| NA HANA KOKUA MANAWALEA Elike me na makahiki i kaahope aku nei, ua hoea hou mai ka manawa a ko Hawii nei poe, e haawi ae ai no na hana ko- kua manawalea, e hoomaka ana ma ka Poakahi iho nei, a pau ma keia Poaono iho. Ma kahi o ka eha haneri me umi-kumamalima kaukani dala, ka waihona kokua no keia makahiki i makemakeia ai e loaa, no ka puunaue ana aku iwaena o na hale ame na home he iwakalua-kumamakahi ka nui, i kauka'i mai i na kokua ana aku a ka lehulehu. Ua haawi aku ko Hawaii nei poe, mai ka poe waiwai ahiki aku i ka poe ilihune, iwaena o na lahui kanaka like ole e noho nei maanei, no keia waihona kokua, a oi aku mamua o ka hu- ina i makemakeia ai, aole no ka makemake haawi wale no, aka mamuli o ka manaoio ana o ka lehulehu, aia iloko o kela haawi ana ma ke ano kokua manawalea, ua hoohauoliia aku ka poe iloko o ka poino, a ua hoomamaia ae hoi na manao o ka poe i loaa i ke kaumaha ame na popilikia o keia ola ana. Ma ka haawi ana i na kokua no keia waihona, ua kokua aku kela ame keia mea e noho ana ma Hawaii nei, i kona lahui ponoi iho iloko o ka pilikia, no ka mea eia ke pulamaia mai nei ma na home lehulehu i hookaawaleia he heluna mahuahua o na makaainana, o na lahui like ole, ka poe no lakou na kokua, i konoia mai ai na mea apau, e haawi ae elike me ka mea hiki. Aohe hana nui hiki ole ke hapaiia, mamuli o ka manao lokahi, pela no auanei ka oiaio loa, no ka lilo o ka huina i ko- hoia no keia makahiki, i mea maalahi, ke komohia na manao makee i ka lehulehu no keia hana kokua. Me he mea la aole he wahi e ae ma ka honua nei i loaa ai i na kanaka na hoopomaikai ana elike me ia ma Hawaii nei, aole wale no, mamuli o ko lakou kulana ulakolako o ke ola ana, aka ua hookaawaleia aku na mea e hoopilikiaia mai ai o ka noonoo, ma o na poino la ame na pilikia; a kakou e olelo maoli ae ai, ke hauoli nei lakou iloko o keia mau la o ke ola ana. I ka hapanui nae o na makaainana o Hawaii nei e hauoli ana, no lakou iho, i na pono ame na pomaikai a ke Akua i hoo- lako mai ai ia lakou, ua ili aku ke ko'iko'i maluna o lakou, ka puunauwe ana aku ia hauoli, iwaena o ko lakou mau hoa lahui, ka poe i hooneleia mai i kela hauoli piha ana, mamuli o na ulia pakalaki o keia ola ana, ka haawina i ikeia ma na wahi apau o ka honua nei. E haawi elike me ka mea hiki, a elike paha me ko kakou kulana Iako o ka noho ana, hookahi mea ano nui, e loaa ia ka- kou apau ka ike, ua haawi aku kakou no keia waihona kokua, no ka hoohauoli ana i ka lehulehu o ko kakou poe iloko o ka pilikia. HE AHAMELE HOU NA MISS LOUISE POHINA No ka poe o ke kulanakauhale nei, i lohe ole ia Miss Louise Pohina, i kona himeni ana, ma na ahamele elua ana i haawi ae ai maloko o ka Halekeaka Princess, ma ka Poaha ame ka Poalima, o ka pule mua o keia mahina, ua hoea mai i ka ma- nawa kupono loa no lakou e lohe ai i kona leo kani me ka nani, ma kana ahamele hope loa e wehe ana maloko o ka Halekeaka Princess, ma ke ahiahi o keia Poaha, e hoomaka ana ma ka hora