| | | | | | | | | | HOOHANOHANO HOU KA HUI NA'I AUPUNI I KA HOME O NA MEAAI HAWAII E kuu Solomon Hanohano, Aloha hou no kaua no ke elua o ka ma- nawa, ame kou mau keiki hoe o kou moku, no kela poomanao e kau ae la maluna i ike mai ai ko kaua lahui i na mea oiaio e lawelawe- ia nei ma ka home o na meaai Ha- waii ame ka hanohano nui i loaa i ka mea nana e lawelawe nei, a'u hoi e poina ole ai ka'u mau hoo- manao ana, oiai o na mea i hanaia mai no keia home he mea i oi ae mamua o ke aloha. Nolaila ma ko'u aoao hoi, he mea pono e hoike aku i na mea oiaio, no- laila e kuu lunahooponopono, o kou makemake e loaa na mea oiaio, a oiai aia iloko ou ka iini e loaa ka holomua o keia hana, a kekahi Ha- waii oiaio e hana ana, i ka hana no ka hapai ana no ia i ka inoa o ka lahui Hawaii. | Ma ka hora umi me hapa o ke kakahiaka Poalima nei, Iune 11, a- kahi ua e kiiikilihune ana, a ke anuenue e kau pono ana maluna po- no ae p Pauoa, ka iini pau olo a ka makemake, e kala mai, ua pa- kika loa aku la i hoohola ae ai ei ae ka hui Na'i Aupuni ke ka'i mai nei, a i ko'u nana ana mai, na hele no hoi ia he ulumahiehie ke nana mai, iloko o ko lakou kulana maka- like, a pela hoi me na kahili, he u'i ke nana mai, he melemele, a pela hoi me ka ihe, he u'i ke nana mai, a pela hoi me ka hae aloha ou e ka lahui Hawaii ame ka hae hoku hoi naua kaua e malama nei a i ko lakou ku ana iho, ma ka puka, i hele mai ai au e hookipa ia lakou, a lululima iho la iloko o ke aloha oiaio. Ua laki loa i ka hoea ana mai o ka mea paikii, i ka loaa ana o na kukakuka maikai ana ia manawa i lua aku ai na lawelawe ana ma- lalo o ka mea paikii, a i ka loaa | kupono ana o na mea i kupono i ka makemake o ka mea paikii, i kahea mai ai ka makuahine peresidena. E Mokumaia maanei oe, no ka mea he Hawaii oe, o kau aliiwahine hoi maanei oia, no ka mea ua hanauia oia ma ka aina makua, a i ka pono ana o na mea apau, aia kahi ua ke hooma-u la no, ia makou a'u hoi e kanalua la no ka maikai o ke kii, oiai he poluluhi maoli kela ma- nawa, a lohe aku la au i ka mea paikii i ka olelo ana mai e minoaka na mea apau, o ka'u mea i ike, ua pau ae la na mea apau. I ka pau ana o ia mahele hana, i hoi mai ai na mea apau iloko, a i ko lakou noho ana ma na pa- kaukau i hoomakaukauia no lakou he u'i maoli no ke nana mai, oiai ia lakou no piha na pakaukau, aole o ia wale no, aka o kela kulana ma- kalike, ua hoopihaia mai ko'u puu- wai me ka hauoli oiai, o ka mua o ia ka paa ana o kekahi kii o ke- kahi kii o kekahi hui e alakaiia | ana e kekahi wahine Hawaii oiaio, iloko o ka ilihune aka i ko lakou lawe ana ae i kekahi hana ihiihi loa, o ia ko lakou helo ana mai me ka manao maikai, e ai hoi i na meaai o hanaia ana e ka Hawaii oiaio, ame kahi lau oliwa O ke aloha oiaio, mailoko ae o ko lakou puuwai i piha me ka maemae, a lakou pakahi i olelo ae ai i keia olelo ua oi ae keia mau mea au e Mokumaia, keia mau meaai, ua ku- pono maoli. Nolaila ua hooholo makou ina ma- kou e hana i na hana hoohiki he mau lala hou, e haawi ana makou he paina holaulea i ko makou mau hoahanau, no ka mea ke ike nei