| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na Nupepa Hawaii | | |
| | | Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | LXV-HELU 34 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H, POAHA, AUGATE 26, 1926 NA HELU APAU 6426 | |
| | | |
| | | Hoao e Huna i Ka Hewa Hiki Ole Nae e Nalo Ku he Pake i ka Poka o ka Pu i Kiia Iaia e na Akena Hopuhopu Opiuma HOOLE NAE KELA MAU AKENA NO KEIA HANA Hoike ka Mea Poino i ka Mea i Hanaia Maluna Ona Iaia Maloko o ka Halema'i O na hoao ana ma ka aoao o na una oihana o ke keena hopuhopu opiuma e huna i kekahi hewa i hanaia e lakou, ma o ke kiia ana o kekahi Pake a ku i ka pu; ua hiki ole ia e nalo, mamuli o ka hoike okoa ana ae o ka naea i ku i ka poka, i na mea i hanaia aku mauna ona, oiai oia e waiho ana maloko o ka Halema'i Moiwahine. O ka mea i kiia i ka pu, ma kona
lima akau, o Ung Kong kona inoa,
he kiakaa otomobile, a ma kana
hoakaka, ua kiia oia i ka pu e
Wesley J. Ross kekahi o na akena
o ke keena hopuhopu opiuma. Ma ka hoakaka a kela Pake, a kiakaa otomobile hoi, ua kiia aku oia i ka pu, a ku kona lima akau i ka poka, me kekahi kumu ole, ma ka po o ka Poakahi nei, mawaho o Kamoiliili, oiai oia e kakali ana i kekahi ohua mawaho o kekahi hale. Ma ka hoakaka a kela Pake, he kiakaa otomobile kana hana, ma ka hora ehiku o ke ahiahi o ka Poakahi, ua hoolimalimaia aku la oia e kekahi Pake kuai i'a o Choy Tong kona inoa, e lawe iaia nowaho o Kamoiliili, ma kekahi hale e kokoke ana i ka hui ana o na alanui Moi me Beritania. I ka hoea ana ka no kela wahi,
ua lele aku Ia kana ohua ilalo, me
ka hele ana aku no kekahi hale,
a koe hookahi iho la no oia maluna
o kona kaa. Ua kakali oia ahiki i ka piha ana he iwakalua-kumamalima mi-nuke, lele aku la oia ilalo o kona kaa, me ka hele ana aku iloko o ka pa o ka hale i komo aku ai kana ohua, a kahea aku la iaia, ina paha o hoomau no oia i ke kakali ana, o ka pane i loaa mai iaia, e hoomau no oia i ke kakali ana ahiki i ka oili hou ana mai o kana ohua. No kona makemake ole ka e hoi mai noluna o kona kaa e kakali ai i kana ohua, ua hele holoholo wale iho la no oia iloko o ka pa, o ka wa ia o na akena hopuhopu
opiuma i komo mai ai, a hookahi
ka mea o ka puliki ana mai iaia,
me ke koi. ana aku, e hoi oia no-
loko o ka hale, aole nae ona ae iki. Ua hookuuia ae oia mahope iho, a iloko ka o kona nanea, ua kahea mai la o Ross iaia aole e holo, me ke ki ana mai i kana pu panapana no ekolu manawa, a i ka ekolu o ke ki ana mai, i ku ai kona lima akau i ka poka. Aole ka he mea a kela Pako i hoomaopopo mahope mai, a i ka hoi pono ana mai o kona noonoo maikai, ike iho la oia, aia oia maluna o kekahi wahi moe, maloko o ka Halema'i Moiwahine kahi i waiho ai. Ma ka po no o kela Poakahi i hoihoiia aku ai kela Pake maloko o ka halema'i, a he mau minuke kakaikahi mahope mai, ua hoea aku la o Ross ame Manning, no ka nana ana i ke kulana o ka mea poino. Ma ka manawa nae i hoomaoeia aku ai, na kanaka o ke keena hopuhopu opiuma, e pili ana i ka po ino i kau aku maluna o kela Pake ua hoole loa lakou no ka maopopo ana o kekahi hana ki-pu i lawe laweia. Ka lua; e haawiia na aina hoo kuonoono i na Hawaii koko hapaha a pela hoi