| HE MOOLELO KALOKE a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa. MOKUNA II. Ma kahi nae o ka hoi loa ana aku o Kalifoda no kona rumi hoolimalima, ua kahea e aku la o Abe Nape iaia, nolaila komo aku la oia no ka ike ana i kona kahu hanai, a ia laua maloko o ka rumi, e lohe ole ia mai ai na olelo e kamailioia ana ma- waena o laua, i hoike piha mai ai o Abe, i na mea apau a Ka- loke i hoike aku ai iaia ma kela kakahiaka, me ka hoakaka pu ana mai o kela wahine, no ka nui o kona mahalo me ka make- make no kana malihini. "Ua like aku ka maikai ame ka oluolu o keia kaikamahine opio me kou kaikuahine, a ke hoomaikai aku nei au ia oe e Kaliforda, i kou hoihoi ana mai iaia ma ko maua home nei, no ka mea ua pomaikai maoli au i ka loaa ana he kokoolua no'u e noho ai ma ka hale nei, a ua hoomamaia ae no hoi au, ina kona lilo ana i mea kokua mai ia'u ma kekahi mau hana lehulehu." "Na ke Akua e hoopomaikai mai ia oe e kuu kahu hanai, no kau mau hana ku i ke aloha oiaio; a ina e hiki ana ia oe ke malama iaia ma kou home nei ahiki i ka loaa ana ha wahi kupono hou aku nona e noho ai, alaila aole no oe e mihi ana no kela hana ku i ka lokomaikai ma kou aoao; aka e ukuia mai ana no oe, ma kekahi ano e ko kakou Makua ma ka lani." "Ke manaoio nei a-u o ke Akua maoli no ka mea nana i hoo- lina mai iaia i kokoolua no'u, no ka mea ma keia la holookoa ahiki i ka po ana, ua like pu keia kaikamahine, me kekahi ku- kui malamalama, e hoomalamalama ana i ka hale holookoa, a na hoike okoa aku nei au iaia i ko'u manao, e hoolilo oia i keia hale, me he home ponoi la nona, a ua hiki iaia ke noho maanei elike ka loihi, me kana i makemake ai." Haawi mai la o Kalifoda i kona mahalo hope ia Abe, o kona haalele iho la no ia i ka hale, a hoi aku la no kona wahi i hoo- limalima ai, oiai ua hele maoli ola a luhi me ke kaea, no ka bana ana i lawelawe ai ma kela la, ma ke keena o kona haku- hana. I ke kanaka opio e hoi la no kona rumi hoolimalima, ua hele kona noonoo a piha no ke kaikamahine opio; a iaia o ka hoea ana aku noloko o kona rumi a haula iho la noho maluna o ke- kahi ko-ki loihi, hooho ae la oia i keia mau huaolelo : "He keu aku kela a ke kaikamahine u'i maoli, aole i oi aku ko Ane u'i mamua o keia kaikamahine, a ma ke kulana naauao, pela hoi ke kulana lede, ua oi aku no oia mamua o ko'u kaikua- hine. "Aole he hana oi aku o ke kupono a'u e lawelawe aku ai no kona pono, o ka huli wale no i kekahi hana maikai nana; me kela hana auanei, e hiki ai ke kokua mai, i na mea e pono ai kona noho ana aku." No kekahi manawa loihi ma kela po, aole e hiki i ke kanaka opio ke hoi koke e hiamoe, ua hiaa wale no kona noonoo, no na mea e pili ana i ke kaikamahine ana o ka hoopakele ana mai ka make mai ; a e kokoke aku ana i na hora o ke aumoe, akahi no a lulumi mai ka makehiamoe i kona mau maka, o kona lilo aku la no ia i ka aina moeuhane. MOKUNA V. Ua loli hikiwawe maoli na ano o Kalifoda Vini, mai kela ano mai ona i kamaaina i kona makuakane ame kona mau hoaloha; no ka mea ua lawelawe aku oia i kana mau hana me ka manao makee maoli, a ua hookakaha nui ia aku ka manao o Mr. Nowuda no keia kanaka opio, me kona i okoa ana iho iloko ona, ua kuhihewa loa ka makuakane, o ka hookau mua ana mai i na ahewa ana maluna o kana