| | He Moolelo Hooniua Puuwai NO KA UI NOHEA GELADIOLA Ka lpo Aloha a na Mea Aloha Elua "Maikai maoli kou helehelena, e Mrs. Demona, "a ke haawi
aku nei au i ka mahalo ia oe no ka maikai o kou ola kino, aole
kanaka e lawe ana ia oe i makuahine o ka mea wale no e aloha
ana i kau kaikamahine, aohe no hoi he kanaka e lawe ana ia oe
he makuahine o ke kaikamahine wale no i aloha ia oe."
"He ano maluhiluhi au, a ke ike ole nei au pehea la ko'u
nanaina ma kekahi ano e ae," wahi a ka lede, me kona alawa
koke ana aku e nana i kona helehelena i ke aniani kilohi, me
ka akaaka iki ana iho.
"Ua nui ka makou hana ma ka hoomakaukau ana i na mea
e pili ana i ko olua mare, ua maopopo ia oe ia mea, a ua kau
mai hoi ke koikoi o ia hana maluna iho o'u. E hoike mai ia'u
no kekahi mau hana hou aku au i makemake ai no ko olua
mare," wahi hou ana, me ke alakai ana aku i ka haku Pelekane
a ma kahi o ka noho pulu nui.
''No ia ninau au eia no ka'u mea i hoolala ai, mahope iho,
ko maua mareia ana ua paa kuu manao e lawe aku ia Gela-
diola e hoomakaikai i na aina e, a maloko o kekahi o na ka-
kela ma kapa o ka Muliwai Rine maua e hoohala ai i ko maua
mau, la mahinameli," wahi a ka haku, mahope o kona noho
ana iho maluna o ka noho.
"O, ke aneane iho la ka au e lili iaia!" i kani iho ai ke uhu
a Mrs. Demona, "o kekahi kela o na wahi nani loa, pela kuu
manao."
"A pehea no hoi ina o oe pu kekahi e ukali ia maua? O ia
maoli ka mea pono loa e hanaia nou a no Geladiola, aole hoi o
Geladiola wale no ke ike i na aina mamao a koe hoi oe," wahi
a ka haku.
"O kou manaoio maoli no nae ia? O, ina oia, ke hauoli nei
au i ka hele pu ana aku me olua!" i pane aku ai o Mrs. De-
mona.
"Alaila e manao iho oe me ka hoohewahewa ole mai nei
' manawa aku ua holopono iho la ia manao!" wahi hou a ka
haku.
"Pehea ka loihi au i manao ai e hala ana ia'u ke hele aku
au e ike ia olua?" i ninau aku ai ka lede.
Aohe pane koke mai o ka haku, hopu mai la nae i ka lima o
ka lede e anapa ana o na komo momi a hapai a e la iluna a
honi iho la. a eia kana o ka pane ana mai:
"E holo mai ana maua e ike ia oe elua manawa o ka maka-
hiki a e noho iho ana me oe i eono mahina i kela ame keia
manawa."
Hookuu iho la ka haku i ka lima o ka lede me ka haawi pu
ana iho i kekahi kunou.
"O ka piha no hoi ha ia o ka makahiki," i pane ae ai ka lede
Aohe nae oia i ike aku i ka noonoo iloko o ka haku hoomali-
mali, o ka manao iloko o ka haku ia mauawa ina he makemake
oia e ike ia Europa me ia aku ia, nana ponoi e uku i kona mau
hoolilo a pau, no ka mea aohe makemake o ka haku e ike mau
mai i kona helehelena alauka, kona papa niho kui, ame kona
lauoho kui, me kona helehelena i penaia, ina no o na dala a
pau iloko o ke aupuni ke haawiia mai ana iaia.
"He noonoo maikai maoli kou, e ka Haku Kalaweina i ka'u
nana aku, he helehelena kou o ka mea i nele ka noonoo mai
kai, eia nae, ma kau minoaka ana he noonoo elike me kekahi
o na anela," wahi a ka lede, mahope o kona hoomaha iki ana.
Nana pono mai la ka haku iaia me ka noonoo nui no ka
manao o kana mea o ke kamailio ana aku la. Oia iho la ka
manawa mua iloko o kona ola ana i hiki ai iaia ke hoomanao
. i kekahi mea e pili ana iaia me na mea i pili i ka lani.
