Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 38, 29 September 1927 — Page 1

Page PDF (1.56 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KlLOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii
Hoopukaia i na Ka kahiaka
Poaha Apau
BUKE LXVI - HELU 38 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H. POAHA, SEPATEMABA 29, 1927 NA HELU APAU 6481
UKALI KA MAKE I KEKAHI
KEIKI OIAI E PAANI ANA
Loaa pu na Poino i Kekahi Poe Keiki Lehulehu
ma na Wahi Paani ma ke Sabati Aku
Nei o ka Pule i Hala
HOLO MOHO KEKAHI KEPANI
NO KE KULANA LUNAKIAI
Umi-kumamalima Mau Moho e Alualu Mai
Ana i Keia Kulana ma ke Koho Baloka
Wae Moho o ke Kalana o Maui
Make Eiua Mau
Haumana Heie
Kuia Ma Kona
loaa Keia Poino ma ka Uiia
Kaa Otomobile Kalaka o
ka Poalua Nei
NUI NA KEIKI E AE
I LOAA I NA POINO
Hoholo ke Kaa Kalaka Ihope
o ke Alanui Oiai e Lawe
Ana i na Keiki
Oiai e halihali ana i na haumana kuia maluna o ke kaa kalaka, ma ke kakahiaka o ka Poalua iho nei no ke kuia o Kona-waena, i halawai ai he eiua mau haumana me ka make, hookahi i maopopo ole kona hopena, a he iwakalua hoi i loaa ia lakou na pala-pu ma ko lakou mau kino, i kulike ai me ka meahou o ka hoounaia ana mai i Honolulu nei, ma keia Poalua.
O na haumana i kukonukonu ko
lakou mau poino. ua hoihoiia aku
noloko o ka halema'i o Kealakeakua,
no ka poe hoi i hapa mai na poino,
ua hoihoiia no no ko lakou mau
home.
I kulike ai me keia meahou, e hoa-
kaka ana ia, no ke kumu o keia po-
ino, o ia uo ka haki ana o ka huila
hoopololei i ka hookele ana i ke kaa,
ma ka manawa o ke kaa kaiaka, i
piha i na haumana kuia, e pii ana iluna o ke alanui a no keia hiki ole ke hoopololei i ka hoio ana o ke kaa kalaka, ua hoholo mai ia ke kaa ihope, a hui puo iho me ka hiki ole
Waihoia Ae He Kumu Ku-e I Ka Oihana Makai
Hoopaaia Kekahi lawehala
me ka ae Ole ia e Kele-
pona i ka Ohana
HOOHALAHALA OIA I
KE KOMISINA MAKAI
E Huli Pono ia Mai Ana na
Mea Pili i Keia Hana a
ka Oihana Makai
No kona paala ana maloko o ka halewai no na hora umi-kumamakolu, me kekahi kumu hoopi
ae ole ia hoi. e kelepona aku i kekahi loio, a paha, waiho ae ai o
W. S . L ee, he mea malama halekuai o na Iako hale ma ke alanui Beritania, i hana hoohalahala ana e ku-e ana i ke mea i hanaia aku iaia, e ka oihana makai.
Ma ka po o ka Poakahi, o ka pule aku nei i hala i hopuia ai o Mr lee. no kona kukulu i kona kaa kalaka, mamua pono mai o kona home, ma ke alanui ololi Circle. Iaia i hoea ai no ka halewai, ua hoopaaia oia maloko o kahi hoopaa
o na lawehala, me kona hookuu ole ia
mai, malalo o ka bela, oiai he $58
maloko o kona mau pakeke i keia
manawa.
Ma ke awakea nae o ka Poalua mai ua hookuuia o Mr lee, ia manawa i hoea kino aku ai oia imua o ka loio Kalana Davis a hoakaka aku i ka mea i hanaia maluna ona e ka oihana makai.
Ua hoakaka aku ka loio Kalana Davis, no ka hiki ole iaia ke hana aku i kekahi mea nona e pono ai, ia wa i waiho Ioa aku ai oia i keia hana hoohalahala imua o Mr P. B. Peli, ka lunahoomalu o ke komisina makai.
Ua hele pu aku laua e hui me ka Makai Nui Desha, o ka mea i hoikeia mai ia laua, aia ua hana apau iloko o ka lima o Claus Roberts.
