Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 31, 30 July 1925 — KI HE PILIPINO I KANA WAHINE A MAKE ME KA PU Hookoia Kela Karaima Pepehikanaka ma ka Manawa e Holo Ana o ka Wahine ma ke Alanui me ka Hii no i Kana Bebe Uuku [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KI HE PILIPINO I KANA WAHINE A MAKE ME KA PU

Hookoia Kela Karaima Pepehikanaka ma ka Manawa e Holo Ana o ka Wahine ma ke Alanui me ka Hii no i Kana Bebe Uuku

Mahope koke iho o ka hora 5 o ka auwinala o ka Poalima aku la i hala i make ai kekahi wahine Pilipino helehelena ui me ka bepe uo e paa ana i kona lima, mamuli o kona kiia ana aku me ka pu panapana e Esperidion Pata, kana kane, ma ke kihi o na alanui Moi ame Aala, me ka hiki ole i ka poe e hele ana ma ke alanui ke komo aku e uwao no ka maka'u. No ekolu manawa a Pata o ke ki ana aku i ka wahine me kekahi pu panapana Colt, a ua ku ia mau poku ekolu maluna o ke kino o ka wahine, a mahope ua ki ae la no ua Pilipino la iaia iho me ka manao e hoopokole i kona mau la, eia nae, aole oia i make. Ma ka oleloia no ka lili punalua wale mai no ke kumu o kela ki pu ana.

Mahope iho o ke ku ana o ka wahine ua lawe koke ia ae la oia ho ka lialema'i eia nae, mamua o ka hiki ana ae o kona kino ilaila ua make niua oia ma ke alanui. No Pata, ka Pilipino kipu aia oia maloko o ka Halema'i Moiwahine kahi i waiho ai me ka puka poka ma kona poo, aole nae i manaoia he eha ia nona e make ai.

Ma ke kakahiaka o ka Poaono mai e hookoinoia ae ai hc hoopii nona no ka hewa pepehikanaka, e like nie ka ke Kapena o na Makaikiu Kellett o ka hoike ana ae ma ke ahiahi o ka Poalima. No ke kiai ana i ke Pilipino pepehikanaka o liana naaupo oia iaia iho oiai oia e iioho ana maloko o ka halema'i ua hoonohoia ae kekahi makai e kiai iaia ma ka po Poallma. Ua hoopii mua ia ae kela Pilipino e ka wahine no ka hooweliweli e lawe i kona ola, a mamuli o ka hoopaa ana ae nle Ke aupuni i' kekahi hona o $500 no ka' i ka mal(ihia o ka wahine i hookuuia ae ai oia. Mahopo o kela hookuuia ana ae ona ua huli oia me ka noonoo ino no ka wahine a loaa aku maloko o kekahi hale aikilima ma ke kilii o na alanui Moi ame Aala ma ke ahiahi o ka Poalima i hala, a mahope 0 ko laua paee hahana ana no kekahi manawa, ua liuki ae la oia i kana pu panapana mai kona pakeke ae a ki aku la i ka wahine mahope o ke kua. Komo Mai Ka Poe E Ku Ana E Uwapo I ka manawa i ku ai ka wahine 1 ka poka mua ma ke kua ua holo aku la oia i ke alanui a mahope aku no ke kane o ka hahai ana aku me ka pili kokoke loa aku mahope ona.

Ua ki hou aku la ke kane no ka lua o ka manawa a ku no ma ke kua ua lioomau no nae kt. wahine i kona holo ana, i ke kolu o na poka o ke kiia ana aku ua hina iho la ka wahine iluna o ke alanui, a ku iho la ke kane ma kona aoao a kau ae la i ka v?aha o ka pu ma kota lae me ka inanao e make pu. oia ma ka aoao 0 ka wahine. Ma kekahi ano aole i hana kana pu i ka mea ana i makenaka o ka hele ana ae ia manawa 1 kona lae no kekahi mau manawa lehulehu pae ke kuau o ka pu, a ia manawa i holo mai ai kekahi kanaka e ka hele ana ae ia manatf*a ma ia wahi a kaili aku la i ka pu mai iaia aku. Ua lawe koke ia ae ka wahine no ka halema'i o na poino ulia me ka awiwi loa a mai ka halema'i o na poino ulia aiku i hoihoi loa ia aku ai no ka Halema'i Moiwahine, aka nae, mamua o ka hiki ana aku ilaila ua make mua oia ma ke alanui. Ua laweia m#i kona kino a ka hale waiho Jdna make o ka Papa ola ma Kapuai^J|lale. Ma kjjf%oolelo a na makai o ka hoike ma ka Poakolu aku ka o Pata mahope iho o kona.«®|elhveli ana e lawe i ke ola o Ha*v*wahine. Ua hookuuia aku nae iho ma ke ahiahi Im, iho o ia la mamuli o kona ana ae i kekahi bona $500 malama i ka maluhia o kanaf Ma ka manawa o ka hoololfflp|rana o kona ke kakalāpa o ka Poalima nei i noiia ae'apoia e haawi ae i kekahi bona o $500 a na kona mau loio Edwari.Townsend ame R. Kodrigues na nie&aia laua 5 hoopaa ae ia bona *•' <ta. hu)iia kona kino loaa aku he $160 a oi maloko o kona pakeke. No ke wahine hoi he mau mea gulā ma kona kino a he mau lole maikai no hpi kona e komo ana ma kona manawa i make ai, elike me ka hoakaka a na makai. O na poka i ku ai ka wahine ua emi liilii iho malalo o ekolu iniha ka mamao o kekahi i ko kekahi, a o ia ka Alexander Spencer, ke kanaka lawelawe oloko o ka halema'i o na poino ulia o ka uoakaka ana ae, me he mea la he Pilipino akamai o Pata i ke ki pu, a i ole ua pili kokoke loa oia mahope o ka wahine ma kona manawa iki aku ai. O na poka ekolu apau i kiia aku ai ua ku wale ho i ka wahine.