| | HE MOOLELO — No — POLOKA RIKEKONA A i Ole
KE KOMOLIMA MARE POHIHIHI Ka Hoowalewaleia Ana— Ka Mare Malu Ana i ke Kanaka Malihini— Ka Holo Makaikai Ana i Europa— Ka Mare Ana me Kanaka Okoa. "A. maikai ka pane! Hiki no anei ia oe ke hoomanao ae no ka helehelena o kekahi kanaka i hele aku ai e ike ia oe ma ke kau haulelau i hala aku la?" Luliluli mai la ke poo o ka wahine me ka piha loa i ke kanalua i ka "Mr Karola hoomaopopo aku ; eia nae, ma ka helehelena o ka wahine i kana ike aku me he mea la aia kekahi wahi makili hoomanao iki iloko ona no ia hele ana aku ana e ike iaia. "Aohe o'u noho hou ilaila i nei manawa," wahi o ka ka wahine pane, a ia manawa hookahi aia kona mau maka maluna o ka helehelena o Kimo kahi i haka pono aku ai, oiai o Kimo e ku ana ma ka aoao o kona anakala. "Aia ka ihea kou home i nei manawa?" i ninau hou aku ai o Mr. Karola. "Aia ma ke alanui Keoki, Helu 15." "O oe wale no anei ke noho nei ma kela hale?" "Ae, owau wale no, a he holoi no hoi ka'u hana i nei manawa no ka poe e haawi mai ana i ko lakou mau lole na'u e holoi, o ia keia puolo nui au e ike mai la." "No keaha kou kumu o ka haalele ana i ka halema'i?" "No ka ike iho no hoi paha i ka pilikia, no ka mea he holoi papahele ka'u hana maloko o ia halema'i, a ua loihi ka manawa o ko'u hana ana malaila me ka loaa ole mai o kekahi uku, he hana wale no," a hooki iho la i kana kamailio ana. I kona huli ana mai a ike ia Kimo e ku ana, kau mai la kona lima ma ka poohiwi, paipai iho la a olelo iho la : "He keiki maikai maoli ka hoi keia." I ko Mr. Karola lohe ana mai i nei mau olelo a Mele, lelele ae la kona naau i ka hauoli, no ka mea i ka Mr. Karola noonoo iho aia no he noonoo iloko o ka wahine no ke keiki ana i malama ai a i kaawale hoi mai iaia aku. "He makemake no oe i kamalii?" i hooniele hou aku ai a Mr. Karola. "A-e. pela ko'u manao," wahi o ka pane ulolohi a ka wahine, me he mea la he pane iloko o kona manawa e moeuhane ana. "He hui no nae paha kau hana holoi lole?'' i ninau ae ai o Mr Karola, me ka leha pu ana iho i ka puolo lole a Mele e hii ana. "Aohe nui; no ka nui ole hoi i hiki ole ai ia'u ke uku i ka hoolimalima o ko'u hale i kela pule aku nei, a ua olelo mai ka haku hale ia'u ina e kaa ole aku ana i keia pule e kipakuia mai ana au, a ihea la e hou hele aku ai, hokai ua mea noho hoopiliwale, e lewa mau ana kahi opeope i ke ala me ka waimaka." Ua piha Ioa iho la o Mr Karola i ke aloha i ka wahine ia minuke no keia mau olelo ana, a no ko Mr. Karola ike ana iho ? ke kulana pilikia a hune maoli no, e hiki ole ai iaia, ma ke ano he hoakanaka, ke nanamaka wale iho a haawi ole aku ? kekahi kokua i ka mea hune, i aku la : "Ina hoi ha pela na'u e haawi aku i mau lole nau e holoi a ke ike pu nei au he nui okoa aku no kekahi poe e makemake ana nau e holoi i ko lakou mau lole, pehea la keia i kou manao:" "E haawi io mai ana oe i hana na'u?" i ninau mai ai ka wahine. me ka lamalama ae la o kona helehelena no ia manawa. "He oiaio keia a'u e kamailio aku nei ia oe, ina e hele pu mai ana oe me a'u i