Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 30, 23 July 1925 — Page 4

nona e noho aku nei, a ua makaukau au e molia aku i kuu ola nona, ina ia he kumu e ike hou aku ai au i kona, mau maka." "E akahele e kuu hoaloha ma ka hoopuka ana i na olelo, e hiki ole ai ia kaua ke hooko aku. Ma kuu manaoio maoli, aia kekahi mau hana pohihihi loa i lawelaweia e kela puulu kolohe, aka e huli pono aku ana nae au i na mea oiaio loa. Aole he waiwai i koe no kaua e hoho iho ai maanei nei, a ina ua makaukau oe, alaila e hoihoi pololei aku ai ia oe no kou home." "Ae, ua makaukau au i keia manawa no ka huli hoi ana aku no ko'u home," wahi a Mode me kona ku ana ae iluna, a ukali mai la mahope o ka makaikiu, no kahi o ke kaa e ku aku ana kakali ia laua. I ka hoea ana aku no ka home o ke kaikamahine opio, haawi mai la o Mode i kana hoohiki, aole e haalele i kela hale, ahiki i ka hui hou ana me ka makaikiu, o ke kau hou mai la no ia o ka Makaikiu Demona maluna o ke kaa, a huli hoi aku la no ka hale kupapau. Ma kela huakai a ka makaikiu e holo la, ua nui maoli ke pohihihi o kona noonoo; no ka mea ina aole kela o ke kino make o Akeneki, ka hoahanau o Mode, alaila ua aihueia ke • kino o kela kaikamahine e kekahi mea, a paniia ae ke kino make o kekahi mea okoa loa. Eia hou, ina aole i'o o Akeneki ka mea i make, alaila pehea i loaa aku ai na leka elua, maluna o ke kino o ke kaikamahine make maloko o ka muliwai, a ina hoi o Akeneki i'o ka mea i make, alaila pehea la i holopono loa ai ka hoololiloliia ana o na kino elua, me ka ike ole ia e ke kanaka o ka hale kupapau. Ma kela hoea hou ana aku o ka Makaikiu Demona no ka hale kupapau, kauoha aku la oia i ka ona nona kela hale, e hele mai, a hoike aku la no kona makemake e ninau iaia no kekahi mau mea ano nui. "I ka manawa hea i hookomoia ai keia kino iloko o ka pahu kupapau ?" wahi ana me ka haka pono loa ana aku o kana nana ana maluna o ka helehelena o ka ona nona kela hale. "Ma keia kakahiaka iho nei no," i pane mai ai no hoi ka mea hana kupapau, me ka piha kahaha no kela ninau a ka makaikiu iaia. "Eia ihea na lole maluna o keia kino?" "Malia paha ke waiho mai la no ma kekahi wahi o keia hale. Aole no na'u i hooponopono maoli i keia kino make, aka na ko'u poe kanaka, a e ninau aku ana au i ke kakauolelo, malia ua maopopo iaia kahi i waihoia ai o na lole o keia kaikamahine make." "E hele koke aku oe e huli ahiki i ka loaa ana o kela mau lole, no ka mea he kumuhana ano nui loa ka'u i noonoo ai no kela mau lole, mamua o kau mea e manao iho ai," wahi a ka makaikiu Demona. Ua kaheaia aku la ke kakauolelo, no ka hoike ana mai i kana mau mea i ike e pili ana i na lole o ke kaikamahine make, a iaia i hoea mai ai, hoole mai la oia, no ka maopopo ana iaia o kela mau lole, no ka mea na kekahi wahine hana oloko o ke keena o ka poe make, i lawelawe i na hana apau maluna o ke kino o ka mea make, a ma kona manaoio, aia na lole apau malalo o ka malu o kela wahine, no ka mea he mea maa ia, o ia ka haawiia o na lole o ka poe make, na kela wahine e malama, a e haawi aku paha i kana poe e manao ai, ka poe nele a ilihune. No kela hoakaka ma ka aoao o ke kakauolelo, mihi loa iho la ka makaikiu no kona haawi mua ole ana i ke kauoha, e malamaia na lole o ke kaikamahine make, aka nae he mea makehewa no ke kukahala-ke ana iho, nolaila ninau aku la oia i ka helu ame ke alanui i ku ai o ka hale o ka wahine nana i hooponopono i ke kino make, a i