"E pono au e holo i kai e ike aku i na kanaka o ka banako
no ka wawahi ana i kekahi mau bila dala a'u. He mau bila aie
liilii ka'u i makemake ai e hookaa aku i keia auwina la, a ua
poina loa au ia mau aie no kuu makemake loa e ike mua ia
Geladiola," wahi a ka haku, mahope o kona hoomaha ana no
kekahi manawa.
''Malia paha e hiki ana no hoi ia'u ke kokua aku ia oe. Ehia
au dala i makemake ai i keia kakahiaka la? Aohe waiwai o
kou holo ana aku i ka banako e kikoo a i ole e wawahi ai
kena mau bila au; e hoohala iho oe i kou manawa nui maanei
a mai hele aku," i pane aku ai ka lede.
"He wahi huina dala uuku wale no ka'u i makemake ai, he
hookahi kaukani dala wale no. Me ka mahalo no kau kokua
e ka madame," wahi a ka haku.
Aneane o Mrs. Demona e haule mailuna iho o kona noho
kona manawa i lohe aku ai he hookahi kaukani dala ka ka
haku i makemake ai, ke ike iho la no oia aole e hiki ana iaia
ke hoolawa aku ia huina no ka mea, he elima haneri dala wale
no kana ia manawa, a he hana pono ole nana ka haawi ana aku
ta huina apau loa, e pono oia e aie dala aku ma kekahi wahi,
i lawa ai ka huina a ka haku i makemake ai. a i ole, e kuai aku
paha oia i kona mau mea makamae a pau loa, na komolima
momi a daimana ona a me kekahi mau mea gula e ae, i loaa ia
huina.
MOKUNA VIII.
Ua ike iho la ka Haku Kalaweina i ka lilo o kana kamailio
e pili ana i ke dala i mea hoohuikau i ka noonoo a ua hoopili-
huaia iho la hoi kona noonoo no ia mea ia manawa. He mea
oiaio loa aole e hoohakalia ana o Mrs. Demona i ka haawi
ana aku i kekahi huina uuku elike me ia a ka haku o ka hoik
ana mai la iaia, wahi a ka haku iaia iho, ina he like ka waiwai
o ka wahine me ko na kanaka e ae.
Ua makaala loa ka haku maluna o keia kumuhana, a he Hili
loa ka hoala ana ae i na hoohuoi iloko ona ma ka mea e pili
ana ia mea he nele i ke dala.
Ua hooholo oia i kona noonoo malaila a ma ia manawa e nana
mai ana oia me ke akahele ame ka makaala loa ma ka mea e
pili ana i ka lako o nei wahine me ke dala ame ka ole, mamua
o kona hookau ana iho i ka haawe kaumaha maluna ona ma
ona ma kona manawa e mare ai me ke kaikamahine ui b ia hale
Ua ike oia i ka lilo ana o hookahi onamiliona a oi aku i poe
ilihune a makilo, a ia manawa ua oki koke ia ae la me ka hiki-
wawe loa kona mau noonoo mamuli o ke komo koke ana aku
o Geladiola.
"O, o ka Haku Kalaweina ka! Ua hiki mai nei ka oe!
wahi ana me ka hoihoi i ka ike ana mai. | "O, e kuu ipo aloha!" i namunamu iho ai ka haku, a kulou
pu mai la kona poo imua a honi mai la i kona papalina lahilahi.
"E noho iho olua a e hele ae hoi au e nana ma ka mea e pili
ana i keia wahi hana liilii a kaua i kamailio iho nei," wahi a
Mrs. Demona. "Mai hoi koke aku oe, e noho iho oe a paina
pu aku kakou!" wahi hou ana.
Haawi aku la ka haku i kekahi kunou, a haalele koke mai la
ka makuahine i ka rumi, a koe iho la o Geladiola me kana ipo
o laua wale no ka iloko.
