Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 43, 28 October 1926 — Page 1

Page PDF (1.54 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii
Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau
BUKE LXV-HELU 43 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, OKATOBA 28, 1926 NA HELU APAU 6434
MAKE ELUA MAU PILIPINO
MAMULI O KE KIANA PAUDA
Pa-hu ke Kiana Pauda Oiai e a Ana ke Ahi no
ke Koala ana i na i'a—Make ka Ekolu o na
Pilipino Mahope Mai ma ka Halema'i
KOHU OLE NA KU-E A NA
DEMOKARATA IA HOUSTON
— Hoakaka ka Loio Kuhina Lymer i Kona Ma-
nao Kanawai no ke Kupono o Victor Kaleo-
aloha e Paa i ke Kulana Elele Lahui
HE LEKA HAMAMA I NA
KANAKA O HAWAII NEI
Halawai me ka
Make Ulia he
Kaikamahine
Hooku'iia Oia e ke Kaa Oto-
mobile me ka Nui o na
Poino Maluna Ona
HIKI OLE KE ALO AE
MAI KELA POINO MAI
Loaa ka Poino i ke Kamaiki
me ka Ike Aku no o Kona
Makuahine Ponoi
Mamua pono mai o ke alanui o kona home, ma ka Helu 65 Alanui Dowsett, ma ka hora ewalu a oi o ke kakahiaka o ke Sabati aku la i hala, i hooku'iia ae ai he kaikamahine o Jane Worrall ka inoa a nona hoi na makahiki he ehiku wale no e ke kaa otomobile o hookeleia ana e Shigetaro Matsuo, a no ka nui o na poino i laau aku maluna o kela kaikamahine i make ai oia mahope mai.
Ma ka moolelo pokole e pili ana i kela ulia poino, e paani ana ka kela kaikamahine ma ka aoao o ke alanui me kekahi popoki, ua kahea aku la kona makuakane iaia e hele mai imua ona, mamuli o kela leo kahea, ua holo mai la ke kaikamahaine uuku mai kekahi aoao mai o ke alanui, no kahi e loaa mai ai kona makuakane, me kona aloalo ana nae, mahope o kekahi kaa lawe hau e ku ana n. i ke alanui.
I ka oili ana o ke kaikamahine uuku ma kekahi aoao o ke kaa lawe hau, o ka manawa hookahi no ia i oili mai ai o ke kaa otomobile o Vivian Dwyer, e hookeleia ana e Matsuo, a hooku'iia mai la ke kamaiki e kela kaa. me ka hilu ole ke alo ae, mai ka halawai ana me ka poino.
Aole no he ikaika loa o ka holo ana o ke kaa'i kela manawa, eia nae aole e hiki i ke kiakaa he hoalo ae i ka holo ana o kona kaa ma kahi okoa, oiai aole oia i ike mai i kela kaikamahine, ahiki i ka oili ana ma-mua pono o kahi a kona kaa e holo aku ana.
Ua hoopaaia ke kaa me ka hikiwawe, a ua hookauia hoi ke kaikamahiane poino ame kona makuakane maluna o kela kaa, a laweia aku no ka halema'i o na poino ulia, a mailaila ae no ka Halema'i Moiwahine. Ua nui maoli na poino i kau aku maluna o kela kaikamahine, o ia ka haki ana o kona mau lima ame na wawae, a ua naha pu hoi ke poo. a mamuli o kela mau poino nui, i make ai oia ma ka hora ekahi a oi o ka auwina la o kela la.
O ka mea ku i ke aloha ma kela poino, aia ka makuahine o ke kamaiki ma Amerika kahi i kakali mai ai o ka hoea aku o kana kane me ka laua mau kioki, no ka mea ua hoolala o Mr. Worall e haalele iho ia Honolulu nei ma nehinei aku la, ua hiki ole nae, ma o keia haawina l;." .'naha i ili mai maluna ona.
EONO KAA I AIHUEIA LOAA
HOU NAE ELUA KAA
Maumaua na hana aihue kaa maloko nei o keia kulanakauhale, i kela ame keia manawa, me he mea la e hakilo mau mai ana ka poe aihue. ma na wahi pouliuli, a i ka manawa a na ona no lakou kekahi mau kaa e kaawale aku ai, o ko lakou manawa iho la ia e holo mai ai a kau maluna o kela mau kaa, a holo aku no na wahi like ole o ke kulanakauhale nei, a lakou i makemake ai.
Ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, i waihoia a'e ai na hoike i ka halewai, no ka aihueia ana he eono mau kaa otomobile, eia nae ho elua o kela mau kaa i loaa mahope mai.