ka hoikeia ana mai iaia, ua haalele koke iho la oia ialoko o ke keena kupapau, a oili mai la no kahi o ke kaapio e ku ana, o ke kauoha aku la no ia i ko kalaiwa, e Iawe pololei iaia no kahi i noho ai o kela wahine. I ka hoea ana aku o ka Makaikiu Demona mawaho o ka hale nona ka helu i hoikeia mai Ai iaia, nana ae la oia i ke ano o ua hale nei, ua hele a kahiko, a e ku ana hoi ma kekahi wahi ino loa o ke kulanakauhale. Aole no nae ona nana ae i ke kulana o kela hale, nolaila lele iho la oia ilalo, a hele mai la no kahi o ka puka, aole i paa i ke paniia, a iaia i nana aku ai ma ka hale malalo, aole ana hoohewahewa ana aku, no ka hooliloia o kela hale, i hale holoi lole, a iaia i komo aku ai maloko o ka holo, aia na hoailona apau e waiho mai ana imua o kona mau maka, no ka pelapela maoli o na ano maloko o ua hale nei, elike no me ke kulana popopo ke nana mai mawaho. Oiai nae ua kamailio mua mai ke kakauolelo o ka hale waiho kino make, i kahi i noho ai o ka wahine, nana i hooponopono i ke kino o ke kaikamahine make, nolaila pii pololei loa aku la ka makaikiu no ka hale maluna a ku iho la mawaho o kekahi rumi, i paa ka puka i ke paniia, me ke kikeke ana aku mawaho, aole no hoi i li'uli'u iho, pane mai la kekahi leo maloko mai, e komo aku iloko a ia weheia ana aku o ka puka, ike aku la oia i kekahi wahine luahine, e noho mai ana iluna o kekahi noho paipai nui, a e puhi ana i kekahi ipupaka au pokole, a e ku ana hoi maluna o kekahi wahi pakaukau uuku, kekahi omole gini. I kela ike ana mai o ua wahine nei, i ke komo ana aku o ka makaikiu, me kona lole kahunapule, ua kuhihewa loa oia, he kahunapule kela, ku ae la oia iluna me ka pane ana mai : "Aole o'u makemake e hele mai oe e hoohulihuli ia'u e komo aku iloko o kou hoomana, no ka mea he wahine hooikaika mau au i ka hana i kela ame keia la, a ina aole oe e ku koke ana a hele mailoko aku nei o keia rumi, e ike ana oe, i ko'u kipaku okoa aku ia oe, me ka hoohana ana i ko'u mau lima," wahi a ua wahine nei, me ka leo ikaika, me ka hele hoi o kona helehelena a kunahihi, e hoike okoa mai ana, no kona hoihoi ole i ka mea o ke komo ana aku iloko o kona rumi. Mai oi loa mai paha ke kukahala-ke o ua wahine nei, ina aole i pane koke aku ka makaikiu, i ka i ana aku: "Aole au i hoea mai nei e hoohulihuli ia oe e komo mai iloko o ko'u hoomana, aka i hoea mai la au no ka haawi ana aku i kekahi mau dala nau," a i ka lohe ana aku o ua wahine nei, i na mea e pili ana i ke dala, akakuu mai la kana mau olelo kikoo-la, me ka nonoi koke ana mai i ka makaikiu e huikala aku iaia, a o ia nae ka ka Makaikiu Demona i pane hou aku ai : "Aole o'u makemake e hoolohe aku i kau mau olelo mihi; ua makaukau au e haawi aku ia oe i kekahi mau dala, no na lole o kela kaikamahine make nona ke kino au i hooponopono ai i keia kakahiaka. "He kaikamahine kela na kekahi o ko'u mau hoaloha pilipaa loa, a ua makemake au e hoouna aku i ka lole o kana kaikamahine iaia. Ina oe e kii aku ana i kela mau lole a haawi mai ia'u, e uku aku no au he iwakalua dala ia oe i keia manawa me ka hoohakalia ole," me ka nanao ana iho o ka makaikiu iloko o kona pakeke, a hoikeike aku la i na dala he iwakalua imua o kela wahine. "Ke minamina loa nei au no keia mau dala, a ina eia no kela mau lole me a'u kahi i waiho ai, ai, aole Ioa au e hoohakalia iho ana i ka haawi ana aku ia oe, aole nae pela, ua kuai hoolilo ia aku kela mau lole e a'u ia Kime, he hoaloha kahiko no'u,