Ma kekahi manawa o keia ia, i hoopukaia ae-ai he elua mau kumu hoopii e ku-e ana ia Mr. lee hoo-kahi no ke kukulu i ke kaa kalaka ma kahi i papaia, a o ka elua, no ke kukulu i ke kaa, me ka ho-a ole i ke kukui ulaula mahope o ke kee.
ua hookuuia nae o Mr lee mahope mai, mamuli o kona waiho
ai aku i ka bela o umi-kumama-
lima dala no na kumu hoopii pakahi
aka nae no na mea e pili aha i kona
hoopaaia ana, me ke kumu hoopii
ole. ke hana ia me ke komisina ma
kai, i hooia aku ai imua ona e huli
pono ia aku ana na mea olalo i pili
i keia a.
HOPUIA NO KA HELE I KA LAMALAMA ME KE O HEE No ka nanea loa paha, mamuli o ka hoopilikia ole ia aku, i ka hele e lamalama i ka po, pela hoi ke o ana i na i'a me ka hee, i hoomau ai kekahi poe Pilipino me na Kepani i ka hele ana e lawai'a, eia nae ua hoo-kahahaia ko lakou manao, i ka manawa i hoea aku ai ka Makai Joe Tavares, a hopu ia lakou ma ka po
o ka Poaono aku ia i hala, pela hoi
ma ke kakahiaka o ka ia Sabati mai.
Makai ae nei o Kahakaaulana, i loa aku ai he ekolu mau Pilipino e lawai'a ana me ka lamalama, ma ka po o ka Poaono iho nei, ua paa mai lakou i ka hopuia.
Ma ia wahi hookahi no, he ekolu poe Kepani o ka hopu pu ia ana, no ko lakou lawai'a, he poe Kepani a Joe Tavares o ka hoohuoi ana, aole lakou he mau makaainana.
Ma ke kakahiaka ae o ke Sabati,
i holo aku ai o Tavares no na huli
koolau aku nei, a ma Hakipuu, i paa
mai ai he ekolu mau Pilipino i Ka
hopuia, no ko lakou hele i ka la-
wai'a hee me ke o.
Hookahi ka o keia mau Pilipino i paa mua no i ka hopuia no ka hele e o hee; i keia loaa hou ana aku ka o ua Pilipino nei, he laau wale no kana e paa ana, aka iloko no o ka pakeke ka hao kahi i waiho ai, aia no a ikeia ka hee, o ka manawa ia e hoopaa ae ai mamua o ka laau ma ke ano he o.
Ua kapu loa na Pilipino, na Kepani, me ka poe no apau, aole lakou he mau makaainana Amerika, aole e hele e lawai'a i ka po. mai ka napoo ana o ka la ahiki i ka puka ana o ka la ma kekahi kakahiaka mai. ua kapu pu hoi ko lakou hele ana e lawai'a ma na manawa apau o ke ao, me ke o, aka no na kupa Amerika apau, ua noa ka lawai'a ana. ia lakou i na manawa apau; -pela hoi ka hoohana ana i ke o ina ia no ka hele i ke o hee a i ke o i'a paha.
Ma ke Sabati aku ia i hala o keia
kekahi la pakalaki loa i ikeia iwa-
ena o na kamalii o keia kulanakau-
hale, no ka mea he hookahi keiki i
halawai me ka make mamuli mai
o na poino i loaa iaia, oiai e paani
ana a he mau keiki hoi kekahi i loaa
i na eha kukonukonu, me ka poino
ole nae o ko lakou mau oia.
He keiki Kepani, nona ka inoa o
Kameichi Iyoki, a nona hoi na ma-
kahiki he ewalu, ka mea i make. I
kulike ai me ka moolelo pokole no
ke ano o ka halawai ana o keia
kamaiki me ka hopena poino, e
paani ana ka oia. me ka nui ae o
na kamalii, maloko o ka paka ma
Puunui, ma ke kakahiaka o keia
Sabati.
O ke ano o ka lakou paani, o ia
no ke alualu ana o kekahi keiki,
i ka nui o na keiki e ae, he pio
paha ke ano o keia paani, ma ka
olelo ana.
I ka hoomaka ana o na Keiki e ho-
lo, nana mai ia ka mea nana e alu-
alu ana a i kona ike ana ia Kamei-
chi Iyoki, ua hoomaka mai la oia e
alualu mahope ona, me ka mama no
hoi o Iyoki i ka holo mamua i wahi
nona e loaa ole mai ai.
Ma keia hoio ana o Iyoki, ua hina
iho la oia iluna o ke alanui hele-
wawae me ka hooku'i ana nae o kona
poo i ka pou kelepona, a haki kona
a-i.
