Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 16, 28 April 1927 — Page 1
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ka Nupepa Pookela o na Nupepa Hawaii | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hoopukaia i na Ka kahiaka Poaha Apau | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| BUKE LXVI-HELU 16 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU. T. H. POAHA, APERILA 28, 1927 NA HELU APAU, 6459 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PIHA NA MAKAHIKI HE 25 I KA AHAHUI KAMEHAMEHA Malamaia na Hana Hoomanao e Kela Ahahui me Kona Mau Ahahui Lala no na la Ekolu me ka Ulumahiehie ma Honolulu Nei | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| HOOPAKELEIA HE EHA POE HAOLE MAI KA POINO MAI Na Kekahi Waapa Kepani Iawai'a i Hoopake- le ia Lakou Mahope o ka Lana Ana i ka Mo- ana no Ekolu la me ka Hapa | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mahope o ka paialewaia ana ma ka moana, no na la ekolu ame ka hapa me ka nele i ka ai ame ka i wai, i hoopakeleia mai ai he eha poe haole, mai ka poino mai, ma ka hora ekahi me ka hana o ka au- wina la o ke Sabati aku la i hala, e kekahi wapa lawai'a o na Ke- pani, a koloia mai la ka waapa lii- lii o kela poe haole no Puuloa ae nei, kahi a kela poe o ka haalele ana iho ma ka Poaha o kela pule no. Ma ke kakahiaka o ka Poaha ka haalele ana iho o kela poe haole eha maluna o ko lakou waapa ailaea, o iwakalua-kumamaono kapuai ka loa, i ke awa o Puuloa, me ka manao o holo no ka home o Kellum ma Lanikai; o ka mea apiki nae na halawai kela waapa me ka poino ma ka moana, o ia ka hiki ole ke hoohanaia kona enekini, a paialewaia aku la kela poe ma ka moana akea, me ka maopopo ole o ko lakou hopena, Mamuli o ka pae ole o ka waapa o kela poe haole no ka pahuhopu o ka lakou huakai, pela hoi ka huli hoi ole mai no Puuloa ma keia Po- aha, ua hoopioloke loa ia ka noo- noo o ko lakou mau ohana, a hoo- unaia na mokulele no ka huli ana ma ka moana, pela pu hoi i hoouna- ia ai kekahi mau moku no ka huli ana. Ua haawi pu ia aku no hoi na kauoha i na mokuahi holo pili aina, e nana ma ko lakou mau alahele, no ka waapa o kela poe. Mai kela Poaha mai, ahiki wale no i ko ahiahi o ka Poaono ana mai, ua hoopau loa la na manaolana o ko Honolulu nei poe, 'W "'4l''p'IWlMl.iii ona ola o kela mau kanaka; eia ka auanei, iloko o kela mau Ia, aole i noho wale kela poe, aka ua hoo- hana lakou, ma na ano apau e hiki ana, ma ke kaohi ana i ko lakou waapa, mai ke puhiia ana e ka ma- kani, ame ke keia ana e ke au no kahi mamao loa mai ka aina aku. Ma ka moolelo a na kanaka eha o ka hoike ana ae no ke kumu o ka loaa ana o ka waapa "Latone" i ka poino, oiai ka kela waapa mawaho pono ae o Daimana Hila, e holo ana malalo o ka hoohana ana a kona enekini iho, ua po'i mai la kekahi alo nui, a pahola ae la maluna o ke oneki, me ka hele o ka enekini a pulu loa. No na manawa ekolu, i hooponoponoia ai ka enekini o ka waapa, a no na manawa ekolu no i holopono ole ai, ahiki i ka hoopau okoa ana o na kanaka eha, i ko lakou manaolana, no