he hapalua hora wale ae nei no i hala." Kunana iho la ka makaikiu no kana mea e hana aku ai, oiai ua poho kona manaolana, no ke kaa aku malalo o kona malu, na iole o ke kaikamahine make, i hiki ai ke loaa kekahi mau makaukau ma kona aoao, no ka hookolo ana aku i ka inoa oiaio loa o ke kaikamahine make, aka nae mahope o kona noonoo ana no kekahi manawa, kamailio hou aku la i ka wahine luahine: "Ina oe e kuhikuhi mai ana i kahi e loaa ai o kela kanaka ia'u, e haawi no au i elima dala no kou luhi." "Ua makemake loa au e hooko aku i kou makemake, aka ke minamina loa nei au no ka hiki ia'u ke hana aku pela i keia manawa, no ka mea ua hala aku o Kime no kana mau hana maamau, a aole oia e huli hoi koke mai ana ahiki i ka poeleele ana. "Ina paha no kou kakali malie ahiki i kona hoi ana mai, alaila na'u e koikoi ikaika aku iaia e hoolilo hou mai i kela mau lole ia'u, a ia wa e kaa aku ai malalo o kou malu." No ke kui'o loa o ke ano o ke kamailio ana mai a kela wahine iaia, a hui pu iho no hoi me ka lamalama o kona helehelena, ike iho la ka makaikiu, ua hoike mai kela wahine i ka mea oiaio, a o ia kana o ka hooninau ana aku: "Pehea, ua manao no anei oe e haawi hou mai ana kela kanaka i na lole ia oe?" "Aole loa o'u wahi kanalua iki no ia mea, oiai ua like maoli no o Kime me he keiki ponoi loa la na'u. He keikikane hookahi wale iho no ka'u eia nae ua make kahiko oia, a ina paha eia no oia ke ola nei, alaila he elima wale no makahiki kona kahiko imua o ko Kime." "O ka manawa hea o keia po, kona manawa e huli hoi mai ai?" "E hoi mai ana oia mawaena o ka hora ehiku ame ewalu o keia po; nolaila ina paha no kou hoea mai mawaena o ka hora ewalu ame eiwa, e makaukau ana kela mau lole no kou lawe ana aku." "Ina pela ua pono e hoea i'o mai ana au i kela manawa, a ina no ka loaa i'o mai o kela mau lole ia oe, aole no au e minamina, i ka haawi hou ana aku i elua a i ole i ekolu paha dala nau." No keia mau dala ka'ulele a ka makaikiu i hoike hou aku ai, ua hiki ole i kela wahine luahine ke kaohi aku i kona manao hauoli, a noke mai la i ka hooia, no ka makaukau o kela mau lole, mamua o ka hoea ana aku o ka makaikiu, a oiai aole he mea aku i koe e noho ai ma kela hale, o ka haalele aku la no ia o ka Makaikiu Demona i kela luahine, a huli hoi mai la, me ke kakali ana, o ka hoea mai i ka hora ewalu o kela po. Ahiki i ka maopopo pono ana iaia, o ke kino make i'o paha kela o Akeneki Linekona; a i ole no kekahi kaikamahine okoa loa paha, aohe mea hiki i ka makaikiu, ke hana aku ma ka hoomau ana i kana hana noii, no ke karaima pepehikanaka i