kuu hale, aohe no i mamao loa ia hale mai nei aku, a ia oe e hiki aku ai na'u e hooiliili a puolo a paa i kekahi mau lole o maua nau e holoi," i pane aku ai ke keonimana. I ka nana aku ia manawa ua manaoio loa ka wahine i ka ke keonimana mau mea o ke kamailio ana aku la iaia, a huli koke aku la no hele mahope o Mr Karola ma. Iloko o kela manawa a pau a Mr Karola e kamailio ana me Mele aohe manawa hookahi a Kimo i kamailio ae ai, he hoihoi nae ke hoike mai ana ma kona mau maka no kana mau mea o ka lohe ana mai, a e huli mau ae ana oia e nana i ko ka wahine helehelena me ka nanaina e ike mai ai ka wahine he makemake oia e ninau ae i kekahi mea oiai lakou e hoomau aku ana i ka hele ana no kahi o ka hale e ku mai ana. I ko lakou hiki ana aku i ka hale lawe loa aku la o Mr Karola ia Mele aloko o kona mau rumi, a olelo aku Ia ia Kimo e noho iho oia me Mele no kekahi mau minuke ahiki i kona hoi ana mai, o kona oili aku la no ia a hele pololei aku la no kahi o kona hoaloha kahiko ke Kauka Kila, ka mea nana i kokua iaia iloko o kona wa pilikia, a hoakaka aku la i kana hana o ka hoea ana aku. "I keia manawa e lawe ana anei oe iala iloko o kou mau lima a nau e lapaau iaia? Ke manaoio nei au e hoike mai ana o Mele ia oe i kekahi mea ano nui ma ka mea e pili ana i ko Kimo moolelo ina e hiki ana i ko Mele noonoo maikai ke hoihoi hou ia mai iaia," wahi ana o ka i ana aku i ke kauka Fila. Haawi mai la ke Kauka Fila i kona ae e lapaau oia ia Mele elike me ka hiki i kona ike ame kona mana ke hoola iaia, me ka lana o kona manao e hiki ana no iaia, a no ia pane hoolana manao loa a ke Kauka Kila, hoi hou aku la o Mr Karola i ka hale, a lawe aku la ia Mele i ka umi o ke Kauka Fila; i ka hiki ana aku olelo iho la ia Mele e noho oia maloko o ia rumi me ke kauka, a e hoi hou oia i ka hale no ka hooiliili ana i ko laua mau Iole lepo a makaukau alaila kii hou mai iaia. Ma keia hana ana iho la i lilo ai o "Mole Pupule" i oleloia,. he ma'i na ke Kauka Fila; ia Mr Karola i hala mai ai, alaila hoomaka iho la ke Kauka Pila e lawelawe i kana apana hana maluna o Mele ka mea ma'i, a mahope o kona hana ana ma na ano a pau e hiki ai e hoolaia ae ka mea ma'i, kauoha mai la ia Mele e hiki mau aku i kona keena i kela ame keia manawa. Pehea Ia ke Kauka Pila o ka lapaau ana mai ia Mele aohe mea i ike aku, o ka mea wale no i ikeia mahope mai, i ka hala ana o ka mahina hookahi o kona lawelaweia ana, ua ikeia | kekahi haawina kamahao loa maluna o Mele; o ia hoi ua hoi hou mai kona noonoo maikai a like me mamua aku o kona oaa ana i ka pilikia ulia. Iloko o keia manawa a pau a Mele e hiki mau aku ana i ko Mr. Karola ma hale aole o Kimo i maopopo iki o Mele ka wahine nana oia i malama i kona wa opiopio loa, aohe no he manawa hookahi a Mr Karola i hoike aku ai iaia no ia mea no ka maka'u o Mr. Karola o lilo auanei ka hoike ana aku iaia i mea hoala aku i ka uhane maha ole a makemake oia e hoi me Mele e noho pu ai, aka, ua loaa nae ka ike ia Mr. Karola aole i mamao loa ka manawa mai ia Ia aku, a ia manawa e hiki ai i