Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 22, 3 Iune 1926 — KA AHAHUI KA NA'I AUPUNI MA KA HOME O NA MEAAI HAWAII. [ARTICLE]

KA AHAHUI KA NA'I AUPUNI MA KA HOME O NA MEAAI HAWAII.

E Kuu Solomona Hanohano:—E oluolu hou mai oe, a p«la hoi me koa mau keiki hoewaa o kou moku au e noho kapena n- : ao kela poomanao e kau ae 1;: .»ialuna, oiai ua makemake o« e lt>aa aku na mea oiaio • lawelaweia nei ma ka homo 0 nm meaai Hawaii. Ma ka hora umi ponoi i piha mai &i omua o ka puka o ka home i hoikeia ae la i ka pelikikena ame na lananui ame na lala iloko o ka uluwehi o na lei o Waimea Ice nana akn oe me he la, ua noho ke onaona iluna pakahi o lakou. I ko'u hui a lululima pumehana :.na me ko lakou alakai, i holnuna ae ai oia i kona mau lunnnui a pela hoi me na lala. E Mokuinaia, i lawe mai nei au 1 kuu hui e hoohanohano i ka mea au e hana nei; noiaila e ike mai oe e Mokumaia he nui makou au e nana mai ai, a e hoolnko mai ai i na m<>aai o kou home nei. I ko lakou noho ana ma na pakaukau i hoomakaukauia no hikou, lie nani ke nana mai, oiai na loi e j «lapalapa ae ana ma ko lakou a-i, J na piha maoli ko'u uhane i ka loaa | aaa o kekahi la, e h<»le mai nna me | ka manao maikai, o ka Hiiwaii oLaio a hoopiha i llomo a na lahui e e nana mai ana; .a ia mea i a'o mai ia'u ē hoomaiU.! aku ma ko'a naaa ame ke kuJu aua r ko'u waimaka, a'u no e hoomaikai la ma ko'n naau, i ko lakou alakai, a pela hoi me na lunanui, a pela hoi ine ra lala, oiai o ka hui mua loa 0 na Hawnii i hele mai hoohanohano i ka home o na meaai Hawaii. Ma Wu aoao ka hoomaikai ana nku it lakou kekahi o na mea e kupom ai m a ko'u aoao ke hana nku ko lakou hanohano, oiai ri»ie hv niea i maopopo « hele mai <ia lak i, aka e hoomaikai aku i ka makua lani nana no i alakai mai 1 mau keiki e komo mr kahi i hoomakaukauia no na Hawaii, o j ka mua loi keia mai ko ! u lawelawe ana i keia 1 ana ahiki iho la i kria ]a a'u e poina ole ai, ma ka waihona o ko'u noonOo, a pela me ka la o Mei 30, 1926, oiai 7 skou e ai ua piha maoli kola awakpa, roa ko'u aoao, he mea pono e loaa keknhi manao paipai. Noiaila i hoolauna aku ai imua 0 ko lakou pelekikena, ame na lu* nanui ame na lala o ka hui i oleloia ae la e lawe aku i ka'u mau loomaikai ia oukou apau, o ka mea a oukou i hana mai nei i keia la, he niea na'u e hoomanao mau ai. Nolaila e ka peiekikena anv.. na lala aloha pumehnna kakou &pau, me ka piha hauoli au e ku aku nei imua o oukou, oiai ua hiki ole maoli ke alo ae i ka lawe ana mai a noonoo iho, i na mea a oukou i hana mai nei. Nolaila, ma ke ano owau ka mea -■» «iii «m» m he wr.hl kauwa wale iho no au no ka maenae o ka inoa lahui, he la* hui, he lahui i poni pono ia mai ka po mai a e o nei apuni ke ao nei Lahui Hawaii, o ko oukou hele ana mai aei uri hapai ae oukou i ka inoa Hawaii, no na kumu, aia na lani ke ku mai la a nana mai; iiolana ke lawe mai nei au i keia mau hana maikai a oukou i hana mai nei no ka mea o ka inoa e kau j>ei m?luna o ko oukou hui he inoa kilakila he inoa a kela keia lala e haaheo ai, ua ku mua ka olelo 1 kela ame keia hanauna e nee nei, ina e hoomaopopoia, kfe manao *e na'i wale no oukou i kuu pono aole e pau, aka ua ko ia olelo ahiki i keia manawa. aka aia maluna o ka piko o ko oukou poo, a mamua o ko oukou umauma e kau ana me ke kilakila Hui Na'i Aupuni i hookumuia e oukou iloko o ka lokahi. Nolaila, o ka hoailona mamua o ka papale ame ka hae Amerika ame ka hae Hawaii, o la mau pono, eia oukou ke nee nei me ka maikai, oiai ua hanaia e oukou na hana i kupono no ke laweia mai a noonoo. Nolaila i ko hui ana i keia ]», mai ka ,-nana mai no i® o ka Makua Lani, o ka'u piue, e hoomauia ka holomua o ka oukou lawelawe ana, o i a ka'u pule. I7a nui ka pa'ipa'iia, ia manawa 5 kn mai mea i mahaloia'Wm. Keolanui. mai mai he mau manao paipni o hoomaikai mni ana

