Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 22, 28 May 1925 — Page 8

Page PDF (1.55 MB)

View this newspaper issue

Learn more about this Article Text

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA

ME NA NUHOU O KA MANAWA

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, MEI 28, 1925


	Amey Haleluhe, ame ko Waikane i alakaiia e Mr. Kauahine. E malamala ana keia hana hoo- kuku ma ka halehai Euanelio (Ta- bernacle) o Dr. French E. Oliver, e ku nei ma ke kahua o ke Kula Ka- ke alanui Puoina, mawaena o na hunapule kahiko o ka Pakipika, ma alanui Beritania ame Hokele, o ia wale no ka hale e hiki ai ke hoo- kipaia ekolu tausani a oi kanaka. E malamaia ana ia hana elike me ka papahana o ka aha, ma ka Poakolu, la 17 o Iune 1925; hora 7:00 p. m. Ka Kikiki. Ma ke kikiki na pa'iia ma Ka- waiahao e malamaia ai, aka, ke hoololiia nei elike nie na hoakaka maluna ae. He hookahi dala ($1.00) ka uku komo, o kela me keia mea pakahi, a mahope iho o ka laweia ana ae o na hoolilo, e holo aku ana ko koena o na loaa no ka pono o ka Ekalesia Makua o Kawaiahao no kona hoopo- nopono hou ana. E loaa no na kikiki i ka poe ko- mite a ma ke keena o Kawaiahao. Mai kali, o hala ka manawa kupono. JAS. H. S. KALEO, Kakauolelo A. K. 8. Paeaina. NA MARE. Keomo M. Keliimakuaole ia Lily Hiram, Mei. 16. H. J. Johnson ia Rachel L. Kinney, Mei 17. Wm. C. Messee ia Matilda Make- kau, Mei 20. Apana Ah Wo ia Mary Kaoi, Met 23. Jos. Ed. Ward ia Annie Elizabeth Paia, Mei 23. Lee Shun Wai ia K. M. Kauhi, Mei 23. NA HANAU. Na Sin Kee Tom ame Julia Hipa, he kaikamahine, Mei 12. Na D. K. Ka nei ame Rose Kaai, he kaikamahine, Mei 24. Na Solomon Kaimi ame Amoy Aho, he keikikane, Mei 25. • NA MAKE. Luika Kaulahea, ma ka Halema'i Moiwahine, Mei 21. David Kauahi, ma ke alanui Ka- loko, Mei 22. William Roote, ma ka Halema'i Moiwahine, Mei 21 Maria Ahuna, ma ke alanui Ha- mohamo, Mei 24. Joseph K. Kapaona, ma ka Home Leahi, Mei 25. NA LEKA KII OLE IA MAI AHI- KI I MEI 23, 1925. Ahuna Rob't. Kamai, Mrs. Ma- Hookano, Mr. , raea Kaikaka, Obed A. Mainaaupo, Mrs. Kaili, Annie H. Kauhei, D. H. McADAM, Lunaleka Nui. PEKING, Kina, Mei 26.— He eko- lu haneri poe i hoikeia mai ua make a i ole ua hoehaia ma ka manawa i pa-hu ai ka hale hana pauda Muk- den ma ke aumoe o ka po nei. O ke kumu o ke pa-hu ana ae aole i maopopo. Ua hoopoinoia na hale P kela pahu ana ma kahi 1,000 i-a ku mamao.	KE HOOMAIKAI NUI MA ka la 17 aku la o Mei nei, i pauaho mai ai i keia ola ana o MM. Josephine Oneha i keia ola honua ana, a hoi aku la kona uhane mae- mae i kahi i hoomakaukauia no na uhane e noho ai, pau ka hana a ke kino a koe ka Uhane ma ke ao o na Uhane no ka hoomaha ana no ke kakali ana aku i ka leo o ka pu a ka Anela i Kona wa e kani ai no ka hookuu ana mai ia lakou (Uhane) e hoi a komo i ko lakou mau kino a hoala mai ia lakou mai ka make mai a ku aku imua o ka noho hoo- kolokolo a ka poe a Iesu Kristo i wae ai he 24, i poe lunakanawai e hookolokolo ai i ka poe apau iloko ona (Iesu). O keia makuahine i hala aku la, ua piha ohana oia mai Hawaii a Kauai, a Niihau, i mea hoi no la koa e ike mai ai i keia uhane i mau aku ai me ka palamimo loa ke hoi- keia aku nei ma ka Nupepa ke Ki- lohana a ka lahui ka mea e pili ana nona. Ua hanauia mai o Mrs. Josephine Oneha ma Koloa, Kauai, mai ka pu- haka mai o Jeo. Luhan (k) ame Mary Luhan i ka la 15 o Maraki, 1869, a make aku la i ka la 17 iho la o keia mahina Mei 1925, ua piha iaia na makahiki he 56 me 2 ma- hina ame 2 la a hala wale aku U oia. He wahine oluolu, he lokomaikai, he heahea, a he piha hauoli ke ano o kona ola. ana, a na ka nawaliwali i hoemi hope i kona hauoli. Ke haawi aku nei ka ohana apau i ka hoomaikai nui i na ohana no apau i hiki mai, na hoaloha, na ma- kamaka ame ka poe o na lahui e, i hiki mai, e ike, i kona kino puanu- anu o la hoi na Kepani ame na Pake i noho aloha pu ia eia, ka poe apau i haawi mai i ka lakou maa makana pua ame ke komo pu ana i kana huakaihele hope loa, pela hoi me ka makuahine aloha o Hono- lulu, Mrs. Kekahio, o ke aloha no ko oukou apau loa. O makou iho no o ka ohana, HARRY ONEHA SR, HARRY ONEHA, JR., MRS. ROSE ONEHA, JR., JAMES P. ONEHA, SR. JAMES P. ONEHA, JR. MR & MRS. KAHIKIKOLO HAALELE I KA HOOMANA NAAUAO. Mamuli o ko'u waeia ana 1 keiki na ka Aha Mokupuni o Oahu ma Kaneohe, aponoia ma Waikane, hoo- iaioia ma Kawaiahao, laikini piha ma Waialua, Oahu, Apr. 1925, no- laila, owau o D. A, Kaaiahua no Waipahu, Oahu, ke kukalaia aku nei ma ke akea o ko'u pili ana me ka Hoomana Naauao o na manawa i kaahope, ke hoikeia aku nei ua pau Ioa, a o ko'u pili ana ame ka oihana mare ma ka hoomana makua Kristiano Kalawina, no ia, a mau loa aku no, a e lilo keia i mea mana ma ke kanawai o ka aina ame na rula kupono o ka Hoomana Ka- lawina. Me ka oiaio, D. A. KAAIAHUA, Waipahu Oahu. Ma ke Sabati aku nei i hala, elike me kekahi nuhou o ka loaa ana mai i keia kulanakauhale mai Maui mai i piholo ai he koa luina iloko o ke kai ma ka uwapo o Mala, Maui me ka loaa ole o kona kino. He wahine kana me ka laua mau keiki, eia ma Honolulu nei kahi i noho ai.


	KA LA KAUPUA. Elike me na makahiki aku nei i hala, ua hoea hou mai kakou i ka La Kaupua ma keia Poaono ae, kekahi o na la ano nui i hoomanaoia apuni o Amerika Huipua, ma ia la e komo aku na na makaainana apuni keia Teritore ma ka hoohiwahiwa ana i na ilina, i moe ai ka lakou mau mea aloha. Ua hookumu mua ia kela manao no ka La Kaupua, ka la 30 o ka mahina o Mei, no ka hoomanao ana, no na koa, i molia aku i ko lakou mau ola ma na kahua kaua, he hoike ma ka aoao o ka poe e ola ana, i ko lakou manao aloha, no kela poe koa a i wahi e uluwehiwehi ai na ilina me na pua, pela i hoihoiia mai ai a i ka la 30 o Mei, e lawelaweia ai ia hana, ka manawa e popohe ana na pua hoonani maluna o ka aina. Ua lilo keia hana a ka lahui Amerika, i kumu hoohalike ku- pono a maikai loa no na makaainana o keia Teritore, ma ka hoo- maa ana i ka hana hoohiwahiwa me na pua, i na he kupapa'u o ka lakou mau mea aloha, e moe mai nei ma na ilina ; aole no ka manao he wahi hana ano ole keia, aka he hoailona, o ko lakou manao aloha me ka hoomanao, no ko lakou mau ohana i hala aku ma kela ao. O ke aloha, o kekahi ia o na haawina pookela loa i hooko- moia iloko o ke kanaka a ke Akua i hana ai, na kela aloha, i na ohana o ka poe e ola nei, i haalele iho ai i keia ola ana, na ia mea e kono mai ia kakou apau, he hana kupono ma ko ka- kou aoao, ka hana ana aku i kekahi wahi mea uuku, iloko o keia manawa o ka makahiki, ma ke ano i hoailona no kela alo- ha, ma ka hoohiwahiwa ana aku i na he kupapau. No kela manao aloha wale no, i lawelaweia ai ka hana kau- pua, aole ma kekahi ano e ae. He