| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | Hoopukaia i na Ka kahiaka
Poaha Apau | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXVI—HELU 5 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, FEBRUARI 3, 1927 NA HELU APAU, 6448 | |
| | | |
| | | WEHEIA KA HOKELE HOU ROYAL HAWAIIAN HOTEL Akoakoa ko ke Kulanakauhale Nei Poe no Waikiki no ka Hoau Ana i ka Hokele Nani ma ka Po o ka Poalua i Hala | | |
| | | Ukali Mai ka Make Mahope o ka Hakaka Ana Halawai he Poto Riko me Kona Hopena Iaia i Hina ai Ilalo MANAOIA HE MA'I PUU-
WAI KE KUMU MAKE Aole i Hakaka Lima Maoli Kela Poto Riko me Kona Kaikoeke Ma ka auwina la o ka Sabati aku la i hala, i halawai ai he Poto Riko nona ka inoa o Mike Melcado me ka make ma'uwale, mahope iho o ke ala ana ae, o kekahi hoopaapaa hahana mawaena ona ame kona kaikoeke, i kulike ai me ka hoike, ma ka aoao o ka wahine a kela Poto Riko, i waiho ae ai imua o ka oihana makai. Ma ka hoakaka a Mrs. Melcado
I imua o ke Kapena Makai E. S.
Poaha mahope iho o ka halawai ana
o kana kane me ka make; ua ala
ae ka he hoopaapaa mawaena o
Mike Melcado ame kona kaikoeke,
me John Vierra, ma ka lanai o ka
hale o Melcado, mauka ae nei o ka
alanui ololi Alapai, mai ka uuku mai
ko laua hoopaapaa ana, ahiki i ka
bele ioa ana i ka nui, ne ka haa-
lele ana iho o kela mau kanaka i
ka hale, a hele aku la noloko o ka
pa mahope o ka hale. No ka hahana loa ka o ka hoopaapaa ana o kela mau mea, ua holo okoa aku la o Mrs. Melcado mawaena o na kanaka elua, me ka papa ana aku ia laua e pau ka hoopaapaa ana. No kela komo ana aku a ka wahine e uwao, ua kuemi hope mai la ka kana kano, ame ka hikaka ana, a hina aku la iluna o kekahi puu pohaku. Ua kaialupeia aku la o Mike Melcado noloko o ka hale, me ka nininiia ana o ka wai ma kona helehelena, alaila kauoha pu ia mai la ke kaa makai e kii aku i ka mea poino no ka lawe ana mai i ka halema'i o na poino ulia, o ka mea apiki nae, ma ka manawa i hoea aku ai kela kaa, ua lele mua ka hanu o kela Poto Riko. Aole ka kela o ka manawa mua loa i loaa ai kela ano haawina i ke kanaka Poko Kiko, elike ka hoakaka a kana wahine; ma kekahi manawa aku nei ka i hala, i ka wa e nui Ioa ai ka huhu ame ka inaina o kana kane, e maule ana oia, me ka hele o kona helehelena a haikea pu. Ua hoole loa ae kela wahine, no ka hakaka maoli ana o na kanaka elua, me ko laua mau lima, aka ma ka olelo walo no laua i kamailio ai, ahiki i kela hina ana aku o Melcado Mamuli o kela mau hoakaka a ka wahine, i manaoio al na kanaka o ke aupuni, me he mea la, he ma'i puuwai ko kela kanaka ke kumu o ka make ana. HAALELE KE KAHUNAPULE
PAKE I KONA EKALESIA Ma kekahi manawa koke i hala aku nei ka waiho ana ae o ke Kahunapule Pako Rev. Tsui Hin Weng ka halepule Pake o ke alanui Papu ia ekalesia mahope o kona noho kahu ana no ia ekalesia oo ka makahiki i hala. Mamua aku o kona hookohuia ana ae i kahunapule no ia halepule he kahu mua oia no ka halepule Pake ma Hilo no kekahi mau makahiki lehulehu. O ke Sabati hope loa ana o ka malama ana i ke anaina haipule oia ke Sabati ekolu aku Ia o ka mahina o Ianuari. O ka halepule kahiko i lilo aku ai i ke kuaiia ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala i kekahi hui lawelawe oihana, e wawahiia ana maloko o kekahi manawa pokole ma nei mua koke aku. O kahi i malamaia ai ke anaina haipule ma ke Sabati iho nei maloko o ka Y. M. C. A., o na Pake mahope aku o ka halepule, a o kahi o na Papa Kula Sabati i malamaia ai maloko o ka hale o ka Y. M. C. A., ma ke alanui Nuuana. No ke kahua hou a keia kahunapule a nee aku ai aohe i maopopo. | | |
| | | Nui ka Poe Kau i na Mokulele Halihali Ohua Koe Okoa no na Ohua me ke Kau Ole ma ke Sabati Aku Nei i Hala HOIKE KA LEHULEHU