ma- kou ua oi ae keia mamua o ko ma- kou lawelawe maoli ana, o keia ua kupono maoli ke olelo ae he kulana keonimana ka hoa elike ai, he ku- lana lede, a he moiwahine ka hoa elike ai, ame na hoahanau oiaio e malama i ka ihiihi o ka hui ame ka hanohano o ka lahui Hawaii. | Nolaila e Mokumaia e hooholo- mua ia kau lawelawe ana iloko o kona mana, nolaila i ko makou la- we ana mai i na mea maikai i loaa ia makou i keia la, he mea na ma- kou pakahi o poina ole ai, oiai no kaua keia la, he la na ka lahui Ha- waii e haaheo ai, a nolaila eia ma- kou pakahi ke ai nei i na mea i hoo- makaukauia, na makou, a ke hauoli nei iloko o ka maemae, oiai ko la- kou makua peresidena e haawi mau ana i na manao paipai, ua piha maoli na mea apau me ka ulumahie- hie. Ma ko'u aoao hoi, i hoomaikai hou aku ai i ka lakou i hana hou mai na mea apau me ka hauoli piha. O ka'u mau hoomaikai me ka ma- kua peresidena na luna nui ame na lala o ka hui Na'i Aupuni, e holo- mua ka oukou lawelawe ana, pela ka Makua Lani e kokua mai ai ia kakou pakahi iloko o Kona mana. Owau no me ka haahaa mau. J. K. MOKUMAIA. | | | | | | | | | | | GEORGE POOLOA. Minoaka Home 1920 Young St. Puahiohio wale mai Ia no ka pa ana a ka makani wiliahiu, he opala ka mea loaa, no ka mea aole ka peahi he laau, nolaila, ua hoi nele ke keiki o Minoaka Home, no ka hoomaopopo ole i ke kaona. Huli hou ia mai!—L. H. HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono ame na ke- iki paahana o kou keena; aloha nui: —E oluolu mai kou ahonui e hoo- komo iho ma kahi kowa kaawale o kau nupepa no ka'u wahi haina o ka nane a ke keiki o ka pali ka- pu o Keoua, o ia iho keia He KUHA ka laau hele pu me ke kanaka, o ia ka laau kaulana a ke keiki o Maui o Kama, a hoo- manao ae la ua keiki nei o Maui i keia wahi lalani mele. Imi au ia oe e ke aloha, Ma na paia aala o Puna, | | |
| | | | | | | | | PIHOLO ILOKO O KE KAI MA NIUMALU A MAKE Ma Niumalu, Lihue, Kauai, ma ka Poalua o ka pule aku nei i hala, i kulike ai me kekahi meahou o ka hoikeia ana mai i keia kulanakau- hale i halawai ae ai he kaikamahine Kepani uuku nona na makahiki he ehiku, a nona hoi ka inoa o Tomie Kuroda, me ka make ulia, mamuli o kona piholo ana iloko o ke kai a make loa, iaia i hoao aku ai e hoo- pakele i kona kaikuaana. I kulike ai me kela meahou, o ke kakauia ana mai, ua manaoia, he la hoohauoli kela Poalua, no na hau- mana o ke kula o Hanamaulu, ma ka akoakoa ana aku o na haumana ma Niumalu i ka auaukai, a no ke- kahi paina luau; eia ka au anei, o ke kaumaha ame ka luuluu, na ho- pena e oili mai ana no na mea i hoo- lalaia. E ku ana o Tomie Kuroda me ko- na kaikuaana me Ayako Kuroda ma Kahaone e pili kokoke ana i kahi i po'aia e ka wai a hohonu; a ina ke- kahi ano i maopopo ole, ua haule aku la ke kaikuaana iloko o ke kai, a laweia aku la e ke au no kahi hohonu. No ka hoopakeia ana hoi i kona kaikuaana, ua lele aku la ke kai- kaina iloko o ke kai, a oia pu kekahi i laweia aku e ke au, me ka loaa ole o kona kino, ahiki i ka piha ana he elua hora mahope mai, akahi no a loaa i kekahi Kepani, nana : luu okoa iloko