Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 ʻOkakopa 1925 — KA ULU PALAOA O KAHIKI. [ARTICLE]

KA ULU PALAOA O KAHIKI.

Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua:—E ae mai i kowa hou o kahi kaawale o kau hiwahiwa o ka Nupepa Kuokoa, no ka manawa. la'u i nana iho ai i ka moolelo • pili ana i na mea ai o kela aina malihini o Kahiki. Ulu koke mai la na hoo* manao ana a kou mea kakau ia mau la no Kona Akau, Hawaii. I ko'u nana ana i keia aina, e ku ana na hale pilimauu Hawaii iloko' o na pa pohaku e hoopuni ana, aole he nui loa 6 na hale laau e ku ana ia wa. O na mokukuna Moikane ame Wai'malu, &a laua e lawe mai ana i ka papa no ke kukulu ana i hale no ka poe i koe iho, a o ka mokuahi Kilauea kahiko ke holo kaapuni ana ia au i hala. A o na home e noho ia ana e ulu ana na kumu niu iloko o na pa, o ka hei, a me ka hala e ai ia nei e ulu mai ana i ke kula, a o ka maia Ulu, Ko, Uala, Paka, ipuaiwaha, ame ka ipu awaawa he mamao aku e ulu hewahewa maluna o ka iaula o ka aina, iuka iki aku, a o ka wai e .inu ai he eono ! mile e kli ai, me na kekake a hoki' me na kini nunui e hel» ai iuka' | he punawai nui ia wahi e waiho ana | ia au i hala. j O ka ulu o ia ka poi ulu ka mea | nui ia mau Ia; ke nana aku i ke kulana • ka aina ia au i hala, a, ō na waa lawai 'a e holo mau ana i na manawa like ole ia ka moana. Ua hoea mai ka wa e waiwai ai ka aina no keia mua aku. O ia hoi ka ulu a me ka niu no ka ka hooulu ana a nui i ka laula o kaaka malia o .1 aku he halepuhi ulupalaOa i Honolulu nei no keia mua aku. Aia ma ka' mokuaina o Kahiki • hana ia mai. la ka ulupalaoa e kolaila lahui Kahiki o ke ano o ka hana ana, kalua iloko o ka imu, a moa, huai no hoi ka imu ulu, koli* koli ka ili inft ka pahi apau, me ka iho oloko o ka ulu, a pau me ka māikai, kui no hoi me ka pohaku a wali maikai. Eia na mea e 'hoohui ai ka wai o ka niu 'ame ona waipaakai uuku kuppno, a o ka wai o ka niu ka mea e hoonui aku oe, a hoowali no hoi i ano like me ka poi, a wali no hoi o ke ano paakiki kupono no ia oe au © ike'iho ai ua maikai. Hookomo aku iloko o ka omakapuahi e hoopumehana hou ai no ka manawa. A i ka mo'a ana e waiho iki iho a maalili b ka wa ia e ai aku ai. He nui no na.mea au e hoohui ai ma kou manao ihoj e l.ana. Elike me ka waiu bsi me ka ulu a mai poina me ona wai paakai uuku iki. Ua manao ia ka wai paakai he mea ia e maikai qi ka ulu palaoa, i h&na ia āi a ai aku. He elua haneri me kanalima/ ku* mulu ka nui o Kahiki i lawe ia mai nei no Honolulu e kanu ai, he nui ae kona hua o ka ulu, i ko Hawaii nei ulu, he liilii kona hua. Nona ke hua mai keia poe kumuulu ,he mau kaukani, o ka nui hewahewa ae nei keia au e ikē mai la. Ka ohi no ia i ke gula o keia mua aku. He mau waiwai ano hou keia no keia mua aku o ka aina. l Ma ka nana ana a ka mea kakau i ka ulu iloko o na makeke kuai he pupuka. 0 keia ka wa e malama mai ai i kumuulu ka nui o Kahiki i lawe ia a nui iluna o ka aina. O kou makaukau mua ana hē mea ia e pale ao ai i kekahi mau hemahema o keia. nohona o ka ohana o ka home 1 kahi wa. O na Kona kahi nui o ka. ulu e ulu ana i ka aina a ka mea kakau i iko ai i kela au i hala, pehea aku nei la i keia au e nee nei ka hana ana o ka aina. Ke pahola mai nei ka mokupuni o Apia, ma Samoa, i ka haawi i ka aina hoopulapula mahiaL E loaa no ka aina i na keikikane wale no ipiha iaia he umi-kumamahiku makahiki, he elima. eka aina ka nui, a e' kanu aku i na mea ai, ē pono ai ka nohona lahui o keia mua aku ano mai nei i hanaia māi nei he kanawai no ka aina hoopulapula. Ua ae ia oe e kuai i na mea au i kanu ai, koe kou kuai ana i ka ; aint, k « ili aku no i kou pilikoko ;ponoi ka aina, ake i laleou hoi .hou me ke aupuni, a kau mahiai ani i ka aina, e, loaa ana •ia oe he t mau eka āina hou oi nqi ae i keia. He wahi ināmoa maikāi keia • loaa i na -keikikane o Hawaii nei. Ke hana mai ka poe oloko o k« Ahaolelo o Hawaii hei i kanawai o keia mua. aku. MR. Geo. PoolPa. Minoaka Home. — —

Ma ke ahiahi o ka Poalua iho nei, i holapu āe ai ke ahi ialoko o ka rumi auau o ka home o N. Suzuki, ma ke alanui Ololi Johnson, me ke kaheaia ana o na kaa kinaiahi ekolu e holo aā ao ke kināi ana i ke ahi. I kulike ai mo ka hoike e pili ana'i kela pauahi, mamnli. ka o kā wela loa o na piaia- o ka mmi auau, l ke ahi f ke kumu o ka holapu ana ae o ke ahi.