No keia pilikia i loaa i Ke kama-
iki, ua kahea aku ia ka nui o na
kamalii, i kekahi kaa otomobile o
ka maali ana mai ma keia manawa,
no ka hoihoi ana mai i ke keiki uuku
no ka halema'i o na poino ulia, ua
lilo nae keia hana i mea waiwai ole,
no ka mea ma ka nanaia ana o keia
keiki, ua i keia, ua make kahiko oia
mamua o ka hoea ana aku no ku
halema'i.
He ekolu hou ae mau keiki opio i
loaa i na poino ma keia ia hookahi
uo, he paani Kinipopo nae, ke kumu
o ka lakou poino ana.
Hookahi o keia mau keiki, e paa-
ni kinipopo pekuwawae ana ma ka
alanui, iloko o kona nanea. ua hoia
mai Ia oia, a hooku'i me kekahi kaa
otomobile e hoao ana e beki ihope
mai ka paehumu aku o ke alanui.
O Daniel Lau ka inoa o keia keiki
a nona hoi na makahiki ma kahi o
ka umi.
He Keiki Kepani hou no o Kozumi
Yamanaka ka inoa nona hoi na ma-
kahiki he umi-kumamaono, malalo
ae nei o Aala Paka, kona wahi e paa-
ni kinipopo pekuwawae ana. ua hoo-
ku 'i oia me kekahi keiki okoa aku
a eha kona poohiwi, me ka laweia
ana ae no ka halema'i o na uiia po-
ino no ka lapaauia aku.
Mauka ne nei hoi o Kapalama, e
hooku'i ai he elua mau keiki i kahi
hookahi oiai no e paani ana o
Charles Bernard nae o laua ka mea
i eha, a ua koho wale ia, ua kuko-
nukonu loa kona poino no ka mea,
mahope iho o kona lapaau mua ia
ana maloko o ka halemai o na ulia
poino i hoihoi loa ia aku ai oiai
maloko o ka Halema'i Moiwahina, noi
ka nana hou ia mai e ma kauha
keia halema'i.
No ka manawa mua ioa. ma ka
moolelo o na hana kalaiaina ma ke
Kalana o Maui, e holo mai ana he
Kepani, no ke alualu ana i ke ku-
lana lunakiai ma keia kau koho
baloka wae moho; ina nei no ka ma-
', &&.::. ole o na mana koho baloka o
i-i a kaiana, ma ke ano o ka lakou
',:?,::? ana i na moho. alaila e oili
7 i'.i.3 ana kela Kepani.
na ka helehelena maopopo Ioa, o
ke kalaiaina ma keia kaiana, o na
hoa o ka papa lunakiai, na kulana
7..ua'.u nui ia e na moho, no ka mea
he umi-kumamalima, ka nui o ka
poe i waiho ae i ko lakou mau pala-
pala noi holo moho he umi-kumama-
lua mau Repubalika. a he ekolu mau
Demokarata.
O na moho e alualu nei i na ku-
lana lunakiai no ka papa, oia o Harry
F Apo. Mary H. Atcherley. R. A.
Drumond D. T. Fleming J. Garcia,
'---.-? 5. Goodness, Sampson P. Kalohe-
:-.-: Charles Lake, Kauka T. Take-
-.- ^ David K. Kahookele ame James
"" " ""5H5. Jr., ma ka aoao Repubalika.
"' ia moho hoi ma ka aoao Demo-
karata e alualu ana i na kulana
' .-p.i'-ia:, oia o Jerry Burns, Manuel
- - ---no ame D. K. Hipa.
Ma keia komo ana mai ia o kekahi
- -.-- Kepani, e alualu i ka noho
— -K.: ai ua hookaakaaia ae na maka
'.:?'-. ahi poe koho baloka. no ke ku-
--.-&. kupilikii e loaa ana i kekahi poe
--.--' ina aole e makaala na mana
- i ko ano o ka lakou koho ana.
' -. loaa ka ike i na Kepani ma-
- - --. I-.P pi: mahuahua mau mai nei
-. . ''u'.-.a o na Kepani koho baloka
-:':'. ame keia makahiki, no keia
. -:-.-.: e komo nui mai ana na Ke-
ioko o na hana kalaiaina, no
- . -.ou ike, e huliamahi ana ko
.-;--. lahui. ma ke koho ana i ka
lakou moho wale no, aole i na moho
o kekahi mau lahui okoa aku.
