Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 35, 2 Kepakemapa 1926 — Page 1
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |||||||||||||||||||||||||||
| Hoopukaia i na Kakahiaka Poaha Apau | | |||||||||||||||||||||||||||
| Ka Nupepa Pookela o na Nupepa Hawaii | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| LXV—HELU 35 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T . H. POAHA, SEPATEMABA 2, 1926 NA HELU APAU 6427 | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| KE HOOLALAIA MAI NEI E HOOMANAO NO KAPENA KUKE Apono ke Kiaaina i ka Manao o ke Komite o ka Ahahui Moolelo e Hoomanaoia ka Loaa Ana o Hawaii ia Kapena Kuke | | |||||||||||||||||||||||||||
| Haalele o Ned Crabbe i Kona Kulana Oihana Waiho Oia i ka Hana Hookapu Waiona ma ka Poalua Aku Nei i Hala NO KE KULIKE OLE O NA MANAO KE KUMU Paniia Kona Makalua e George Bruns Ahiki i ka Loaa Ana he Mea Okoa Mamuli o kekahi kumu i oleloia ae, o ia ka like ole o na manao ma-waena o John T. Barrett, ke poo o ke keena hopuhopu waiona ma Ha-waii nei ame E. C. S. Crabbe kona hope ma ka oihana, i waiho aku ai o Mr. Crabbe i kona kulana oihana ma ka Poalua iho nei, me ka lawe ana ae o George Burns, kekahi o na limahana kahiko oloko o kela keena i kona wahi. Aole i hoike maopopo ae o Mr. Barrett i ke kumu o kela waiho aua aku o Mr. Crabbe i kona kulana, o kana wale no o ka hoakaka ana ae, o ka poe apau e noho hana ana maloko o kona keena, he pono ia lakou ke hooko elike me na loina lawelawe oihana o kela keena. No ka poe apau i kulike olo ko lakou mau manao me kona, ua hoakaka hou ae oia, he hookahi wale no alahele pono a kela poe e hana ai, o ia ko lakou ku ana a hele mai kona keena aku, a huli aku i hana hou na lakou; no ka mea o na pilikia apau e ala ae ana ma ka lawelawe ana i na hana o kela keena, maluna wale no ona ka auamo ana i na ko'iko'i, aole mahina o ka mea okoa aku. Ua noho hamau no hoi o Mr. Crabbe, no ke kumu oiaio o kona waiho ana aku i ka hana o ko au-puni federala; aka no ka poe nae. maloko o ka hale aupuni federala, ua loaa mua ka hoomaopopo ana ia lakou, no ka hoea inai i ka waiho ana aku o Crabbe i kona kulana iloko o ke keena o ka luna hooko i ke kanawai hookapu waiona, mamuli o na mea a lakou i ike ai, he pule mamua aku. Ma ka waiho ana aku i ka hana o ke aupuni federala, e hoomaha ana o Mr. Crabbe no kekahi mau pule lehulehu, mamua o kona komo ana aku e lawelawe i kekahi oihana e ae maloko o keia kulanakauhale. Oiai e kakali ana ahiki i ka hookohuia ana mai o kekahi mea mai Wakinekona mai, no ke pani ana ae i ka makalua i hoohakahakaia iho o Mr. Crabbe o Mr. George Burns ke noho aku ana he hope no John T. Barret mai keia manawa aku. HOOKOHU KA MEIA IA POINDEXTER I LUNAKIAI No ka hoopiha ana i kekahi o ua wahi hakahaka o ka papa o na lunakiai o ko kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, i waiho ae ai ka Meia Wilson imua o ka papa i ka uwa o ka Lunakanawai J. B. Poindexter, no ke aponoia mai i lunakiai ma ka Poalua iho nei. Wahi a ka Meia Wilson, ma kana palapala o ka hoouna pu ana ae me ka inoa o ka Lunakanawai Poindexter, ua nui no kana poe i hui ku kakuka aku ai, no ko lakou ae ma e lilo i lunakiai, hookahi wale no mea i haawi mai i kona ae, e lawe i ke kulana lunakiai oia ka Luna kanawai Poindexter, pela iho la oia i waiho mai ai i kona inoa, no ke apono ana aku o na hoa o ka papa lunakiai, Mawaho ae o ka hookohu oihana i waihoia mai no J. B. Poindexter imua o ka papa, ua waiho pu mai ka Meia Wilson, i