ke keiki i nalowale no ka manawa loihi mai kona ohana mai e hoihoi hou ia aku ai oia i ka poe i kuleana iaia. O ka pule hope keia o Mei, a e hoomaka mai ana ka wela ame ka hahana maloko o Ladana e uluhua ai ka poe e noho ana maloko olaila, o ka nee aku no na aina huihui ke kupono. "E Kimo, ua ike iki no anei oe i ka moana mamua?" i ninau ae ai o Mr. Karola i kana hanai mahope iho o ka pau ana o ko laua aina kakahiaka, a iloko o kona noonoo ia manawa ke ulu mau ae Ia kona makemake e hele no kekahi wahi kokoke aku i kahakai, kekahi wahi hoi e piha mau ai i ka poe auaukai. "Aole la, aole au i manao ua ike iki au," i pane aku ai o Kimo," eia nae, o ka'u ia i iini mau ai o ka ike aku, a i ka wa hea la ia e hookoia ai. "Pehea kou manao ina e holo kaua i kahi kokoke aku i kahakai no kekahi manawa a hoi mai, i ike aku hoi paha oe i ka moana; ke hoole mai nei hoi oe aohe au manawa hookahi i ike ai mamua iloko o kou mau la o ke ola ana." "O, ua pono loa kela, e anakala, me ka hauoli loa au e hoike aku nei, a he makemake mau no hoi au i ka hele pu me oe ma na wahi a pau au e makemake mai ai ia'u e hele pu." "Ina pela, ua pono, e Kimo me ka mahalo," wahi a Karola," a ke manaoio nei au hookahi a'u mea makemake loa ma keia ao, oia no oe. Ua pono, a ke kakahiaka o ka la apopo e hele ai kaua no ka hoohauoli ana ia kaua iho no hookahi pule, i loihi ko kaua mamua aku ko Mr Karola hooponopono ana me ka hui no kona hele aku e hoomaha ma kekahi wahi no hookahi pule, no kona manao he pono no e loaa i manawa hoomaha nona, a i loaa pu ai hoi i kana keiki kekahi manawa kupono e hoohauoli ai iaia ma kahakai. I kulike iho la me keia hoolaia ana, ma ke kakahiaka ana ae o kekahi la, o ko laua holo aku la no ia me na manao hauoli no kekahi wahi mamao loa, a ma ia ahiahi ana iho hoea aku la laua ma kekahi wahi kaona uuku e ku Kokoke aku ana i kahakai maloko o ke Kalana Suseka, aole no hoi i mamao loa mai kekahi wahi auaukai mau ia i kaulana, elike paha me Waikiki ae nei. He mau la lehulehu i hoohalaia e laua ma keia wahi, a i kekahi kakahiaka ua ulu ae la kekahi manao kupanaha iloko o Kimo e hele oia e lawai'a ia hoku, a iaia i hala aku ai hele aku la o Karola e huli maloko o kekahi hale no kekahi mau buke moolelo no ka hoohala ana i kona. manawa ma ka heluhelu ana. Aole i liuliu loa kona heluhelu ana iho lohe ana no oia i ka halulu o na kapuai wawae ma kahi kokoke loa mai iaia. " Huli ae la oia iluna e nana owai la ka mea e hele mai ana, a i kona ike ana ae i ka mea nona ka halulu ku koke ae la ilima, me ka. hele ae la o kona helehelena a keokeo pu elike me ke aiai o kona haina-ka e lei ana ma kona a-i, a halawai iho ia he alo a he alo me ke kanaka ana i hoihoi ole ai mamua aku. "Eia ka oe i Enelani nei?" i hooho ae ai oia me ka leo kalakala i piha me ka hoihoi ole ame ka huhu pu. "Pela hoi oe e ike mai la. He kumu anei kekahi e hiki ole ai ia'u ke holo mai i Enelani nei?" pela o Walaka Leikona o ka ninau ana mai ma ke ano haakei i kona ike ana mai ia Mr. Karola. MOKUNA XXV.