Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 12, 25 Malaki 1926 — Page 6

ʻaoʻao PDF (1.56 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
NA MOOLELO HOONANEA NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO LUNAHOOPONOPONO
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T . H. POAHA, MARAKI 25, 1926.
HOOHANOHANOIA KA HOME O
NA MEAAI HAWAII E NA
MAKUAHINE O KA HUI
MANAWALEA O NA
POOLA.
E kuu Solomon Hanohano :— E
oluolu mai oe ame kou mau kela o
kou moku au e noho kapena nei no
kela poomanao e kau ae la i ike
mai ka lehulehu i na mea e hanaia
nei ma kahi i hoikeia ae la.
Ma ka la hope o kela mahina aku
nei, ka hora umi-kumamalua ia,
komo ana ka makuahine pelekikena
ame na lunanui, a pela hoi me na
lala iloko o ko lakou aahu makalike,
a imua o ka'u aliiwahine ame ka
pihoihoi oia i kahea mai ai ia'u
oiai au ma ka rumi kuke ia ma-
nawa e lawelawe ana i na meaai.
A i kuu hele ana mai a ike ia
lakou iloko o ko lakou kulana ha-
nohano, ame ko lakou lima e hoo-
mohala mai ana o ke aloha oiai o
ke kaikuahine i ke kaikunane, a
lululima pumehana iho la me ke
aloha oiaio, me na olelo hoolauna
mai ko lakou makua pelekikena
mai.
E Mokumaia i hele mai nei ma-
kou e ike maka i ka home o na
meaai Hawaii, a e hoomaikai pu
aku i kou hana ana i keia hana
a e ai hoi i na meaai o kou papa-
aina a makou apau e akoakoa nei
imua ou no ka hoohanohano ana i
keia home.
Ua piha maoli ko'u puuwai i ka
hauoli, oiai o ka mua loa keia o
ka hiki ana mai o kekahi hui me
ko lakou kapa piha, a hoohanohano
i keia home, a na mea apau e nana
mai ana, oiai ua piha ka rumi olalo
ia manawa.
Ua hoi aku lakou ma ka rumi ma-
luna oiai, nae na piha no, aka ua
loaa no ko lakou rumi, a i ka pau
ana o ko lakou ai ana, a i ko lakou
iho ana mai, a ku iho la ma ka
puka, he aai hoi kau o ko lakou
aahu e koino ana, a haupu ae la au
i keia wahi kanaenae o ka huikau
o Kapuukolo.
Auhea wale oe e ke kualau,
E ka ua nuhele ma ka moana.
Hoike ae oe i kou nani,
I ka malamalama oi kelakela,
Olapa ka uwila ma ka hikina,
A ka punohuula e nee mai nei.
He ui oukou i ka'u ike,
I ka lipine ulaula kau umauma.
E kala mui, ua pakika loa aku
la.
I ka hoi ana ae a loaa ka mea
oiaio, o ia no keia oiai lakou o
ku ana malalo pono o ka puka mo
ko lakou kulana kapukapu, aia hoi
maluna pono o ka pio o ka puka
e kau ana keia mau huaolelo: E
Kipa Maloko, o keia ka mea nana
i hooku'i mai i ko'u waihona noo-
noo a hoomaikai aku la ia lakou no
ko lakou hele ana mai e hoohano-
hano i ka home o na meaai Hawaii,
oiai he wahi kauwa wale iho no
a'u, a pela hoi me ka poe apau e
lawelawe nei.
Nolaila o ka'u pule e hoonuiia aku
ka holomua ame ka ikaika o ko ou-
kou hui, owau iho no me ka haahaa.
J. K. MOKUMAIA.

KA HOIKE HUI O NA KULA
SABATI O KA MOKUPUNI
O OAHU.
I kulike ai me ke kauoha a ke
Kahu Kula Sabati Nui, Mr. S. K.
Kahele, e malamaia ana ka Hoike
Hui o na Kula Sabati o Oahu, ma
ke Sabati la 28 o keia mahina no-
laila, ua kaa iho maluna o ke Kula
Sabati o Kawaiahao, ka hoomakau-
kau ana no na mea e pono ai ka
Papahana o ia la, a ke waihoia aku
nei elike me ia malalo iho, penei:
Papa hana o ka Hoike Hui o na
Kula Sabati o ka Mokupuni o Oahu,
ma ka Luakini o ka Ekalesia o Ka-
waiahao, Mar. 28, 1926, hora 9:00
a. m., i Ewalu minuke ka manawa
o ka Papa hookahi.
Himeni hui, 183, L. H. Pule pualu
i ka pule a ka Haku.
Na olelo hoolaha. Himeni hui; 110
H. A. N..
Na Papa Hoike o na Kula Sabati
1— K. S. Kawaiahao,
a— Na bebe,
e— Na Pokii,
i— Na Opio.