i na Hawali koko hapa Ekolu; e hoomahuahuaia ae ka waihona aala hoaie mai ka $1.000,-000 a i ka $5,000,000. O na hana e ae a ia ahahui i noonoo ai a i waihoia ae ai he olelo hooholo e ke komite a la ahahui i koho ai no ka mea ia e pili ana i ka hana ma ke kapakai o Waikiki, me ka manao e loaa kekahi kumu-hana maopopo e waiho ae ai i ka ahaolelo a noho mai i kela makahiki ae a ia ahahui e hooholo ai. TOKIO, Aug. 17—He hana hoohalua no ka pepehi ana i ke Kia aina-Kenerala Saito o Korea e ke- kahi puulu o ka poe manaoio i ala kaiia e Kazuo Kurihara ka i ikeia ma Korea, elike me ka hoakaka a ka lono ma ke kelekalapa o ka loaa ana mai ianei mai Seoul mai. Ua hookolo loa ia mai ke kumu o ia hana i ulu ai a hoea i Tokio nei. | | |
| | HOOILI NA REPUBALIKA l NA AHEWA MALUNA O WILSON Apono ke Komite Kalana i ke Kahuahana Ka-
laiaina no na Luna Oihana Kulanakauhale
no Keia Kau Hakoko Kalaiaina | | |
| | | PAU OLE KA MANAO HOOHIHI NO KA NANI O HAWAII NEI Hala Aku na Hooilina o ka Noho Kalaunu o
Suedena no lapana me ka Minamina Loa
no ka Pokole o ko Laua Mau la Maanei | | |
| | | Mau ka Waiho
Hakahaka o na
Moho Lunakiai Me he Mea Ia Nae e Hooko-
huia ae Ana ka Lunakana-
wai Poindexter e ka Meia NUI KA POE I UIIA AKU NO KE APONO MAI Hoopanee Nae Lakou i ka Pane no ka Noonoo Ana i ka Mea Pono e Hana ai Ma ka Poaha o ka pule aku la i hala ka hoike ana ae o ka Meia Wilson no kona kukakuka ana me ka poe ana i manao ai e hookohu ae i mau lunakiai a i poo hoi no ka oihana wai ame sua, a ua noi ae ka ia poe ana i kukakuka ai iaia e haawi aku i manawa no lakou e noonoo ai no ko lakou ae a hoole paha. He elua mau noho hakahaka o ka papa o na lunakiai e ku nei i nei manawa mamuli o ka haalele ana o Lester Petrie ame ka make ana o William McClellan, a pela hoi me ka lunahoohana a poo o ka oihana wai ame sua mamuli o ko Charles J . McCarthy haalele ana. Ua hamau loa ka Meia Wilson me ka hoike ole ae i kana mau kanaka i manao ai no ka hoopiha ana ae i koia mau noho hakahaka, aka nae, hookahi o na kanaka ana i noi ae ai oia ka Lunakanawai Joseph B. Poindexter i manaoia ke kanaka a ka lehulehu e kakali aku nei no kona hookohuia ae ma kekahi o na noho hakahaka o ka papa lunakiai. He mau mahina lehulehu aku nei i hala o ka inoa o ka Lunakanawai Poindexter ka i waihoia aku imua ona a ua apono ka Lunakanawai Poindexter i kona hookohuia ae i hoa no ka papa, eia nae, i ka manawa I waihoia ae ai kona inoa imua o ka papa ua hoike ae kekahi mau
hoa lehulehu o ka papa i ko lakou
mau manao he mea pono e loaa ia akou ka ike maopopo l ko ka lunakanawai manao mamua o ko lakou hooholo ana no kona hookohuia ae i hoa no ka papa, a no ia kumu i
noi ae ai ka Lunakanawai Poindex- ter o huki hou ia kona inoa. No kekahi mau pule lehulehu ko na hoa o ka papa koi ana ae i ka meia e hoopiha koke ia ae na noho hakahaka o ka papa a o ka lunakanawai Poindexter kekahi o ia mau kanaka e hookohuia ae ai, a ma keia manawa ua manaoia ua nonoi hou ae ka meia i ka loio kulanakauhale no kana noonoo hou ana no ke kanaka e hookohuia ao ai. Hapakue ka niniu ana o ka huila o ka mikini a ke aupuni kulanakauhale i nei manawa no ka piha pono ole o na nihoniho.