Ma ka hora ehiku a oi aku o ke kakahiaka o kela Poakolu, he kaa otomobile Ford, ka i lilo i ka aihueia mai ka alanui Sheridan aku.
Ma ka hora umi o kela la no, ua lilo aku la he kaa kalaka Ford i ka aihueia mai ke alanui Kula aku; ma ka hapalua hoi o ka hora elima o ke ahiahi ana iho, i lilo hou ai he kaa Ford mai ke alanui Uniona aku.
Ma ka hapalua hoi o ka hora ehiku o ka po ana iho, i aihueia ai he kaa otomobile mai ke alanui Lunalilo aku, a mamua o ke kani aua o ka hora umikumamalua o ka po ana iho, i lilo hou ai kekahi kaa; eia nae ua loaa hou no kela kaa, i kona ona, pela hoi me kekahi kaa okoa aku, he makai ka mea i loaa ai ia kaa.
No na kaa otomobile elua i loaa hou ai, aolo he mau poino i ikeia maluna o kela mau kaa, k.e wale no ka pau ana o ke gesoline, o ke kumu paha ia o ka haaleleia ana e ka poe aiahue a loaa aku ai ma na wahi o ka haaleleia ana
Kakoo o laukea i ka Moho Elele a na Repupalika
Hoakaka Oia no ka oi Aku o
ke Kupono me ka Ma-
kaukau o Houston
MAKEE LOA OIA NO KA
HOLOMUA O HAWAII
Makemake Oia e Kohoia ka
Elele ma ka Aoao e Loaa
Ai ka Holomua
Aole he mea maa ma Hawaii nei, ke kakooo ana o kekahi Demokarata ko'iko'i i na moho o ka aoao Repubalika; aka ua ikeia nae, ke kakoo ana o kekahi Demokarata, elike me Konela Curitis P. laukea, iloko o keia kau hoouka kalaiaina, i kona manawa i oili mai ai a ku iwaho, me ka hoakaka ana ae i kona manao, no ke kakoo ana i ka moho elele lahui Victor Houston, ma ka aoao Repubalika.
No na makahiki lehulehu i kaahope aku nei, ua pili mau no o Konela C. P. laukea, me ka moho elele lahui o kona aoao kalaiaina ponoi iho a i ole ua noho hamau oia me ka hoakaka ele ae i kona manao i ke akea, no ka ninau elele, i keia kau koho baloka nae, ua huli mai oia a kakoo i ka elelo a ka aoao Repubalika; aole nae malalo o na kumu maikai ole, aka mamuli o kona manaoio, ma o ka aoo Repuba-
lika wale la no, a ma o ka elele Repubalika la hoi i Wakinekona, e hoomauia ai ke kulana holomua o Hawaii nei.
Ma ka manaoio o Konela C. P. laukea, ua loaa ia Houston, ka ma-kaukau piha ma kona ano he elele mai Hawaii aku nei, e hana ai me ka holopono loa ma Wakinekona, no ka pono o keia teritore.
li'.',' kii. p'o u o ii-LiOukoa. O keu; te-
ritore, wahi hou a Konela laukea, ua hoea mai i ka manawa a Ha-waii nei, e hoouna ai i kekahi elele i ka Ahaolelo Lahui, no ka mea o ka ninau pili auhau dute, kekahi ninau nui e hapaiia mai ana ma keia kau Ahaolelo ae, o ka hoemi ana iho i ke ana auhau, me ka nana ole i kona uuku, e lilo ana ia i mea hoopilikia i ka holomua o Hawaii nei.
Wahi hou ana, ua hoea mai i ka manawa a ke teritore o Hawaii nei, e hoouna ai i kekahi elele i ka Ahaolelo Lahui i pili me ka aoao e ku ana no ka palekana, aole hoi no kekahi mea i waiho aku iaia iho malalo o ka loina o ke ana auhau dute no ka loaa aupuni wale no.
MAI KOHO KAKOU IA M.
PACHECO!
I ka Nupepa Kuokoa; Aloha kaua: — Heluhelu iho la au i ka moolelo o na haiolelo kalaiaina, o ka po o ka la 25 o Okatoba nei mai ka aoao Demakarata mai, he ku maoli i ka hoohaahaa me ke kupono ole.
Haiolelo ae la o Pacheco, kekahi moho Demokarata e alualu nei i ke kulana lunakiai, e hoohaahaa ana i ka moho paahae o ka aoao Repubalika Victor Kaleoaloha Houston penei:
"Mahope iho o ka la 2 o Novemaba, e loli ana kona inoa. I keia mauawa o Kaleoaloha, mahope iho
o ka la koho baloka, o Kaleomake."
