kanalua no ka loaa o ka lanakila laia, maluna o kona mau hoa mokomoko.
Ma ka manawa e paa ai ka hale-
pule Kalawina ma Hoolehua, a hoo-
laaia, no na hana haiolelo, ia ma-
nawa e hoonohoia ae ai o Mr. Frank
Keliinohopono Archer i kahunapule
no kela ekalesia, o na Hawaii e noho
mai la ma na aina hoopulapula o
Molokai.
Mamua o ka haalele ana iho o
Kiaaina Farrington ia Honolulu nei,
ma ka Poaono aku nei i hala, no
Wakinekona, i kakau ae ai oia i ka
palapala huikala no Joseph L. Costa,
no ka hewa hoeha.
Mamuli o ke kauoha i hoopukaia
ae e na lunakanawai a ekolu o ka
aha kaapuni ma ka Poaha o ka pule
aku nei i hala, i nininiia ai na ano
waiona apau, i Kaa aku malalo o ka
malu o ke aupuni e ke Kakauolelo
Henry Smith.
No ka hoopaaia ana maloko o ka
halewai no na hora he umi-kuma-
makolu me kekahi kumu hoopii ole,
i waiho ae ai o W. S. Lee i kana
hoohalahala imua o ke komisina ma-
kai, e ku-e ana i na poo o ka oi-
hana makai.
Ma ke.ia Poalima e noho hou ae
ai na kiure kiekie, no ka ninaninau
ana i na mea e pili ana i na bana
piliwaiwai me ki-pe ma keia ku-
lanakauhale.
Ma ka Poakahi iho nei i hoea mai ai o Mr. Frank K. Archer o Hoolehua, Molokai no keia kulanakauhale, he konekonea no ke kulana o keia kamaaina o Honolulu nei, i lilo i mea noho ma na aina hoopulapula hoo-ulu lahui ma ka moku o Hina. No ka piha loa o ka nupepa i keia pule, pela i hoopaneeia ai kekahi mau palapala i kakauia mai e na makamaka no Keia pule ae.
Ua loaa ka haina pololei o ka i'a
a ke keiki o Kona, ma ka helu o ke
Kuokoa nei o ka pule aku la i hala,
nolaila hoouna hou ia mai ua nane
paakiki, e kole ai ka ihu o na keiki
o ke kai hohonu i ka luu; aia ua
olohe huli nane ke kakali mai la o
ka ike hou i ka mea hoonanea.
LOKAHI NA LUNAKANAWAI EKOLU
O KA AHA KIEKIE
Ma ka olelo hooholo i lokahi like
ai na lunakanawai ekolu o ka aha
kiekie, ma ka hihia oki mare a Y.
Ando e ku-e ana ia Tomo Ando, e
kakoo hapa aua ia i ka olelo hooholo
a ka Lunakanawai Kaapuni John R.
Desha, i hoopuka mua ai no keia
hihia, a e lokahi ole ana hoi, ma ke-
kahi hapa o kela olelo hooholo.
Ma ka olelo hooholo a ka aha kaa-
puni i hoopuka ai no kela hihia, e
hoakaka ana ia no ka pili o ka hewa
hoowahawaha aha i ke kane; ua hoo-
oma nae kela wahi o ka olelo hoo-
holo e ka aha kiekie, a no ka uku
ke kane i ka uku lolo o a wanine,
ma kahi o $250, ua kakooia e ka aha
kiekie.
Ua kakoo pu ka aha kiekie, no ka
hoomauia o kela uku i ka wahine, na
malama ola ahiki i ka mahina o
Maraki aku ia i hala, pela hoi ka
uku o ke kane, he hookahi haneri
ala, no ka uku o ka loio o ka wa-
hine, ma keia hoohalahala imua o
a aha kiekie.
Ua kauia ka uku malama ola e
ela aha, ma kahi o ke kanaha dala
ka mahina a ke kane e uku ai me
a hoihoi hou la ana mai o ka hihia
loko o ka aha a ka Lunakanawai
Desha no ka hooholo ana mai, elike
me ia i kauohaia mai ai a ka aha
kiekie.
E NUI AKU ANA NA KUMUKULA
HAWAII.
Ina nei no ka puka pono o na hau
mana e a'o nei i ka ike ame ka ma
kaukau i ka oihana kumukula, ma
loko mai o ke, Kula A'o Kumu, ma
keia mua aku, alaila e nui ana na
kumukula Hawaii, mamua o na ku
mukula o na lahui e ae.
I keia manawa, aia ma kahi o ka
ikawalua-kumamamaono pakeneka o na
haumana maloko o kela kula a
kumu. he poe Hawaii piha, a hapa
Hawaii hoi.
I ka makahiki 1926 aku nei, he
umi-kumamalima wale no pakeneka
o na haumana he poe Hawaii.