Aole he wahi manao hoohuoi iki iloko o ka makaikiu, aia kekahi epa o ka pulapu ma ka aoao o ka wahine luahine iaia, o kana wale no i hilinai aku ai, e hooko pono ana ua wahine nei, i na mea apau ana i hooia mai ai; nolaila ua hoi pololei loa aku la ka makaikiu no ke keena o ka oihana makai, a hoakaka aku la i ke poo nui o ka oihana makai, i ke ano o kana hana ma kela po. Nolaila i ka hoea ana mai i ka manawa a ka Makaikiu Demona i hele aku ai no ka hale e noho ana o ka wahine luahine, ua puni mua owaho o kela hale i kekahi poe makai, i komo i na lole o na makaainana, a e. hele ana hoi kekahi poe o lakou ma na alanui, e hiki ai ia lakou ke lohe mai, i na leo kahea, ina nei no ka makemakeia o kekahi mau kokua mai ia lakou mai. Elike no me kela hele mua ana aku a ka Makaikiu Demona no ka hale o ka wahine luahine, pii pololei loa aku la oia no ka hale maluna, a e noho mai ana no ua wahine nei maluna o kekahi noho, a i ka ike ana mai i kana malihine, ku ino ae la iluna, me ka pane ana mai: "Aole au e kala i kakali aku nei o kou hoea mai, eia na lole au i makemake ai," me ke kuhikuhi ana mai o ua wahine nei, i ka paila o na lole wahine e ahu mokaki ana iluna o ka papahele," alaila lalau pakahi aku la oia i tia lole, a kiola mai la imua o ka makaikiu. Nana iho la ua makaikiu nei, o kela i'o no na lole e komo ana ke kaikamahine make, ma ka manawa e huliia ana ke kino ma ka halewai, a loaa aku ai na leka elua. Aole i maweheia ae na noonoo pohihihi iloko o ka makaikiu, no ke ano o ke komoia ana o kela lole e ke kaikamahine make, oiai nae ua hoole loa o Mode Linekona, aole o Akeneki ka mea i make, aka he kaikamahine okoa loa no. Hookahi nae mea a ka Makaikiu Demona i ike, o ia no ka hooko pono ana o ka wahine luahine, i kana mau mea apau i kamailio mai ai iaia i ke kakahiaka, nolaila nanao iho la oia iloko o kona pakeke, no ka uku ana aku i kekahi mau dala i ua wahine nei, a mamua o kona haawi ana mai i na dala, o ka manawa ia i weheia mai ai ka puka ma ka aoao o kela keena, a komo ana no kekahi poe kanaka, i lako me na pu panapana a pane mai Ia ka mea mamua loa o lakou i ka i ana mai: "He pio oe na makou i keia manawa; ina oe e hoao ana e ku-e mai, he kanaka make oe iloko o ka imo ana a ka maka," wahi ana me ke kau pono ana mai i kana pu panapana ma ka lae o ka makaikiu.

MOKUNA XI.

Ke nana la ka Makaikiu Demona, aia oia imua o kekahi poe kanaka hana karaima, a ua poholo oia Hoko o ka umii, mamuli o na hana maalea a ka wahine luahine, nolaila o kona hoala ana aku i kekahi ku-e ana imua o kela poe kanaka me ka lakou mau pu panapana e kau pono mai ana imua ona, o ka make wale no ka hopena e loaa ana iaia, a ina ua minamina oia i kona ola, alaila o ka haawipio maoli aku no imua o kela poe kanaka. . No ka manawa mua loa nae, akahi no a ike aku ka Makaikiu Demona i kekahi keena waiho lole nui, ma ka aoao o kela rumi, me na holopapa i hanaia, a elike me ka olapa ana ae o ka uwila, pela iho la ka hikiwawe Ioa o kona holo ana aku a koino iloko o kela keena, a pani mai la i ka puka a paa maloko mai, alaila pinana aku la no ka holopapa maluna loa, no kona manao, iha no ke ki mai o kela poe kanaka i ka lakou pu panapana, alaila aole bia e ku ana i ka poka; a ua maopopo pu no hoi iaia, i ka, wa e kani ai kekahi pu panapana, e hoea koke mai ana na makai, i hoonohoia mawaho o ka hale no ka hoopakele ana ae i kona ola mai ka mana mai o ka poe hakihaki kanawai. Ua hookahaha loa ia nae ka manao o ka makaikiu, no ke ki ole ia ana aku o ka pu panapana iaia, a iaia e hoolono ana i na mea a kela poe kanaka e hana aku ana, lohe mai la oia i ka nakeke o ka laka o ka puka, eia ka e wehe maoli ana lakou i ka puka, me ka manao, ma ia ano e hiki ai ia lakou ke hopu mai iaia, a lawe aku he pio na lakou, me ka nui ole o ka hana, e hookaheia ai ke koko o kekahi mea. (Aole i pau.)

