Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 29, 16 Iulai 1925 — Page 1

ʻaoʻao PDF (1.62 MB)

E nānā i ka Pukana piha

No ke kikokikona ma kēia Kolamu

Ka Nupepa Pookela o na Nupepa Hawaii

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

Hoopukaia i na Kakahiaka Poaha Apau

BUKE LXIV—HELU 29 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU. T. H. POAHA, IULAI 16, 1925 NA HELU APAU 6369

Kahuli ke Kaa a Pakele

Mai na Ola ma ka Apua

Hiki Ole i ke Kiakaa ke Hoohuli Pokole i ke Kaa a

Kuwalawala me ke Kakaa Ana ma ka Aoao

o ke Alanui Holopuni


	Malalo ae nei o Kaneohe, he hookahi mile ma ka pali mai o Kuuanu, i kahuli ai he kaa otomobile, ma ka kele mahunehune mai na ola o ka po o ka Poaono aku la i hala, a papoe eha e kau ana maluna o kela kaa, me ka nui nae o na poino i loaa ia lakou apau. I kulike ai me ka moolelo e pili ana i kela ulia poino, hookahi ka kumu o ka pilikia o ia no ka holo nui o ke kiakaa i kela kaa otomobile, no ka mea i ka hoea ana i ka ua kee o ke alanui, ua hiki ole i ke kiakaa, ke hoohuli ae i ka holo ana o kona kaa, me ka maalahi, o ka iho aku la no ia ma ka aoao o ke alanui, aa kahi o hookahi haneri me iwakalua kapuai ke kiekie, me ke kuwalawala ana, ahiki i ka paa ana ) na kanaka eha malalo o ke kaa. O na kanaka eha maluna o kela iaa o ke kahuli ana, oia o J. B. Brooks, W. Leithead, William Wilkins. ka mea nana e hookele ana i ke kaa ame Charles Brown. Ua pomaikai nae kela poe kanaka eha, i ka hoea koke ana mai o na kokua i ka wa pono Ioa, a hoihoiia mai i ka halema'i o na poino ulia, a mahope o ka lapaauia ana aku o ko lakou mau wahi i poino, i hoihoi loa ia ai, ka mea o lakou i kukonukonu loa kona poino, noloko o ka Halema'i Moiwahine. Mailalo mai o Kaneohe kela kaa o ka holo ana mai no ke alahele o Honolulu nei, a i ka hoea ana i kahi uakee o ke alanui, e kokoke mai la i ka pali o Nuuanu, ua hiki ole ia Wikins ke hoohuli pokole i kona kaa, o ka haule aku la no ia ma ka aoao o ke alanui. E holo aku ana mahope pono o kela kaa otomobile, nie eha poe ka naka maluna, a na lakou i hoopakele mai i ka poe i poino, a hookau maluna o ko lakou otomobile, me ka hoihoi loa ana mai no ka halema'i ma Honolulu nei. Ma ka olelo a ka poe oluna o keia kaa hope, na lakou i hoopakele i na kanaka poino, ua kahiohi'o ka o Wilkins, ka mea nana e hookele ana i ka otomobile o ke kahuli ana,	a ua manao maoli no lakou, na pau kela poe i ka make, no ka mea ua kuwalawala kela kaa no kekahi mau manawa lehulehu, ahiki i ka haule ana o na kaa nei ilalo loa o ka honua paa. Aole nae o kela wale ae la no ka ulia poino, i akelekele loa ai na ola o kela poe kanaka eha, aka he ulia hou ae no kekahi, o ia ke kahuli ana o ke kaa otomobile, ma ke alanui 12 ame Harding, ma Kaimuki ae nei, ma ka auwina la o ke Sabati mai; o kahi nae o ka laki, o na kanaka eha e kau ana maluna o kela kaa, a i pau i ka paa malalo o ke kaa, ua hiki no ia lakou ke kokolo ahiki i ka puka ana iwaho o ke kaa kahuli, me ka manuhe'u ole o kekahi o lakou. Hookahi kumu o ka loaa ana o kela ulia poino, o ia no ka hooku'i ana o elua mau kaa otomoble, hookahi nae o kela mau kaa i kahuli, a koe ka elua o na kaa. Ma ka moolelo e pili ana i kela ulia, e holo ana kekahi kaa malalo o ka hookele ana a J. E. Hoch, ma ke alanui Harding, nowaho o Koko Head, a i ka hoea ana no ke alanui 12, i hooku'i aku ai me ke kaa e hookeleia ana e A. R. Askew, me ka niniu ana o ke kaa hope, ahiki i ke kahuli ana; no ka elua hoi o na kaa, ua niniu no, ma kona mau huila iho, eia nae aole i kahuli. Ma kekahi manawa hoi o ke ahiahi ana iho o kela Sabati, i kahuli ai he kaa kalaka Ford o ke kalana, ma ka aoao mauka o ka uwapo elua, o kahi i eliia a hohonu, o ke alanui Ala Moana, o kahi nae o ka laki, nole i haule iloko o ke kai. Ma na ano i hoomaopopoia o kela ulia ua ikaika maoli ka holo ana o kela kaa kalaka, ahiki i ka hemo ana o ka paehumu mauka o ka uwapo, me ka poino ole nae o ke ola o kekahi mea. He mau ulia lehulehu e ae no kekahi, eia nae, elike ae la no me kela mau ulia, aole he poe i poino maoli ko lakou mau ola, aka he mau palapu wale no maluna o ko lakou mau kino.


