Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 13, 26 March 1925 — Page 5

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, MARAKI 26, 1925, ELIMA


	MOOLELO NO UMI KEKAHI ALI O KO HAWAII NEI PAEAINA HANAUIA MA KEALAAHA, HAMAKUA HAWAII. Ko Umi Noho Alii ana. (Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaii- kamakaoakopua.) Eia aa keiki a Umi me Kapuki- ni; o Keliiokaloa, o Kapulani, ame Keawenuiaumi. I kekahi manawa, ua hele aku la o Umi-a-Liloa a Hilo; aole i hui- pu o Umi me na alii o Hilo, aole no hoi i ike lakou i ko Umi kino, aka, ua lohe wale ia no, ua lilo ka noho alii o Hakau ia Umi, a no- laila, ua hele aku la o Umi, ame na keiki hookama ma Hilo. O Kulu kulua he alii o Hilo. Ua hele aku la o Umi i ka ma kaikai ahiki lakou ma Hilo, a ikeia keia poe kanaka maikai a noho ma laila, a hele ma na halealii olaila, a u'i na kino, a nolaila, ua hoa me ke kaikamahine a Kulukulua k alii o Hilo. I ka noho ana o Umi me ke ka kamahine a Kulukulua, he lei alii ko ua kaikamahine nei a Kulukulua, he lei palaoa wiliwili, ua hakuia ka aha lauoho uliuli, a ua luukiaia a paa; a ike o Umi, a he po le 'ale'a nui no na alii apau o Hilo ma Ka- nukuokamanu ma Waiakea, he hula, he papuhene, a he kilu, ame ka loku; a ike o Umi, ua kahikoia ua kaika- mahine nei a Kulukulua i ka hulu o ka manu ma ke kino a ma ke poo, a ma ka a-i ha lei palaoa wiliwili. A pau na hana le 'ale 'a ana a na •lii hoi aku ua wahine nei a Umi ke kaikamahine a Kulukulua, nonoi mai la o Umi i ua wahine nei i ka lei palaoa, a haawi mai la ua wahine nei i ka lei palaoa. Olelo aku la o Umi: "O ko oukou lei alii keia?" Ae mai la ka wahine: "Ae, o ko makou nei lei alii ia, aole e laha wale i na makaainana. He mea nui wale keia mea i ka- malii o ko makou wahi, mai kamali, a ka luahine; o ka lei alii o ko ma- kou poe alii, he niho palaoa, he niho no ke kohola, o ia ka lei alii, ua luukiaia me ka aha lauoho a paa." a uha'i ae ana o Umi i ka lei pa-	laoa wiliwili o ke kaikamahine a Kulukulua. MOKUNA IX. No Ke Kaua a Umi-a-Liloa Me Na'lii o Hilo; Lanakila Ana, a Huipuia o Hilo. I ka ha 'iha 'i ana o Umi-aLiloa i ke alelo o ka palaoa wiliwili o ke kaikamahine a Kulukulua ua ha 'iha 'iia ka niho palaoa ona, o ka uwe ae la no ia me ka minamina nui, a holokiki aku la i ka makua- kane me ka olelo aku: "Ua pau kuu lei palaoa i ka ha 'iha 'iia e kuu kane." I mai la ka makuakane: "He- aha ke kumu o ka ha 'iha 'iia ana o ko niho palaoa." Olelo aku la ke kaikamahine: "Ua olelo mai ua kanaka la, no kona hilahila ka. He mea nui wale no ka ia mea o ka lei palaoa wili- wili i ko lakou makaainana, mai kamalii a ka luahine, a o ka lei alii ka o ko lakou poe alii, o ka niho ka o ke kohola, me ka niho palaoa. " Olelo aku la o Kulukulua i ke kaikamahine: "E hoopaaia kela poo kanaka i ke kaula, a i loaa ole ka lei alii niho palaoa, alaila, e pau lakou i ka lukuia, a e noa ka heiau o Kanoa ia lakou." Nolaila, ua kena ae la o Kulu- kulua i na koa, a ua hoopaaia o Umi ma i ke kaula. Ekolu lakou i hoopaaia i ko kaula o Umi-a-Liloa, o Omaokamau, ame Koi. O Piimaiwaa oia ka moa nana i kii ka niho palaoa i Waipio i ka manawa pokole, no ka mea, ua kau- ia ke kanawai, hookahi no la e kii ai a loaa; ina e loaa ole ana ka niho palaoa, e pau lakou i ka make, A lohe na'lii olaio o Waipio ua hoopilikiaia o Umi ma Hilo, aole no he manawa, noho aku ana o Piimai- waa ia la hookahi no, a haawiia ka niho palaoa ma ka lima o ke kai- kamahine a Kulukulua, he mea o kona olioli i ka ike ana i ka mea hou, ua hanaia ka mea hou, ua ha- naia ka niho palaoa, a ua lelele oia me ke kani o ka akaaka i ka nani ame ka maikai o keia niho palaoa a lakou i ike ai. Aka, ia Umi-a-Liloa ka haawina kaumaha, no ka lilo ana o ka lei alii kauoha a kona makuakane alii o Liloa. Aka, ua amama ae la o