MA KE KAUOHA

Na Kanawai Ahaolelo Kau o 1925

KANAWAI 204 HE KANAWAI E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii:

(b) lawe, pepehi a hana ino, huli a paa i kekahi kuaila a manu kolohala mawaena o na la 31 :o Ianuari me 1 o Dekemaba, a i ole pepehi a oi aku maluna o elima kolohala kane maloko o ka la hookahi a 15 kueila o ka la hookahi a i ole oi aku maluna o 25 kolohala kane iloko o ka manawa e noa ai o ke ki manu ana, a i ole kueila iloko o kela ame keia ehiku la kai like; (c) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi manu ku mawaena o na la 31 o Ianuari ame 1 o Iulai, a i ole pepehi a oi aku maluna o 20 manu ku i ka la hookahi, a i ole oi aku maluna o 50 manu ku iloko o na Ia kai like he ehiku ; (d) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi manu kolohala wahine; 3. He ku-e kanawai ma ke Kalana o Kauai ke (a) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi manu ahiu kipa mau i kekahi koloa, kolea, uliuli, hulipohaku, koliu, kukuluaea ame alae mawaena o na la 30 o Aperila ame 1 o Novemaba, a i ole e pepehi a oi aku maluna o 25 o keia mau manu i hai ia ae la ma ka la hookahi ; (b) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi mau kolohala mawaena o na la 31 o Ianuari ame 1 o Novemaba, a i ole e pepehi a oi aku maluna o 3 manu kolohala kane i ka la hookahi ; (c) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i na manu ku mawaena o na Ia 31 o Dekem a ba ame 1 o Iulai, a i ole e pepehi a oi aku maluna o 15 o ia mau manu i ka la hookahi; (d) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi kolohala wahine a manu kueila i na manawa a pau. 4. He ku-e kanawai ma ke Kalaha o Hawaii ke (a) la we, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi kolea, uliuli, hulipohaku, koliu a kukuluaea mawaena o na la 30 o Aperila ame 1 o Feberuari a i ole e pepehi a oi aku maluna o 25 o keia mau manu i ka la hookahi; (b) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi koloa kipa mau mawaena o na la 31 o Maraki ame ka la 1 o Novemaba, a i ole pepehi a oi aku maluna o 25 o keia mau manu i ka la hookahi ; (c) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi kolohala mawaena o na la 31 o Ianuari ame 1 o Novemaba, a i ole pepehi a oi aku maluna o 3 kolohala o ka la hookahi: lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi o na manp ku a ehako mawaena o na Ia 31 o Dekemaba ame 1 o Sepatemaba, a i ole pepehi a oi aku maluna o 20 o keia mau manu i ka la hookahi ; (e) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi manu kueila i kekahi manawa; f) lawe, pepehi, hana ino, huli a paa i kekahi mahu, koe wale no aia a ka manawa i honoa ia o ia mahu elike me ia i hoomaopopo ia maluna ae nei, a ma ka Poaono, la Sabati a la nui Teritori wale no; koe nae keia, aole kekahi mea maloko o keia kanawai e papa ana i kekahi kanaka ma kekahi wahi malama manu a ke aupuni, kekahi paka aupuni, ame kekahi mea e paa ana i laikini no kekahi wahi e hoolaha ia ana kekahi manu maloko o keia e hoakaka ia nei me ka manao ana e hoolaha aku, kuai aku, hoolakalaka ana, hoopulapula ana, hoouna ana aku i kekahi wahi e aku a i ole i mea ai iloko o ka manawa e kapu ana elike me keia e hoakaka ia nei.

PAUKU 2. He hana ku-e kanawai maloko o ke Teritori nei ka pepehi ana a hana ino ana i na koloa maa mau, na nene Hawaii, na manu pikake i kapaia he maka bolu, na manu poo papale, na manu ku eheu kahakaha, eheu uliuli, a eheu haulaula mamua o ka ma-nawa e wehe ia ai o kekahi manawa e hookumu ia ana e ke Komisina o na Manu ame Holoholona.

PAUKU 3. O kela ame keia kanaka e hoahewa ia ana no ka uhaki ana i kekahi on ak auoha a keia kanawai, e hoopai ia no ma ka hoopai dala aole e oi aku maluna o elua haneri dala ($200.00) a i ole e hoopaahao ia no ka manawa ole e, oi ku maluna o kanaiwa la, a o ka hapalua o na dala e ohiia mai ana mai na hoopai dala mai, e uku ia aku no ia i ka mea i hai mai a i kokua mai i ka hopu ia ana ame ka ahewa ia ana o ka mea ku-e kanawai.