	NAHAHA HE HALEKUAI PAKE I KEKAHI KAA OTO PAKIKA. Mamuli o ka ua o ka auwina la o ka Poalima ame ia po iho o ka pule aku la i hala ua kawa-u ia na alanui a ua lilo hoi i mea no na kaa oto e pakika ai. Ia Cho Kiang Ha, be kalaiwa kaa otomobile e holo ana maluna o kona kaa oto maluna o ke alanui Moi ua pakika iho la kona kaa no kekahi mau i-a lehulehu, a iaia i hoohuli ae ai i ke kaa i ka hema ua hookui aku la a kapalulu ana iloko o kekahi halekuai meaai ma ke kihi hikina o ke alanui Sheridan, ma ka hora 8:15 o ia po. O na pou o ka halekuai i onaia e T. K. Kwai, he Pake, ke paipuwai ame ka puka aniani e kau ai na mea hoikeike no ke kuaiia na nahaha, a ma ka oleloia o na poho o ia halekuai mamuli o kela hoopoinoia ana aku ma ke ano ulia ua koikoi loa. Maloko o ka hoike a ka Makai Alvin Issac o ka hoihoi ana ae i ka halewai, maluna o ke alanui Moi ke Korea o ka hoIo ana mai e holo hikina ana, a iaia e kokoke aku ana e ae ma kela aoao o ke alanui Sheridan ua hoopaa iho la oia i ka hoIo o ke kaa i ole ai e hookui aku me kekahi kaa oto okoa e holo ae ana ia manawa. Ma ka manawa a ke Korea i hoopaa iho ai i ka hoIo o kana kaa ua pakika iho la ia no kekahi mau i-a lehulehu, a mamua o ka hiki ana i ke kalaiwa ke hoopaa i ka holo o ke kaa, ua pii mua aku la na huila o ke kaa iluna o ke alanui kauaoao a hookui aku la i ka halekuai a ka Pake. No na poho a kana kaa i bana ai ana hoi i manao ole ai mamua e loaa ana kekahi poino i ka halekuai o Kwai ua hoopaa ae oia iaia iho no ka uku pono ana ae i na lilo a pau me ka uku pu $5 i ke kanaka kiaipo no ia po iho, no ke ku kiai ana ia halekuai ahiki i ke ao ana. No ka loaa nui ole o na wahi kaawale o ka nupepa i keia pule, pela i hoopaneeia ai ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala a na makamaka o ka hoouna ana mai i keia keena, a loaa ka wa kupono.	AOLE E HIKI I KA PAPA OLA KE HOOKO I KE KANAWAI EWALU HORA HANA " E pono ka papa ola e hookuu loa ia mawaho mai ka hooko ana aku i kekahi kanawai ewalu hora hana a ka ahaolelo i hooholo ai." O keia ae la ka hoakaka a ka peresidena o ka papa ola, ke Kauka F. E. Trotter, ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala, ma ka manawa e kamailioia ana ke kanawai i hooholoia ai e ka ahaolelo i hala aku la ma ka mea e pili ana i na limahana a ka papa ola i hapaiia mai ai ma ka manawa o ka halawai [ mahina a ia papa o ka noho ana. Ma ka hoakaka a ka peresidena he me pono i ka poe kuke ame kekahi mau kanaka hana e ae ma na halema'i a mau hale e ae malalo o ke alakai ana a ka papa ola e bana a oi aku mamua o ka ewalu hora. "No na kuke e hoomaka ana ko lakou hana ana mai ka hora 6 A. M., a ka bora 7 P .M., a ua oi aku na hora e hanaia ana e lakou ma-mua o ka ke kanawai i hoakaka ai, e biki ole ai ke hooko aku i ka manao o ke kanawai." Ua hoakaka ae ka loio kuhina, W. B. Lymer, no ka oi loa aku o na hoolilo ana a ka peresidena mamua o ka haawina dala hoolilo no ia oihana a ia wa e kii ae ai i ka waihona dala no na ulia a ke Kiaaina no na ukuhana. "O, aole mau ukuhana e hiki ke laweia mai kela waihona mai," wahi a ka loio kuhina. Ia manawa i pane ae ai ka peresidena, e hele ae ana oia imua o ke kiaaina a hoike ae no kona mau pilikia. Imua o ka halawai i hoike ae ai ka peresidena i na hoa o ka papa aia ke Kauka Harold K. Marshall ma kona alahele ke holo mai nei no Hawaii nei, no ka lawe ana ae i ka hana ma ke Kahua Ma'i lepera ma Kalaupapa, no ke pani ana ma kahi o ke Kauka W. J. Goodhue i hoomahaia, a ua hoike pu ae oia ma ia manawa hookahi ua hookuuia aku o A. C. Nunes, ke kapena mua o ka po a na makai o ka halema'i pupule e hoomaha oia no kona ma'i ahiki i ka la 1 o Ianuari, 1926.

