| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXV—HELU 48 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, DEKEMABA 2, 1926 NA HELU APAU 6439 | |
| | | |
| | | E Hoihoi Mai
Ana o J. Cluney
i ka Lawehala Kakauinoa ke Kiaaina i na Palapala Pili Oihana o Roberts MANAOIA MA NEHINEI
I KAU AI MA KA MOKU E Hoea Mai Ana ka Lawehala ma ka la Ewalu o Keia Mahina o Dekemaba I kulike ai me ka lono kelekalapa o ka loaa ana mai i keia kulana-
kauhale wa ka Poalua aku la i hala,
ma kela la, i kakauinoa ae ai ke
Kiaaina Friend E. Richardson o Ka-
kalameko, Kaleponi i na palapala
pili oihana, no ka hoihoi ana mai
ia Russell V . Roberts, ka Iunanui
keena o ka oihana wai o Honolulu
nei, o ka hopuia ana ma Kapalakiko. Ua paa o Russell V . Roberts i ka hopuia ma Kapalakiko, ma ka la 17 o ka mahina iho nei o Novemaba, iaia e hoomakaukau ana e. huli hoi mai no Honolulu nei, malalo o ke kumu hoopii, no ka lawe kolohe i na dala oloko o ka oihana wai.
Ua hoole oia i ka oihana makai o Kapalakiko, no kona pili i ka
hewa, me ka hoike ana ae, he mau
hana imihala wale no kela, na kona
mau enemi kalaiaina.
No ka pololei ame ka pololei ole o na mea a Roberts i hoike ae ai i na makai ma Kapalakiko, hoo-
kahi mea i ikeia ma Honolulu nei, o ia no ka noho ana ae o ke kiure
kiekie, e ninaninau pono i na hana i lawelaweia e Roberts, oiai oia e
noho hana ana he lunanui keena
no ka oihana wai, a o ka mea i
ikeia, o ia no ka hoihoi ana, ae
o kela kiure he iwakalua mau hoo-
pii hoahewa e ku-e ana iaia, ma ka
la 19 o Novemaba, o ia kona lawe
ma ke ano kolohe i na dala o ke
aupuni, i hiki aku ka huina ma
kahi o ka $1400. Ma ka la 23 o Novemaba, i hoounaia aku ai o John C. Cluney, he makaikiu noloko o ke keena o ka loio kalana, no ke kii ana i ka lawehala a hoihoi mai no keia kulanakauhale, me na palapala pili oihana apau, i kakauinoaia e Kiaaina Farrington ame ka Lunakanawai Kaapuni Cristy. Ua manaoia, e huli hoi mai ana o John C. Cluney me kana lawehala maluna. o ka mokuahi Manoa, o ka haalele ana aku ia Kapalakiko, ma nehinei e hoea mai ai i Honolulu nei, ma ka la 8 o keia mahina. EHA HE MAU KEIKI I NA
KAA MA EA LA HOOMAIKAI la Hong Lee Kim o 13 makahiki e hele ae ana mai kekahi aoao o ke alanui Beritania a i kekahi aoao, ma kahi kokoke i ke alanui Nuuanu, i ka manawa nui o na kaa e holo ae ana, ua hookuiia mai la oia a hina ilalo e ke kaa e kalaiwaia ana e C Sasaki Ua kukuluia he mau kaa lehulehu ma na aoao a elua o ke alanui a e holo ae ana kekahi mau kaa ia manawa, i ka manawa a ke keiki i holo aku ai no kekahi aoao o ke alanui. Ma ka Sasaki olelo, ma kona manawa o ka ninaninauia ana, wahi ana, aole hiki iaia ke hoopaa iho i ka holo o kona kaa ia manawa e loaa ole ai kekahi ulia. Ua laweia ae ke keiki i eha i ka halema'i o na poino ulia a mahope iho i hoihoiia aku ai i ka halema'i o na Kamalii. Ua manao wale ia ua nui kona eha maloko o kona kino, a ma kona iwiaoao. Ma ke alanui Moi kokoke i ke alanui. Liliha, he kaikamahine uuku o Kawasaki Mitsui ka inoa, ka i hooku'iia mai a eha e ke kaa oto i kona manawa i holo aku ai mai ka makuakane aku no ka hoao ana e kaa mua ma kekahi aoao o ke alanui. O E. A. Fahardean ke kalaiwa o ke kaa, a ma kana hoakaka, ma-
hope mai o kekahi kaa e holo ana
no ke ala okoa ka holo ana mai o ke
kaikamahine a hooku'i me kona kaa,
mamua o ka hiki ana iaia ke hoopaa i kona kaa. KAKOO KA AHA KIEKIE I KA OLELO HOOHOLO Ua aponoia e ka aha kiekie o ke teritore ma kana olelo hooholo o ka waiho ana mai ma ka Poakahi nei, ma ka hihia a Henry Lai Hipa e ku-e ana ia Thomas M. Cunning-ham, he hoopii e koi ana i na waiwai i paa hewa ia, ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Stephen L. Desha Jr., ka lunakanawai apana o ka. apana o Hilo Hema. Ma ka Desha olelo hooholo no keia hoopii, ua haawi oia i ka pono ma ka aoao o ka mea hoopii, Lai Hipp. Na ka Lunakanawai James J . Banks i kakau i ka manao kanawai o ka aha kiekie. | | |
| | | HOIKE O JOHN A. HUGHES NO
KONA AKE LOA I LUNAKIAI Hoakaka Oia i Kona Manao no ka Hooi Ana
ae i ka Maikai Ame ka Holomua o ke Ku-
lana o ke Aupuni Kulanakauhale | | |