ke kahu o kana mau hipa, ua ololo o Iesu pela ina aolo ke kahu o na hipa, e komo mai no na ilio hihia hae, a hoopuehuia na hipa. Ina pela ana, he manuahi na limahana o na mahiko a puni, no ka la-i. O na halawai apana no a na mokupuni, o kela puuwai lokahi no e nonoi, e kikeke a e imi ana aolo
ia he mea e nele ai; o ko'u uhane
keia, a mawaho ae ou aole he moho
e puka ia Haalilio, pololei keia! Ka makai nui Oahu, ke hoole e aku nei no au mamua, aole he moho Repubalika nana e kulai na moho makai nui a ka aoao Demikarata e holo nei, a wae ia mai. Hookahi wale no inoa e lanakila ke ku mai oia a noonoo, a hoolaha ae i kona ne imua o kona lahui, A-e, a lilo pu no oia i Ilamuku nui i ko ke Akua aupuni ma o oia ke keonimana Hanohano o Kauakanilehua, ka Rev. S. L. Desha. E akaaka a hoole iho ana paha oe. Aole oe e puiwa, he hunahuna meahou loa keia mai Kahuku aku. E haule ana ka Meia a ke Demokarata i keia Kau, ua maopopo loa kela. Ina he inoa hou ae no ka Demokarata e onou hou mai ana e puka ana no. O ka aoao Repubalika, e holo ku-e mau mai ana ia lakou iho. Heaha ke ano o keia kalaiaina i na i'o ana pela. Ua kakoo ke
Akaa i ka aoao o ka poe ilihune. Penei hou ka'u noonoo ana; ina paha ia he mea e holopono ana, alaila mailuna loa mai no ia. E ae mai oe e kelii, Mrs. Kawananakoa i meia wahine kiekie loa, i nana iho i kou lahui uuku, he manaolana mau loa au nou ia noho meia. Aole ia he oihana i hemahema i kou naauao kaulike, e kokua mau mai no ke Akua ia oe, a e hoonui i kou mau la, a e hooloihi i kou mau makahiki, amene. Ua lawa kaua e Mr. Lunahooponopono, ame kou mau lima kokua. J . K. APUAKEHAU. Kahuku, Ainalewa. | | | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | "- .i hoomalu ana he elua
.-& :-.--. nei, ma ka makai-
: --. -wahi pana kaulana
" -.-"ia ipo o ka Pakipika,
.. . -'okipaia ana ma na
-. -.-.-'ii ame na paina -luau
. : ai ko Koikialii ame
- -.huu- 0iii5la? A3olph o
- i.a laua huakai makai-
-.-.-, kp alahele no lapana,
:. .i iho nei, me ka pau
lii'aa manao hoohihi ia
^ e ka minamina pu,
o o ko laua hoohala a : hooilina o ka noho ka-
--.-- -ma, aole he wahi e
: .ke maoli iho ai no i
like me ia ma Ha-
ko kumu ua kapae
. ; "o lana kulana alii, a
ke kulana makaainana,
] komo kino aku ai
na i ann hoohauoli apau
a imua o ko laua mau " --.-'7-.o aku nei i hala ua
3 na kanaka kakau nu-
,. ke Keikialii 6uala!
-aa okoa aku la iaia, e
. i kona manao no kana
^-a Hawaii nei; a aole
a '^ al ia iho, i ka hoike ana
a iou, i kana mau mea
. ^-i--.pnpo no Hawaii nei.
-na'.u. ^ahi ana, o kela
-. "'-alea ana i makemike
/ k? o na la kakaikahi
-.'a ai wa Waikiki, mn
- ; Ka heenalu, ua hiki
u: n o ka papa, a aole
.imai loa, a o ia kana
La ai. no ka loihi ole
M^a o nobio ai maanei
-a piha. he hookahi ma-
- -. -. e noho ai ma Hono-
e alo ani oia i loea ma H-E.-i'.U, ' '-'- """ ''" i ^ai'a uukibm, u^ hoike-
, a- ou, i kona piha, hialaai - :-- lawai'a. ka mea ana
:;". n^a 7.a na'lii e ae o ka - - o.5a nani ma ka huli
:--: iKi o keia mokupuni, e
- . ai mai ka Pali aku o
K 'la keaalii hiona hiki
:.---' o iana aliiwahine ke
'; no ka pau ole no o ko
-- - hoohihi, ua palua ko
i akuila o Nuuanu, a
: ka 'waiho kahelahela
. n 'a mokumoku o Heeia. | No Hawaii noi ma ko ano nui,
wahi a ke keikialii o Suedena, ma
kona hoohalikelike ana, ua kulike
me kekahi kihapai pua nani ulu-
wehi i na meaulu o na ano like ole;
a ia laua ma Hawaii nei, ua komo
aku la laua iloko o na hauoli ana,
ma kp laua mau ano makaainana;
akahi no laua a ike maoli ia mea
he hauoli, no ke kumu, ua kaawale
aku na haua apau i kamaina ia
' l -ia — - ano alii.