Aole Pilikia o ke Aupuni Kulanakauhale

Loaa Mai ka Leka a ka Lunakiai Hollinger no Kahi e Loaa ai ke Dala

MAU NO KE KULANA . MA'I O CUNHA ME AHIA

Hoounaia Mai Kela Leka e

Hollinger Mai Nu Ioka

Loa Mai

Ma ka leka a ka Lunakiai Hol-liger, o ka hoouna ana mai nei, mai Nu Ioka mai ia Ralph P. Brown, ka lunanui o ka hale kaa otomobile o Hollinger, o keia kulanakauhale, e hoole mai ana oia, no ke komohia o ke aupuni Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, iloko o ka pilikia; aia oia a hoea mai no Honolulu nei, ia wa oia e hoike ae ai i ke alahele, o ka palekana o ke aupuni kulanakauhale, ka mea a na luna oihana e noho mai nei, i maopopo ole ai, i na alahele e palekana ai ke aupuni.

I ke kamailio ana ae nae, no kela leka a ka Lunakiai Hollinger, wahi a ka Meia Wilson, ina e hiki ana ia Hollnger, ke kuhikuhi mai i ke alahele e loaa ai ke dala no ke kulanakauhale, alaila, e hoopauia ana na pohihihi o ka puuku, ka lunahooia ame ke komite waiwai o ka papa o na lunakiai.

Ma ke kulanakauhale o Nu Ioka ka Lunakiai Hollinger, i kakau ai i kana leka, a hoouna mai ma ka mokulele, me ka maopopo ole nae, i koonei poe, ina paha e hoea mai ana oia ma ka la apopo, ka manawa i manaoia ai, e huli hoi mai ai oia no keia kulanakauhale.

Eia na Lunakiai Cunha ame Ahia ke kakali aku nei, o ka huli hoi koke mai o ka Lunakiai Hollinger, a oiai oia ma Amerika, aole he hoea ae o keia mau lunakiai ma na halawai a ka papa, mai kela manawa mai a laua i haalele aku ai i ko laua mau noho ma ka halawai a ka papa o na lunakiai, i waihoia mai ai ka hookohu oihana o A. F. Clark, no ke apono ana aku o ka papa.

Eia no kela mau lunakiai, iloko o ke kulana maikai ole o ko Iaua mau ola kino; me ka ka Lunakiai Ahia i hoakaka ae ai, no ka hiki ole iaia ke haalele aku i kona home, malalo o na a'o ana a kona kauka, aka o ka Lunakiai Cunha, ma kona home kuaaina o ia kahi i hoomaha ai iloko o na la aku nei i hala,

Ma ka hiki ole ana nae i na Lunakiai Ahia ame Cunha ke hoea ae ma na halawai a ka papa, ua nana aku kekahi poe, ma ke ano, he mau hana maalea wale no kela, no ka hoopakele ana ia Iaua iho, mai ka owili pu ia ana aku, iloko o na hana apau i lawelaweia, a e lawelaweia ana e ka papa; a ma kekahi olelo ana ae hoi, e lilo ko laua hoea ole aku i na halawai, i kumu e hoalaia aku ai he mau ku-e pili kanawai, no na hana a ka papa lunakiai i hooholo ai.

Ma ka manao hoi o kekahi poe, o kela hookololohe o keia mau lunakiai, me ka hele ole ae ma na halawai a ka papa, o kekahi no ia o na loina paani politika, no ka hoohoka r ia aku i kekahi mau hoa lunakiai, na lunakiai, i ku mau ma ka aoao e ku-e ana i na hoa Repubalika.

—————————

HE $250,000 KA WAIWAIIO O NA

AINA I KUAIIA E NA

MALIHINI.

I kulike me ka hoakaka i kakauia maloko o kekahi hoike a i heluheluia ae ma ka Poakahi nei ma ka manawa o ka paina awakea a ka Papa Kuai Aina o Honolulu, i hoikeia ae ai ma ke akea he mau aina kekahi ma Honolulu nei i kuaiia e na malihini kaahele mai na aina e mai i hiki aku ka waiwaiio i ka $2510,000 i ka 1924. Na ka Buro o na Malihini Kaahele Hawaii i waiho ae i keia hoike imua o ka halawai awakea a ka papa.

He papahana no ka hoolaha ana aku i ka aina makua e noi ana i na malihini e holo makaikai mai ana ta nei no ke kuai ana i aina ma Hawaii nei, ka i kukakukaia e ka poe kuai aina, a he halawai hui me ka buro o na malihini kaahele ka i hoolalaia, a ma ia halawai e maopopo ai ka manao no ka hana ana aku.