| | | HOPUIA KA MEA UKU DALA O KA HUI HANA KELEPONA Mamuli o ka Pokole Ana o na Dala o ka Hui Kelepona ke Kumu o Kona Komo Ana Iloko o Kela Pilikia | | Aponoia ae na
Bona o Kekahi
Mau Limahana Kupale ke Komite Waiwai o
ka Papa Lunakiai no na
Hana Poholelo Hou AEIA KA ENEKINIA
CAIN E HELE HOOMAHA Hopohopo Oia no ka Loaa o Kela Pono ke Noho Mai ka Papa Hou Ma ka Poakahi iho nei i haawi ae ai ke komite waiwai o ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale i kana apono ana i ka bona o William Moffet Devine, o elima kaukani dala, ma kona ano he lunanana poo noloko o ka oihana wai, a pela pu hoi i aponoia ae ai ka bona o Ethel M. Nelson, he mea kokua uku dala; a kokua kakauolelo malama buke, ma ia huina hookahi no o elima kaukani dala. Ua hooholo pu kela komite waiwai e haawi aku i ke kauoha i ke keena o ka loio kalana, e kukakuka pu a hooholo me J. L. Sylva, ka ona o kekahi aina ma ke alanui Liliha, e uku i hookahi dala me umi keneka no ke kapuai o ka aina i laweia o ke aupuni no na hanahou, me ka hooholo pu ana o kela komite i ka huina o $1,096.70 no ka uku ana ae ia Syl-
va, i ka manawa e makaukau ai ke
dala, ma kekahi manawa o keia ma-
kahiki ae. Mamuli o ke noi a Ralph E. Wool-ley, he mea lawe aelike e hooloihi aku i ka manawa i umi la hou, mamua o ka wehe ana i na kohokoho no ka hana ana i ka halekula hou o McKinley, ua haawi ae kela komite i ka ae no kela noi, me ke kauoha
pu ana i ke kakauolelo a ke komite
e hoopuka hou i ka hoolaha e pili
ana no kela hooloihi hou ia ana aku
o ka manawa e hookomoia ae ai o
ua koho. Ua haawiia aku i ekolu pule hoomaha i ka Enekinia Kalana Cain, elike me kana noi, a wahi a ka Enekinia Cain, ina aole oia e lawe ana i kona hoomaha o ekolu pule i keia manawa, ahiki i ka noho ana mai o ka papa lunakiai hou, e hoonele loa ia ana oia i kela pono hoomaha, no ke kumu, e noho mal ana ka papa hou, me ka hookohu ana i enekinia hou, nolaila i kona pau ana mai kela kulana mai, aole ona kuleana e koi hou aku ai no kekahi hoomaha. O ke koipoho a Cho i ke aupuni kulanakauhale no ka huina o $2500. mamuli o ka haki ana o kona wawae, i kona manawa i haule ai iloko o kekahi auwaha i eliia ma ke alanui Ema, ua hooholo kela komite e ku-e aku i kela koi, me ke kauoha ana i ke keena o ka loio kalana, e kupale ma ka aoao o ke aupuni, i ka wa e hookomoia ae ai he koipoho imua o ka aha hookolokolo, no ke kumu, ua hana aku o Cho mamuli o kona manao ponoi, me ka nana ole i ka ipu-kukui ulaula i kaula, e hoike mai ana no ka poino ma kela wahi i kauia ai o ka ipukukui. UA NUI KA WAI I HOOLI- LOIA NO NA LUAWAI AUAU I kulike me ka John McComb, ke kokua enekinia a ke komisina wai ame sua o ka hoakaka ana ae maloko o kana hoike i ke komisina ma ka Poakahi nei, ua nui loa ka wai e hoomaunaunaia mai nei no na luawai auau o Honolulu, he 500,-000 galani wai i ka la, a he mea pono ia huina ke hoemiia mai a i ke 50,000. A oiai ke hooweliweli mau ia mai nei ke kulanakauhale ame ke kalana me ka pilikia koikoi, oia ka emi loa mai o ka wai, o keia malalo nei kana mau hoakaka i mea e hoomahuahuaia ai ka loaa o ka wai. E hoonui ia aku na wahi e hoopakeleia o na wahi ululaau a e hookoe ia na wai kupono apau maloko o ka apana o Honolulu. I ka manawa e makemakeia ai e hoomalu a i ole e kuaiia na pono wai apau i na wai e pii ae ana a iloko o keia mau luawai hookio. E hoomalu a e kuai ia a lilo mai na luawai aniani maloko o ka apana mai Kaimana Hila, ke kualapa o Kaimuki ahiki i Kapukaki. E hookapu loa ka eli hou ia o kekahi mau luawai maloko o keia mau apana koe no ka hoohana ana a ke aupuni. Hoopaa a e pani paa loa i na luawai a pau koe na luawai i eliia a i makemakeia no ka hoao ana, ame na luawai ma kahi o na halehana kahi i maa mau ole ka huki nui ia no 25 la i ka makahiki. E hoomaka koke ka hoahu ana, hoomaemae ame ka hookahe ana aku ma o a maanei i na wai e kahe eae maluna o ka ilihonua, | | |
| | | HOOPAKELEIA KEKAHI MAU
OLA I KA WA PONO LOA Ko Ole ka Manao Hoopoino i ke Ola o Kekahi Mau Mea Elua no ka Hoea Koke Ana Aku o ke Kanaka o ke Aupuni | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Oiai ua kohoia oia a puka i hoa
no ka papa lunakiai kulanakauhale
hou e noho mai ana ma keia maka-
hiki ae, na hoakaka ae o John A.
