| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXIV HELU 27 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, IULAI 2, 1925 NA HELU APAU 6367 | |
| | | |
| | | Hookipaia Mai
na Malihini me
ke Ohohia Nui Apo Aku Koonei Poe i na Malihini Mai Los Angeles Mai me na Manao Hiipoi KOMO KO LAKOU MANOA
HOOHIHI NO HAWAII Nui ka Lakou Mau Wahi o ka Hele Makaikai Ana ma na Mokupuni Ma ka mokuahi Los Angeles o ke ku ana mai no Honolulu nei, ma 1m hora umi, o ke kakahiaka o ka Poalima aku la i hala, i hoea mai ai na malihini makaikai, mai Los Angeles, malalo o na hooponopono ana a ka ahahui kalepa o kela kulanakauhale, no ka hoohala ana i kekahi mau la ma Hawaii nei, mamua o ka huli hoi ana aku no ko lakou mau homo ma Amerika. Elike me ka maa ma na manawa ae nei i hala, ua apoia aku kela mau malihini, a hookipaia mai me na manao ohohia e ko ke kulanakauhale nei poe, oiai ka mokuahi e kalewa ana mawaho ae nei o ke awa, pela hoi ma ka manawa i pili mai ai i ka uwapo. Ua hoaloia nae ka lele ana aku o na mokulele, no ka hoohanohano ana i na malihini, no ke kumu, o ka wa-hine ame na keiki kekahi a ka Lukanela Chase, kela haole i halawai ai mo ka make, i ka wa i haule ai kona mokulele malalo ae nei o Ewa he manawa pokole wale no, mamua o ka hoea ana mai o kona ohana maanei nei. Hakalia no a lele mai kela mau ohua makaikai nouka nei o ka aina ua laweia aku lakou maluna o na kaa otomobile nowaho ae nei o Waikiki, a ma ke awakea o ka Poaono ae. i haawiia ai he paina no lakou e ka ahahui kalepa o Honolulu nei maluna o kaupoku o ka Hokele lana R ma ka hapalua o ka hora elua o ka auwina la i hookipaia aku ai lakou e ke kiaaina. Ma ka la Sabati nei, i holo kaapuni ai kela poe malihini no na huli Koolau aku nei o keia mokupuni, a ma ka Poakahi iho nei, i holo aku ai no Maui, me ka hoohala ana he mau la pokole malaila, a hoIo loa aku no Hawaii. Ma keia poaha e hoea hou mai ai kela mau malihini no keia kulanakauhale, a ma keia Sabati iho e huli hoi loa aku ai Iakou no Los Angeles. Aole no kela he poe malihini apau loa, ua kamaaina mua no kekahi poe o lakou ia Hawaii nei, no ka mea oa hoea mua mai lakou, he mau manawa ae nei i hala, me ka puulu o ua poe makaikai, a no ka pau ole no o ka manao hoohihi ia Hawaii nei, pela i holo hou mai nei, a no ka nui no hoi kekahi o ka lanahu o holo ai ka moku. LAWE PONOI AE HE WAHINE I
KONA OLA IHO ME KA PU. Ma ka Poalua o ka pule aku la i hala i lawe ae ai o Mrs. Ellinor Parker Custtead, ka wahine a William D. Caustead o kahi hoomoana o na koa ma Nanakuli i kona maloko o kona home ma o kona ki ana ae iaia iho me ka pu panapana. Ua laweia ae oia me ka awiwi loa no ka halema'i ma Waipahu, aka nae, mamua o kona hiki ana aa ilaila ua make oia ma ke ala. He wahine ma'i loihi oia, elike mo ka hoakaka ma ka moolelo, a ma kela pule i Iawe ae ai oia i kona ola, ua oi loa ae kona hoouluhuaia a hooholo iho la e aho ka make ana mamua o ka hoomailo loihi ia o hoehaeha mau ia ai. Ua lohe mau ia kona olelo e aho ka make mamua o ka hoehaeha mau ia, nolaila ua kiai loa ia oia e kana kane ame kona mau hoaloha, a i ka manawa nae i hemahema ai ka lakou makaala ana a loaa hoi be manawa maikai i kela wahine ua ki ae Ia oia iaia iho me ka pu. Na ke Kauka Roger J. Mermod o Waipahu i kakauinoa i kona palapala make a e hoakaka ana o ke kamu O kona make ana no ka puka poka a ka wahine i ki ponoi ae ai no iaia iho. Ma ka bora 2 o ka auwina la o ka Poaha mai i malamala ai kona anaina haipule hoolewa maloko o ka halekupapau o Bortwick ma ke alanui Nuuanu, a ma ka pa ilina Ocean View ma Kaimuki i hoomoeia aku ai kona kino lepo. Ua hanauia oia ma Burukeline, Nu Ioka, a iaia i make aku la, ua piha iaia na makahiki he 57. He loihi ka manawa o ka hooulu ana a i ke oki ana he hana hikiwale loa. | | |
| | | NUI NA MAKE AME NA POINO I KE OLA'I MA SANTA BABARA Pau Kekahi Mau Kauhale i ka Hoohioloia me ka Hooneleia Ana o na Kanaka i na Home me ko Lakou Hiamoe Ana Iwaho | | |
| | | IKEIA KA POKOLE ILOKO