keiki, me ka hoao mua ole i kona kupono a kupono ole paha o ka hana. No ka makemake ole nae o Mr Nowuda, e ala mai kekahi mau nanao maikai ole inawaena ona ame ka makuakane o ke ka- naka opio, noonoo iho la oia, he mea maikai ma kona aoao, ka hui kukakuka mua ana me kela kanaka, a e hookuu laelae oia ia Kalifoda e noho hana malalo ona, no kekahi manawa loihi, no ka pono o kela kanaka opio. No ka hooko ana i kela manao, ma kekahi kakahiaka, he ma- nawa pokole mahope mai o kela noho hana ana aku o Kalifoda malalo o Mr. Nowuda, ua hoea kino aku la o Mr Nowuda noloko o ke keena o Hamilakona Vini , a hoakaka piha aku la o Mr Nowuda i na mea apau ana i ike ai no Kalifoda, me kona ka- mailio ole mai nae, i na mea a Kaliforda i hoike aku ai iaia, i kela kuee ana o ka makuakane me kana keiki. Ua hookahaha loa ia aku ka manao o Mr. Vini , i ka lohe ana i ka moolelo e pili ana i ke kulana o kana keiki, a mihi iho la oia iloko ona, no kona pupuahulu loa, o ka hooili ana aku i na hoahewa ana maluna o kana keiki, me ka haawi ole iaia i kekahi hana kupono, maloko o kona keena ponoi, aka nae ma ke ano nui, ua piha loa oia i ka hauoli, no ka loli ano nui loa o Kalifoda, mai kela kulana molowa ona, a i ke kanaka hoo- ikaika maoli i ka hana. "E hoohana aku oe i kela kanaka opio ma na alahele apau au i ike ai he mea ia e hoopomaikaiia aku ai oia, a aole a'u kanaka e ae e kau aku ai i ko'u noonoo, no ka pono o kela keiki, o oe wale no. Ina ua manao oe he mea kupono, ka hoomahuahua ana aku i kona ukuhana, a ua lawa ole paha ke dala i loaa mai ia oe e hiki ai ke hookoia kela manao hoopii i kona uku, alaila e hoike mai oe ia mea ia'u, a na'u ponoi no e haawi aku ia oe i kekahi mau haneri dala, no ka uku ana aku iaia, i kela ame keia mahina. "Ua maa kela keiki i ka piha mau o kona mau pakeke i ke dala i kela ame keia la, a ua maa no hoi oia i ka hoolilo ana ma ke ano uhauha i ke dala, no kona mau makemake, malia e ike ana oia, i ka puikaika o kona ola ana, me na dala uuku i emi loa mai, i na aala e loaa ana iaia mamua aku ; aka pehea kau ike aku iaia?" "No kana mau hana aole a'u mea e hoohalahala ai, ua hooko pono oia i na mea apau me ka maikai ; hookahi wale no nae a'u mea ha'oha'o, e hekau mau ana ka nanaina kaumaha maluna ona ; he kulana a'u i ike ole ai iaia ma kona manawa o ka hoo- maka ana mai e noho hana malalo o'u." "Mila paha ua pupuahulu loa au, ma ka'u mau mea i hana aku ai no kela keiki, pela i hoikeike mai ai oia i kona ano kau- maha au e ke la maluna o kona helehelena, he mea makehewa nae ka mihi ana iho i keia manawa, ua hanini aku la ka waiu; | e hookuu aku iaia elike me ia ana e hana mai nei, malia e hoea mai ana no he la, e ku maoli ai oia maluna o kona mau wawae iho. "E makaala loa oe iaia, a e hoike mai ia'u i kela ame keia manawa, i kau mau mea i ike ai nona." "Mai maka'u oe no ia mea, e makaala loa ana au i na hana apau a kela kanaka opio e lawelawe ai, pela hoi kona mau ano,'' i hooia aku ai o Mr Nowuda imua o Mr Vini , me kona piha nae i na manao kahaha, no ka hoike ole mai o ka makuakane, i kekahi mau olelo hoolana a hoohoihoi paha nana e hoi aku ai a hoike ia Vini opio. "Eia ihea kela kanaka opio e noho mai nei? Aole oia i kiei hou mai ma ko makou home, mai kela manawa mai