Hughes, no kona hauoli loa, no kona
kohoia ana ma kela kulana, no ka
mea, wahi ana, o ka iini nui loa
iloko ona, o ia no kona hoikeike ana
aku imua o ka lehulehu i kekahi
mau hana ano nui loa e pono ai na
mea apau. Oiai nae aia kona mau makahiki
ma kahi o ke kanaono-kumamaono,
aole oia i manao e lilo hou ana oia
i moho, no ke kulana lunakiai ma
keia mua aku, oiai ua hala na la
opiopio, e hiki ai ke lawelawe i na
hana o ka lehulehu me ka holopono
loa. I kona lilo ana nae i hoa no ka
papa lunakiai, ua makemake loa oia
e lilo i lunahoomalu no ke komite
makai, mamuli o kona manaoio, o
kela kekahi komite, e biki ai iaia ke
hoohana aku i kona noonoo, ma ke
ano e hooiia ae ai ke kulana o keia
kulanakauhale; a e hooi pu ia ae ai
no hoi ka maikai o ka oihana makai.
a like aku me ka oihana makai ma
Nu Ioka ame Kapalakiko, a i ole,
oi aku no paha imua o kela mau oi-
hana makai, o Amerika. I wahi nae e loaa ai he oihana ma-
kai kupono maoli, ma kona manaoio,
he mea pono loa e hooiia ao ka paa-
kiki o na kulana e hookupono ana i
ka poe apau e hookomoia ana i ka
makai.
No na luna oihana ame na lima-
hana o ke kulanakauhale e hoola-
koia nei i na kaa otomobile, ua ku-e
loa o Mr. Hughes i ka aeia o kela
poe e hoohana i na kaa o ke au-
puni, no ka lakou mau hana ponoi | iho, a mawaho aku hoi o na manawa
hana o ke aupuni.
O ka hana pono wale no, wahi
hou a Mr. Hughes, o ia ka hoolilo
ana aku i ka hapalua o na kaa oto-
mobile o ke aupuni ma ke kuai ku-
dala, a o ke koena iho o na kaa, e
lilo i mau kaa, no ka lawelawe ana
i na hana o ke aupuni, ma keia unu
iho la, ua manaoio loa oia, e lawe
laweia ana na hana apau me ^
kui'o, a e hoemi loa ia mai ana :- '
hoolilo o ko aupuni, mamua o -
mea e ikeia nei i keia manawa.
No ka hoolilo ana ia Honolulu
o ia kekahi o na kulanakauhale -
loa ma ka hoi. ua nei, ua l-.o.-i'
nou no oia, he mea pono, e lou;
kahi kanaka ike a makaukau,
ke ano he lunanui no na paka, i ka
malama ana i na kumulaau hoonani,
ame na laau olmii, aole hoi e hoo-
nohoia aku na kanaka i loaa ole he
ike pili i na kumulaau, ame na mea-
knnu' e laa na kanaka piepiele ka-
-ain, na.
No na hoololiloli pili oihana iloko
o ke aupuni kulanakauhale, ma ka
manaoio o John A. Hughes, he mea
maika! no ka hele ana me ka malie
ame ko akahele, aole o ka hoopau
holookoa i na mea. apau e noho hana
nei ma na keena Iike ole i keia ma-
nawa aka e hoopauia ma kahi i ike-
ia ai ke kupono i'o e hoonoho ae i
poe hou, a e hoomau aku no hoi i ka
noho ana o kekahi poe i ikeia ko la-
kou kupono.
Ma ke ano nui, wahi hou a keia
hoa o ka papa lunakiai e noho mai
ana, e lawelaweia aku ana na hoo-
loliloli ana, ma na alahele apau, e
hooiia ae ai ke kupono ame ka mai-
kai o ke aupuni kulanakauhale -aa
keia mua aku. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | ^- ''^'lu mau kumuhoopii lawe i
; ; -i;-:-.: i haawiia e malama a ke
. -- kiekie o ke teritore o ka hoi-
- i n.- i ka aha kaapuui ma ka
- -i.? " ka pule aku la i hala, e
a -.a ia Alexander K. Asam, ke
- ? o ka mea haawi dala o ka
" Kelepona Mutual mahope o ka
ia ana o ia hihia mamua o
- -. mamuli o ka haohaoia ana
- iinu o ka pokole ana o $1566.-
i ' mau dala na keia hui.
' '3 la o ka laweia ana i hooia-
' a^ ame na huina dala i laweia
^ ;-=-..:!! a i hoakakaia maloko o na
: --37-^la hoopii, oia keia malalo nei:
Sepatemaba 1, 1926, he $477.15;
Sepatemaba 16, 1926, he $538.95; a
ka la 17 o Sepatemaba, 1926, he
-". '.i"^. Huina i laweia e Asam he
'' "'"6.10.