Umi-a-Liloa i kona akua, ia Kukailimoku, e malamaia ka lei alii o Nanikoki e na'lii o Hilo, ahiki i ko lakou wa e lawe pio ia ai. I ka wa i loaa mai ai o ka niho palaoa, ua hookuuia o Umi, mai ko lakou wahi i hoopaa pio ia ai, na ka hale makuahonowai. I ka hemo ana o Umi ma Hilo, ua hoi mai la lakou ma Hamakua, ahiki ilalo o Waipio, a hui pu me kona mau alii, ame ka poe kaakaua kahiko o kona makuakane, a holo ka olelo no ke kauaka me na'ilii o Hilo. Penei ka olelo i hooholoia: "E hele koke ke kaua me ke kakali ole o ka manawa." Aia ma ke kuahiwi a ma ka ma-una o Mauna Kea, a mauka pono o Kaumana iho i kai o Hilo, he alanui pokole ma ke kuahiwi, o ke alanui o Poliahu ame ka punawai o Poliahu, iluna pono o Mauna Kea, a iho ma ka aoao ma Hilo. He alanui kahiko ia no ko Hamakua, no Kohala, ame ko Waimea, ke hele ma Hilo. Nolaila, he alanui pokole hoi e hele ai ahiki i Hilo. Nolaila, hoomakaukau iho la ka pii o ka huakai kana ma Mauna Kea a iho ma ka aoao maluna o Hilo, a hoomoana iho la mauka pono o ke kahawai o Waianuenue, me ka ike ole o ko Hilo poe, aia ke kaua mauka. Aka, ua makaukau ole ko Hilo poe alii, a o kekahi kanaka lawai'a nui no Puueo, aia no oia i ka lawai'a kolo huki heenehu i kai; ike oia i ka lepo o ka wai i ka moana; ua puiwa kona manao, a manao iho la, he kaua aia ma ka mauna, a o ia ke kumu i lepo ai ka wai; o kekahi poo, hoole lakou aole he kaua, he ua naulu mauka, a nolaila mai ka lepo o ka wai, a kahe ka waiula i kai. Aka, aole manaoio o keia kanaka i ka lakou mau olelo, a ua manae loa no ua kanaka nei, he lepe keia no ka wawae o kanaka. O ka huki ino ae la no ia i ka hului kolo apau i ka waa, a o ka hoi aku la no ia a pae iuka. ' O Nau ka inoa o keia kanaka. I ka hiki ana o Nau iuka lilo loa o Kaumana, aia he pili a aia mauka o keia pili kahi i hoomoana ai ke kaua. A ua hoomaopopo loa iho la o Nau he kaua ie ne; a he pohaku palahalaha i ke kahawai hele aku la keia malaila e ai ai; a wehe ae la i na wahi kuala, a wehe pu ae la no hoi i ka wa-hi nehu no ana, o ka holo ana. Iaia e ai ana, ikeia mai la oia o ka poe kana a Umi-a-Liloa a i ae la kekahi poe; "o Nau kela o ka lawai'a nui o Puueo ho kalo ka ai, a he nehu ka i'a." O ka manao o keia kanaka, e luku i ka poe kaua o Umi ma keia pili; oiai, ua manae no oia aole paha he poe e ae i ike i keia wahi pepehi kanaka o ka wa kahiko. I ka pau ana o ka ai ana a Nau, ua hele koke aku la oia ma ua wahi pili nei. Aia ma keia wahi, ua pilikia ka poe kaua o Umi-a-Liloa, no ka mea, he haiki ke alanui. He hookahi wale no kanaka e hiki ke iho ilalo. Aia ma ua wahi haiki nei, he hoolewalewa iho na wawae a pa iho i kahi honua, alaila, hele aku. Aka, aia ma kahi e hoolewalewa iho ai, a kikoo iho na wawae o kahi ia a Nau e pili ana mo ka maikai ka; a ua kuono Ioa ia wahi iloko, a i ka wa e pili mai ai kola aoao e kiko mai e iho, na hou aku la oia i kana laau pololu. (Aole i pau.) KA MARE O NA OPIO KEPANI MA LAIE. Mr. Lunahooponopono; Aloha