Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 34, 26 August 1926 — Page 6

Page PDF (1.44 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO LUNAHOOPONOPONO
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H POAHA, AUGATE 26, 1926
NAWAI NO HOI E OLE KA HOOHIHI.
Ua hala aku la ke Keikialii Gustaf Adolf ame ke Kamaliiwahine Louise o Suedena ma ka laua huakai makaikai kaahele honua no Iapana; aka no na pule elua a laua i hoohala ai ma Hawaii nei ; ua ku a hoohihi maoli ko laua noonoo, aole wale na mamuli o na hiona nani o ka aina, a laua i ike ai, na anaina hookipa a hoohanohano a koonei poe i haawi ae ai, no ka hookipa ana aku ia laua, na ahaaina luau, ame na hana hoikeike, he nui i kukulu mai imua o ko laua mau maka, aka o ke ea oluolu, ka lahalaha o ka puuwai o na makaainana o Hawaii nei a maluna ae o na mea apau; ua ku a hoohihi maoli laua, i ka auaukai, ka heenalu ame ka hukilau; me ko laua minamina loa, no ka hoopokoleia ana o ko laua manawa e luakaha ai ma ka Paredaiso o ka Pakipika. Ua loaa i'o paha ka manao hoohihi i kela mau hooilina o ka noho kalaunu o Suedena no Hawaii nei, ma o na hana he nui i paholaia aku imua o laua e ko Hawaii nei poe, ina pela, alaila e haaheo kakou e pono ai. no ka mea, ua lilo kela mau hana i mau mea pulama nui ia iloko o ko laua noonoo. Hookahi nae kumu o ka loaa o ka hauoli io i kela mau hoolima o ka noho kalaunu o Suedena, o ia no ko laua hookae ole, a loihi paha, e laa ko laua ia iho, he mau alii laua no Suedena a hookaokoa ae ia laua mai ka poe ae i haahaa iho ko lakou mau kulana malalo; aole pela, ua komo pu aku laua iloko e na hauoli ana, elike, me ke kupono, ua hoolilo maoli ia laua he mau makaainana, elike me na makaainana e ae. Ua maikai ka poe apau i hanauia mai me ke koko o na alii kiekie iloko o lakou, elike me keia mau kaukaualii o ka hoea ana mai no Hawaii nei; aka nae, i wahi e loaa ai ka hanei :',?. he mea pono ia laua ke haalele aku i ko laua kulana alii, 2. : ini:, e huikau pu me na makaainana, ma. ia ano auanei, e loaa aku ai ia laua, na mea a laua i ike ole ai mamua, ina - -. - "2-.-.u nana wale no i ko laua kulana ame ko laoa hano-
hano.
He kulana hoohaahaa maoli ko keia mau hooilina alii, e :-: - L'.i3. -a ka laua maa wahi apau e makemake ai; e komo -- . maloko o na halekuai, a ma na wahi no apau, ia keia :---- --: Iaua e hoea aku; a ina aole e kuhikuhiia mai e kekahi - --: : ike ia laua, e kuhihewa aku ana no ka mea i ike ole ma-mua aole kela he mau alii. He kela mau ano nae a Hawaii nei i ike aku ai i keia mau - kiekie o Europa, ua loaa aku ia laua he mau haawina a'o .;.--. e --.: mai Hawaii aku nei, no na ano lahalaha ame ka hii-? : ,? -3. hookipa ana a na makaainana o keia wahi teritore ui-:- kela hookipa i kaulana mau ai o Hawaii uuku i na ma--..-.: makaikai apau i kipa mai ma kona mau aekai aloha.
E HAAWIIA NA KAKOO ANA E PONO AI.