Ma ka oleloia ma ka Ia 17 o Sepa-
temaba o keia makahiki ko Asam
manawa i pau ai ka hana ana me ka
mahope o kona hana ana me ia
i- -i kekahi mau makahiki lehu-
lehu i hala .
O ka bona o ka mea i hoopiiia i
.?.:''. mai e ka Lunakanawai Al- | bert M. Cristy ma ka Poalima aku
la i hala he $2000, mamuli keia o
ke apono ana ae a ka Hope Loio
Kulanakauhale Heaton L. Wrenn.
Ma ke kakahiaka o ka Poaono i
hala aku la ko Asam hookolokoloia
ana a hoopanee hou ia mai ka mana-
wa no kana pane. O ka hui loio a
Peters ame O'Brien kona kokua.
Eha mau hoopii e ae i hoihoiia ae
e ke kiure kiekie i ka aha kaapuni
ma ia la. Ka hihia wawahi hale o
Frank Rosario ame Frank Torres ma
ke degere elua i hoopiiia ae ai e
Motohisa Nitta ma ka la 8 o Nove-
maba. Ka hihia wawahi puupaa o Fran-
cisco Tan i hoopiiia ae ai a i hanaia
ma ka la 12 o Novemaba, o ka ho-
ike ma ka aoao hoopii he kaikama-
hine uuku nona na makahiki malalo
o ka 12.
Ka hihia apuka o I. Aoyagi i hoo-
piiia ae ai no kona kakau ana i
kekahi bila dala apuka i ka inoa o
Masaki Sekiyo i ka Hui Mikini hu-
muhumu Singer, he aelike hoolima-
lima. | | | | | | | | | | | | | | | | | Mamuli o na ulia pomaikai i hoo-
pakeleia ae ai na ola o kekahi mau
mea elua, no ka hoea ana aku o ka
Makai John C. Pimental i ka mana-
wa kupono loa, e lilo a kela makai
i mea nui ma ka moolelo o ka poe
hoopakele ola.
Ma ka po o ke Sabati aku nei
i hala, ua loaa aku la kekahi wahine
i ka Makai John C. Pimental ma ka
uwapo 15 me ka maopopo olo o ka-
na hana o ka hoea ana ma kela wahi,
a i ka manawa a ke kanaka o ke
aupuni i niele aku ai iaia, i hoike ae
ai ua wahine nei, i hoea aku oia ma
kela uwapo no kona manao e hoopi-
holo iaia iho iloko o ke kai, i wahi
e pau ai kona manao kaumaha.
Ua poho wale nae na manaolana
o kela wahine, no ka hoopokole ana
mai i kona mau la o ke ola ana ma
o kona loaa e ana i ka makai, a
hoihoiia mai la oia no ka halewai,
no ka hoopaaia, ahiki i kona hoopau
loa ana i kela noonoo, e Iawe ae i
kona oia
Ma ka po hoi o ka Poakahi mai,
ua hoopakele hou no ka Makai Pi-
mental i kekahi Pake, o Young
Chung ka inoa, mai ka mako mai,
oiai kela Pake e lewalewa ana iluna
o kekahi kumulaau, me ke kaula i
hoopaaia ma kona a-i.
He kanu ma'ia ka hana a kela | Pake, mahope o kona hoopakeleia
ana mai ka make mai, i hoakaka ae
ai oia, hookahi ka kumu o kona hoao
ana e lawe ponoi ae i kona ola iho,
no ka hooweliweli o kona haku iaia,
e okioki i ka pahi i kona kino, elike
me ka okiia ana o ka puaa.
No ka hooko ana aku i kela ma-
kemake ona e lawe ae i kona ola,
ua kii aku la o Young Chung i ke-
kahi kaula, a me kekahi piko i hoo-
paaia ma kona a-i, ua pinana aku la
oia iluna o kekahi kumulaau ohai,
ma ke kahua paani o na kamalii ma
ke alanui Beritania, a mailuna iho
o kela kumulaau i Iele ai oia ilalo,
a lewalewa ae la kona kino, ma kahi
he eono iniha mai ka honua, ae. .
Ma ka manawa i maalo ae ai o ka
Makai Pimental ma kela wahi, i ihe
mai ai oia i ka lewalewa o kela Pa-
ke, e paa ana hoi he pahi iloko o ka
lima o, kela Pake, me kela o-i 'ii i
Ial3i aku ai o Pimental, a oki aku
la i ke kaula a moku me ka haule
ana o kela Pake ilalo o ka honua.
Ua hoihoi awiwi ia aku oia no ka
halema'i o na ulia poino, a malaila
i lawelaweia mai ai kekahi mau ha-
na o palekana ai kona ola, a hoo-
paaia aku ina kekahi keena paahao,
i palekana ai oia no ke koena aku
o kela po, mai ka lawelawe hou ana
aku i kana hana naaupo. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | HAIOLELO O FARRINGTON
MA KA LA HOALOHALOHA Maloko o ka luakini o Kaukeano
1- -. i malamaia ae ai he anaina hai-
- -' hoomaikai a hoalohaloha i ke
- ". ma ka Poaha aku nei i hala,
.--- -- kaa ana ia Kiaaina W. R.
Farringto, ka haiolelo ano nui, no
"-.-! e pili ana i keia la.
Ma ke ano nui o kana haiolelo, ua
'--'--. mai oia i kumuhana nana e
-.. '.- ; 'lo ai o ia hoi:
' ; .ke me ka kakou i makemake
? - .-.unia mai no kakou, pela hoi
!-:-'. ! - hana aku ai ia ha'i."