I kulike ai me na hoike hope i loaa mai i keia kulanakauhale, aole e huli hoi koke mai ana ka Lunakiai Hollinger no Honolulu nei, ahiki i ka la 27 o keia mahina.

Hoopiiia ae ka Banako

no ka Lawe i Kana Dala

Koi ka Mea Uku Dala o ka Banako Hawaii no ka Hoi-hoi Hou ia Mai o Kana Mau Dala i Laweia e Kela Hale Banako


	No ka lawe ana o ka Banako Hawaii, i na dala ana o ka waiho ana aku malalo o ka malu o kela banako, i hookomo ae ai o Robert E. Askew, ka mea uku a helu dala mua o kela hale banako, i kana hoopii iloko o ka aba kaapuni ma ka Poakahi iho nei, e koi ana e hoihoi hou ia aku kana mau dala apau i laweia e ka banako, i hiki aku ka huina ma kahi o ka $10,405, me ka ukupanee pu no kela mau dala apau, i paa hewa ia. O ke kumu o ka lawe ana i ka huina dala maluna ae, i kulike ai me ka hoakaka a ka Loio Patterson, ka loio o Robert Askew, o ia no ka manao ana o na ona o ka banako, he kuleana ko Askew, e uku ai i ka ukuhana o kekahi mau makaikiu elua, o ka hoolimalimaia ana e ka banako, no ka huli a noii pono ana, i ka mea nana i lawe ma ke ano kolohe i ka huina o umi-kumamalima kaukani dala mailoko aku o ka banako, ma ke ano kolohe. Ua hopuia o Robert E. Askew, a ahewaia 1 ka makahiki 1923, no ka lawe ana i ka huina o umi-kumamalima kaukani dala mai ka banako aku, oiai oia e noho hana ana maloko o kela banako, ma ke ano he mea uku dala, a helu dala pu, mamuli o ka hakilo ana a na makaikiu i hoolimalimaia ai e ka banako. Ma ka hoakaka a Mr. Askew, ua aie oia i ka banako, no ka huina o eono kaukani dala, ma kekahi nota nie, i hanaia eia, ma ka la 28 o Aperila, 1920; me kona waiho ana aku ma ke ane be mau waiwai hoopaa i ka banako, i kona mau mahele iloko o na hui mahiko lehulehu. Ma ka la 13 o Iulai, o ka 1923, ua koi mai la ka banako iaia e uku aku i ka huina o eha kaukani dala a oi, ke koena o kana nota i uku ole ia, me ka ukupanee pu o hookahi haneri dala a oi; a mamuli o na hooponopono ana, ua haawiia mai la iaia he mau la, no ka huli ana i ke dala, a uku aku i kona aie. I kona makauaku ana ka i na dala, e uku aku ai i kona aie, a iaia i uku aku ai i ka banako, ua hooleia mai ia, a ma ka la 16 o kela mahina no, i hooliloia aku ai kona mau mahele apau iloko o na hui mahiko, no ka huina o $7903.67; me ka lawe ana o ka banako, i kela	mau dala apau; oiai nae ina aole i hooliloia kela mau mahele apau ona, e loaa ana iaia, mahope mai, ka huina o $10,030.25; o kela mau dala ame ka ukupanee kana i hookomo ae ai i ka hoopii iloko o ka aha kaapuni, no ka ukuia aku iaia. Mawaho ae o kela huina dala i hoakakaia ae la, ua olelo ae o Askew, ma kana palapala hoopii, no ka lawe pu ana o ka banako, i kana mau dala i hoahu ai, maloko o ke keena hoahu liilii, ma kahi o ka ekolu haneri dala a oi, pela pu hoi me kana bona kuokoa, o kanalima dala. Ke hoomanao nei no ko ke Kuokoa poe heluhelu, i ka moolelo o ka hopuia ana o Robert Askew, no ka nalowale ana o ka huina o umi-kumamalima kaukani dala o ka Banako Hawaii, ma ke ano pohihihi loa, ahiki i ke kauoha okoa ia ana he elua mau makaikiu i Kapalakiko, no ka noii ana i kahi i lilo ai o kela mau dala. Ua hoea i'o mai na Makaikiu Cunningham ame Harris no Honolulu nei, ma ke ano ma-lu loa, a noho hana maloko o kela banako, i hiki ai ia laua ke hoomakakiu, i ke ano o na lawelawe bana ana a ka poe apau e noho hana ana maloko o ka banako i kela manawa, a o ka hopena o kela hoomakakiu ana a na makaikiu, o ia no ka paa ana o Askew i ka hopuia, me kona hoike ana ae, i kona lawe ana i ka huina dala i pokole ai o ka banako, a hookomo maloko o kekahi kini, a kanu iloko o ke one mawaho ae nei o Waikiki. Oiai kela mau makaikiu ma Honolulu nei, i lawelaweia ai ke karaima ; p<:'»':"ili,hi i make ai o Mr. Connant o Molokai, mamuli o ke pa-huia ana o kona kaa otomobile, e ke kiana pauda, mo ka hoounaia ana o ka Makaikiu Harris e noii i kela karaima, a o ka hopena o kela noii ana, o ia no ka puapua 'i liilii ana mai o kekahi karaima pepehikanaka kahiko i hanaia, he mau makahiki lehulehu mamua aku, ahiki i ka hopuia ana o Mr. E. K. Duveauchelles ame kana mau keikikane elua, a no kela karaima, i ahewaia ai lakou a ekolu, a hoounaia iloko o ka halepaahao, no ka noho hana ana i ko lakou hoopa'i, he hookahi nae i make ma ka pule aku la i hala.