2 — Papa o na Lunanui,
3— Papa Huiia o na Makua o Ka-
waiahao,
a Papa himeni o Kawaiahao,
e Papa a Mrs. J. H. S. Kaleo,
i Papa a Mrs. De Fries,
o Papa a Mrs. A. Pascal,
u Papa a Mrs. Kalua Pauole
(makuahine)
h Papa a Mrs. Ioela Kiakahi
(makuahine)
4— Apana Kalihi Kawaiahao.
5 — K. S. o Hauula,
6— K. S. o Kahuku.
7— Apana Ekahi Kawaiahao,
a Mahele Puaikalani,
e Mahele Kaakaukukui,
i Mahele Ala Moana,
8— Apana Kapalama Kawaiahao,
9 — K. S. o Ewa,
10— K. S. o Waianae,
11 — Apana Elua Kawaiahao,
12 — Apana Kunawai Kawaiahao,
13— Apana Waikiki, Kawaiahao,
14 — Hui Kaahumanu,
15— K. S. o Makua,
16— K. S. o Waikane,
17 — Apana o Maemae, Kawaiahao,
18 — Hui Kamehameha,
19 — Lulu Dala o ke anaina.
20 — Papa o ke Kahu ame na Luna,
21 — Apana Pauoa, Kawaiahao,
22— Apana o Kamoiliili, Kawaiahao
23-K. S. o Kaneohe,
24 — K. S. o Waialua,
25— Papa Oihana Makai,
26 — Apana Maunakiekie, Kawaia-
hao,
27 — Apana Kekaha, Kawaiahao,
28— K. S. o Waiawa,
29 — Papa Ohana Kaeo, Kawaiahao,
30— Hui Oiwi Wahine Hawaii,
31— Hui Kalama,
32 — K. S. Kaumakapili,
33 — Apana Makiki Kawaiahao,
34 — Apana Manoa, Kawaiahao,
35— Hui Ka Hale o na Alii o
Hawaii,
36 — Hui Hoonaauao a Magoon,
37— K. S. Kalihi-Moanalua.
38 — Papa Poola, Kane ame Wahlle,
39 — Papa Kela-moku,
20 — Apana, Palolo, Kawaiahao,
41 — Apana Kaimuki, Kawaiahao,
42— Na Keiki Hanau o ka Aina,
43 — Na manao paipai,
44— Himeni Hookuu, 110 L. H.
45— Pule hookuu, Rev. Akaiko
Akana.
O na pomaikai apau ma keia Hoi-
ke Hui o na Kula Sabati, e holo
aku no ia no na hoolilo o ka hoo-
ponopono hou ana i ko kakou lua-
kini o ka Ekalesia Makua o Kawai-
ahao, ma ka aoao o ke Kula Sa-
bati nona ka huina hoolilo i koe,
he $12,000.00. Nolaila, ke noi alo-
ha aku nei i na Kula Sabati, na
Ahahui, na Papa Kula Sabati, na
makamaka ame na hoaloha, no ke
alulike ana mai i keia hana nui.
"Owai ka mea e hoopiha i kona
poholima no Iehova i keia la.
O ka mea i makaukau a i piha
i ke aloha me ka lokomaikai.
JAS. H. S. KALEO.
Lunahoohana o ke Kula Sabati o
Kawaiahao.
Honolulu, Maraki 22, 1926.
LILO NA AINA O PALOLO
ME KAHALA MA KE KUAI
Elike me ke kulana holomua loa
o ka nee ana o na hana apau imua
iloko o keia manawa, pela no ka
oni mau ana o na hana hoopuka-
puka waiwai imua, no ka mea, ilo-
ko o ka pule aku la i hala, i hoo-
liloia aku ai he 180 eka o ka aina
ma ke Kiekiena Wilhelmina ame
ke Kiekiena Kahala, ma ke kuai,
no ke kumukuai o $330,000.
O ka hui Fidelity, ka mea nana i
hoolilo aku . i kela mau eka aina
nui, ma ke kuai, i kekahi hui o
na kanaka lawelawe oihana o keia
kulanakauhale, ma o ka Pacific
Trust Company la.
Mahope iho o ka mahelehele ana
aku- i kela mau eka aina mahuahua
iloko o na apana he eono haneri,
no ka noho ana aku o na kanaka,
e hooliloia ana he huina dala ma-
huahua loa, ma ke kukulu ana i ke-
kahi luawai hooki'o ka hana ana
i na alanui, ame ka hoolako ana
i na kukui uwila.