-Ke Kae o ka Pali "Heaha auanei ka pilikia o ia; ma ka mea oiaio he kuleana kou e hele mai ai a e hele aku ai elike me kou makemake, me ka noonoo ole mai no ka'u mau wahi e hele ai. A eia nae, ia mau pomaikai," me ka akaaka hoohenehene ana iho a ka bala me oe maanei i nei manawa. "Heaha kau hana e noho nei ma Enelani nei?" i ninau koke mai ai o Walaka, me kona kilo pu mai i ko Mr. Karola helehelena mailuna a hala ilalo, me ka helehelena hoohuoi ame ka inoino hoi o kona mau maka. "E hoao ana au la e hoouluulu i ko'u mau pomaikai i lilo mai a'u aku," i pane aku ai o Mr Karola me ka leo kuoo a hoopepe ole iho. "Aha ! Ma keia wahi ka e hana ai alaila loaa hou mai ia oe ia mau pomaikai," me ka akak hoohenehene ana iho a ka ba-roneta opio, a he nanaina hoowahawaha hoi kona i kona manawa i nana mai ai i ka buke a Mr. Karola e paa ana iloko o kona lima, a pela hoi me ka moena weleweka kahi a Mr. Karola i moe ai a ala ae ai. "Aole keia o kahi o ka'u hana, aka, no ka hoomaha ana no kekahi manawa pokole ke kumu o ka hiki ana mai i keia wahi, a e huli hoi hou aku ana i Ladana i kahi o ka'u hana ma ka la apopo," wahi a Karola o ka hoakaka ana aku me ka hoihoi ole. "No ka hahana o ka wela ma Ladana ke kumu o ko maua holo mai ia nei. "Ahe! Olua, o oe me wai?" wahi hou o ka Sa Walaka ninau. "Ae he— Heaha ia e Kimo?" i ninau ae ai o Karola i ke keiki, i ko Kimo wa o ka holo ana mai me ke pihoihoi a kahea mai la iaia i kona manawa e kamailio ana, a mamuli o kona kahea ana mai i kahamaha koke ia ai ka laua kamailio ana me Sa Walaka. "O, ua loaa mai nei ia'u he i'a hoku," wahi a Kimo ma ka hoihoi a hoikeike mai la i ka i'a hoku ana o ka loaa ana mai. Huli mai la ke Sa Walaka e nana i ke keiki a i mai la: "Aha, pela ka oia i olelo mai nei o "maua", a ua kapa oia iaia iho he anakala nou. E aeia mai ana anei au e ninau aku i kona inoa?" wahi hou a Sa Walaka. "He keiki auwana keia i loaa aku ia'u e hele ana maluna o ke alanui me ka lepo ame ka weluwelu o kona mau wahi aahu a na ke au o ka manawa i haawi mai iaia iloko o ka'u malama ana." "Hu, E loaa mau ana no hoi ka poe ilihune ia oe a nau e malama aku ia poe. "Heaha ka mea i eha ai kona mau lima ame kona mau wawae?" i ko Walaka manawa i ike mai ai i na alina ma na lima ame na wawae o ke keiki, he mau alina, au no e ka makamaka heluhelu e hoomanao la, no ka wela ana i ke ahi o ka hokele i a-ia ai e ke ahi, a i pakele mahunehune, | mai ai kona ame ko Mele ola. "Ua papaa oia i ke ahi i kona manawa elua wale no makahiki," i hoakaka aku ai o Karola. "Ahe. Wela i ke ahi, heaha ke. kumu?'' Ua hoakaka mua aku la hoi au ia oe ua pau kekahi hokele i ke ahi, ka hokele ana ame kona wahine malama keiki e noho ana i kekahi po." No keia hoakaka a Karola ua hoohakuiia ae la oloko o Sa Walaka oiai kona mau maka e nana pono iho ana no i ke keiki, ua emi aku nae o Kimo ihope he mau kapuai, no kona ike ana iho i kona hewa, no ke kahamaha ana i ke kamailio a kona anakala, a e nana iho ana no hoi i ka i'a hoku ana. Ia Mr Karola i hoakaka aku ai ua haikea loa ae la ko Walaka helehelena