ana o ka haalele ana i ka hale, ma ka po ku-ee ai maua," i ninau mai ai haalele ana ka hale, ma ka po i ku-ee ai maua," i ninau mai ai noho ai. "Aole au i ike i kahi o kela kanaka opio e noho nei, a aole no au i ninau aku iaia no ia mea ; ma ko'u manao nae, ina e hoi- keike ae ana oe i kou makee no kona pono, ma kekahi ano, malia he kumu ia e komohia aku ai ka manao iloko o Kalifoda, e hoi hou mai oia no kou home, a e noho aku olua iloko o ka oluolu." -Aole i lilo kela mau olelo i kamailioia ae e Mr Nowuda, i mea aponoia e Mr. Vini, a o ia kana o ka pane ana mai : "He oi loa aku ka pono, e hookuu i kela keiki e hana nona iho ; he haawina a'o kupoo loa ka i loaa iaia i keia manawa, e lilo ai oia i kanaka oi aku o ke kupono ame ka maikai ma keia mua aku." Aole i kulike ko Mr. Wuda manao me ko ka makuakane o Kalifoda, eia nae aole oia i hoao aku e hoololi i ka manao paa o Mr. Vina; koe wale no kona ike ana iho, i ka waiwai ole o kona hele ana aku e hui pu me kela kanaka, me kona manao la hoi, e loaa mai ana he mau olelo hoolana no ka pono o kana keiki, eia ka aole. Ua hoohalaia kekahi manawa loihi e na kanaka elua, ma ke ana iaia, e hookaawale oia, mai ka puulu mai o ka poe uhauha huli hoi mai la o Mr Nowuda, no ke keena o kana kakauolelo e noho aku ana e lawelawe i kana mau hana ; me ka noonoo nae iloko ona, e haawi aku oia i na kokua apau e hookuponoia ae ai o Kalifoda ma kona ola ana aku ; oiai nae o ke kumu nui o kona makee i kela kanaka opio, no ka lilo mai i kane na kana kaika- mahine, ma ia ano, e hoohuiia ai na waiwai o na ohana a elua, a lilo i waiwai nui loa. Mai kela manawa mai o ka noho hana ana aku o Kalifoda malalo o Mr Nowuda, i hoi ai oia e noho maloko o kekahi hale hoolimalima kupono; a ua waiho aku oia i kona kulana lala iloko o kona kalapu; o na kumu o kona hookaawale ana iaia iho mai ka huikau hou ana aku me ka puulu ana e pili ana mamua, o ia no kona ike ana iho, he uuku loa kona loaa, e hiki ole ai iaia ke hui pu aku me ka poe iloko o kela kalapu. O kekahi kumu o kona haalele ana i ke kalapu, no ka loaa ana mai he leka iaia mai kona kaikuahine mai, e koi ikaika mai ana iaia, e hookaawale oia, mi ka puulu mai o ka poe uhauha ame ka poe kupono ole, ma kona hana ana pela, e komohia ai ka manao makee ame ke aloha iloko o ko laua makuakane nona. O ke kumu hope, o kona makemake ana e hookaawale loa iaia iho mai ka puulu mai o ka poe uhauha, o ia no kona hoo- maopopo ana i na ano kilakila me ka maemae iloko o Kaloke, ka mea nana i kono mai iaia, e hoohalike oia me na. ano o kela kaikamahine, ma ka hoolilo ana iaia i keonimaa oiaio, i kanaka hoi, e hoomamao ana mai ka puulu mai, o ka poe ino ame ka poe e hiki ole ai ke hilinaiia aku e ka poe maikai. Iloko o na pule elua o kona noho hana ana me Mr Nowuda he mau manawa lehulehu kana o ka hele ana "mai e ike ia Kaloke; a ke haalele aku oia i kela kaikamahine, a huli hoi aku Ia no kona mmi, e ike maoli iho ana no oia i ka like ole o kona ano me ko Kaloke, a ua ku a hilahila maoli oia no kona mau ano, ka mea nana i hooi loa ae i kona makemake, e hoo- mamao loa iaia iho mai ka poe mai i lilo he mau hoaloha nona mamua aku. Ma keia halawai mau ana o Kalifoda me Kaloke, i loaa maoli ai ka ike i ke kanaka opio, no ka oi kela