Oiai ke ulu nei ke kulanakau-
hale i keia manawa, ke nana o aku
nei na kanaka hoopukapuka wai-
wai, o kela kekahi o na hana pono
loa, e papalua iho ai, a pakolu pa-
ha na pomaikai e loaa ana, iloko o
keia mau makahiki kakaikahi e nee
aku nei, i ka poe i kuleana i keia
mau eka aina.
HE WAHI MEA NO KA'U IA OE.
E noho mai ana ka hui nui o ka
paeaina ma Kalihi ma ka pule mua o
Aperila 2, 3, 4, a ma ka po Poaono
ana paha na hana hookuku a na
opio, na haiolelo naauao, na himeni,
ua hookani pila, a ma ka po o ke
Sabati e pau ai na hana ano nui,
a hookuu, o ia ka mea maamau.
Hookuuia no Molokai ame na Ho-
no, e ko Kahuku e hoi aku ana,
nona keia mele malalo iho nei:
Aia i Molokai kuu iwa,
Na mokupuni eha,
Hanohano no o Maui,
I na Hono a Piilani;
A ka Lae o Kalaau,
Oni ana kau mamua
O ka oi no o Maui,
E ku haaheo nei.
Kilakila Haleakala,
i2PphiwH ku hookahi,
Ke oni nei na Hono,
Hoaleale malie,
I na kaei anu,
Ka moana Pakipika,
O ka oi no o Hawaii,
Kaulana o ko ao nei,
Haina mai ka puana,
Aia i Molokai kuu iwa.
KAHUKU AINA LEWA
Ma ka hora umi-kumamalua o
ke awakea o ka la apopo, Maraki
26 ka la hanau o ke Keikialii Jonah
Kuhio Kalanianaole, o akoakoa ae
ana na hoaloha ame na makamaka
o ke keikialii i hala, ma ka ilina
o na alii ma Mauna Ala, Maemae
no ka malama ana i kekahi anaina
hoomanao no kona la hanau, e he-
luheluia ae ana kekahi o na hana
kaulana a ke Keikialii Kalaniana-
ole i hana ai, i kona wa o ola ana,
ma ia manawa.
Ma ka auwina la o ka Poalua iho
la, la 23, i halawai ai kekahi Ke-
pani me ka ulia mamuli o ka haule
ana mailuna mai o kekahi kapu-wai
nui a lakou e hana ana, a ua opa
puia oia mawaena o kela kapuwai
ame kekahi kua laau nui, a haki
ekolu o kona mau iwiaoao, ua hoi-
hoi kokeia aku oia no ka Halema'i
Moiwahine, a ua make koke no oia
ma ka hora 6:25 o ia ahiahi.
HOOLAHA KUAI O KA HOOLI-
MALIMA AUPUNI
Ma keia ko haawiia aku nei ka
hoolaha akea ma ka hora 10:00
a. m., Poaha, Aperila 29, 1926, ma
ka puka mamua o ka Hale Kalana,
Lihue, Kauai, T. H., malaila e kuai
hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea
i ka mea koho kiekie loa malalo
o na manao o ka Pauku 73 o ke-
Kanawai Kumu o Hawaii a o na Ka-
nawai Hooponopono Hou ia o Ha-
waii 1925, ka Hoolimalima Laula
o ka aina aupuni mahope ae nei:
Apana 6, Kuea G, na Apana
Taona o Kapaa, Puna, Kauai
nona ka iliaina o 15,110 ka-
puai kuea, oi aku a emi mai
paha.
E kaa ka hoolimalima e hooliloia
aku ana malalo o na kumu aelike
apau ame na kulana o na Hoolima-
lima Laula Aupuni i hoopukaia e
ke Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni.
E kaa ke kuai maluna ae malalo
o na kulana mahope ae nei:
A. Manawa o ka hoolimalima:
15 makahiki mai Iulai 3, 1926
aku;
B. Uku hoolimalima haa: $350.00
o ka makahiki, e uku hapa-ma-
kahiki mua ia;
C. E uku ka mea o lilo ai ma
ka haule ana o ka hamare i ka
hoolimalima o na mahina mua
eono, hui pu me na hoolilo
apau o ka hoolaha ana ame
ka hoomakaukauia ana o ka
hoolimalima i oleloia.
No ka hoakaka aku i koe e ninau
ae ma ke keena o ka Hope-akena
Mr. J. M. Lydgate Hale Kalana
Lihue. Kauai, a i ole ma ke Keena
o ke Komisina o na Aina Aupuni,
Hale Kapitala, Honolulu, kahi o ke
kii palapala aina o ka aina e hoo-
limalimaia aku ana ame ke ano o ka
Hoolimalima Laula e waiho nei, a
e ikeia ai.
Hanaia ma Honolulu, maloko o
ko Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni, i keia la 23 o Maraki, A. D.
1926.
C. T. BAILEY.
Komisina o na Aina Aupuni.
6404— Mar. 25: Apr. 1.