no kona menemene i ke keiki, a i ike ole ia aku ai ke ano-e o kona helehelena, kulou wale iho la no oia ilalo e hoolalau ai i kekahi illiili, no ka mea, iaia e noho la ia manawa, me he mea la aia mamua mai o kona mau maka, a e ike pono aku ana hoi oia i ka a mai o ke ahi a e lalapaia ae ana ka lole ame ke keiki e ke ahi ia manawa. I ka aea hou ana ae a Walaka iluna ninau hou mai la ia Karola: "A pehea, ua Hoopakeleia anei laua a elua? Auhea ka wahine malama keiki, a heaha kona hopena?" "Ua eha oia ma kona poo mamuli o kekahi apana pohaku; unihihapa o ka haule ana mai a pa ma kona poo, a mai ia manawa mai ona i eha ai he wahine opulepule oia, a maloko o kekahi halema'i oia i noho ai no kekahi manawa loihi a ke ola mai nei no nae," i pane aku ai o Karola. "Owai ka inoa e ae o ke keiki? O Kimo aha?" i ninau mai ai o Sa Walaka. "Aohe ona inoa e ae i maopopo ia'u, koe wale no ka inoa a'u i kapa aku ai iaia o Kimo," walu a Karola, me ka lamalama ae Ia o kona helehelena i ka wa i kau aku ai ka ike a kona mau maka maluna o ke keiki ana i aloha ai me he mea la nana ponoi. "Aohe ka he hiki i kela wahine malama keiki ke hoike mai ia oe i kona inoa piha? Aohe no paha oe i ninau aku iaia no ia inoa makua o ke keiki?" wahi hou o ka Sa Walaka ninau. "Aohe no hoi; i ku no paha ka ninau aku iaia i ka hiki pono hoi iaia ke kamailio maikai mai, a i ka loaa o ka noonoo maikai iaia; aohe mea hiki iaia ke hoomanao ae no ka wa i hala, he olelo olalau wale no kana ke kamailio mai, no ia kumu i hiki ole ai la ke ninau aku, a ke loaa mai hoi ka haina pololei. Ua ola maikai oia i nei manawa, aka nae, o kona noonoo aohe mea hiki iaia ke hoomanao ae." No keia hoakaka a Karola he hiona hoihoi a i loaa ae hoi ka maha ka i pahola ae la ma na maka o ka baroneta opio. Eia nae, mawaho ke nana aku me he mea la aohe mea kaumaha iloko o kona noonoo, aka nae, maloko ke noho mau la no ka makau iloko ona, a no ka mea, ua manaoio loa oia o ke keiki auwana i lilo ai i hanai na Mr Karola a i mea aloha nana, aole ia he mea okoa aku, aka, o ke keikikane ponoi no ia o ka hooilina pololei loa hoi o na waiwai a pau o Sa Iuliana Pegi i make, ka mea nona na waiwai nui a ua o Sa Walaka e hookohukohu a e ai kipalale ana, me ka Iu o ka lima akau ame ka hema, a nona hoi ka inoa hanohano ia manawa he Barone-ta . Ma ka Mr Karola moolelo o ka hoike ana aku la iaia a ua o Walaka hoi o ka lohe pono ana mai, ua kulike loa ia me ka moolelo a na Loio Welinekona & Hese, na loio na laua i hooponopono i ka waiwai o ka ohana Pegi i make, a i hoolaha ai hoi maloko o na nupepa no kekahi manawa loihi i mea e maopopo ai kahi o ke keiki ponoi a na mea i make e noho ana ia manawa, i hiki ai ia laua ke hoihoi mai i na waiwai a pau maluna ona. Ua hoakaka aku na loio i ua o Walaka no ka nalowale ana me ke kupanaha loa o ka hooilina o na waiwai apau o ke Towera Wokinikona me ka wahine malama keiki, a ina e loaa aku ana ka lohe maopopo i na loio, alaila o kona nele ana ia i na waiwai apau ame ka inoa hanohano e kau ana maluna ona ia manawa, a e