Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 31, 30 July 1925 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H. POAHA, IULAI 30, 1925
he mau sekona weheia mai ana ka puka aohe nae o ko Toma
leo o ke keiki elele ka i hoi mai, wahi ana o ka lohe aria aku
i ke kuene i ka i ana mai:
"Ua haalele mai kela keonimana i keia kulanakauhale. Aohe
mea i maopopo i kona manawa e hoi mai ai, he kanalua loa ia
kona hoi hou mai. Aole o Toma ma ke keena no ka haawi
ana aku i ka leka, nolaila na hoihoi hou ia mai ia leka," wahi
a ka elele.
Ua pani hou ia aku la ka puka, a lohe aku la ua o Geladiola
i ka halulu o na wawae o kahi keiki iaia i iho aku ai ilalo mai
ke alanuipii aku. Alaila make loa iho la ka manaolana iloko
o ua Geladiola. Aohe e hoi hou mai ana o Toma, ua hala oia
i na aina e, malia no ka makahiki a mau makahiki paha a i ole
no ka manawa pau ole paha — ua hala loa oia ma kahi mamao
e hiki ole ai i ua o Geladiola ke ike hou aku iaia, mamuli o ko
Toma manao ponoi no na manawa a pau e hiki mai ana.
Hina aku la ua o Geladiola ihope o kona noho, me ka make
loa o kona manaolana no kona mare me Toma, a he nanaina
o ka mea i hoka ma kona mau maka.
"Ua makaukau anei oe no ko kaua hoohuiia ae?" i ninau
ae i ka haku, mahope o ko laua noho hamau loa ana no ke-
kahi manawa.
Ia manawa ua ike mai la o Geladiola i ka nana pono aku o
na maka o ka makuahine, a na ia nana ana mai ana i loaa hou
ae ai ka ikaika iloko o Geladiola. 0 kona ku koke ae la no ia
a kau iho la i kona lima maluna ko ka haku lima, a alakai
aku la oia iaia noloko o ka rumiaina akea, a malaila i lulu lima
aku ai oia me ke kahunapule a hoomaka mai la no hoi ke
kahunapule i kana hana.
Ko na pane a ka Haku Kalaweina no na ninau a ke kahuna-
pule he nui a moakaka kona leo, a ma ka Geladiola mau pane
hoi me he mea la aohe i maopopo iaia na mea a apau i ninauia
mai ai iaia. Ua ike mai la ka makuahine i ke kupanaha o ka
Geladiola mau pane a ua piha iho la oia i ke kahaha.
I ka pau ana o keia mare hoopunipuni ua lilo ae la o Geladi-
ola i wahine mare na ka Haku Kalaweina. Ma kahi o ko ka
Haku kulou iho e honi i ka wahine elike me ka mea i maa mau
ia i kekahi noe, hookuu kokeia iho la ko Geladiola mau, lima
ilalo a hele koke aku la ka haku no kahi a Mrs. Demona e
ku mai ana, a i aku la:
"E Mrs. Demona, he wahi dala no anei kekahi au iloko nei o
o keia hale, no ka uku ana ae i ke kahunapule no kana mea
i hana iho nei? No kuu awiwi loa i ka hele ana mai nei ianei,
ua palaka loa ko'u noonoo i ke kii ana aku r kekahi mau bila
dala paihakahaka no ka hoolilo ana aku i mea e loaa mai ai
kekahi mau dala nahaha," wahi ana o ke noi ana ae me ka
wikiwiki loa o ia kamailio ana ae ana.
"E kuu hunonakane, hookahi wale no a'u wahi dala gula, i
nei manawa me a'u a e lawe pu ana no hoi au me a'u ma na
wahi a pau a'u e hele ai no ka haawina laki, a eia no ia me
a'u i nei minuke, a oiai he wahi huina dla uuku loa ia a oia
wale no ka'u dala me a'u i koe i nei manawa ke kanalua nei
au i ka haawi aku ia oe, he umi wale no wahi dala, a pehea aua-
nei e lawa ai ka uku o ke kahunapule?" i pane mai ai ka ma-
kuahonowai wahine.