ka inoa o A. V. Gear, no kona aponoia aku i Iunanui no ka oihana wai ame sua o Honolulu nei, no ke pani ana ae i ka makalua i hoohakahakaia iho, mamuli o ka waiho ana mai o Konela C. J. Mc-Carthy i kona kulana iloko o ka oihana wai. Mawaho ae o ka inoa o A. Gear, e hoakaka pu ana ka palapala a ka meia i hoouna ae ai imua o ka papa no ka pono, e loaa hou i elima mau limahana noloko o ke keena o ka oihana wai, elike me ia i makemake ia ai e E. C. Wilder, ka hope luna nui. Ma ke noi a ka Lunakiai Hollin- ger, ua hoopaneeia ka noonoo ana i na hookohu oihana hou, a no ke kahi manawa okoa aku. No ka haha ana i kona kulana ikaika ma ka Mokupuni o Hawaii, i hala aku ai o A. L. Louisson, kekahi o na moho elele lahui, ma ka aoao Repubalika, no kela mokupuni ma ka Poalua iho nei; aia oia a huli hoi mai no keia kulanakau-hale, alaila holo loa aku no Kauai, no ka hooikaika kalaiaina aua. | | |||||||||||||||||||||||||||
| PAU KA WAIHO INOA ANA NO KA AHAOLELO MA KEIA PO Nui na Repubalika i Waiho ae i na Palapala Noi Holo Moho a Hapa na Demokarata— He Mau Moho Wahine Kekahi | | |||||||||||||||||||||||||||
| Make o Kapena John Rogers ma Ka Ulia Moku Keia ka Haole Lele Moku Kaulana i Pae ai i Kauai me Kona Moku MA PILIKELEPIA I MAKE MAI NEI OIA Loaa Kela Hopena Iaia Mamuli o ka Haule Ana o Kona Mokulele Ilalo I kulike ai me kekahi lono kele- kalapa o ka loaa ana mai i keia kulauakauhale mai Pilikelepia mai, ma ka Poalima iho nei, ua halawai o Kapena John Rodgers me kona hopena, ma ka hora elima o kela la, mamuli o kekahi ulia poino i loaa i kona mokulele. O keia ka haole Iele moku kaulana o ka hoea ana mai i Hawaii nei, maluna o kona mokulele, i haule ai iloko o ke kai, a pae aku ai i Kauai, ma ka makahiki aku la i hala. Ma kahi o 130 a i ole 150 kapuai ke kiekie mai ka honua ae, i hoomaka iho ai ka mokulele e kau ana o Kapena Rodgers, e haule ilalo, ma kahi o ekolu wale no kapuai ka hohonu o ke kai. Ma kela haule ana, ua poino maoli ka mokulele, aka no Kapena Rod-gers ame kona kokoolua, aole e hiki ia laua ke hemo mai ko laua mau noho aku, oiai ua paa i ke kalapuia. No ka papa'u nae o ke kai, aole i piholo na poo o kola mau mea ilo-ko o ke kai, eia nae, ua nui na poino i loaa ia laua. Ma ka manawa o ka hoea ana aku o na kokua, no kahi o ka mokulele poino, ua kupouli ka noonoo o kela mau mea, a me ka hana nui, i hiki ai ke hookaawaleia ka enekini, ame na wahi e ae o ka mokulele, mai ke kino aku o na kanaka poino. Ua hoihoiia o Kapena Rodgers, no ka halema'i a malaila i hoi mai ai kona noonoo maikai, o kekahi o kana mau mea mua loa, o ke kamailio ana ae i na kauka, o ia no ka hoike ana aku i kela ulia poino i kona makuahine. No ke ko'iko'i loa nae o ka poino, ua make e o Kapena Rodgers, mamua o kona hoea ana mai no Pilikelepia. Ma ka hoakaka a na kauka, na lakou i nana i na wahi i poino o Kapena Rodgers, ua nui na iwiaoao i haki o ka mea poino, a he elua hoi mau wahi i haki o kona wawae, pela i hiki ole ai ke hooloihiia aku kona ola ana. PAPAIA NA ONA O NA HALE PAHUPAHU AOLE E HOOKIPA I NA KEIKI OPIO Ua papaia aku e ke poo o na makai kula, Eugene Allen, na ona o na hale pahupahu aole e hookipa aku i na keiki maloko o ia mau hale ma keia hope aku elike me ka hookapu ana a ke kanawai a e hookoia aku ana ka mana o ia kanawai maluna o ka poe hookuli, ina no ka loaa aku o na keikikane malalo o ka 18 makahiki maloko o ia mau hale e hoopiiia ae ana, a ina no ke ku i ka hewa e kauia aku ana ka hoopai ma ke dala a i ole ma ka hoopaahao