Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 16, 28 April 1927 — Page 6
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |||||||||||||||||||||||||||
| AOAO NO NA MANAO PEPA SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO | | |||||||||||||||||||||||||||
| NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA ME NA NUHOU O KA MANAWA | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| EONO NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, APERILA 21, 1927 | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| HOLO MA KA HELUHELU ELUA ANA KA BILA UKUHOOMAU O KA MAKAI NUI PUA O ka B. H. 6 e haawi ana i ka Makai nui Sam K. Pua o ke Ka- lana o Hawaii i ka ukuhoomau o $350 o ka mahina no kona wa e ola ana a i aponoia ai ka hooholo loa ana maloko o ka hoike a ka hapa uuku o ke komite aupuni kulanakau-hale, kalana ame ka hana kivila, ua a ponoia, mahope o kekahi paio hahana ana. Ma ka hoike a ka hapanui o ke komite e hoemiia mai ka huina ukuhoomau mai ka $350 a i ka $262.50 no ka mahina. Ma ka Poalua nei i heluhelu ekolu ia ai ia bila. NALOWALE HE KAIKAMAHI- NE OPIO ILOKO O KE KAI MAWAHO AKU O HALEIWA He kaikamahine nona na makahiki 9 a nona hoi ka inoa o Sophia Feary, ka mea i manaoioia ua piholo oia iloko o ke kai mahope iki iho o ka hora 5 o ka Poakahi nei makai aku o ka Hale hookipa Sea View ma Haleiwa. I kulike me ka hoakaka a ka Makai Kauahikaua me Rosie Simerson, he kaikamahine o 17 makahiki, o Sophia Feary i paani pu ai ma kahi e pili ana i kahaone. Ua au aku la o Miss Simerson iwaho i kekahi lapa laau aneane 100 i-a ka mamao mai kahaone aku a haalele iho la ia Sophia iluna o kahaone, a ua hala iaia kekahi manawa ma-kahi o ka lapa laau, a i kona manawa i hoi mai ai aohe ona ike mai ia Sophia, o na lole wale no ona ke waiho ana maluna o kahaone. Ma ka manaoia ua hoao ke kaikamahine e au iwaho i kahi o ka lapa laau a Miss Simerson i au ai a ua piholo oia iloko o ke kai. Aohe ikeia o kona kino mahope o ka huliia ana ma ia po iho, a ma ke kakahiaka ae o ka Poakahi i hoomaka hou ia ai ka huli ana. O ka elua iho la keia o na opio i piholo iloko o ke kai a nalowale loa ko laua mau kino, ka mua, o Edward Ho i piholo ai mawaho aku o Kahala ma ke Sabati, a o keia kaikamahine iho la ka lua. NA HANA O KA AHAOLELO (Mai ka Aoao Elima Mai.) KA HALE La Hana 42—Apr. 6. Na Bila B. H. 412—E pili ana koia i na poho no na waiwai i hoahewaia no na hana o ka lehulehu.—Ashford. B. H. 413— Pili keia i na hana ame na hihia ma ka aha hooponopono waiwai.—Stillman. B. H. 414—E pili ana keia i ka uku o na hana hoikeike akea.—Chillingworth. B. H. 415—E hookaawale ana i ka huina o $5.90 no ka uku ana ae ia F. P. Alexander—Petrie. B. H. 416—Pili keia i na kuaau, na papaakea ame ke one.—Komite Aina Aupuni. Holo Ma Ka Heluhelu Ekolu Ana B. H. 189—E hookaawale ana i $5625 no ka uku ana ae ia Carl Ontai ame L. Ayau, na hope i ku-bona ma ka aelike no ka hooakea ana i ke alanui pili kahakai o Waimanalo.—Lyman B. H. 200—E hoakaka ana i ke apono o ka ahaolelo kuloko i ke Kanawai a Morrill ame na kanawai o ae o ka ahaolelo lahui.—Muller. B. H. 314—E koi ana i na hooia ho na kanawai o na aina e, e koi ana e hookaulike me na kanawai kuloko.—Silva. B. H. 536—E koi ana i na loio kalana, e kupale, no na luna oihana o ke aupuni ma na hihia apau e ku-e ana i ke kalana.