"O, ua lawa no ia umi dala nei manawa. Aia a hoi hou
mai au he hora paha a oi i koe, ke hoi aku hoi ke kahunapule
me ka uku aku iaia me kekahi bila hookahi haneri, alaila hoi-
hoi mai au i kau," wahi a ka hunonakane alapahi ole wale.
Oiai no oia e kamailio aku ana o pu aku la no kona lima
no ka haawiia mai o ia umi dala, haikea ae la ko Mrs. mau
lehelehe ia manawa, aohe nae he hoole mai, huki ae la no i
kana wahi ekeeke mai kona pakeke ae a haawi mai la i ka
hunona me ka maikai ole o kona noonoo; he apana dala ia
ana i minamina loa ai a i hooholo ai hoi aole e hoolilo ina no
he kumu maikai loa ia e hooliloia aku ai, eia ka ka hana ana
e lilo ai. Ua ike no hoi paha ka haku aohe ana dala painuu
nae i ka mare, eia nae, ma ia haawi ana mai ana aole oia i hoike
mai ma kekahi ano ua haawi mai oia ia apana dala me ka mi-
namina nui iloko ona, no kona makemake ole e ike aku ka
haku ia ano ona.
I ka loaa ana aku o ka umi dala ma ke gula i ke kahunapule,
he minoaka o ka hauoli ma kona papalina. Ua manao wale
oia e nui aku ana la ke dala e loaa aku ana iaia mai ka haku
aku, eia nae, ua uumi wale iho la no oia i kona manao me ka
hoka a hookomo iho la no hoi i ka apana dala gula iloko o ka
pakeke, haawi mai la i kekahi kunou haahaa, a mahope o kona
lulu lima ana me ka paamare me kekahi mau olelo kaukau,
huli aku la hoi.
Mamua o ko ka lede Demona hele ana ae no kekahi aoao
o ka rumi kahi a ka Haku Kalaweina e ku ana me ka wahine,
ua huki kokeia aku kona noonoo no kahi o kekahi leo ana o ka
lohe ana aku maloko mai o ka holo. He mau leo no kekahi
mea i piha me ka huhu ka i pae mai la i kona mau pepeiao.
"Aole hiki ia oe ke komo mai, he kuhihewa nui loa ia. Ua
pupule oe no kou hoahewa ana mai i ka haku no kekahi mea
o kela ano. E piha loa ana na lede o keia hale i ka huhu ke
lohe aku laua i keia mea. Hele koke aku oe iwaho mai keia
hale aku, me ke kali hou ole iho ! "O keia ka ka lede o ka lohe
ana aku.
"Aole Ioa au e nee aku ana mai keia hale aku ahiki i kuu
ike ana aku i na maka o ka Haku Kalaweina," wahi a ke ka-
naka i komo mai ai, a he ano leo hoi no kekahi Palani ka mea
i loheia aku la.
"Heaha keia pilikia?" i nui mai ai ka leo o Mrs. Demona me
ka piha loa i ka huhu, me kona hele pu ana mai a ku mamua o
na kanaka elua, a nana mai la hoi me ke ano hookano mai ke
kauwakane a i ke kanaka i komo mai ai.
"He makemake keia kanaka e ike i ke kanaka i kapa iaia
iho ka Haku Kaiaweina," wahi a ke kauwakane o ka pane
ana ae," eia nae, he hana hookiekie maoli ka keiki kanaka aohe
hele mai ma ke ano haahaa a kamailio mai me ka maikai, a
no ia hookiekie ona i manao iho nei au aole e ae aku iaia e
ike i ka haku.
"Heaha kaaia i makemake ai i ka haku la?" i ninau hou aku
ai o Mrs. Demona me k aleo kakana.
"Heaha hoi, aole au i maopopo," i pane mai ai ke kauwakane.
"Na'u ponoi e kamailio aku no'u iho," i pane mai ai ke kana-
ka malihini, me ke pale ana ae i ke kauwakane ma kekahi aoao,
a nee mai la imua a kunou mai la ma ke ano hoohaahaa iaia
iho imua o ka lede.
"No ka'u huakai o ka hoea ana mai la eia no ka mea oiaio, i
lohe mai oe, e ka madame maikai, o ke keonimana a ko kauwa
kane nei i olelo mai nei he haku oia, a o ke kanaka hoi a'u o ka
huli hele ana no kekahi mau pule ae nei i hala, i keia la iho
Ia i maopopo ai ia'u kona wahi e loaa ai, a oia ko'u kumu o
ka hoea ana mai la ianei mahope o ko'u hahai ana mai mahope
ona a hiki i keia hale."