No na haumana e ae, maloko o ke
kula a'o kumu, he 27 pakeneka he
poe Kepani, he 23 pakeneka he Pake,
he 10 pakeneka he poe Amerika, he
10 pakeneka he Pukiki, a he 14 pa-
keneka, na keiki o na lahui e ae.
Ma ka hoomaka ana o na kula
ma keia komo hou ana iho nei. ua
ikeia ka pii mahuahua ana ae o na
haumana, pela hoi ka paku'i hou ia
ana aku o na kumu kula i noho mua
ole" ma kela oihana.
He elua mau kula hou i weheia
ma ke komo hou ana iho nei o na
kula, a ke huila me ka heluna nui
o na kumukula mua apuni ke teri
tore he 91 ka nui o na kumukula
hou

POHO KA MANAOLANA O KEKAHI
MAU KOA E HOLO MAHUKA
No ka uluhua o kekahi mau koa
elua, i ka noho ana iloko o ka oi-
hana koa, i manao ai laua, e holo
mahuka maluna o kekahi mokuahi
e holo ana mai Honolulu aku nei no
Kapalakiko, o ka mea apiki nae, ua
kau hewa laua maluna o kekahi
moku, i hoea ole mai i kona manawa
e holo ai, a hala okoa kekahi mau
la mahuahua.
No ka hooko ana hae i kela ma-
nao holo mahuka, ua hoea aku la
kela mau koa, no ka uwapo e ku ana
o ka mokuahi Maui, a oiai aole he
poe nana mai ia laua, ua pii loa
aku la laua noluna o ka oneki o keia
mokuahi, me ke komo ana maloko
o kekahi o na waapa, i uhiia i ke
kapolena, no ka pee ana ahiki i ka
manawa e holo ai o kela mokuahi.
Ua kakali maile laua a hala he
elua hora mahope mai, hoomaopopo
laua i ka holo o ka moku, aole no
nae i loihi loa kela holo ana, ua ku
hou iho la i kahi hookahi.
Ua kakali kela mau koa . no ka
manawa loihi mahope mai, a no ko
laua manao, aia paha ka mokuahi i
ka moana kahi i holo ai e hiki ole
ai ke hoihoi hou ia mai laua nouka
nei o ka aina, ua wehe ae la laua
i ke kapolena e uhi ana maluna o
ka waapa, a iloko o ko laua kahaha
nui, eia no ka ka mokuahi i ka
uwapo kahi i pili ai, aole i holo.
Ma ka ninau ana aku i kekahi
luina, i ka manawa e holo ai o kela
moku, hoikeia mai ia ia laua, he hoo-
kahi pule o kela moku e ku ai, alaila
holo, nolaila ua mihi loa kela mau
koa, no ko laua pakalaki, a oiai he
makai kekahi o ka oili ana mai i
kela manawa, ua nokeia na koa elua
i ka niele, ahiki i ko laua lawe okoa
ia ana aku no ka halewai, a malaila
i haawiia aku ai malalo o ka malu
o na makai koa.
O ka mokuahi Manoa ka moku a
keia mau koa i manao ai e holo ma-
huka no Kapalakiko, kau hewa nae
aua maluna o Maui, pela i poho
wale ai ko laua mau manaolana.
HELE AE E HOOLOHE I KA BANA
HAWAII
Ma ka po Poalua, o keia pule ae,
Okatoba la 4, ma ka hora 7:30 p. m.,
maloko o ke kahua (Palace
Ground Band Stand), e hookani ai
ka Bina Hawaii i na mele Hawaii
wale no, me ka lakou mau hokeo-
ohe.
He mau mele kekahi, akahi no
a puhiia, e loheia ana ne mau leo-
oli, a he mau himeni kahiko no hoi
kekahi i pakuikuiia a lilo i mele
holookoa.
He double quartett kekahi mai na
puukani leo le'a mai no ia o ka
bana. He instumental Glee Club-
kekahi, a e loheia ana ka hoene o
na kaula uwehone o ka violina a
ka Porofesa Chas Palikapu Kalei-
koa.
He nui aku no ua mau mea nani,
e lohe ai ka pepeiao. ame ka ike
kumaka pu kekahi, e hele mai no i
ike maka, he ole hoi ka lohe pepei-
ao mai ia ha'i aku!
I keia po no hoi, e hoa uia ai ka
paalole hou o ka bana, o ia hoi, he
navy-blue ka Iole me na molina gu-
la, he nani keia
Po o ka Poakolu, holo aku ka bana
no Maui County Fair
JOHN AMASIU,
Kumu Puhiohe.
Elike me ka maa ma na makahiki
aku nei i hala. pela no i haawi ae ai
ka mahiko o Ewa, he mau hana hoo-
hauoli no ka pono o na limahana
ame ko lakou mau ohana ma ke Sa-
bati aku nei i hala, a ma kahi o ka
elima kaukani ka nui o ka poe
hoea ae, me ka hoohauoli ana ia la-
kou, ma na meaai kula hoi ma na
lealea hooikaika kino.