No ka Makai Nui Clem Crowell,
aole he hopohopo ana nona i keia
kau. no ke kumu. aole he moho holo
ku-e iaia. O Peruvia Goodness ka i
holo ku-e iaia Uo, ke kulana makai
nui, he elua makahiki aku nei i hala,
ua hiki ole nae e loaa ka lanakila
iaia; nolaila i kona holo ana no ka
ahaolelo kuloko, ua kohoia oia i luna-
makaainana ma ka makahiki koke
aku la no i hala, a i keia manawa
nae. ke holo mai nei oia he moho,
no ke kulana lunahoomalu o ka pa-
pa.
No ke kulana lunahooia o ke ka-
lana, he elua mau moho e alualu nei
i keia kulana, oia o Eugene Ball, ka
mea e paa mai nei i keia kulana i
keia manawa ame Sam Alo, he mau
Repubalika no a elua, o ka mea o
laua e waeia ana, aole he kanalua
no kona kohoia i lunahooia. oiai aole
he moho ma ka aoao Demokarata.
No ke kulana kakauolelo kalana,
aole he hoa paio o ke Kakauolelo
Kaae, nolaila ua malaelae ke kahua
nona; aka no ke kulana puuku ka-
lana, he elua mau moho e holo mai
nei, oia o Pia Cockett, ma ka aoao
Repubalika, a o ka mea hoi e noho
puuku mai nei ame Joe Ambros, ma
ka aoao Demokarata.
He ekolu hoi mau moho e alualu
mai nei i ke kulana loio kalana, he
elua ma ka aoao repubalika, a he
hookahi ma ka aoao Demokarata o
na moho ma ka aoao Repubaiika oia
o E. R. Bevins, ka mea e paa nei i
keia kulana i keia manawa ame H.
i Holstein, ka akena hookapu wai-
ona mua o Maui, a lunahoomalu hoi
o ka haie o na lunamakaainana, no
na makahiki he iwakalua. Ma ka
aoao Demokarata hoi, o M. T. Fur-
tado.
KAA HOU KE EO O KA HAKAKA KUIKUI PUUPUU IA TUNNEY
Hiki Ole ia Jack Dempsey ke Kaili i ka Inoa
Moho o ke ao Nei ma ka Hakaka i Mala-
maia Mai Nei e na Moho ma Kikako
No ka elua o ka manawa, i ana'i
ae ai o Gene Tunney , i ka lanakila
o ka hakaka ku'iku'i puupuu no ka
inoa, moho o ke ao nei, mamuli o
ka hiki ole ana ia Jack Dempsey,
ke kaili ae i ka inoa moho, mai iaia
aku, ma ka hakaka. o ka malamaia
ana mai nei mawaena o laua, ma
Kikako, ma ka po o ka Poaha aku nei
i haia.
Ma ka manawa mua ioa a keia
mau moho i ku ae ai iloko o ka
nua hakaka ma ka makahiki aku
nei i haia, ma Pilikelepia, ua aha'i
aku o Gene Tunney i ka inoa moho
mai ia Jack Dempsey aku, a no ke
kii ana aku i keia hanohano i kai-
liia mai iaia aku. i aa aku ai o
Dempsey, e hakaka hou laua no ka
eiua o ka manawa, o keia iho Ia nae
ka hopena i keia, o ia no ka mau
o ke o ana aku o ka Inoa moho ku'i-
ku'i puupuu o ke ao nei, maluna
o Gene Tunney.
Iloko o na puni mua elima o ka
hakaka ana o na moho; me he mea
ia, ma ka nana aku, elike me ka
moolelo o keia hakaka, i hoikeia
mai i Honolulu nei, aia ma ka aoao
o Tunney, na mahalo ana a ka lehu-
lehu, no ka mea e loaa mau ana o
Dempsey kana mau puupuu maha-
nahana: eia nae aole no i nele ka
loaa pu o Tunney, i na puupuu a
kona hoa mokomoko.
I ka ehiku o na puni, i loaa pono
ai o Tunney I kekahi o na puupuu
mahanahana ioa mai ia Dempsey me
kona hina ana ilalo, eia nae, oiai e
heluia aua ka manawa no kona ku
hou mai iluna, a i ka piha ana o
ka eiwa o ka manawa e heluia ana,
ia wa i ku ino ae ai o Tunney iluna,
a hoomaka mai ia e hoikeike iaia
iho no kona makaukau e ku hou
e hakaka.