I NA MANAO OHOHIA He Umi-kumamaiwa Manawa a na Moku i Lele ai i ka Lewa me ka Piha Ua lilo ka hana lele iluna o ka lewa maluna o na mokulele, i mea ohohia nui ia e ko Honolulu nei poe, ma ke Sabati aku la i hala, no ka mea ua hele maoli ke kahua o na mokulele ma ke kahua o na mokulele ma ke alanui Ala Moana, a piha i ka poe makaikai, i hiki aku ma kahi o ka elua kaukani a oi, a he eha poe makai na lakou e hoomalu ana i ka heluhelu, ma ke kuhikuhi ana i na wahi e hoolulu ai i ko lakou mau kaa otomobile. He elua mau mokulele i hoohanaia ma kela la, ma ka halihali ana i na ohua iluna o ka lewa, a mai na hora mai o ke kakahiaka, ahiki wale no ma ka hapalua o ka hora eono o ke ahiahi, ka halihaliia ana o na ohua, me ka pau ole no nae o ka poe makemake e lele iluna o ka lewa. He umi-kumamaiwa mau huakai a na mokulele i lele ai iluna o ka lewa ma kela la, me ka halihali ana he eha mau ohua i ka manawa hookahi, a o ka uku o ka ohua hookahi, he elima dala, a o ka loihi o ka manawa i leleia no kela ame keia kelepa iluna o ka lewa, he umi-kumamalima ame ka iwakalua minuke. Mawaho ae o kela mau lele ana a na mokulele, ma ke ano halihali ohua, ua halihali pu ia na luna oihana aupuni, na kanaka kakau nupepa, na makai no hoi, ma ko ano he mau malihini, na ka poe i kuleana i kela mau kaa otomobile. Ma ka hora elua o ka auwina Ia o kela Sabati, i lele ai o Mrs. Martin Jensen, maluna o kekahi mokulele, ma ke ano hoikeike, no kona makaukau ma ka hookele ana i ka mokulele, he wahine oia, na kekahi o na kanaka lele iluna o ka lewa, a ua ike maoli ia kona makaukau, mamuli o ka maalahi loa o kana hookele ana i kona moku-
lele, ma kana mau wahi apau o ka
lele ana, me ka hookuu ana iho
ilalo o ka honua, me ka pilikia ole. Ma ka Poaha, o ka pule aku nei i hala, ka hoomaha ana o kekahi o
na mokulele, e halihali ohua iluna o ka lewa, a e hoomauia aku ana
kela hana maanei nei i kela ame
keia la, a o loaa ana he manawa
maikai loa i ka lehulehu o ko Ha-
waii nei poo, e nana iho ai i ke ku-
lanakauhale, maluna mai o ka lewa. HOOKAHI MAKAHIKI HOO-
PAAHAO NO KA HEWA APUKA He manawa pokole ae nei i hala
ua paa mai la he Pilipino nona ka
inoa o Carlos D. Lostos i ka hopu-
ia, mamuli o kona hele e apuhi i na
makua o kekahi poe keiki, o haawi
mai iaia i dala, i kuleana ai ka la-
kou poe keiki, e lapaauia aku e na
kauka me ka uku ole.
Ua ae okoa ae kela Pilipino no
kona pili i ka hewa, i ka manawa i hooloheia ai kona hihia, imua o ka
aha apana o Honolulu nei, ma ka
pule aku la i hala, a no ia kumu,
i hookauia mai ai ka hoopa'i ma- luna ona, e ke kahu o ka aha, e noho oia maloko o ka halepaahao, no ka manawa o hookahi makahiki. Ma ka ninaninau ana a ka Lunakanawai Steiner i kela Pilipino, ina paha ua apuhi mua oia i ka le-hulehu, ma ka hele ana imua o lakou e noi dala ai, ma ke ano kolohe, ua ae oia i kona hewa o ia kona hele ana e noi dala, i ka manawa e olohani ana na Pilipino limahana o na mahiko, eia nae aole ka he nui o na dala i loaa iaia, ma kela ma-nawa. | | |
| | | MAKEMAKEIA E HOOPAU I NA AHA APANA O OAHU NEI Elua Mau Bila Kanawai i Hoomakaukauia no Keia Kau Ahaolelo e Hoihoi i ka Aha Apana ma Honolulu Nei Wale no | | |
| | | KE NOII MAI NEI KE KIURE KIEKIE I NA HANA KI-PE Lawe ka Loio Kulanakauhale Davis i na Ike no na Hana Poholalo i Lawelaweia Imua o Kela Kiure me ka Loheia o na Hoike | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Me na kukui. uwila o na waihoo-
luu like ole, e hoomalamalama ana
i ke kahua akea ame ka hokele
holookoa; me na nani like ole hoi a
ka maka e hoohihi ai, e hoopuni
ana i ka hokele maloko a mawaho
pela hoi na haneri o na haneri o na
malihini, i akoakoa mai, no ka ike
ana i kekahi o na hiona ano nui
ma ka moolelo o Hawaii nei, i we-
heia ae ai ka Royal Hawaiian Ho-
tel, ma ka po o ka Poalua aku la
i hala.