o ke kai. Ua ikeia mai nae kela kupaka o ke kaikuaana o ke kaikamahine poino, e A Hing, he keiki Pake e auau ana ma kahi mamao aku, ua au mai la oia me ka hooikaika ana a loaa kela kaikamahine, alaila huki mai la nouka o ka aina maloo, a mahope o na hooikaika ana a Wil- liam Ferreiro, ua pohala ae la oia, me ka hoihoiia ana noloko o ka hale- ma'i ma Lihue, kahi i lawelawe la- paau ia mai ai oia, e hoi hou mai ai ka ikaika i kona kino. Ma ka hoakaka a kela keiki Pake nana i hoopakele i ke ola o ke kai- amahine poino, aole no oia i ike he kaikamahine hou ae no kekahi, ina no ua hono oia e hoopakele i kona ola. HAINA NANE. Mr. Solomon Hanohano, Aloha ka ua: — E oluolu hou mai oe i rumi kaawale no ka'u haina o ka nane a ke keiki o ka pali kapu o Keoua Kuu wahi laau hele pu me ke kanaka, loaa au i ke ahe a ka ma kani. O oe ka'u i lohe iho ai ma ke kelepona kaua e hui ai; na ka uwla i lawe mai a loaa au i ke ahe a ka makani. Haina, OLIWA. Penei e maopo po ai ke kaona o ka manao. Kuu oliwa ku kahakai, A he opuu no i mohala, E ani ka makaili la e pa mai uei Me he moani la no ka hala. Nolaila, o ia ka ua keiki nei o ka pali kapu o Keoua i hooheno iho ai i keia mau lalani olelo hoikeia ae la maluna. Nolaila, ua loaa pono aku la ka- hi kumulaau akia i ka hunakai o Nenue a maloo iho la. Me ka mahalo, W. P. K. AEKAI O NENEUE. Aole hele pu o ka oliwa me ke kanaka, a oki loa kona loaa ana ke ahe a ka makani, nolaila, ua lalau loa kau haina no kou hoomao popo pono ole i ke kaona o ka nane Huli hou ia mai.— L. H. | HAINA NANE. E ka Lunahooponopono o ke kuo- koa; Aloha nui: — He wahi haina na- ne hoi ka'u, e waiho aku nei imua ou, no ka nane hoi a ke keiki o Kona; o ia hoi ka laau hele pu me ke kanaka, aia ka i ke ahe a ka makani e loaa ai. Kupanaha no paha ka laau a ke keiki o Kona kai opua; ka hele ka ia a ke ahe a ka makani ku iho la keia laau hookalakupua. E Mr. Lunahooponopono. Eia iho ka'u haina no keia nane. He HOOLAAU. Penei ka wehe- wehe pokole ana: Ia papa ame mama e. noho ana, olelo aku nei o papa, eia nei e hele ana au i ka holoholo; ninau mai nei hoi o mama, mahea kau holoholo, olelo aku nei o papa i kahi o mea ma. Eia ka pane a mama, ka o kaua pu no ke hele, a o ko laua hele no ia. Nolaila o ka manao o ia mamala- olelo a mama i olelo aku ai ia papa, o kaua pu no ke hele, ma ka olelo Hawaii, he hoolaau. Aole nao i pili kahi wale no ia huaolelo, aka ua pili laula i na mea apau e koi mai ana e helo pu, a i ole ike mai paha kekahi he wahi i'a kau e paa ana olelo mai oia e oki hoi ka kaua i'a. He Hoolaau no ia. Ea pehea iho la keia wahi laau la aia wale no hoi keia i ke ahe a ka makani. Ina ua kulike keia haina me ka ke keiki o Kona, alaila ua pono, ina ua huhewa ko Kinau alaila no ke panana ole. Me ko aloha ia oe e ka Luna- hooponopono o ke Kuokoa a pela hoi na keiki o kou papapa'i, Owau iho no, AEKAI O KULANA KA LAI Lahaina Maui. Ua nele i'o mai la ke Kinau i ke panana, no ka mea ua huhewa ae la a kau iluna o ka pukoa. Huli hou ia mai! — L. H. HAINA NANE. Mr. Sol. Hanohano; Aloha oe: — E kunihi ae hoi oe i loaa