elima. O ka poe i lohe i ka himeni ana o Miss Louise Pohina, ma na ahamele elua aku nei i hala, me he mea la, ua halihaliia aku lakou a komo iloko o kekahi o na halekeaka kaulana o na aina mamao, kahi i lohe mau ia ai na puukani kaulana, mamuli keia o ka nani ame ke kani maoli o kona leo i ka himeni. O na leo hoohaalulu a haanou paha o ka himeni ana, elike me kekahi poe a kakou i lohe ai, ma na ahamele i malamaia ma keia kulanakauhale, a maloko paha o na halepule, aole ia ma kela mau ahamele a Miss Pohina, aka he leo kani maoli kona, mailoko mai o ke kileo, kela haawina kilakila i loaa i keia lahui kanaka, e ku a hoohihi maoli ai ka manao, a e lealea ai no hoi ka pepeiao ke hoolohe aku. Ina he manao kanalua kekahi no ka holomua loa o keia kaikamahine Hawaii ma ka himeni, e hoopauia auanei ia kana- lua, ke hele ae e hoolohe i kona himeni ana ma kana ahamele i keia ahiahi ma ka Halekeaka Princess. Ke puapuai hou mai nei ka hohono o ka pokole o na dala oloko o ke keena o ka oihana wai o Honolulu nei; ka i no la ka hooponoponia ana o ke ano o ka lawelawe ana i na hana pili dala, ame ka malama ana i na buke moohelu waiwai, he kumu ia e kaawale aku ai ka ponalo o na hana poholalo, eia ka aole. Oiai he mahina wale no a oi i koe, alaila noho mai na luna oihana hou i kohoia o ke kulanakauhale, ma ka lakou oihana, he mea pono no e kaiehuia na kikania apau mamua ae o kela manawa, a noho mai na luna oihana hou, me na lima- hana hou, no ka hoonee ana aku i na hana o ke aupuni kulana- kauhale imua ma ke kulana holomua me ka maemae pu. Ma ka Poakahi iho nei i noho ae ai ka halawai a ka Aha- hui o ka Poe Kanuko o Hawaii nei. Maluna o keia ahahui i ili aku ai ke ko'iko'i o ka holomua o ka oihana kanuko ma Ha- waii nei. ka pohaku paepae o na pono ame na pomaikai kiekie loa o keia teritore, ka oihana hoi a ka poe hoinoino kalaiaina o na la aku nei i hala, i kipehi aku ai me na olelo kohu ole. E hoonaauaoia kakou e pono ai ma keia mua aku; ina aole ka oihana kanuko ma Hawaii nei, he keu aku a ka pilikia me ka poino maoli o na mea apau! Me he mea la, me ka manao maikai o ke ano hoaloha wale no ka Makai Nui Trask i kakau ae ai i kekahi leka, i ka papa o na lunakiai i pane no ka leka a ka papa i hoouna mua aku ai iaia, e kuhikuhi aku ana, i ka oi aku o ka pono i na lunakiai, e makaala ma ka lakou mau hana ponoi iho, mamua o ka hana a ka oihana makai; ua kui'o loa nae na hoa o ka papa no kela leka pane, a hoouna aku la i leka hou iaia i kela mau la aku nei, e kuhikuhi ana i ka Makai Nui Trask, e pono oia e kaiehu aku i na hana piliwaiwai ame na hana powa e lawelaweia nei ma keia kulanakauhale. Ina aole i kaa aku na hope makai nui o Oahu nei, malalo o na rula hooponopono o ke komisina makai, e pili ana i ko lakou hoopauia mai ka oihana aku, alaila he mea maopopo loa, i ke kohoia ana ae o ka Makai Nui Repubalika, ma o David L. Desha la, e huki aku ana no oia i na manu hulu like. Ikaika ka makani o ka pa ana mai ma ke Sabati