PAUKU 4. E hiana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la 1 o Iulai, 1925.

Aponoia, i keia la 29 o Aperila, M. H. 1925.

W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

KANAWAI 205

(Bila Senate Helu 236)

HE KANAWAI

E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1869,O KA MOKUNA 119 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOU IA O HAWAII 1925, E PILI ANA I KA HOOMANA IA ANA O NA BONA NO NA APANA HOOMAIKAI ALANUI.

PAUKU 1. O ka Pauku 1869 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1925, ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei : "Pauku 1869. Hoomana ana ina bona hoomaikai ana o na huina o na uku liilii ana mai kela ame keia manawa, e hiki" no k ke hoaie ia ae mai na waihona mai e ku makaukau ana ma ka waihona laula, a i ole ma ka waihona o na hana hou, ina nae mahope koke iho no e haawi ia mai i mau waiwai hoopaa no ia hoaie ana a i ole e uku ia ina ua hoaie ia, ma ka hoopuka ia ana ae 0 na bona e lawa ai no na mahele hoomaikai alanui e ke kulanakauhale a kalana ma ka huina a mau huina i hoaie ia aku ai. O ua mau bona nei e hoopuka ia elike me ke ano a ka papa i hoomopopo ai e kau maluna olaila ka inoa o ka mahele aina alanui i hoopomaikai ia e uku ia aku i ka mea paa bona iloko o na makahiki lawa kupono e hiki ai ke kaa mai na uku liilii ana i hoomaopopo ia no ua hana nei elike nae me na kuhikuhi ana a ka Pauku 1851 a 1873, a e hiki no nae ke kahea ia aku no ka uku ia aku, aole nae mamua o kala ukupanee elua elike me ia e hoomaopopo ia nei mahope aku nei O na bona o kela ame keia hoopuka ia ana e kau maluna olaila na huahelu kailike, e hopuka ia ma na huina, aole nae e oi aku mamua o hookahi tausani dala no ka bona hookahi, elike me ia i hoomaopopo ia ai e ka papa, a e kau pu ka ukupanee ma ka pakeneta i oi ole aku maluna o eono pakeneta o ka makahiki hookahi, e uku ia i kela ame keia eono mahina, elike me ia i hoomaopopo ia ai e ka papa lunakiai. E hoomakaukau ia keia mau bona e ka puuku a e hoopuka ia elike me ka hoomanaia ana ame ke koi a kekahi olelo hooholo a na lunakiai. E kakauinoa pu ia ua mau bona la e ka Meia a e hooia ia e ke kakauolelo ame ka hoopili pu ia ana mai o ke sila o Nke kulanakauhale a kalana. E kau maluna o na palapala koi ukupanee ka inoa o ka puuku kalana i kakau ia maluna o kekahi papa kila i hoomakaukau ia no ia me. E malama ka puuku i moolelo o ua mau bona la maloko o kekahi buke kupono i hoomakaukau ia no ia hana. E uku ia ua mau bona la mailoko mai wale no o na dala e ohi ia ana no ka uku liilii ia ana o na auhau i hookau ia maluna o na aina no na hoomaikai ana i hoomaopopo ia, a aole ke kulanakauhale a kalana e hooia aku i ka uku ia ana aku o ua mau bona la i hoopuka ia malalo o ke kauoha o na Pauku 1851 a ka 1873 ; koe no hae keia e hiki no na ukupanee ke hoaie ia aku e ka papa mai na waihona mai e waiho ana i ike ia o ka waihona wili mau o na apana aina hoomaikai i na alanui. O na dala apau loa e ohi ia mai ana ma ke ano he mau huina uku liilii ame ka ukupanee no kekahi hoomaikai ana mahope iho o ka hoopuka ia ana o kekahi mau bona, e malama ia no ia e ka puuku o ke kulanakauhale ame kalana ma kekahi waihona kuikawa, a e