loa aku o ke kulana o kela kaikamahine mamua ona, o ia hoi ua hoonaauaoia kela kaikamahine ma na ike like ole, aole kekahi kumuhana ana e hoala mai ai, i nele ka hiki ana ia Kaloke ke hoakaka mai i kona mau manao me ka maopopo loa ; no kela mau ano o Kaloke ana i ike aku ai ; ua konoia mai oia, e hoike ae iaia iho, he kanaka i kupono e hilinaiia mai no kona mau ano maikai. I ka manawa i loaa aku ai ka lohe ia Kalifoda, no na hana a Keoni Huba i hookau aku ai maluna o Kaloke, pela hoi ke ano o ka hoomaunauna ana o kela kanaka i na (lala a ke kaika- mahine opio, ua hoopiha loa ia oia me ka huhu ahiki i kona olelo okoa ana mai ia Kaloke, e hele oia e hui pu me kekahi loio a waiho aku i ka hana iloko o kona lima, no ke koi ana aku i kela kanaka e hoihoi mai i na dala i koe e waiho ana ma- lalo o kona malu. I kinohi, aole o Kaloka i makemake e waihoia aku na ka loio e koi i kana mau dala ia Keoni Huba, no kona makemake ole e ike wale ia mai e ka lehulehu na mea a kela kanaka i hana mai ai iaia; aka nae mahope iho o ko Kalifoda hoakaka ana aku iaia, aole e hoikeia ana kekahi mea maloko o na nupepa, e kau mai ai paha kekahi hohilahila ana maluna ona, akahi no a ae aku o Kaloke, e waiho i ka hana iloko o ka lima o kekahi loio, me kona kanalua loa nae, e loaa ana palia kekahi (lala i koe e malamaia ana e kona makuakane hanauna. Mahope o kela kukakuka ana o na opio no ka lilo na kekahi loio e koi aku ia Keoni Huba e hoihoi mai oia i na dala a Kaloke e paaia ana eia, ua hui aku la o Kalifoda me kekahi loio opio, he hoaloha no nona, a waiho aku la i na hana apau iaia, me ka hooia ana mai o kela loio, e hooko koke aku ana oia i kela hana, me ka hoohakalia ole. He oiaio, ua hoea kino aku la ka loio opio imua o Keoni Huba, a koi aku la i kela kanaka e haawi mai oia i na dala apau i koe ana e malama ana na ke kaikamahine opio. I kinohi, ua hoole loa mai la kela kanaka, aole he hookahi dala malalo o kona malu, i kuleana ai o Kaloke, aka nae, i ka manawa a ka loio i hoakaka aku ai, i na mea apau, no ka hiki ke laweia aku na hooiaio imua o ka aha hookolokolo, no ke kaa ana aku malalo o kana malama ana he mau dala mahuahua, akahi no ua kanaka nei a hoike mai i ka mea oiaio, me ka olelo ana aku i ka loio, he elima haneri dala wale no i koe ana e paa ana i kela manawa na Kaloke, o ka nui aku o na dala, mai- loko mai o ka ewalu kaukani ka nui, ua puehu iloko o ka hana piliwaiwai, a ua hooliloia no hoi ma na aha inu waiona. He hana maalahi loa ka hooiaio ana imua o kekahi aha hoo- kolokolo no ka hewa o kela kanaka, ma kona ano he kahu ma- lama waiwai no ke kaikamahine opio, aka nae no ka pono o Kaloke, i manao ai ka loio, ma ke ano maikai e hooponoponoia ai me Keoni Huba, ahiki i kona hoihoi ana mai i na dala i koe, a haawiia aku ia Kaloke. Ua hoao no o Keoni Huba e pakike mai i ka loio, ma ka | hoikeike ana mai he mana kona, ma kona ano he kahu malama waiwai, e ike ai i ko Kaloke wahi i noho ai; aka i ka hoakaka ana aku o ka loio, i ka makaukau loa o ka halepaahao e hookipa aku iaia, oiai ua ku-e oia i kana hoohiki, ma kona malama ole ana ia Kaloke me ka maikai, akahi no ua kanaka nei a ike iho i kona poino maoli, a o ka hopena o kela kukakuka anai o ia no kona ae ana e haawi mai i ka loio i na