nui oe — E ahonui mai, mamuli o ke kaomiia ana aku o ke pihi uwila, i holopuni ae ai ka malamalama, a ahuwale na papahele ekolu o na ku'ineki o ka mokuahi adimarala Hawaii, e leku mau nei, ma ke ala- nui kau aoao komohana o Moi ame Alakea a ikeia aku la na Bela e holo ke ana iluna a ilalo, a i o a ianei, o ka uwaki kuhoe no paha la a kou malamamoku. Eia mai ke Koolau me kahi puolo hua meahou i ka umauma i huli hoi aku no ke Koolau i keia pule no, niania na wawae. Mr, Lunahooponopono e, he mali- hini kau o kauhale, eia iho ke kuu- kuu imua o ko alo. Ka la o na paamare 2 imua o ke kahunamare Feb. 21, Poaono a. m., i Honolulu i mareia ai, o na opio Kepani. Feb. 23 Poakahi a. m., i Laie no i mareia ai, na Hawaii opio. Feb. 21, Poaono p. m., ka luau a na kane Kepani i hoomakaukauia e ka aoao o na makua o ke kane. Ua hele mai ko na wahi o keia mo- kupuni he nui hewahewa na kaa misini i hiki mai aia ma ka aoao o na makua o ka wahine he poe kuonoono no keia ohana. Tanaka, halekuai o Honolulu ame kela halekuai nui e ku nei ma Ka- laeokahipa i Kahuku, a ma ka aoao no hoi o ke kane. Ke pii awiwi ae nei no ko lakou kuonoono, Nakayama, ua nui ka lakou mau makana. 23 Sabati o Feb. o ia ka la o na wahine Kepani i hiki mai ai, elike no me ko na kane la. Ua weheia no he luau nui e ka aoao o ke kane. Ua hookupu ae lakou ma ka lulu dala i wahiia a paa me ka pepa Kepani ulaula o ko lakou lula paa mau no paha ia. Ma ka Poakahi 23, o ia ka luau	nui o na Hawaii i kukuluia ha elua pule mamua ae, ke kauoha a kohoia mai na luna nui e hookele ai i ka Iuau o na Hawaii, e ka mea noua ka la mare, elike me kona ike mau i ke kukuluia o na luau a kanaka ma Laie, pela na kauoha i loaa mai. Joseph Kekuku, lunahoohana nui, a nana i koho aku kona mau hope ame na limahana. Poi, pipi, i'a o ke kai moa, uala a nui aku. Komite kuene, Eliza Salam, poo- kuene ame kona mau hope ame na kokua. Hoonani ana i ka holo, hoomo'a meaono, wailemi, na ono apau iluna o na pakaukau ame na pua. E ewe- la ai oloko a maluna o na pakau- kau e na pakaukau loloa 4, e moe ana i ka hikina i ke komohana. Ua hoopukaia na pepa kono, hora 1 p. m., Poakahi ua pau pono na hana oloko mamua o ka hemo ana mai o na pani puka. Ua puka mai la na komite hookipa elua, a hoolaha mai la, e lawe ke anaina i na rula o ia keia, na pakaukau elua ma ka hema ko Laie, ekolu, na paa- mare ame ko laua ohana ma ke poo hikina o ke pakaukau ame na haele alakai ame na kumukula ame ka poe e ae, ma ke pakaukau, o ka eha malaila ke koena o ka poe i konoia ame kekahi o ka poe i hiki mai. E ai. O na keiki ame na limahana na lunahoohana ame na kalapu himeni i waeia no ku manawa e ai ana ke anaina, na hemo na pani puka elua, ko ka akau, ame ko ka hema, i ka pau pono ana a piha peno, ua noho ke anaina a pule ia, a hooma- ka ka oni o na pakaukau, a oni like me na mea honi e hono ana, me he kope hoohi-a moe ole la o ka po e hiki ole ai i na iwakiani ke noho pono maluna o na noho imua a i hope