O KA WAIHONA O KA PUUKU Ma Kahi o ka Ehiku Kaukani Dala a oi ka Po*
kole i Ikeia ma ka Huli Ana a ka Luna-
hooia Kuikawa i na Buke | | |
| | | HOOPAUIA KEKAHI POE MAKAI MAI KA HANA AKU Mamuli o ka Pokole o ka Waihona Dala Iloko
o ka Oihana Makai ke Kumu o ko Lakou Hooneleia Ana i ka Hana | | |
| | | Kohoia o Clark i Hoa no ka Papa o na Lunakiai Apono na Hoa Demokarata o
ka Papa i Kona Hookohu-
ia Ana e ka Meia HE REPUBALIKA KONA
AOAO KALAIAINA Haalele na Lunakiai Repuba-
lika i ko Laua Mau Noho
Mamua o ke Koho Ana Mahope iho o ka haule aua o ka olelo hooholo i hookomoia ae e ka Lunakiai Cunha, e hookaawale aaa i bila haawina no ua hoolilo o ke aupuni kulanakauhale no ka manawa o hookahi mahina ma ka heluhelu ekahi ia ana, ma ka halawai kuikawa a ka papa o na lunakiai maIama ae ai ma ka auwina la o ka Poalua iho nei, pela hoi ka holo ole ana o ka olelo hooholo a ka Lunakiai McCalellan, ma kona he- luhelu ekolu ia ana, no ka haawina hoolilo no na mahina ekolu, i waiho mai ai ka Meia, i ka inoa o Albion F. Clark, no ke aponoia aku e ka papa lunakiai, i pani ma kahi o ka Lunakiai E. W. Quinn i waiho mai i kona kulana iloko o ka papa. Ma ka manawa nae i heluhelu ae ai ka mea i kana palapala e hoa- kaka ana no kona hookohu ana ia A. P. Clark, i hoa no ka papa luna- kiai, i waiho aku ai ka Lunakiai Cunha he noi, o hoopanee ka noonoo ana no kela hookohu a kekahi manawa okoa aku, Le noi i kokuaia aku e ka Lunakiai Ahia; ma ka, ninauia ana nae o ke noi, ua haule, mamuli o ke koho ku-e ana a na lunakiai Demokarata ekolu. I kela manawa i waiho ae ai ka Lunakiai McClallan he noi, no ke apono aku o ka papa i ka hookohu o Mr. Clark, he noi i kokuaia mai e ka Lunakiai Pebfie- i ko laua mau noho; nolaila o na lunakiai Demokarata wale no ekolu, ka i apono i kela hookohuia ana mai o Clark, i lunakiai. Mahope iho o kela aponoia ana o ka hookohu o A. F. Clark, i hoikeia aku ai ka lohe iaia o ke kakauolelo a ka meia, a mahope o kona waiho ana ae i ka bona o elima dala, i lawe ae ai oia i kana hoohiki oihana, maloko o ke keena o ka Loio Kalana Heen. Ma ka noho hou ana mai o ka halawai a ka papa ma ka hora eha a oi o kela auwina la, aole i hiki
na Lunakiai Cunha ame Ahia, no i kumu i hoopanee hou ia ai ka halawai a ka papa a ka auwina Ia o nehinei. E HOOMANAOIA ANA KA LA
POKIULAI. No ka hoomanao ana i ka Pokiulai ma keia kulanakauhale i keia makahiki, i hoike ae ai o Konela Perry M. Smoot, ka akukana o na pualikoa kiai lahui, e huliamahi mai ana ka oihana koa ame ka oihana kaua, iloko o na hana ka'ihuakai o malamaia ana, ma keia Poaono iho. E hoomaka ana na hana ka'ihuakai ma ka hapaha i hala o ka hora eiwa o kela kakahiaka Poaono, mailalo mai o ka hale hoolulu kaaahi, me na pualikoa mai na kahua hoomoana mai o Oahu nei. E komo pu ana iloko o kela ka'ihuakai, na bana puhiohe o na koa; pela hoi e komo pu mai ana na keiki o ke kula o Waialee ma ke ka'ihuakai, na puali kiai lahui, ame na kanaka o ka oihana kaua. O kekahi mau mea ano hou, ma ke kaihuakai o keia makahiki, e hookuuia ana ho mau manu nunu i ka manawa e nee ana ka huakai no ka hoi ana i ko lakou wahi hoo moana iho. He kaa kekahi me na kuke, e hoomakaukau ana i na meaai na na koa, elike me ia i ike mau ia iloko o na wa kaua. E hoomanao pu ia ana keia la ku laia ano nui, e na mokupuni mawa ho aku o Oahu nei, no ka mea e haalele iho ana he heluna nui o ko ke kulanakauhale nei poe, no ka mokupuni o Hawaii, no ka makai kai ana i na heihei waapa ma Hilo peia hoi e holo aku ai kekahi puulu no Kauai, a ma ka olelo pokole ana ae; o na hoomanao ana no keia la, i keia makahiki, he hoomanao ana ia i loaa like na manao ohoma i na mea apau. | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | O i mamao loa aku nei na poino
ke ola'i, a ke kokoke loa mai nei,
- .]:•-: me ka lono meahou kelekalapa
ka hoounaia ana mai no keia
kulanakauhale mai Santa Babara,
Kaleponi mai, ma ka Poakahi iho
-•-;. me ka nui o ka poe i make,
a ua nui pu hoi na waiwai i hoo-
• noia, i hiki aku ma kahi o na
- .'iona dala i kohoia.