"I kou maopopo ana iho la eia ianei, heaha ana kau mea i
makemake ai iaia?" i ninau aku ai ka wahine me ke okalakala.
"O ia hoi ka'u e makemake nei e hoakaka aku ia oe iej* kumu
o ko'u hahai ana mai nei iaia ; he kanaka oia i kuai mau i ke-
kahi mau waiwai mai a makou aku no kekahi manawa aku nei
i hala; he halekuai lole ka makou aia ma ke alanui Baxter,
a ua hoolimalima mai oia i kekhi mau paalole a makou nona
e komo ai no ka hele ana i na aha hulahula a i na hale keaka,
a i na ahaaina ame na mea like o ia ano.
"Eia nae, he kanaka hookaa pololei ole oia, i kekahi mana-
wa he mau wahi dala liilii loa kana e uku mai ai mahope o ka
hala ana o kekahi manawa loihi a ua ku a uluhua maoli ma-
kou me ka hiki ole ke hoomanawanui i kona kolohe, oiai o
makou no kekahi pilikia, o na dala e hookaaia mai ana eia,
he mau mea kokua mai ia ia makou, me ia mau dala e hiki ai e
loaa mai i mau waiwai hou, a e hiki ai hoi ke uku aku i na
ukuhana o na limahana o ia hale,
"He kupakako hou ka makou o ka hoolimalima ana, a ua
palaka loa nae makou i ke ao ana aku iaia aole e hoaie hou
i keia kanaka e kapa hoopunipuni nei iaia iho he haku, he
kanaka epa, ua haawi aku la oia iaia i kekahi paalole, me kona
uku ana ae hookahi wale no dala no ia paalole, he paalole i
haawiia aku iaia no ka manawa a hoihoi ae, eia nae, aole oia
i hoihoi iki ae, aole no i uku piha ae i ka uku no ka hoolimalima
ana no ia lole.
"Mai ia manawa mai ko'u hookolo ana mahope ona, a ke
hauoli loa nei hoi au i kona loaa ana ia'u ianei i keia Ia. Ua
ike mai nei au iaia i keia la i kona komo ana mai nei i keia hale
mahope o kona lele ana mailuna mai o ke kaalio ana i kau ai, i
maopopo oia ia'u mamuli o kela paalole ana e komo mai la i
nei manawa.
"Me ko'u mama holo a pau au i hahai mai nei mahope 0 ke
kaalio, eia nae, aole ia i loaa mai nei ia'u i ka manawa kupono
e paa ai ia kaalio ia'u, a o ia holo mai nei no ke kaalio a ku
mamua o keia hale, a ike mai nei no au i ka pii ana mai nei o
kela kanaka ma ke alanuipii no keia hale. I mai nei kp kau-
wakane nei o ka Haku Kalaweina ka kona inoa, ia makou
nae, a ua kamaaina makou iaia o Jones kona inoa, he kanaka
haahaa loa, a ina o ka Haku Kalaweina kona inoa o ka hoike
ana mai ia oukou alaila, ua puni loa oukou i kela kanaka epa.
Aole oia he haku, he kanaka lopa no oia elike me a'u ame ke-
kahi mau kanaka e ae o ke kulana haahaa a ilihune," wahi a
ke kanaka malihini.
"Eia no ko'u makemake o keia hoea ana mai la a e hoihoi
mai oia i kela paalole, a i ole e uku mai oia i ke kumukuai piha
o ia paalole, a i ole peia e kii aku ana au i kekahi makai, a
mahope aku oloko o ka halepaahao kona wahi e hoopaaia aku
ai
"No'u iho aohe au he kanaka hiki ke paani wale ia, aole no
he kanaka hiki ke hoopanee wale ia kekahi manawa okoa
aku, e hoomaopopo mai oe e ka madame i keia. No ia kumu
la ea, e oluolu oe e lawe koke mai ia Jones maanei, a i ole ia
ia Kalaweina hoi, ka inoa i kamaaina ia oukou, me ka hooha-
kalia hou ole aku."