e kulana nei. O ka'u i mahalo nui loa ai, ua auamo ae ka mea mare i na ko'iko'i o keia mau la e auamo ana no keia mau paina o na la ekolu. Eia no paha ua holomua no na hana i hoo- hanaia mailoko mai no o ke komo ana i na kula a loaa ka naauao a hoi mai a hoohana i ka halekuai ame na kaa misini lawe ohua a nui ke dala, a kukulu pu i hale mamua kokoke o ka mare ana no elua la. Ma ke pakaukau hoahu o na ma- kana a na Hawaii, ua nui hewa- hewa no na mea i hoounaia mai, ma ka lima o na komite o na ma- kana he mau hora no ka loleia ana mai i ikeia na inoa o ka poe na lakou mai na makana like ole, a hoounaia ma ka home o na paamare. Hulahula, ame kiionioni na hana hope loa. No ka paa mare elua ia Poakahi 23 no i mareia ai he paina no ma- laila, ina paha aole i Huikau ina no ua hapaiia mai no, he luau nui, oiai, ua makaukau like no. He nui ka poe e mare ana, he nui pu na paamare e eki mau mai nei. E uhai na pomaikai i ka poe noho pono o ke kane ame ka wa- hine. O ka'u keia o ka ka meakakau, Amene. J. K. A. E AHUKU AINA LEWA, MOOLELO O KA AHAHUI EUA- NELIO AHAHUINA 0 NA MO- KUPUNI 0 MAUI, MOLOKAI AME LANAI, KAU O SEPT. 1924. Weheia ka Aha ma ke kakahi- aka o ka la 3 o Sepatemaba, 1924, ma ka hora 9 a. m., me ka hapalua hora haipule i alakaiia e Rev. H. P. Judd. Lunahoomalu L. B. Kaumeheiwa ma ka noho; Hoomaopopoia na lala o ka aha penei: Na Kahunapule, Moses M. Kahi- apo, J. S. Poepoe, L. B. Kaumehe- iwa, J. P, Inaina, James Davis, H, K. Poepoe, H. P. Judd, E. E. Plea- sant, E. M. Stiger, J. P. Erdman, Schinch, S. K. Kamaiopili, Cock- roft; na haiolelo—J, H. I. Kealoha, Jno. Hanuna, Jno Kukahiko, Moses Panui, Daisey Kalaaupa, Milaina Inaina, Mrs. Lum Ho, Lily Kapoo, Alice Kahokuoluna, Hoomoana— Na keiki a ka Aha — Samson Kalohe- lani, ame E. Tum Loo. Na elele — Lily Kalepa, W. E. Saffery, D. Kapaku, Robert Nawa- hine, M. P. Waiwaiole, Annie kau- meheiwa, Lily Kuikahi, Haehae Ku- kahiko, E. N, Pake, Victoria Ke- aloha, Jno Plunkett, J. N. Uahinui. Noi o S. K. Kamaiopili e apono i ka papa kuhikuhi hana o keia kau elike me ia i hoomakaukauia e ke Komite, kokua a apanaia, me na hooponopono liilii. Noi o Na- wahine e kohoia o H. P, Judd i ma- heleolelo, kekua o Moses Kahiapo, hooholoia. Koho ka noho i na komite mau penei: Komite Papa Kuhikuhi no keia kau ae ka lunahoomalu ame na peresidena o na Aha Kula Sa- bati ame E. E. ame B. E. Pleasant. Hoike Elele, Alice Kahokuoluna, Robert Nawahine ame Moses Panui. Hoalohaloha— James Davis, H. K Poepoe ame M. P. Waiwaiole. Pa- lapala Hoopii— J. P. Erdman, H. P. Judd, J. K. Kalua, S. K. Kamai- opili, Moses Kahiapo. Ninaninau— H. P, Judd, R. J. K. Nawahine, H. K. Poepoe. Komite no na Kahu Ekalesia ole ame na ekalesia Kahu ole-o ke komite o na Palapala Hoo- pii. Na Hoike Haiolelo! Na H. P. Judd i heluhelu a waiho mai i ka hoike hapa a ke komite hana, noi o S. K. Kamaiopili e apono i keia hoike kokua a aponoia. Nee ka hale maluna o na hoike	elele; na Lily Kalepa i