Elike me kekahi o na halealii
a ani o na aupuni o Europa, ka hoo-
lakoia me na mea nani like ole, a
ka naau e hoohihi ai, pela iho la i
weheia ae ai keia hokele, imua o
na kamaaina ame na malihini, i
akoakoa aku ma kona weheia ana
na kela po; a mailoko mai hoi o ka
pouli, ma ke kapakai o Waikiki, i
oili mai ai kekahi hiona o kela au
kahiko i hala, o ia ka pae ana mai o
ka Moi Kamehameha me kona mau
kanaka, maluna o na auwaa, he
hoikeike i haawiia ae no ka hoo-
hanohano ana i ka weheia ana o
keia hokele nani, malalo o ka hoo-
ponopono ana a ke Kamaliiwahine
Kawananakoa.
Mamua ae o ke kani ana o ka ha-
palua o ka hora eono o kela ahiahi,
i hoomaka mai ai na malihini i ko-
noia, e hoea no ka hokele, aia ma-
laila ka poe hookipa kahi i kakali
ai, a ua apoia mai kela poo mali-
hini, me ke ohaoha, a hookipaia aku
la noloko o ka hokele, me ko lakou
lawe hoomakaikai ia ana ma na
wahi apau o kela hokele.
Ua hoea ae ka Bana Hawaii ma
ke kahua o ka hokele, a ua kaa ka
hanohano ia Kapena H. H. Berger,
ke alakai ana i ka bana, no ka
hoonanea ana i ka lehulehu me na
mele like ole.
I ke lumi ana ae o ka hapalua
o ka hora eono ma kela ahiahi, i
hookipaia ae ai na malihini o ke
keena aina nui o ka hokele, a o ka
nui o ka poe i akoakoa ae ma ka
paina ahiahi, ua hiki aku ma kahi o
ka hookahi kaukani me elua haneri
Ua hoohalaia kekahi manawa lo-
ihi ma ka ai ana o na malihini,
a i ko lakou maona ana, i hele aku
ai kela ame keia ma kana wahi i
makemake ai, ma ka hele makai-
kai hou ana ialoko o ka hokele, a
ua hele holoholo aku la no hoi ke-
kahi poe nowaho o na -ii nunui,
a noluna o ke kahua.
Ka Hoikeike no Kamehameha
I aa malihini e luana ana ma
ma wahi like ole o ka hokele, a e
hoolohe ana hoi i na mele e paani-
ia mai ana e ka bana, amo na ka-
lapu himeni lehulehu, o ka mana-
wa ia i haawiia ae ai he hoailona,
no ka hoomaka ana mai o ka auwaa
o ka Moi Kamehameha e hookomo
iloko o ka aeone ma Waikiki.
Ma ka lanai o ka hokele ma ka
huli ma Waikiki, ke Kamaliiwahi-
ne Kawananakoa kahi i ku ai; a
i ka wa i haawiia ai ka hoailona, | no ka hoomaka ana o ka hoikeike
no ka pae ana mai o ka Moi Ka-
mehameha, o ka wa ia i ikeia aku
ai na waa i ka pae ana mai i ka ae
one, a lele mai la o Kamehameha
iuka, me ka ukali ana mai o kona
poe kanaka mahope ona.
Elike me na mea maa iloko o
kela au kahiko o na moi o Hawaii
nei, o na pukaua ka poe mamua loa
o ka huakai, me ka lakou mau ihe,
e wanao'a ana i ka lewa, a mahope
aku o lakou ka poe paa kukui, a
ukali aku ka moi mahope me kona
mau pukaua, na paa kahili ame ke-
kahi mau mea elua me na ihoiho
kukui.
I ka hoea ana o na pukaua ame
ka poe paa kukui ma kahi o ka aha
i manaoia ai, ua hookuene pono ae
la lakou, alaila hoea aku la ka moi
ame kona mau ukali ma ko lakou
wahi, a o ke koena aku o na hana
hoikeike, o ia no na hana maa i
kela au kahiko, o ia ka hula, ke
olioli ame ka hookupu; me ka hoo-
halaia ana o kekahi manawa, ma
ka makaikai ana ame ka hoolohe
ana i na hiona i malihini i keia au
hou, pela hoi na mele Hawaii i lohe
mau ole ia.
Ka Aha Hulahula
I ka pau ana o kela hana hoike-
ike, ua akoakoa ae la ka nui o na
malihini noloko o ka hokele, a i ka
paani ana mai o ka hui hookani
pila, The Dunn-McCabe Royal Ha-
waiian, o ka hoomaka iho la no ia
o ka hulahula ana, a he hiona nani
okoa aku no kela, i hoikeikeia mai,
o ia na lole nani o na wahine hula-
hula, ua hao maoli mai no kela ame
keia a paihi; a na hoomauia ka
hulahula ana ahiki i na hora o ka
wanaao, a ua hoopihaia aku ka le-
hulehu o na malihini i akoakoa ae,
me na manao hauoli, me ka hoomai-
kai pu, no ka loaa ana ia lakou, o
ae, ma kela manawa o ka weheia
ana o keia hokele nani.