	HOOPAIIA HE ALIIKOA E KA AHA HOOKOLOKOLO KOA NO KA ONA Eono mahina hoopaahao me ka lawe pu ia o ka iwakalua-kumamalima dala mai kona uku ae i kela ame teia mahina o eono mahina ka hoopai i kauia mai e ka aha hookolokolo koa maluna o ke Kapena koa Charles M. Thirkeld ma ka auinala o ka Poalima o ka pula aku la i hala, no ka maopopo ana o kona hewa he ona me ka hoohaunaele ma ke akea me kona aahu koa e paa ana ma kona kino a imua hoi o kekahi poe he nui i lohe i kana mau olelo, ma ke ano e lilo ai ia bana ana ana i mea hoohilahila i ka oihana koa. O keia ka mua loa o ka hookolokoloia ana o kekahi koa i kulike me ka ke Kenerala Smith o ka hoike ana ae o na koa a pau e kue ana i ke kanawai hookapu waiona e kauia ka hoopai koikoi maluna o lakou. Haluna .0 ke alanui holopuni Kamehameha ka ike ia ana o kela kapena I ka ona me na hana kupono ole ma ke ahiahi o ka la 30 o Aperila, a o ke kumu hoi o ka hopuia ana e na makai kulanakauhale ame kalana, a ma ka 1 2 mai o Mei i hookolokoloia ai maloko o ka aha hoomalu o Honolulu a hoopaiia he $25 no ka holo ana maluna o ke alanui maluna o ke kaa baikikala me ka ona. Ma ka moolelo no ke ano o ka hopuia ana o ke Kapena Thikeld ua holo mai oia no ke kaono nei maluna o ke kaa baikikala maluna o ke alanui Kamehameha, a i ka biki ana mai i ke kanawai o Kipapa he lehulehu na kaa oto e ku ana malaila u ua hookui mai la kana kaa i kekahi o i mau kaa o poino kana kaa, a no ia poino ana i hana aku ai oia ma kekahi ano kupanaha loa i ka poe i hele mai ai no kahi o kana kaa, e like me ka hoakaka a na hoike a he hikaka a no ona ko ke kapena ia manawa. Na ka makai Fernandez i hopu ke kapena Thirkeld a laweia mai i ke kaona nei no ka hoopaa ana iaia maloko o ka halepaahao.	PAKELE KE KAIKAMAHINE O KE KEIKIKANE NAE KA I HOOKUIIA AKU A HAKI KA WAWAE Oiai o J. B. Browne, o ka hui aila Standard e holo mai ana no ke kaona ma ke kakahiaka nui o ka Poalua aku nei o ka pule i hala na ike mai la oia i kekahi kaikamahine e ku ana me kona mau lima e palulu ana i kona mau maka i ole e pulu i ka ua, ma ke alanui Moiwahine, a i ole ai oia e hookuiia mai e ke kaa ua hoohuli ae la oia i kona kaa i ka hema o ke alanui, ma ia hana ana pela ua hookui aku la ke kaa i ka pae o hai o ke alanui Moiwahine ame Keawe a pii aku la na huila mua iluna o ke alanui kauaoao, a hookui aku la i kekahi keiki Kepani uuku e hele ae ana ma ia wahi ia manawa, nona ka inoa o Ozama Nakahina, a paa loa ke keiki mawaena o ke kaa ame ka paia o ka halo a haki kona wawae akau. Ua lawe koke ia ae oia i ka halema'i o na poino ulia, a mahope o kona lapaau mua ia ana malaila ua hoihoi loa ia ae i ka halema'i Moi-wahine. Ma ka hoike a ka Makai Peter Gomes, o ka hoihoi ana ae i ka halewai, ka makai aana i ninaninau no ke kumu o ka eha ana o ke keiki, i ka manawa a Browne i ike mai ai i ke kaikamahine e ku ana iluna o ke alanui ua hookani mai la ka oia i ka o-le o kona kaa, aohe nae he hoolohe aku o ke kaikamahine i kana o-le, a no ia hele ole o ke kaikamahine i hoohuli ae aioia i kona kaa i ka hema i ole e hookui mai i ke kaikamahine, a mamua nae o ka biki ana iaia ke hoopaa i ka holo o kona kaa, ua pii aku la iluna o ke alanui kauaoao a hookui aku Ia me ke keiki Kepani e bele ae ana ma ia wahi ia manawa. Ma ka lono i hoikeia ae mai ka halema'i Moiwahine ae ua moe oluolu loa ka ua keiki Kepani la ma ia po iho.