dala he elima haneri, pela pu hoi me koha mau pahulole, ame kona mau lole. Ma ka manawa a Mr Kalifoda Vini i hoihoi aku ai i na haneri dala elima a haawi ia Kaloke, pela hoi me kona mau pahulole ame na ukana e ae, ua hoopiha loa ia kela kaikama- hine me ka hauoli, ua ahona ka loaa ana aku o kela mau dala uuku, mamua o ka nele loa, a o ia kana o ka hoike okoa ana mai i kona manao hoomaikai imua o Kalifoda i ka i ana mai. "Ua aneane e loaa ole ia'u na huaolelo kupono, e kamailio aku ai imua ou e Mr Vini, no ka hoike ana aku i ka nui o ko'u mahalo me ka hoomaikai ia oe, no kau mau mea apau i hana mai ai no ko'u pono; he keu aku maoli no kou maikai me ka piha makee e lawelawe mai i na hana apau e pono ai au, a ua noho aie maoli no au i kou lokomaikai. "Mai manao oe, ua hoounaia oe malalo o kekahi aie no ka'u mau mea i hana aku ai nou, aole loa pela," wahi a Kalifoda me ka, nana pono loa ana ma ma na maka o Kaloke, a lilo kela nana ana mai a ke kanaka opio, i kumu no Kaloke e kulou iho ai kona poo ilalo, me ka pii ana ae hoi o ka ula ma koa mau papalina, a o ia ka Kalifoda o ka hoomau hou ana mai i kana kamailio ana: "Aole he mea e ae i loaa ia'u, ma ka lawelawe ana aku i na haiia apau e pono ai oe, a e hookaawaleia aku ai na haawina kaumaha apau mai ia oe aku, o ka hauoli wale no." "Ina pela, e hooluhi hou aku ana au ia oe, ke lilo ole nae ia hana hooluhi ma ko'u aoao, i mea hoopilikia aku i kou noo- noo ; o ia hoi ua makemake au i kau mau kokua ana mai no ka holopono o kekahi mea a'u i noonoo nui ai iloko o keia mau la," me ke aea ana ae o ke poo o Kaloke iluna a nana mai la ia Kalifoda me ka minoaka ma kona mau papalina. "E hoike mai i kou makemake a'u e hana aku ai, ua makau- kau mau au i na manawa apau," i pane mai ai no hoi o Kali- foda. "Me na mahalo he nui ia oe," wahi a Kaloke me ka hoihoi. "Ke makemake nei au e hoike aku ia oe; o ko'u noho ana ma keia home, aole a'u mea e hoohalahala ai, ua hana mai o Mrs. Nape i na mea apau, e oluolu ai ko'u noho ana me ia ame kana kane, a he keu ko laua oluolu, me ka hamama o ko laua puuwai, me he mea la he pili au ia laua ma ke koko. "Me na mea nae apau e hoopuni ana i ko'u ola ana, i hanaia mai e keia mau hoaloha lokomaikai; ua komohia mai ka ma- nao maikai ole iloko o'u, aole he pono iki o ko'u noho ana, me ka lawelawe ole i kekahi mau hana e pono ai au, a o ia ka'u e noi aku nei ia oe, ina paha e hiki ana ia oe ke huli aku i hana kupono na'u, a i kekahi kulana paha." "Ua kupono ole maoli kou kapa ana ia oe iho e kuu hoaloha no kou noho wale iho no ma keia home me ka hana ole ; no ka mea ua nui ka mahalo o Abe no kau mau hana i lawelawe aku ai no ke kokua ana iaia; o ka oi loa aku o kana mea i mahalo ai nou, oia no ka maikai ame ka maiau loa o kou humuhumu ana i kana mau mea o ka waiho ana mai nau e hana." "He uuku loa kela mau mea a'u i hana ai, no ka pana'i ana aku i na mea he nui a ko'u mau kamaaina i hana mai ai no'u. Ua hoolako mai laua i home maikai no'u e noho ai me ka palekana, a ua hoolako pu mai i na meaai e ike ole ai au i ka pololi; a ina paha ua lawa i'o na mea a'u i hana aku ai no ka panai ana no na mea maikai he nui i hanaia mai no ko'u pono. aole ia he kumu maikai no'u e hoomau aku ai i ka noho ana me ka lawelawe ole