I kulike ai me kela meahou kele-
kalapa, i ka wa ka i kipa ae ai ke
ola'i ma ke kulanakauhale o Santa
Babara aole i lilo na hopena i
kau mai maluna o na makaainana e
noho ana ma kela kulanakauhale, i
kumu e hoopiolokeia ai ko Iakou
noonoo aka ua lawe mai lakou i
kela hoopa'i me na manao maikai.
No ka malama ana i ka maluhia,
ua hoomaluia ke kulanakauhale ho-
^•••«koa e na pualikoa o ka oihana
kaua ame ka oihana koa, me ka
ike ole ia o kekahi mau hana hoo-
haunaele iwaena o na makaainana.
O na kino make keia i loaa aku,
tr hoihoiia Iakou no na wahi waiho
k -,o make, pela ka hoihoiia aku o
ka poe i halawai me na pala-pu,
r • na halema'i no ka lapaauia mai.
Oiai ka na kino mako o laweia
ana pela hoi ka poo i halawai me
na poino, aia pu na kaa e halihali
ana i na pohaku uinihapa o na hale
i hiolo, na uwea no hoi, no ka hoo-
kaawale ana i na alanui, iloko wale
r r» kela mau hana apau o ka malu-
hia e Iawelaweia ana, me he mea la,
v ^ hana ia no kekahi hana hoike-
;•:•• no ke pa'iia mai ma ke kii onioni.
Aole i pau holookoa na kauhale
i ka hiolo i ke ola'i, o na hale nae
i koe iho me ka hiolo ole, ua nui
no poino i kau aku maluna a Iakou,
a ua aneane e hiki ole kekahi mau
hale e hooponopono hou ia.
No na hana kokua a hoopakele,
i ka poe i loaa i na poino, ua hoo-
unaia mai na kaaahi mai Los An-
geles mai, a mai kekahi mau kula-
nakauhale e ae e pili kokoke mai
ana i ke kulanakauhale poino.
Hiolo ka Hokele Arlington
Ma tela manawa mua lo» a ke
ola'i i hoonaueue ae ai, i hiolo ai
ka Hokelo Arlington, me ka hanee
ana o na rumi ma na aoao o kela KIEKIE MAOLI KE KUMUKUAI
O KA APANA AINA MA MAKIKI Ma ka Poakolu o ka pule aku la
i Lala ka hoike ana ae o Frederick
E. Steere, ka lunahoohana o ke kee-
na kuai aina o ka Hui a Henry
Waterhouse Trust no ka lilo ana
aku ma ke kuai i ka Union Oil
Company he 11,000 kapuai kuea a
oi aku ma ka apana o Makiki no
$25,000, aole ka pii wale no o ka
waiwaiio o ka aina maloko o Hono-
lulu i nei manawa o ka nui pu ka
kekahi o na noi aina mai ka poe
hoopukapuka mai ma Amerika i mau
wahi hanai bibi ame hipa maloko
o keia mau mokupuni.
O ka huina dala nui i ukuia e ka
Union Oil Company no na apana
8,13 ame 14 maloko o ka Paka ma
Makiki oia kekahi o na kumukuai
kiekie loa i haawiia no ke kapuai
kuea ma ka manao o Mr. Steere.
0 na apana 8,13 ame 14, komo pu
me ka halenoho o Mr. Anderson ma
Makiki no a i kuaiia aku ai ia W. A.
Love & Company., Ltd, no $37,000
ua emi kona kumukuai o ke kapuai
kuea malalo o ka na apana i lilo
aku ai i ka hui aila Union.
Ma ia la no i hoike ae ai o Mr.
Steere i ka lehulehu o na noi i uiia
mai iaia no kekahi mau aina hanai
holoholona. a ua paneia aku ia mau
r oi he liilii loa na apana aina aupuni
i koe i kupono no ia ano hana.
Ua loaa pu. mai kekahi mau ninau
e pili ana no na oihana like ole a
no na kahua kukulu hale mai ka
mokuaina mai o Nu Ioka a mai ke-
kahi mau mokuaina mai ma ka He-
ma o Amerika, me ka hoike mai o
ka poe i makemake nui e hooholo-
mua i na hana imi pomaikai no ko
lakou hialaai nui no Hawaii nei.
He lehulehu no ka oia poe i hoea
mai i Hawaii nei mamua, a o ke-
kahi o ia poe ua iko i na hoolaha
maloko o na nupepa, a mai kekahi
mau hoaloha aku o lakou i hoea
mai i Hawaii nei a i hoi aka a
haanui ia lakou, no ia mau ike i
loaa aku ia lakou i waiho ae ai
lakou i ka lakou mau noi.