mea maa nae i kekahi poe o kakou, ka hoohiwahiwa ana i ka lakou mau he, me na lei ame na pua nani, ma ke ano hoo- kelakela, e mahaloia aku ai e ka poe makaikai no ka nani ame ka maikai o ka hoohiwahiwaia ana o kela mau he kupapau, aole no he hewa o ia mau hana, ke lilo ole na mea i hooliloia no ka hoohiwahiwa ana, i mea e ala mai ai he mau ohumu- humu ana, no ka lu wale ia aku o na dala mahuahua no ke- kahi mau hoolilo o ke ano hoomaunauna wale. He hana pono ka hoohiwahiwa ana i na he kupapau ma na ilina, oiai ua lawa like kela hana i na lahui like ole e noho nei maanei, mai ka poe kiekie ahiki aku i ka poe haahaa ; o ke kauleo wale no a keia pepa, ia kakou na Hawaii, e hoo- ko aku i keia hana, me ka manao maikai, aole me ka manao hookelakela; elike me ke kulana ulakolako o kekahi mea, pela no oia e hoolilo aku ai i na dala mahuahua no na pua hoonani i kulike me kona makemake, a elike no hoi me ke kulana nele o kekahi, pela no e kulike ai ke ano o kana mau pua e hoohiwahiwa ai, no ka mea pehea ka u'i, ka maikai, ka nani paha o ka hoohiwahiwa ana a kekahi poe i ko lakou mau ilina, pela hoi ka haahaa o ka hoohiwahiwa ana a kekahi poe i ko lakou mau ilina, he hookahi no hopena e ukali aku ana ia mau hoohiwahiwa apau, o ia no ka pau ana o na pua i ka mae, ilo- ko o ka manawa pokole. Me keia hana kaupua a hoohiwahiwa i na he kupapau ma na ilina, ua maemae a maikai no hoi ka malamaia ana o na ilina i keia manawa, o kekahi hua maikai keia i ikeia, no keia liana, a ua hoike maoli ae ka poe e ola nei, i na manao makee no ka lakou mau mea aloha i kaawale mai ia lakou aku no ka wa mau loa. KE KAPENA MAKAIKIU JOHN R. KELLETT. Mamuli o ka loaa ana aku o na ike apau i ka Makaikiu John R. Kellett, no ke karaima pepehikanaka i hanaia maluna o Walter F. Adams, ma ka pule aku la i hala, me ka hopuia ana o kekahi poe koa ekolu eia; ua hookau hou ia aku he hulu, ma kona papalekapu, e mau aku ai na manao mahalo kiekie o ka lehulehu nona, ma ke ano he makaikiu noeau, a makau- kau ma ka hookolo ana mahope o ka poe hana karaima. Nui wale kekahi mau hihia pepehikanaka pohihihi o na ma- nawa ae nei i hala, i hookoloia aku e ke Kapena Makaikiu Kellett, me na ike maopopo ole, ahiki i ka loaa pono ana o ka poe hana karaima; na ia mau hana, i hoauhee ae i na manao iloko o kekahi poe, no kona kupono ole ma kela kulana; i keia manawa nae, ua hiki ia kakou ke olelo ae, ua heluia ke Kapena Makaikiu Kellett, me na makaikiu kaulana o Ame- rika a ma kana mau hana i hoike mai ai oia, he hiki no ka i kekahi Hawaii, ke paa i kekahi kulana ano nui, elike me ia ana e paa nei i keia wa. Ma ka paa ana o ekolu poe koa i ka hopuia, no ka make ana o Walter F. Adams e kau aku ko kakou manaolana, ua loaa i ke Kapena Makaikiu Kellett, na ike apau e kau aku ai na hopena ko'iko'i maluna o kela poe koa, a maluna paha o ka mea o lakou nana i hana maoli ke karaima. O ka manaolana o kekahi heluna mahuahua o na luna oiha- na o na kalana lehulehu o kakou, no ka hoopii hou ia ae o ko lakou mau ukuhana, pela na ukuhana o na lunakanawai apa- na; ua poho wale ia, mamuli o ke kakau ole ana o ke kiaaina i kona inoa, maluna o na bila kanawai elua o ka hale o na luna- makaainana, e pili ana i na ukuhana o kela mau luna oihana o ke aupuni. Ina he mau ahewa ana aku kekahi no ka lilo ole ana o kela mau bila i kanawai, alaila