"He nui ka iini iloko o'u e loaa kekahi manawa maikai elike
me keia no kaua e halawai ai, a ke hauoli loa nei au i ko kaua
lalawai ana iho la," wahi a ka haku, me ka huki pu ana aku ia
Geladiola a pili iaia. "Pehea la, ua haohao anei oe no'u no ka
loihi loa o ko kaua kaawale ana? A Pehea, iloko o ka loihi
o na la o ko kaua kaawale ana ua nui no anei kou aloha no'u?"
Aole i hala kekahi manawa loihi mamua o ka loaa ana o ka
Geladiola haina no keia ninau, me he mea la, i kona lehelehe
no kahi i kau ai, a pane iho la :
"Aole oe e ike ana i ka nui o ko'u aloha ia oe i nei manawa.
Ua like no hoi au me oe, ua helu au i na la me ka ehaeha oiai
kaua e kaawale ana, a oiai ua hui hou iho la kaua, ke hauoli
loa nei au no keia hui ana. Pehea, ua ola loa anei ko eha i
nei manawa?"
"Aohe i ola loa, aka nae, ua hala aku la na la ikiiki Ioa, a
ke manao nei au ina e hala ana na pule elua i koe elike ana
no ko'u maikai me ko na la mamua aku o ko'u eha ana, a ma
ko'u noonoo ana ua lilo kau mau wa-hi leka i loaa ae ai ia'u
i kela ame keia la ame ka malama a makaala loa ana a ke kauka,
i mau mea hoohikiwawe loa i ko'u ola ana.
"Ui maoli kou helehelena i nei manawa, lamalama kou mau
maka, a ua like no hoi ka hoihoi o kou helehelena i ka'u ike
aku me ke alaula i ke kakahiaka, a ke ike nei au i ko'u laki, me
ko'u ninau pu iho la iloko o'u iho i nei manawa pehea la ke
au o ka manawa i hoopomaikai mai ai ia'u ma o ka haawi ana
mai i kekahi wahine ui na'u."
Nana iho Ia o Geladiola i na maka o ka haku me ke kahaha,
me ka ninau pu iho iloko ona no ko ka haku manaoio ma kana
mau mea o ke kamailio ana ae la, he mau olelo pai wale no
paha ia ana nona a he okoa no kona manaoio maoli, a malia
o ke ano iho la no paha o na kanaka o ke aupuni a ka haku
i hele mai ai. ,
"Ea, e Geladiola," wahi a ka haku," e hoike mai ia'u i nei
manawa, pehea ka loihi hou aku o ka manawa a'u e kakali aku
ai mamua o kou lilo ana mai na'u, e kuu Geladiola onaona?"
"I ka wa hea ka kaua e mareia ai i kou manao?" i ninau
iho ai o Geladiola.
"I keia la no, i keia hora, o ia ka pane a ko'u puuwai !" wahi
a ka haku o ka pane ana ae; "aka, ina ua hiki wawe loa keia
i kou manao, a i loaa ai kekahi manawa lawa kupono no ko
kaua hoohuiia ana imua o ka lehulehu, pehea la ina maloko
o hookahi mahina mai keia la aku, ua kupono anei ia manawa
i kou makemake?"'
"Ke manao nei au oia ka manawa kupono loa," i pane iho
ai o Geladiola mamuli o kona hoomanao ana ae i na olelo a
kona makuahine, o ka hooko kokeia o ko laua mare oia ka oi
aku o ka maikai i kona manao, no ka mea, aole i ikeia aku ka
manawa e hoi mai ai o Ralepa Demona, kona anakala, me ka
wahine, a o ko Iaua kaiehuia aku no paha auanei ia, a lewa
na wahi opeope a laua i ke ala me ka waimaka.
"O, me ka mahalo nui ia oe no ia apono ana mai la ou !"
wahi o ka pane a ka haku. "E kaahope koke aku ka ka ma-
hina a ia manawa owau kekahi o na kanaka hauoli loa ma
keia ao."
"Hookahi a'u mea e hoike aku ia oe a e hoomanao oe, oiai
ua poina loa oe i kekahi mea, a o ia mea au i poina he mea
ano nui a waiwai loa ia," wahi a ka Geladiola pane.
"Heaha ia mea a'u i poina ai la?" i ninau koke ae ai ka
haku. Alaila hoikeike ae la o Geladiola i kona manamanali-
ma me kekahi minoaka hoomahie, ame kekahi manamanalima
kuhikuhi ae la i ka manamanalima kahi e kau ai o ke komo
hoopalau.