Nuhou
Kuloko
Eia o Mr. E. K. Kaaua o Hoo-
kena, Kona, Hawaii i ke kuianakau-
hale nei i keia mau la, a wahi ana,
hookahi hana nui e noonooia mai la
e na kanaka o Kona Akau ame Kona
Hema o ia no ka hookipa ana aku
i na hoa o ka Ahahui Paeaina o
na Ekalesia Ahahuina ma Kailua,
iloko ae uei o Iune.
Hoea mai la ka lohe i keia keena,
i ka nui o ke kuaki o na alakai o
na papa himeni hookuku, no ka ulo-
lohi loa o ka himeni hookuku a
Rev. Poai, aohe hoounaia aku o na
kope ia lakou, i hiki ai ke a'o koke
ia mai, no ka hookuku nui o na
papa himeni ma Kailua e hoea mai
ana iloko o Iune.
Eia ka haleaina o na meaai Ha-
waii o Mokumaia ke holomua loa nei
i keia manawa, me ka paamau o ka
manawa o Mr. Mokumaia ma ka
hoomakaukau ana i na meaai no ko-
na haleaina, aole e hiki iaia ke hoo-
hana i kona kaa otomobile, no ka
halihali ohua ana.
No ka hoohana ana aku i na loina
ano hou loa, o ka malama ana i
na moohelu oloko o na. keena oiha-
na, i hoea mai ai ka Lunahoomalu
S. M. Spencer o ka papa lunakiai o
Hawaii ame ka Lunakiai Julian
Yates no keia kulanakauhale, no ke
kukakuka pu ana me ke komisina
moohelu waiwai. Ma ka Poakahi
iho nei i halawai ae ai lakou no
ke kamailio ana maluna o kela ku-
muhana.
Mamuli o na mea hookaumaha
i kona noonoo, i lawe okoa ae ai
kekahi Kepani nona ka inoa o Na-
kamoto, o ke alanui Lunalilo i kona
ola iho, ma ke kakahiaka o ka Poa-
kahi iho nei, ma ke ki ana no iaia
me ka pu panapana a make.
Ma ka Poaono aku nei i hala, i
hoea mai ai ke komisina o ka Lu-
nakanawai Kaapuni John R. Desha,
a imua o ka Lunakanawai Kiekie
Antonio Perry ma ke kakahiaka o
ka Poakahi iho nei, i lawe ae ai
oia i kana hoohiki oihana, no kona
kau hou o ka paa ana i ko kulana
lunakanawai no ka aha kaapuni
ekahi.
Mamuli o ka loaa ana o ke kui-
kahi o na manao, i hooholoia ai,
ma ka la 14 o ka mahina ae nei o
Aperila, e hooloheia ai ka hihia o
ka Puuku Kulanakauhale D. L.
Conkling no ka hewa Iawe i ka
waiwai i haawiia aku nana e ma-
lama.
Ma ka mokuahi Haleakala o ka
haalele ana iho ia Honolulu nei no
Hilo, i huli hoi aku ai ka Rev S. L.
Desha no Hilo, mahope o ka hoohala
ana i kekahi mau la pokole ma keia
kulanakauhale, no ko anaina hai-
pule hoomanao o ke Keikialii J. K.
Kalanianaole, ma ke Sabati iho
nei.
Ma ka Poalua iho nei, i piha ai
na makahiki o ka noho mare ana
ia Mr. ame Mrs. W. O. Smith, i
ke kanalima, me ka malamaia ana
ae o kekahi paina hoomanao ma ko
laua home ma kela la.
No ke kau ole ia o kekahi kukui
ulaula mahope o ke kaa o kekahi
Kepani ke kumu o ke alualu ana
aku o na makai ahiki i ka loaa ana
o kela Kepani, eia nae he ekolu
galani okolehao o ka loaa ana aku
maluna o kona kaa, a paa mai kela
Kepani i ka hopuia ma ke kakahi-
aka iho nei nei o ka la Sabati, no
ke ku-e i ke kanawai hookapu wai-
ona.
HOOHANOHANO MAU NA MA-
KUAHINE KAU LEI.
E kuu Solomon Hanohano: — E
oluolu hou mai oe ame kou mau
keiki huki pe'a, ina he rumi kaa-
wale kekahi o ko'u makemake e
loaa aku na mea oiaio o ka nee
ana o ka home o na meaai Hawaii,
nolaila ua hiki ole ia'u ko alo ae
i ka hoike ana ae i ke akea i na
mea oiaio e kau ae la maluna.
Mai ka hemo ana o keia home
ahiki i keia manawa, e ike mau
ana au i keia mau makuahine i na
hora o ke kakahiaka, a i na hora o
ka aina awakea.