E ka lahui Hawaii e, e ae ana anei
kakou i keia moho Demokarata e hoohaahaa ia kakou, na Hawaii. Ano la e aokanaka mai kakou! E ala, o ku a maloeloe, a e koho me ka manao lokahi ia Kaleoaloha, a e waiho malie aku i keia moho waha lepo ame kana moho e painuu nei,
i kauhale.
E hoike ae kakou i ke akea, he lahui makee, kakou i ko kakou inoa maikai me ka inoa maemae, aole hoi e lanakila mai B,. kanaka waha lepo o keia ano e wahaa ai ia kakou. E hoike kakou i ko kakou manao lokahi mo ke kupaa ame ko aloha oiaio ma ke kapae loa ana i ka inoa o Pacheco mailoko aku o ko kakou noonoo, a hoea mai i keia Poalua ae, o hoike ae ia kakou imu!. o ke ao holookoa he lahui makee ka lahui Hawaii? ka inoa maikai.
E -lMpae loa i ka inoa o Pacheco, mai koho iaia, i kumu nona o ike iho ai, aole kakou na Hawaii ' make-make i na olelo pelapela e lanakila maluna o ka oiaio.
Na ka Makua Lani uo e malama a e haawi mai i ka lanakila kamahao ia Victor Kaleolaho Houston. Ko hoike e mai nei no na lani i na hiona no ka lanakila kamahao e loaa ana i ka aoao Repubalika ma keia Poalua ae.
Ma ke kupaa ko kakou ikaika a lanakila!
HAWAII OIAIO.
O kekahi o na kumu ku-e i hoala-
A, ae o ka poe haiolelo o ka aoao
Ia- ''e.i'a.l?., e kapa ana i ko ku-
7 , ole o Victor Kaleoaloha Hous-
ton k.i moho elele lahui a ka aoao
Repubalika e holo elele nei no ke
^. nu, he luna oihana oia iloko o
-.; -.hana koa, a aole i lawa iaia
-=. makahiki e noho ai ma Hawaii
n-amua o ka hiki ana ke paa
'-I-i.-! lii kulana oihana aupuni, ua
-K'". mai nei ka Loio Kuhina
- '-- iwaho, a hoakaka i kona ma-
-i-. kanawai, o hoike ana no ke
. -.-.-i^:-.' o ka moho elele Repubalika
---. na ano apau, e paa ai i ke ku-
lana elele lahui, ina oia e kohoia
--ia puka ma keia kau.
Wahi o ka hoakaka a ka Loio
Kuhina Lymer, o na kumu o lawe
- - " ia nei, ma ke ano he maunu
baloka, ma ka aoao o ka poe
M--.lelo Demokarata, no ka pulapu
e --. i ka manao o na mana koho,
aohe pololei iki, no ka mea na kaa-
wale loa o Victor Kaleoaloha Hous-
ton mai ua mea a lakou e olelo
. - nei iaia, elike me kona ma-
- - kanawai mahope ae nei.
Ua nui na wahi i kamailioia ai ke
"- . - --. ole o Houston, e paa i ke
----i elele lahui, ina oia e kohoia
.' ; i puka, a no ka uluhua o ke
"-. —'!;-'- Kuwaena Repubalika, i na
- - k-'bu ole o kela ano, e a'o lie-
" a ana i na aiana koho baloka,
- ilia ua ui okoa ia mai ka Loio
": --n Lymer, no kona manao ka-
---'%-. no ke kupono ame ke ku-
:- m o'e o Victor Kaleoaloha Hous-
ton --- ^ paa ai i ke kulana elele lahui,
a - 3 keia iho kana pane, ma kona
manao kanawai:
No ka manawa i aneane e piha
ka 17 makahiki i lilo ai o Houston
he mea noho ku i ke kanawai no
; - .-. teritore. O keia ka mea nana
i-i.-w4 -^u iaia i ^a pono apa w i
' -. i i kela ame keia makaainana
a aku o Hawaii nei, a koe wale
-- i kona manawa maoli i'oko o ke
kaua, aole e hiki iaia ke koho ba-
loka, malalo o ka Pauku 63 o ke
Kanawai Kumu. I kona manawa
i '- iawale mai ai mai ka noho hana
? -^ maloko o ka oihana kaua, ua
hookaawaleia aku keia kaupale ana
-- nio o ka Pauku 63, a lilo mai la
- -. i mea koho baloka i hookupono-
Nolaila ua kupono oia ma na
'-- apau ma kona ano he moho no
- " kulana elele i ka Ahaolelo La-
m no ka mea:
- - He makaainana oia no na
Mokuaina Huiia;
"(b) Ua piha iaia na makahiki
he 30; a
" (c) Ua noho oia maloko o ka
Paeaina Hawaii a oi aku
manuia o 'ekolu makahiki'
(o ka mea oiaio nae he
17 makahiki) a he mea
koho baloka kupono i keia
wa.