Ua hoea mai i ka manawa a ka aoao Repubalika ma Hawaii nei e ku ai mahope o ke kanaka i oili ae nei iwaho o ke kahua makemake kalaiaina, a hoike mai iaia iho, he moho e aluaia ana i ke kulana elele lahui mai Hawaii aku nei no ka ahaolelo lahui ma Wakinekona oia o Victor S, Houston. Mamuli o na koi ikaika ana a kona mau hoaloha ame na - ^k2 o ka aoao kalaiaina Repubalika, i haawi mai ai oia i kia ae e alualu i keia kulana, i ka manawa a kekahi poe Repubalika lehulehu kupono e ae, i hoole mai ai i ko lakou '. '. --- he moho elele lahui. He mea oiaio loa na hoakaka a Victor S. Houston i hoike ae - - ke akea ma kona manawa i ae mai ai e lilo i mea paahae ma ka aoao Repubalika ina e huki like na Repubalika oiaio .-.- -u me ka manao lokahi, a ku aku mahope o kona kua, me ka haawi ana i ka lakou mau kokua iaia ma keia kau koho baloka e hoea mai ana e hiki ana i ka aoao Repubalika. ke kalii — 12: : ke kulana elele lahui i paaia no aneane iwakalua ma- '-::.'— ^-. e ke Keikialii Kalanianaole; kela kulana a na Repubalika ponoi no i haawi aku ai i ka hanohano i ka aoao Demo-
karata.
Me na alakai kalaiaina ame na kanaka ko'iko'i iloko o ka ao-ao Repubalika, na kanaka i kau aku ai ka hilinai ana a kekahi mahele nui o na mana koho baloka maluna o lakou, o ka hoole - i :---. e lilo i moho elele lahui: e haawiia na mahalo kiekie ana e pono ai maluna o Victor S. Houston, ka mea i aa mai, e kumu poo aku iloko o ke kahua kaua kalaiaina, imua o na : .-o 2. kona mau enemi, e lele makawalu mai ana maluna ona.
Ua hala aku la na moho heihei au o Hawaii nei no ka hoo-^ .^u ana me na moho heihei au o lapana; o ko lakou huli hoi mai me ka papahi i ka lei o ka hanohano, o ka mea hookahi ia a ke Hawaii nei poe e kau aku nei na maka; me ka nana - '-: -ae no ka hopena o kela huakai aku Ia a na moho heihei o Hawaii nei no Iapana, hookahi mea oiaio loa, ina aole e makaala na keiki o Hawaii nei ia lakou iho, ma ka hoao ana o - --:: ae i ko lakou mama au i kela ame kela manawa, alaila e hoea mai ana ka la a na keiki o lapana e kaili aku ai i kela hanohano mai ia lakou aku ma keia mua iho.
Mamuli o na ike i loaa aku nei i kekahi poe Hawaii i koho he mau aina hookuonoono ko lakou ma na aina hoopulapula o Molokai, no na pilikia i halawai mai me lakou, he hana naauao ka hoopaa ana i ka inoa o ka wahine ma na apana aina i koho-ia i mau home hoopulapula; i kaawale mau ai na kane, no ka hele ana e huli i mau hana na lakou ma Honolulu nei, a ma na wahi e ae paha, no ke kokua ana aka i kona ohana ame ka
pono o kela aina hoopulapula.
He mau la kakaikahi wale no koe, alaila paa ka buke hoo-
paainoa o ka poe kupono i ke koho baloka, maloko o na keena
o na kakauolelo kalana lehulehu o kakou; nolaila aole he ma
nawa hou aku i koe e hoohakalia ai, aka e hele koke ae e hoo-
paa i na inoa i keia manawa, i kuleana ai, e koho i na moho ma
keia kau koho baloka wae moho e hoea mai ana na ka la
2 o ka mahina o Okatoba ae nei.
He mea maio kau o na hemahema i lawelaweia e na luna oihana e paa ana i na kulana oihana lehulehu, o ke aupuni kuIanakauhale, e ohi'uhi'uia ae ana ia imua o ke akea ma ka wa e hookaia aku ai ke kalaiaina; o ke kupale ana nae i na hoa-hewa ana aku a na makaainana, maluna iho ia o kela mau luna oihana e pono ai lakou e hoomakaukau mua i keia ma nawa, no ka lakou mau kumu e pakele ai mai ko lakou hau-ikeia ma ka pahu baloka.
Nuhou
Kuloko
Ma ka hora elima o ke ahiahi o
ka Poakahi iho nei, i haalele mai
ai ke Keikiali Gustaf Adolf ame
ke Kamaliiwahine Louise ame ko
laua mau ukali, ma ka mokuahi
Siberia Maru, ma ka laua huakai
makaikai honua no Iapana, maho-
pe o ka hoohala ana he mau pule
elua ma Hawaii nei
He mau la hi-o keia o na alakai
kalaiaina ame na moho o na ku-
lana oihana lehulehu, oiai e hoo-
kokoke aku ana i ka paa ana o ka
puka, no ka hookomo aua ae i na
palapala noi holo moho, no na hoa
o ka ahaolelo ame na kulana oiha-
na kulanakauhale.