Ua koikoi loa keia mau hoakaka a ke kanaka malihini i ko
ka lede noonoo, nolaila pili aku la oia i ka paia no ke koo ana
ae iaia iluna i ole e hina iho. Ua makemake oia e papa aku
i ke kanaka malihini aole e noke loa mai i ke kamailio i na
mea e pili ana i ka haku, oiai aia pu ke kauwa malaila a e lohe
pu ana oia i na olelo apau e kamailioia mai ana eia, no ka mea
ua piha loa iho la oia i ka hilahila ia manawa no keia moolelo
ana o ka lohe pono ana mai la.
Aka aole hiki iaia ke papa aku no ka mea, ua piha loa ke
kanaka malihini i ka huhu, o kona huai mai i ka moolelo epa
o ka haku ole wale a pau iwaho ka mea wale no e hoomamaia
ae kekahi inaina iloko ona, me kona nana ole owai la ia mea
e lohe aku ana i kana moolelo.
I ka loaa ana ae o ka ikaika i ka lede alaila i mai la i ke ka-
naka; "Komo mai iloko o keia rumi, a na ka haku ia e hele
mai e hooponopono me oe no keia koi au."
Mamuli o ka lohe ana mai o Kalaweina i kona inoa hele mai
la oia a ku ma ka puka o ka lanai a lakou nei e kuku ana, a
i ka ike ana mai i ke kanaka i hoea aku ai, he minoaka o ke
ano hoohenehene ma ko laua mau helehelena ia manawa, o ke
kanaka malihini nae ka mea i ike maopopo ia aku ia ano ma-
muli o kona ike ana mai ia Jones e komo ana no i ka paalole
ana i aie ai. No ka haku hoi nana wale aku la no oia me
ka helehelena paweo, ke ano o ka poe kolohe.
"E hookaawale aku oe mai keia wahi aku !" wahi a Mrs?
Demona o ke kauoha ana ae i ke kauwa, oiai no oia malaila
a ua lohe maopopo hoi i na mea apau a ke kanaka o ke kamai-
lio ana mai, me ka leha mua ana ae o kona mau maka mai
ke kanaka malihini a i ka haku, me kona noonoo nui iloko iho
ona heaha ana la ka hopena.
I ka puka ana aku o ke kauoha a ka lede aohe i hoololohe
hou iho ke kauwa o kona huli aku la no ia hele, eia nae, me
ka hala o kekahi manawa loihi iaia o ka hele malie loa ana ma-
loko aku o ka holo akea no ka hoolohelohe ana mai i na olelo
apau e kamailioia ana mawaena o na kanaka elua.
"Akahi no kaua a halawai he alo a he alo," wahi a ke kanaka
••••• '''•••<' "n oiai ua loaa iho la oe ia'u, eia no ko'u manao, e
uku koke mai oe i ke kumukuai piha o kena paalole au o ka
lawe ana me ka uku ole i ka uku hoolimalima piha, a i ole
o kou hoopaaia aku paha i ka halepaahao, no ka mea, ua lawa
ka manawa no ka hoomanawanui ana ia oe no kau hana epa.
E uku koke mai oe i ka iwakalua-kumamalima dala, a i ole e
hoopaa kokeia aku oe i ka halepaahao, mahea kau koho? Aohe
au hoopaneenee hou ana aku, aohe no hoi he haawi hou ana
aku i manawa no kau mau kumupale.
"He poe kekahi i epa ia'u mamua elike me oe, aole nae au
i haawi aku i manawa no ia poe e hoapaapa hou ai, ua mana-
ka au ia ano hana, nolaila, ke koi aku nei au ia oe e uku koke
mai, ua pau kou manawa o ka epa ana," wahi a ke kanaka ma-
lihini.
"Aohe a'u dala i nei manawa me a'u, a ina e oluolu ana oe,
eia kuu komo no ka hoopaa ana aku, a ma ka la apopo e hoea
kino aku ai au no ka hookaa ana aku i ka iwakalua-kumama-
lima dala," me ka huki pu an ae o Kalaweina i ke komo e paa
ana i kona manamanalima a e anapa ana hoi a kiola aku la i
ke kanaka malihini.