heluhelu mai i kana hoike no ka ekalesia Wainee, Lahaina, uku $2. Na D. Kapaku i kana hoike no Honoko- hau, uku $2; na R. J. K. Nawahine i kana hoike no Waihee, $2; ukuia no ka waihona M. P. Waiwaiole ko Kaahumanu, Wailuku, uku $2; na Annie Kaumeheiwa i ko Wai- kapu ame $2; na Lily Kuikahi i ko Puunene a uku $2; na Rose K. Milikaa i ko Paia uku $2; na Mit- chell i ko Haiku (Kalanikahuahou) uku $2.; na Victoria Kealoha i ko Huelo uku $2; na Jno. Plunkett i k Keanae, uku $2; na Haehae Kuka- hiko i ko Keawalai, Honuaula, uku $2; na E. M. Pake i ka hoike e ka Ekalesia o Kahei, uku $2. Na Hoike Haiolelo — Na Alice Ka- hokuoluna i heluhelu i kana hoik no ka ekalesia o Wananalua, Hana, na J. H. J. Kealoha i kana hoik no ka ekalesia o Huelo ma ke ano hoike papahelu, na Lily Kapoo no kana hana ma ka ekalesia o Paia na Daisey Kalaaupa no Paia no, na Mrs. Lum Ho i kana hoike ha olelo no Paia no, ua Moses P panui i kana hoike oihana haiolelo, a e koi maoli mai ana keia ha olelo i ka aha e poni aku iaia no ka oihana kahunapule ke apono 1 aha; na J. M. Kukahiko no kana hana ma ka ekalesia o Honokohau ame Honokohua i huiia; na John Hokoana i kana hoike haiolelo no Paia no. Na ke kakauolelo i heluhelu i ke- ia mau hoike kino ole; na hoike elele o Wananalua, Kipahulu ame Kaluaaha. Na J. N. Uahinui i he- luhelu i ka hoike elele o ka eka- lesia o Kaunakakai. Kauoha ka noho ina he palapala hoopii kekahi e waihoia aku ma ka lima o ke Komite o na palapala hoopii. Noi o Nawahine e kohoia o J. F. Welch ma kona Wahi iloko o ko komite o na hoike elele, kokuaia a aponoia. Hapaiia ke Kumuhana 7— No na Papa Ekolu — Oia na Papa Misiona ma Amerika ame Hawaii nei: Ho kaka mai ke kakauleka Judd o ka Papa Hawaii i na kokua i loaa aku mai na ekalesia aku o ke kalana o Maui nei, a noi mai e hooikaika na ekalesia e loaa $2. na kela ame keia hoahanau e haawi kokua i ke mau papa i keia makahiki: Na Schinck i hoakaka mai o na eka- lesia kokua ole i ka haawina kokua ia Dingula, Inia, ua ku-e no ia i ka Papa Amerika ka mea nana i lawe mai ka lama o ke ola i keia Paeaina. Hapaiia ke Kumuhana 8 — Lulu no na wahine kane-make, a na loaa ka huina o $14,03 a ua haawiia ma ka lima o ka puuku. Hoopanee ka aha a noho hou ma ka Poakahi Sepatemaba 15, ma ka hora 9 a. m., me ka himeni ame ka pule a ka Lunahoomalu. La Hana Elua. Weheia ka aha me ka hapalua hora haipule i alakaiia o Rev, Cock- roft. Lunahoomalu L. B. Kaumeheiwa ma ka noho, Noi o Moses Kahiapo e kapaeia ke kahea inoa ame ka heluhelu ana i ka moolelo o ka hala- wai i hala, kokuaia a aponoia, Nee ka hale maluna o na hoike elele koe, na Lo Yet Jin, Kahu o ka Ekalesia Pake o Wailuku i kana ho- ike papahelu. Na hoike haiolelo koe: Na Mrs. Milaina Inaina i he- luhelu mai i kana hoike haiole no ka ekalesia o Olowalu. Na J. P. Erdman i heluhelu i ka hoike elele o ka ekalesia o Kaupo a uku $2. Na ke kakauolelo i ka hoike elele kino ole o Nahiku uku $2. Noi o H. P. Judd e lilo o Rev. Gilletts, kahu