paha. Iloko o ka pule aku la i hala he 15 mau keikikane i hopuia aneane oia mau keiki apau he mau makahiki ko lakou i kupono no na papa kiekie maloko o na kula ma na apana o Pawaa, Puowaina ame Kapalama. Ua maa keia mau keiki i ka pipili ame ka maau maloko o na hale pahupahu, elike me ia a na makai o ka hoike ana ae ma ke ao a ma ke ahiahi, a ua lilo ia mau hale wahi makaala loa na lakou. "O ke kumu i hopuia ai keia mau keiki mamuli o ke noi a na makua. O ka hapanui o na keiki mai na home maikai, eia nae, ua auwana hele mai ua keiki," elike me ia a Godfrey o ka hoike ana ae. Maloko o. kela hale pahupahu i loaa aku ai kekahi keiki uuku o elima makahiki, a na ka makuakane ponoi no ka oia kamaiki i lawe mai iaia malaila a malaila oia e malamaia ai. Ua hoahewaia ka makuakane no kona lawe ana mai i ka-na keiki maloko o ia hale, o ka pane pakike ka a ia kanaka he opiopio loa ia keiki e hiki ole ai e loaa ka ike iaia no ia hana he pahupahu me ka hiki ole iaia ke hoomaopopo no ka mea e hanaia ana malaila. Ua hookuuia ka makuakane me na oleloa'o pu aku. E kiaiia aku ana na hale pahupahu e na makai o na opio ma nei mua aku, a o na ona no lakou ia mau hale pahupahu e hookuli ana e paa ae ana lakou i ka hopuia no ka hooko ana aku i ke kanawai. | | |||||||||||||||||||||||||||
| HALAWAI O MRS. W. F. FREAR ME KA POINO MA KALEPONI Pakele ke Ola o ka Wahine a ke Kiaaina Mua Hawaii Nei ma ka Ulia Kaa Otomobile —Make Nae ke Kiakaa Otomobile | | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
|
| | |||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||
|
| | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| NA MOHO NO NA KULANA OIHANA KULANAKAUHALE Oiai he mau la no koe, alaila paa ka puka, no ka waiho ana ae i ua palapala noi holo moho, no na kulana oihana kulanakauhale, no keia kau koho maloka wae moho, e hoea mai ana, ma ka Poaono, ka la 2 o Okatoba, nolaila ua hiki ole ke loaa ka papainoa piha o na moho kela ame keia aoao kalaiaina pakahi, e alualu nei no na kulana liki ole, ahiki i keia pule ae, aka nae, no ka pomaikai o na mana koho o Honolulu nei, ke hoikeia aku nei ka mau palapala noi holo moho me ke kakauolelo kulanakauhale: MEIA. Hookahi e waeia e na aoao pa kahi: Charles N. Arnold Harry E. Murray, he mau Repubalika a elua. Aole Demokarata. MAKAI NUI. Hookahi e waeio e na aoao pa kahi: David Lester Desha, John A. Hoo- pale, William M. Keolanui, he maa Repubalika lakou apau. Charles H. Rose ame David Kau- kaohu Trask, Demokarata. LOIO KALANA. Hookahi e waeia e na aoao pa. kahi: Noa Webster Aluli, Charles S. Davis, John C. Kelley, he mau Repubalika lakou apau. Aole Demokarata. PUUKU. David Lloyd Conkling, David Paoo Jellings, Eben P. Low, Daniel M. Woodward, he mau Repubalika lakou apau. Otto F. Heine, Bertram G. Riven- burg, he mau Demokarata. LUNAHOOIA Hookahi e waeia e na aoao pa-kahi: Albert E. Harris, he Demokarata. Aole Repubalika. LUNAKIAI. Ehiku e waeia e na aoao pakahi: Lewis T. Abshire, Ernest Bell, Sylvester P. Correa, Simpson Decker, John J. Pavao, he mau Repubalika apau. Joseph A. Dias, Harry Gregson, he mau Demokarata. | | |||||||||||||||||||||||||||