Mahope o ka hoohala ana i ke-
kahi mau la ma keia kulanakauhale
i huli hoi aku ai o Mr. Henry Waiau
ame Mr. D. K. Kapahee no Kauai
ma ke ahiahi o nehinei. | hokele a pau ka poe e noho ana
maloko olaila i ka make, a o ke
koena aku o ka hale, ua kaawale
kekahi paia mai kekahi mai.
Me ka hoohakalia ole iho, ua hoo-
maka koke no na kamana ame na
kanaka hana, e hoohiolo i na paia
o kekahi mau hale i hiolo hapa,
me ke kukulu hou ana i kekahi mau
hale po ka manawa.
No na uwea kelepona keia ame
na uwea kelekalapa ma kahi o ka-
naha mile ka Ioa ma na kapakai,
ua pau i ka mokumoku, a ua pau
na pou i ka hina, 3 ma ka hapanui
o na alanui, aole e hiki ke heleia,
i kau a mea o ka mokaki, o na mea
hoohihia i ka hele ana aku ma ke-
kahi aoao.
Akelekele Wale no na Ola
Maloko o ka halema'i St. Francis,
oiai ka poe malama ma'i e halihali
ana i ka poa ma'i no kalii o ka pale-
kana, i ka manawa e haalulu ana
na paia o kela halema'i, akelekele
wale iho no ko lakou mau ola mai
ka make mai.
O ka halepaahao keia, kahi i hoo-
paaia ai o na lawehala, i ka mana-
wa i hiolo ai kekahi paia o kela
hale, ua hoomaka na paahao e holo
no ko lakou palekana.
Aole he pauahi i holapu ae ma
kela kulauakauhale, o ke kumu, ma
ka manawa mua loa i hoomaka ai
ke ola'i e hoonaueue, ua oki e ia na
uwea uwila apau.
Ma ka oleloia, o kela hoonaueue
ola'i i kipa ao ai ma Santa Babara,
me he mea la, ua hapai maoli ia
ae no ka honua iluna, me ka hanee
ana o na kauhale, a me he kani
ana la na na meakaua, pela iho
la ka halulu i ka manawa o na kau-
hale e hanee aku ai ilalo, me ke
ku i ka weliweli o kela hiona.
Ma ka uhi ana mai o ka malu
o ka po, ua konoia aku na mea apau
e hoi iwaho e hiamoe ai, o halihali
ana na kanaka i ko lakou mau pono
hale no na wahi kupono, e loaa ai
ka hooluolu ana i ko lakou mau
ohana ahiki i ke ao ana ae.
Maloko o na paka, a maloko o ke-
kahi mau pa manienie, i hoolilo ai
na mea apau, i mau wahi no lakou e
hiamoe ai. E KOE ANA MA KAHI O $37,863
I KA OIHANA WAI. Mamuli o ka hoopii hou ana ae i
50 pakeneka ka auhau wai a e hoo-
maka ana ka uku ana ia auhau ma
ka la 1 o Iulai, e koe ana i ka oiha-
na wai o ke kulanakauhale a kalana
ma kahi o $37,863 ma ka la hope o
ka makahiki a ua hiki ia huina ke
aieia no ke kokua ana ae no ka
hoopiha ana i ka waihona pokole
o ka waihona laula elike me ia a
ka Meia Wilson o ka hoike ana ae
ma ka Poalima o ka pule aku la i
hala.
Malalo o ka auhau wai elike me
ia i nei manawa he $150,222 ke koe-
na aie i koe ft e ohiia aku ana ma
ke ano he mau kaki no na ana wai
mita ame na uahau wai mita ole
no ka manawa mai Iulai 3 ahiki i
Dekemaba 31. O ke 50 pakeneka
paku'i hou iho maluna o ka auhau
wai mua e ohiia ana e hoohui hou
iho ana me ia huina he $?5,111, a
e loaa ana ka huina o $225,333.
Me ia huina e hoohuiia iho ana ka
loaa makahiki e ohiia ana no ka
hoolako ana i na moku me ka wai
o $33,600, he auhau i hoopii hou ia
ae nolaila e loaa ana i ka oihana
wai ka huina nui o na loaa $258,933
no na mahina eono e hiki mai ana.
Ka Hoolilo
No ka malama ame ka hoohana
ana i ka oihana wai o na hoolilo
no na mahina eono e hiki mai ana
mai Iulai ahiki i Dekemaba 31, ma
ke koho a ka Meia Wilson, he $241,-
070, ke hoolaweia ae ia mai na loaa
mai apau e koe ana ke koena o
$17,863.
Me ia koena hoohui aku me ke
koena aie wai e ku nei iwaho be
$37,726, he huina nui e hoolalelaleia
aku ana ka ohi ana mai, a ke pau
pono mai ia mau dala e hiki aku ana
ka huina nui i ke $55,580. O ka
huina aie i hookaa ole ia a i hala-
hope he $37,726 a e manaoia he
$20,000 o ia huina e ohiia ana a e
koe ana he $17,726, a ke hoolaweia
mai ia huina mai ka huina nui ma
o $55,589 e koe ana he $37,863.