o ka ekalesia Meko- kiko o Lahaina, i hoakuka, kokua ke kakauolelo a ua aponoia. Hapaiia ke Kumuhana. Ka Hoo- paa Ola no na kahunapule. Na Rev. Schneck i hoakaka mai ma ke ano keia kumuhana, he mea pono i na hoahanau e kokua i na kahunapule elemakule e hoopaa i ko lakou ola me keia hui hoopaa ola o na ka- hunapule, he mea kokua nui i na kahu i ka wa elemakule. Noi o S. K. Kamaiopili, e kokua na hoaha- nau i ko lakou mau kahu ma kela kumuhana, kokua a aponoia. Kumuhana 10 — Ke Kula Kahuna- pule ma Honolulu.-A'o mai ka Ah i na kahu ame na elele e loaa haumana no ke kula mahope iho na hoakaka naauao mai ia J. P Erdman mai e pili ana i ke kulana o ke kula i keia manawa ame k pomaikai nui e loaa ana i na eka- lesia ke hoouna aku i mau hauma- na elike me ka makemakeia. Kumuhana 11— Ka aha paeaina ma Kawaiahao, Honolulu. Kauoha ka noho e hoomanao na ekalesia ke ola o ia aha. Kumuhana 12.— Na Elele i ka Aha Paeaina; kohoia ka lunahoo- malu ame ke kakauolelo i mau elele elike me ka mea maamau. Kumuhana 13. — Hoopanee a ka hora 11 a. m. Kumuhana 14. Na Hana Like Ole; Na J. W. Kalua he noi e nana pono ia na aina kahi e ku nei o na luakini, kokuaia a apono loa ia. Noi mai o M. P. Waiwaiole waihoia aku keia kumuhana iloko o ka lima e ke Komite eiwa a kei aha, kokuaia, a ua aponoia. Na Schneck he noi e lawe keia aha a noonoo mamua ae o ka ma- nawa i ke kumuhana hoonoa Sa- bati, kokua o J. W. Kalua. Noi o Erdman e kapaeia na rula, kokua o J. W. Kalua a aponoia. Heluhelu	mi o Rev. G. T. Kunimoto i kana hoike o ka ekalesia Kepani o Puu- nene a uku $2. Lilo ke koena o ka manawa ia Schneck, lunahoomalu e ke komite o 15 lala o ka Aha Paeaina elike me ka papa kuhikuhi hana. Hoakaka mai o Schneck i ke emi maoli o ka heluna o na hoahanau o ka hoomana, ame ka pii mahua- hua ana o na hoahanau o na hoo- mana e ae iloko o ka aina a hoike mai i ka halawai ana o ke komite ma Honolulu a haua he papahana. no ka imi ana e loaa he 1200 hoa- hanau hou iloko o keia makahiki mamua o ka noho ana mai o ka aha- Paeaina ma Honolulu, e noi ana i ka aha e kohe i komite kokua no keia mau Mokupuni o Maui ame ka haawi pu ana mai i ka papa- hana i hoomakaukauia, a i palia. Paipai mai oia i na luua nui o na Kula Sabati ame na Ahahui C. E. e komo pu, a e kakoo i ke komite ma keia hana nui. Haawiia na ko komite i paiia ma na olelo like ole. Koho ka aha i komite kokua i ke komite o 15, o E. E. Pleasant ka lunahoomalu, a o na lala mailoko mai o na lahui like ole. Noi o Judd e lilo o James Davis i lala no ke komite hoeueu, kokua a ua aponoia. (Aole i pau.) E UHIIA A PAA KA MULIWAI NUUANU MA KA PAKA AALA. O ka hana nui i noonoo a i ka- mailio nui ia no ka uhi ana a paa i ka muliwai Nuuanu ma ka Paka Aala mai ke alanui Moi a ke alanui Beritania e kaa aku ana ia malalo o ka hookele ana a kekahi komisina o ia ka luna nui o na hana hou o ke aupuni, ka enekinia kulana- kauhale a kalana o Honolulu ame ka meia a hoihoi ae i ka lakou hoike i ka