ika hiki ke hooholo hou ia ka wapa me ka mana o ka enekini. Ma kela la holookoa ahiki i ka po ana, ua hookuuia na ka makani ka hana ame ke au, a hele no hoi a hoea ma ka hora ewalu o kela po, he eono mile wale no ke kaawale o ka waapa ma ke komohana-hema aku o Daimona Hila. Ma kela po holookoa ahiki i ke ao ana ae ma ke kakahiaka o ka Poalima, ua hoea aka la ka waapa ma kahi he umi-kumamahiki mile ma ka hema aku o ke awa o Puuloa. Ma kela Poalima, ua pa mai la ka makani mo ka ikaika, aka nae ua hooikaika no na kanaka eha, e hana ma na ano apau 3 hikiwawae ole ai ka laweia ana o ko lakou waapa e ka makani. Ma ka Poaono ae, ua ike no kela poe i kekahi mau mokulele, oiai nae he mamao no ko lakou waapa mai | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kela mau mokulele mai, aole lakou i ikeia mai, ahiki wale no i ka huli hoi okoa ana mai o na mokulele no Puuloa. He hookahi galani wai wale no maluna o ka waapa, aole he mau meaai, nolaila ua waiho malie lakou ka wai me ka inu ole ahiki i ke kakahiaka o ka Poaono, akahi no kela poe a inu i ka wai, no ka hooikaika ana mai i ke kino, me ka hoomanawanui nae i ka pololi, oiai aole lakou i komo ai iki, mahope mai o ko lakou ai ana i ka aina kakahiaka ma ka Poaha. Ma ke kakahiaka ana ae o ka la Sabati mai, ua kaa pono kela waapa mawaho o Waianae, e hele no hoi a hoea i ka hora ekahi o ka na auwina la, ua ikeia ka waapa e ka poe oluna o ka waapa Iawai'a Miogi Maru, e hookeleia ana e ke Kapena Kashiwabara, o ka hoopakeleia iho la no ia, me ke koloia ana mai o ka waapa poino no Puuloa, a haawiia aku hoi na kanaka eha i ka ai ame ka wai e hooikaikaia ae ai ko lakou mau kino. Aole nae kela o ka hana hoopakele wale no a ke kapena ame na luina o ka waapa Kepani, aka he poe koa hou ae kekahi he eha; ko lakou nui i pakele ko lakou mau ola mai ka poino mai. Mahope o ka haalele ana aku o ka waapa Kepani i na kanaka eha ma Puuloa mo ko lakou waapa, ua huli hoi loa mai Ia ka waapa Kepani Iawai'a no Honolulu nei, a mawaho ae o ke awa o Kalihi, i loaa mai ai be waapa me eha poe ko^ oluna, e noke ana i ka hoe, imua ^i^^m^^l^ ikaika'e nAono" aku ana mamua; i ka ike ana o na kanaka o ka waapa Kepani i kela poino, ua koloia mai la ka waapa o na koa noloko ae nei o ke awa. Ma ka hoakaka a na Kepani, hookahi ka kumu o ka hiki ana ia Iakou ke hoopaele i na haole poino, o ia o lakou hele ole ana i ka lawai'a ma kela Sabati, ua huli hoi mai lakou no Honolulu nei, pela iho la i loaa ai ka poe poino. HOOKUI KE KAA UWILA ME EHA KAA OTO I KA WA E HOLO ANA Eha mau kaa otomobile i hookui ia ae ma ke ano ulia ma ka auwina la o ka Poakahi nei mahope iki iho o ka hora 5 ma kahi kokoke i ke alanui Alakea me Hokele, i ka manawa o ke kaa uwila Helu 4 o ke alanui Liliha i hookui mai ai me ke kaa otomobile a Charles Richter, o ka halehana Libby, McNeill & Libby, e noho ana ma ka hale o ka Y. M. C. A. Aohe mea i eha, aka nae, o na kaa ka i nui ka poino. Ua kaheaia aku ke kaa kinaiahi no ka makauia o a ae ke ahi wai ke - kahi ae o na kaa Otomobile a i ole mai ka pahu