No ka hele no o na kolamu o ke
Kuokoa a piha loa i keia pule, i
hiki ole ai ke hoopukaia aku kekahi
mau palapala a na makamaka o ka
hoouna ana mai no keia keena. | | | | | | | | | | | | | | | | | Ma ka halawai a ka Makai Nui
Trask me kona puali makai ame ka
Meia Wilson o ka noho ana maloko
o ka halewai ma Ka po o ka Poalima
aku nei i hala i hoike aku ai o Trask
mua o na makai aole e okiia : "sa
ko lakou ukuhana i 25 pakeneka,
loko o ka haawina dala ukuhana,
aka he kanakolu o na makai e hoo-
mahaia ana i kela ame keia mahina
e hoomaka ana mai ka la ekahi
aku o Iulai, o na makai i hoomahaia
i ka mahina o Iulai e hoi ae .na
lakou i ka hana i ka mahina o Au-
gate a hoomaha aku ana he kanakolu
mau makai, a pela e hoomaha mau
ia aku ai he kanakolu makai i kela
ame keia mahina ahiki i ka la 1 o
Ianuari 1926.
Ua hoike pu aku ka Makai Nui
Trask imua o na makai ma ia ha-
lawai ana e huli ana oia i hana na
na makai e hoomaha ana i ole lakou
e nele i ka hana, a i ka manawa e
hoi ae ai lakou e hana me ka oiha-
na makai na na makai e hoomaha-
ia aku ana e pani aku ma ko lakou
mau wahi i hana ai, a pela aku
ahiki i ka Ia ekahi o Ianuari, o keia
makahiki ae.
"E aho ka laweia o hookahi ma-
hina mamua hoi o ke okiia o ko
oukou ukuhana malia, aole e hoopii
hou ia ae ana ka ukuhana o oukou
no ekolu a eha paha makahiki,"
wahi a Trask ma ka manawa ana
i hoike aku ai imua o na makai i
kana olelo hooholo.
Aponoia Keia Manao
Ma ka manawa a Trask i hoike
aku ai imua o na makai e hoao ana
oia e huli i hana na na makai e
hoomahaia ana ua nui ka hauoli o
na makai no ia hana a ua haawiia
ae he mau huro me ka pa'ipa'iia.
O ka Meia Wilson kekahi i hoa-
kaka ae i kona manao imua o na
makai he oi aku ka maikai e hoo-
maha ia Iakou i hookahi mahina ma | mua hoi o ke okiia o ko Iakou mau
ukuhana.
"Ina e okiia ana ko oukou uku-
hana aole kekahi mea hoopaa e hoo-
ia mai ana e hoopiiia ae ana ko
oukou mau ukuhana ma ka la 1 o
Ianuari o keia makahiki ae, a i ole
i kahi makahiki aku paha. Eia hou
aole kakou i maopopo owai ana la
na lunakiai ia manawa, nolaila aole
a oukou kaukai ana aku no ka haa-
wina laki, no ka mea, he mea mao-
popo ole aku ai."
Aole i Hooholoia ua Makai e
Hoomahaia
Aohe i hooholoia na inoa o na ma-
kai e hoomahaia ana, elike me ia
a Trask o ka hoike ana ae ma ia
po, aka o na kanaka ana i ika ai
o lakou ke kupono e hoomaha i ka
mahina mua kana e hookuu nua
aku ana, a e huli aku ana oia i
hana na lakou. He hana nui no ia
e huli aku ai aka, ma kona manao
e pono no i kela ame keia e hana
pu i mea e loaa ai ka hana. Wahi
ana o ka hoike ana ae he eono ka
mau hana i haawiia mai iaia, a no
na kauaka aku he iwakalua-kuma-
maha i koe e pono no hoi lakou e
hulihuli wahi hana aku.
Ua hoakaka aku ka Meia Wil-
son imua o na makai ma ke ano po-
kole Ioa i ke kumu o ka nele ana o
ke aupuni kulanakauhale i ke dala
a no ka ike o ka papa o na luna-
kiai ia lawa ole i ke dala ua hooholo
lakou e aho ka hoomaha ana i ke-
kahi mau makai i kela ame keia ma-
hina mamua hoi o ke oki ana i ko
lakou mau ukuhana.
Ua hoakaka pu ae ka Makai Nui
Trask ma ke ano pokole loa maluna
o na uku hoomau o na makai, a wahi
ka ana, ua manaolana ka oihana
makai e hoopii hou ae i ka aelike
inisua mai ka $500 i nei manawa a
i ka $1000 ma keia makahiki ae o
ka makai hookahi. | | | | | | | | | | | | | | | Mahope o ka huli ama ka noii
pono ana i ua buke moohelu oloko
o ke keena o ka Puuku Kulanakau-
hale D. L, Conkling, i waiho ae ai
ka lunahooia kuikawa, Mr. James H.