No ka home i hookaawaleia no
laua ame ko laua mau hoa mawaho
ae nei o Waikiki, aohe mea a ka
naau e hoohalahala ai, a o na mea
apau e hoopuni ana i kela home, he
mau mea wale no ia i ku i ka hoo-
hihi a ka naau.
O kekahi mea aua i mahalo loa
ai, o ia no ka manaoio o na kanaka
Hawaii, he hoailona alii ke anue-
nue, a ua manao oia, ua pololei
maoli no kela noonoo o na Hawaii no
ka mea iaia e noho ana mawaho ae
nei o Waikiki, e kau mau ana ke
anuenue i ke kakahiaka a i ke ahi-
ahi.
No na oihana mikiala ma Hawaii
nei, aohe ana me e ae e hoike ae
ai i kona manao o ka mahalo wale
no me ko kahaha pu, no ka ike ame
ka noeau o na kanaka Amerika.
Ua hele oia e makaikai i na hale
halakahiki, na halewili ko, ame na
hale oihana e ae, o kana mea i ike,
o ia no ka leleoi loa o na kanaka
Amerika, ma ka hoolilo ana i kela
mau oihana, i mau oihana ano nui
ioa iloko nei o ka aina.
Ko na anaina ame ua paina luau
hoi i hookipaia aku ai keia mau
kaukaualii hanohano o Suedena, ao-
le a, lana mea e ae e kamailio ai,
o ka nui wale no o ko laua mahalo,
me ka hauoli pu, no ka mea he
mau hiona kekahi a laua i ike ole
ai i kukuluia mai imua o ko laua
mau maka, e laa na hiona o kela
au kahiko o ke ola ana o na alii.
o Hawaii nei.
Ma ka Poaono nei, ua hoea kino
ae laua no ka makaikai ana i ka
hookuku paani polo mawaho ae nei
o Kapiolani Paka, a ma ke Sabati
ae, i hele ae ai laua i ka pule ma
l-- halepule o ka hoomana Lukela,
a ma ka hora ekolu o ka auwina la
o kela la, i hookipa aku ai laua i
u- "^--'""-'a 8ueile- apau e no-
1 n.i ma keia kulanakauhale, ma
k- home o ke kanikela Suedena. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | Ma ke kahuahana kalaiaina ku-
lanakauhale, i aponoia ae e ke ko-
mite kalana, ma ka halawai a kela
komile, i noho ae ai ma ke kakahi-
ka o ka Poakahi iho nei, i hooiliia
ku ai ua ahewa ana maluna o ka
hookele aupuni ana a ka Meia Wil-
son, no ke kulana i oili ae iloko o
ke aupuni kulanakauhale mai kinohi
mai o kona lawe ana ae i ka noho
poo ana no ke aupuni.
Ma ke ano nui o kela kahuahana,
e apono ana ia i ke kahuahana
hooholoia e ka ahaelele teritore
o ka aoao Repubalika aku nei i
hala; a ma na wahi apau i pili aku
ke aupani kulanakauhale, e hoa-
kaka ana keia kahuahana kulana-
kauhale no ka hoopaaia o na moho
apau e holo ana no ua kulana oiha-
na kulanakauhale, e hooko aku i na
mea apau a ke kahuahana i koi mai
ai.
No na hana a ka Meia Wilson,
oiai kona kau e noho poo ana no
ke aupuni kulanakauhale, ua hoaka-
ka ae kela kahuahana, no ke ku-
pono loa i na mana koho e hooili
aku i. na ahewa ana maluna o ka
meia Demokarata e noho mai nei
keia wa.
Mailoko mai o kana mau hana
kupono ole he nui i lawelawe ai,
he elua mau hana a kela kahuahana
i kukulu mai ai imua o na mana
koho, no ka hana ana aku, o ka
mua, o ia no ka hana ana a ka
meia i kekahi mau hookohu oihana
ma ka manawa e aneane aku ana
e pau ka mana o ka papa lunakiai
kahiko, ma kela ano, ua kailiia ae
ka pono ame ke kuleana o ka papa
lunakiai hou e noho aku ana ma ka
oihana.
?; Apie; ma^ail^ ^e^ihp..la.no l noi- ^A^Ki.^^.^^m^^M^ ^ l^^u^iii^-li^^4^ maloko o kela kahuahana, aku o
kona lawe okoa ana ae kekahi i ka
mana iloko o kona lima, ma ka
hookohu ana i na hoa o ka papa
lunakiai, ma ke ano ku-e kanawai,
o ia ka hoopaa ana aku i ke koho
ana o na lunakiai i hoea ole ae
ma ka halawai, ua koho lakou ma | ka aoao e apono ana i kana mau
hookohu oihana.