Kekahi e haawi mau ana i na
manao maikai a hoolana pu mai,
o kela kulana Hawaii oiaio o ka
makua i ke keiki e puka mau ana
keia olelo aloha kakahiaka nui oe
e Mokumaia.
Mai ke ku ana o keia home ahi-
ki i keia manawa aole la ha'o i ko
lakou maka, ua hala aku ko'u wahi
hulu makua a o lakou nei ka poo
na lakou e pani ma ia makalua, a
o ka'u pule e hoomauia ko ka
kou hui ana i na manawa apau.
Owau no me ka han haa.
J. K. MOKUMAIA.
KA AELIKE PILI I KA WAIONA.
Ua hoopukaia ae e ka Akena Hookapu Waiona John Bar-
rett ma ka pule aku la i hala kekahi manao, no ka hanaia
ana o kekahi aelike mawaena o kona keena ame ke keena o
ka Ilamuku Amerika Oscar P. Cox, no ke ano e hopuhopuia
aku ai ka poe ku-e i ke kanawai hookapu waiona, e hoea mai
ai i ka wa e kaa ai ka waiona malalo o na luna oihana fede-
rala.
Ua ikeia ka pololei ole o kela manao ae la, mamuli o ka
hoike okoa ana ae o ka Ilamuku Amerika Cox i ke akea, aohe
aelike ana i maopopo i hanaia mawaena o kona keena ame
ko ka Akena Barrett; o ke Kapena Makaikiu John Kellett
kekahi i hoole pu ae, i ka hanaia ana o kekahi aelike o kela
ano me ia ; ina pela i'o ka mea oiaio, alaila hookahi mea mao-
popo loa ke koho aku, he aelike hoonuinui wale iho no kela
ma ka aoao o John Barrett, i kaana like ia ai na mahalo, no
na hana hopuhopu waiona i hookoia e ka Ilamuku Amerika
Cox, mawaena o laua; aole hoi e kaa wale no na mahaloia i
ke keena o ka ilamuku Amerika, a hapa ka mahaloia o kona
keena, ke keena i ili mai ai ke ko'iko'i o ka hooko ana i ke
kanawai hookapu waiona.
No na hana hopuhopu waiona a ka Ilamuku Amerika Cox,
i hooko aku ai iloko o na la kakaikahi wale ae nei no i hala,
aole ia no ke kaili ana mai i ka mahaloia, mai ia John Barrett
mau a mai kona poe kanaka mai paha, aka mamuli no o kona
ike iho, he hana ia i pili loa aku i kana oihana, ma ke ano
he luna oihana federala ; a o kona kikoo ana aku no ke kumu
i kahe mai ai o ka waiona, mamuli no ia o kona manaoio ana,
pela wale no e hapa ai ka loaa ana o ka waiona, i ka poe
hakihaki kanawai.
Aole a kakou mau mea ano nui i ike ai, mai ka manawa i
hoea mai ai o John Barrett no Honolulu nei ahiki i keia ma-
nawanawa, koe wale no ka hopuhopu ana o kona poe kanaka, i
ka poe kuai waiona, ka hana no i lawelawe mau ia mamua
aku o kona hoea ana mai, a e hooko mau ia nei no e na makai
i keia manawa.
Ina ma na wahi puhi rama na kanaka oloko o ke keena
hookapu waiona e hookolo ai, a e hapa mai ko lakou noonoo
nui ana maluna o na wahi e kuaiia nei, a e inuia nei o ka
waiona, he mea oiaio loa, e hapa mai ana ka loaa ana o ka
waiona ma keia mua aku; aka o ke kii ana ma na lala wale
no e pa'ipa'i mai ai a koe no ke kumu, e mau ana no ka omu'o
ae o na lala hou, me ka ikaika o ko lakou ulu ana aku ; e hele
lanakila ai kela poe hakihaki kanawai, malalo ponoi o na ihu
o ka poe e hooko nei i ke kanawai.
Ina i makee o John Barrett, i ka mahaloia aku o kona inoa,
alaila e hoouna aku oia i kona poe kanaka, a i ole e komo
maoli aku oia ma na wahi apau, e kau ai ka weli i ka poe
puhi rama; aole hoi o ka inoino iho o ka manao, no ka hana
ana o kekahi luna oihana federala okoa aku, i ka mea oi ae,
mamua o kana i hana ai.
E NAAUAO KAKOU E PONO AI.
Ke ike pono nei kakou, i ka pilikia mawaena o ka meia
ame na hoa o ka papa lunakiai o ke kulanakauhale . a kalana
o Honolulu nei i keia mau la, a ma ka lakou mau oleloike
imua o ka aha, no na hihia o kekahi mau lunakiai, aohe a
kakou mau hoohewahewa ana, no ke ku kaokoa loa o kekahi
puulu mai kekahi mai, me ka hoao ana e ili aku na ahewa
ana maluna o kekahi poe, a e kaa ka mahaloia maluna o ke-
kahi poe.