O ka Lokahi ke Alahele o ka Holomua Loa

Hoakaka ke Kiaaina i Kona

Manao no ke Kulana Iloko

Nei o ka Aina

KOMO OIA ILOKO O KA ELUA. O KONA MAU KAU

Kalele Nui Oia i Kona Manao Hoakaka Maluna o na Oihana Mikiala Maannei

O ke alahele o ka holomua maloko o ke Teritore o Hawaii nei, wahi a Kiaaina Farrington, o ka hoakaka ana ae i kona manao, iaia i komo aku ai i ka elua o kona kau, o ka noho kiaaina ana no Hawaii nei, ma ka la 5 iho nei o keia mahina, o ia no ka hookaawale ana aku i na manao hookae pili lahui, a e noho kuikahi ra lahui apau, me ka hooikaika ana iloko o na hana apau, aole wale uo ma na hana e pomaikai ai lakou, aka ma na hana kekahi e holomua ai ka aina.

Iaia i nana aku ai ihope, iloko o kona mau makahiki o ka noho kiaaina ana, aole ana mea e ae i i ke aku ai, o ka holomua wale no, hookahi nae kumu o ka holomua, o ia no ka hana like o na mea apau, me ka hoala ole ia mai o na manao hookae.

Oiai nae e nana aku iamua, i ka nee ana mai o ke au o ka manawa, he hoopau manawa wale no ke kamailio ana no ' ela ame keia mea, aka e ku iho a nana aku, i na mea pono e hana aku ai, ma ka lokahi like ana o na kane ame na wahine, ma na hana apau e pono ai ka aina.

No na oihana mikiala iloko nei o ka aina, ua manaoio mau ke kiaaina, o na pohaku paepae ia i kukuluia ai ka holomua o ke aupuni, me kona manaoio mau iloko o kela mau hana, ame ka poe na lakou i kukulu.

No keia mau hana mikiala nae, e laa ka oihana kanu ko ame kanu halaahiki, wahi hou ana, he mea pon\ e a'oia, a e hoomaaia na kanaka opio e lawelawe ma kela mau hana, a e lilo pu lakou, i poe kuleana iloko o na pono ame na pomaikai o kela mau oihana, na hana i haawi aku ai lakou i ka ikaika ame ka noonoo.

O ka hoao ana o kekahi poe, e hooholo i na oihana mikiala iloko nei o ka aina, o kela kekahi hana naaupo loa. O ka mea pono maoli e hana aku ai, o ia no ke kakoo ana i keia mau oihana, a mawaho ae olaila, e haawi aku i na kokua ana elike me ka hiki, i na kanaka e lawelawe ana i kela mau oihana.

NA HEIHEI WAAPA MALOKO O KE ALAWAI O WAIKIKI.

O na heihei waapa i hoolalaia mawaena o na kanaka makua o ka hui Makala ame ka Healani maluna o ke alawai Waikiki ma ke ano he hapa o na hana kulaia mua no ka wehe ana i ka Fea Teritore ua manaoia he mea ano nui ia i na kanaka heihei waapa o na hui a elua.

I ka poe kamaaina ole i na ano o ka hoe ana me be mea la i ka nana aku o keia ka heihei e ikeia ai ka hopena i hoopaapaa loihi ia mawaena o na hui elua i heihei ai ma Hilo.

O ka like ole o kela heihei ana ma Hilo ame ka heihei e hookukuia ana maluna o ke alawai he ooloku ke kai ma Hilo a he malino hoi maluna o ke alawai me ka ololi loa o kahi e heihei ai.

O ka mea i oi aku me he mea la e nele ana ka hui Makala ia Bob Swan, kekahi o kona mau kanaka i ikeia ka ikaika ame ke akamai i ka hoe ana mamuli o ko Bob Swan haalele koke mai ia Honolulu nei ma na la mua o ka mahina o Augate oiai e hoi aku ana oia no ke kula nui ma Amerika ma ia manawa. Ke nele o Swan maluna o na waapa Ulaula ame Keokeo elike ole ana ia me ko na Polu ma ke Kaikuono ma Hilo.

Ina no ka heihei nei mawaena o ka Makala ame ka Healani maluna o ke alawai he heihei wale ana no ia ma ke ano hookuku aole ma ke ano pili, o ka hanohano wale no no ka lanakila ana o kekahi a haule kekahi ka mea e heiheiia ana.

He mau la aku keia no ka hoomaamaa ana o ka poe i heihei ana o na hui a elua mai na opio a na kanaka makua a no ka hoomakaukau ana hoi i kekahi papahana no ka la 31 o Aukage, he mau pule ekolu wale no i koe mamua o ka hiki ana aku i ka la heihei waapa.