aku nei i hala, ka mea nana i luku iho i na kumu maia a mokaki ilalo. Mahope o ka hoalo ana no na makahiki lehulehu ae nei i hala, mai lele ko kakou hauli, ina no ka hoea mai o ka ino i keia makahiki; pela iho la e maopopo ai ko ke Akua mana, a e hooiia ae ai ke kupono e lilo na kanaka, i poe maka'u i ke Akua, aole e lilo i poe kuulala o ke ola ana. | Nuhou Kuloko Mahope iho o ka hoohala ana i kekahi mau pule lehulehu ma Amerika, i huli hoi mai ai ka Puuku Henry C. Hapai, ma ka mokuahi Maui, no keia kulanakauhale ma ka Poalua iho nei. Ma ka mokuahi Maui o ke ku ana mai ma ka Poalua iho nei, i huli hoi mai ai ka Lunakukeawa Mrs. Jennette Hyde no Honolulu nei, mahope o kona hoohala ana he elua mahina ma Wakinekona. E haawi hou ana o Miss Louise Pohina he ahamele maloko o ka Princess Theater ma ka hora 5 o keia auwina la mamuli o na noi a ka lehulehu i nui ka makemake i ka ui o kona leo ame na himeni. Pihakui oloko o ka pa kinipopo hou ma Kamoiliili i na kanaka ma ka La Hoopau Kaua, ka Poaha o ka pule aku la i hala aku la, a wawalo ka leo i na leo uwa o na kanaka. Ma ka Poakahi iho nei ka la hope no ka hookaa ana i na auhau waiwai ame loaa makahiki, a he laina loihi o ka poe hookaa auhau ka i kulaina maloko o ke keena auhau o ke kulanakauhale ma ia la. Ma keia pule e hoomaka ana ma ka Poakahi nei he pule Hoonaauao keia, a ua kauohaia na kula apau o ka mokupuni o Oahu e malama; ua hoakakaia ke kumuhana no kela ame keia la o ka pule ahiki i ka Poaono ka la o ka lehulehu. Ke noii ponoia mai nei e ke kiure ke kumu o ka pokole ana o $1400 o ka oihana wai o ko kulanakauhale iloko o ka manawa mawaena o Okatoba 18-25, ka manawa a Russel V . Roberts e noho ana ma ke ano he lunahoohana no ka oihana wai. Iloko o ka manawa e pa ana ka makani me ka hele uluulu ma ke Sabati iho nei, elua mau waapa i kahuli malalo ae nei o Puuloa, a e ole ka waapa mahu o Alika Dow-sett nana i kii aku a kolo ae a pae i kula. O Rafael Alardi, ka luina i houia ai me ka pahi iloko o ka wa o ka hakaka ana me kona hoapaio ma ke alanui Liliha ame Moi, a i hoihoiia aku ai i ka Halema'i Moiwahine ma ka po o ka Poaha i hala ua make oia ma ka auwina la o ka Poakahi nei. Mahope o ka ulupa ana a ka makani me kona inaina i na kumulaau ame ka hoomaemae ana i na ea maea o ke kulanakauhale no ka manawa pokole ua hoi hou mai ka malie a kona mau, o na alina nae a ka makani i hana iho ai oia ka i ikeia aku ma na wahi like ole o ke kulanakauhale. He heihei waapa ka kekahi poe o ka hoolala ana ma Kaneohe ae nei o na waapa i hoonana a i holo ma ia la ua piha i ke kai a e ole e holo ma ka aoao lulu o kahi mokupuni one, malaila i ka ai i ka liu a pau a hoi hou mai no ka uwapo. Mahope iho o ke kaama'i ana no kekahi manawa pokole wale ae nei no i hala, i pauaho mai ai o William A. Yong, o Kamoiliili, he mea ohi aala noluna o ke kaa uwila, i keia ola ana, ma ka hapalua o ka hora ewalu o ka po o ka Poakahi iho nei, a ma ka auwina la o nehinei, i hoomoeia aku