1 ka hom« o na aeaai Hawaii, a ma ka aoao o ka boi na'i aapuni, be nui na mea maika! i puka mai iaia mai ke kakauolelo mai o ka hui, e hoomaik&i mai ana i na meaai a lakou 1 ai ai. Ku mai o Keolanui a hoolauna mai i ka polekikena, Mrs. MaTy fcobins, a i kona ku ana mai i pa'ipa'i ae ai na lala me ka piha i ka hauoli mai 4io lakow alakai mai i loaa ai kekahi mauao maikai, o ia kona kuhi ana ae i kona lima i kahi e jj&u anā o ka hae Hawaii ame ka hae hoku, a olelo mai oia i keia olelo me ka oiaio o ka hoailona « kau :.ei maiuna pakahi o kakou, o ia k a mea nana i alakoi mai hei ia kakou i kahi i kapaia ka home o na meaai Hawaii, 3 e noho lavrelawe ia nei e Mokumaia, no ka mea ua hele mau mai au e

ai i na manawa apau, aole o'u uia- | nawa i ike ai ua weheia kela mau | hae, nolaila ua nooneo nui aii i na maii nra apau he la e hiki mai ana e lawe mai ana au ia kakou i keia I home, no ka me* no kaua keia hoine. Nolaila, e ike oukou e na hoahanau elike me ka'u i olelo iho nei, nou keia home, no ka mea aia Vp kau mai la kou hoaiiona, e hiki le ai ia kakou ko alo no ka mea ua kukuluia keia home nou e ka Hawaii oiaio, a no kakou apau, o ka'u pule e hooholomuaia keia hana a Mokumaia, a pela hoi me ko kakou ahahui. Nolaila e na hoahanau, mai hilahila ike kipa an a mai e ike ia Mokumaia, ua nui kona pa'ipa'iia ame ka himeni ana i ka himeni o ka hui, i hoomaikai ae ai ka pelekikena o ka hui i ka makua lani ame ka pulo pualu ana o na ®ca apau, a hookuu no hoi lakou iloko o ka ulumahiehie o na mea apau, ame ka lululima pumehana ana me na hoehanau, me na olelo hoolana o hoopiha mai ana i ko kaua manao me ka hauoli. E ka Lahui Hawaii ame kuu lur nahooponopono ua makemake oe e loaa na mea oiaio, mai ka home aku o na meaai Hawaii, nolaila ma ka la i hoikeia ae la a ka :hahui ka na'i aupuni i hiki mai ai, ho mea nou e ki.u lunahooponopono ame ka laaui Hawaii e hauoli ai, oiai he hui i kukuluia mailoko mai o ka ilihune, aka i ko lakou nee ana mai, ua ikeia aku ko lakou ikaika. e ku nei.