He oiaio ka kekahi mea i hoakaka ae ai, no ka hoea ana
mai i ka manawa e lawe kaokoa ai na makaainana, i ka mana
iloko o ko lakou mau lima, a wae ae i ka lakou mau moho
ponoi no na kulana oihana kulanakauhale, me ke kapae ana
i na aoao kalaiaina ma kuono, mamuli o ke ku a hoowahawaha
maoli i ke ano o ka lawelaweia ana o na hana o ke aupuni;
o ka hiki ana nea ke hooko aku ia manao, he mea pohihihi
no ia, oiai na aoao kalaiaina kuloko o kakou e ku nei, me
ke kaa ana na na aoao kalaiaina kuloko e wae ae a e koho
aku i na moho e holo ana no na kulana oihana.
Aole he pilikia o na aoao kalaiaina; aia ka pilikia maluna
o ka poe i kohoia aku ai, no ka lawelawe ana mai i na hana
no ka pono o ka lehulehu; nolaila, ua lilo na pilikia a kakou
e ike nei i keia mau la, i mau haawina a'o maikai loa na ka-
kou e lawe mai ai a malama, ma ke kapae ana ae i ka poe
a kakou i ike maoli aku ai no i ke kupono ole, a koho aku i
poe kuokoa, a i poe makaukau maoli, me ke kupono, o lakou
ka poe na lakou e makaala mai, i na hana o ke aupuni; aole
o ka puulu o ka poe loea kalaiaina, ka poe i hoopaaia malalo
o na loina o ko lakou aoao kalaiaina iho.
Ke pii mau nei ka ulu ana o keia kulanakauhale i na mana-
wa apau, elike me na mea oiaio i ikeia no Kalihi, Nuuanu, Wai-
kiki ame Kaimuki. I keia mau la iho nei, i lilo mai ai na
aiha ma na kiekiena o Palolo ame Kahala ma ke kuai i kekahi
hui hoopukapuka waiwai; o keia kekahi hoike oiaio loa, no
ka papalua iho o ka nui o keia kulanakauhale, ke hala he mau
makahiki mahuahua ma keia hope aku.
Mamuli o ka nele o na wahi kiekie o Honolulu nei i ka wai,
pela ka nui o ka maloo e pahola nei ma na wahi apau, i ulu ae
ai ka manao iloko o kekahi poe o keia kulanakauhale, he o
aku ka pono ia Kaualoku Kauahikaua e hawanawana koke
aku i kona akua, e hoawiwi mai i ka haule ana mai o ka ua
i pau ae ai keia pilikia e pahola nei maluna o na kanaka.
E ole ka Ilamuku Amerika Oscar P. Cox e komo aku e ho-
puhopu i na wahi puhi rama, me ke kokua ana aku o ke Ka-
pena Makaikiu John Kellett iaia, akahi no a ala mai ka hia-
moe o ka Akena Hookapu Waiona John Barrett, me ka hoo-
maopopo ana, o ka unahi wale no o na hana hakihaki kanawai
kana o ka hoomaneoneo ana i na la aku nei i hala, a koe no
ke kumu o ka waiona e kahe mai ai.
O kela kaha keokeo loihi i kauia ma ke kihi o kekahi mau
alanui o kela kekahi o na mea maikai loa i hanaia, no ka hoo
pakele ana i na kaa mai ka hooku'i ana, a no ka hoawiwi ana
i ka holo ana o na kaa ma na kihi alanui, kekahi o na pilikia
nui i ike mau ia, mamua aku nei.
Maluna o na ninau pohihihi apau, e loaa no na buke no na
haina o kela mau ninau, ke hele ae ma ke keena waiho buke o
ke aupuni. .
HAINA NANE.
Mr. Lunahooponopono Anoai hou
kaua:— Eia no i ka ehu kakahiaka,
owala no ke kiwi o kuu wahi pipi
Bogotohon; i ka ike ana iho la no
i ke kae'ae'a o ka pali kapu o
Keoua, me kahi laau hele pu me
ke kanaka. Loaa i ke ahe a ka ma-
kani.
Heaha no hoi ka olelo pololei ole
iho, loaa i ka welelau lima, eia
no ke kaona o ko nane; a nau no
ia e nana maikai mai, i ka paeaea
ana a kamalii, ma ke kelepona.
He aloha kuu puu ohai,
Ioaa i ka welelau lima,
Elima kai a'u i ike,
Ma ka moana mai o ka hema,
Hemahema no oe i ka'u ike,
Ka wai kau mai i ka maka o
ka opua.