i kekahi hana, oiai aole he mau humuhumu i koe a Mrs. Nape e haawi mai ai na'u." Ua loheia mai kela mau olelo e kamailioia la mawaena o Kaloke ame Kalifoda e Mrs. Nape, iaia i kaalo ae ai mawaho "Ua lohe mai nei au i kekahi hapa o ka olua mau mea e kamailio nei, a o ia ka'u e hoike hou ae nei i ka nui o ko'u mahalo, nou e kuu kaikamahine, ua oi loaa aku kou humu- humu ana mamua o ke kupono, ua hele maoli kou mau mana- manalima, a pukapuka i ke kui ; a o ka mea oi loa aku, he keu o ka rumi, a na opio e noho ana a kamailio koke mai la no kela wahine, i ka ana mai : a ka maikai o kau humuhumu ana, a kekahi makuahine e haa- heo ai." "He nani hoi ia ea, ua hoea mai la oe e Mrs. Nape, e nonoi aku ana au ia oe, e kokua mai, ma ka hui pu ana aku me ka poe no lakou na lole au e holoi nei, a e aiana nei, ina he mau mea humuhumu kekahi a lakou, alaila e haawi mai ia oe, a e loaa ana ka hana ia Miss Livinakona e molowa ole ai kona noho ana ma ka hale nei." "Ua poo loa kena manao ou, aole o'u wahi noonoo iki, e koi aku i kela poe, e haawi mai i ka lakou mau mea humuhumu ia'u. Eia o Miss Livinakona ke noke mau nei i ka hoopapau i ka'u mau mea humuhumu, me kona uku ole ia, aole nae he komo iki mai o kekahi noonoo iloko o'u, he mea maalahi loa ka loaa ana iaia o na dala mahuahua, ma ka humuhumu ana aku no kekahi poe okoa. E hele i'o aku ana au e hulu i mau mea humuhumu nau e kuu kaikamahine !" "Mai noonoo iki oe e Mrs. Nape, no ka'u mau mea i hana aku ai nou, oiai owau ka i hoohauoli loa ia mai, ma ko'u lilo ana i mea nana e hoopau pono aku i kau mau mea humuhumu, e noonoo hou ole aku ai oe no kekahi manawa loihi loa e hoea mai ana." "I hoike aku no au ia oe e Miss Kaloke ea, ua hoomama loa ia ae ko'u noonoo, no kau mau mea i hana mai ai no'u. Ina nei na'u ponoi e humuhumu, aole ana e paa kela mau mea, iloko o na mahina eono, a hui pu iho me ka pepeekue o ko'u mau maamanalima, he keu aku o ka pupuka o ka'u humu; aole elike me ke ano o kau humuhumu ana ua lika ana ka mikini." "E hoihoi aku ana au i kekahi mau Iole keokeo a'u i. aiana ai no Mrs. Daimana i keia ahiahi, a e ninau aku ana au i kela wahine, ina he mau mea humuhumu kekahi ana, alaila e haawi mai oia nau e hana," wahi a Abe me ka haalele ana mai ialoko o kela rumi, a hele aku la noloko o ka halekuke. "Aole anei e hiki ia oe e Miss Livinakona ke noonoo mai no kekahi ano hana okoa ae, mamua o ka humuhumu?" i kamailio hou mai ai o Kalifoda, no kona makemake ole, e lilo o Kaloke i mea nohopaa loa maloko o ka hale i na hora o ke ao. "Ua kamailio wale aku nei no au ia Abe, elike me ka hikiwawe o ka oili ana ae o ka noonoo. iloko o'u, no ka hana humuhumu, aole nae o kela ka'u hana kupono i manao ai nau, aka i hana okoa loa no, me ka nui o ka manawa hoomaha." "O ka hana kumukula ka'u hana i makemake loa ai e loaa, no ka mea ua hoouna o mama ia'u e hoonaauaoia maloko o na kula, me kela manao, e lilo au i kumukula mahope aku o ko'u puka ana mailoko mai o na kula. Oiai nae he mea malihini loa au ma Nu Ioka nei, aole he poe hoaloha, e hiki ai ke kokua mai ma ka hooikaika ana e loaa he oihana kumukula. ke kana- | lua loa nei au no ka loaa he kulana o kela ano ia'u." "He mea oiaio no ia, aka nae, malia he nui loa na wahi haka ma na kula aupuni, a