"E manao ana anei oe ua palaka loa ia mea i ko'u noonoo?
O, aole loa! Ua noonoo no au no ia mea, e kuu aloha. Ma-
hope koke iho no o kou haawi ana mai i kou ae e lilo oe na'u
ua kauoha aku la au i ka mea nana e malama mai la ko'u wai-
wai, e wehe aku i ka pahuhao, a e wae me ke akahele loa mai-
waena mai o na komo gula a pohaku momi e waiho la ma-
loko olaila, ke komolima daimana pii loa o ke kumukuai, a e
hana i komolima hou me ke daimana o ia komo kahiko, a ua
pane mai lakou ia'u ua wae lakou i kekahi pohaku momi mai-
kai loa i komoia ai e kekahi moiwahine o ka hanauna i puka
mai ai au. Aole e ka moiwahine wale no, aka, e na kamalii-
wahine, na duke wahine, a e na lede pu he kokoalii kekahi
iloko o lakou. Aka nae, aole e oi aku ana ka nani o ko lakou
komo mamua o ko kuu moiwahine Amerika, o ia ka'u e hooia-
io aku nei imua ou."
Hulili ae la ko Geladiola mau maka me ka pinapinai pu o
kona hanu ana ia manawa no kona lohe ana iho i nei mau
olelo palau a ka haku Pelekane.
"Aole no hoi e ole aku Ia ka nani o ia daimana, he puupuu
daimana nui anei ia me — me ke keokeo?" i hooho ae ai o
Geladiola.
"Ae, he puupuu daimana nui ia a ma ko'u manao ua oi ae
no kona nui mamua o na puupuu daimana i hanaia a e paa
mai nei ma kekahi o na komo e paa mai nei ma ka mana-
manalima o kekahi o na lede Amerika waiwai loa. Ua like kona
aiai me ka maemae me ke kulu kehau o ka po, me na kaukani
kukuna malamalama o na waihooluu o ke anuenue e hoopuni
ana mahai. E haaheo loa ana oe, e kuu aloha, ina e paa ana
ia komo ma kou manamanalima, pela ko'u manao."
"Aia paha hoi i ka loa amai ka ikeia aku o kona nani; ua
lawe pu mai nei nae paha oe ia komolima me oe?"
"Aohe au i lawe mai nei no ka mea aole i pau i ka hanaia
No ko'u ma'i i na la aku la i hala e kuhikuhi aku ai i ka poe
hana komolima i ke ano e hana mai ai a ku i ko'u makemake
ke kumu ulolohi,aka nae, e hookikina aku ana au i kela poe
hana komolima e hoawiwi mai ka lakou hana ana a hoouna ko
ke mai me ka hoohakalia ole aku."
"Pehea ki loihi e hanaia mai ai a pau mamua o ka loaa ana
mai ia oe?" i ninau ae ai o Geladiola.
"Ke maopopo ole aku la ia'u lakou manao, o kau. anei
manao ai, pehea la ka loihi mamua o ka loaa ana mai o ia ko
mo ia oe?"
"Pehea ka loihi e hanaia mai ai mamua o ka loaa ana ma
ia oe, a mai a oe mai hoi a ia'u," i pane aku ai o Geladiola.
Nee ae la ka haku i ka akaaka haalo'ulo'u, eia nae ua uumi
hou iho la no oia mahope.