No ke alualu hou ana i ke ku-
lana puuku no ke kulanakaahale
a kalana o Honolulu nei, i hooko-
mo ae ai ka Pauka D. L. Conkling,
i kana palapala noi holo moho me
ke Kakauolelo David Kalauokalani,
ma ka Poakahi iho nei.
No ka mahina aku nei i hala
o ka nui o na ma'ilele o na ano
like ole apuni ke teritore, elike me
ka hoike a ka papa ola, ua hiki
aku ma kahi o ka 242.
Ma ka mokuahi Siberia Maru o
ka haalele ana iho aa Honolulu
nei, ma ka Poakahi aku la i hala,
i kau aku ai na moho heihei au
o Hawaii nei, ma ko lakou alahele
no lapana, no ke komo pu ana
me na moho heihei au o kela aupu-
ni.
I ke kulanakauhale iho nei ka
Hon. Clem Gomes o Kauai, no ke-
kahi mau la pokole, no ka lawelawe
ana i kekahi mau hana pili oihana,
a huli hoi hou aku la no no ka mo-
kupuni kaili-la, ma ke ahiahi o
nehinei.
Eia ke alalauwa ke ku hou mai
nei I keia manawa ma na uwapo
ae nei, akahi no nae a hoomaka
mai; me ka nui o ka poe e hele
mai nei e lawei'a i keia manawa.
Pika pu o kai ae nei o Kewalo
i ka poe lawai'a, mai iuka a ku i
kai, aohe kuono hakahaka, hele ia
a pilipu i la poe lawai'a.
No ka hoao ana o kekahi Kepani o Yoshimura ka inoa, e kuai i kekahi omole okolehao i kekahi poe mamua pono o kona hale, i paa ae ai oia i ka hopuia ma ka po o ka Poaono aku nei i hala, e na akena hookapu waiona. O keia ke Kepani nana i hookomo ae he hoopii koipoho, i na akena hookapu waiona, no ka huli ana i kona wahi, me-ke kuleana ole.
Mawaho ae nei o Kaimuki, ma ka pe o ka Poaha aku nei i hala, i hoomaka ae ai na aoao kalaiaina kuloko, i ke ki ana i na pukuniahi o ke kukala kaua kalaiaina, ma ka haawi ana ae o kekahi mau alakai, he mau haiolelo, imua o na mana koho i hoea ae e hoolohe i na halawai e ka malamaia ana ma na wahi elua maloko o kela apana
Mahope o ka hoomaha ana no kekahi mau pule lehulehu, e hoomaka kou ana ke komo ana o na kula aupuni apuni keia teritore ma keia Poakolu ae ka la ekahi o ka mahina o Sepatemaba.
He elima ka nui o na kulana senatoa e hoopihaia aku ana ma keia kuu koho baloka, elike me ka hoolaha koho baloka wae moho e hoopukaia aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, ke ekolu mau senatoa no elua kau, a he elua uo hookahi kau; o keia kulana i hakahaka, ma-muli o ka waiho ana mai o na Se natoa Charles N. Arnold ame Charles H. Beee i ko laua mau palapala haalele oihana, no ke alualu ana i na kulana oihana iloko o ke au-puni kulanakauhale.
Ma Waialua ke Kakauolelo Ka-lauokalani, kahi i hoopaa ai i ma inoa o ka poe kupono i ke koho baloka, ma ka Poaono aku nei hala; me ka hoea pu ana ae o ke-kahi noho, no ka hoolauna ana ia lakou iho imua o na mana koho baloka.
Mahope o ka lawelawe ana i ka oihana kumukula no kekahi mau makahiki loihi i Kiu ai o AU Makekau, ke kumupoo o ke kula aupuni o Pahala, me ka ma'i lolo, i kulike ai me kekahi meahou o ka loaa ana mai i keia kulanakau-hale.
CORDOVA, Aug. 19 O ka Mo-
kupuni Boeoalo^ i pii ae ai mai ke kai ae ma ka la W o Mei, 1795 maloko o ke Kai Berina na puka ae ka pele mai ia mokupuni ae iloko o na hora he iwakalua-kumamaha i hala. He moku kiai awa ka i hWl aku e nana.