No na makahiki elua ao nei i ha-
la, ke kukuluia ana o keia hokele,
a o kona mau hoolilo i hoomaopo-
poia, no kona kukuluia ana ame ka
hoolakoia ana, ua hiki aku ia ma
kahi o ka eha miliona dala; ua lilo
nae kela hoolilo nui i mea ole i ka
manao o ka poe na lakou i hoala
ae i keia hokele, o ka lakou noonoo
nui wale no, o ia ka loaa ana o ke-
kahi hokele o keia ano ma Hawaii
nei, i hiki ke hookipa mai i na ma-
lihini makaikai, me ka loaa ole he
mau hoohalahala ana, ma na ano
apau.
Ma ka hoakaka pokole ana ae, ua
hapai hou ia ae o Hawaii nei, he
hookahi anuu ke kiekie, mai kona
kulana mua mai, a ua hiki ia Ha-
waii uuku ke kaena aku imua o ke
ao holookoa, no ka hiki iaia ke
hookipa mai i na malihini kaahele
honua i na manawa apau me ka
pilikia ole, ua nui na hokele i keia
manawa, a ua lako i na mea hoo-
nani like ole, elike me ka lakou
i makemake ai. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | No ka hoemi ana mai i na hoolilo,
a no ka hoomaalahi ana mai i na
hana o na aha hookolokolo, eia ka
Lunamakaainana O. P. Soares o ka
apana eha, ke hoomakaukau mai nei
he elua mau bila kanawai, no ka
waiho ana ae iloko o ka ahaolelo e
noho mai ana, hookahi o kela mau
bila, e hoopau loa ana ia i na aha
apana apuni o Oahu nei; a o ka elua
o na bila, e hoamana ana ia, no ka
hookohuia i elua mau lunakanawai
kumau, no ka aha hookolokolo ma
Honolulu nei, me ka maheleheleia
o ka laua mau hana.
Hookahi o kela mau lunakanawai,
iaia ka hoolohe ana i na hihia ka-
raima, a o ka hana hoi a ka elua
o na lunakanawai, o ia no ka hoo-
lohe ana i na hihia waiwai.
E hookaawale pu ia ana he aha
kiure, no ka hoolohe ana i na hihia
mikamina, i kaokoa ae mai na aha
kiure ae o na aha kaapuni, a ina he
mau hoohalahala kekahi i na olelo
hooholo, alaila e pii loa ana ia mau
hoohalahala i ka aha kiekie, me ke
komo ole iloko o na aha kaapuni.
Me kela makemake e hoopau loa
i na aha apana o na kuaaina aku
nei ma keia mokupuni, e hoopau pu
ia ana na hope makai nui, na luna-
paahao, a e hoemi pu ia mai ana na
makai, ma keia ano iho la, e koe
ana kekahi mau dala nunui o ke
aupuni, aole hoi elike me ia e ikeia
nei i keia manawa.
I ka hoopauia ana aku o na hope
makai nui o na kuaaina, e mahele-
heleia ana na apana eono e ku nei
i keia manawa, iloko o ekolu wale | no mau apana, a he kapena makai
ke poo o kela amo kela apana, me
ua makai malalo aku o lakou.
Ma ka hoakaka a ka Lunamaka-
ainana Soares, no ke kumu o kona
makemake ana e hoopau i na aha
apana o na kuaaina, pela hoi me na
hope makai nui mamuli no ia o ka
maalahi loa o ka Iawe ana mai i na
lawehala no Honolulu nei e hookolo-
koloia ai.
No ka hoopaa ana hoi i na lawe-
hala ma na kuaaina, ahiki i ko la-
kou laweia ana mai i Houolulu nei
e hookolokoloia ai, wahi ana, ua
lawa, no i elua mau halepaahao e
kukuluia.
O na hoolilo o na aha hookolo-
kolo apana eono ma keia mokupuni,
no ka makahiki aku nei i hala, ua
hiki aku ma kahi o ke kanaono kau-
kani dala, me ke komo ole iloko o
kela huina, na lilo no na hale hoo-
kolokolo ame na halepaahao; a o na
loaa mai kela mau aha apana mai
no ka makahiki i pau, he $12,500
wale no; a ina no ka holo o ka hoo-
loli i manaoia, alaila e koe ana ma
kahi o ko kanalima kaukani dala
o ka makahiki i ke aupuni.
Ha ka oleloia, ua kakoo ikaika
ka loio kulanakauhale i keia hoo-
loli i manaoia, pela hoi me kekahi
poe loio o keia kulanakauhale, a
ma ka hoihoi ana mai i ka hookolo-
koloia o na hihia apau i Honolulu
nei, e pau ana ka hiki ana i na
loio apana ke ku imua o na aha, aka
e kaa aku ana na hihia apau iloko
o na lima, o na loio i loaa ka lai-
kini piha, e ku ai imua o na aha
hookolokolo apau. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | Mamuli o ka hooko ole ia o kona
makemake, o ia ka hoopau ana aku
i ke Kapena Makaikiu Kellett ame
ka Lukanele Makaikiu Ross, mai ka
oihana makai aku; ua waiho okoa
ae ka Loio Kulanakauhale Davis
imua o ke kiure kiekie ma ka auwi-
na la o ka Poalima iho nei, i na
kumu hoohalahala, no ka lawelawe-
ia o na hana kipe ame poholalo ma
keia kulanakauhale, i pili aku i ka
piliwaiwai, ke kuai waiona ame na
hale o na hana hoohaumia.