holo aku ana maluna o ka hooilina pololei. O keia ka Walaka mea o ka maka'u nui ana, no ka mea ina e hiki ana ke hooiaioia o keia keiki o Kimo ke keikikane ponoi a Sa Iuliana Pegi e kolo hou ana oia ilalo, elike me ia ana ona i na la mamua aku. "Heaha kau mea e hana aku ana me keia keiki?" I ninau mai ai ua o Sa Walaka ia Mr Karola, mahope o ka hoomaha iki ana iho no kekahi minuke. "Heaha auanei; hookahi no paha hana, i mea e maopopo ai ka poe i kuleana i nei keiki, o ka huli aku i kona ohana a hoihoi aku iaia me lakou ; aka, ina no ka hiki ole e loaa kona ohana, ua hooholo au i kuu manao, a ua paa loa ia manao, o ia no ko'u hoonaauao ana aku iaia, i lilo ai oia i kanaka na-auao a kiekie me, ka waiwai a hanohano pu ma nei mua aku, elike me ka hiki ia'u ke onou aku iaia imua. O ia la," i pane aku ai o Mr Karola. "Ha! Ua kaulana oe no ia hana kokua au i kekahi poe i ka wa i hala, a eia hou no keia hana maikai a kaulana hou au, ina no kou hooko aku ia manao," pela o Sa Walaka o ka pane ana mai, aole ma ke ano mahalo io ia Mr. Karola no kana mau hana maikai oiaio i hana ai mamua a i kaulana ai oia no ia hana, he mau olelo wale no ia ma ke ano hoohenehene o ke ano hoowahawaha, he mahalo hoopalaimaka, maloko nae he ino. "Aia ihea keia wahine malama keiki au o ka hoike ana mai nei e noho mai nei i nei manawa?" i ninau hou mai ai ua o Sa Walaka, mahope iho o kona noonoo ana no kekahi minuke, a he helehelena maikai ole hoi kona ia manawa a Mr Karola e ike aku ana; ke ike iho la no nae o Mr Karola i ke kumu o ka pupuka ana o kona helehelena. "Eia no oia maloko o Ladana e noho mai nei, malalo o ka lapaau ana a kekahi kauka a ma ka'u manawa o ka ike hope ana iaia ua loli loa, ae kona ano mai ko ka manawa aku mamua a'u i ike ai, a he manaolana piha ko'u e ola loa ae ana oia mahope o ka hala ana o kekahi manawa." Haikea hou ae Ia ko Sa Walaka helehelena ia manawa no kona lohe ana mai i nei mau olelo a Mr Karola, no ka mea, noonoo iho Ia oia, ina no ke ola maikai loa ae o kela wahine e hoike ae ana oia i na mea oiaio a pau, e hoike ae ana oia i na makua ponoi o ke keiki oia no ke Sa Iuliana Pegi, ka ona nona ka waiwai ana e uhaai ana ia manawa. Ia manawa ai, no ka mea e hoike ae ana kela wahine o Kimo ka ona pololei o ke Towera Wokinikona a e ili mai ana kela mau waiwai apau maluna ona. "Aka auhea kela wahine; Owai ke kauka nana oia e lapaau ana?" o keia na ninau a ua o Walaka o ka ninau ana mai mahope o kona noonoo ana no kekahi manawa; iloko o ia manawa ana o ka noonoo ana he nui na mea like ole i ulu ae la iloko ona, o kekahi o na manao ino i ulu ae la, o ka make o ke keiki ka mea e holo aku ai o ia ka oi loa aku o ka pono i kona manao. | "Aohe pili o ia hana ia oe. aka nae, i ka nana aku ua hoo-
pihoihoi loa ia aku la oe no ia mea," i pane aku ai o Karola
me ka hoihoi ole. "He manao no anei kou e hooliuliu Ioa iho
maanei?"
"No ia ninau, ke maopopo ole nei ia'u ka'u haina i nei ma-
nawa, aia paha i ka noho ana aku, e na paha au a
aole paha. A i keaha la?" i pane mai ai Sa Walaka.