Koe Uuku na Dala a ka Papa Komisina Hookipa

Elima Kaukani Dala i Koe o ka Waihona no ka Hookipa Ana Mai i na Kanaka o ke Aumokukaua Amerika Maanei Nei


	Mailoko mai o ka huina o kanahikukumamalima kaukani dala a ka ahaolelo aku la i hala, o ka hooholo ana no ka waihona hookipa i na kanaka o ke aumoku kaua Amerika, o ka hoohala ana ma Hawaii nei no na mahina elua aku la i pau, he elima kaukani dala wale no i koo o kela waihona, elke me ia a Samuel W. King, ke kakauolelo a ke komisina hookipa, i hoakaka ae ai ma ka Poakahi iho nei Wahi ana, ua laki maoli ke koe aaa o kela huina dala, no ka mea be pipii maoli no na kaki, i kauia aku e ka poe na lakou i lawelawe na hana hoohiwahiwa i ko kulana kauhale nei, a o ia kana o ka olelo ana ae, ona paha na na bale oihana, a na ka lehulehu i lulu maoli i na dala no ka waihona hookipa, aole pela iho la ke kiekie e kakiia aku ai, aka no ka ike ana o na hale oihana, ame kekahi poe, o ka ahaolelo ka mea nana e hoolaka mai i ke dala, pela iho la i kauia aku ai na kaki kiekie loa. No ka hoohiwahiwa wale ana no i ka halealii, me na kukui uwila, oiai ka manawa o ke aumokukaua ma Honolulu nei, ua hiki aku na dala a ke komisina hookipa i uku ai i ka hui hana uwila, ma kahi o ke kaukani me elima haneri, no ke kau ana i kana mau hae nunui ma	ka halealii, ua ukuia aku ia Tom Sharp, ka huina o $235. No na aha hulahula i haawiia maluna o kaupoku o ka Young Hokele, ua uku aku ke komisina i na hui hookani pila, ma kahi o ka hookahi haneri dala no ka po, a no na aha hulahula maluna o ka mokukaua, he kanaiwa dala i ukuia no kela ame keia manawa i na hui hookani pila. No ka uku hoolimalima o ka halepule kahiko o Kaukeano, i keena poo me ke komisina, ua uku aku ke komisina i ka huina o eha kaukani dala, ka uku hoolimalima, ao na mahina eono; ua like me aneane e piha ka ehiku haneri dala no ka mahina. He elua wale no mahina i hoohana maoli ia ai kela hale e ke ko-misina hookipa, o ia aa mahina a Mei ame Iune, aka e wehe heu ia aku ana ia iloko o ka mahina o Sepatemaba ae nei, ma ka manawa e huli hoi hou mai Ai ke aumokukaua no Honolulu nei, mai Auseteralia mai. O ka poe e lawelawe hana ana malalo o ke komisina, ua hoopauia aku ka nui, a he poe kakaikahi wale no koe, no ka hooponopono ana i na hana apau a ke komisina, a e hoomakaaukauia ana ka hoike piha, no ke ano o ka hooliloia ana o na dala apau i hookaawaleia no ka waihona hookipa, a waihoia aku imua o ka lehulehu i ka wa poao.