Oiai nae, he meahuna, na hana
apau e lawelaweia ana e ke kiure
kiekie, aole he mau mea i hoikeia
ae i ke akea, ma kela la, a ua ma-
naoia, e hala ana he mau pule lehu-
lehu, a kela kiure e ninaninau a e
noii pono ai i ka oiaio, o na kumu
hoohalahala apau, mamua e ka hoi-
keia ana ae o na mea a lakou i
hooholo ai.
Mahope iho o ka hoolohe ana
o kela kiure i na oleloike, e pili ana
i kekahi mau hihia karaima i wai-
hoia ae e ka Hope Loio Kalana
Brooks, i hoea kino ae ai ka Loio
Kalana Davis, a waiho aku la i
kana mau hoohalahala, o pili ana
no na hana kipe ame poholalo i
lawelaweia ma koia kulanakaahale.
No ka hooiaio ana i kana mau
kumu hoohalahala, he mau hoike
lehulehu, ka i hoea ae imua o keia
kiure. O ka hoike mua loa i nina-
ninauia, oia o Mrs. Elizabeth Wong,
aole nae i hoikeia ae kana mea i
hoakaka aku ai imua o kela. kiure,
no ka hora hookahi kona manawa
i nokeia ai i ka niele mamua o kona
hookuuia ana mai.
He hookahi hou ae hoike i noke-
ia i ka niele, he Pake nona ka inoa | o Yuen Ching, o kela ka hoike hopu
a hookuu ke kiure ma kela la; a
he mau hoike hou ae no kekahi, aole
nae i ninaninauia.
l kulike ai me na mea i loheia
ae ma ka hale hookolokolo, he hoo-
pii ka Mrs. EIizabeth Wong i hoo-
komo ae ai iloko o ka aha kaapuni.
ma ka la 18 iho nei o Ianuari,
ku-e ana i kana kane, a e koi .
e haawi kaokoa ia aku kona ' -
wina malama ola; ua waihoia '
nae he dimara e ke kane no k
koopii, a ke waiho nei ka hiha i-
o ka aha, no ka hooloheia aku.
Ma kela manawa ka a Mrs. ^ -
o ka hookomo ana ae i kana li'"
e ku-e ana i kana kane, ua hoa'^
aku oia imua o na luna oihana o
ka aha, no ka maikai ole o na hana
a kana kane e pili ana nona, a ua
hoike pu ae no hoi oia, no ka lawe-
laweia o na hana piliwaiwai ma ke-
ia kulanakauhale, ame kekahi mau
hana hakihaki kanawai e ae.
No na mea e pili ana i kekahi
mau hana i loheia ae, no kona hoao-
ia ana o ki-pe, ua hoakaka ae ka
Loio Kalana Davis, mahope iho ka o
kona kohoia ana a puka i loio ka-
lana, ua hoea aku la kekahi mau
akena a haawi aku la iaia, mai ka
$250 a i ka $1000 o ka pule, e waiho
malie oia i kekahi mau hana pili-
waiwai, aole a hoopilikia wale aku.
Ma ka manawa ka a kela nau
akena o ka poe pilawaiwai i hoea
mai ai no ke ki-pe ana i ka Loio
Kalana Davis, ua hoike pu mai la-
kou iaia, ua pau na hana i ka hoo-
ponoponoia, me kekahi poe e ae,
a oia wale no koe, e kakali wale
ana no lakou o konu ae aku, o ka
pau no ia o ka pilikia. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | MAKE KANA BEBE ME KONA MAOPOPO MUA OLE Ma ka hapalua o ka hora elua, o ka auwina la o ke Sabati iho nei i hoea ae ai o Oliver Kauhane, no
ka halema'i o na poino ulia, me ka-
na bebe o umi-kumamakahi wale no
mahina, me kona makemake i na
lapaau aua a na kauka o kela hale-
ma'i, me kona maopopo mua ole,
ua haalele mai ka hanu ola i kaua
bebe, o ka mea nao i ikeia, aole
e kala kana bebe i make ai, a ua
lilo kela mako ana, i kumu hoo-
kaumaha loa aku i ka manao o
Mr. Kauhane. Aia ma Kakaako ae nei ko Oliva Kauhane waiho i noho ai, ma ka Helu 860 Alanui Moiwahine, mai kela wahi mai kona helewawae ana nae ka hii no i kana bebe, no ka halema'i o na poino ulia. Iaia i hoea ae ai no kela halema'i o George Linn, ka mea o noho ana,
a imua ona o Kauhane i hoakaka
aku ai, i ke kumu o kona hoea ana
aku, o ia hoi, ua loaa kana bebe i ke kunu, he hora hookahi mamua
aku, inai ka uuku mai kela kunu
ahiki i ka nui Ioa ana, eia nae ma.