ai kona kino wailua ma ka ilina o Kamoiliili. Ma keia pule, e hoomaka ana mai ka Poakahi nei a ka Poaono o keia pule, lehulehu na komite noi dala i kaahele ae ma na wahi like ole o ke kulanakauhale no ka Uni- ted Welfare; he huina o $415,000 ka i makemakeia no ke kokua ana i na halema'i, na home o na hapau- ea, a pela aku he 21 ka nai. Ma ka auwina la o ka Poalua iho nei, i noho ae ai ka halawai a na komite kalana me teritore o ka aoao Repubalika, no ka noonoo ana i na palapala noi oihana , a ka poe i makemake e hookohuia aku ma na kulana oihana lehulehu, ma ka manawa e noho mai ai na luna oihana hou o ke kulanakauhale o Honolulu nei. Ma kahi o ka elua-hapalima o ka huina nui o ka waihona kokua manawale'a i loaa ma ka Poakahi iho nei, i kulike ai me na hoike a na komite o ka waiho ana ae i ke keena poo o ka waihona kokua. Ma ka mokuahi City Los Angeles, e holo aku ai o Mr. Charles E. King, me kana puulu o ka poe himeni me hoikeike tabalo no Los Angeles, ma keia Poaono, e hala ai ia lakou kekahi manawa loihi e hoohala ai ma Amerika, mamua o ka huli hoi hou ana mai no Honolulu nei. | Nuhou Kuwaho MOSCOW, Nov. 9.— O ke ao ana o na haumana apau o na kula nui o na kama a elua i ka oihana koa ke kauoha i hoopukaia mai e ke Komi- sina Kaua o Rusia. SAN FRANCISCO, Nov. 9.— He eiwa mau lala o ka uniona a na ka- mana i hoopiiia ae ai maanei no ka pepehikanaka, ka hoeha ame ka ohu- mu, i hoole i ko lakou hewa ma ka manawa i hookolokoloia ai ma keia la. Ua ulu mai keia mau hoopii e ku-e ana ia lakou mamuli o na hau- naele olohani koi ukuhana kiekie, a o ka hopena o ia ka pepehiia ana a make o kekahi kanaka kamana i ko- mo ole i ka uniona. LONDON, Nov. 11.— Ua hooholo ka ahakuka a na elele e hoamana aku i ke komite no ka hoomau ana aku i na kukakuka ana me ke au- puni Pelekane no ka hoopau ana i ka olohani a ka poe eli lanahu i hoomaka ai iloko o Mei i hala. Ua hoike mai keia hooholo ana a ka poe eli lanahu ua haawipio lakou i ko lakou mau manao maluna o ka ninau e pili ana i na hora hana. LONDON, Nov. 12.— He lono ke- lekalapa i ka Exchange Telegraph mai Stockholm mai ke hoakaka ana no na wa olelo ua hoopalauia ka ke Keikialii a Hooilina Kalaunu Olva o Norewai i ke Kamaliiwahine Mar- tha, ke kaikaina o ke Kamaliiwahine Astrid, i mare ai ma kekahi manawa kokoke aku nei i ke Keikialii a Hoo- ilina Kalaunu Leopold o Beleguma, a e hoike kekeia ae ana ia hoopalau ana o laua i ke akea. LAREDO, Tex., Nov. 13.— He iwa- kalua-kumamakolu kaukani poka pu raifela i manaoioia ua hookomo ma- luia mai iloko o nei mai Amerika mai i paa i ka hopuia ma Nueve La- redo, Mekiko. KANSAS CITY, Nov. 10.— O ka mokulele ekolu mikini lawe ohua o ka laina mokulele a ka National Air Transportation Company, oiai ia e lele ana no ka manawa mua no ka hoao ana maluna o ka lewa mai Ki- kako a Dallas, Texas, ua hoea mai ianei ma ka hora 6:30 o keia ahiahi. Ua haalele aku ka mokulele o ka laina hou ia Kikako ma ka hora 9:55 o ke kakahiaka o nehinei, a e lawe ana he pailaka, he kanaka ha- na mikini ame eono mau ohua. Ua hoomaha iki ia ma Moline, Ilinoi, hookahi hora ame kanaha minuke. KANSAS CITY, Mo., Nov . 