Pehea ana o Geladiola e ike ai ua kamailio no ka haku iau
iho, ina e kakali ana oia no ke komo a ka haku i kamailio ma
la iaia e kakali oia no ia komo no kekahi mau makahiki lehu
lehu? Aka nae ua hoohikiwawe mai la nae oia i ka pane an; | he manaolana kona e hoopuiwaia mai ana oia ma o ka lawe koke ana mai ia komo iloko o ka manawa pokole. "Ma ko'u manao wale iho malia e kakali ana paha kela poe ahiki i ka pau ana o ka hana no ke komo alaila hookahi manawa e hoouna mai ai me na pohaku momi e ae," i pane mai ai ka haku me ke ano hoopahemahema o kana olelo ana mai. "He lehulehu no nae paha ia mau pohaku momi?" wahi hou a Geladiola. "Ae; a no ka lehulehu loa i kanaka ka mea nana e lawe mai ia mau mea, no ka makauia o aihueia ia mau mea. Nau ia mau pohaku momi a pau, he mau mea i kupono e haawiia mai i ka wahinemare a kekahi o na haku. Me ia mau mea makamae e hookipa mai ai oe i kou mau hoaloha, a ia oe e hiki aku ai ma kela aoao, o kou mau mea makamae loa wale no ke hiki ana e ikeia mai ua oi ae ka nani mamua o ka kekahi mau wahine alii a koikoi e ae ma Europa." "O, ke ike e iho la ka hoi au i ko'u hilahila ia manawa, e ka Haku Kalaweina, no kou kamailio mai no ia mau mea e lilo ai au i mea nemaia mai. No na manawa pinepine ko'u nalu ana iho la e holopono ana paha ko'u hui a launa ana aku me na wahine kiekie o Europa a aole paha," i pane ae ai o Geladiola. "Pehea, hilahila oe? O, elike ana kou anapanapa me na hoku o ka lani e lilelile ana e lilo ai kekahi poe e aku i poe mae imua ou, elike me ka mae a aneane ana e nalowale ka malamalama o na hoku mamua o ka malama anapanapa o ka la i ke awakea. . "E lilo ana oe i mea liliia e na wahine a i mea kukoia hoi e na kanaka apau, a no'u iho, e hoopiha loa ia iho ana au me ka naau haaheo nou e haule iho ai au maluna o ko'u mau kuli a hoomana aku ia oe mai ke kakahiaka ahiki i ka po ana." "O, e ka Haku Kalaweina, ua uwoki kou pai loa ana mai, mahope lilo au i mea noonoo lapuwale!" wahi a Geladiola o ka papa ana ae. "Aole hiki ia'u ke hana a ke kukulu aku i ka lewa, elike me ia au i hoakaka mai la. Aole e hoolohe mai ana kau mau kauwa i a'oia i na kauoha e haawiia aku ana ia lakou e kekahi kaikamahine noonoo ole, a makemake i ka lealea elike me a'u." "O, e hoolohe mai ana lakou i ka'u mau olelo liilii loa e kauoha aku ana ia lakou. Ua hoohala lakou a pau loa i na la apau o ko lakou ola ana ma ka hana ana no na lede o ke Kakela Kalaweina, a no ke kumu hea auanei e hiki ole ai ia lakou ke hoolohe mai i kau mau kauoha?" wahi, a ka haku. "E. hoakaka mai oe ia'u i kekahi mea e pili ana i ke Kakela Kalaweina," wahi a Geladiola. "Aole oe i hoikeike iki mai ia'u i kekahi kii o ia kakela; no keaha kou mea kauoha ole e hoounaia mai kekahi kii o ia kakela, kia ua loaa kekahi kii o ia kakela ia oe, he makemake au e ike i ke kii okuu home hou o nei mua aku," wahi a Geladiola. Minoaka iho la ka haku a i mai la: "Ua lawe pu mai no au i kekahi kii me a'u, ua noiia mai nae hoi e kekahi kanaka kahakii a haawiia aku e a'u iaia. Aka nae, ua hiki no ia'u ke kauoha i kii hou, a he mea hauoli nui ia no'u ke loaa aku ia oe." "Aohe paha i heluia ka nui o nei hale ke hoohalike aku me ia hale, pela ko'u manao," wahi a Geladiola o ka noonoo ana iho. "Aohe i heluia. He hale nui ia me ke akea o na rumi a pau, o ka papahele o na rumi