hope mai, ua noho malie loa kana
bebe aole he kunu hou. No ka makemake nae e ike i ka pilikia i loaa i kana bebe, ua koi aku la o Kauhane ia George Linn e naoa mai, a o ka mea i ikeia, i ka wa i nanaia iho ai kela bebe, aole e kala i make ai, a oiai be maloo kela me kekahi kauka ole nana i lapaau, nolaila ua laweia aku ka bebe no kahi waiho kino o ke aupuni ma ka papa ola; me ka hookaumaha Ioa ia aku o ko Kauhane manao, no ka hoea ana mai o kela hopena maluna o kana bebe, me ka ike mua ole o kana wahine. NU IOKA, Jan. 30—Ua hoikeia ae i keia la ko Charles Chaplin ola loa ana ma'i mai i loaa ai ma kekahi manawa koke aku nei i hala. I nei manawa ke hoomakaukau nei ke kanaka hoomakeaka e hoi aku i Kaleponi ma kekahi manawa no ka paio ana aku i ka hoopii okimare a kana wahine, Lita Grey Chaplin, o ka hookomo ana aku i ka aho, aka nae, aole ona manao e kauohaia mai ana oia e kona mau loio mai Kaleponi mai no ka hoi ana aku a hala kekahi manawa. | | |
| | | KE OILIILI MAI NEI NA LONO PILI KALAI-
AINA MA HAWAII I kulike ai me kekahi meahou o ka hoounaia ana mai i keia kulanakauhale mai Hilo, Hawaii mai, e hoakaka ana ia, no ka hoopuka ana ae o na nupepa o kela kulanakauhale, no ka malamaia ana o kekahi mau halawai kukakuka ma-lu, e kekahi mau alakai o ka aoao Repubalika, iloko o na pule aku nei i hala. Ma na mea i hoakakaia ae e kela mau nupepa, no ka manao nui o kela, mau halawai kukakuka i malamaia ai, no ka hoomakaukau e ana no ka ia, no ka hoouka kalaiaina, e hoea mai ana iloko o, ka mahina o Okatiba ae nei, ma na mea e pili ana i ke kulana lunahoomalu no ka papa o na lunakiai o ke kalana o Hawaii; eia nae, i ka mauawa ka i uiia aku ai na alakai na lakou i malahia i kela mau halawai, ua hoole mai la lakou, no ka malamaia ana he mau halawai kukakuka ma-lu, pela hoi ka maopopo ole ia lakou, o kekahi mau hana i hoolalaia, no ke ku-e ana aku i ka mea e noho lunahoomalu nei no ka papa lunakiai i keia manawa. O kahi ka o ka oili mua ana ae o kela lono, e pili ana no na hala-
wai kukakuka i malamaia, mai Ha-
waii Komohana mai no ia, a o na
alakai o kela mau halawai, oia o
Julian Yates ame Ernest Akina. O ka manao nui ka o ka malamaia ana o kela mau halawai kukakuka, no ka hookuikahi ana no ia i na Repubalika, o Hawaii Komo-
hana, na Repubalika i kaa aku,
malalo o na alakai ana a Yates
amo Akina; ua ikeia ka ka mahae
o na Repubalika ma ke kau koho
aku nei o na hoa o ka ahaolelo. Hookahi ka manao nui o kela ake ana e hoolokahi i na Repubalika o Hawaii Komohana, i loaa ai ka ikaika ia Julian Yates, no ka holo ka-e ana ia S. M. Spencer, no ke kulana lunahoomalu o ka papa, ma keia kau koho baloka wae moho ae, o hoea mai ana iloko o ka mahina o Okatoba; eia nae i wahi ka o haawi aku ai o Akina i na kakoo ana i kela makemake o Yates, he mea pono e loaa aku kekahi mea ma ko Akina aoao, i pana'i no kana mea e hana mai ai no Yates. Oiai ka kela mau lono hoeueu pili kalaiaina, e oiliili ae la mai Hawaii Komohana mai, aole . no i nele o Hawaii Hikina, ia anoano hookahi, aia no ka na alaka ma kela hapa o Hawaii, ke hoomakaukau mai la i ka lakou hoonee kalaiaina, no keia nee ana aku o ke au o ka manawa. Ma ke mea ano nui nae e hoomaopopoia aku nei iloko o keia manawa, e ala mai ana ka o W. J. | | |
| | | |
| | | | | | | | | HOIKE KA OIO KALANA DAVIS
I KE KUMU E PAU AI O
KELLETT Oiai ua ili aku ke ko'iko'i ma-
luna o ka Makai Nui Desha, ka paa
ana ame ka hoopau ana i ke Ka-
pena Makaikiu Kellett ame ka Lu-
kanela Makaikiu Ross, mai ko laua
mau kulana aku, me kona maliu ole
aku i na hooikaika ana a ka Loio
Kalana Davis, e hoopau i kela mau
kanaka, mahope o ka malamaia ana
he mau halawai kukakuka mawaena
o laua, ame na hoa o ka papa luna-
kiai ame ka Meia Arnold, ma ka
pule aku nei i hala, ua oili okoa ae
nei ka Loio Kalana Davis iwaho, a
hoike i na kumu, o kona makemake
ana o kaawale aka na makaikiu i
hoikeia ae nei maluna.