	LEHULEHU KA POE HAIHAI KANAWAI I PAA AE I KA HOPUIA Ma ka Sabati iho nei he ekolu poe i paa ae i ka t 'a no ka piliwaiwai, hookahi no ka limalepo, elua no ka powa ma ke alanui, hookahi no ka hoeha ana i ka makai a o kokahi no ka lawaia ana me ka maunu kue i ke kanawai. He ekolu poe hou aku i hopuia a i paaia no ka ninaninauia ana ae e ke kapena o Makakiu Kellett, a o keia poe i paaia ai, ua manaoia ua ike lakou i ke kahi mea i pili i ka hakaka i houia ai o S. Yonamina me ka pahi a moku kekahi aakoko nui ma kona peahi lima akau, a i hoihoiia ae ai oia no ka halema'i Moiwahine. Ma kona manawa i laweia ae ai i ka halema'i ona poino ulia e kaheawai ana ke koko mai kona lin iho i moku ai. O ka poe i paaia maloko o ka halepaahao oia ka wahine a Yonamina, he Kepani okoa iho o Itokazo ame A. Arashiro, no ko lakou ninaninauia mai. O S. Uyetake, Y. Uyeda ame K Inouye na Kapani i paa ae i ka ho-^- e ka makaikiu Noda ma kekahi bale ma ke alanui Beritania a hoopiiia ae no ka pili waiwai. Paaia No Ka Aihue O H. Peters i hoopaaia ai maloko o ka halepaahao kalana e kali ana uo kona hoihoiia aku i Hilo, ua hoopiia ae oia no kona aihue ana i kekahi mau mea liilii a kekahi poe paahao lehulehu i hoomoe pu ia aku ai oia maloko o ka rumi hookahi, a na manao ka Lutanela o na Makaikiu Ross e hookomo ae i hoopii e kue ana iaia. He hoopii e kue ana ia J. Sousa ame Unbio Correa no ka powa maluna o ke alanui ka Boss i hoolala ai no laua, aka mamuli o ke kali a hoi mai ke Kapena Kellett mai Kauai mai aole oia i hoike ae i kekahi mea e pili ana no ia hihia. No ka lawe ana o Dan Stone elua mau kika mai ke pakaukau mai o ka halekuai a Sing Lee ma ke alanui Hokele a i uku ole ae ai oia no ia nau kika, i kaheaia ae ai ka makai Walter Larson, eia nae aohe e Stone ma kahi e ikeia aku ai a hoomakaia ka huli ana iaia. Loaa aku oia m akekahi alanui ololi ma-hope aku o ka halekuai e hoopaapaa a nr» kekahi kanaka, i ka hoea na aku a ka makai a hoike aku la iaia no kona lawe ana i na kika ua hoole mai la oia i ka uku ana no ia mau kika. No ia kumu i laweia ae ai oia e ka makai i kahi o ka pahu makai, a i kulike me ka hoakaka ma ka hoike ua hoopuka mai la ka o Stone i kekahi mau olelo kuamuamu a lele pu mai la e kui i ka makai. Ua paa o Stone i ka makai a hookomoia ae he hoopii hoeha nona ma ka halewai. Ma Waimea i paa ae ai o H. Saw-atari i ka hopuia e ka Lunanana ia ame man Tavares no ka lawaia ana he ula kana maunu. Ua hoopaa ia ae oia i ka halepaahao ana Waialua ahiki i kona uku ana ae i ka bela o $75 a ma ke kakahiaka Poakahi mai i hookolokoloia ai.	HOOKU'IIA HE KEPANI E KE KAA A EHA KE POO. He Kepani no Aiea ae nei, nona ka inoa o Miyamoto, ka mea lawai me ka eha mauwale ma o ka moku ana ohope o kona poo ame na poohiwi ma kona manawa i hooku'iia mai ai e ke kaa oto e kalaiwaia ana o T. Wright o Puuloa, maluna o ke alanui o Aiea ma ka hora 9 o ka Poaha o ka pule aku la i hala, elike me ka hoike a ka Hope Makai Nui J. Fernandez o Ewa i ka halewai. Ua paa o Wright i ka hopuia » hoopiiia ae no ka holonui me ka noonoo ole i ko hai pono ame ke kalaiwa ana i ke kaa oto me kona ona. Aohe oia i hoopaa ae i kekahi dala bela no kona hookuuia, no ia nele ua hoopaaia aku oia i ka halepaahao. I kulike me ka ka makai moolelo, e holo mai ana o Wright ma ke alanui no ka hale kaaahi ma Aiea. Ma ka hapalua like o ke alanui ahiki mai i ka hale hoolulu kaaahi o Aiea ma ia wahi i hooku'iia mai ai o Miyamoto, oiai no oia e hele mai ana no ka hale hoolulu kaaahi ia manawa, elike me ka hoakaka ma ka moolelo. Ua hina o Miyamoto ilalo a no kona eha ua hoihoiia aku i ka hale mai ma Aiea e kekahi • kona mau hoaloha, a ma ka hoakaka a ka makai, mahope o kela hooku'iia ana mai o Miyamoto ua hoomau loa mai la no ka o Wright i kana hoIo ana, me ka haawi ole iho i ke kokua i ka mea i eha. HE 30 MAU KANAKA I HOOPAU IA MAI KA HAKA MAI. Ma ka Poakahi iho nei ka hoike ia ana ae he kanakolu mau kanaka hana a ke kulanakauhale a kalana i hoopauia mai ka hana aku ma-muli o ke kanawai a ka ahaolelo i pau aku nei i hooholo ai e hookapu ana i na lahui e aole e hana ma na hana aupuni, o ka poe wale no i lilo i mau makaainana a i ole i kupono paha e lilo i makaainana. Ina biki ole e loaa na kanaka ku-pono no ka hana oia hoi na makaainana Amerika, alaila o na kanaka i kupono e lilo i makaainana ke hoohanaia no ka hana aupuni ma. hope o ka hoolaha ana i mau kanaka hana elike me ka manao o ke kanawai. Mamua aku o ka hooholoia ana o ke kanawai hou e ka nei i keia manawa o na makaainana me ka poe i kupono e lilo i makaainana na like ko lakou kupono no ka hana aupuni, elike me ia a ka Meia Wilson o ka hoakaka ana ae ma ka mea e pili ana i ka hoopauia ana aku o kela poe he kanakolu. Ua hoike ia aku ka manao o keia kanawai hou e ka meia i na poo o na oihana like ole malalo o ke kulanakauhale ame kalana, a ua kauoha pu ia aku lakou e hoike aku i ka poe e paa ana i na aelike hana e hooko mai i ka manao o ke kanawai.