He aiwaiwa oe, he keiki hoopa-
pa, no na lae makawalu o na Kona,
aloha no ka iwi o Heneli, ina paha
hoi oia keia wahi laau kupanaha,
au eia nae hoihoi iho la no oe a
ko pou ihu; nolaila aohe e ekolu
poohina ana, hiki aku au imua ou
mo kahi ko'ikahi, pau ou mau lima
a'u i ke kalaiia.
He aho hiloa ia, na ko'u ma-
kuakane i a'o mai ia'u, i na la
no e lei ana i ke pohue, a penei:
Hoopapa iho la ko keiki uuku
mo ke kanaka makua. Ohi ae la
kanaka makua i na laau apau, aohe
aau i koe, a hua a pane loaa ole,
make e ke keiki.
E pane ana, wahi a ke keiki,
oaa auanei hoi ka oukou ka ke
kanaka makua a loaa ole ka'u, a
kukulu ae la kahi keiki i kana
wahi laau, o ia no ka manamana
nui o ka lima, hemo kahi ko'ikahi
a kalai iho la no i kana wahi laau,
o ia hoi ko laau e balala ho maiao.
Ole laau ia la; ola aku la ke keiki
a pehea ke kaikamahine o ka Ua
Komaliu, e balala. Ke huli hoi nei
a ua ahiahi, i ka ulu lanatana lau
kalakala.
SAIONALA,
Lou hewa mai la na kiwi o Bogo-
tohon i ka lanakana, a ke mama la
ua wahi pipi nei i ka holo, i kau
a mea o ke kalakala i na kuku
ooi, aohe wahi mea a lihi Iauna
aku i ke ao aina. Huli hou ia mai!
— L. H.
HAINA NANE.
E Mr. Lunahooponopono o ke
Kuokoa, aloha nui kaua: — E oluolu
mai kou ahonui no'u hoi kauwahi
kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui,
no ka'u haina o ka nane a ke kai-
kamahine o ka ua Umemalia, o
ia hoi:
Kuu lau manu i ke kai, kuu
lau manu i ka wai he ono ka lepo
o keia mau lau manu a'u.
Haina. He DALA.
Kuu lau manu i ka lewa, kuu
lau manu i ke kula, e okuu ana
e o-i ana e kiei ha-lo ana, no ka
ono o kela lau manu a'u loaa au
ilaila. Owai au i ka mahele elua?
Haina. DALA KINI, manu aeko.
Ka manu e okuu ana, e o-i ana e
kiei ha-lo ana i ka lau manu i ke
poo o ke kanaka.
Me ka lana o ko'u manao ua
loaa pono aku la na lau manu a
ke kaikamahine o ka ua Amemalie
i ke kaikamahine, o ka heewai-pue-
one, a Kona kaiopua i ka Ia'i,
opua hinano i ka malia.
Me na keiki o ka papapa'i ko'u
welina, mo ka Lunahooponopono
ko'u aloha nui.
M. K. P.
Kaahumanu Girl
Ua poho wale mai la kou manao
lana no ka mea, aole ilaila na lau
manu a olua; aka eia iho no ke
pili wale ae la ma kuono. Huli hou
ia mai!— L. H.
HAINA NANE.
Mr. Lunahooponopono o ka Nu
pepa Kuokoa; Aloha oe:— E noi
aku ana au i kou oluolu, ina he
koena kaawale kekahi o ka hiwa
hiwa a kaua, no'u ia keena no ka
haina o ka nane a ke kae 'ae 'a o
ka pali kapu o Keoua, e i ana pe-
nei:
Kuu wahi laau hele pu me ke
kanaka, loaa au i ke aheahe a ka
makani. Penei au e loaa ai ke
hoomaopopo oukou i ke kaona.
O oe ka'u i lohe aku nei,
Ma ke kelepona hui ai kaua,
Na ka uwila la i lawe mai nei
A loaa i ke ahe a ka makani.
Ina aole maopopo ke kaona aole
au e loaa ia oukou ekolu poohina
ana. Haina. HAU.
He hau ka laau hele pu me ke
kanaka ma na wahi apau a ke ka-
naka e hele ai, e hana ai, e le'ale'a
ai; o ia ka hauoli.
Hauoli ke kanaka i ka hele ma-
kaikai, hauoli ke kanaka i ka paa
o kona lima i ka hana, i ola nona
me kona ohana, hauoli ke kanaka
i ka nana i na le'ale'a like ole.
Ina na kapeke ka haina maluna
ae, mai ka haina e waiho la ia oe
e Mr. L. H., oluolu e huikala mai.
Ke haawi aku nei au i ko'u hoomai-
kai ame ko'u aloha nui ia oe, na
Nuhou
Kuwaho
LADANA, Mar. 21—Ua hoikeia
mai ma ke kelekalapa he ola'i i
keia la maloko o Adalia, Asia Uuku.