Ma ka aoao nae o ka Makai Nui
Desha, aohe ana mea hou aku e olelo
ae ai e pili ai no kela mau kanaka,
ua kaohi no oia ia laua e paa i ko
laua mau kulana, elike no me kana
i hoakaka ae ai, ma ka po hope loa
o ka malamaia ana o ka halawai
kukakuka.
No ka Lunakiai Pacheco hoi, ua
hoakaka ae oia i kona manao, e ka-
koo loa ana i ka Loio Kalana Davis,
no ka hoopau ana i kela mau ma-
kaikiu, malalo o na kumu ame na
ike, i waihoia ae imua o ka halawai
kukakuka, e ka Loio Kalana Davis.
Hookahi kumu a Davis i hoakaka
ae ai no ka hiki loa ke hoopauia aka
kela mau makaikiu, o ia no ke ku-eia
ana o na kanawai, i pili i na lawe-
hala i hoopaaia, no ka ninaninauia
aku o ko lakou mau hihia.
Maloko o ka buke moolelo o na
lawehala i hopuia no ka ninaninauia
aku, he lehulehu wale o lakou i paa-
ia a oi aku mamua o na hora he
kanaha-kumamawalu, a ua hookuu-
ia aku kela poe, me ka loaa ole o
kekahi kumu hoopii e ku-e ana ia
lakou.
Ua hoakaka pu ae no hoi o Davis,
aia ka maloko o ka buke moolelo o
ka poe i hopuia no kekaki mau
hihia, aole he mau hoakaka, no ka
hookuuia, a i ole no ka hookolokolo-
ia paha o kela poe, alaila kuhikuhi
mai la oia i na kanawai, i kaa aku
ai kela mau luna oihana malalo o
ko laua ahewaia no ke ku-e i ke
kanawai.
Ua hoike ae ka oia, i kela mau
mea imua o ka Makai Nui Desha,
a imua o na hoa o ka papa o na
lunakiai, eia nae aole he maliuia
aku o kana hoakaka a o ia kana i
olelo hou ae ai, aole oia i ike i
kekahi kumu maikai e hoomau hou
ia aku ai o Kellett ma ma ko laua
mau kulana, me na mea a lana i
hana maoli ai no, i paa i ke kakau-
ia maloko e ka buke akoluia.- | EKOLU I HOOPIIIA AE E KE
KIURE NUI ELUA I HOOKUUIA Ma ka noho ana o ka aha a ke
kiure o ke teritore ma ka pule aku
la i hala he ekolu mau hihia i ikeia
ka oiaio o ka hewa a elua i ikeia
aohe hihia elike me ka hoike i
waihoia ae i ka Lunakanawai Kaa-
puni Massee e ka Lunahoomalu. Ro-
bert Horner, ma ka Poalima i hala,
a ma ke kakahiaka nai o ka Poaono
i hooloheia ai na pane a ka poe i
hoopiiia ae.
O na lawehala no lakou na pala-
pala hoopii oiaio i hoihoiia ae i ka
aha o ia keia: Henry Phillips i
hoopiiia ae ai no ka hoololi ana me
ka manao kolohe ma o kona lawe
ana me ka aihue i ke kaa otomobile
i onaia e Mrs. Ramon Rodrigues ma
ka la 20 o Ianuari, 1927, me ka ike
a ae ole aku o ka mea nona ia wai-
wai.
O Barcillo Bilyale i hoopiiia ae
ai no ka hoeha, a no ka hoeha ana
me ka mea eha ku i ka make ma
o kona hahau ana ia Mauna Mele
me ka pahi ma ka la 22 o Nove-
maba, 1926.
Adriano Lauron i hoopiiia ae ai
no ka hewa moekolohe ame ka wahi
puupaa he hewa i hanaia maluna o
ke kino o kekahi kaikamahine uuku
ma ka oleloia malalo iho o ka 16
kona mau makahiki, a ma ka la 4
o Ianuari, 1927 i hanaia ai ia ka-
raima.
O na kanaka no laua na hihia i
hookuuia ai e ke kiure nui oia keia:
Baptiste Vele, i hoopiiia ae ai no
ke oki ame ka hoeha ana ia Jesus
Sedenio Morales, ma ka la 1 o Ia-
nuali o keia makahiki, me ka pahi.
O Paulo Kaai, i hoopiiia ae ai
no ka hoeha ame ka hoeha me ka
mea eha ku i ka make. Ma ka
hoopii i hookomoia ae ai i ka aha
nona ua ku'iia o Rachel Shaw Kaai
a ua hahauia ka oia me ka hamare,
o ke kumu mai o ka ulu ana o ka
hoopaapaa mawaena o laua a hoo-
hanaia na mea eha, elike ae ia o
ka huaiia ana ae ma ka manawa o
noho ana ka aha kiure, no ke aloha
mai a ulu ka inaina ame ka lili.