apau ua hana wale ia no me ka mabala, a he nui a lehulehu na mea hoonani i hana maiauia e na lima o ka poe akamai loa ia ano hana, me «a kii pena a mau kii mabala lehulehu kahiko mai na hanauna lehulehu mai mua mai. "He mau kakini o na kakini mau rumi moe, me na lako hale o na mea like ole a pela hoi me na moena weleweka kumukuai kiekie loa." O ke kumukuai o kekahi mau mea hoonani kahiko loa o ia kakela ua lawa ia e kuai ai i kekahi o na hale nui a nani loa ma Nu Ioka nei. "Ma na wahi apuni ia kakela he mau ululaau huaai, a o na kahua e waiho mai ana mamua ahiki i ke kumu o na kuahiwi he nani a he palahalaha, a he nani no hoi me ka uliuli na awawa elike me ka mamao hiki i ka maka ke ike aku, a he mau mea hoohauoli hoi i na maka o ka poe pa'i a kaha kii. "Lehulehu ka poe kahakii a paikii mai na aina mamao mai i hele mai a lawe aku i ke kii o ke kakela, a o kekahi o ia mau kii aia maloko o ka hale o na alii o na aina e, no ka hoonani ana i ko lakou mau home. Ua nui ko'u haaheo no ia kakela, a e oi aku ana ko'u haaheo ke hoihoi aku au i -kekahi wahine ui iloko o ia kakela i ike ole ia ka lua ma Enelani apuni. "Ia kaua malaila e hele aku ana kaua e holoholo ma kela ame keia wahi no ka hoomaikai ana aku ia oe, mai ke kakahiaka nui, ka manawa ma'u o ka la ahiki i ka napoo ana aku o na kukuna malamalama o ka la, a ikeia aku ka imoimo mai o na hoku ma ka poiuiu lani." "A pehea, aohe ka au hana e haawiia aku ai kou noonoo nui ana no ia mea?" i ninau ae ai o Geladiola. "No na kaukaualii aohe a Iakou oihana paa mau elike me kau e noonoo la e hoohala mau ia ai ko lakou manawa a e hoolilo nui ia ai ko lakou mau noonoo. Mai hoohuikai oe ia poe me ka poe lawelawe i na oihana kalepa a mau hana aupuni paha," wahi a ka haku. "A. pehea, aole anei na wahine a ia poe i hoouluhuaia i ka ike mau mai i ka lakou mau kane e okuu mau aku ana iloko o ka hale e kiai mai ai ia lakou i na manawa apau?" wahi hou a Geladiola. "He ninau ano paakiki kena e hiki ole ai ia'u ke pane aku, no ka mea aole au he kanaka hiki ke heluhelu aku i ka manao o kela ame keia wahine, e hiki ai e loaa ia'u ka ike i ko lakou uluhua ame ka ole," wahi a ka haku. "O ka hana mau i maa ia'u i ka ike i na kaukaualii o ia no ka nana ana iloko o ka lakou mau buke hoomanao no na ma-nawa e ukuia ai na hoolimalima no ko lakou mau aina, a pela hoi ka noonoo ana a hoolala i kekahi mau hana hou e oi ae ai ka nani o ko lakou mau aina, me ka noonoo pu aku i ka pono o ka poe hoolimalima e noho ana maluna o ko lakou mau aina." "He nui no nae paha ka poe noho hoolimalima mai malalo ou?" wahi hou a Geladiola. "Ae, he nui ia poe, he haneri a oi aku paha la," wahi o ka pane a ka haku. "O kela waiwai o ka Haku Kalaweina, ka mea nona mai ko'u inoa, oia kekahi o na aina nui loa maloko o Enelani." "Ina nei no kou hoihoi aku i kekahi wahine i kela kakela aole e nele ana ka hookahahaia aku o ka poe e noho mai la malaila, pela ko'u manao," wahi a Geladiola. "Heaha auanei kau nana ana aku i ko lakou hookahahaia aku, no ka mea ia manawa, o oe ko lakou hakuwahine, a o kau kauoha he kanawai ia." "Aole e nele ana ka loaa aku p ia manao i ka poe e ike mai ana ia kaua," wahi a ka haku," no ka mea aole i maa ka ikeia | mai he kanaka mare wahine au a i ko lakou manawa e ike
mai ai e loaa aku ana no na manao kahaha i ka lehulehu.