uwila ae o ke kaa uwila, aohe nae he poino i ia ano i ikeia. Ma ka manawa i hookui ai na kaa ua lehulehu ka poe i lohe mai a i ike mai ia hookui ana piha i koke ae oluna o ke alanui i ka poe makaikai. Ma ka Richter hoakaka, ka mea nana ke kaa otomobile o ka hookuiia ana mai e ke kaa uwila, o kona oili ana mai no ka ia iwaho o ke alanui mai kahi mai ana i kukula ai i kaua kaa ma ke alo mai o ka hale kelepona; ma ka manawa i hookuiia aku ai kana kau e ke kaa uwila e holo ana ia me ka mama Ioa. Ua lilo ka ikaika o ka hookuiia ana inai o kana kaa i kumu nana e hooke aku i kana kaa i kekahi maa kaa otomobile e ae e uku ana mahai o ke alanui a pii akku la ekolu mau kaa mahai o ke alanui, o kana kaa otomobile e ae e ka ana mahai o ke alanui a pii aku la ekolu kahi mau kaa e ae e like me kana kaa i ka pepee a haki na huila o kekahi mau kaa. O ka papa alapii ma ka aoao akau o ke kaa uwila ka i nahaha. O S. H. 6emiaii ke kii ana i ke kaa uwila, a o J. L. Soares ka mea ohi tikiki, o laua wale no koluna o ke kaa ia manawa.O ka Makai kaa A. G. Silva ka mea nana i ninaninau i ka mea e pili ana i kela ulia. O ke kino o Sophia Feary i nalowale ai ma Haleiwa a i piholo ai a make iloko o ke kai ma ka auwina la o ka Poakahi nei, ua loaa aku i kekahi Pilipino e lana mai ana ma kahi papau o ke kai ma ka hora 6:30 o ke kakahiaka Poalua nei | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| He Hiona keia no na Hana Hookupu, i Lawelaweia. Mai ka Hema aku a i ka Akau, William Chun Hoon Jr., John C. Lane na poo o ka Ahahui Kamehameha; ke Kakauolelo Hubert Work, o ke keena kalaiaina o Amerika ame Kiaaina W. R. Farrington. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na Lala o ka Papa Himeni o Kauai i aha'i ai i ke Eo ma ka hookuku himeni me ka papa hi- meni o Oahu nei. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Piholo Kekahi Keiki Iloko o ke Kai a Make Nalowale Kona Kino me ka Loaa Ole Mawaho ae Nei o Kahala MA KE SABATI NEI I LOAA AI KEIA POINO Pakele Mai ke Ola o Kona Ko- koolua no ka Loaa Ana i na Kokua Mawaho ae nei o Kahala, ma ka hora elima a oi o ke ahiahi o ke Sabati i hala aku nei i piholo ai he keiki opio o Edward Ho ka inoa iloko o ke kai, a make loa, me ka pakele mahunehune ana mai o ke ola o kona kokoolua o Y. Chan Yen, mamuli nae o ka hoea koke ana aku o na kokua iloko o ka manawa kupono loa. Mailuna mai o kekahi waapa Ke- pani i lele ai na kanaka opio iloko o ke kai no ka au ana mai nouka o ka aina, mamuli nae o ka ikaika loa o ke ko ana o ke au, i hiki ole ia Edward Ho, ke hoomau mai i kona au ana ua piholo oia iloko o ke kai mamua o ka hoea ana aku o na ko- kua no ka hoopakele anaumai iaia. Ua hoea aku kela mau opio me Jack Waltman ame Kim Sing Ling no Kewalo, no ka hookomo ana i ka hoelala o kekahi waapa Kepani o ka lilo ana mai Kewalo aku ahiki i Kahala, ma ke kakahiaka o ka Poalima aku nei i hala ka lilo ana o kela wapa; ua loaa nae i na Hoa- hanau Denison, a na laua i hoopaa m kekahi wahi kupono a hoike mai la i ka lohe i na ona o kela waapa. Ua hala kela poe eha