ai ia'u he kowa kupono e ku aku ai he alo a he alo, a kaka laau pu me ke keiki o ka pali kapu o Keoua. Kuu laau hele pu me ke kanaka, heaha ia. Ke pane nei o Poohina I, he Hi- lahila ka laau a kaua; he wahi laau keia ke hoopa aku me ka lima, e mae iho ana; nolaila kona inoa; a o ka hele pu me ke kanaka aohe mea nana e hoole. Eia hoi ka Poohina 2 he Pa hiaku Aole keia he laau maoli, aka he laau keia i ka oihana lawai'a; o kahi i hele pu ai me ke kanaka, ma o ka moolelo o Kaeha, keiki lawai'a hi-aku o na Kona, a o ka iwi papa- kole hoi o Keuwea kona makuaka- ne, a ua lawa like hoi ia iwi i na kanaka apau, nolaila aohe mea nana e hoole ka hele pu me ke kanaka. Me ka haahaa. NA POOHINA ELUA. Pau pulu mai la ko mau poohina elua, iloko o ka lua-puhi o na pali o Kalalau, no ka mea, aole i ma- hinu mai la ka laau a ke keiki o Kona, he o ia mau no ia i ke alo pali. Huli hou ia mai!— L. H. | HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono, Aloha ka- ua a nui — Ke noi aku nei au i kou oluolu e uwila hoi oe i ka'u haina no ka nane a ke keiki o ka pali kapu o Keoua e i ana penei. Kuu wahi laau hele pu me ke kanaka loaa au i ke ahe a ka ma- kani. Haina. LEO. Pololei io no oe; ma ka leo io no olua i hui ai ma ke kelepona. Na ka uwila la i lawe mai nei a loaa au i ke ahe a ka makani. Pololei hou no oe. Ina aia o Inaina dear i Honolulu kahi i noho ai, hoolele aku la o mama i ke ahe a ka makani; o ia hoi ka Radio. Me ka manaolana ua loaa pono aku la ka haina o ka nane a ua keiki nei o ka pali kapu o Keoua. Me ka oiaio, HELELANI GIRL. Ua lalau mai la kau haina, no ka mea aole ka leo he laa. Huli hou ia maii— L. H. HAINA NANE. E Mr. Lunahooponopono o ka Nu- pepa Kuokoa, welina hou kaua:— E ae hou mai ia 'u no ka elua o ka manawa, no keia wahi haina e kau ae la maluna o ka nane a ke kae'a- e'a o ka pali kapu o Keoua, i ku- kuluia maluna o ka noeau ame ka naauao penei: Kuu wahi laau hele pu me ke kanaka, loaa au i ke aheahe a ka makani. Penei nae au e loaa ai, ke hoomaopopo i ko kaona. O oe ka'u i lohe aku nei, Ma ke kelepona hui ai kaua. Na ka uwila la i lawe mai nei, A loaa i ke ahe a ka makani. A keha iho la no, ina ka aole e maopopo pono ko kaona, alaila, aole oia o loaa ana ekolu poohina ana. Haina. EA. Wehewehe ana: O ka Ea, he laau ia e ulu ana ma- luna o ka lepo ou e Hawaii aina; he laau uwahi nui keia no ka ma- nao ana i wahie no ka hoomo'a ana i na meaai, aohe makemakeia keia wahie ma ko'u wahi, no ka nui o ka uwahi. O ka inoa o keia laau i kekahi he Aiea, a ma ko makou wahi hoi, he Ea. Wehewehe ana no kahi i pili ai keia laau i ke kanaka, a penei no ia. O ka hanu o ke kanaka e hanu ai, ua loaa mai no ia mailoko mai o ka Ea. A ina aolo ka ea, alaila aole e hiki ana i ke kanaka ke huli i mea nona e pono ai keia noho kino ana, ma o ke ea la, i loaa ai iaia keia ola ana, a olelo ia iho la he kanaka waiwai, he kanaka naauao he kanaka ikaika, a pela wale aku. Pela iho la i lilo ai keia Ea i laau hele pu me ke kanaka ahiki i kona hooluolu ana, a pela paha la i hooheno iho ai na kae 'ae 'a nei he laau hele pu me