Wahi ana, ua hoomanao mua loa
'- '. . La Hoomaikai a Hoalohaloha
Akua ma Enelani Hou, o ke ano
-;-- " ^a hoomanao ana i keia la, ua
" -;: -i ia i kela ame keia hanauna.
-i '.a manao maoli o keia la, no
-' ^-oa'iai ana no ia i ke Akua,
-- ' .i pono ame na pomaikai i loaa
— - ' na kanaka. I kinohi, ua ma-
-a wale ia no ena panalaau ka-
' -.-ii-i, aka i keia la, ua hele aku
= i ka nui ame ka palahalaha ana
--'-' - ke komo ana o na mokuaina
k n aha kumamawalu, elua teri-
tore ame eono mau aina i kaa mai
i -'-' '" o ka malu o Amerika.
Ma kahi o ka hookahi haneri me
'' " '.k -''.u miliona kanaka apuni o
^ ika i komo iloko o ka hooma-
-. -' ana i keia la, me ka hoomanao
--," i kela ame kela makaainana,
-:, '-.-.pa ano i manaoio ai, o ke ano
^.''.-ai loa ia, e hoonani ana a e ma-
-'-' ana i ke Akua, no Kona loko-
" .-ai. ma Kana mau mea i hana
? - ai no ko ka honua nei poe.
""ke nae me na mea a kela poe o
--. u kahiko i hoomanao ai i keia
-^3ln hou a Kiaaina Farrington,
. i nn na hanauna o keia la, e hoo-
^ '-o ai, ma ka hookahua ana ilo-
'- ko lakou noonoo, i ka hoomao-
: ' ana ame ka ike, o ke Akua
^a lani, ka Mea Nana i hoolako
i na mea maikai he nui, i ko
' --''iua nei apuni ma na mo le-
''-.': like ole. PAU OLE NO KA MANAO
NO KA HUAKAI LEWA Aole i lilo ka holopono ole o ka
e ana o na mokulele iluna o ka
^a mai Kaleponi mai a hoea no
Honolulu nei, i kumu e hoopau loa
a ai kela hana, no ka mea ke hoo-
'a ia mai nei no i keia manawa, e
^ maluna o na mokulele mai San
Diego mai a hoea no Manila, iloko
ehiku la, me ka hoomaha ana nae
-- Honolulu nei ame Guam.
Wahi a Kapena G. W. Steele, Jr .,
kapena o ka mokukaua Pittsburg
Amerika, o ke ku ana mai no Ho-
nolulu nei, ma ka Poaha aku la i
-"a, e hoea mai ana i ka manawa e
- -- ai na mokulele iluna o ka lewa
- i San Diego ahiki i Manila, a e
ana o Honolulu nei ame Guam i
u kahua hoomaha no kela mau
- -'-^1, le, no ka hoopiha hon ana i
a-ln ame na hemahema no apau
' '"-aa ai i na mokulele, ma keia
---:?.! loa.
Ma ka manawa o ka haalele ana
'.i o ka mokulele pilikua ka Los
Angeles ia Kelemania, no kona ho-
hoa ma Amerika, o Kapena
"o. Jr., kekahi maluna o kela
-Mo, a wahi hou ana, ma kona
''a nio. o keia wale no ke ano o na
"ui' le. e hiki ke lele iluna o ka
--- E^ kahi mamae loa, me ka ho-
.nn. aka no na ano mokulele e ae,
--i lele ana mai no Honolulu nei
haule ai i ka moana, me ka pae
' = 7i Kauai, he kanalua loa kona
-nao no ka holopono. | HE EHA POE I EHA I
NA KAA OTOMOBILE La Harry Taylor, he keiki uuku
e nana ana i na kanaka lawai'a a e
ku ana maluna o ka uwapo 2, ua
peki mai Ia ko Imoto kaa oto a
hooku'i me ia a eha ke keiki; pa-
holehole kona helehelena me kekahi
wawae ona. Na Imoto ia e hoakaka
ae imua o ka aha i ke kumu o kona
makaala ole ana a eha ana kela
keiki.
Ia Kawamura o Waipahu e kalai-
wa ana i kona kaa maluna o ke ala-
nui Moi ma kahi kokoke i ke alanui
Liliha, ua hookui mai la kona kaa-
ia Emelio Rosa i ka wa a Emelio
Rosa i hele ae ai mai kekahi aoao o
ke alanui a i kekahi. Aohe i koikoi
loa ko Rosa eha.
Ia David Keakula e hele ao ana
mai kekahi aoao o ke alanui Moi a i
kekahi aoao ma kahi kokoke i ka
hookuina o na alanui kokoke i Ala-
pai ua hookuiia mai la oia e ke kaa
otomobile e kalaiwaia ana e Jessie
Brown, a eha, a laweia ae o Keala-
ula i ka halema'i o na poino ulia e
Brown. Aohe no ka he koikoi loa o
kona eha.