i ko Ia- kou manawa ma kela Sabati, ma ka hana ana i na hemahema o ka waapa Kepani ahiki no hoi i ka pau ana, ia wa i hoomakaukau ai, ka hoihoi hou ana i kela waapa no Kewalo ae nei. Ma ka manawa o ka haalele ana aku o ka waapa Kepani ia Kahala, ua hoomaka aku la o Edward Ho- ame Y. Chan Yen e lele iloko o ke kaiea ' au mai la nouka o ka aina. | | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ala he Houpahi Mahope Iho o ka Hoopaapaa Ana Hoihoiia ka Mea Poino no ka Halema'i Iloko o ke Ku- lana Kupilikii PAA KA MEA HOUPAHI I KA HOPUIA MAI Lawelaweia Kela Hana Hoo- poino no ka Piha Mai i ka Inaina Mahope iho o ke ala ana ae o kekahi hoopaapaa hahana mawaena o kekahi mau kanaka opio elua no laua na inoa o George Rodrigues ame Frank R. Rosado, i hou ia ae ai o Rodrigues i ka pahi e Rosado, me ka loaa ana aku o ka poino kukonukonu loa ia Rodrigues, me kona hoihoiia ana no ka halema'i iloko o ke kulana kupilikii, a paa hoi ka mea hou-pahi i ka hopuia, no ka huli pono ana aku o na kanaka o ke aupuni i na kumu oiaio o ke ala ana ae o kela pilikia mawaena o na kanaka elua. Ma ka moolelo ano nui e pili ana i ke ano o ke ala ana mai o kela hana hou-pahi, ua ulu ae ka he hoopaapaa mawaena o kela mau kanaka elua ia laua ame kekahi poe kanaka okoa aku ekolu, maloko o ka hale o kekahi mea, ma ke ahiahi o ke Sabati iho nei. Mai ka uukku mai ka kela hoopaapaa ana o laua ahiki i ka hele loa ana i ka nui, me ka unuhi ana ae o Rodrigues i kekala pahi umiumi, me ka manao e oki aku i kona hoa hoopaapaa, ua papale ae la ka o Rosdo i kela pahi, i ole ai oia e moku mai, o ka mea apiki nae, o kona lima ka i moku i ka pahi. No ke kupale ana ka iaia iho, a no ka hoopakele pu ana no hoi kekahi mai kona oki hou ia ana aku i ka pahi e Rodrigues, ua holo aku Ia o Rosado no kona hale e ku ko- koke mai ana, me ka hahai no o Rod- rigues mahope ona, aia no hoi kana pahi umiumi iloko o kona lima kahi i paa ai, ina no ka loaa mai o ko na enemi, aole oia e hoohakalia iho | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PAA AE EKOLU POE KEIKI I KA HOPUIA NO KA AIHUE Ae Okoa Lakou no ko Lakou Komo Ana Ma- loko o Kekahi Mau Home Lehulehu—Ai- hue pu Lakou i na Kaa Otomobile | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| lawelawe mau ia o na hana aihue me ka wawahihale, akahi nae a loaa ka maha ia lakou, ua paa keia poe keiki i ka hopuia. Imua o ke Kapena Makaikiu Morse, ka Lukanela Makaikiu John Mclntosh ame kekahi kanaka kakau nupepa o ka Advertiser, i ae oko ae ai kela poe keiki ekolu i ko lakou hewa, o ia ko lakou komo aihue ana maloko o na home he umi-kumamalima ka nui, pela hoi ko lakou aihue ana he eha mau kaa otomobile. O na home a kela poe keiki o ke komo ana e aihue i kulike ui me ia a lakou i hoike ae ai imua o na makaikiu, o ia ka home o Heinrick Rose, ma ke alanui Liliha, ka halekuai o na lako meaai mauka o ke alanui Moi, e ku pono ana i ke Kula McKinley, S. Saughnessy, ma ke alanui Lunalilo; K. A. Loveland, Mrs. E. W. Bath ma ke alanui Kinau; Vincent Fernandez, ma ke alanui Davenport; Joe