malia maloko kekahi o na kula ku okoa; nolaila aole no he hewa o ka haoa ana e loaa ka hana kumukula iloko o kekahi kula." "Ina pela, he mau mahina okoa a'u e kakali ai, ahiki i ke komo hou ana mai o na kula, aka no keia manawa. aole no au e ku-e aku ana, i ka hoohala ana i ko'u manawa, ma ka humu- humu ana i na lole, o ka poe e hoolako mai ana ia'u me ka hana; a pehea la, aole anei ou manao. he mea maikai ka hoo- komo ana i kekahi hoolaha maloko o na nupepa no kekahi kulana kumukula?" "He manao maikai no kena ou e Miss Livinakona; aka nae o ka oi loa paha o ka pono, o ia kou hoomanawanui ana ahiki i ka manawa e hoomaha ai na kula, alaila hookomo aka oe i kau palapala noi," wahi a Kalifoda me kona hoihoi loa, no ke kau aku o ka hilinai ana a ke kaikamahine opio maluna ona no kana mau ao ana mai, i na alahele apau e pono ai kona noho ana aku. "Ua pomaikai maoli au, i ka loaa ana mai o ko'u mau pahu lole, no ka mea aia maloko o kekahi o kela mau pahu lole i waiho ai ko'u palapala hoomaikai ma ke ano he kumukula, a pela hoi ko'u palapala hoomaikai mailoko mai o ke kula piliolelo; ina o ke noi wale aku no me ka waiho ole aku i na hooiaio no ko'u kupono, he kanalua loa ka hiki ana e loaa ia'u he hana kumukula." "He mea oiaio kena au e hoakaka mai nei, E pehea e lilo awa anei i mea maikai i kou manao, ka hoomau ana aku i ka noho ana me kuu kahuhanai nei, ahiki i ka pau ana o ka manawa hoomaha o ke kula iloko o keia kau wela? E lilo ana anei kou noho pu ana me ia i mea molowa ia oe?" Aole e hiki ia Kaloke ke uumi iho i kona akaaka, no ka mea ke hoomaopopo aku la oia i ka manao o ka Kalifoda mau olelo, no kona kohu ole e noho pu me kekahi luahine, a hoo- kahi kona akaaka pu ana ae, me ka pane ana aku : "Ua maopopo ia'u ka manao o kau mau olelo i kamailio mai nei; ua ike no oe, aole i loaa ia Mrs. Nape kela pomaikai o ka hoonaauaoia ana iloko o kona mau la kamalii; eia nae ma ka oluolu ame ka maikai, aole e hiki ia oe ke hoole mai, ua nele oia me kela mau haawina pookela loa. "He oiaio paha aole oia i kupono ma ke ano he hoa e hoo- kaau olelo ai, elike me ka poe i loaa ia lakou ka hoonaauao kiekie ia; aka nae ua loaa ia'u ka palekana maloko o na kau- poku o kona home, a ua like keia hale me he puuhonua la no'u, mahope o ko'u pakele ana mailoko mai o ka home o ka ohana Keoni Huba; nolaila e lilo ana i mea oluolu no ko'u noonoo, ke hoomau aku au i ka noho pu ana me Abe ame kana kane, a e uku aku no hoi au iaia i na hoolilo o ko'u noho ina, ke loaa ka'u mau hana humuhumu, no ko'u ukuia mai e ka poe na lakou na mea humuhumu." "Pehea la kou manao, ina no kuu lawe mai i kuu kaikua- hine," i pane mai o Kalifoda, me kona malu ana iho nae, i ke alahele e hiki ai ke halawai na wahine opio a hookamaaina ia laua iho. "Aole o'u kanalua, ina no kou halawai pu me kuu kaikuahine, e lilo ana olua i mau hoaloha makai." No kela mau olelo a Kalifoda, leha ae la ka Kaloke nana ana ma kona helehelena, a hoomaka mai la e kamailio: "Auhea oe e Mr Vini, ua ike no oe i ko'u kulana, he kai- kamahine ilihune au, i nele i ka home no'u iho, a aole au i ikeia iwaena o na anaina o ka poe maikai ma Nu Ioka nei. Ma ko'u aoao, he nui ka makemake iloko o'u, e hookamaaina me kou kaikuahine, a eia no hoi ka iini iloko