No ka lawelawe ana aku i na
hana o ke aupuni kulanakauhale,
maluna o ke kahua kanaka makua,
a lawelawe pili oihana, ua hoopaa-
ia na moho apau e holo ana no na
kulana oihana kulanakauhale, e hoo-
ko aku pela, aole elike me ka hana
i lawelaweia e ka meia Demokara-
ta.
Ko ka hoao ana e loaa he hoo-
kele aupuni hoomakaulii, aia ma-
loko o kela kahua hana, kekaki p? %-
ku, e hoakaka ana, no ka hook; . --
ia o kekahi keena oihana hou o ..i
ke keena o na bana hou, mali
o kela keena, e lawelaweia ai ii:.
hana a na keena lehulehu e hooko
nei i keia mauawa, me na hoolilo
nui hewahewa.
No na kahua paani, na paka ame
na wahi hoonanea o ka lehulehu, e
ku aku ana na moho Repubalika
apau, a kakoo no ka hoomauia aku
o kela mau wahi, a hooiia ae paha
ko lakou mau kulana maikai, ma-
mua o keia manawa e ikeia nei.
NO ka pono hoi o na kamaaina
ame na malihini makaikai pu, e
hoia ana kela kahuahana, no ka
lilo i mea na na moho apau, e hoo-
ikaika ai, e hooko aku iua nei no
ko lakou kohoia a puka, e loaa i
mau alanui maikai, o ka oi loa aku
no ke alanui holopuni, no ka hoo-
maalahi ana, i ke kaahele ana nani
kekahi wahi a i kekahi.
No ka hoemi ana i ke ana auhau
e haawi ana kela kahuahana i na
mahalo kiekie ana, i na hoa Repu-
balika o ka papa o na lunakiai, a
e hoopaa pu ana i na moho apau e
Holo aku ana, e hoao lakou ma na
alahele apau, e mau aku ai ka hoe-
miia o ke ana auhau.
No ka poe hou loa n^'i no -,
loaa ^i: lakou ka pono koho baloka,
^7^i^ Alaihi- ;-.$$- p^"; -o W, UakoM^i^.^.e^4 ^'''P.';^
i ka aoao pono, a lakou o komo ae ai e lilo i mau lala, me ke kono
okoa ia aku nae o kela poe hou
apau, e hui pu ae lakou iloko o ka
aoao o ka Peresidena Linekona, o
Roosvelt ame Coolidge, o ia ka
aoao Repubalika. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | O VICTOR S. HOUSTON KA MOHO ELELE REPUBALIKA Hooholo Oia i Kona Manao e Lilo i Moho Ele-
le Lahui Elike me na Koi Ikaika Ana a
Kona Mau Hoaloha Iaia i Mea Paahae | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Mahope iho o ka noonoo ana no
kekahi mau la lehulehu, ae nei i
hala, no na koi ikaika a kona mau
hoaloha ame na ^i^^^i^-,
kaliki ^MKlia, ''i ^^^^
ke Kapena Stewart Houston ma ka
Poakahi iho nei, no kona hooholo
ana, e lilo oia i moho elele lahui
no kona aoao kalaiaina, ma keia
kau koho baloka wae moho e hoea
mai ana ma ka la 2 ae nei o ka ma-
hina o Okatoba.
Ua lilo ka hooholo anu o Victor
S. Houston, o lilo i mea paahae
no ka aoao Repubalika ma koia kau
koho baloka, i nuhou hoohauoli i
kona mau hoaloha ame na alakai o
ka aoao Repubalika, mamuli o ko
lakou manaoio ana, ua loaa kokahi
moho ikaika loa, e kaa ai ka lana-
kila i ka aoao Repubalika i keia
kaa, no ke kulana elele lahui mai
Hawaii aku nei i ka ahaolelo lahui.
I kona hoakaka ana ae, i ka ma-
nao e holo he moho elele lahui ma
ka aoao Repubalika, wahi a Victor
S. Houston, e komo kino aku aua
oia iloko o kekahi hakoko kalaiaina
hahana aua, mo kona manaoio, e
oili mai oia he moho elele lanakila,
ke huki like na Repubalika apau
me na manao lokahi, no ka lakou
moho.
Me Victar S. Houston ma ke poo
o ka baloka Repubalika i keia kau,
aole oia i hunahuna iho i ka hoa-
kaka ana ae i kona manao, ina e
koho ana na Repubalika oiaio apau
iaia, alaila e kaili hou ia mai ana,
ka hanohano a ke Keikialii Kalani-
anaole i paa ai no aneane e pilia
ka iwakalua makahiki, mai ka aoao
Demokarata mai; kela hanohano, i
lilo aku i ka aoao Demokarata, ma-
o hope mai o kona make ana.