Silva, ma ke alanui Pikoi, ka halepule Buda ma ke alanui Papu ame ka halepule Moremona mauka o ke Awawa o Kalihi. No ka hooiaio ana i ka pololei o na hoike a kela poe opio, no ko lakou lawelawe ana i ka hana aihue me wawahihale, ua alakai aku la lakou i na makaikiu no kekahi hale e ku ana mahope aku o ka halepule o na Pake ma ke alanui Beritania me Kamika, a maloko olaila i loaa aku ai na waiwai he nui o na ano like ole, a lakou o ka lawe ana mai na wahi like ole mai, a lakou o ke komo aihue ana. Maloko o kekahi holowaa malalo o ke pakaukau i loaa aku ai na uwaki ame na lako gula i hunaia, a (E nana ma ka Aoao Elua.) | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mahope iho o ka hookolo ana ame ka hoomakakiu ana no kekahi manawa loihi ae nei i hala, mahope o ka meheu o ka poe aihue me wawahihale, i paa ae ai he ekolu poe keiki opio i ka hopuia ma ka auwina la o ke Sabati aku nei i hala, me ka manaoio o ke Kapena Makaikiu Morse, ua hoea mai i ka hoopuehu liilii ia ana o ka pohai a o ka puulu wahihale, i paa aeai he ekolu poe kahi mau home lehulehu, ma keia kulanakauhale. O na inoa o na keiki opio ekolu o ka hopuia ana ma kela auwina la Sabati, oia o George K. Ching, Shigero Hamada ame Saschi Hamada, o keia poe keiki, na alakai i manaoia, no ka puulu o ka poe aihue. No na mahina eha i hala ae nei, ua hele maoli a kau ka weli i ka poe e noho nei ma Makiki, no ka | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ana i ke oki hou ana mai iaia i ka pahi umiumi. Ma ka manawa hoi o Rosado o ka hoea ana aku noloko o kona hale, ua kii aku la oia i kekahi pahi loihi o ehiku iniha ka loa, a me kela pahi, i huli mai ai oia ihope me ka hou ana mai ma ka aoao hema, o ka opu o Rodrigues. Ua kukonukonu maoli kela moku I ma ka opu o Rodrigues, me kona hoihoiia ana mai me ka hikiwawe loa noloko o ka halema'i o na poino ulia, a mailaila i hoihoi Ioa ia aku ai noloko o ka Halema'i Moiwahine, me ka liilii Ioa o na manaolana no ka palekana o kona ola. No Rosado hoi, ka mea hou-pahi, ua paa oia i ka hopuia e na kanaka o ke aupuni. I Ma na mea i hoomaopopoia he kanaka o Rosado i mare i ka wahine, a he eha a laua mau keiki, a ma-lalo ae nei o Puuloa kana hana, a he pili no ka kela mau kanaka kekahi i kekahi, ma ke ano ohana. | | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| No ka manawa pokole wale no ke laau ana aku a na opio, ua kahea ae la o Edward Ho, i kekahi kokua, me ka au ana mai o kona kokoolua no ka hoopakele ana iaia, ua hiki ole nae, no ka mea ua oi loa aku ka ikaika o ke ko ana o ke au o ke kai, a laweia aku la o Edward Ho, e ke au. Ua ikeia aku kela kulana, poino o na opio e ka poe ouka o ka aina, nolaila ua au okoa aku la o Harry L. Dennison ame Jack Kangeter ma- luna o ko laua papa heenalu, a o Chan Yen ka i loaa aku ia laua, iloko nae o ke kulana paupauaho, a na kekahi waapa o ka hoea ana aku, i hoihoi mai i ka poe ekolu nouka o ka aina. Ua nokeia ke kino o Edward Ho i ka huli ma kela auwina la, aole nae he loaa iki. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||