aole ia maluna o ke kia- aina aka maluna o na hoa ponoi oloko o ka ahaolelo, no ko lakou hoapaapa wale, a kokoke i na la hope e hookuu ai o ke kau ahaolelo, o ka wa iho la ia e hooholo ai i kela mau bila, a hoouna aku imua o ke kiaaina. Oiai aole i lawa ka huina dala, i kauka'iia aku ai na ka lehu- lehu e kokua mai, no ka waihona kukulu i ka halekula hou o Sana Lui, hookahi nae mea i ikeia, ua komo na manao ohohia iloko o ka lehulehu no kela hana; me kela manao ohohia i hoo- maopopoia, aole no he kanalua iloko o ka poe ia lakou na hoo- ikaika ana no kela waihona, no ka hoea mai i ka wa e piha pono ai ka huina i makemakeia, ma keia mua aku. Ke hookapuia mai nei ke kukulu ana i na kaa otomobile ma kekahi mau alanui pela hoi ka pii ana aku o kekahi poe iluna o na mokuahi, lawe ohua, mai na aina mamao mai no Hono- lulu nei, ma ka manawa e ku mai ai no keia awa ; ina o keia iho la ka ukali aku o ka hookapu waiona, alaila e lilo ana i hana paakiki, ka hoao ana o kekahi e ku-e i ke kanawai. O ka hoikeike tabalo, e malamaia ana maloko o ke kahua o ka paiii, ma ka po o ka Poaono, ka la 6 o Iune ae nei malalo o ka Ahahui o na Mamakakaua, he hoikeike tabalo ia, i noa i na mea apau ke hele ae e makaikai. O na manao hopohopo iloko o kekahi poe Hawaii, no ke kakiia o ke komo ana e nana i kela mau hoikeike tabalo ; e hoopau ia mau manao; he mau hoikeike kela i noa i na mea apau.	Nuhou Kuwaho TOKIO, lapana, Mei 25.— Ua ho- ikeia mai e ke keena o ka oihana kaua mai ka poe mai o na moku- kaua i hoounaia ai i ka apana o Tajima me he mea la e hiki aku ana ma kahi o 300 poe i make a ma kahi o $1,000 poe i eha mamuli o ke olai. Ke holomua mai la na hana kokua a hoopakele ola a aohe mea i nele mawaena o ka poe i hoo- pakeleia, wahi hou a ka hoike. He huina o 127 mau kino make i loaa aku ma Kinosaki a he 48 ma Toyo- oka, o ia na koho i hoike ia mai. OSAKA, Iapana, Mei. 25. Ua lo- kahi ka hoakaka a na moolelo ka poe i ikemaka mai Toyooka a mai Kinosaki mai, o na wahi i ikeia na hiohiona manaonao, i like loa aku me ia i ikeia ai ma Tokio a ma Yo- komaha, ua iko hou ia ma na wahi i hoike ia ae la maluna, ma ka manawa a na kanaka e noho ana maloko o ia mau kulanakauhale i hoao ai e holo ma na wahi akea, aka nae ua paa lakou malalo o na paia hiolo o na hale a ua make iloko o na ulaahi. He heluna nui o na ka- naka maloko o ke Kulanakauhale o Toyooka i make mamuli o na po- haku nunui i kakaa mai na pali mai aka nae, o ke ahi ke kumu koikoi loa o ka eha ana ame ka poe i make. Fa like ka a-ia ana o na pupuhale o na Kepani me na wahie hoaa a o na paipuwai nunui, i pahu ao a nahaha, ua lilo i kumu hoo- hakalia i ka hana a na kanaka kinai- ahi a ua lilo hoi i kumu hookauliilii loa mai i ka wai inu. He elua mau hoonaue olai ikaika i ikeia ma ka po Sabati, aohe nae he mau poino lou i hanaia. OSAKA, Mei 24,— Mahope iho o ka hoonaueue ana o ke olai me ka ikaika ma na kulanakauhale o To- yooka ame Kinosaki ma ka Poalima, ua holopono ae la ka a ana a ke ahi ma ia mau kulanakauhale, me ka a ia po iho ahiki i ke ao ana Ua hoakaka ae nae ka poe kilo olai aohe makau hou ana aku no ka hoo- naueue olai hou. OSAKA lapana, Mei 24.