Ma keia manawa ka i hina ai o
Tunney ilalo aole o Dempsey i hoi
aku no kona kihi o ka rina hakaka,
i kulike ai me na rula o ka hakalia,
aka ua ku kokoke mai ia no, oia, ma
kahi e waiho ana o Tunney, o keia
ka mea nana i hoohakalia ioa aku
i ka heluia ana, ma keia ano no hoi,
i loaa nui ai he manawa ia Tunney
e hoomaha ai, mamua o kona ku
hou ana mai e hakaka.
I ka ewalu mai o na puni, ua ike
maoli ia aku ka manao paa o na
moho. e lanakila kekahi maluna o
kekahi, me ka ieie makawalu nae
o na puupuu mai ia Tunney aku
maluna o Dempsey, a i ka hoea ana
i ka puni hopo loa, a ma ka manawa
ho, i kani mai ai ka bele hoailona.
no ka pau o ka hakaka aole i kakaili
aku ka lehulehu I ka olelo hooholo a
ka lunakanawai, aka ua hoio okoa
aku ia lakou imua, me ka hooho
ana, ua kaa ka lanakila ia Tunney.
Iwaena o na hakaka ku 'iku'i 'i puu-
puu apau i malamaia, no ka inoa
moho o ke ao nei, ma ka oleloia, o
keia ka hakaka hookahi, ! ike maoli
ia ai ka nui o na kanaka, peia hoi
me ka nui o na dala i ohiia ma ka
puka, mawaho ae olaila ua nui pu
ka poe i hoolimalimaia no ka hoo-
nohonoho pono ana i ka poe makai-
kai.
Ma kahi o ka 145.000 ka nui o ka
poe i kohoia i hoea ae no ka nana
ana i keia hakaka ku'iku'i puupuu,
mai na kane a na wahine: a o ka
nui hoi o na dala i ohiia, ua hiki
aku ma kahi o ka $2,800,000.
O ko Gene Tunney mahele iloko
o na dala i ohiia he $1,000.000; o
ko Dempsey mahele hoi, he $500.000.
He 400 ka nui o ka poe kuai ti-
kiki i hoolimalimaia. a mawaho ae
o lakou he 2,000 i hoolimalimaia no
na hana like ole, a he 2.000 makai
na lakou i hoomalu i ka aha kanaka
nui.
O ke kumukuai o na tikiki no keia
hakaka, he elima dala ka haahaa
Ioa, a pii aku ahiki i ke kanalima
dala ke kiekie.
Nui ka poe pili no keia hakaka
ku'iku'i puupuu ma na aoao a elua,
aole wale no ma Amerika aka ma
Honolulu nei kekahi, a elike no hoi
me ke ano mau o na pili apau, ua
hauoli no ka poe, i kaa ka lanakila
ma ka aoao o ka lakou moho, a ua
poho no hoi ka poe i haule ka la-
kou moho.
HANAIA HE HOOHIKI MA KA BAI-
BALA NO KE KOHO ANA I NA MOHO
Ke heie ioa mai ia ke kalaiaina ma
ke Kalana o Maui i ka hahana i keia
manawa, no ka mea ua kono okoa
ia kekahi poe e noho hana nei no
keia kalana e hoea kino aku imua
o na mana koho, a kauoha aku e
hoohiki keia mau mana koho, ma-
luna o ka Baibala no ko lakou koho
pololei wale no maluna o na moho
o ka aoao Repubalika, i kulike ai,
me kekahi meahou o ke kakauia ana
mai e kekahi mea o Wailuku, i ka
nupepa Advertiser.
He kanaka kiai wai ka no ke Awa-
wa o Iao, mamuli o na hana kalai-
aina, ua haalele aku oia i kana hana,
a hele e hooikaika baloka, maloko
Iho o Wailuku, a ma kekahi mau
wahi e ae.
He luna ka no na paahao kalana.
ua hoolilo oia iaia iho, peia me ka
mea hookele o ke kaa kaiaka, no ka
halihali ana i na paahao, no ke ake
wale no i na ukuhana nunui, oiai
nae he hana hoemi lilo ka noho ma-
lie ana o kela mau paahao maloko
o ka halepaahao, me ka lilo ole o na
dala no ka uku o ka luna ame ke
kiakaa.