"Eia no ke kumu o ko'u ninau ana a , he makemake
au e ike hou aku ia oe, a no ka mea he na pono na'u ke
koi hou ana aku ia oe e hoihoi mai i kekahi mau palapala ano
nui a waiwai a'u au i lawe ai, a'u hoi i makemake loa ai e loaa
hou ia'u," i pane aku ai o Karola me ka Ieo kuoo. ke ano leo
o ka mea waiwai.
"Eia hou no oe ke koi mai nei," pela o Sa Walaka o ka pane
ana mai. "Ke kuhi nei au ua pau la ia hana i ka hooponoponoia
mawaena o kaua ma ko kaua manawa i halawai hope ai."
"Pau i ka hooponoponoia." Pehea auanei e pau ai ua hoo-
paneenee mau oe a ua holopee mau ia'u, me ka imi mau mai
i kumupale ma kou aoao no kou kumu o ka hoihoi ole ana
mai ia mau palapala, elike me ia au e pane mai nei i nei ma-
nawa.
"Ua ike au ua aihue maoli no oe ia mau palapala a'u, aohe
au mea e kamailio mai ai e hiki ai ke hoololi i kuu manao.
Aohe o'u nana nui no na mea e pili ana i ka hana. no ka mea
ua lolohi loa keia manawa ka hooponopono ana ia mau hana
hewa i hanaia, aka me kela mau palapala, he mau palapala
pilikino e ae kekahi a'u i makemake ai e malama no ka mea
he mau palapala ia e pili ana i ka hui pu ana o na hoaloha. a
he mau palapala hoi i liilii loa ko lakou waiwai nou."
Minoaka mai la o Leikona ma ke ano hoopalaimaka, me
ka hapai iki ana ae i kona mau poohiwi, a i hou mai la:
"Ke ike ole nei au i ke kumu o kou koi hou aua mai ia mau
palapala a'u hoi e ike nei aole ia'u. Aole au mau palapala
ia'u, a ke noi aku nei au ia oe mai hoopilikia hou mai oe i ko'u
noonoo ma ka hoala hou ana mai i keia kumuhana no kahi wa
hou aku."
"Auhea oe e Leikona, ina aole oe e hoihoi mai ana he la
no e hiki mai ana e kauia aku ana kekahi hoopai koikoi ma-
luna ou, he hoopai e hoahewa loa iho ai kou lunaikehala ia oe
no kou hoihoi ole ana mai; ke ike ole nei au i ke kumu o kou
hoohaukae ana i kou kulana kiekie, elike me ia au e hoikeike
mai nei i nei manawa.
"Ma ko'u manao ua Iawa, loa ka kaua kamailio ana malu-
na o keia kumuhana i nei manawa, nolaila e haawi aku ana
au i ko'u aloha me kela manaolana i ko kaua manawa e hala-
wai hou ai e loaa ana ia oe na manao maikai a he noonoo ku-
pono a malamalama hoi kou.
"A eia hou," mahope o ka leha iki ana iho a ua o Walaka
ia Kimo e noho mai ana a paani me kahi i'a hoku ana. "ihea
olua o nei wahi e noho nei oiai oe e hoohala ana i kekahi mau
la hoomaha au i makemake loa ia?"
"Aia maua maloko o ka hale a Rida e noho nei i nei mau:
la maloko o kela kauhale e kuku mai la mao," pela o Karola o
ka pane ana aku, me ka huli pu ana aku e nana i na hale e
kuku mai ana ma kekahi wahi mamao iki aku aneane he
hapalua mile makai aku o laua.
No ko Karola makemake ole e kamailio hou me Walaka,
lalau aku la oia i kana buke moolelo a huli aku la no kana
wahi e hooluolu ai, e hoike aku ana hoi ia Walaka he ma-
kemake oia e noho iho oia wale no.