"O, aole loa e hiki ia'u ke ae aku e lawe i keia komo i mea
hoopaa no kou hoea ae ma ka la apopo. O ke kanaka i hiki
ole ke hookaa i kekahi paalole o iwakalua-kumamalima dala
aole hiki iaia ke komo daimana ma kona lima. He komo keia
me ka onohi wale no, ina he komo daimana maoli aole loa oe e
ae ana e haawi mai ia'u. Aole au e haawi aku ana i manawa
nou e hookaa mai ai ahiki i ka la apopo, a i ole i elima minuke
paha mai keia manawa aku. Ina e hookaa koke ole mai ana
oe i keia huina dala i nei manawa e kii koke aku ana au i ke-
kahi makai no ka hele ana mai e hopu ia oe, lohe oe?"
Wili iho la ke poo o Kalaweina a mahope huli ae la e nana
i ka lede, a i ae la:
"E kuu madame maikai, e oluolu ana anei oe e uku ae i nei
bila no'u?" wahi ana me ka mae o ka helehelena, ke ano o ka
mea kolohe a i nele hoi i ke dala e uku ae ai i ka manawa e
kona mai ai.
(Aole i pau.)
MA KE KAUOHA
Na Kanawai Ahaolelo Kau o 1925
KANAWAI 225
(Bila Senate Helu 38.)
HE KANAWAI.
E HOOLOLI ANA I KA MOKUNA 88 o NA KANAWAI I HOOPONOPONO Hou IA o HAWAII 1925, E PILI ANA I NA POE MALAMA OLA, MA KA HOOLOLI ANA I NA PAUKU, 1104 AME 1107 AME KA PAKUI Hou ANA AKU I PAUKU Hou ME IA I IKEIA o KA PAUKU 1110A.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii:
PAUKU 1. O ka pauku 1104 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925, ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei : "Pauku 1104. Kakauinoa ana. O ke noi no ke kakauinoa ia ana e hana ia no ia maluna o kekahi palapala pa'i hakahaka e hoomakaukau ia e ka papa, a e kakauinoa ia a e hoohiki ia e ka mea e noi ana, O kela ame keia mea noi no ke kakauinoa ia e waiho mai ana i na hooia maikai ana oia ua piha iaia namakahiki he umikumamawalu, he kulana ola kino maikai kona, aole i loaa i na ma'i kau a ma'i lele a he nohona kona i waia ole, i kona manawa e uku ai i ka elima dala, e ninaninau ia no oia e. ka papa ; a mahope iho o ia ninaninau ia ana, ina ua loaa aku ka ike ia ua kupono oia, e hoopaa ia no kona inoa ma ke kakau a e kuleana oia e lawe a hoopili pu mai i ka inoa mea malama ola i kakauinoa ia a e haawi ia aku iaia he palapala hooia mai ka papa mai i kakauinoa ia e ka lunahoomalu me ke kakauolelo. Ua loaa no i ka papa ke kuleana e ninaninau ole i kekahi mea noi a lakou i ike maopopo ai ua makaukau, ina e loaa mai na hooia kupono ana ia lakou hemea oia i puka pono mai kekahi kula mai e a'o ana i ka oihana malama ola i ike maopopo ia ke kulana maikai o ua kula la. O ka mea noi e hiki ke pane i na ninaninau ana a ka papa, a no ia mea ua hoole ia ke kakauinoa ia ana, e loaa no iaia, iloko o hookahi makahiki mahope aku o ua hoole ia ana nei, ke kuleana e ninaninau hou ia ma kekahi halawai a ka papa i kaheaia no ka ninaninau ia ana o na poe noi, me kona uku hou ole aku i dala hou no ia mea. Mahope o kekahi hookolokolo ia ana, a i umi la hoi e hai ia aku i ua mea malama ola ma ke kakau, ua hiki no i ua papa la, ma ke koho ana a ka hapanui a ua papa nei, ke hoopau i ka palapala laikini i hoopukaia aku e ua papa nei, a e holoi ae i ka inoa o kekahi mea malama ola i hoahewa ia no kekahi hewa feloni a mikamina ma kana lawelawe oihana ana, a i ole ma kekahi hana ana ana a i ole ma ka hana ole ana i kekahi, hana mailaila mai i ulu mai ka poino i ka mea aha i malama ai. Ua kuleana pu no hoi ka papa, mahope iho o ka hookolokolo malama ola a e hoopau ae i ka laikini i hoopuka ia aku ma ia ano ana e like me ia i hai ia ae la maluna ae ke kapae ae i kekahi mea ina «a ike maopopo lakou aole he kulana ola maikai ko ka mea malama ola a i ole ua loaa iaia kekahi ma'i kau a ma'i lele, a oia kapae ana ame ia hoopau ana e mau aku no ia a hiki i ka manawa a ua mea malama ola nei e waiho mai ai i ka papa i na hooia kupono ana ua pau aku ia mau pilikia mai iaia aku. O na lilo a pau o ka papa e uku ia no ia e ka papa mai na loaa mai e loaa mai ana i ka papa malalo o na kauoha a keia kanawai, a aole uku hana a mau lilo e ae e uku ia mailoko mai o ka waihona o ke teritore, a o na dala apau loa e loaa mai ana i ka papa e paa ia no ia e ka puuku ma ke ano he waihona kuikawa no ka uku ana aku i na lilo o ka papa."