"Aole he wahi kahua iki ma ke-
kahi ano e koiia mai nei aole i ku-
pono ko Kapena Houston ma ke ano
pili kanawai e hana ma ke ano he
elele no kakou maloko o ka Aha-
olelo Lahui.
No ka Maopopo Ole ke Kumu
"Me he mea la ko koi nei ke-
kahi poe i ka nana aku, ua kupono
ole o Kapena Houston mamuli o ke-
kahi mau manao o na kanawai fe-
derala, aka nae ua hookahuaia keia
koi ana maluna o ka maopopo ole
i ke kanawai.
"He mea paha e ake'ake'a mai
ana ia Houston, mai ka lilo ana
i elele lahui na kakou, ma ka Pau-
ku 3234 o na kanawai hoohuihuiia
o na kanawai hoohuihuiia o na Mo-
kuaina Huiia (1925), mamua ae o
kona hoololi koke ia ana iho nei
iloko o Mei, 1924, aka nae o ua
Pauku 3231 nei elike me ia i hoo-
loliia ai a e mana nei no elua ma-
kahiki a oi i kaahope aku la, e
hoakaka maopopo ana ia, o na hoo-
kapu ana maloko o ke kanawai,
"aole i pili i na aliikoa i waiho
i ka oihana oloko o ka oihana koa
ame ka oihana kaua. A malalo po-
noi o keia pauku, i hookohuia mai
ai ka Lunakanawai Massee, he alii-
koa i pau ka noho ana iloko e ka
oihana koa, e ka Peresidena Cooli-
dge, i lunakanawai kaapuni no Ho-
nolulu nei.
"O kekahi pauku o na kanawai
hoohuihuiia o na Mokuaina Huiia,
i uiia i kekahi manawa ma ke ano
he hooia no ke kupono o Houston,
o ia ka Pauku 1860 o na kanawai
hoohuihuiia, aku nae aole i pili kela
pauku ia Hawaii nei, malalo o na
manao o ka Pauku 3 o ko kakou
Kanawai Kumu.
"Ua hiki ia'u ke hoakaka me
ka hopohopo ole, ua kupono ke Ka-
pena Houston ma na ano apau e
hana ma ke ano i elele no kakou
iloko o ka Ahaolelo Lahui. Aohe
kahua iki o kela manao no kona
kupono ole i elele no kakou."
Malalo ae no o Puulea, ma ka
auwina la o ka Poaha aku nei i
hala, i halawai ae ai he elua mau
Pilipino me ka make ulia, a pakele
mai hoi ko laua hoa mai ka make
mai ma kela manawa, mamuli o
ke pa huia ana e ke kiana pauda i
koho wale ia aku, na kela ]"(-. Pili-
pino no a i ole mai kekahi poka
mai paha, i wela aku i ke ahi a la-
kou i ho-a ae ai.
He poe Pilipino limahana kela a
ekolu, no ka mahiko o Aiea ma kela
Poaha, ua hele lakou i ka li'''ni ;;
na ka Papu Kamehameha. Ua loaa
nui no ka i'a ia lakou, a me kela
i'a, i hoi mai ua poe Pilipino nei
nouka o ka aina, a hoomaka aku la
e ho-a i kekahi ahi no ka hoomo'a
ana i ka lakou i'a. no ka ai ana i
ko lakou aina awakea.
Oiai ke ahi e a ana, a e noho ana
hoi na Pilipino ekolu me ka nanea,
aia hoi ua pa-hu ae la kekahi mea,
me ka maopopo ole ia lakou, me ka
nui o na palapu i loaa ia lakou
ekolu.
Ua loheia kela mea pa-hu e na koa
o ka Papu Kamehameha, a na lakou
i hoihoi awiwi mai i na Pilipino
poino no ka halema'i ma Kahauiki,
a malaila i make ai he elua o lakou,
a kamau mai ke ola o ka ekolu o
lakou, eia nae ua make no oia ma-
hope mai.
I kulike ai me ka moolelo pokole
no ka make ana o kela mau Pilipino,
ua hoole ka he elua o lakou aole
lakou i hele i ka lawai'a me ke
kiana pauda, i ka manawa i nokeia
ai i ka niele e na kanaka o ka oi-
hana makai, ame na aliikoa, a h''
hookahi hoi o kela mau Pilipino i
hoike ae, mamua o kona make a" .
ua hele lakou i ka hoopa-hu, i'a i
ke kiana pauda.