Ua pau nae keia pilikia mawaena o
laua mamuli o ko laua hoomareia
ana maloko o ka aha ma ke kaka-
hiaka o ka Poaono.
Ua hookuuia o Kaai e ke kiure
nui mamuli o ko ka wahine hoike
ana ae ua hoololi oia i kona manao
aole ona makemake o kauia mai ka
hoopa'i maluna o ke kane i lilo iho
la i kane-mare nana.
Na ka Loio Kulanakauhale Brooks
keia mau hihia elima a pau i waiho
ae imua o ka aha. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | HOOPOINOIA HE
KAIKAMAHINE OPIO He kaikamahine opio Hawaii o
ka hele ana i ka hana ma ke ka-
kahiaka o ka Poakahi iho nei; ua
pulapuia nae oia e kekahi kiakaa
otomobile, a o ka hopena, ua lawe-
ia oia noloko o kekahi hale inu ii
o na Kepani ma ke alanui Nun-
auu, a mahope o kona hoohaumiaia
ana, i haaleleia ai ma kela hale, a
holo aku la ka mea nana oia i hoo-
poino, o kela kana moolelo o ka
hoike ana ae ia Miss Sadie C. Ster-
ritt, o ke kula hoopololei o na kai-
kamahine na Kamoiliili ae nei,
iaia i huli hoi aku ai no kela kula,
ma ka auwina Ia o ka Poalua mai.
Wahi a kela kaikamahine opio,
iaia ka e hele ana i ka hana, na
koi mai la kekahi kiakaa otomobile
iaia, e kau aku maluna o kona kaa,
a no kona manao, aole he kolohe
iloko o kela kanaka, ua ae aku la
oia i kana noi.
Ma kahi ka o ka lawe pololei iaia
no kalu o kana hana, ua hoihoi mua
aku la kela kiakaa i kekahi hoa-
hanau no kona home, alaila lawe
aku Ia i ke kaikamahine opio no
kona home, a malaila i hoohainuia
ai ke kaikamahine opio i ka wai-
ona, a kupouli kona noonoo, a mai
kela wahi mai, i laweia aku ai oia,
no kahi o kana hana.
I kela kaikamahine ka o ka lele
ana aku mawaho o ka puka-pa o
ka hale o kona haku hana, aole e
hiki iaia ke hele pololei, ua lulu-
-n5 iho la ka hana a ka waiona ma- | luna ona, nolaila hoi hou mai la
oia noluna o ke kaa, me ka manao,
ina paha e loihi aku ka manawa
ana e holoholo ai, e mahie ae ana
kela hoopoluluhi.
Ua loihi no ka kela wahi o ka
holo ana o ke kaikamahine opio,
aole nae he hoi mai o kona noonoo
maikai, nolaila noi okoa aku la oia
i ke kiakaa e hoihoi iaia. no kahi o
kona hoaloha.
Ma ka hora ewalu ka o ke ahiahi
ana iho, ua hoea hou aku la no kela
kiakaa, no ke kii ana iaia, a ma
kahi nae o ka hoihoi pololei no ko-
na wahi, ua laweia aku la oia no
ka hale inu ti o na Kepani ma ke
alanui Nuuanu, a malaila oia i paa-
ia ai ma kela po, ua lilo ka kana
mau ku-e ana aku i na hana a kela
kanaka, i mea waiwai ole.
Iaia o ka puoho ana ae ma ke-
kahi la mai, ua hala aku kela kia-
kaa no kahi i maopopo ole iaia, a e
ole kekahi wahine Kepani, nana i
haawi mai iaia i kekahi dala, no
ka uku ana i ke kaa nona e hoi ai.
Ma ka hoakaka a Miss Sadie
Sterritt, aole ka kela o ke kaika-
mahine mua loa i laweia uo kela
hale inu ii, aka he nui a lehulehu
wale na kaikamahine i hoopoinoia
ma kela ano iho la, a o na kiakaa
otomobile no, ka poe na lakou e
halihali i na kaikamahine opio ma-
laila, a ua hoea kino ae o Miss
Sterritt imua o ke keena o ka loio
kuhina, me kona manao aua, aolo
he hana hou aku i koe, o ka lawe
wale mai no i kekahi hoopii, e ku-e
ana i kela kiakaa, nana i hoopoino
i keia kaikamahine opio. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Serao, a holo ku-e i ka Makai Nui S. K. Pua, a o na moho hoi e nanaia aku nei, no ke ku-e ana ia S. K. Spencer, no ke kulana lunahoomalu o ka papa, oia o Julian Yates, Eugene Lyman a malia o Bill Vannatta kekahi no ka aoao Repu- balika lakou apau, a ma ka aoao Demokarata hoi, e holo hou mai ana no ka o Harry H. Allen. | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