LOAA KA HOOPII PEPEHIKANAKA
I NA KIURE KIEKIE
Ma ka noho ana o na kiure kiekie, ma ka Poakolu aku nei o ka pule i hala no ka noonoo ana i kekahi mau hihia, i waihoia ae imua o la-kou, i loaa ai he hoopii ku-e ia An-tone Lopez, no ka hewa pepehikanaka ma ke degree elua, mamuli o ka make ana o Camelo Lopez, no kona houia ana i ka pahi, maloko o ka hale hulahula ma Kapalama ae nei, he mau pule aku nei i hala.
Oiai o kekahi kela o na hewa ko'i-ko'i loa, ua hoopaaia ka mea i hoopiiia maloko o ka halepaahao. me ka ae ole ia e hookuu iaia malalo o ka bela.
He mau hoopii hoahewa hou ae no kekahi elua, i loaa i na kiure kiekie he mau hoopii nao. no kekahi mau hewa liilii mai, e ia ka hoeha.
O WAIALEALE KA INOA O KA MO
KUAHI HOU.
Aia ke kapiliia mai Ia kekahi mo kuahi hou, no ka hui mokuahi holo piliaina ma Kapalakiko i keia mana wa, a ma ka hapa hope o keia ma kahiki ae e paa ai, a hoihoiia mai no Hawaii nei, no ka holo ana mawa ena o Oahu nei ame Kauai.
O ka inoa o kela mokuahi, ke kahi o na kumuhana ano nui i noo nooia e na luna hooko o ka hui mokuahi, a ma ka manawa a G. N Wilcox o Kauai, ka peresidena o ka hui, i waiho ae ai i ka inoa o Wai aleale, ke kuahiwi kiekie loa o k Mokupuni kaili-la, ua apono koke ia aku kela inoa.
O keia ka elua o na mokuahi,
kapaia ma keia inoa o Waialeale, o
ka mokuahi mua ma kela inoa. aole
i keia manawa, pela i lele aku ai
keia inoa maluna o ka mokuahi hou
He mokuahi keia i emi iho kona nui i ka mokuahi Haleakala, aka he oi iki ae nae mamua o ka Mauna Kea, a e holoholo ana ia mawaena o na awa o Kauai ame Honolulu nei
NA MEA HOU O KA AHAHUI MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI ME LANAI
..Solomon Hanohano, Aloha nui kaua:—Waikapu Church Sept. 17, 1927, ua hooholo ka aha, e poni, ia Frank Archer Chas Corney John Kukahi-ko i mau kahunapule i keia kau; a waihoia na ke komite 9 iaia ka manawa ame ka la e poni ai.
Ua hooholo ka aha, e haawi i laikini haiolelo no John Helekahi i laikini haiolelo no 6 mahina, a eia no ka haiolelo o Kahakuloa Maui.
Ua hooholo ka aha e haawi ia P. Kaho le i laikini haiolelo no 8 mahina, a oia no ka haiolelo o Nahiku ame Keanae.
Ua hiki mai ke Kahu Rev. H. K. Poepoe ame William Kamakaehu, he nui na mea maikai i hanaiia mai i na uhane o na mea apau.
He kulana ano hou keia e nee nei
iloko o na kihapai o Maui i keia
mau Ia; no ka pono o ka euanelio a
ko kakou Haku o Iesu Kristo.
Me ka mahalo,
MAUI NO KA OI.
NA MARE.
Manuel Ekela ia Julia Kauhi, Sept . 16.
Frank Kanae Jr, ia Eva Rowan. Sept. 17.
James Watson, Jr., ia Roseline Lani Hahane, Sept. 19.
NA HANAU.
Na Mr . ame Mrs. James Charles Graham, he kaikamahine, Sept. 2.
Na Mr ame Mrs. Phillip Kekua, he kaikamahine, Sept. 9.
Na Mr. ame Mrs. William Young, he keikikane, Sept. 10.
Na Mr . ame Mrs. William Oliver-Lewis, he keikikane, Sept. 18.
Na Mr ame Mrs. William Poka, he keikikane, Sept. 20.
Na Mr. ame Mrs. James William Hurst;. he kaikamahine, Sept. 20.
Na Mr. ame Mrs. Henry Roberts Chung, he Kaikamahine, Sept 21.
Na Mr. ame Mrs. Richard Iliwaa-ani, he keikikane, Sept. 23.
Na Mr. ame Mrs. Henry Keliiheleia Akina, he keikikane, Sept. 23.
Na Mr ame Mrs. Francis Pono Beamer, he keikikane. Sept. 24.
NA MAKE
Iliwaalani, he bebe hanu hou, ma lanui Kauluwela, Sept. 23.
John Kaiama, ma ke alanui Auld, Sept. 24.