Hookuiia he kaikamahine uuku o
Matilda Kamai ka inoa e kekahi
kaa otomobile i maopopo ole ka inoa
o ke kalaiwa ma ke alanui Kuke ma
ka po o ka Poaono aku la i hala. Ua
eha Ioa ke kaikamahine uuku, a ua
laweia ae i ka halema'i o na poino
ulia, a mahope iho i hoihoiia aku
ai i ka halema'i o na kamalii no ka
nanaia ana mai o kona mau wahi i
eha. O ka helu o ke kaa oto nana
i hookui aku i ke kaikamahine ka i
loaa, o ke kalaiwa nae aohe maopo-
po aka nae ma ka Frank Enos hoa-
kaka, he kalaiwa ka ia kanaka no
ke kaa kalaka a ke Tuna Packing
Co., a ke huli mai nei na makai no
ia kalaiwa.
Hookui ke kaa mikini a Harry
Stewart e kalaiwa ana mo ke kaa
uwila Helu 67 ma Kamoiliili ma ka
auwina la o ka Poaono aku la i
hala, a nahaha kekahi wahi omua o
ka mikini, a manuheu iki hoi kekahi
wahi o ke kaa uwila ma ka aoao
akau.
PAA HOU HE PAAHAO
MAHUKA I KA HOPUIA Ma ka hapalua o ka hora eono,
o ke kakahiaka o ka Poalua o ka
pule aku nei i hala, i paa hou ae
ai he paahao holo mahuka i ka ho-
puia, nona ka inoa o Joe Pereira,
ma Paia, Maui, ia Joe Boteilho ame
Sam Makepa, elike me kekahi mea-
hou o ka hoounaia ana mai Maui
mai, no Honolulu nei.
Ua holo mahuka kela paahao mai-
luna aku o ke kaa kalaka o na paa-
hao ma Paia. Mamuli o aa manao
hoohuoi, aia no ka paahao mahuka
maloko o kela apana kahi i pee ai,
ua hoea aku la o Bateilho ame Ma-
kepa no kekahi hale, me ka noho
ana o Makepa mamua o ka hale e
kiai ai, a hele aku la kona kokoo-
lua, no ka nana ana mahope o ka
hale.
Aole he ike kanaka ia aku ma-
loko o ka hale, o ke ala nae o ke
kope ka laua i honi, aka ma ka na-
na ana aku nae malalo o kela hale,
ua ike aku Ia o Boteilho i ka noho
mai o ka paahao, a me ka waha o
ka pu panapana, i kauohaia aku
ai oia e puka mai iwaho, o kona
paa no ia i ka hopuia, a laweia
aku no kahi hoopaa o na lawehala. | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | MAKAUKAU KA PAPA KOMITE
A KA PAPA LUNAKIAI HOU Ua pau i ka hoomakaukauia na
komite no kela ame keia hana me
na lunahoomalu no kela ame keia
komite elike me ka ka Meia-i-kohoia
Charles N. Arnold o ka hoike ana ae
ma kekahi mau la aku la i hala, a
ua makaukau no ka hoonee ana aku
mahope koke iho o ka pau ana o ko
lakou hoohikiia ana.
Komite Waiwai— A. L. Castle, lu-
nahoomalu; John A. Hughes, Manuel
C. Pacheco.
Komite o na Hana o ke Aupuni—
George F. Wright. lunahoomalu; J.
L. Silva, Dr. Dai Yen Chang.
Komite Makai, Ahi ame Uwila —
John A. Hughes, lunahoomalu; A.
L. Castle, Manuel C. Pacheco.
Komite o na Halekula ame na Ha-
le Aupuni — Jos. L. Sylva, lunahoo-
malu; George F. Wright, Dr. Dai
Yen Chang.
Komite o na Paka ame na Kahua
Paani — Sylvester P. Correa, luna-
hoomalu; George F. Wright, Jos. L.
Sylva.
Komite Ola ame ka Hoomaemae
Ana — Dai Yen Chang, lunahoomalu;
John A. Hughes, S. P. Correa.
Komite o na Hana Huikau — M.
C. Pacheco, lunahoomalu; S. P. Cor-
rea, A. L. Castle.
Ua hooholo ka papa lunakiai e
noho mai ana e malamaia kana mau
halawai hana ma ka hora 7:30 p. m.
i hiki ai i ka lehulehu ke akoakoa
pu aku ma ia mau manawa i mea e
maopopo ai ia lakou na mea e ha-
naia ana ma ia mau halawai. E
hoololiia ana kekahi mau rula ka-
hiko, a he 32 mau rula hou i hooma-
kaukauia aole nae i aponoia. Hoo-
kahi rula i hoopau loa ia oia hoi
mea e hiki ai i kekahi hoa o ka
papa ke waiho aku i kekahi noi ma-
hope o ko ka meia hoole ana no
ekolu manawa e hana pela mahope
o ke noiia ana aku. E PAA ANA NO O HAPAI
I KE KULANA PUUKU Ua lehulehu na makahiki o ko
Henry C. Hapai paa ana i ke ku-
lana puuku no ke teritore o Ha-
waii a no kona paa hou ma ia ku-
lana ma nei mua aku he manaoio
ko kekahi poe maloko iho o ka
pohai o na luna aupuni maloko o
ke kapitala e hookohu hou ia ae ana
no oia no ia kulana.
No kona hookohu hou ia ae nae
na ka aha senate o ka ahaolelo e no-
ho mai ana ma ka la 16 o Febe-
ruari, 1927, e hoapono mai ia hoo-
kohuia ana ae ona.