—O ka nui o ka iliaina o na wahi i hoopo- inoia e ke olai ame ke ahi, he 25 mile kuea, nona ka heluna kanaka nui he 78,000. Ma na koho hope loa o ka nui o na ola i poino he 1500, a o ka nui o na poho i kohoia aia mawaena o ka 5 ame 7 miliona yen. KINOSAKI lapana. Mei 24— Ma na hoakaka a kekahi poe he lehu- lehu ka poe i hoopihaia me ka ma- kau oiai no lakou e auau ana ma- loko o na kapu auau wai wela ma Kinosaki a ua holokiki aku iwaho me ke olohelohe me ka paa o ka hanu i ka uwahi ame ka wela hoi i ke ahi. Ma ka oleloia, he heluna nui o na kanaka i make ma ka manawa o ka hale hoolulu kaaahi ma Kino- saki i hiolo ai. TOYOOKA, lapana, Mei 24— Ma ka lono i hoikeia mai he 62 poe i ike maopopoia ua make ma Toyo- oka, a ma kahi o 300 i hoehaia e na hale hiolo. Ma na lono hope loa o ka loaa ana mai e hoakaka ana ma ia mau lono he lehulehu na kino make i loaa aku ma na wahi o na hale hiolo ma ka hapa komohana hema o lapana, maloko o ka apana o Tajima. He elua hapakolu o ke kulanakauhale o Toyooka i hoohiolo ia a i â-ia e ke ahi, a no na make i kohoia aia mawaena o ka 100 ame ka 200. Ke malama mai la na koa i ka maluhia ma ia mau wahi a ke haawi mai la i na kokua i ka poe i koikoi loa ka poino. Ke hoomau mai nei na nupepa i ka hoopuka ana i na huina koho like ole no ka poe i make ahiki i ka 1500. HE HUAKAI MAKAIKAI NO KAUAI. Mamuli o ka holopono loa, o na huakai makaikai, i hoolalaia e ka hui mokuahi holo pili aina no Maui ame Molokai, ua hoohuli ka noonoo o ka hui mokuahi, no kekahi hua- kai holo makaikai no Kauai iloko o keia mahina ae. Ma na mea i hoolalaia, e haalele iho ana ka mokuahi ia Honolulu nei, ma ka po o ka la 20 o Iune, aole, nae i maopopo no ka mokuahi e holo ana ma kela huakai makaikai, a kaapuni ia Kanai ma Na Pali aku hoea i Waimea, ma ke Sabati ae. Ma Waimea e hooleleia ai na ohua uka o ka aina, me ka hele makai- kai ana iluna o Puukapele, ke one ani o Nohili, a mailaila aku no Hanalei, ame na wahi pana e ae o ela mokupuni. E haalele aku ana ka mokuahi ia Kauai ma kekahi manawa o kela Sabati, e ku hou mai ai no Hono- lulu nei, ma ka hora umi o ka po, o kela Sabati no.	HOPU HOU IA MAHOPE O KA HOOKUUIA ANA. No ka hooko ole o kekahi Kepani nona ka inoa o C. Hoshino, i na kumu aelike no kona hookuuia ana mailoko aku o ka halepaahao o ke teritore, o ia kona haalele ana iho ia Hawaii nei, i paa hou ai oia i ka hopuia ma Hilo, ma ka manawa a ka mokuahi Haleakala i ku aku ai no Hilo, ma ke kakahiaka o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala. O keia kekahi o na Kepani he umi-kumamaha o ka hopuia ana a ahewaia no ko lakou pili i ka Kewa ohumu, e hoopa-hu i ka hale o kekahi hoa Kepani o lakou ma Olaa Hawaii. I kulike ai me ka hooholo ana a ka papa komisina o na paahao ua kauohaia kela Kepani e hoea aku oia i ke keena o ka loio Kuhina ma ka Poaono, ma kahi nae o ka hooko ana aku i kela kauoha ua kau aku la oia maluna o kekahi mokuahi, a holo no Maui ma ka Poalima, mamua aku. No kona hopohopo o paa oia i ka hopuia ma Maui, pela oia i kau ai maluna o ka mokuahi Haleakala, a holo aku la no Hawaii; aole no nae ia he kumu nona e pakele ai, no ka mea e hookolo mau ana ke kanawai mahope ona, i na manawa apau, no kona ku-e, i na kauoha i haawiia iaia. Mamuli o kela hana ma ka aoao o ke Kepani i hookuuia, i hoakaka ae ai kekahi mau iala o ka papa komisina o na paahao, e hoopaa hou ia ana oia maloko o ka halepaahao me ka loaa ole aku iaia o kela pono, e huli hoi no lapana, i wahi e hoopokoleia mai ai kona noho paahao ana. E