No ke kuhihewaia nae, malia pa
he poka ka mea o ke pa-hu nn
ka wa i wela ai i ke ahi, ua iu
kahi a na Pilipino i ho-a ai i k^
i ka huli e na aliikoa, aole lie n.
hoailona, i loaa aku ia lakou no ke-
kahi poka, no ka mea ina he poka
ka mea i pa-hu ai, e ikeia ana no na
apaapana hao kila ame kekahi mau
mea e ae, i ike mau ia ma na poka.
No ka hooholo ana nae i na kumu
oiaio o ka make ana o kela poe Pili-
pino i kahaia ai na kino o na mea
i make ma ka Poalima nei, a o na
ike i loaa mai ma ka nana ana a
na kauka, e waihoia aku ana imua
o ke kiure koronelo.
NO KA LELE HOU ANA MAI O
KA MOKULELE I HAWAII NEI
KA HANA E HOOLALAIA MAI
LA
WAKINEKONA, Oct 1.—No ka lele hou ana aku a kekahi mokulele mai Amerika aku nei a Hawaii ka hana i aneane e maopopo loao ina e holopono ana ka lele ana mai a kekahi o na mokulele e hoolalaia mai nei ma ka hapa hope o keia mahina, elike me ia a ke keena o ka oihana kaua moana o ka hoakaka ana ae i keia la.
I kulike me ia a ke keena kaua moana o ka hoike ana ae he elua mau mokulele PN-10, he mau mokulele i hoonuiia ae mamua o na mokulele PN-9 i lele mua ai i Hawaii i ka makahiki i hala, e haalele aku ana ia Verekinia ma ka la 19 o Okatoba, a i ole mahope iki aku paha o ia manawa, me ka hoomaha ole, ahiki i Colon, Cuba, a ma ke kaei ao o ke Alawai, ma ke alahele mai o Cuba.
O ka Lutanela Harold Barlett ka
i hookohuia aku i pailaka nana e
lawe mai i na mokulele mai Vere-
kinia ae a ke alawai o Panama, me
ekolu mau aliikoa e ae ame hookahi
kanaka no ka hookele ana ia mau
mokulele. O ka mamao e hookeleia
mai ai ia mau mokulele he 1806
mile. Ua manaoia ua mau moku-
lele la e laweia ai a hoea i San Diego.
Kaleponi. Ina e ikeia ana ka holo-
pono o ka lele ana mai a ia mau
mokulele, alaila e hoomaka koke ia
ana ka lele aku no Hawaii, o ia ka
hana a ka oihana kaua moana e
hoolala mai nei.
Aohe i holopono ka lele mua ana a ka mokulele no Hawaii. He ekolu mau mokulele i hookaawaleia no ka hoao ana—elua mau mokulele PN-9 ame hookahi mokulele Moeing, poino ka mikini o ka mokulele hope. Aohe i hiki ae ka mokulele Boeieng i Kapalakiko i ka manawa kupono no ka lele like ana me na mokulele e ae, aohe no i lele iki aku. O kekahi o na mokulele PN-9 he mau hora kakaikahi wale no kona i ka lewa a haule iloko o ke kai mamuli o ka haki ana o ka laina aila. O ka lua o na mokulele a e hookeleia ana e ke Kapena John Rogers ua pau kona gasoline, ma kahi aneane e ike aku ai i na kapakai o Hawaii, a haule iho la iluna o ka ilikai, a no na la he umi ka holo ana aku maluna o ka ilikai a ma kahi he 15 mile ka mamao mai Kauai mai loaa i ka mokuluu R-4, a koloia ae a pae i Kauai.
HE HOOMAIKAI PALENA OLE.
I na hoaloha lehulehu, na maka-
maka ka ohana no hoi, i ka Aha-
hui Kamehameha ame ka Ahahui
Hoonaauao o na Hawaii, na lima-
hana o ka oihana kukeawa, ame ka
lehulehu apau o ka poe i komo pu
mal me a'u iloko o ko'u mau hora
o ke kaumaha ame ka luuluu no kuu
wahine aloha (Annie Mana i haale-
le mai i keia ola ana, ma ka la 7 o
ka mahina o Okatoba nei, ka poe
hoi i haawi mai i ka lakou maka-
na pua, no ka hoohiwahiwa ana iho
i ke kino wailua o kuu mea aloha,
a i ka'i pu aku ma kana huakai
hoolewa, no oukou apau ka'u hoo-
maikai piha, no ka oukou mau mea
i hana mai ai no'u, a'u e poina ole
ai iloko o ko'u mau la apau o ke
ola ana ma ka honua nei.