I ka wa poeleele ka, ua heie okoa
aku ia he makai, me ka paa pu ana
he buke. Baibala me ia e hooikaika
aku ana oia, ma ka olelo ana i na
mana koho baloka e koho i na moho
Repubalika wale no, a ina he kana-
lua kekahi iloko ona no ka pololei
o na mea i hoikeia aku iaia, alaila
e waiho okoa aku ana oia i ka Bai-
bala, me ke kauoha aku i na mana
koho. e hoohiki lakou maluna o ka
Baibala no ko lakou hooko i'a i ka
lakou mea i kamailio mai ai imua
ona. ,
i ka peleki ke hoopaa, ua hoomau aku ia keia kalika i ka holo ana ihope no ekolu haneri i a ka ma-mao, ahiki i ke kahuli ana.
He nui na haumana kula e hele ana ma ke alanui i keia manawa, no-laila, i kela wa e holo ana ke kaa kalaka ihope, ua pololei ioa kona hoio aku no kahi a keia mau haumana e heie ana, a loaa pono aku ia he eiua o lakou i ke kaa kaiaka, me ko laua make ana mahope mai. Ma ka hapalua o ka hora ehiku o keia kakahiaka Poalua i loaa ai keia ulia poino ma kahi kokoke i ka hui ana o na alanui o ke kuia
o Kona-waena ame ke alanui au-
puni.
Ke mau keiki Kepani na haumana
i make, o Hazumi Fukuda ka inoa
o kekahi nona ua makahiki ewalu,
a o Hatsumi Kawahara hoi ka inoa
o kekahi, nona na makahiki he umi.
O ka mea hoi i kukonukonu loa kona
poino, he hoahanau no Hatsumi Ka-
wahara.
No ka nui ae o ka poe i eha, he mau keiki Kepani ka hapanui o lakou.
Ma ka oleloia, ma ka Poakahi aku ka, i hoike ae ai o James Sing, ka mea nana e hookele mau ana i keia kaa Kalaka, no ka maikai ole o ke kulana o ke kaa, no ia kumu i hoounaia ai e hana hou i kahi o ka pilikia, ma ka po mamua aku.
HALA O KIAAINA FARRINGTON NO
WAKINEKONA
Ma ka mokuahi Kulanakauhale o Los Angeles o ka haalele ana iho ia Honolulu nei, ma ka Poaono aku ia
i hala, i hoio aku ai o Kiaaina W. K.
Farrington no Wakinekona, no ka hui
pu ana me na poo aupuni malaila, no
ke kukakuka ana maluna o na ninau
ano nui i pili ia Hawaii nei.
Ua paa pu aku ia ke kiaaina, i ke kii e hanaia mai ai no kekahi poo hoomanao. me ka hapalua dala, no ka hoomanao ana, i ka hoea mua ana mai o Kapena Kuke no Hawaii nei, e malamaia aku ana ma keia makahiki ae.
Ua hoounaia aku na kono i na aupuni iike ole o ka honua nei, no ke komo pu ana mai iloko o na hoomanao ana, no keia ia ano nui, a wahi a ke kiaaina i hoakaka ae ai i kona manao, mamua o ka hoio ana aku la no kana huakai no Amerika, he manaolana kona, e hoouna mai ana ke aupuni o Pelekane i kekahi mokukaua no Hawaii nei, me ka lilo hoi o ke Keikialii o Wale, he malihini hanohano na Hawaii nei.
Oiai ma Wakinekona, e kukakuka pu ana ke kiaaina no na mea pili i na kahua no na mokulele, ma na mokupuni apau.
He kono ka i loaa mai i ke kiaaina, mai ka ahahui kalepa mai o Nu Ioka. e kono mai ana iaia, e lilo i malihini hanohano, na keia ahahui, ma ka halawai a malamaia ana iloko o ka mahina ae nei o Okatoba.
Iloko o na pule mua o ka mahina o Novemaba e huli hoi mai ai ke kiaaina no Hawaii nei
E LELE HOU MAI ANA HE MOKU-
LELE NO HONOLULU NEI.
No keia manao hookelakela no, e noho mana maluna o ka lewa me ka nana ole ae i ka nui o na pilikia ame na poino i loaa i kekahi heluna nui o na kanaka lele-moku, mamua aku nei, ke hoomakaukauia mai ia kekahi mokulele no ka lele ana mai Kaleponi mai no Ausete-ralia, me ka hoomaha pokole ana ma Honolulu nei, mamua o ka hoomau ana aku ma kana huakai no Ausete-ralia.
