Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 24, 17 Iune 1926 — KA LUNAKANAWAI SANFORD B. DOLE. [ARTICLE]

KA LUNAKANAWAI SANFORD B. DOLE.

Ma ka auwina la o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, i hoea mai ai i ka pio ana o ke kukui o ke ola ana o ka Lunakanawai Sanford Ballard Dole, kekahi o na haole kamaaina i mahalo nui ia a i alohaia e na niea apau ma Hawaii nei. Ma ka nalohia ana aku o ka Lunakanawai S. B. Dole, mai na maka aku o ka poe i kamaaina ka ike ana iaia i kela ame keia la, ua hoalaia mai iloko o ko lakou noonoo ame na hoomanao ana, kona mau ano kilakila, kana mau hana pookela, e hiki ole ai ke hoopoinaia no ka manawa loihi e hoea mai ana. Ua komo ac ko ke kulanakauhale nei poe, ma ka hoomanao aana i ka la o ka Na'i Aupuni Kamehameha I, ma ka Poalima aku la i hala, no ke kumu, o Kamehameha ka mea nana i hooHlo i na mokupuni lehulehu ma Hawaii nei i hookahi, malalo oka hoomalu ana aka moi hookahi; a elike auanei me ka hana a Kamehameha i hooko aku ai, ma ka waele ana ae i ke alahele a malaelae no kakou e noho ai iloko o ka maluhia, ka oluolu ame ka hauoli; ua ili iho maluna o ka Lunakanawai S. B. Dole t ka hana oi kelakela aku o ke ko'iko'i, ma kona ku ana ae ma ke poo o ke aupuni Hawaii, a hookele aku la iaia ahiki i ke kaa ana malalo o ka malu o Amerika Huipuia, a kakou e hauoli nei i keia la, no na pono ame na pomaikai o ka loaa ana ia kakou he aupuni 110 ka lehulehu. O kela kīkooia ana aku, me ka hapaiia ana ae o ka Lunakanawai S. B. Dole a kau ma ke poo o ke aupuni o Hawaii nei, iloko o ka wa 0010-ku me ka okaikai o ka hookeleia ana o ke aupuni malalo o ka Moiwahine Liliuokalani; aole ia malalo o kekahi kumu e ae, aka 'mamuli o ka manaoio o ka poe i makee i ko lakou mau pono ame ka noho kuokoa ana, oia wale no ka mea i loaa aku na ano e hiki ke hoohioloia na manao ku-e ame na manao kipi mai kekahi mahele mai o na makaainana. O ka hanauia ana o ka Lunakanawai S. B. Dole ma Hawaii nei, kona holoholo' pu ana iwaena o na Hawaii o kela mau la kahiko i hala; kona lilo ana he mamo na kekahi o na misionari i Hawaii nei; ua pipilipaa kona aloha ame kona noonoo no keia paeaina o Hawaii nei ame kona mau makaainana; nolaila i ke kikoo ana mai o na lima o ka make i ka hanu ola mai kona kino aku, ua hookauia mai kekahi haawina kaumahi. loa maluna o ko Hawaii nei poe; a ua hooneleia mai hoi keia teritore, me kekahi o na kanaka i minamina nui ia, e aneane hiki ole ai ke hoopihaia aku kona makalua e kekahi mea ma keia hope aku. Aole no paha i nele ka loaa ana o na manao maikai ole iloko o kekahi mahele o na makaainana o Hawaii nei, o ka oi loa aku iwaena o na Hawaii, no ka hookahuliia ana o ke aupuni moi, a kukuluia ae ke aupuni kuikawa, e noho poo ia ana e ka Lunakanawai Dole; ia kakou nae e nana ak» ai ihope i keia la, aole a kakou mau hoohewahewa ana, ma ka hoomaopopo ana iho, he Kamehameha elua oia, i kikooia maiwaena ae o ka lehulehu o ko Hawaii nei mau makaainana, no ka hoolilo ana ia kakou apau i hookahi malalo o ka hae hoku, e hauoli like ana i na pono, na pomaikai ame ka noho kuokoa ana, ka mea i loaa ole i na aupuni apau e hoomaluia ana malalo o na moi. L T a moe aku ka Lunakanawai S. B. Dole iloko oka maluhia, ua pau kana mau hana ma ka honua nei; ua kukulu iho nae oia i kekahi kiahoomanao nona mahope nei, aole wale no, iloko o ka moolelo o kona ola ana, aka iloko o ka puuwai o na makaainana o keia teritore.