Ke nonoi aku nei au i ko oukou
PEPEHIIA HE WAHINE MA'I, E
KA MEA AIHUE
Oiai e waiho ana maluna o kona wahi moe me ka ma'i maloko o kona home ma kahi kokoke ana i ke Alanui Young ame ke Alanui McCully, i pepehiia ae ai he wahine Kepani nona ka inoa o Yoshimatsu Naka, o kekahi opio Hawaii, o ke komo aihue ana maloko o kona home, ma ke awakea o ka Poalima nei, a mahope iho
o ka pepehi ana i kela wahine ma'i
i hoomaka aku ai ke kolohe e holo,
no kona palekana
Ma ka hoakaka a kela wahine Kepani, oiai no oia e waiho ana i ka ma'i maluna o kona wahi moe, ua ike mai la oia i ke komo ana aku o kekahi opio Hawaii noloko o ka hale, mamuli o ke oki ana i ka uwea liilii ma ka puka.
I kela opio ka maloko o ka hale, ua hoomaka aku la oia e kuekaa i na ukana apau o loaa aku ana iaia, ma ke ano aihue, aia no nae ka wahine ma'i ke nana mai la i ka haua a kela opio.
I ka loaa ana aku nae o ka ike i ka mea aihue, he wahine kekahi o waiho mai ana iluna o ka moe, a ua lona pono hoi kana hana aihue, ua hele mai la oia a hahau aku la i ka wahine ma'i me ka pauku laau ma kona poo, a mu ka umauma, a no ka nui o kona eha, a no ka hoopakele ana ae no hoi iaia, mailoko mai o ka poino, ua noke okoa ne la ka wahine Kepani i ka uwa, na kela leo uwa, i kono aku i ka mea aihue e Lolo.
Ua lohe mai la nae ka poe o noho kokoke mai ana i ka hale o ka wahine Kepani i kona leo uwe, a holo mai la lakou iloko o ka manawa kupono loa, i ike aku ai i ka holo o ka mea aihue, a iloko no hoi o ia ma-nawa hookahi, i hoounaia mai ai ka lohe i ka halewai, no ka hoouna ana aku i ke kaa maka'i, no ka lawe ana mai i ka wahine ma'i no ka halema'i.
Ma ka halema'i o na poino ulia i nanaia ai kahi i eha o kela wahine, ua hele kona poo ame ka umauma a uliuli, o kela na wahi i hahauia ai i ka laau o ka mea aihue.
Mahope iho o ka haawiia ana O kekahi laau, no ka hoomama ana ae i na ehaeha o ka mea poino, i hoihoi loa ia ni oia noloko o ka Halema'i Moiwahine, no ka lapaauia mai.
No ka hookolo ana nae mahope o ka meheu o ka mea aihue, ua hoounaia aku na makaikiu, no ka huli ana i kekahi kanaka, i hoikeia aku ai ia lakou kona mau ano apau, elike me ia a ka poe na lakou i ike iaia, oiai e holo ana mai ka hale aku o ka wahine ana o ka pe-pehi ana.
He mau anoano opihi mai Iapana mai no ke kanu a hooulu ana ma Ha-waii nei ka ke Dr. lshikawa o ka lawe ana mai maluna o ka mokuahi Taiyo Maru ma ka Poakahi iho nei a e hoaoia aku ana ka holopono o ia hana maloko o kekahi o na loko a Kuramoto.
Me ke aloha ia oukou!
Mailoko lilo mai o kuu. puuwai i puapua'i ae ai ka hoomaikai nui no ke aloha luaole a oukou i pahola mai ai imua o'u apuni keia mau mokupuni, kuu aina aloha, ilo-ko o na pule hahana o na hana kalaiaina a'u i hoohala ai me ka loaa o ka pomaikai o ka hui kino ana me ka hapanui o oukou. Ua piha loa au me ka manao mahalo no ka loaa ana ia'u o ka ikaika ma ka huakai kaahele ame ka hana haiolelo. O k:' ^h^^^ ^, wi nana '' hanwi mai i ka ikaika i ke kino, a ua hanaiia mai kuu uhane e ko oukou aloha nui.
O kuu aloha no Hawaii nei, ua like ia me ko'u hapa, me ke koko o kuu makuahine Hawaii. O kuu aloha no ko kakou lahuikanaka nui, i lilo ai o Hawaii nei i hapa, a'u i noho hana aku ai me ka pauaho ole no aneane kanakolu makahiki, ua like ia me ko'u hapa me ke koko o kuu makuakane, ka mea i haawi holookoa aku i kona ola ana no kela hana.
He nui ka mea a kela hana i haawi mai ai ia'u. Aole ma ka puka-a-maka maoli ana ae, aka ma ke ano he kahu malama no na kanaka o keia aina. ka poe na lakou i uku i ko'u hoonaauaoia ana ma ke Kula A'o Kaua Moana ma Annapolis, a i uku hoi i ko'u ukuhana mahope mai nei. I pana'i no keia kokua ua ike iho au i ko'u noho aie e pono ai au e hoike ae i ko'u makaukau elike me na kalena i loaa ia'u, a elike auanei me ka nee ana aku o na makahiki imua malia o hooiia ae ko'u kupono.