10.— Ma ka manawa o weheia ai ka uhi o eha mau papa keleawe hoomanao e kau ana na inoa 441 o ka poe i make o ke Kulanakauhale o Kansas nei, ua hoomakaukauia ke kia hoomanao o ka Liberty no kona hoolaaia ana ma ke kakahiaka o ka la apopo. Na ka Peresidena Coolidge e ha- awi ana i ka haiolelo hoolaa. O ka Moiwahine Marie o Rumania, oiai oia e holo ana i ka hikina mai ke kapakai mai o ka Pakipika, kekahi e hele ae ana e makaikai i ke kiahoo- manao ma ke ahiahi. HE HOU PAHI KA HOPENA O KA HULAHULA Aneane loa e lilo i hihia pepehi- kanaka ka mea i hanaia ma ka hale hulahula ma ka po o ka Poalua nei ma ke kihi o na alanui Liliha ame Kula, ma ka manawa i houia ai ka puuwai o Rafan Alardi, he luina no- luna o ka mokuahi U. S. S. Kuba, e Max Fortes, a ua paa ae ua kanaka hou pahi la i ka halewai no kona hookolokoloia mai. O ke kumu i ala mai ai o ka hoo- paapaa mawaena o kela mau kanaka mamuli ia o kekahi kaikamahine o ka hale hulahula o ka Liberty Hall, ua makemake like keia mau kanaka i kela kaikamahine i hoa hulahula, a no ka paee o no kanaka ua hoole ke kaikamahine i ka hulahula ana me kekahi o laua. Ua lilo keia ho- ka ana o laua i kumu hoopaapaa ma- waena o na kanaka, a no ko laua hoopaapaa loa ua kipakuia mai Ia laua e hele iwaho mailoko mai o ka holo. Ia laua i hiki mai ai maluna o ke alanui ua hoomaka hou ko laua hoo- paapaa ana, a o ka ka poe e nana aku ana mea i ike aku o ia ke kahe o ke koko o Alardi mamua o kona umauma, ia manawa i komo aku ai ka poe e nana aku ana i ko laua hakaka ana e uwao. Ua laweia mai o Alardi, ke kanaka i ku i ka pahi, i ka halema'i o na poino ulia, a no ke ko'iko'i loa o kona eha ua hoi- hoiia aku i ka Halema'i Moiwahine. Aohe i maopopo kona palekana ae. HOOMANAOIA KA LA HANAU O KA MOI KALAKAUA Me ka hae Amerika ame ka hae Hawaii e welo ana i ka makani, ma- luna o na pahuhae o ka halealii, ka hale i noho moi ai o David L. Kala- kaua, i hoomanaoia ae ai kona la hanau, ma ka Poalua iho nei, ina nei no kona ola, o ka piha ana ia o kona mau makahiki i ke kanaiwa. Ua hanauia ka Moi Kalakaua ma ka la 16 o Novemaba, o ka 1836, a make ma Kapalakiko i ka makahiki 1891, he elua makahiki mamua o ka hookahuliia ana o ke aupuni moi o Hawaii nei, iloko o ka 1893, i ka wa i pii ae ai kona kaikuahine ka Moi- wahine Liliuokalani, ma ka noho kalaunu. Hoko o ka manawa e nohoalii ana o Kamehameha IV ame Kamehame- ha V, ame Lunalilo, e paa ana o Ka- lakaua i kekahi mau kulana oihana ko'iko'i iloko o ke aupuni; a ma ka la 12 o Feberuari, 1847, i kohoia ai oia i moi no Hawaii nei, a ma kela kulana oia i noho ai ahiki wale no i kona make ana maloko o ka Ho- kele Palace ma Kapalakiko, iloko o Ianuari, o ka 1891, a na ka moku- kaua Charleston i hoihoi mai i kona kino wailua no Honolulu nei. Mawaho ae o na hae elua i hukiia | |