ahaolelo o 1927, ina e lilo ana ka bila a Senatoa Jarrett o ka hookomo ana ae i ke senate ma ka Poaha o ka pule aku la i hala i kanawai. Na ke kiaaina e hookohu ae ana ia mau komisina. I Kahua Hoolulu no na Kaa O ka manae nui no ka uhi ana i ka muliwai a paa oluna iho me ke konakalika, i loaa ai i kahua hoolulu no na kaa oto. Maloko o ka bila, ua hoamanaia na komisina e kahea i na koho no ia hana, a o ka mea koho e kohoia mai ana e ke kiaaina ame na komisina nana e hana ia hana nui. E loaa aku ana i ka mea e lilo ai ia hana he $2500 no kona luhi. Ua hookaawaleia maloko o ia bila he $5000 no na hoolilo o na komi- sina. Ke Kuleana e ili Aku M ka Waiwai O ka lua o na bila i hookomoia ae e Senatoa Jarrett ma ia la e hoa- kaka ana ia no ke kuleana o na keiki poo ole i ka waiwai hooilina, a e hoololi ana i ka pauku 3307 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia b Hawaii o 1925, a e heluhelu ia penei: "E manaoia kela ama keia keiki poo ole he hooilina no kona ma- kuahine ame makuakane, a e ili aku hoi ka waiwai o kona makua- kane a i ole makuahine paha ma- luna ona, ma ka hapa a o ka wai- wai holookoa paha, elike me ia e ikeia ana, ma ke ano me he mea la ho keiki no ia i loaa i ka manawa i mare ai na makua." MAKE O KAUKA SUN YAT-SEN MA KINA. Mahope iho o ka hakoko ana ma- waena ao ke ola ame ka make no kekahi mau mahina ae nei i hala, i pauaho mai ai o Kauka Sun Yat- Sen, ma Pelting, ma ke kakahiaka. o ka Poaha aku la i hala, Mai ke kulana haahaa mai, ahiki i ke kau ana ma ke kulana pere- sidena no Kina, ma ka manawa i pau ai ka hookele aupuni moi ka- hiko, o ke kulana iho la ia i loaa ia Kauka Sun Yat-Sen ma Kina, eia na» ma Hawaii nei kona wahi i hoonaauaoia ai, maloko o kekahi o na kula ma Maui, a ma keia kulanakauhale. O ka naauao i loaa iaia ma Hawaii nei, ka ike ame ka hoomaopopo ana i ke kulana hookele aupuni maanei, ka mea na- na i hoala mai i ka manao iloko ona, e hookau ae i ke aupuni o Ki- na, ma ke kulana o na aupuni kuo- koa apau, me ia manao iloko ona i haalele iho ai oia ia Hawaii nei, a hoi aku la no kona aupuni, o ka hopena i ikeia, o ia no kona lana- kila ana ma na mea ana i noonoo ai, e loaa ka noho kuokoa ana ia Kina, a e pau na kanawai hookau- maha malalo o ke aupuni moi. Ua hookoia kana moeuhane ame kona mau manaolana, no ka mea iloko o ka manawa e noho nanea ana na luna oihana kiekie o ke aupuni o Kina, aia o Kauka Sun Yat-Sen, ke hoomakaukau la i kona mau pualikoa, a iloko o ka nanea o ke aupuni ma Kina, aia hoi, na hookahuliia iho la ke aupuni moi me ka maalahi loa, a kukuluia ae la he aupuni repubalika, me ka lilo ana o Kauka Sun Yat-Sen, i peresidena mua loa no ke aupuni. Aole nae i loihi kona paa ana i kela kulana, no ka mea he ma- nawa pokole wale no mahope mai, pa ala ku-e mai la kekahi mau wa- hi o Kina iaia, haalele mai la no hoi kekahi o kona mau ukali, o ka hopena i ikeia, o ia no ka pii ana ae be mea okoa ma kona wahi, me ka mahaelua ana o ke aupuni.