"Oiai au he kanaka kuokoa a no'u no ko'u manao ponoi, ua
hiki ia'u ke hana elike me ko'u makemake; ua lehulehu no
na wahine ui a'u i halawai ai, aka aole hookahi o ia poe i komo
mai ka makemake ame ke aloha iloko o'u ahiki i kuu halawai
ana me oe, a ia manawa i ike iho ai au i ka lilo o ko u puuwai
ia oe I ka awihi iki ana mai no a kou mau maka onaona ia'u
no hookahi manawa ua haawi koke aku au i ko'u noonoo apau
nou elike no me ke ano o na kanaka e ae i ka manawa e hala-
wai ai ko Iakou mau maka me ka mea kupono a lakou e koho ai." "Aole no hoi e nele ana kou ike aku i na wahine ui maloko o
Europa maloko o na aha hulahula nui a'u i heluhelu ai.
"Ae ua ike au i na wahine kaulana loa i ka ui a Enelani e
kaena ai, eia nae, aole hookahi iwaena o ia mau ui i hoopaia
mai ai ko'u naau. I ka manawa mua loa no a ko u mau maka
i kau aku ai maluna ou, i wale iho la no au iloko o'u "Aia
ka pua a'u i iini loa nei e lilo mai na'u, mawaena o na kaika-
mahine ui loa iloko o Enelani apuni, o kela ke kaikamahine ui
hookahi a'u e makemake nei e lilo mai i wahine na u. E hoo-
lilo aku ana au iaia i haku wahine a i Lede Kalaweina hoi,
ina e hiki ana a e noho alii oia maluna o kuu home a maluna
o kuu puuwai. "E hoike mai ano he ipo aloha hou aku no
anei kekahi au mawaho ae o'u ?"
No kekahi manawa aole hiki ia Geladiola ke nana pono
mai i ka mea nana ka ninau, ke kapalili la kona houpo ia ma-
nawa, a he nanaina hoi kona e ikeia aku ana ua piha oia me
na manao pihoihoi, o ka ae mai a o ka hoole mai paha, mahea
la oia e koho ai.
Iloko o kona noonoo ia manawa aia ke akaku o Toma Gerina
ke kau mai la mamua ona, kela helehelena ui o Toma, ke ka-
naka opio hoi ana i aloha ai me kona puuwai oiai, eia nae,
uumi wale iho la no oia ia manao e pee maloko, a pane mai la!
"Aole a'u ipo aloha e ae, o oe wale no!" He pane hoopuni-
puni ana i mea nona e haalele ole ia. mai ai, aohe no ona
makemake io i nei haku, aole hoi e hihi o ka hookokono a
kona makuahine.
Ia Geladiola e noonoo ana no kana pane o ka haku pu ke-
kahi i haupu ae no Toma, a ke nalu la oia iloko iho ona, he-
aha ana la ka Geladiola pane.
"He lehulehu ka poe i makemake mai. ia oe, aka malia paha
aole hookahi o lakou i ku i kou makemake," wahi a ka hakii
i hoakaka aku ai.
"Oia no," wahi a Geladiola. a ke mahalo Ia oloko ona no ka
loaa ana he alahele e kaawale ai oia mai ka laua mea e ka-
mailio ana, no ka mea aohe ona makemake e kamailioia e laua
kekahi mea no Toma.
"He mea kekahi eia me a'u no ka papa kuhikuhi hana noi
keia auwina la, oia hoi he mau pepa hoolauna mai nei ka'u
mai ka hoaloha Kakalaika mai ka mea nana kekahi wahi e
noho ai ma ka pahu no ka Hoikeike Lio o keia auwina la. He
makemake anei oe e ike ia hoikeike, e Gelade?"
"O, he makemake Ioa au!" wahi a Geladiola.
"E hoea ae ana na onamiliona Astors, Goulds, Vanderbilts
ame kekahi poe waiwai loa e ae i kaulana he mau haneri ila-
ila, pela ka maopopo ia'u. Eia hou keia e oluolu ana and «e
e kauoha aku i kou kaalio a i ole na'u paha e kauoha ae i
kaalio no kaua e holo ai?*'
"E lawe no kaua i ko kaua kaa ponoi me ke kauoha ole aku
i kaalio okoa," wahi a Geladiola.
"A, he koe ana iho ia o ka V dala," wahi a ka haku i noonoo
iho ai.
Ua kani mai Ia ka bele a ke kauwa ia manawa no ka aina
awakea, a ma ka papaaina i hui mai ai o Mrs. Demona me ke
kaikamahine ame ka Haku Kalaweina me ka helehelena hoi-
hoi, aohe nae he mea hookahi i ike aku i ka ehaeha iloko o
kona naau.