HE UMIKUMAMAKOLU POE I
HOOKOMO AE I KO LAKOU MAU
PALAPALA WAE MOHO ME KA-
LAUOKALANI
Ma ke aumoe o ka po Poaono,
Sepatemaba 11, e pau ai ka hoo-
komo ana ae i na palapala wae
moho no na oihana kohoia o ke au-
puni kulanakauhale ma ke keena o
ke kakauolelo kulanakauhale a
kalana ma ka hale Kapiolani, a ma
ke aumoe hoi o ka po Poaha o Sepa-
temaba 2 e pau ai ka hookomo ana
ae i na palapala wae moho no ka
Elele ame na hoa o ka aha senate
ame ka hale o na lunamakaainana
o ka ahaolelo teritore maloko o ke
keena o ke Kakauolelo o ke Teriotore
Raymond C. Brown.
Ma ke aumoe o ka po Poalua,
Sepatemaba 7 e paniia al ka hoo-
paa inoa ana no ka poe kupono i
ke koho baloka no ke koho baloka
wae moho, a e wehe hou ia ana ma
ka la 4 o Okatoba no ka hoopaa
ana i na inoa o ka poe kupono i ke
koho baloka o ka poe aku i koe, a
e pani hon ia ana no e koho ba-
loko laula iloko o Novemaba 2, ma
ke aumoe o ka po, Okatoba 12., a
e wehe hou ia ana ma ka Poakolu,
Novemaba 3. No ka hoopaa ana i
na inoa o ka poe kupono i ke koho
baloka wae moho e hoomaka ana
ke kakauinoa ana ma ka Poaono,
Okatoba 2 maloko o ke keena o ke
kakauolelo Kalauokalani.
Ahiki mai i ka Poaha o ka pule
aku la i hala he 13 poe i hokomo
ae i ko lakou mau palapala wae
moho me ke kakauolelo Kalauoka-
lani no na oihana kohoia o ke au-
puni kulanakauhale ame kalana, no
lakou keia mau inoa malalo nei:
No ke Meia— Chas. N. Arnold, Re-
pubalika.
No ka loio— Charles S. Davis, Re-
pubalika.
No ka Makai Nui— Chas H.
Rose, Demokalaka; William M. Ke-
olanui, Repubalika; John A. Hoo-
pale, Repubalika.
No ka Puuku— Otto F. Heine,
Demokalaka; B. G. Rivenburg, De-
mokalaka; Daniel Paoo Jellings, Re-
pubalika.
No ka Lunakiai— Harry Gregson,
Demokalaka; Joseph A. Dias, De-
mokalaka, John J. Pavao, Repubali-
ka; Simpson Decker, Repubalika;
Lewis T. Abshire, Repubalika.
O ka poe i hookomo ae i ko la-
kou mau palapala wae moho me
ke kakauolelo o ke Teritore no ka-
aha senate ame ka hale o na luna-
makaainana oia keia malalo nei.
No ke Senate— Charles A . Rice,
Repubalika, Kauai; Stephen L. De-
sha, Sr., ame James D. Lewis, Re-
pubalika, no ka Mokupuni o Ha-
waii.
No ka hale o na Lonamakaai-
nana— Capt. Evan Da Silva, T. A.
Draga, David Ewaliko, E. A. Na-
mohala, Thomas T. Sakakihara,
Thomas Pedro, Jr., ame Joseph N.
Keomoa, ko Hawaii Hikina, (apana
lunamakaainana mua) he mau Re-
pubalika wale no apau.
Henry L. Kawewehi, Repubalika,
no Hawaii komohana; Nolle R.
Smith, Repubalika, (apana elima),
Oahu; Arthur K. Hoswell, John C.
Jerves, Clem Gomes, John Viveiros,
Jr., Repubalika ame S. E. Lucas De-
mokalaka ko Kauai; komo pu me
Niihau (apana eono).
Aohe poe o ka apana eha o Oahu
i waiho ae i ko lakou mau palapala
wae moho no ka hale o na Iuna-
makaainana ma ia Poaha i hala.
NA MARE.
Robert A. Neeley ia Rose Lee
Choy, Aug. 10.
James K. Harrington ia Virginia
Kalua, Aug. 11.
Harry K. Lunning ia Daisy He-
lenihi, Aug. 20.

NA HANAU.
Na Mr. ame Mrs. David Kauhane,
he kaikamahine, Iulai 5.