Mamuli o na koi ikaika ana a
kona mau hoaloha iaia e lilo i moho
elele lahui, a hui pu iho no hoi me
kona noonoo ana, ua ili iho kekahi
hana nui a ko'iko'i maluna ona, ka
hooko ana aku i kela leo koi; pela
iho la oia i hooholo ai i kona manao,
a ae aku i kela leo koi, no ka lilo
ana i kauwa na ka lehulehu.
Ina nei no kona kohoia a puka i
elele lahui ma keia wahi ana, e hoao
no oia ma na ano apau, e hana ma
na alahele, e hoopakeleia ae ai na
oihana mikiala iloko nei o keia
teritore, a e hoomauia aku ai hoi
ke kulana holomua o Hawaii nei.
Ua manaoio mau oia i na loina
alakai a ka aoao Repubalika, me
ia manaoio, i ae ai oia e ku mai
imua o ke kahua mokomoko kalai-
aina, i hiki ai i keia teritore Re-
pubalika ke makaalaia kona mau
pono maloko o ka ahaolelo lahui
Repubalika.
Pipili ka Manao no Hawaii Nei
Oiai nae, he mea malihini oia ilo-
ko o na hana kalaiaina, aka ua
pipilipaa kona noonoo no Hawaii
nei, no ke kumu, aia ke koko o ka
lahui Hawaii ke holo la iloko ona oi- | ai he hapa-Hawaii oia, ua mare
i ka wahine hapa-Hawaii a ua ma-
kee mau i ka pono o ka lahui Ha- u^,^^,,.,^, .^p^- -^..^ ; ^3^^^'^8^^ H? A5KiioWa'lW wm^me '!&$&&'(&
ma keia kau koho baloka, a koho
maoli ia oia i elele lahui mai Ha-
waii aku nei i ka ahaolelo lahui,
ilaila o lilo no i hana ma koiia
aoao, a i mea hoohauoli aku hoi
i kona noonoo, kona ku ana ma ka
noao o na Hawaii, a o lilo hoi i
wahaolelo maloko o ka ahaolelo la-
hui, no ka poe apau i kapa ia Ha-
waii nei, ko lakou home ia.
Kanakolu Makahiki i ka Oihana
Kaua
No na makahiki he kanakolu-ku-
mamakolu i kaahope ae nei, ua noho
aku o Victor S. Houston iloko o
ka oihana kaua o ke aupuni o Ame-
rika Huipuia, a he mau pule kakai-
kahi wale ae nei no i hala, i waiho
aku ai oia i ka oihana, a hoi ae la
a noho ma ke ano he makaaina-
na elike me na makaainana e ae
ma Hawaii nei.
Iloko o kela mau makahiki loihi
o koiia noho ana iloko o ka oihana
kaua moana aole oia i hoao iki, ma
kekahi ano, e komo aku iloko o na
hana kalaiaina, akahi nae a hiki
iaia ke komo kino aka iloko o ke
kalaiaina, ua kaawale aku ka oiha-
na o ke aupuni o Amerika mai iaia
aku.
Mamuli wale no o ka ae ole ana
o kekahi poe lehulehu, i koiia aku
e holo moho elele lahui, i ae ai o
Victor S. Houston, e komo kino aku
iloko o ka hoouka kalaiaina ana
ma koia kau; a ua paa loa kona
manao, aole na alakai kalaiaina Re-
pubalika, e hookuu hookahi mai
ana iaia, e paio me kona mau ene
mi kalaiaina, ana e haawi mai ana
lakou, i na kakoo ikaika ana, no
la lanakila holookoa o ka aoao Re-
pubalika ma keia kau, e hoea ma ana.
O KA HOOLAULA ANA AE I
KE KANAWAI KEKAHI MANAO
I HOOLALAIA Ma ka halawai a ka Ahahui Ene-
kinia o Hawaii o ka noho ana ma
kekahi halawai ma ka Poalima o
ka pule aku la i hala, ma ia hala-
wai i hoike ae ai o Samuel K. King
i kona manao e hookomoia ae ana
iloko o ka ahaolelo a noho mai ke-
kahi hoololi i ke kanawai komisina
home Hawaii.
Mahope iho o ka pau ana o ka
haiolelo a Jorgen Jorgenson, ke ana
aina a ke komisina home Hawaii, i
hoike ae ai o King i kona kokua i
kekahi mau hoololi ekolu i ke kana
wai home Hawaii e ku nei i keia
la, a e pono e hooholoia.