hoolilo wale ia no no ka uku ana aku i ka ukupanee ame ke kumu-

paa o na bona i hoopuka ia no ua mau hana hoomaikai nei ahiki

i ka manawa e pau ai ua mau bona nei i ka uku ia. Ina e koe

kekahi huina lele oi malalo o ua waihona kuikawa nei mahope iho

o ka uku ia ana o na bona a pau e kaki ia ana i ua waihona nei a

i ole ina he uku kaulele oi aku kekahi i loaa mai ma ke kuai ia

ana aku o ua mau bona nei e oleloia nei, e waiho ia ae no ia a e lilo

no ia i hapa no kekahi waihona he waihona wili mau o na hana

homaikai a o na dala apau maloko o ia waihona e hoohana ia aku

no ia no ka hoopiha ana e i na makalua o na bona e uku piha ole ia

mai ana, no ka hoaie ia ana aku no ka ukupanee ipiha maluna o

na bona o na mahele hoomaikai a no na lilo o ka hoomakaukau ana

ame ke kuai hoolilo ia ana aku o na bona e hoomaopopo ia nei ma

keia kanawai.

O ke kumupaa ame na ukupanee o ua mau bona nei e uku ia no ia ma ke keena o ka puuku oke Kulanakauhale a Kalana o Hono-lulu, a ua hiki no ke uku ia ma ke keena o kekahi banako

kuai waiwai, a i ole ma kekahi wahi a mau wahi e hooholo ai eka Papa. Ina e uku ia ana kekahi mau bona ma kekahi

aku mawaho ae o Honolulu, e hoouna aku no ka puuku ka huina e lawa ai ka uku ia ana o ka ukupanee ame ke kumupaa i ka manawa e piha ai, o kekahi o ua mau bona la, me ka uku pu ana i ka lilo oi a hoouna dala ana, i kahui i hoomaopopo ia ai nana e

uku ia mau bona, me kona makai mua ana a ike maoli oia « ana no ua hui nei ma ke kulana maikai a aie ole. Ua hiki no i ua mau bona nei ke hoohana ia e ka papa ».,.-, ka

waiwai io piha pono ma ka manawa hope loa o ka uku ia .-.. •- ,, ka aelike no ka uku ana ikekahi hapa a i ole i ka pau loa i ka l;-,,-^ aelike no ka hana ana i kekahi mahele hoomaikai elike me i. ; .j mua ia ae nei, a ina aole e hoohanaia ua mau bona la me ia ke ano,

alaila e kuai hoolilo ia aku no lakou i ka mea-koho kiekie loa, ma-hope iho o ka hoolaha ia ana ae ma ko akea no ka manawa aole e emi iho malalo ohookahi manawa o ka pule, a aole e emi iho ma-lalo o elua pule kai like ma kekahi nupepa e puka mau ana i

maloko b ke kulanakauhale ame kalana, a o na loaa mai ua mau bona nei e hoolilo ia aku no ua aelike nei; koe nae keia ma ,

kekahi hoolaha ana he hapa wale no o ua mau bona nei i hoolaha ia

aku ai e koho ia ana, alaila ua hiki no i ka papa ke hoomana i ka puuku, ma kekahi olelo hoholo, i hookahi wale no manawa e helu-helu hoolilo aku i kekahi hapa, a i ole i kekahi hapa o na bona iho e koe ana ma ke koho kiekie loa e waiho ia mai ana e kekahi kanaka a mau kanaka, hui a ahahui ma ke kuai akea ole ana. Ina aole e loaa kekahi mea nana e kuai «a hiki no i ke kulanakauhale ame kalana ke kuai i kekahi o ua mau bona nei, ma ka hoohana i kela ame keia waihona e ku ana a e hiki ana ke hoolilo ia no ia hana."

PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 29 o Aperila, M. H. 1925.

W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritori o Hawaii

KANAWAI 206 (Bila Senate Helu 251 )

HE KANAWAI

E HOOMANA ANA A E KAUOHA ANA I KA LUNA HOOIA O KE KALANA O HAWAII E HOIHOI AE I KEKAHI MAU DALA I LOAA MAI MAI KA BANAKO MAI O KA LEHULEHU I KAUPALENAIA, NO KA WAIHONA LAULA.

