Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 20, 14 Mei 1925 — KE KOI DALA NO KE KULA O SANA LUI [ARTICLE]
KE KOI DALA NO KE KULA O SANA LUI
E hoomaka ana mai keia Poakahi ae, ka la 18 o keia mahina. pau ma ka la 23, e koiia aku ana na kokua pili elala a na mao keia kulanakauhale, no ka waihona kukulu i ka ha hou o ke Kula o Sana Lui, mawaho ae nei o Kaimuki.
I ka waiho ana aku i ka leo uwalo imua o ka lehulehu no ka lakou kokua no keia hana nui, aole ia i hookahuaia malalo o na kumu maikai a kupono ole, aka no ka hoomaopopo ana 0 na poo o kela kula, ame kekahi mau ahahui ko'iko'i o keja kulanakauhale, he kuleana nui ko ka lehulehu e haawi mai ai 1 ka lakou mau kokua ana; no ka mea mailoko aku o keia kula, i hoonaauaoia ai he heluna mahuahua o na kanaka opio o na lahui like ole, e noho nei iloko o ka aina i keia la. Me kekahi waihona dala, i hoomakauliiia no kekahi mau makahiki.loihi; pela hoi ke komo ana mai o na haumana kahiko
o kela kula e kokua, i hiki ai i ke Kula o Sana Lui, ke kuai i aina ponoi nona iho, mawaho ae nei o Kaimuki; a no ke kukulu ana aku i ka halekula i manaoia, e hiki ke ,omo aku i ka heluna mahuahua o na keiki e pii mau nei i kela ame keia makahiki; pela iho la keia hana noi elala i hoalaia ae ai. Mi ka aoao o na poo o kela halekula, ua hooia ae lakou, no ka hiki ia lakeu ke auamo i iwakalua-kumamalima kaukani dala, o ka waihona kukulu halekula, a o kekahi iwakalua-kumama-lima kaukani dala, ua kauka'iia aku i na kokua ana mai ka lehulehu mai, e piha ai ke kanalima kaukani dala, no ka waihona kukulu halekula hou.
I kela ame keia makahiki i kaahope ae nei, ma na manawa e komo ai ke kula, he heluna mahuahua o na keiki, i makemake e komo maloko 6 ke Kula o Sana Lui, i hiki ole ke komo i kela kula, 110 ka uuku loa o kona mau hale, me ka minamina o na poo o'ke kula, no ka hooneleia ana o kela mau keiki, i na pomaikai a lakou i ake aku ai e loaa, maloko o ke Kula o Sana Lui.
I wahi nae e hiki pono ai ke omo mai, a ke hookipa aku i na keiki o na lahui like ole e noho nei ma keia Teritore, na keiki i makemake e komo iloko o kela kula: pela iho la i huliia ai he kahua nui akea; a e kukulu aku hoi i kekahi halekula nui, no ka waihona o kanalima kaukani dala.
Ua noho aie na lahui like ole apau e noho nei ma keia Teritore i ke Kula o Sana Lui, aole wale no, mamuli o ka hookoeia ana o kekahi puu dala mahuahua, mai na hoolilo ae elike me ia e hooliloia nei no na kula aupuni; aka mamuli o ka lilo ana o kela kula, i ipukukui malamalama; kahi i loaa ai na hoonaauao kiekie ia i ko kakou poe kanaka opio, e paa mai nei i na kulana oihana ko'iko'i iloko nei o ka aina, a i lilo i mau alakai no ko lakou mau laliui pakahi iho apuni keia Teritore.
Me na manao ohohia no keia hana ano nui, iloko o na oihana kalepa o keia kulanakauhale, a iloko hoi o na makaainana, i hoomaopopo maoli, i ke ko'iko'i o keia hana noi dala i kau iho maluna o ko lakou mau poohiwi. o ke kalokalo a keia pepa, o ia no ka ukaliia o keia hana a ke Kula o Sana Lui me ka holopono loa.
Me ke koho haloka o na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei ma keia makahiki ae, pela hoi We kolio baloka o na hoa o ka ahaolelo ma ia manawa hookahi, me nei no hoomaka e ke a'o ana i na mana koho baloka, no ke ano e koho ai i ko lakou mau baloka, i ole ai e nui ka lalau o ka lakou koho ana, i ka lakou mau moho i makemake ai; a 110 ka poe e alualu ana i na kulana oihana iloko o ke kulanakauhale, me keia \va no, hoomaka e ka paani ana i ka politika, i malaelae ai ke alahele no na paio kalaiaina e hooukaia aku ana e na aoao kalaiaina kuloko o kakou.
Mamuli o ka nui maoli o na dala a nā kanaka o ke aumokūkaua Amenka i hoouna aku ai i ko lakou mau ohana, ma ka manawa i loaa ai ko lakou uku ma keia kulanakauhale, i loaa ai ka ike i koonei poe, aole kela ano kahiko o na koa luina, ka lu i ka lakou mau dala no na lealea ame na hana hoohauoli; a ma keia ano no hoi, i hoike mai ai kela poe kanaka, eia lakoU ke nee nei, elike me ka nee ana o ke au o ka manawa, a ua puka mai no paha ka hapanui o lakou mailoko mai o na ohana, i maa i ka hoomakaulii i ke dala.
Aole he kumu hoolaha kupono e ae i ko kakou mau nlokupuni like ole, no ko lakou mau hiona nani, e loaa aku ai'ka ike i na malihini ame na kamaaina. pu, i na mea a lakou i hoomaopopo mua ole ai, elike Ia me na huakai makaikai kuikawa a ka hui mokuahi holo piliaina i hoolala ai, no ka mokupiini o Kauai ame Maui. Ina pela mau ka hui mokuahi e hoemi ai ika ukumoku o na ohua, o ka hui mokuahi no ka mea ohi mua i na' pp*maikai o keia mau huakai makaikai kuikawa,, a mahope aku ka poe e ae.
E hoomaopopo pono e na kiakaa otomobile ame na ona o na kaa otomobile, i na wahi o na alanui i papaia, ke kukulu ana i na kaa otomobile, pela hoi ka loihi o ka manawa i'aeia ai e kukulu i na kaa; pela wale no e pakele ae ai, mai ka nukuia mai e na makai.
Ua oi aku ke kakali malie ana a malaelae ke alanui, alaila hele aku no kekahi aoao, mamua o ka pupuahulu, me ka makaala ole; he alahele ka pupuahulu € hoea 'koke aku ai i ka luakupapau. •