Ua hookohuia o Hapai i Puuku
no ke Teritore ma ka la 30 o Au-
gate, o ka 1922, a ua piha iaia na
makahiki eha o ka paa ana ia ku-
lana me ka hoopono, a mai ia ma-
nawa mai ua ikeia kona malama
a makaala i ka hana a ua hanaia
no hoi eia kekahi hana e pili ana
i na bona nui loa i hoopukaia i ike
oleia mamua ma ka moolelo o keia
teritore, o ka hookuu ana aku i ke
kanaka i ikeia ka hoopono, ka ma-
kaala ame ka malama pono i ka
hana, he hana hemahema ia, koe
wale no a nana ka waiho maoli ana
mai ia kulana. | HOAO HE PAKE E LAWE
I KONA OLA PONOI IHO Ma ke ahiahi o ke Sabati iho nei
he wahine ka i hoao e lele iloko
o ke kai mailuna aku o ka Uwapo
15, a e ole ka Makai John C. Pi-
mental pakele ai kona ola. Ma ka
po o ka Poakahi nei he Pake o
Young Chung, ka i kaawe iaia iho
iluna o ke kumulaau kiawe, a e ole
no ka Makai Pimental pakele ai
kona ola. No keia mau ola elua
i hoopakeleia ai o John C. Pimental
i haawiia aku ai ka mahalo ame ka
inoa maikai iaia he mea hoopakele
ola.
Ma ka moolelo e pili ana ia Young
Chung, he Pake, he kanaka hana
aku ka oia me kekahi Pake kanu
maia, a ma kana olelo, mahope iho
o kona hoopakele ia ana, ua hulu
loa kona haku iaia a ua hooweli-
weli mai ka e pepehi iaia a make
ma o ka "okioki ana iaia a liilii
elike me ka io puaa", a no ia ma-
kau ona i hooholo ai oia e aho kona
make ana mamua o kona pepehiia
mai e kona haku ma kela ano, a o
ka manawa kupono loa no hoi ana
e o-u ponoi ae ai i kona ola.
I ka holo ana o keia manao iaia
alaila kii aku la i kekahi kaula
a pii aku la iluna o kekahi kumu
laau kiawe, hoopaa ae la i ke ki-
puka ma kona kania-i, hoopaa iho
la i ke kaula i ka lala kiawe, a lele
iho la ilalo mai ka lala iho
a lewalewa. O kahi ana o ka hana
ana i keia hana naaupo loa maloko
o ke kahua paani ma ke alanui Be-
ritania ame ke College Walk. Iaia
e lewalewa ana ma kahi he eono
iniha wale no ke kiekie o na wa-
wae mai ka ilihonua ae a e pakaa-
wili ana no hoi kona kino i o a
anei, elike me ke ano o ka poe e
liia ai ma ka halepaahao o Kawa
i ka wa mamua, hoea aku ana ka
Makai Pimental, a oiai ka Pake e
paa ana no i kekahi pahi nui oki-
oki bipi i kona lima, me ia pahi i
oki ao ai ka Makai Pimental i ke
kaula e paa ana i ke kania-i o ka
Pake a hule ilalo. Ua laweia ae
oia me ka awiwi loa no ka hale-
ma'i o na poino ulia a malaila i
lapaauia ai a i kona ola loa ana
ae ua hoopaaia aku oia iloko o ka
rumi paahao no kona palekana. Ua
nanaia oia e ke kauka no kona noo-
noo maikai a i ole opulepule paha. He elua mau haole i pepehiia e
kekahi puulu o na kanaka opio ko-
lohe o Kapalama me na puupuuhao
a eha loa i lapaauia maloko o ka
halema'i o na poino ulia ma ke ahi-
ahi o ka Poaono i hala, a o ka mea
kupanaha aohe he hiki ia laua ke
hoakaka i na helehelena o ka poe na
lakou i pepehi ia laua. He elua mau keiki Kepani i eha
iloko o ka manawa e paani popo
peku wawae ana, hookahi keiki i mo-
ku ka lehelehe, a o ka lua, mai
Kapalama mai, ma ke poo kona wahi
i eha, a ma ka halema'i o na poino
ulia laua i lapaauia aku ai. O ke
keiki hope ua hoihoiia aku i ka ha-
lema'i Moiwahine no ka nanaia ana
mai o kona poo i manao wale ia ua
naha paha. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | HOAO HE MAU KEPANI NO
KAUAI E LAWE I KE OLA Ma ka Poaha, ka La Hoomaikai a Hoalohaloha i ke Akua, i kulike ai me kekahi meahou o ka loaa ana mai i Honolulu nei mai Kauai mai, ua koho kekahi mau Kepani elua, o kela ka la kupono loa, no ka lawe ana ae i ko laua mau ola iho. Hookahi nae o kela mau Kepani i holopono loa kana mau mea i hoolala ai, oia o Sato, he Kepani mare wahine ole, a o noho ana ma ka mahiko o McBryde. Ua lawe maoli ae kela Kepani i kona ola iho, ma ke kaawe ana iaia, maloko o kona rumi. Ma ka manawa o ka loaa ana aku o kona kino, e waiho ana he omole sake a e a ana hoi he pauda o na laau ala, e hoike mai ana kela mau mea, no ka hoea ana mai o ka hopena maluna o kela Kepani, ma kana ano i makemake ai. No ka elua hoi o na Kepani he wahine opio o Mrs. M. Toyofuku kona inoa, a nona na makahiki he iwakalua, ua holopono ole kona makemake e lawe ae i kona ola iho, me ke ola o kana keiki uuku o ewalu wale no mahina ke kahiko. Ua hoihoiia ka makuahine me kana bebe maloko o ka halema'i ma Eleele, no ka lapaauia mai, a i kulike ai me kela meahou, aia he manaolana nui, no ka palekana o ko laua mau ola. HOOLE I KONA LILO ANA
HE MEA NOI OIHANA No kekahi meahou, o ka oili ana
ae ma ka Poaono aku nei, o Fred
Ohrt, kekahi mea noi i ke kulana
enekinia kalana, no ke Kulanakau-
hale a Kalana o Honolulu nei ua
hoole loa ae oia no ka oiaio o kela
lono, no ka mea aole oia i waiho ao
i kekahi palapala noi, imua o na ko-
mite, i waihoia aku ai ke kuleana
o ka noonoo ana, i na palapala noi
oihana o ka aoao Repubalika, a o
ka mea oiaio loa, ua makee no oia i
kana hana e paa noi i keia manawa,
ma ke ano he enekinia poo, na ke
komisina o ka oihana wai ame sua.