Fiddes, i kana hoike imua o ka hala-
wai a ka papa o na lunakiai ma ka
auwina la o ka Poalua o ka pule
auwina la o ka Poalua o ka pulo aku
o na buke, kekahi paewaewa ma kuhi
e kikooia aku ua mau dala la, malu-
na o ka puuku.
Maloko o ka hoike a kela luna-
hooia kuikawa, e hoakaka ana ia no
ka loaa ana ma kana huli ana iloko
o na buke, kekahi paiwaiwa ma kahi
o ka $7,006.79, me ka maopopo ole
o kahi i nalowale ai o kela mau
dala, me ke koi ana ma kela hoike,
e kakoia aku ua mau dala Ia, maluna
o ka puuku.
E hoakaka ana ka hoike a ka
lunahooia kuikawa, no ka waihoia
ana aku iloko o kona lima, kekahi
hana no ka huli pono ana iloko o
na buke o ke keena puuku.
Ma kana huli ana no na mea e
pili ana i ka Waihona o na Hanahou
no ka apana o Iwilei, ua lawe mai
oia i na hoike elua mamua aku, o
ia na hoike a ka mea nana banako, i
hoounaia aku i ka Puu Henry C.
Hapai, he mau hoike hoi i kakau-
inoaia e Truesdell ame Asch.
Ma ka nana ana i kela mau hoike | a elua pela hoi ke kuekaa ana
ialoko o na buke o ke keena puuku,
i hoea mai ai oia i kahi e haawi ana
i na apono ana no kela mau hoike
ae la elua, a ua kulike hoi kona ike
me ko na mea na laua i kakauinoa
i na hoike elua mamua aku, no ka
pokole ana o ka waihona no na hana-
hou o ka apana o Iwilei.
Ma no mea i loaa aku ma kana
huli ana, i hoakaka ae ai o Mr,
Fiddes, no ka loaa ana iaia o kekahi
kauoha mai ka papa mai o na luna-
kiai, e apono ana no ka hoopukaia*
o na bona no ka apana o Iwilei, ma
kahi o $82,000.00, ma kahi nae o ka
hoopukaia o na bona no ka huina ma-
OO nolaila o ke koena iho o $11,500.-
00; aole loa he hoike i loaa aku
no ka hoopukaia ana.
Ua loaa aku he mau hoike no ka
ae ana o E. J. Lord, ka mea lii o ai
iaia ka aelike no ka hana ana i na
hanahou ma ka apana o Iwilei e
lawe i ka haina o $66500.00, ma
ka bona ma ke ano o kekahi
hapa ia o kona uku, no ka lawela-
we ana i na hana o kela apana; o
ke koena aku o $4,000.00 bona, he
mea pohihihi Ioa ka huli ana aku
a aole no hoi i maopopo iki i ka
Puuku Conkling kahi i hooliloia ai
a hui pu iho hoi me kekahi maa po-
kole e ae, ua hiki aku ma kahi o ka
ehiku kaukani dala a oi ka pokole
oiaio loa, o ka waihona puuku. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | E PA'I BUKEIA ANA KA HIME-
NI O KAUAI. Mamuli o ka nui ohohiaia o ka
himeni, a ka papa himeni hookuku
o Kauai, i niele ai, oiai ma keia
kulanakauhale, iloko o na la o noho
ana o ka ahahui paeaina, o ia kela
himeni "Kuu Lei Mokihana", e
pa 'iia aku ona ua himeni nei iloko
o ka buke, mo na huamele, i hiki
ai i ka lehulehu ko himeni, ma kela
ame keia wahi e makemakeia ae ai.
Oiai o Mr. Henry Waiau, ke ala-
kai o kela papa himeni ma keia ku-
lanakauhale, o kekahi o kana mau
hana nui, o ia no ka hoomakaukau
ana i na hana e holopono ai, ke pa'i
ana aku i na himeni nei ma ka buke,
a ua kokuaia aku kana mau hooika-
ika ana e kekahi mau loea himeni
a ike huamele o keia kulanakauhale,
nolaila aole e loihi loa ana ka ma-
nawa mai keia wa aku, e hoolawaia
ana na mea apau me ke kope o
kela himeni me na huamele.
I ka manawa i mele ai o ka papa
himeni hookuku o Kauai, i ka hi-
meni, no ke alualu ana i ke kiaha
makana, a ka oihana koa, aole he
papa himeni e ae i komo mai ma
kela hookuku ana, nolaila ua lilo
loa ke kiaha makana i ka papa hi-
meni o Kauai, i keia mauawa, a i
ka lohe ana o na aliikoa, i ka nani
o na himeni a kela papa i mele mai
ai; ua kono okoa ia mai ua papa
himeni la e ka oihana koa ame ka
oihana kaua ma Puuloa e hoea aku
ilaila, a ua hoolawaia aku ko lakou
makemake, a no ka loaa ole o ka
manawa lawa kupono, i hiki ole
ai ke hookoia aku, na kono a na
aliikoa, o na kahua hoomoana o ae
ma keia mokupuni.