Aia ma Seattle keia mokulele kahi i hoomakaukauia ai, a he eha poe e ieie mai ana maluna o keia mokulele, he elua mau pailaka ame eiua mau mea hookele.
I kulike ai me ka nuhou o ka loaa ana mai i keia kulanakauhale e pili ana no keia mokulele, ua paa na kuia aiia i ka hanaia, he mau kuia aila e hiki ai ke paa i 16 haneri galani gesoline, a ua aneane Ioa hoi e paa na wahi o na kanaka eha e noho ai maluna o ka mokulele
O ka loa o ka eheu o keia mokulele mai kekahi kihi a i kekahi, aia ma kahi o ke 73 kapuai, a mai mua mai hoi o ka mokulele ahiki i kona huelo, he kanaha kapuai. Ma ka manawa e hookomoia ai na mea apau i- -""- n ka ieie ana o keia moku i '-a '-^-. e hiki aku ana Kona kaumaha ma kahi o ka 14,000 paona.
He ekolu mau —ikini e hookomoia ona ma keia mokulele, o 225 Ikaika hui o ka enekini hookahi, a nana hoi ka mama lele, o 130 mile i ka hora.
Ma ka ko 12 o Okatoba ae nei e hoomaka ai ka lele ana mai o keia mokulele, a ua manaoia, mai keia kahua mokulele mai ma Okalana.
O Honolulu nei, kahi mua ioa a keia mokulele e kipa mai ai no ka hoomaha liiliii ana, alaila lele aku no Auseteralia, ma ke alahele o New Guinea ame New Britan.
LAWE HE KOA I KONA OLA ME
KA PU PANAPANA.
Maloko o ka hale hoahu o na iako o ka oihana koa. ma keia kulanakauhale, i loaa aku ai ke kino make o kekahi , kakiana koa, nona ka inoa
o Carl Norman, ma ka Poalua iho nei,
e waiho ana hoi he pu panapana ma
kona aoao, ka mea nana i hoike mai,
ua lawe okoa ae no keia koa, i kona
ola me kona mau lima ponoi.
Ma ka nanaia ana o ka pu panapana, i ikeia ai, he hookahi no poka
i keia o keia pu, ua komo aku keia
poka, ma ka aoao o ke poo; a ma ka
manawa o ka loaa ana aku o ke
kino make o keia koa e waiho ana
ia iloko o ke ki'o koko.
Aole he mau kumu maopopo i loaa i na aliikoa, no ka lawe ana o keia koa i kona oia iho; o ka poe i kamaaina iaia, hookahi no a lakou mea o ka hoakaka ana ai, o ka mahalo iaia, a he moolelo maikai kona, ma kana mau hana apau i lawelawe ai iloko o ka oihana akoa.
^ MW PONO IA MAI ANA IA
n KAiU: o KA OIHANA WAI
'.': .ia paiani wai o hookahi miliona
- 7 ;:, e hoolakoia nei e ke aupuni
-.:.-;---haie i ka Halema'i Moi-
::.-: iloko o ka makahiki ma ke
.-.-ianuaii! e lilo ana ia i hana,
'-.--. aoao o ka Enekinia H. A. K.
/ .: . ka huli ame ka noii pono
- , ? :-;. i ke kumu i kaki ole la ai
:--:.. aiema'i e uku mai i ka auhau
': . ' aho ae o kela wai manuahi i
- . ^."^338-i Moiwahine, e huli pu
ana ka Enekinia Austin. i ke
.- : i loaa wale ai ka wai i ka hui
:---.-...: o Oahu malalo o kona paia-
-.;:. hoohui me ke aupuni.
"i -. he pokole nui iloko o ka oi-
.-i -nai i keia manawa, i hiki aku
-, -.h! o ke kanaha kauani dala,
,.::?. ina e koiia ana keia mau hui.
- n^a. i ka auhau wai, ua maua-
- e lawa ana ia, no keia pokole o
- i hona dala o ka oihana wai.
I kulike ai me ka hoakaka a Mr. ::. = --.:?: M. Woodward ke poo nui o i - oihana wai, o ka mea hoomanao e i.e no maloko o kona keena e pili ?..&. i ka wai e loaa nei i ka Hale--E i Moiwahine, o ia ka pepa i ka-? a-^-oaia e W. A. Wall, ma ka ia 9 o Ianuari, 1924 ma keia pepa hoomanao, e hoakaka ana ia no ka loaa wale o ka wai i ka halema'i me ke i iii ole ia, no na hana pili ponoi i iO. Ikeaia'i. a no ka manawa o ka
- a.^::-^.:.