Na Mr. ame Mrs. John Kaopua,
he kaikamahine, Aug. 2.
Na Mr. ame Mrs. David Kawela,
he keikikane, Aug. 8.
Na Mr. ame Mrs. David Kaonohi-
lani, he keikikane, Aug. 13.
Na Mr. ame Mrs. Hiram K. Kaai,
ke kaikamahine, Aug. 16.
Na Mr. ame Mrs. Robert W.
Wilcox, he kaikamahine, Aug. 19.
Na Mr. ame Mrs. Chas. Sing Joy
Choi, he kaikamahine, Aug. 20.
Na Mr. ame Mrs Peter Young
Choi, he keikikane, Aug. 21
Na Mr. ame Mrs. Wm. J. Malone,
he kaikamahine, Aug. 23.
NA MAKE.
Agnes Kalani, ma Honolulu, Aug.
18.
Hankaulani Kenway, ma ka Ho-
ae Kapiolani, Aug. 19.
Kilia Heee, ma Kahana, Koolau-
loa, Aug. 19.
Sarah Aiau, ma ka kapakai o
Wailupe, Aug. 19.
Robert Kamalu Jr., ma ke alanui
Beritania, Aug. 20.
Charles Kekapa, ma Honolulu,
Aug. 20.
William, Nahea Pae, ma ka Hale-
ma'i Moiwahine, Aug. 21.
Peter K. M. Souza, ma ka Home
Lunalilo, Aug. 22.
Elizabeth I7iui -inliini^ Beui8^
ma ke alanui II, Aug. 23.
Nuhou
Kuwaho
CALEXICO, Cal., Aug. 18— Ua
hoounaia aku e na kahuwaiwai o ke
kulanakauhale o Calexico nei i ke-
a la i ke Kenerala nana e hoomalu
ana ka Pualikoa Eiwa a ka oihana
kaua aina ma Kapalakiko he hoike
e hoounaia mai i 500 mau koa ianei
no ka hoomalu ana i ke kulana-
kauhale ina nei no ke ala ae e ke-
kahi kaua hookahuli aupuni malo-
ko o Mexicali, ma kela aoao o ka
mokunaaina.
SAN DIEGO, Aug. 18— Ua hoo-
kolokoloia ke Kenerala Enrique Est-
rada ikeia la mamua o ke Komisina
Amerika Ryan mamuli o ke kumu-
hoopii e ku-e ana iaia oia kona ku-e
ana i na kanawai kuokoa o kekahi
aupuni. He $20,000 kona bela i
kauia aku. O ka bela no kekahi
poe e aku i komo pu ai me ia mai
ka $10.000 a i ka $1.000. No ka
hoolohe mua ana i kona hihia ua
hoopaneeia a ka la 9 o Sepatemaba.
MEXICO, Aug. 18— He leka ka i
kakauia a hoounaia aku e ka Aki-
bihopa Moray del Rio, ma ka aoao
o ka hoomana Ekikopa, i ka Pere-
sidena Calles i keia la e noi ana no
ko kapae loa ana i na rula hoopono-
pono hoomana, a no ka hoihoi hou-
ia mai o ka maluhia me ka noho
ana kuokoa he mau mea i kupono
e loaa ia kakou ma ke ano he poe
Kristiano a he mau makaainana i
hoonaauaoia. Ua noiia maloko o
ka Ieka ka haawi ana mai o ke au-
puni i ka hookuu la nakila ia o aa
manao hoonaauao, ka hoomana ana,
ke ao ana amo ka hoopuka ana i
na manao maloko o ka nupepa. Ma
kana hoakaka o keia wale no ka
hana e hoopauia ai ka hakaka ana
no ka mea e pili ana i ka hoomana.
NORFOLK, Va., Aug. 18— He bi-
liona poka i pahu ae maloko o ka
hale hoahu pauda a ka oihana kaua
ma Verekinia ma ka hora 7 o ka
po nei. He nui na poka pu i koe
mai ke kana nui mai ma Europa
i hoahui maloko o ka hale hoahu
pauda ame na mea kaua. Ua noi
aku ka oihana kaua i ka oihana
kinaiahi ma Portsmouth e hele mai
e kinai. A oiai he biliona mau po-
ka liilii i paku ae, aohe nae hoo-
kahi kanaka i make a i hoehaia.