Iloko o na la apau o kona ola ana aohe manawa e ae ana
i hakoko ai me kekahi pilikia koikoi loa elike me ia ana i
hooikaika ai e loaa ke kaukani dala a ka haku i makemake ai,
ua loaa ia huina aole nae me ka maalahi o ka huli ana aka. me
ka hana nui no, a no ia hana nui ana i hana ai aole pono e
ike ka haku i ka paakiki ame ka nui o ka hana ma ka huli ana.
Hakalia no apau ka lakou paina ana ku ae la ka lede a hoo-
pa malie iho la ma ka poohiwi o ka haku a pane iho Ia.
"Ina e oluolu ana oe e komo mai iloko o ka rumi hoahu
buke, alaila e pau koke ana no kela wahi hana liilii a kaua
i kamailio ai i ka hooponoponoia. "E ae mua mai oe e pit ae
au i ka rumi mahina no ka hoololi ana ae i ko'u mau aahu
a e pau koke ana no ia hana i ka manawa pokole." wahi a
Geladiola o ka pane ana iho," a i ka wa e pau ai o ko'u mau
aahu i ke komo ea, alaila kauoha aku au i ke kahulio e hana
mai i ke kaalio no kaua e holo aku ai, ke laweia ae a ka puka
mamua o ka hale. E mama, e hele ana maua i ka Hoikeike
Lio." i hoakaka aku ai o Geladiola.
Hahai aku la ka Haku Kalaweina ia Mrs. Demona me ka
mama o na kaina wawae ahiki i ke komo ana iloko o ka rumi
hoahu buke me ka piha hoihoi, e ake ana o ka lohe koke mai
no ka Mrs. Demona mea i hana ai ahiki i ka loaa ana o ke
kaukani dala.
Ia laua i komo aku ai huli mai la o Mrs. Demona a i mai
la: "E loaa iho ana ia oe ka huina au i makemake ai ma-
loko o kena wahi leka loihi," wahi ana.
. "O, me ka mahalo i kou ahonui; lokomaikai maoli no oe!"
wahi a ka haku, ma ke ano oiaio ole o ia olelo mahalo ana
"auwe, he keu ko'u hupo, aohe ka au i lawe, pu mai nei i bila
dala paihakahaka no ka hoopiha ana iho i keia huina!"
"Aohe pilikia, mai noonoo nui oe ia mea, he mea hiki wale
no ia ke hanaia ma kekahi manawa kaawale aku e loaa ana "
i pane mai ai ka lede: "Mai hookaumaha oe i kou noonoo
no ia mea liilii wale no. Ua hana wale aku no au i keia no
ke kokua ana aku ia oe e hoopauia ae ai kou pilikia," wahi hou
a ka lede, me ka manao nei he pono a e pani hou ia mai ana
ia huina i ka wa pono.
Aia iloko o ka noonoo o ka haku ia manawa heaha ana Ia
ka lede e pane aku ai ina e kipa hou mai ana oia ilaila a nei
mai i huina dala nui hou elike me ia iloko o elua a ekolu la
paha e hala ae, no ka mea, ke ike iho la oia he wahine oluolu
maoli ka ka Lede Demona ke aie dala aku, ana i ike ole ai
i ka lua elike me ia.
Oiai oia e noonoo ana no ke noi hou mai i ka lede no ke-
kahi kaukani dala hou. ia manawa like ke nalu la no hoi ka
lede me ka ehaeha o kona naau ihea la oia e hele aku ai e noi.
a pehea la e loaa ai ke dala iaia, i hiki ai iaia ke hookaa aku
i kona mau aie liilii ma o a maanei.
Ua hoohalaia ia auwina la e Geladiola ame ka Haku Kala-
weina ma kahi hoikeike lio me ka hauoli, aka nae, ma ka ma-
nawa a ka hakui kipa mai ai i ko laua hale ia ahiahi no ka ike ana i ua o Geladiola ua maluhiluhi loa oia e hiki ole ai ke hele mai e ike iaia, a o Mrs. Demona ka i holokiki mai no ka hookipa ana aku iaia. (Aole i pau.) | |