o'u, e lilo oe i kokoolua no'u e hele ai ma kekahi mau wahi ; aka nae aole loa o'u make- make iki, e hana aku i na mea e ku-e mai ai kou mau makua ia oe, a i kou kaikuahine paha." Ua apono loa mai la o Kalifoda i kela mau hoakaka a Ka- loke, eia nae pane mai la no oia, i ka ana mai : "Mai hoohaahaa oe ia oe iho, i kulike ai me kau mea e kamailio mai nei nou. Ina nei no kou halawai pu me ko'u kai- kuahine, aole loa he wahi kanalua iki iloko o'u, no kona hauoli loa, no ka mea ua kupono maoli no oe i kokoolua nona e hele pu ai, mamua o kekahi poe kaikamahine opio e ae o keia kulana- kauhale. Ma ka'u mau mea i hoomaopopo nou, iloko o keia mau la kakaikahi wale no o ko laua hookamaaina ana, o oe kekahi o na kaikamahine i hoonaauao kiekie ia a he nui na ka- lena maikai i loaa ia oe, ka mea i loaa ole 5 ka hapanui o na kaikamahine a ka poe waiwai ; pela hoi kou wahine u'i." "Ua oi loa aku kau mau mea e kamailio mai nei no'u, ma- mua o ka mea hiki ia'u ke apono aku," wahi a Kaloke me kona ku pololei ana ae iluna, ka mea hoi nana i haawi aku i ka ike ia Kalifoda, aole i makemake ke kaikamahine opio i kana mau olelo, a o ia kana o ka pane hou ana mai: "Ina ua hoopilikiaia aku hou noonoo, no na olelo a'u i kamai- lio mua aku nei ia oe, alaia e noi aku ana au i kau mau hui- kala ana mai, no ka mea, na hoike wale aku nei no au i na mea oiaio loa, elike me ia a'u ike ai i ka pololei maoli no, aole he mau olelo haanui wale, kaena paha." Pahola ae la ka mine a ma na papalina o Kaloke, no kona ike maoli ana aku no ike ku i'o o kela nonoi ana mai o Kali- foda e huikala aku oia i kela kanaka opio, a o ia ka Kaloke o ka pane ana aku : "He hana kohu ole paha nau e Mr. Vini, ka hoopuka ana mai i kou manao poe alaila nonoi hou mai oe ia'u e hui- kala aku ia oe." "Pehea ua huikai ia mai anei au no kela mau mea a'u i kamailio mua aku noi imua ou?" i ninau mai ai o Kalifoda me kona kulou ana mai imua, no ka nana pono loa ana i ka hele- helena o ke kaikamahine opio. "Ina aole oe e kamailio hou mai ana, i na mea au i hoike mai nei i keia la e pili ana no'u ame ko'u mau ano, alaila ke huikala aku nei au ia oe me ko'u naau apau. No'u iho, aole au i maa i na olelo hookaau a hoomakeaka paha elike me kau i kamailio mai nei." "Ina o ka mea oiaio kena, alaila ua pili ia'u ka hewa, o ia ka malama ole i na rula maikai; aka i hoike hou aku no au i ko'u manao maoli ea, ua hoopuka aku au i na olelo mamua aku nei me ke kui'o loa, aole ia ma ke ano hoomakeaka, aka no ka hoike ana aku i ka'u mau mea i ike ai nou." "No keia mua aku, he mea pono ia oe ke noonoo i kau mea i manao ai e kamailio mai no elua manawa, mamua o ka puka ana mai o na huaolelo iwaho," wahi a Kaloke me ka hele a pii ka ula ma kona mau papalina. "Ma ka'u nana aku, aole oe i hoihoi no na mea a'u i kamai- lio mua aku nei, ina pela, e noonoo iho oe, aole he wahi manao maikai ole iloko o'u nou, o ka mahalo wale no a ua konoia mai au, aole e kamailio aku i na mea e hoehaehaia ai kou noonoo ma kekahi mau ano ; nolaila e noi hou aku ana au no kau mau huikala ana mai ia'u," alaila pahola mai la o Kali- foda i kona lima imua o ke aloha ana. Me ka hoohakalia ole iho no hoi, i lalau aku ai o Kaloke i ka lima o Kalifoda, no ka mea ua ike maoli aku no oia, i ke | |