KUKULUIA ANA HE HALE IPUKUKUI MA KAULA. No ka hoopakele ana i na moku e holo ana ma ka moana, e kukuluia aku ana kekahi hale ipukukui ma Kaula, a iloko o ka mahina o Iulai ae nei, e laweia aku ai na lako ame na makaukau no ke kukulu ana aku i kela hale ipukukui, elike me na mea i hoakakaia ae, e ke poo nui o na hale ipukukui ma Hawaii nei. Ma ka oleloia, hookahi wale no haole i hehi kona mau wawae maluna o kela mokupuni, a o keia ka elua o na haole, i kona wa e holo aku ai me kona poe kanaka no ke kukulu ana i ka hale ipukukui hou. He hale ipukukui keia e hoolakoia ana me ka ipukukui, e mau ai kona a ana no hookahi makahiki ka loihi. O ka mokupuni o Kaula, he hookahi mile kona loa me hapalua mile ka laula, a he 550 kapuai ke kiekie ma kahi kiekie loa. Hookahi pilikia nui i hoomaopopoia no kela mokupuni, o ia no ka loaa ole o kekahi wahi kupono e pae aku ai, o ke alahele wale no i manaoia, i wahi e hoea aku ai na makaukau apau maluna o kela mokupuni, o ia no ka hoopaa ana i kekahi kaula mailuna aku o ka moku a iluna o ka aina, a ma kela kaula e hiki ai ke hooleleia aku na kanaka iuka, a mahope aku na lako apau o ka noho ana o na kanaka hana, pela hoi me na makaukau apau no ke kukulu ana aku i ka hale ipukukui. HIKI KE PA'IIA NA KII MA KE KELEKALAPA UWEA OLE. Elike me ke akamai ame ka noeau o ka huliia ana ahiki i ka loaa ana o ke alahele malaahi loa e kamailio ai ma ke kelekalapa uwea ole, mai kekahi pe'a o ka aina a i kekahi pe'a, iloko o ka manawa pokole loa pela no ka noeau o ka huliia ana mai nei, ahiki i ka ikeia ana, he hana maalahi loa ke pa 'iia ana o na kii ma ke kelekalapa uwea ole. Eia i Honolulu nei o A. J. Koenig, ka lunanui o kekahi hui pa'ikii kelekalapa uwea ole, kalii i hoolala ai no keia hana. Ma ka la 6 aku nei o keia mahina, i hoounaia ai na kii o Kiaaina Farrington, ka Meia Wilson ame ko ka Adimarala Coontz, no Nu Ioka ma ke keleka- lapa ole, a ma ka la 7 ae no, i hoo- unaia mai ai kela mau kii, ua paa i ke pa'iia, a hoea mai no keia ku- lanakauhale ma ka la 20 aku la i hala. O ka pilikia nui i hoomaopopoia, no ka maikai ole o ke kii ke pa'iia mai ma Nu Ioka, o ia no ka ikaika ole o ka hoolele ana o ke keena kelekalapa o Kahuku, i ke kii iluna o ka lewa, mai Hawaii aku nei a i Nu Ioka. O ka ikaika hoolele wale no i keia manawa, o ia ka hoolele ana aku i Kapalakiko a mai- laila aku e hoolele hou ai no Nu Ioka, ma keia ano iho Ia ka, aole e moakaka pono ana ke kii ke pa'iia mai. No ka holomua nae o keia hana pa'ikii ma ke kelekalapa uwea ole, hoakaka ae ai o Mr. Koenig, e hoomahuahuaia ae ana ka ikaika hoolele o ke keena kelekalapa ma Kahuku; mai Hawaii nei aku no e hooleleia ai na kii, he pa'i wale na mai no ko Nu Ioka, a hookomo e maloko o na nupepa.	Nuhou Kuloko He la kaupua keia Poaono iho, e paniia ana na puka o na hale oihana ma ia la, oiai o keia kekahi o na la kulaia aupuni; E malamaia ae ana he mau hana hoomanao ma ka Pa Ilina o Puu- omao, Moanalua, ma ka hora umi o ke kakahiaka o ka La Kaupua, elike me ka maa i na makahiki elima aku nei i hala, me ke konoia ana o ka Rev. D. Kaaiakamanu, Mr Chas. Lake, ame Mr. David Kali e haawi mai i kekahi mau haiolelo He mau himeni kekahi e meleia mai ana e na keikikula, malalo o ke alakai ana a Mrs. J. K. Mokumaia a he mau meaai niania ke paneeia mai ana imua o ka lehulehu, ma ka panina hope