Eia kela ahi malalo o ka hoomalu
ana a ka oihana kinaiahi, o ka
poino a poho i ikeia no ka pauda
me na poka wale no.
BOISSY-LA-RIVE, France, Aug-
18— Ua weheia ma keia la iko la ka
eono o na ahakuka a na lahui iike
ole a he 5000 mau elele opio i hiki
mai mai na aupuni like ole mai he
25. O ka manao nui o ka ahakuka
o ia no ka hoakoakoa ana i na
opio a na lahui Iike ole a kuka ma
kekahi hana no ka hoao ana e hoo-
kumuia kekahi launa ana mawaena
o na lahui like ole e loaa ai ka
ike maopopo i ke kulana o kela ame
keia a haua like hoi no ka loaa
o ka maluhia no ke ao apuni.
LEHRTEM Kelemania, Aug. 19—
He umi-kumamaiwa poe i make a
he elima i koikoi Ioa ka eha i keia
Ie ma ka manawa o ke kaaahi ohua
mai Berelina a i Cologne, a e holo
ana me ka mama he 50 mile i ka
hora, i hu ae mawaho o ke alahao
ma kahi kokoke mai ianei. Ma ka
huli ponoia ana o ke kumu o kela
hu ana i ikeia ai ua weheia ke kui
a hemo e kekahi kauaka i maopopo
ole.
SEATTLE, Aug. 19— Ua ahewaia
o Wallace Gains i keia la no ka
pepeki ana a make kana kaikamahi-
ne, Sylvia ma ka Ia 16 o Iune, a
ua hoopaiia oia eli iaia. O Miss
Cains, he kaikamahine ui o 22 ma-
kahiki, he haumana i puka maikai
mei ke kula nui Smith mai, loaa
aku kona kino ua make, e waiho
ana maluna o kekahi alanui meha-
meha loa ma kahi kokoke mai ia-
nei. Ua kele oia i ka holoholo a
i koma koi ole ana mai, ua hooma-
ka aku la kona mau hoa aloha e
huli iaia a loaa aku la ua okiokiia
kona kino a weluwelu.
I KE TAONA IHO NEI KA HON.
CLEM GOMES
Ma ke kakahiaka o ka Poaona
iho nei, i hoea mai ai ka Hon. Clem
Gomes, (Kalemi Kome) o Kauai no
keia kulanakauhale, me ka hoohala
ana i kekahi mau la kakaikahi na-
aaei, a ma nehinei no i huli hoi aku
ai oia no ka Mokupuni Kaili-Ia.
Oiai oia ma keia kulanakauhale,
ua hele ae oia e hui pu me na poo
o ke aupuni, no ke kukakuka pu
ana me lakou, no kekahi mau hana
lehulehu, i pili i ka pomaikai o na
makaainana o kona mokupuni, a
mawaho ae olaila, he nui no kana
mau hana, i lawelawe aku ai i pili
loa i kana oihana, no ka pono o ka
hui Waimea Stables, Ltd.
Ma ke amo ka i^wwa aa la leau-
lAm, aaki o Oem Oemem i ke^kaia-
lia i ka haawi ana aku i kona mau lima kokua i ka poe ana i ike aku ai i ko lakou mau pilikia, ka poe i makemake mai i kana mau kokua ana aku.
Mai kona kohoia ana he hoa no ka hale o na lunamakaainana, i ke kau aku nei i hala, na waiho aka oia iaia iho imua o kona mau haku makaainana ma ke ano he kauwa na lakou; a i ka wa e noho ana ka i na manawa holookoa, ma ke kiai ahaolelo kuloko, ua hoolilo oia i kona manawa ma ke kiai ame ka makaala ana i na hooponopono ahaolelo apau, ana i ike ai no ka pono o kona mau haku makaainana, a i ka wa i pau ai ka ahaolelo, na lawelawe aku no oia i na hana lehulehu e ae, ana no i ike maoli iho aia, he mau hana ia e hiki ole ai iaia ke nanamaka aku no ka pono o kona mau hoa makaainana.
Ke holo hou nei oia he moho no ka hale o na lunamakaainana, ma ka aoao Repubalika; me ka iini mau iloko ona, e lawelawe aka i na hana apau iloko o ka ahaolelo, me ka pololei, ina nei no kona koho hou ia a puka i keia kau e hoea mai ana; o ka mea oi loa aku, no ka pono o na makaainana o kona mokupuni.