O oukou ke kuleana i na hopena o keia a'oia ana. A no ke kumu elike me ia i nanaia mai ai e kekahi poe— a pela no hoi au i nana aku ai—he a'oia ana ia e oi ae ka waiwai e hooliloia no ko oukou pomaikai, ma o ka hana la a oukou i makemake ai e lawelaweia ma Wakinekona, ua konoia mai au e waiho aku ia'u iho ma ke ano he Elele na oukou i ka Ahaolelo Lahui.
Ua hoomaopopo au i ke ko'iko'i nui o keia hana, a ua makaukau au e auamo ia mea me ka ikaika apau ame ka manao makee iloko o'u
Pehea nae ke ko'iko'i o ka hana a ko oukou Elele, ua oi ae ke ko'iko'i o ka oukou hana, no ka mea ma o ko oukou mana pilipaa la e hiki ai ia oukou ke koho iaia. Ua noho au ma na aina lehulehu kahi i loaa ole ai i na kane ame na wahine kela mana, nolaila, pela au i nana aku ai ia mea ma ke ano he pono makamae loa a e hoohanaia ai me ka piha pono me ka naauao, ame ka hiipoi.
Ua maopopo no ia'u ua ike oukou i ka mea iloko o kuu puuwai, i ko'u olelo ana aku imua o oukou, iloko o kela ame keia hora mahope iho o ko'u waiho ana aku ia'u iho no keia hana ko'iko'i hou, me he mea la ua pa hou aku ia'u ka lima palupalu o kuu makuahine e apo mai ana i ko'u lima, a e kau mai ana hoi ka lima nui, lokomaikai o kuu makuakane maluna o kuu poohiwi. Ua lohe aku au-a i ole e lohe aku ana paha—i ko laua leo kokua. O ka mea ia nana i hoolana ae ia'u a i hookomo mai i ka ikaika iloko o'u, kela ano no i ko laua wa e ola ana—a e hana mau aku ai.
Me ke aloha,
VICTOR KALEOALOHA HOUSTON.
KA HUAKAI MAKAIKAI A NA
KEIKI KULA NO HANAUMA MA
NA KAA KALAKA
Ua haawiia ae he kono i na keiki o na halekuai apau ame ko na kahua paani ka poe e hiki nua, e holo makaikai i ke Kaikuono o Hanauma maluna o na kaa kalaka nunui ma ka auwina la o keia Poaono iho, he huakai makaikai i hoolalaia e ke komite hoohauoli i na kamalii no kela ame keia mahina, a e hoomaka ana ka haalele ana i ka Paka Aala ma ka hora 1:15, me ka hoomaha liilii ana ma na kahua paani ma ke alanui Beritania a e akoakoa ana na kaa kalaka apau ma ke kahua o ke Kapitala ma ka hora 1:30.
O ke Kaikuono o Hanauma kekahi wahi nani loa ma kela huli hikina o ka mokupuni o Oahu, a o ia no hoi kekahi hapa o ka paka ma Koko Head i haawiia ae e ka Bishop Estate i kahu no ka paka.
Ma Hanauma he wahi maikai loa ia no ka lawaia ana, a no ka auaukai ana, a ee lilo aku ana ia ma nei mua aku i wahi pilia mau ia e ka poe makaikai ame ka poe e make make ana e hoonaha. Ma ka hora 6 o ia ahiahi e hoi mai ai na kaa kalaka me na kamalii no ke kaono nei.
No na tikiki ukukaa, he 35, e loaa aku ana i na keiki mahina o na kahua paani mai ka poe aku no lakou na inoa malalo nei: Ma Aala, mai ia Mrs. Ben Oliveria aku; Mrs. aLng Akana, ma ke kiekiena Alewa; mai ia Miss Margaret Waldron aku, ma ka Paka Atkinson; ma ke alanui Beritania, mai ia Mrs. Rose Trevenon aku; a mai ka poe e ea i kohoia e loaa aku ai na tikiki ma na kahua like ole.
LAWE O PARSONS I KA HOO-
HIKI OIHANA NO KA AHA
KIEKIE
Ma ka hora 2 o ka auwina la o ka ' -.'.i-i iho nei ka hoohikiia ana a '-- l ip'.nnia o ka Lunakanawai
-.-'?$ F. Parsons i kokua lunakanawai kiekie ma ka noho i hoo-'-'"-.imakaia mamuli o ka make ana
- - ?. Lunakanawai Alexander Lind-
say Jr. Ma Auseteralia, he mau
n .i^a kakaikahi i hala aku nei ma-
(-, 'K- lunu k; kiekie
?-'--. James J. Banks, ka lunakaua- "-. .e lawelawe ana i ka hana ma !--.-, o ka Lunakanawai Kiekie An-' ':"' Perry i loohia i ka ma'i la ? -.'pu a i hoopaaia aku maloko o ^ a home.