o na hana ma kela la. E laukanaka hou ana ke kulana- kauhale nei iloko o keia mau la aku, ma ka mauawa e ku hou mai ai ke aumokukaua Amerika no Honolulu nei, ma ka la apopo ; me ka wehe ha- mama hou ia o na wahi o na hana hoohauoli maanei nei. Eia ke hoopukaia aku nei na ka- nawai o ka ahaolelo aku la i hala, ma keia helu o ke Kuokoa, a e hoo- puka mau ia aku ana ua kanawai ma keia hope aku, ahiki i ka pau ana. Mauka ae nei o ke alanui ololi Mao, ma Kapalama i hoohuiia ae ai ma ka berita o ka mare o Kimokeo K. Halualani me Poipe Kahikina; na D. A. Kaaiahua laua i hipuu ae iloko o ka berita. Mamuli o ka loaa ana o ka inoa o ka mauu a ke keiki o Kahuku i kela pule aku nei i hala, aohe nane manu hou, a na loea kiamanu e alualu hou mai ai, nolaila hoolako hou ia mai ke Kuokoa me ua manu nui nepunepu momona. Ma ka olelo hooholo i hoopukaia mai nei e ka aha kiekie o Amerika, aole loa e hiki e hookupaia ua Ke- pani i komo aku iloko o ka oihana koa ame ka oihana kaua o Amerika, na keia ano iho la, e hooneleia mai ana na Kepani ma kahi o ka eha haneri i ka pono kupa makaainana Amerika e uoho nei ma keia Teri- tore, na Kepani i hookupa mua ia, no ko lakou komo ana iloko o ka oihana kaua o Amerika. Ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, i haalele mai ai o Solo- mon William Meheula i keia ola ana, mahope o ke kaama'i ana no kekahi manawa pokole. He kahuna- pule oia no ka ekalesia o Hanalei, no ka manawa pokole wale uo, ma- mua o ka pauaho ana mai la i keia ola ana. i kulike ai me na mea i hoikeia ae e ka Makai Nui Trask, ma ka lu 1 o ka mahina ae nei o Iune, e komo ai na makai apau i ko lakou paalole hou. No ka hoopoino a hoohaumia ana i kekahi kaikamahine uuku o ehiku makahiki, i ahewaia mai ai e ke kiure o ka aha hookolokolo a ka Lunakanawai Kaapuni Andrade ma ka Poakahi iho noi o Joseph Ke- kumu, a ma ka Poalua ae i kauia mai ai kona hoopa'i e noho maloko o ka halepaahao a pau kona ola. He koipoho no ka huina o $25,000, ka i waihoia ae imua o ka Meia Wilson, e ku-e ana i ke Kulanakau- hale a Kalana o Honolulu nei no ka hooku'iia ana o kekahi Kepani a eha loa, e ke kaa e hookeleia ana e kekahi limahana o ke Kalana. HOOPAAHAOIA ELUA PILIPINO NO KA AIHUE I KE KAI- KAMAHINE. No ka lawe ana o kekahi mau Pilipino i kekahi kaikamahine opio, ma ke ano limanui, me ka manao e hoomare aku me kekahi Pilipino okoa, i kauia mai ai ka hoopa'i hoopaahao maluna o Rufo Brilliante ame Ignacio Valdez, e ka Lunaka- nawai Kaapuni Andrade ma ka Po- aha iho nei, e noho laua maloko o ka halepaahao mai ka elua maka- hiki ka haahaa a i ka ekolu maka- hiki ke kiekie. He elima ka nui o kela poe Pi- lipino o ka hopuia ana no ka lima- nui ana i ke kaikamahine opio, ua ae lakou apau i ko lakou hewa mua o ka aha, aka ua hoopaneeia nae ke kau ana aku i ka hoopa'i maluna o ekolu mau Pilipino, no ke kumu, aole lakou i komo kino ilo- ko o ka hana limanui.	