ke kanaka, loaa nae i ke aheahe a ka makani. Me oe e Mr. Lunahooponopono ke aloha a nui, ame na sela limahei o kou keena ka welina ana. Kou no a mau, OHIALOKE. Loaa ole mai la no ka laau a ke keiki o ka pali kapu o Keoua ia oe, no ka mea ua pili paewa mai la kau hoopili ana i kau laau. Huli hou ia mai! L. H. | HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono o ka Nupe- pa Kuokoa, Solomon Hanohano; Aloha kaua:— E oluolu mai oe i ke- kahi wahi rumi o ko kaua moku no'u no ka ninau nane a ke keiki o ka pali kapu o Keoua, i ike mai ai ua eueu haawi ninau po- haku paa nei i ka haina a ke keiki o ka ua hele haaheo o Maakua Hauula. Penei ka niuau nane a ua kalohe nei. Heaha ka laau hele pu me ke kanaka a loaa i ke ahe a ka makani. Haina. IHUANU. Penei ka imi ana a loaa o keia laau aia i na kuahiwi e loaa ai, a penei i hoo- pili mai ai ua eepa nei a pili, o na hua mua ekolu o ka'u haina ihu nolaila, ua pili ke kanaka i ka laau, a o ka laau i ke kanaka, hele pu, moe pu, ai pu, a pela wale aku a make, pau ka hele ana a e loaa mau ana ua laau nei i ke aheahe a ka makani. Pololei he makani io no, a o ia keia: Ka HANU o ke kanaka e loaa mau io ana no i na wa apau, a make pau iho la ua makani la, nolaila i ka make ana o ke kanaka, make ka laau a make pu ka makani, a i ka wa ola, he ihuanu ka laau hele pu me ke kanaka. He manaolana ko ke keiki o ka ua hele haaheo o Maakua e wi ana ka niho o ke keiki o Kona. O ke aloha no kou a nui i ke keiki o ka aina nana i ka lani ke ola, Ke huli hoi nei ka keiki helu iliili o Helumoa ua ahiahi. Me ka mahalo nui i ka Lunahoo- ponopono o ke Kuokoa ame kou mau keiki limahei ko'u welina pau ole. Owau iho no, HAUULA BOY. Lihi launa ole mai la kau haina i ke ao aina, nolaila ua poho wale kou mau manaolana apau. Huli hou ia mai!— L. H. HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono, o ka hi- wahiwa a ka lahui; Aloha oe:— E ae mai no ka'u haina o ka nane a ke keiki kanu laau o ka pali kapu o Keoua, e olelo nei. Kuu wahi laau hele pu me ko kanaka, loaa au i ke ahe a ka ma kani. Haina. PIKO. He kumulaau ke ia e ulu nei aia i ke kuahiwi, a he piko hoi ko na kanaka apau a he piko hoi aia i ka poo kahi e loaa ai i ke ahe a ka makani. Me ka lana o kuu manao, e loaa pono ana ka laau a ua keiki ne o ka pali kapu o Keoua. Me ka mahalo ia oe e Mr. L. H ame kou mau sela ko'u Adios. G. M. K. KA UA NIHIPALI. Ua poho mai la kou manaolana aole ia o ka laau a olua. Huli hou ia mai! L. H. GLEN COVE, N. Y., June 6.— O Howard Cutting, kekahi Iala o ke kahi ohana koikoi o Nu Ioka ne ka i make i keia la mamuli o ka waawaa ana o kona iwipoo ma kona manawa o ka hoi ana mai maluna o kona otomobile a hookui ke kaa i kekahi kumulaau ma keia kaka- hiaka mai kekahi aha hulahula ma i haawiia no ka hanohano o kekahi paamare o na alii Suedena ma ka home o George F. Baker, Jr., ma ka Long Island. | | | | | | | | | I hea la oe i nalo iho nei, Hoi mai no kaua e pili. Me ka lana o kahi manao e hoi puolo ana ke keiki o Maui. J . K. K. PUKUILUA BOY. Ua hoi nele ke keiki o Maui, no ka mea, aole ke kuha he laau, a le no he loaa i ke ahe a ka makani. Huli hou ia mai!