PAUKU 2. O ka pauku 1107 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei : "Pauku 1107. Ua loaa i ka papa ka mana e hoopaa inoa ai kela ame keia manawa ma ka uku ia ana o ka uku i oleloia, me ka ninaninau ole, i na poe i kakauinoa mua ia he poe malama ola ma kekahi wahi okoa aku malalo o na kanawai i manao ana o ka papa ua hoohana ia ano like no me na kauoha a keia mokuna, ana o ka papa ua hoohana ia ano like no me na kauoha a keia mokuna, a e waiho ae ana ua mea nei e makemake e kakauinoa i na hooia kupono o kona kulana keonimana kulana ola kino maikai ame ke kau ole aku maluna ona na ma'i kau a lele. E hookomo ae ka papa ninaninau me ka papa ole o ke Teritore o Hawaii, i kela ame keia mahina, i ka papa inoa pau pono o na poe malama ola i hoopaa inoa me ua papa la."
PAUKU 3. O ua Kanawai nei i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925 ma keia ke hoololi hou ia nei ma ka pakui ana aku i ka pauku malalo iho:
"Pauku 1110A. Hoopai. O ke kanaka e lawelawe ana i ka oihana malama ola maloko nei o ke Teritore o Hawaii a ma ia hana ana ua manao ia oia he mea malama ola, me ka loaa ole o ka laikini hoopaa inoa e ku ana me ka maikai e like me na kauoha a keia kanawai, e ku no ka hewa mikamina iaia, a ke ahewa ia e hoopai ia no ma ka hoopai dala aole e oi aku maluna o elima haneri dala.
PAUKU 4. E mana keia kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 29 o Aperila, M. H. 1925.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritori o Hawaii.
KANAWAI 226
(Bila Senate Helu 144.)
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA MOKUNA 9 o NA KANAWAI r HOOPONOPONO Hou IA o HAWAII 1925, E PILI ANA I KE KOHO BALOTA WAE MOHO MA KA HOOKOMO Hou ANA IHO ME IA I ELIMA MAU PAUKU Hou I IKE IA o KA PAUKU 49A, 49B, 49C, 49D AME 49E, E HOOMAOPOPO ANA I NA HOOHALAHALA IA ANA MA NA KOHO BALOTA WAE MOHO AME KA OLELO HOOHOLO E HOOPUKA IA ANA NO IA MEA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o kg Teritore o Hawaii:
PAUKU I. O ka mokuna 9 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925 ma keia ke hoololi ia nei ma ka hookomo hou ana iho he mau pauku hou elima e ikeia o na pauku 49A 49B 49C, 49D ame 49E a e heluhelu ana penei: "Pauku 49A. Kupono o ka balota i ke kanawai. O na ninau apau e ulu mai ana no ke kupono o ka balota i ke kanawai i koho ia ma kekahi koho wae moho ana i lawelawe ia malalo o keia mokuna e hooholo koke ia no ia a o ka olelo hooholo a ka hapanui o ka papa nana koho balota ma kela ame keia wahi koho e mana hope loa no ia a e mau aku, me ka loaa nae i ka Aha Kaapuni o ka mahele hookolokolo kaapuni maloko olaila e ku la ua papa nei, e like me ia i hoomaopopo ia ma keia hope aku." "Pauku 49B. Palapala hoopii no ka hoohalahala. O kela ame keia moho e holo aha, a i ole o kanakolu poe koho i kuleana maoli e koho ua hiki no ke waiho ae i kekahi palapala hoohalahala iloko o ka Aha Kaapuni o ka Mahele Hookolokolo Kaapuni maloko olaila i malama ia ai ua koho balota ana nei, e kukulu ae ana i ke kumu a mau kumu paha e noonoo