Ka mua; e hoomahuahuaia ae ka
huina dala hoaie i ka poe noho hoo-
kuonoono mai ka $3000 a i ka
$5000. | | | | | | | | |
| | | |
| | | HOOHANOHANOIA KA POE HEI-
HEI AU MA KA PAINA AWAKEA No ka hoohanohano ana i ka poe heihei au o Hawaii i haalele iho ai no Iapana maluna o ka mokuahi Siberia Maru, ma. ka Poakahi he papa aina no ke aloha hope ka ka Pan-Pacific Club o ka haawi ana ae no lakou ma ke awakea Poakahi nei maloko o ka Hokele Iana. Na George Center i poloai ae i na hoa o ka hui heihei au ma ia paina awakea. "O keia huakai no lapana," wahi ana, o ia ana kekahi o na hana hoikeike maikai loa e ikeia ana ma keia hana o ka hookuku heihei au ma ka moolelo o Hawaii. O keia ke kono kiekie loa i loaa mai i keia: mau mokupuni a ua piha loa makou i ka hauoli. Ua nui na hooikaika ame na hoao ana a na moho heihei au e lilo mai ka lanakila ia lakou a ke hauoli nei au no ka mea o ka manawa no ia hookuku heihei au ana ua hiki mai," wahi ana. "O na ano kupono a pau no ka heihei au a na Kepani e oi aku ana ka ikaika mamua o na wahi e ae a makou i hookuku ai. E kupono ke ola kino i ka poe au e pona ai a e lawelawe ka hui nona iho ma na ano maikai apau e mahaloia ai o Hawaii me ka hookupono ana i kona launa hoaloha ana me na Kepani. '' O C. N. Kurokawa, ke kakauolelo hoonaauao o ka Pan-Pacific Union, kekahi malihini hanohano ma kela paina awakea, a wahi ana, "i hoi hou mai nei au me kela manao he lokomaikai na kanaka apau o ke kapakai Pakipika ia makou na Kepani o Honolulu nei, a ua hoomaopopo me ka hoomaikai pu i na hana, me ka nana ole i ke ano lahui a makou e hana nei maloko o keia mau mokupuni a makou i makemake loa ai." No ka hele no a piha loa ka nupepa i keia pule, pela i hoopaneeia ai ka hoopuka ana aku i kekahi man palapala i kakauia mai e na makamaka, a loaa kahi kaawale. | | |
| | | E WAIHO ANA O LANE I KO-
NA KULANA MAKAI KIEKIE I kulike me kekahi mau lono hauwawa o ka laha ana ae ma o a maanei ma ka Poaha o ka pule aku la i hala, e waiho ana ka o John C. Lane, ka makai kiekie o ke Teritore a meia mua hoi o ke aupuni pulanakauhale, i kona kulana e paa nei i keia la a e holo ae ana oia ma ke ano oia kekahi moho no ke kulana meia. Ma ka oleloia ua hooholo ka o Lane i kona manao aole e hookuu hou ia aku i makai kiekie a e waiho ana oia ia kulana kiekie me ke kali ole a hookohuia aku kekahi kanaka ma kona wahi, a e komo ae ana oia ma ka heihei koho baloka wae moho no ke kulana meia ma ka aoao Repubalika. He elua mau moho e ae ma ka aoao Repubalika e alualu ana no ke kulana meia mawaho ae o Lane, ina he oiaio ka lono, oia o Charles N. Arnold, ka lunakiai mua, a o kekahi hoi o na moho i alualu no ia kulana i ke kau i hala, ame Harry Murray, ka lunakukeawa mua, a he lunakiai no hoi mamua. Ko laweheleia mai nei ko Murray palapala wae moho no ko kakau inoa ana iho o iwakalua-kumamalima mau makaainana kupono i ke koho bolaka; no ko Charles N. Arnold palapala ua komo ae i ka lima o ke Kakauolelo Kalauokalani. Ma ka aoao Demokarata o John Wilson wale no ka moho i maopopo, a malia he moho hou aku no paha kekahi ma ka aoao Demokarata e holo ku-e mai ana iaia, aohe nae hoi i hoopu--aia ae kona inoa i nei manawa. Ko ka Pomaikai o ka Aoao Ua hoike ae ka o Harry Murray i ke kumu o kona makemake ana e holo no ke kulana meia o ia hoi no ka pomaikai no a lanakila o ka aoao Repubalika, a wahi ana o ke kanaka a ka aoao, oia o Arnold, aole e loaa ana iaia ka ikaika e hoohaule aku ai i ka moho Demokarata. O ka liki paha auanei keia a Kukahaoa, a hiki iho i ka wa e kukini ai, hookahi no wahi e kukaliki ai. "He mea pono i ka moho a ka aoao Repubalika ka hoohaule aku ia Wilson ka moho a ka aoao Demokarata, ma keia koho baloka ana | | |