Ma ko'u aoao hoi he mea pono e I hoikeia na mea oiaio, i mea hoi 0 i>ni ai na olelo hoomaloka i ka e hanaia nei ma keia home, v he nui na olelo i laweia mai imua o'u nei, i kupono 6lē maoli i ko'o manao, o kekahi o ia ano olelo, o Makumaia aia a ka poe maka nunui, nui kona pai, a o ka poo niaka liilii aohe ona pai; nolaila ea, heaha ka mea hele aku i kona haleaina, ua olelo aku a\x i ka mea nana i lawe mai ka olelo, he kupanaha maoli keia ano olelo, oiai no ka mea ua hiki ole ke alo ae i ka mana o k« kanawai, nolaila i ka pai ia ana o mea, he mea i hanaia pela, me ka hui nai aupuni. TJa hele inai lakou mo ka manao e hoohanohano i ka home o na meaai Hawaii ua hiki ole ia'u ke panai aku i na mea maikai i hanaia mai iloko o ia ° poe haahaa aka ma ];n a hui, na kau no e)iV' > ; > u meakakau nei, like ia ko nna kaulike mai ka poe ua paki kepau ame ka poe he liilii kahi loaa aka ma ka inoa o ka hui na like na mea apau, aole hoi elike me ka keia mea e ohumu mai nei o ko Mokumaia ano ea, aia no a he maka nui pai oia, a hoolaha ma ka nnpepa, e pai ana iaia iho. O keia paha kekahi o na olelo kupono ole e lawe liele ai e hookomokomo olelo ia ai, ua ike no au, aole he o ia lawena olelo ana, no ka mea, o na mea e hanaia nei ma keia liome, he niau mea oiaio wale no ka mea ua hoikeike aku au 1 na mea e hanaia nei ma keia home, i mea e loaa aku ai ka ike i na mea apau, i ka nee ana o na mea e laweJawe ia nel, a pela hoi me ka poe apau i kipa mai, mai ka poe waiwai a ka poe haahaa, ua hoolaha aku i na mea oiaio, ua hoolahaia aka na makuahioe e hana nei me ka ikaika, no ko lakou pono, oia na mak-iahine kaulei, aole lakon he poe maka nunui, aka ma

k» hana a lakou e lawela*e nei, ua kau like aku lakou me ka poe maka nunui. No ia kumu, ua kukulu aku au i ka poe apftu i komo mai, nolaiia e ka lahui o na lawena oleio e lawe hele ia nei, he mea no'n • pilikia ai, o ia mau hana ea,' ua hoohaahaa no o r ia iaia iko, oiai 0 na mea apau e lawelaweia nei, he mau mea eiaio wale no. I ka hoihoi hou ana ae i niea maikai a ka ahahui nai aupuni i hana mai ai no keia home, he no 'u e ka lahui Hawaii oiaio, e haaheo ai, no ka mea ua hele mai lakou me kela manao oiaio e kokua i ka Hawaii oiaio i kulike aku me kojakou ano, a e paepae mai ana hoi i ko lakou lima, ā hapai ae i ko lakou hoahanau, ma ke koko o ko kakou mau kupuna, mai aeku hoi maluna o ka lakou i hoopaa ai» o ia hoi e kokua na hoahanau i kekahi Hawaii i na he hana © haI na ana nou e Hfewaii lahui a sfta kh | inoa o ka Lahui Haw&ii. E ka Pelekikena ame na lunanui ame na lala o kou ahahui e lawe aku i kau mau hoomaikai, a na ka Makna 1,/ani e hoopomaikni mai ia oukou, a ia knkoū apau iloko -o Kona mana. Kou l.aahaa mau, J. K MOKUMAIA.