He umi-kumamalima poe i make,
wahi hou a ia lono.
WAKINEKONA, Mar. 21—Ua hoi mai ka Peresidena me Mrs. Coolidge me ka laua keikikane John, i keia la mai Plymouth Vt., mai kahi a lakou i holo aku ai noi ka akoakoa pu ana aku i ka hoolewa o ka makuakane o ka Peresidena.
NU IOKA, Mar. 21—Ua make i kekahi kaa otomobile i keia la o Alfred F. Hamlin, ke kanaka i kaulana mawaena o na lahui he kanaka kahaku hale a he mea kakau moolelo kaulana ma ka manawa ana e a'e aku ana i ke alanui o ke kulanakauhale a hookuiia mai oia e ke kaa.
BUENOS AYERS, Mar. 21—Ua loaa ke kino make o ke Col. Carlos
Pereyra Rozas, i noho peresidena
ai no elua manawa no ka aha senate i keia la e lana mai ana ma ke alo o ka muliwai makai aku o Laplata. Ua nalowale o Rozas he
umi la i hala mailuna aku o kekahi
mokuahi o ka muliwai e holo ana no Monte Video.
MADRID, Mar. 21—O ke aupuni Sepania i kukuluia ae i keia manawa na hoea mai ia no ka noho ana no ka manawa i maopopo ole, wahi l a ke Kuhina Nui de Rivera o ka hoakaka ana ae ma ka manawa o kona launaia ana aku. "Aohe ma-kemake o ke aupuni i na hoololiloli kalaiaupuni," wahi ana.
PARISA, Mar. 21—Nui ka hopohopo o na kanaka heihei moku no ko Alfred J . Gerbault palekana, ke kanaka i holo aku ai maluna o ka moku oia hookahi walo no. Ua Kaalele iho kona moku heihei ia Galapagos elua mahina i hala aku a i nei manawa ua oi aku na la e hoea aku ai oia i Tahiti aohe nae he lono i loaa mai.
HAULE HE POHAKU NUI
ILUNA O KEKAHI HALE
I kekahi lua liilii (cesspool) e hoo-
pa-huia ana ka pohaku ma ko ala-
nui Umi-kumamaha ma Kaimuki ma
ka Poaono aku la i hala ua lele
mai la kekahi pohaku nui o aneane
elima haneri paona ko kaumaha, a
kau pono iluna o kaupaku o ka
hale o Mrs. Kaaikaka ma ke alanui
Umi-kumamakolu a puka kaupoku
o ka lanai.
Mawaho ka o Mrs. Kaaikaka o
ka lanai kahi i noho ai iluna o ka noho paipai a e hoomoemoe ana
i ka bebe; i ka wa i haule iho ai
ka pohaku iluna o kaupoku ua pu-
iwa loa oia me ka piha pu i ka
maka'u, a holokiki aku la iloko
o ka hale, he mau iniha wale no
ka ka mamao o ke kaikamahine
kauwa mai kahi mai o ka pohaku
o ka haule ana iho iluna o ka
honua, ina no kona pa iho ia po-
haku ina ua loaa kekahi poina.
keiki o kou papapa'i ko'u welina.
Me ka haahaa,
M. H. KA PUA O KA ILIMA.
Waiahole.
Ae, ua kapeke loa mai la kau
haina, no ka mea, aole o hauoli he
laau. Huli hou ia mai!—L. H.
HAINA NANE.
Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa; Aloha pumehana kaua:—Eia hou mai no au me ka haina nane a ke kaikamahine o ka ua Komaliu.
Kuu lau manu i ke kai, kuu lau
manu i ka wai, he ono ka lepo o
keia mau lau manu a'u, o ka mea
apiki nae aole au e loaa ilaila.
Haina. PUA I'A.
Kuu lau manu i ka lewa, kuu lau manu i ke kula, e okuu ana, e o-i ana, e kiei ha-lo ana no ka ono l no o keia mau lau manu a'u loaa au ilaila. Owai au i ka mahele elua.
Haina. PUA-KO, O ia ka inoa o ua kaikamahine nei o ka ua Komaliu.
Nele manu hoi ia la; me ka lana o ka manao ua loaa pono aku la ka inoa o ke kaikamahine o ka ua Komaliu. Ke huli hoi nei ke kaikamahine o ka wai uina o Namolokama, ua ahiahi.
Me na keiki o ka papapa'i ko'u
aloha. Me ka Lunahooponopono
ko'u good bye.
NA LAE HALA O NAUE I
KE KAI.
O ka uuina wale no me ka nakolokolo o ka wai o Namolokama ka i loheia ka halulu, aohe wahi mea a lihi launa aku i ka lau manu a ke kaikamahine o ka ua Komaliu. Huli hou ia mai!—L. H.