He enekinia kalana mua o Fred
Ohrt, no ke aupuni kulanakauhale,
aka nae, ua waiho oia i kela oihana
i ke kau mua o ko John H. Wilson
noho meia ana, a lilo ae kela kulana
i ka mea okoa, me kona hoi ana aku
a noho hana me ka hui hana hala-
kahiki ma Molokai, a mai kela lianu
mai i kikooia aku ai oia e ke komi- sina wai ame sua, no ka hoi ana mai
e noho hana me kela komisina.
He mau la keia o na noi like
ole e waihoia ne nei imua o ke ko-
mite kuwaena Repubalika ame ke
komite kalana, no na hana iloko o
ke aupuni kulanakauhale; ma ka
manawa e lawe ae ai na luna oihana
hou i kohoia o ke kulanakauhale, i
ko lakou kulana ma ka mahina o
Ianuari ae nei. | HOPU HOU IA HE PAKE OI
LOA O NA HANA KARAIMA Ma ka Poaono aku nei i hala i
paa ae ai he Pake o Ho Loy ka
inoa i ka hopuia, no ka hewa aihue,
i na Makai A. R. Gonsalves ame
Kam Kwai, ma Kamaki Kuea, o
ia kona komo ana maloko o kekahi
o na rumi o ka Hale Lunalilo ma
ko alanui Beritania ame Kapiolani,
a lilo inia he mau waiwai lehulehu.
Ma ka hoakaka a ka Makaikiu
John R. Kellett, o Ho Loy, ka helu
ekahi o na lawehala ma Honolulu
nei, ma ka nui o kona mau mana-
wa i hopuia ai, me ke ahewaia, no
na karaima lehulehu; nolaila iwa-
ena o na lawehala apau i hopuia a
i hoopaaia o ka halepaahao, elike
me na moolelo o na lawehala e wai-
ho nei, o Ho Loy ka helu ekahi.
O ka manawa mua loa i paa ai
keia Pake maloko o ka halepaahao,
ma ka la 16 o Augate o ka 1893, a
i ka wa e pau ai kona manawa hoo-
pa'i hoopaahao, he manawa pokole
wale no kona e hele lanakila ai,
ua paa hou i ka hopuia, a noho no
maloko o ka halepaahao.
Iloko o na makahiki apau mahope
mai, e hopu mau ia ana oia no kela
ame keia ano hewa, a o ka manawa
loihi loa o kona helo lanakila ana,
he elua makahiki ae nei i hala, a
paa hou iho la i ka hopuia ma ka
Poaono nei.
O kekahi mea kupanaha, ma na
manawa apau e hopuia ai keia Pa-
ke, he like ole kona mau makahiki
ana e hoike ae ai, e pii ana iluna
i kekahi manawa a e emi loa mai
ana ilalo, nolaila ua pohihihi maoli
na makahiki oiaio loa o kela Pake. HOOKUI KE KAA ME KEKA-
HUNA, MAU NO NAE KA HOLO Mamuli o ka James Kekahuna hoo-
pii i hoopaaia aka ai he kalaiwa
ona, o Wernez Papetz ka inoa iloko
o ka halepaahao, no ka holo nui me
ka nana ole i ko ha'i pono.
Ma ke alanui mai Kailua mai ka
holo like ana ma! a laua, a hookuiia
mai la ko Kekahuna kaa e ke kaa
e kalaiwaia ana e Pepatz, aohe nae
he ku iho, mau no ka holo, a ua
hoao mai Ia o Kekahuna e alaa!"
iala no ka hoao ana e paa oia l ka
hopuia. I ka hiki ana mai i ke
keo haiki Ioa e pii mai ai i ka pali,
ua manao mai la o Kekahuna e hoo-
huli ae ana o Pepatz i kona kaa na
ka holo ana no Kaneohe, eia nae
ua hoohuli hou a ela oia i kona kaa
a hoomaka mai la ka holo ana nolu-
na o ka pali, a hooku'i hou mai la
me ko Kekahuna kaa; ma keia ma-
nawa i alualu mal a! o Kekahuna
iaia ahiki i ke alanui Kula, a loaa
mai oia malaila, a hoomaka ko laua
paee ana a ku'iia ka ihu o Pepatz
a laweia mai i ka halewai. Ma ke
kakahiaka Poaono mal kona hooko-
lokolo ia ana mamua o ka Lunaka-
nawai Steadman o ka aha hoomalu. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