K ^.ku nei ke aupuni i ka Haie-^ - : Moiwahine, ma kahi o ke kana-
--.-. kaukani dala o ka makahiki,
-- ^a lapaauia o ka poe ma'i, a o ka na poo o ke aupuni kulana- -.^.:-.'.': i hoakaka ae ai, no ke kohu
: o kela haawiia o ka wai ma ke
- -.-i manuahi, i ka halema'i, oiai nae
--.ii: nei ke aupuni i kela hale-
- i .. ^ ka lapaauia o na ma'i ma-
' ^3 olaila.
Ma ka hoakaka a ka Meia Arnold,
- .^ he kuleana i loaa ia W. A. Wall,
kona manawa e noho lunanui ana
ka oihana wai, e haawi wale ai ka wai i ka Halema'i Moiwahine, a kekahi poe e ae paha; eia nae ua
- ukaka hou ae oia, maiia paha he
- "i kekahi e Hoakaka ana no keia
:,: haawi wale maloko o ka palapala
K.^: o kela halema'i; ma ka noii
no ana aku, e maopopo ai na mea
- '.ii.
No na mea hoi e pili ana i ka hoo- ^ o ka hui alahao i ka wai me , uku ole, ma ka Austin hoakaka, i haawiia kela pono malalo o ka palapala hoohui o keia hui alahao me
, aupuni Teritore no ka manawa kanalima makahiki, mai ke ku
-.a mai o kela hui: oiai nae ua kaa
- ai ka oihana wai malalo o ke au-
LELE MALUNA O KA HUELO O KA
MOKULELE.
He keiki opio nona ka inoa o Vin-cent Taylor, a nona hoi na makahiki he umi-kumamahiku, ka mea i lele iluna o ka lewa maluna o ka mokulele, me kona paa ana ma ka huelo o keia mokulele, me ka ike ole o ka mea nana e hookele ana i keia mokulele ahiki i ka haule ana o ka mokulele nuna o ka honua, i kulike ai me kekahi meahou kelekalapa o ka loaa ana mai ianei mai New Brun-swick, ma ka la 21 iho nei o keia mahina.
He keiki lawelawe mau keia no ka poe lele maluna o na mokulele, ua hoea aku oia no ke kahua lele o na nana ana i ka lele o kekahi kanaka o i Ponton ae Arce ka inoa, he mea lawe leka ma ka lewa, mai keia wahi aku no Bosetona.
I ka manawa o ke kanaka lele moku e hoomakaukau ana i kona moku no ka lele ana, kauoha mai ia oia i ke kanaka opio e pale ae i ka huelo o kona mokulele, he bana hauoli loa hoi ia na keia opio ka hooko ana aku.
lalau aku ia oia i ka huelo o ka mokulele, a hoohuli ae la, me kona paa ana no nae, i maikai ai ke kulana o ka mokulele, o ka mea apiki nae, aia ka mokulele ke holo la me ka puahia iluna o ka honua, a mamua o ka hiki ana i ka opio ke hookuu i kana paa ana i ka huelo o ka mokulele, eia ka aia oia ma kahi he kanakolu kapuai iluna o ka lewa.
Ke mau la ka pii ana o ka mokulele iluna, ahiki i ke kiekie o ekolu kaukani kapuai.
Ma ka hoakaka a keia opio, aole ka ona maka'u me ka weliweli, o kana mea wale no e ike ia, o ia ka nui o ke anu; a i keia ame keia manawa, e paa aku ana kona lima hema, a ke maloeloe, alaila o kona lima akau ke paa aku ana.
O kahi nae o ka laki, no iwakalua-kumamalima wale no minuke kela o ka lele ana o ka mokulele iluna o ka lewa, ua hoea aku la no kekahi wahi, a i ka wa i hookuu iho ai o ka mokulele ilalo, a oili ae la hoi ke pailaka iwaho, ike aku ia oia i ka lewalewa o ka opio ma ka huelo o kona mokulele, u i ka maopopo ana iaia, o ke kumu i hoea aku ai ka opio no keia wahi, kono okoa aku Ia oia iaia, e kau like laua maluna o ka mokulele. a hookahi ka lele ana a hoea i Bosetona ma ke ano he ohua nana, ma kanu huakai Iawe i na leka.
puni kalana i keia manawa, e lilo ana i ninau na na loio o ke aupuni, ka hoike ana i ko lakou mau manao kanawai.