| HAULE KA HUI POLO O MAUI I KA HUI O NA KOA Ma ka hookuku paani polo o ka malamaia ana mawaho ae nei o Ka- piolani Paka, mawaena o ka hui o na keiki o Maui, ame ka hui o na koa, i aiia'i ae ai ka hui o na koa i ka lanakila, ma na Helu la he eiwa, i ka ehiku helu ma ka aoao o ka Lui o Maui, ma ka auwina la o ka Ponono aku nei i hala, me ke kaa ana o ka inoa moho ma ma kela ano paani, i ka hui o na koa no keia makahiki. I ka hoomaka ana o na hui elua i kinohi e paani ma ke komo mua ana, ua hoi nele kela ame keia aoao pakahi, no ke kumu, e kiai makaala loa ana kela ame keia aoao, i ke ano o ka hahau ana i k apopo, aka i ka elua mai o ke komo ana, ua loaa he eha helu i ka hui O Maui, a he neo ma ka aoao o ka hui o na koa. Ma ka ekolu mai nae o ke komo ana, ua loaa he elua helu i ka hui o na koa; aole ma ka aoao o ka hui o Mani, a i ka eha mai o ke komo ana, loaa hou i ka hui o na koa he elua helu, a pa'ipa'i ae la na hui a elua me na helu pakahi he eha. I ka elima o na komo ana, loaa hou he hookahi helu i ka hui o na koa, a he neo ma ka aoao o ka hui o Maui, aka i ka eono mai o na komo ana, i loaa ai he ekolu hou mau helu i ka hui o Maui, me ka manao o ka poe makaikai e kaa ana ke eo o kela hookuku ana i na keiki o Maui. Ma ka ehiku mai o na komo ana, ua loaa hou he elua helu i ka hui o na koa, a he hookahi i ke komo ewalu ana, o ke kan ae la no ia o ke eo i ka hui o na koa me na helu he eiwa i ka ehiku a ka hui o Maui. KAUKANI DALA A OI I LOAA MALOKO O KA PAHU LOLE Ma ke awakea o ka Poalua o ka pule aku nei i hala, i loaa aku ai ka huina o hookahi kaukani me elua haneri dala, maloko o kekahi pahulole, e hoomakaukauia ana e waiho aku ma ke kudala akea; mo ka mihi loa ana o ka poe i manao e koho i kela pahulole, no ka iko e ia ana o kela mau dala, mamua ae o ka waihoia ana mai o ua pahu lole nei no ke kudalaia. He mau pahu lole kela elua, no George Barnes, he kanaka hana keaka i make maanei nei maloko o ka Halema'i Moiwahine he manawa pokole wale ae nei no i hala, a na laweia ae no ke keena kudala o J. H. Fisher, no ke kudala ana aku, i ka poe e makemake mai ana. Oiai nae e kakali ana o ka waihoia mai o kela mau pahu lole no ke kudalaia, ua kii ae la ke Kepani lawelawe oloko o ke keena kudala e wehewehe i na pani o ua mau pahu nei, a iaia e lolelole ana ia loko o kekahi pahu, ike iho la oia i kekahi wahi keena huna uuku maloko o ka pahulole uuku, a i ko na wehe ana ae i ke pani, loaa iho la iaia he umikumamalua mau bila aala o hookahi haneri dala pakahi. Me kela mau bila dala o ka loaa ana aku i ke Kepani limahana, ua hoopau ka luna kudala i kana hana a hopu mai la i na hila dala, me ka nana ana i kahi i waihoia ai a o ka lehulehu pu kekahi o ka poe maloko o kela keena i lulumi ne no ka nana ana i kela mau bila dala, aia hoi ma ka waha o kela ame keia, ka manao mihi, no ka | ||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| loaa e ana o kela mau dala, mamua o ka waihoia ana mai o na pahu lole no ke kudalaia. Hookahi nae mea oi loa aku o kona kuaki no kela loaa e ana o na bila dala he umi-kumamalua, oia o Dick Wilbur, he kanaka hana keaka, i paa maoli no kona manao, e koho oia i kela mau pahu lole ahiki i ka lilo ana iaia. He mea makehewa nae ka minamina ana, oiai ua loaa mua kela maa dala, mamua ae o ka waihoia ana mai o na pahu lole no ke kuai kudala ia; a ma ka manawa i kudalaia mai ai ua mau pahu nei, ua lilo no ia Wilbur, me ka nele nae i kekahi pomaikai nui. No kela mau dala mahuahua i loaa ai, ua waihoia aku i na luna oihana o ke aupuni, i kuleana i na waiwai o keia ano, a na lakou e hoouna aku i na hooilina o ka mea i make. Ma nehinei i hookomo ae ai e Victor S. Houston ame Wm. P. Jarrett i ko laua mau palapala noi holo molio, ho ke kulana elele lahui, me ke kakauolelo o ke teritore. | | |||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||