PIHA OLE KA HUINA KOKUA A KA LEHULEHU NO KE KULA SANA LUI. Ma ka hoomaopopoia ana o ka huina dala, ma ke ano he kokua mai ka lehulehu aku no ka waihona kukulu i ke kula hou o" Sana Lui mahope iho o na hooikaika ana a na komite noi dala, ahiki i ke awakea o ka Poaono aku nei i hala, ua hik aku ia i ka 167,000, a ke haiia ine ka huina o $35,000, ka huina i ma naoia mai na mokupuni mai, ua like ia me $202,000, ka huina nui; a ma kekahi olelo ana ae hoi, aia ma kahi o ke $48,000 i koe, alaila lawa ka huina nui o $250,000, i kauka'iia aku ai maluna o ka lehulehu no kela hana. No keia lawa ole o ka huina dala i manaoia, e hoomauia aku aua. ao ka hana noi dala ma keia mua aku no ka mea ma ka manaoio o ke komite iaia ka hoohana ana i kela hana noi dala, he huina nui o na makaainana, i haawi olo ae i ka lakou mau kokua, ina no ka loaa mai o ka lakou mau kokua, alaila e lawa ana no ka huina nui i ma naoia. Hookahi mea mahalo loa a ke ke komite, ma keia hana noi dala, o ia no ka makaukau mau o ka poe a lakou i hui pu aku ai, e haawi mai i ka lakou mau kokua me na manao namunamu ole; o kekahi o kela poe, ua oi aku ka lakou mau mea i haawi mai ai i ke komite mamua o ka lakou mau kokua, no kekahi mau noi e ae i hoea aku imua o lakou, ma na makahiki ae nei i hala. ANEANE EHIKU KAUKANI DA- LA E KOI I KE KULANA- KAUHALE. Mamuli o ka hoihoiia ana mai o ke koho baloka, i na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, a iloko o ka manawa hookahi e koho baloka ia ai na hoa o ka ahaolelo kuloko, ame ka elele i ka ahaolelo lahui, e hoemiia iho ana na hoolilo koho baloka o ke ku- lanakauhale, ma kahi aneane i ka ehiku kaukani dala. Ua hookahuaia keia noonoo pela, mamuli o na hoolilo o ke koho balo- ka o na luna oihana o ke Kulana- kauhale, iloko o ka 1923, elike me ia i hoakakaia ae ai e ke keena o ke Kakanolelo Kalauokalani. O na hoolilo o na koho baloka o na luna oihana o ke kulanakauhale, i hala aku nei, no ke koho baloka wae moho ame ke koho baloka lau- la, ua hiki aku ma kahi o ka $14.674 na hoolilo o kela mau koho baloka a elua ke huiia. Ma ka hoihoi ana mai i ke koho baloka o ke Teritore me ko ke ku- lanakauhale a ka manawa hookahi, e hoemiia iho ana na hoolilo ma kekahi mau mea, e laa na hoolilo o ke kukulu ana i na wahi koho ba- loka, na hoolilo o na lunanana koho baloka, ame kekahi mau hoolilo e ae he nui, oiai nae ina e hookaawale- ia ana kela mau koho baloka, ala- ila e auamo pakahi ana kela ame keia koho baloka, i kona mau hoo- lilo ponoi iho. KA HIMENI HOOKUKU O NA KULA SABATI O HAWAII. O ka himeni hookuku o na Kula Sabati o Hawaii, elike me ka hoo- holoia ana ma ke Kau i hala ma Hilo, Hawaii, ua kaa aku ia Himeni na ka Mokupuni o Maui e hooma- kaukau, ma o ke Komite i noho luna- hoomalu ia e ka Hon. R. J. K. Na- wahine. Ua paa i ke pa'iia a ua hoouna- ia i na. Kula Sabati o kela me keia mokupuni, no ka hoomakaukau ana e kaili ae i ka helu ekahi ma ka la e noho mai ai ka Aha Paeaina ma keia mahina iho. Na Papa Himeni Hookuku. O keia ke kau o ka aha i ikeia ka nui o na papa himeni e komo ana i keia hana hookuku himeni, aole i na Kau i hala ae nei. Mai ka mokupuni mai o Hawaii, he elua papa himeni, o ia ko Haili i alakaiia e Mr. Harry Nappe ame ko Opihikao, alakaiia e Mr. Philip Naone. Mai ka mokupuni mai o Maui Hui- ia, he elua papa, o ia ko Kalanika- hua Hou i alakaiia e Mr. Moses Panui ame ko Molokai, i alakaiia e Mr. David Kalaau. Mai ka mokupuni mai o Kauai, he hookahi papa, o ia ko Waioli Hui- ia, i alakaiia e Mr. Maka. Mai ka mokupuni ae o Oahu, he ono papa, o ia ko Kaawiahao, i alakaiia e Miss L. K. Kawainui, ko Kaumakapili, i alakaia e Mr. Kaa- louahi, ko Kalihi me Moanalua, i alakaiia e Mr. Kuala; ko Makua i alakaiia e Mr. Naiwi; ko Waialua i alakaiia e Mr. Kauwalu a i ole Mrs.