hou ia ai, e hoopololei ia ai a e hoololi ia ai ua olelo hooholo nei a na papa nana koho balota." "Pauku 49C. Faila ana aku i ua palapala hoohalahala nei. E waiho ia aku no ua palapala hoohalahala la ma ke keena o ke kakauolelo o ua aha hookolokolo kaapuni nei iloko o ehiku la ma-hope iho o ua koho balota wae moho ana nei e manao ia nei e ku-e ia aku a e waiho pu ia ae he iwakaluakumamalima dala ($25.00) no na koina o ka Aha. "Pauku 49D. Palapala Kauoha, Ia manawa e hoopuka koke
aku no ke kakauolelo i palapala kauoha i na poe a pau i kuleana
i hoomaopopo ia maloko o ua palapala hoohalahala nei e hele ae
imua o ua aha hookolokolo kaapuni nei iloko o elima la mahope
iho o ka hooko ia ana aku o ua palapala kauoha nei."
"Pauku 49E. Hoolohe ia ana. Olelo Hooholo. E hoolohe
no ka Aha i ua hoohalahala nei ma ke ano nui, a ma ia hoolohe
hookolokolo ia ana, e lawe ae no i na olelo ike ma ke kakau a
iloko o ewalu la mahope mai o ka la o ka hooko ia ana o ka pala-
pala kauoha, e waiho ae i ka olelo hooholo maluna o na ike o waiho
ia mai imua ona. Ma ia olelo hooholo e hoike ia ae ka moho i
wae ia a i ole i koho loa ia, e like pu me ke koi a ka hihia, maloko
o ua palapala hoohalahala nei e oleloia nei, a e waiho koke ia aku
i ke kakauolelo o ke kalana a kulanakauhale a kalana kekahi pala-
pala i hooia ia o ua olelo hooholo nei, a ma ia manawa e hookau
iho no ua kakauolelo nei i ka inoa o ua moho nei i hoike ia ae
la ua wae ia maluna o ka balota no ke kolio balota nui e hiki mai
ana, a o ia olelo hooholo e paa no ia ma ka hoapono ana aku i ke
kulana wae ia o ua moho nei e hoike ia nei ua wae ia; koe nae
keia, aole kekahi mea maloko o keia pauku e hoololi a e hoopau
ana i na kauoha a ka pauku 47 o na kanawai i hooponopono hou
ia o Hawaii 1925 e like me ia i hoololi ia ai.
PAUKU 2. E mana keia kanawai i kona apono ia ana.
Aponoia i keia la 29 o Aperila, M. H. 1925.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritori o Hawaii
KANAWAI 227
(Bila Senate Helu 164.)
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 12 o KE KANAWAI 186 o NA KANAWAI o KE KAU o 1921 E PILI ANA I KA Hui KAA HAPAUMI I KAUPALENAIA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii:
PAUKU 1. O ka pauku 12 o ke Kanawai 186 o na Kanawai
o ke Kau o 1921 ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei
"Pauku 12. Uku makahiki i ke Kulanakauhale a Kalana. O
ka hui maloko o ka mahina o Ianuari o kela ame keia makahiki,
e uku ae i ke kulanakauhale ame kalana o Honolulu i elua ame ka
hapa pakeneta (2½%) o na loaa apau mai ke alahao mai no ka
makahiki i hala aku, koe nae keia, aole e uku ia ua auhau la, a e
hemo no hoi ua hui nei mai ia uku ana, no kela ame keia maka-
hiki e hoomaka ana ma ka la 1 o 1925 a e pau ana ma ka la 31
o Dekemaba, 1928; a koe hou no keia ina e ae ia aku ka hoopii
uku kaa i ua hui kaa hapaumi nei maluna ae o na uku kaa e ku
nei i keia manawa, alaila e pau no ka mana o keia hoopau uku
ana i ke Kulanakauhale a Kalana mai ka la aku e hookumu ia ai
ua hoopii uku kaa nei."