—Clark. B. H. 370—E pili ana keia i na hoopii limanui no ke kipaku ana i na luna oihana.—G, P. Cooke. B. H. 380—E hoopau ana i ke kanawai i hanaia, no ke kaki ana i ka poe e komo ana ma kahi ho- ikeike i'a.—Marcallino. O. H. H. (joint) 11—E koi ana i ka ahaolelo lahui e hookuu mai i na luna oihana teritore, na luna oihana kalana ame na limahana, mai ko lakou uku ana i na auhau loaa makahiki federala.—Stillman. B. S. 55—E hookuu ana i na waiwai i hoolimalimaia i ke aupuni kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, mai ka uku ana i ka auhau, oiai e ukuia ana ka auhau e ke aupuni kulanakauhale.—Judd. Waihoia ma ka Papa. B. H . 85—E hoakaka ana no ka holomua o ka hana hoopulapula a e noi aku ana i ka ahaolelo lahui, e hoopahola mai i ka hana hoopula pula apuni keia teritore.—G. P. Cooke. B. H. 158—E hoakaka ana i uku ka'ulele no na hana i lawelaweia e na limahana o ke aupuni, mawaho ae o na manawa hana maamau.— Chillingworth. B. H. 305—Pili i na kuaau, ka papaakea ame ke one.—Komite o na Aina Aupuni. B. H. 347—E hookuu ana mai ka auhau ae i na waiwai i onaia e na hui malu.—Lyman. | | |||||||||||||||||||||||||||
| KA HANA HOOMANAO A KA AHAHUI KAMEHAMEHA O na hana hoomanao i malamaia ae e ka Ahahui Kameha-meha ame kona mau ahahui lala ma keia kulanakauhale iloko o na la ekolu o ka pule aku la i hala, no ka piha ana o na ma-kahiki he iwakaua-kumamalima o ke ku ana o keia ahahui, o kekahi ia o na hana e hiki ole ai e hoopoinoia me ka maalahi e na malihini i kipa mai i o kakou nei, iloko o kela mau la. He hana paha keia a kekahi poe o kakou e olelo ae ai uo ka lealea hoikeike wale no; malia paha pela ma kekahi ano ke nana aku, aka nae aia iloko o na hana hoomanao i malamaia he mau haawina a'o lehulehu loa, e hookaakaaia ae ai na maka o na malihini, no ke kulana oiaio iloko o kakou na Hawaii. O na hana hookupu, ka ahaaina luau nui, pela na hana hoikeike maloko ae nei o ke awa, he mau hana ia i ike ole ia e na malihini ma ko lakou mau aina iho; nolaila ua uku pono ia mai na hooikaika ana ma ka aoao o ka Ahahui Kamehameha ma o na manao mahalo i haawiia mai e na malihini; a o ka mea oi loa aku nae, ua loaa aku ia lakou kekahi ike, no na hana lokomaikai a kilakila a na Hawaii o ke au kahiko i hala, i lawelawe mau ai. Ua holopono maoli na hana hoomanao i hoolalaia ai; ua hoauheeia aku na manao pihoihoi o na mea apau, no kekahi mau kulana maikai ole i hopohopoia ai, no keia kumu, e haawiia ai na hoomaikai kiekie, i ka poe apau i komo iloko o na hooikaika ana, no ka holopono o na hana apau i hoolalaia ai, no keia anuu mua, o ka hapaha kenekulia o ke ku ana o ka Ahahui Kamehameha. Malia paha aia no kekahi mau hemahema liilii i ikeia ma kekahi mau wahi, he mea mau no ia ma na ano hana apau, aka nae ua uhiia aku ia maikai ole, e ka nui o na maikai i ikeia a i haawi aku ai ka lehulehu i na hoomaikai ame na mahalo ana. Aole o keia hoomanao ana ua hala aku la ia me kona mau ano apau e nana aku no ka nee ana mai o keia mua aku! E KAUIA NA HOOPA'I KO'IKO'I MALUNA O KA POE AIHUE. Mamuli o ka paa ana ae o kekahi pulu o na keiki opiopio aihue, ka poe na lakou i komo i kekahi mau home o na makaainana o keia kulanakauhale, a i aihue hoi i na kaa otomobile o kekahi poe, i