Mahope iho o ko ka Lunakanawai Parsons lawe ana i ka hoohiki i --'-;:- ai oia i kona inoa maluna o
- . palapala hoohiki oihana elua,
. -:- .hi kope o ia palapala hoohiki
. - -^.inaia aku i ke keena hookolo-
kolo ma Wakinekona a he hookahi
. " -n aia ma ke ano he hapa no ka
- -; ' o na hana o ka aha, a ua
--'".- -a .-. ae ke kakauolelo e hoopaa
-- - -ia buke moolelo o ka aha kie-
'.; ^i aoao o ka lunakanawai 'w ..' wahi a ka Lunakanawai i"---' 'ame a'u pu, ke pahola aku "' -. , :& oe i na manao mahalo ^ - .-. k-ia aha."
Maloko o ke keena o ka Luna-
kanawai Banks i hoohikiia ai ka
''-kanahai Parsons, a mawaho ae
^ -i Lunakanawai Banks, o na luna-
--mi o na aha kaapuni Frank
-a3e ame Desha pu kekahi ame
-. M- Robertson ka lunakanawai
-- "- nua, Clem K. Quinn, ka lu-
kanawai kaapuni mua, ka Loio
" ina W. B. Lymer, ame na loio i
l. Pelina-k, Clifton H. Tracy, M.
" -"'-"MOI-, E. H. Beebe, Benj. L.
" - A. G. Smith, Urban E. Wild,
5'-^ool, Hoon Wo Wong, A.
'?;-. C. M. Hite, R. A. Vitou-
" ^ W. Thayer ame ke kakau-
' /-.- aha kiekie Jas. A. Thomp-
HOUIA KEKAHI KOREA I KA
PAHI E KONA KOA LAHUI
Maloko o ka rumi o kekahi hale
hoolimalima, ma ke alanui Hokele,
i houia ae ai he Korea i ka pahi,
e kekahi no o kona hoa lahui, ma
ka po o ka Poalima iho nei, me ke-
kahi kumu maopopo ole, me ka nui
o na poino i kau aku maluna o kela
Korea, a paa hoi ka mea houpahi
i ka hopuia.
O Chang See Gung ka inoa o ke
Korea i houia i ka pahi, a o Yuen
Chin, ka inoa o ka mea houpahi.
I kulike ai me ka moolelo pokole
no kela houpahi, o paani mu ana
ka o Gung me kekahi Korea okoa
aku o Kim Ung Sook ka inoa ma-
loko o ka rumi, a iloko o ko laua
nanea, ua komo aku la o Chin, me
kona hele pololei ana aku no kahi
a Gun e noho ana, o kona unuhi
ae la no ia i kekahi pahi, a hou
aku la ma ka aoao akau o Gun.
No ke'a hana houpahi nae, ua lele
mai la o Sook e paa ia Chin, a
iloko o kona manawa e aumeume
ana, no ke kaili ana aku i ka pahi,
mai ka lima aku o Chin, i moku
ai oia i ka pahi, aole no nae i po-
ino.
Ua paaia o Chin, ahiki i ka hoea
ana mai o ka makai, ia wa i laweia
aku ai oia no ka hoopaa ana maloko
o ka halewai, a hoihoi loa ia aku
hoi ke Korea i moku i ka pahi no-
loko o ka Halema'i Moiwahine.
Ma ka nanaia ana o kona wahi
i moku i ka pahi, i hoomaopopoia
ka nui o ka poino i lona i kela Ko-
rea, eia nae aia no he manaolana
nui iloko o na kauka no ka pale-
kana mai o kela Korea, me kona
poino ole.
son ame A. E. Restarick, ke kakauo-
lelo o ka aha kaapuni elua.
No ka lawe ana i ka hoohiki oiohana ma ke ano he lunakanawai kaapuni ma kahi o Parsons i hookiekieia ae, ua hoike ae o Cristy ma ka Poakahi nei ma kekahi o na la hope o keia pule e lawelaweia ai ia hana.
oluolu apau, e lawe aku i keia hoo-maikai kuio, a ke kalokalo ae nei no hoi au i ko kakou Makua ma ka lani, Nana no e haawi mai i na hoomaikai oi ae mailuna mai,
Owau iho no me ka luuluu,
WM. MANA.