| | | |
| | | | | | | | | | "O IA NOA A-LULI I LOIO
KALANA ^oponopono o ka Nu-
-.-?: Aloha oe: — E noi ^kn
k^u oluolu. e haawi mai
-ahi kaawale o kau nu-
! -iui ia, no ko'u manao
, "W. Aluli i loio kalana
u k "''a koho baloka wae
: .. 7---ii aiia
: M-. Noa W- Aluli ke
mai nei ma ka aoao He-
--^ ke kulana lo'o kalana,
3'-7.kaanaK' a kalana o
''.-, ua konoia mai au, e
-^ -. kekahi man hana mai-
n ana, i lawelawe mai ai
n ai i na Hawaii apau,
a a puka ma keia kau
a wae moho, maluna o
- hoa paonionL
^kahiki i .kaahope ae
-i ii7M ame ka makemake
-- 'ona ka ike ame ka ma-
-i kn oihana kauka huki
,- -: nie ia iini e lalapa ana
.'u hwpo, mahope iho o
.-ina mailoko mai o ke
". -7i-.u. iia lawelawe aku
hana kumukula, me ka
-, m.! ke ano hoomakau-
lu wahi kenikeni, no
-.' a aku ma Kekahi kula
hina niho ma Amenka . mnu (iala liilii o ka ma-
i ^"lo i'o aku ai au no
.;. n.a Kaleponi hema, me
a-a wai na^ a ka Aha'
:-....-, o na Hawaii ame Noa
h" inea oiaio, ua loaa mai
? im k. iuka u ma kela oi-
-knuia mai la me ka pala-
' kai mailoko mal o kela - i^ai ai no Hawaii nel^
:.-- la au i keena kauka
-ua keia kulanakauhale;
'iki pono kela hana ia''u,
. .in-i h'.u mai o Mi". Noa
Kiawi mai i kana . mau
i'.'i na ano lehulehu, a'u
' "e ai ke olelo, he ma-
. ' oia, he kauaka i ma- | O REV. AKANA AKAIKO KA
MOHO ELELE O HAWAII
NEI LANAKILA. Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:
— E oluolu mai oe e hookomo koke
ae i keia wahi Episetole mai luna
mai, i kou mau limahana o kou
papapa'i. Ina e ae mai oe e ke
keonimana hanohano i keia wahi
manao, ola ko lahui ola pu ka aoao
Repubalika, a ina oe e hoole, e ma-
ke loa ana ka aoao, a e lilo mau
aku i huelo no ka aoao Demokara-
ka.
O na hoahanau kaae, a wahine,
iloko no o ka ekalesia mai Hawaii
a Niihau iloko o ka Hoomana Ka-
lawina, e koho ana oia ka moho elele,
o kela Rev. Kahu no apuni e po'e-
poe mau no i na hipa, oiai, oia no kee no ka pono, ka holomua ame
ka pomaikai o ka hoa-kanaka, o ka
oi loa aku, kona mau hoa Hawaii.
No ka hiki ole iho ia'u ke hu-na
i keia mea maikai i hanaia mai no'u
e Mr. Aluli, pela au e hoike nei imua
o ke akea, ia kakou e na Hawaii
he kanaka oia, i makaukau mau i
na kokua ana no ka pono o kona
hoa-kanaka, ke hoea aku imua ona,
no na kokua ana mai.
Malia paha he nui a lehulehu
kana mau hana kokua i kona mau
hoa-kanaka, elike me kana i hana
mai ai no'u, o lakou no ka poe na
lakou e hoikeike ae la mau hana
o ka'u no keia e hoike nei no'u
iho, me ka lana o kuu manao a hoea
mai i ka la koho baloka wae moho
a'e nei o kakou, e hoao kakou e na
Hawaii, e ku me na manao lokahi
mahope o kona kua, a onou aku no
keia kulana ana e alualu nei; a ma
ko kakou koho ana aku auanei iala
a puka ma kela kulana oihana ano
nui, e pahola mai auanei ka mahalo-
ia, aole maluna wale iho no ona
aka maluna pu kekahi o kakou apau
Owau iho no me ka oiaio loa.
JOHN K. KAHALEANU. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | aku, a ke manaolana nei au ma ko'u komo ana ma keia heihei e haule ai ka moho a ka aoao Demokarata." | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