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii:

PAUKU 1. O ka luna hooia o ke Kalana o Hawaii ma keia ke hoomanaia nei a ke kauoha ia nei e hoihoi ae i ka waihona laula i kela huina, dala i loaa mai mai ka Banako mai o ka Lehulehu i Kaupalenaia, oia hoi ke koena o ke Kalana o Hawaii maloko o ua banako nei i kona manawa i banakarupa ai, a e hoike aku i ka puuku o ke kalana i ka hoihoi ia ana elike me ia e kauohaia nei

PAUKU 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 29 o Aperila M. H. 1925.

W. R. FARRINGTON. Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

KANAWAI 207

(Bila Senate Helu 255)

HE KANAWAI

E HOOMAOPOPO ANA I KA HOOKIPA IA ANA MAI O KEKAHI KANAWAI O KA AHAOLELO FEDERALA I APONOIA 23 O FEBERUARI, 1917, E HOOKIPA MAI ANA I NA POMAIKAI APAU O NA WAIHONA LIKE MALOKO OLAILA I HOOMAOPOPO IA KA HOO-

KAAWALE ANA I KA PUUKU O KE TERITORE I MEA NANA

E MALAMA I NA DALA A PAU E UKU IA MAI ANA I KE TERITORE MAI UA WAIHONA NEI KA HOOKAAWALE ANA I KE KOMISINA O KA OIHANA HOONAAUAO I PAPA MA KA AOAO O KE TERITORE NO NA HANA A'o o NA HANA LIMA AME MAHIAI E KOKUA A KAKOO ANA I KA PAPA FEDERALA I HOOKUMU IA MA UA KANAWAI NEI, A E HOOKAAWALE ANA I WAIHONA NO KA HOOKO IA ANA AKU O KA MANAO O UA KANAWAI NEI.

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

PAUKU 1. Ma keia ke ae nei ke Teritore o Hawaii, e hui pu

ia me na pomaikai o na haawina like ole apau i hookaawale m ma ua mau kanawai nei, e hookipa mai i na kauoha apau a ke

Kanawai a ka Ahaolelo Federala i aponoia ma ka la 23 o Febe-ruari, 1917, i kapaia: He Kanawai e hoomaopopo ana i ka hoo-

holomua o ka oihana a'o o na hana lima ame mahiai; e hoomaopopo ana i ka hana like ana mawaena o na Mokuaina no ka hooholomua ia ana o ia ano hoonaauao ma ka oihana mahiai, kalepa ame mekanika; e hoomaopopo ana i ka hana like ana me na makuaina i ka hoomakaukau ana i mau kumukula no na a'o ana i

na hana lima ame mahiai; a e hookaawale ana i mau dala a e

hooponopono ana i ka hoolilo ia ana o ua mau dala la."

PAUKU 2. Ma keia ke hookaawale ia nei ka puuku a ke hoo-

kohu ia nei oia i mea malama i na dala apau e loaa mai ana i ke

Teritore i hookaawale ia e ua kanawai nei e oleloia nei a ka

Ahaolelo Federala, a ma keia ke hoomana ia nei a ke kauoha ia nei e lawe mai a e hooponopono no ka malama maikai ia ana

o ua mau dala nei, a e hoolilo aku ia mau dala e like me ke kuhi-kuhi a ua kanawai nei e oleloia nei no na hana i hoomaopopoia maloko olaila.

PAUKU 3. O na Komisina Hoonaauao i hookohu mua ia e ke hana lima ame mahiai e hui pu a hana like me ka papa federala, ma keia ke hookaawale ia nei a hoomau ia aku i papa teritore no ka oihana hoonaauao ma na hana lima ame mahiai, a o na hana apau e hana ia ana e ua papa la i oleloia mamuli o kona hoo-

kaawale ia ana e ke Kiaaina e like me ia i oleloia maluna ae

nei, ma keia ke aponoia nei a ke kalahea ia ae nei ua like no ka

mana ame kona waiwai me he mea la ua hana ia malalo a ma

o ka mana la o keia hookaawale ia ana i keia manawa. O ka

luna nui o ka oihana hoonaauao, e noho ana ma ke ano he luna-

hoomalu no ka papa komisina hoonaauao, ma keia ke hookohu ia nei i luna hoohana a lunahoomalu no ka papa teritore o ka oi-

hana a'o hana lima ame mahiai.

PAUKU 4. O ka papa ma keia e hookaawale ia nei, e loaa ka

(E Nana ma ka Aoao Elima)