hoauheeia aku ai na manao pilihua o ka poe no lakou na home i komo aihue ia, ame na ona no lakou na kaa otomobile I hoopoinoia. No ka paa ana mai nae o kela poe keiki kolohe I ka hopuia me ko lakou ae okoa ana ae i ka hewa i hanaia e lakou, e pono ai, e hookauia aku na mahalo ana maluna o na poo o ka oihana makaikiu o Honolulu nei, ka poe na lakou i hookolo me ke akahele loa ahiki i ka loaa pono ana o kela poe opio. Oiai ua nui na poino ame na poho i kau aku maluna o ka poe no lakou na waiwai i lilo aku i luahi no na hana hakihaki kanawai a kela poe opio, he pono e hookauia aku na hoopa'i ko'iko'i maluna o lakou, ina nei no ko lakou ahewaia imua o ka aha hookolokolo, e lilo ai ia hoopa'i ko'iko'i i haawina a'o maikai loa no lakou, ame na kanaka opio e ae i makee i ko lakou hele lanakila ana. NA HOOKOHU OIHANA A KE KIAAINA. Ma ka Poalua aku la i hala, i haawi ae ai na hoa o ka aha senate o ko kakou ahaolelo i ke apono lokahi ana, me ke ku-e ole i na hookohu oihana o kekahi mau luna aupuni he umi ka nui, i hooka'uluaia ke aponoia ana o ko lakou mau hookohu no kekahi mau la lehulehu; o keia ka hoauheeia ana aku o na manao nune iloko o ka pohai o na luna aupuni ame na makaainana pu, no ke kumu o ke apono koke ole ia ana o na hookohu o keia poe. Malia paha aia no he mau kumu kupono, ma ka aoao o na hoa o ka aha senate, i hooka'uluaia ai ke aponoia ana o kela mau hookohu oihana; he hana nae keia nana i kukulu aku i kekahi hoike maopopo loa, he mea pono no i na luna aupuni apau i kaa aku ke aponoia o ko lakou mau hookohu malalo o ka aha senate e akahele loa, ma ka hooko ana i ka lakou mau hana, no ka mea o na hemahema liilii a lakou e lawelawe ai he mau mea no ia e hoalaia mai ana, e ka poe i makee no ka lawelaweia o na hana apau o ka lehulehu, me ka pololei ame ka pono. He mau la helu wale no koe, alaila hookuu ko kakou ahaolelo kuloko e noho mai nei i keia manawa. O keia kekahi kau nui o na bila kanawai i hookomoia ae e hale kaukanawai a elua e mailoko mai nae o kela heluna bila mahuahua, he uuku loa na mea waiwaiio maoli, e pomaikai ai ka lehulehu; a ma ke kahi olelo ana ae hoi, ua kiolaia aku he mau dala nui no na hoolilo waiwai ole. He mea na keia pepa e mahalo nei i na hoa o ka papa lunakiai kulanakauhale, no ke komo ana aku o ka noonoo iloko o kela papa, no ka pono o ka poe hookuonoono o na aina o Lualualei ahiki i Nanakuli, Waianae ae nei, ma ka hoao ana e hoemi mai i ke ana auhau mita, mai ke ana i kauia aku maluna o kela poe hookuonoono i keia manawa. Ma ka hoomama ana ae i na haawe kaumaha a ka poe hookuonoono e auamo ai, he mea hooluolu aku ia i ko lakou mau manao kaniuhu; e pono ai i na hoa o ka papa lunakiai kulanakauhale, ame na hoa o ka ahaolelo kuloko ke ike iho, aia maluna o lakou, ke kau ana aku o na manaolana o ka poe hookuonoono apau, no na hoo- ponopono ahaolelo e hoohoihoiia ai ko lakou manao, ma ka hooikaika ana e imi i na pono ame na pomaikai o keia noho ana maluna o ko lakou mau home hookuonoono. E hoomakaukau e i keia manawa e na Hawaii, ina nei no ke apono mai o ka ahaolelo lahui, e pahola aku i ka hana hoopulapula malalo o ke Kanawai Hoopulapula ma na mokupuni apau, elike me ka olelo hooholo hui, a ko kakou ahaolelo i apo-no ai i kela mau la aku nei i hala; alaila aole he hooka'ulua