Wahi a Mr. Henry Waiau, ma ka
manawa e noho mai ai ka aha pae-
aina i keia makahiki ae ma Kailua,
Kona, Hawaii, e lawe hou aku ana
no oia i kana papa himeni no ka
hookuku himeni ana me na papa
himeni o na mokupuni e ae, me ka
paa o kona manao, o ka poe no i
hiki mai ai i Honolulu nei, ma keia
makahiki, o lakou no ke hoea aku
ana no Kailua, a i ole e hooiia ae
ana paha ka nui o kana poe himeni.
HE ELUA MAU KOHO HANA I
HAAWIIA AKU KA AELIKE. Ma ka noho ana o ka halawai a
ka papa o na awakumoku ma ka
Poaha o ka pule aku la i hala he
ehiku ka nui o ka poe i waiho ae
i ka lakou mau koho no ke pena
ana i ka Uwapo 7, o ka hui o Hurd
ame Pohlman ka mea koho haahaa
loa, a ua haawiia aku ia hana ia
hui O kana koho no ia hana he
$1679.
Ma ia la hookahi no ua haawiia
aku ia James D. Lewis o Hilo ka
aelike no ka hana ana i palekai
i ke alanui e hele mai ai ahiki i ka
uwapo ma Hookena, Hawaii. He
elua wale no mau mea koho no keia
hana a o Lewis ka mea koho haahaa
loa he $3199.81. | E OLOHANI ANA NA MAKAI KE
OKIIA NA UKUHANA. Mamuli o na olelo hoomaka 'uka 'u
a na lunakiai e oki i ka 25 pakeneka
o ka ukuhana o na makai ua wawa
ae kekahi lono lauahea no ko olo.
hani o na makai ma ka Poaha o ka
pule aku la i hala.
Ma ka oleloia ina no ke okiia
o ka ukuhana o na makai e lilo
ana ia hana i mea hoopilikia i ka
hapanui o lakou oiai he kakaikahi
wale no ka inawaena o na makai
i lako me ke dala me ka loaa ole 4
ko lakou uku piha.
I kulike me na lono i pahola ae
he lehulehu ka o na makai i hoike
ae i ko lakou mau manao ina no
ke okiia o ko lakou mau ukuhana
o ko lakou haalele no ia ia hana a
hele aku e huli hana hou oa lakou
i oi ae ka uku mamua o kahi uku e
koe iho ana ke okiia ae ka hapaha
o ko lakou ukuhana i nei manawa.
No ka hana a ka papa o na luna-
kiai o hooholo ana ka lakou kakali
a ina no ka holo o ka bila a kauoha-
ia ae ke oki ana o ka ukuhana o
na makai, hookahi mea e ikeia aku
ana o ia ke olohani o ka puali ma-
kai holokoa a o ka hoo-kunanaia ana
in o ka hana a ka oihana hoomalu.
No ka haawi ana ae i na manao
hoolana a no ka hoonaauao ana ae
i na makai i olo ai na lunakiai ama
ka Iakou mau hana e kuhihewa ia
ua noi ae ka Makai Nui Trask i
na makai e malamaia kekahi halawai
ma ia ahiahi iho, i hiki ai iaia ke
hoakaka ae e hoopauia ae ai ka po-
hihihi. O ka hana inisua hou i
hoolala ia a ma ia hana e hiki ai
i kela ame keia makai ke inisuaia
ina no ka mako a no kekahi ulia
poino paha no ka huina o $500 ke-
kahi kumuhana a Trask o ka hoa-
kaka ana ae.
PAPAA KA ILI O KEKAHI KE-
PANI I KE AHI. Papaa ka helehelena ame ke kino
o Kametsuke Kaneshiro, he Kepani
limahana, a maloko o kekahi hale
hoolimalima loihi ma ke alanui Moi-
wahine kona wahi o ka uoho ana,
ma kekahi wahi kokoke mai i ka
Uwapo 16 ma ka po o ka Poaha
o ka pule aku la i hala ma ka ma-
nawa i a-ia mai ai kona kimona e
komo ana e ke ahi o ko kapuahi
aila oiai oia e makaukau ana e bele
e auau.
I kulike me ka hoike i loaa ae i
ka Makai Joseph Jama, ua kau oia
i ka ipuhao wai iluna o ke kapuahi
aila hopipi, a no ia a maikai ole o
ka a ua lawe ae la ka i ka ipu aila.
Ma ia lawe ana ae ana ua a-ia ae
la kekahi wahi o kona kimona e ka
ahi a pau kekahi hapa o ke kimona
ana e komo ana i ke ahi a papaa
kona helehelena ame kekahi wahi
o ke kino.