I ka ike ana mai o Walaka i kona huli ana ae a nana i kana
buke huli koke aku la e hele, a iaia nae i maalo ae ai ma kahi
a Kimo e noho ana ku iki a ninau iho la :
"He nui no nae paha kau mau i'a hoku o ka loaa ana?"
me ka haka pono iho o ko ua o Walaka maka i ka helehele-
na o ke keiki.
"He makemake au e nui, o ka'u no hoi ia o ka hele ana e
huli mai ko maua manawa mai o ka. hoea ana mai ianei ahiki
iho la i keia Ia, o keia wale no nae kalii mea i loaa ia'u. o keia
ka mua loa. He nani ka nanaina o keia i ka nana iho aole anei
ou ike mai la?" i pane ae aia ke keiki.
"Ina he makemake oe e nui kena ano i'a e loaa ia oe ea e ho-
ike aku a'u i kahi e loaa ai," i pane iho ai o Leikona.
"Ihea e loaa nui ai?" i ninau ae ai o Kimo me kona make-
make loa ia manawa e hoikeia aku iaia kahi e nui ai ka loaa
ana.
"Ke ike aku la anei oe i kela ahua pohaku e ku mai Ia iloko
o ke kai ma o Ioa, kela puu pohaku nui e ku mai la a me kela
pohaku e oioi mai la iwaenakonu?
"Ae, ke ike aku nei au."
"Ua pono, ina e hele ana oe ilaila me ko wahi pohole i ke-
kahi kakahiaka, ke manaoio nei au e nui ana na i'a hoku e
loaa ana ia pe malaila elike me kau i makemake ai," i pane
mai ai ka baroneta hookohukohu.
"O. me ka mahalo ia oe; e hele aku ana au ilaila ma ke
kakahiaka nui apopo, o ka'u hana mua loa ia ke ala mai au "
wahi a Kimo o ka pane. ana. ae, aole nae, oia i hoohuoi iki ia
manawa he mau olelo pahele kela iaia e alakai aku ana iaia
ahiki i kona kailiia ana e ke kanaka maalea i piha hoi me na
manao kolohe, he hauoli wale no ma kona helehelena a Wa-
laka e ike iho ana. Hakalia no a loaa ka Karola buke o kona hina iho h no ia
ilalo iluna o ka moena weleweka ana o ka Iawe pu ana mai a
no ka lilo loa o kona noonoo maluna o na mea a laua o La
paee, ana me Walaka ua hoomaopopo ole oia i ka Walaka
mau mea o ka olelo ana iho ia Kimo.
"Aohe wahi ano iki e ku ai i ka mahaloia iloko o kela ka-
naka haakei, he alunu a he kupono ole maoli no e hiki ai ke
haawi aku i ka hilinai maluna ona. He mea paakiki ka ma-
naoio ana iha aia kekahi mau ano maikai iloko o ka naau o
kela kanaka," wahi ana o ka hooki ana iho. No Walaka keia
mau mea ana o ka namunamu ana iho la
Ia manawa aohe maikai o ko Karola noonoo, a no ka hiki
ole iaia ke hoomanawanui hou iho, o kona ku koke ae la no
ia, lalau iho la i ka moena a kahea aku la i ke keiki a u hoi
aku la i ka hale, a ia laua ma ke alanui hoike mai la o Kimo
iaia e hele aku ana oia i ke ahua pohaku a Walaka i kamailio mai ai iaia ma ia wahi e loaa nui ai iaia ka i'o hoku, ma kekahi kakahiaka nei. Aohe o Mr. Karola i haawi iho i kana noonoo nui ana ma
luna o nei mau olelo a ke keiki ia manawa, no ka lilo loa o
kona noonoo maluna o kona mau noonoo hoouluku iaia no ka
mea, ke mau la no kona noonoo iho no Walaka a ma ke ano
hoopahemahema wale no oia o ka pane ana iho. A ina no
paha i hoomaopopo loa iho oia i ka ke keiki mea o ke kamailio
ana ae iaia aole no paha oia e ku-e iho ana ia manao ona ia
manawa, a i ole hoohuoi iho paha he poino ke loaa ana i ke
keiki ina no kona hooko aku ia manao ona
(Aole i pau.) | |