—L. H. HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono o ka Nu- pepa Kuokoa; Aloha oe;—E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ke kino lahilahi o ka hiwahiwa a ka lahui, no ka'u haina o ka nane a ke keiki o ka pali kapu o Keoua e i ana penei! Kuu wahi laau hele pu me ke kanaka, loaa au i ke aheahe a ka makani, penei au e loaa ai, ke hoo- maopopo oukou i ke kaona: O oe ka'u i lohe aku nei, ma ke kelepona hui ai kaua, na ka uwila i lawe mai nei, a loaa i ke ahe a ka makani. Haina, He AALII ka laau hele pu me ke kanaka i loaa i ke ahe a ka makani, penei i maopopo ai ka hele pu o keia laau me ke kanaka. I ka wa kahiko, aohe alii hele wale aohe kanaka, hele no ke alii hele pu no kona kanaka, nona keia wahi mele: I alii no oa la, i kanaka au la, Malalo aku au a o ko leo la, I noho aku au a i kuke nau la, I kuene hoi na ko nui kino la. Me ka mahalo i ka Lunahoopono- pono ame kou mau sela. MAO LANE GIRL. Aole mai la ia la, O ka kau a olua, Eia iki iho no la, I ke ahe a ka makani la, E loaa ai ia oe la. Huli hou ia mai.—L. H. | | |
| | HULIIA KEKAHI PAKE OHUA ME KONA LOAA OLE No ka nalowale ana o kekahi Pake, he ohua noluna o ka mokuahi Peresidena Wilson, e holo ana no Kapalakiko mai Kina mai, ma ka papa elua o na ohua oneki, i hoo- ka'uluaia ai ka haalele ana iho o kela mokuahi ia Honolulu nei, ma ka hora eono, o ke ahiahi o ka Poaha o ka pule aku la i hala; me ka hoo- hala pu ia he hookahi hora a oi, mawaho ae nei o ka nuku o ke awa, ahiki wale no i ka holo okoa ana o kela mokuahi, me ka loaa ole o ka ohua i nokeia ai i ka huli. Aole i hoomaopopoia ka nalowale ana o kela Pake ohua, ahiki i ka wa i heluia ai ka nui o na ohua ma- luna o kela mokuahi e holo ana no Kapalakiko, oiai kela mokuahi, e hoomakaukau ana e haalele iho i ka uwapo, akahi no a ikeia, aole kela Pake, ia manawa i hoomaka- ia al ka huli ana i ka mokuahi. Ua hala okoa kekahi manawa lo- ihi ma kela huli ana a na kanaka o ka oihana kukeawa, no ka loaa ole, ua hoopuka okoa aku la ka mokuahi nowaho ae nei o ka nuku o ke awa, he hookahi hora me ka hapa ka huli ana a na kukeawa aole no he loaa; ua kuekaaia na wahi apau oluna o kela moku; o ka mea apiki nae, ua loaa aku la he haole holo mahuka, o Young kona inoa, a paa mai la oia i ka hopuia, me ka hoihoi hou ia ana mai nouka nei o ka aina. Ma ka hoakaka a kela haole ma- huka ana o ka Pake, maluna o ke o ka hooikaika ana, o loaa iaia ke- kahi hana maluna o kekahi moku, aole nae he loaa iki, a oiai ua nui kona makamake e holo aku no Amer- ika, pela iho la oia i manao ai e holo mahuka, ua hooko ole ia nae kona iini, mamuli o kona loaa koke ana i na kanaka o ka oihana kuke- awa. No kela nalowale ana o ka Pake ohua mailuna aku o ka mokuahi, i pili ai ka hewa i ka hui mokuahi, ma o kona kapena la, a ua kauia aku ka hoopa'i o hookahi haneri dala, maluna o kela aliimoku, no ka pili o ka hewa iaia, o ia ka ma- huka aa o ka Pake, maluna o ke- kahi aina, i papaia ai oia e ke ka- nawai, aole e hookomoia mai, no- loko nei o ka aina. | | |