Na ke Kauka Kepani Mitamura
oia i lapaau mua a hoihoi ia ae i
ka halema'i Kepani mahope iho. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | HAILUKUIA MAI NA MAKAI
OPIUMA E KEKAHI WAHINE. Ma kekahi hale a na makai hopu-
hopu opiuma o ke komo ana ma Wa-
hiawa ua piha loa kekahi wahine
Pake o Mrs. Oh Kuk Kiang ka inoa
i ka huhu no ke komo ana aku o na
makai e huli i kona hale, a uo na
hora elua ka kona kipaku ana mai
ia lakou, me ka hailuku pu mai i na
mea e loaa ana i kona mau lima,
e laa na pa-palai, na pa, ke kapu
holoi lole, ka laiki, ka aila pineki,
a no ka luhi, ua haawipio okoa mai
la oia iaia iho, a lilo mai kekahi
mau kini opiuma, eha mau ipupaka
puhi opiuma, na paona e kaupaona
ai i ka opiuma ame ke pola, elike
me ka hoike a J. A. Manning, ke poo
o na kanaka hopuhopu opiuma o ka
hoihoi ana ae. O ka mea apiki aole
i paa kela wahine i ka hopuia, wahi
a Manning o ka hoike ana ae, a ke
kumu wahi ana, aole o hiki e hoo-
paa i ka halepaahao i kekahi popoki
hihiu.
Aole no ka keia o ka makamua
loa o nei wahine Pake o ke kipaku
ame ka hailuku ana mai i na makai,
he mau manawa lehulehu no mamua
aku, elike me ia a Thomas Wallace
o ka hoike ana ae.
"I ko makou komo ana aku iloko
o ka hale ua alualu mai la oia ia
makou me ke kipaku pu mai a ha-
hai mai la mahope o makou me ka
laau hahau popo, a kiola pu mai
la i kana bebe ewalu mahina ia
J. C. Pipe i kona manawa i holo
mai ai, a ia manawa pu i hoonou
mai ai i na mea a loaa ana i kona
mau Uma i na makai e hoao ana
e komo aku iloko o ka hale.
Me ia nui no ka o ka ka wahine
hailuku mai, ua komo aku la o Wal-
lace ame Ross a paa i ka wahine
a ia Pipe hoi i komo aku ai e huli
ialoko o ka hale a loaa aku la ka
opiuma iloko o ka halekuke.
"Mai pepehi oukou i kuu »a«j,"
wahi a na keiki i uwa mai ai ka
manawa a na makai e ohi ana i na
waiwai ku-e kanawai.
A wahi a na akena e ka Mike
ana ae ia manawa ka ka wahine
i kamailio mai ai me ka leo nui,
"E kiia aku ana oukou e au ml ka
pu!"
"O, he pu io anei kana?" I jjnau
ae ai o Manning. "Pehea aianei
kakou e ike aku ai."
Mamua o ka loaa ana he manawa
no ka wahine e ki mai ai ua kaa-
wale loa mai la na makai ma kahi
mamao loa e lobe ole ia aku ai ke
kani mai o kana pu. | HOOPAKELEIA HE LUINA NA-
LOWALE E KONA MAU HOA. I kulike ai me kekahi meahou o
ka oili ana ae iloko o na la aku
nei i hala, ua loaa aku kekahi koa
luina nalowale o ka mokukaua U
S. S. Vereginia Komohana i kona
mau hoa luina, iloko o ke kulana
kupilikii, me ka lilo nae o kona
ola ana me ka make ole, i mea hoo-
kahaha aku i ka manao o kona mau
hoa luina.
Ma ka oleloia, ua nalowale kela
koa luina mai kona mau hoa aku
ma ka Ia 27 aku nei o ka mahina
o Aperila, i ka manawa e malama-
ia ana na hana hoomaamaa kaua
mawaena o na kanaka o na moku-
kaua, me na koa ouka nei o ka aina,
malalo ae nei o Kalaeloa, a ma ka
pule aku Ia i hala, kona loaa hou
ana.
He ululaau wale no aa wahi apau
e pili kokoke aku ana i Kalaeloa,
ma ka manaoio o na hoa o kela koa
luina, ua nalowale oia iloko o ka
ululaau, o kana mau mea nae e ai
ai, pela me kona wai e inu ai, o
kekahi mau ninau pohihihi loa kela.
I ka manawa ka i loaa aku ai o
kela koa luina, e hana ana oia i
kekahi pu-a o na laau nunui, ma
ko ano be waapa nona e kau aku
ai, a holo aku no ka imi ana i kona
mau hoa ame kona mokukaua.
E komo ana no kela luina i kona
paalole o na koa luina, eia nae ua
pau i ka nahaehae, ua hele kona
mau lima ame na wawae a manuma-
nu, i na kuku o na laau ooi, a he
ku ka i ke aloha kona kulana ke
nanaia aku.
Ua waihoia aku kela luina mala-
lo o na lapaau ana mai a na kauka,
aole nae i manaoia, e hoi hou mai
ana kona mau ano elike me ia ma-
mua, aka e oopa ana oia i ka wa
e ola ae ai. No ke komo pu ana aku iloko o
ka halawai makahiki a ka Ahahui
Lunalilo ma ka mokupuni o Kauai
i keia Pokiulai, i hala aku ai ka
Loio Kalana Wm. Beers o Hawaii no
ka Mokupuni Kaili La, ma ka po
o ka Poalua iho nei. Ma ka Poalua iho nei, i hoopauia
aku ai he heluna nui o na limahana
o ke aupuni kulanakauhale, no ka
lawa ole i ke dala e ukuia ai Iakou,
no keia mau mahina eono e nee aku
nei ahiki i ka la hope o keia maka-
hiki. | | | | | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