PAUKU 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 29 o Aperila, 1925.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritori o Hawaii.
KANAWAI 228
( Bila Senate Helu 165.)
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 3979 o NA KANAWAI I HOOPONO-PONO Hou IA o HAWAII 1925 E PILI ANA I KA BELA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii:
PAUKU. 1. O ka pauku 3979 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925, ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei: "Pauku 3979. Ina he kuleana. Ina o ka hoopii a no kekahi hihia malalo mai o na hihia i hoopai ia me ka make, ua hiki no i ka mea i hoopii ia ke hookuu ia mai ma ka bela no ka mea o kona kuleana ia, a e mau no ia kuleana mahope iho o kona ahewa ia ana ma na hihia apau e hiki ai ke kau ia aku ka hoopai i emi ole mai malalo o iwakalua makahiki a hiki i ka hope loa o ka lawelawe ia ana no ua hihia nei ina paha no ke noi e hookolokolo hou ia, hoohalahala, hoohalahala ma ka hewa o ka lawelawe ia ana, ma na olelo ike a ma ke kanawai, ma ka hookuu kino ame na ala e ae e lawe ia mai ana, e hana ia aku ana, e hoopuka ia aku ana no ka hoolohe hou ia ana o na olelo hooholo, na rula ana, na hoopai ame na mea e ae apau i hana ia e kekahi aha hookolokolo a jiure, a i ole, ma kekahi hana malalo olaila i hoopii ia aku ai, hookolokolo ia, ahewa ia a hoopai ia ua mea nei i hoopii ia. Ma na hihia apau i kaa ole malalo o ke kulana o ka hoopai he make, aka e hoopai ia nae no iwakalua makahiki a oi aku, e kaa no malalo o ka noonoo ana ame ka hooholo ana a ka aha nana e hookolokolo ana ka hookuu ana aku i na mea la i hoopii ia ma ka bela mahope iho o ka puka ana o ke olelo ahewa. Aole kekahi mea i hoopii ia a i kuleana e ae ia ma ka bela ana, ina no paha ua bila ia a i ole ua bela ole ia, e kaa malalo o ka hoohana ana a kekahi hoopai maluna ona, me kona ae ole ana mai ma ke kakau oiai kekahi hana e lawe ia ana no ka hoohalahala ia ana o ua hihia la i hooholo ia e ua aha la a i ole e ua jiure la imua o kekahi aha e aku a aole i puka mai ka olelo hooholo no ia hoohalahala ana."
PAUKU 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 29 o Aperila, M. H. 1925.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritori o Hawaii.
KANAWAI 229
(Bila Senate Helu 174.)
HE KANA WAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1375 O NA KANAWAI I HOOPONO-
PONO HOU IA O HAWAII 1925 E PILI ANA I KA HELU
AUHAU I UKU OLE IA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka pauku 1375 o na Kanawai i Hooponopono
Hou ia o Hawaii 1925, ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei:
"Pauku 1375. O ka papa helu auhau o na auhau i ohi ole ia.
Ma ka la mua o Dekemaba a i ole ia mamua o ia la o kela ame
keia makahiki e hoomakaukau no ka luna auhau i papa helu o na
poe auhau apau i uku ole ia ana i manao ai e hiki ole ana ke loaa
mai ma ka ohi ia ana, a e waiho ae i ua papa helu la i ka puuku,
i ka luna hooia ame ka loio kuhina o ke teritoer. O na itamu
maluna o ua papa helu la e apono ia ana e ka puuku e hookomo ia
ae no ia ma kekahi buke maloko o ka hale auhau ma ke ano he
auhau e hiki ole ke ohi ia, a e lawe ia ae mailoko mai o na buke
e ae e malama ia ana e ka luna auhau. O ka manao wale no o
keia hookaawale ia ana oia no ka hoopau ia ana o ke kau ia ana
aku o ka ukupanee ame na auhau kaulele no na hoopai maluna
o ua mau itamu nei."
PAUKU 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana. (E Nana ma ka Aoao Elima)