ana iho, o ka hana wale no e hooko aku ai, o ia ke ku ana ae iluna me ka malo'elo'e a hoi aku, ma kela mau aina e noho ai. Ua ili aku ke ko'iko'i maluna o na hoa Repubalika oloko o ko kakou ahaolelo kuloko, ka hooko ana i kekahi o na kahua hana o kela aoao kalaiaina, o ia ka hana ana i kanawai wae moho, pololei ma ka aoao kalaiaina wale no; e hookaokoa ana mai ke ano a kakou e wae nei i na moho i keia manawa; aole o ka lilo wale no o kela kahuailana i maunu pahele kalaiaina | | |||||||||||||||||||||||||||
| | | |||||||||||||||||||||||||||
| | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Kekahi mau lala keia o ka Ahahui Kaumualii o Kauai me na poo o ka Ahahui Kamehameha | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
|
| | |||||||||||||||||||||||||||
| Nuhou Kuloko O kau wahi koena aie i ka pepa e oluolu hoi e hoomanao mai, o hala ka wa pono, O keia ke 54 o na la o ka noho ana o ka ahaolelo kuloko a koe aka eono la mamua o ka pau ana o ke kau o ka 1927. Ma ka la 2 o Mei e hookolokolo hou ia ai o Abe Santana no ka he-wa hoeha mamua o ka Lunakanawai A. M. Cristy, o ka Loio O. P. Soares ka i hookohuia ae e ka Lunakanawai Cristy no ke kokua ana ia Santana. Elua mau opio i make mauwale ma kekahi mau la kakaikahi i hala aku nei mamuli o ke piholo ana a make iloko o ke kai he keikikane ka mua, o Edward Ho, ma Kahala ae nei i make ai, a o Miss Feary ma Haleiwa. O na kanaka eha i manaoia ai ua make mahope o ka huliia ana o ka moana e na moku ame na mokulele no ekolu la a oi, ua loaa hou, a ua hoihoiia ae me ke ola, ua nui nae ka pololi ame ka make i ka wai. Ua hoea mai nei ka okana hou o ka halepule o Kawaiahao, ka makana a kiahoomanao hoi no ka piha ana o ke kenekulia o ke ku aua o ka hui o Burua ma, a ke kukuluia mai nei, a e loheia aku ana kona leo ma ka mauawa e hoolaaia ai o Kawaiahao. Ua hala aku ka Lunahoohana o ka Nupepa Advertiser, Charles S. Crane me kana aliiwahine no kona hoomaha no kekahi mau mahina no ka ainamakua ma ka la aku la i nehinei, e ukaliia aku kana huakai me ka hauoli ame na pomaikai. Ma ka hoakaka a kekahi mau lono mai Hilo mai aia mawaena o ka $15,000 ame ka $20,000 ke poho ma-muli o ke koikoi loa o ka ua o ka haule ana iho ma ka apana o Kona a lilo kekahi mau bibi, na lio ame na kumulaau i ka wai ma ka auwina la o ka Poakahi nei, iloko o elima hora o ka ua ana, ua loaa ka kekahi mau kaa otomobile ame na hale liilii i ka wai, aohe nae he mau ola i poino. He eiwa mau paamare hou i moku ke kaula kaakolu i ka pahi a ke kanawai maloko o ka aha a Lunakanawai Desha ma ka Poalua nei, he mau paamare i hakaka ole ia mai e ka poe i hoopiiia. Mamuli o na hoololiloli hou a e hoomaemaeia mai nei o ka rumi hookolokolo a ka aha hoomalu, ua nee ae nei ia aia maloko o ka rumi hookolokolo o Desha no ka manawa ahiki i ka pau ana o na hoopono-pono hou o ke keena hookolokolo, aole maloko. o ka rumi halawai a ka papa lunakiai elike me ia i hoolala mua ia ai. He umi mau hoa hanohano o ka ahaolelo kau kanawai o Amerika hiki mai i Honolulu uei maluna o ka moku halihali koa Somme ma ka Poalua nei me kekahi mau aliikoa ame na koa no ka noho paa ana aku ma Guama a ma Manila, a ma ke awakea o keia la e holo aku ai no Guama. O George Rodrigues ke Poko Riko i houia ai me ka pahi nui e Rorado ma ka opu, a i hoihoiia ae ai i ka Halema'i Moiwahine, ma ke kaka- hiaka hora 11 o ka Poalua nei kona make, ana maloko o ka halema'i. Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ka noho ana ae ma ka po o ka Poalua iho nei, i lokahi a na hoa o kela papa, e kapa aku ka inoa o ka paka ho uma Pear City o Pachecco Paka, kekahi hoa o ka papa o na lunakiai. | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| HE 57 MAKAHIKI I KEIA LA O David Bonaparte Haumea he makai mamua no ka puali makai o Honolulu mai ka wa mai ke Aupuni Kuikawa o Hawaii, a i hoomahaia aku ai mai ka oihana makai teritore aku mahope o ka noho hana ana malalo o ka oihana makai no na makahiki he kanakolu, a i uku hoomau ia he mau makahiki lehu-lehu i hala aku nei, a e hana mai nei hoi me ka Hui Kaaahi O. R. & L. Co., maloko o ka hale hoolulu kaaahi ma ke ano he makai kuikawa, a no na makahiki ekolu ame ekolu mahina kona hana ana malaila, he 57 ona mau makahiki i keia la. Ua hanauia oia ma lUnl6i, .Kaii, Maui, i ka mahina o Aperila 12, 1870. Iaia i holo mai ai i Honolulu nei ua komo aku oia i ka oihana makai malalo o ka Ilamuki E. G. Hikikoki iloko o na la o ke aupuni Repubalika ma ka la 1 o Ianuari, 1894, a mai ia manawa mai kona paa ana ia kulana me ka mahaloia e na alii makai maluna ae ona ahiki i kona hoomahaia ana mai ma ka manawa i ikeia ai oia ka makai kahiko loa iloko o ka oihana makai o Honolulu. He mau makahiki lehulehu mamua o kona hoomahaia ana mai he "makai kiai" oia i ka bolo ana o na kaa ma ka huina o na alanui Papu ame Kalepa. He makuakane oia no na keiki he umi-kumamakolu ka nui e ola nei, a he eha i make, a ke noho mai nei oia me kona ohana me ka hauoli ma kona home ponoi ma ke alanui Kealakai, ma ka Lanakila Tract. Iloko o ka ohana a Haumea, he elua wale no laua i koe, oia ame kona kaikuahine Mrs. Kukana Sheppard e noho mai la ma Hawaii. O ia mau no ka nui ame ka ikaika o kona kino e manaolana aku ai no no ka loaa ho maia o na makahiki lehulehu i koe; o kona kino, elike me ia e ikeia ma ke kii maluna ae, he ku-lana o na kanaka nunui a ikaika o kela au kahiko. He kauwa oia na ka lehulehu i mahalo nui ia no ka makala, ka hoopono ame ka malama i ka hana, he kumuhoohalike maikai loa na na Opio Hawaii o keia mau la e hoohalike aku ai, PAPA KUHIKUHI MANAWA HOI- KE HAPAHA O NA KULA SABATI O KA MOKUPUNI O OAHU Na Kula Sabati: 1. Kaneohe, Apr. 17; haawina o Malaki 33. 2. Waikane, Apr. 24; haawina o Malaki 20. . 3. Hauula, Mei 1; haawina o Ma- laki 27. 4. Kahuku, Apr. 8; haawina. o Apr. 3. 5. Waialua, Apr., 15; haawina e 6. Wahiawa, Apr. 22; haawina o Apr. 17. 7. Makua, Apr. 29; haawina o Mei 1. 8. Waianae, Iune 5; haawina o Mei 8. 9. Ewa, Puuloa, Iune 5; haawina o Mei 15. 10. Kalihi-M, Iune 26; haawina o Iune 4. 11. Kaumakapili, Iune 26; haawi- na o Iune 11. 12. Kawaiahao, Iune 26; haawina o Iune 18. Hoike hui o na mokupuni ma Ka-waiahao, Kau o ka Aha Pae aina iloko o Iune. O na hoololi manawa hoike e a ni mua ae ka lohe i ke K. S. N aaaa e malama ana. SAMUEL K. KAHELE, K. K. S. N. o ka mokupuni. | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| aneane e komohia na lahui e iloko o ke kaua me na Pake, oiai o Rusia kekahi e hoonioni mai la mahope o na Pake ma kekahi aoao. | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||