KUU LEI DAIMANA POINA OLE,
UA NALO I KE ALA POLI-
KUA A KANE.

Mr. Lunahooponopono; Aloha nui oe:—Ma ka hora 2 o ka wanaao, Poaono, Mar. la 7, i kii mai ai ka anela o ka make a lawe aku la i kana o ka uhane, a waiho iho la i ke kino puanuanu o kuu lei aloha. Auwe kuu leialoha he keiki ua haalele mai la i ka pili aloha, kuu keiki.

Ua hanauia kuu leialoha ma Kalapaki, Kauai, i ka A. D. 1906, mai ka puhaka mai o Pokakaa, Mikalaina kona papa, a ua haalele mua mai no kona papa oiai oia e liilii ana no.

Nolaila, ua piha iaia he 19 maka-hiki o kona haui ana i na ea huihui o keia ola ana. Auwe kuu lei heleloa.

O luu lei Miss Esther Pokakaa Mikalaina, he pua i mohala ae, a. ua lana ka manao e loaa ana ka hauoli o keia noha honua ana, eia nae ua poho ia mau upu ana.

Ua piliia na wahi apau me kuu leialoha a na ka make i hookaawale aku iaia mai a'u aku; aloha no ia wahi a kuu lei e holoholo ai.

Ua hoonaauaoia kuu lei ma ke kula aupuni o Kauai ame ke kula o kahehuna, Ua nui ka hoomailo ana a ka ma'i maluna o ke kino o kuu leialoha, a he manawa ma-mua aku oia ma Hilo, mo ka manao he mea ia e loaa mai ai na ea huihui oia nae, ua oi aku ka nawaliwali i ili iho maluna o kona kino.

Ua imiia ke ola i na kauka aole he wahi mea a loaa mai o ka maha, ua hoi aku a noho pu me kona aunty Mrs. Keaupuni, oiai he mea nui oia iaia, pela i ke kuku Mrs. K. Mikalaina ma Auld Lane, ahiki i kona haalele ana mai ia makou ka ohana.

Ua laweia oia i kahi o Bothwick a ma ka auwina la Lapule nei, i maneleia aku ai kona kino wailua no ka ilina o Kawaiahao.

Kolaila ke hoomaikai nei au i na hoaloha o kuu lei, na makua ame ka poe no apau no ka lakou mau makana pua, pela hoi ke Ka'i pu ana ma kana huakai hope loa ma ka ilina o Kawaiahao.

Hoomaikai aku au i ka poe apau i hoohauoli mai i ko'u mau hora o ka luuluu, pela mo ko poe i ala pu i kela po a ao, a maluna ae o na mea apau e hoomaikaiia ka Makua Mana Loa.

Owau iho no me ka luuluu,
MRS. KEALOHA WILLIAMS

Auld Lane, Honolulu, Oahu.

WILLIAM KEAHI

Mea Kuai Kaa Oto (Ford) no ke
CASTNER GARAGE, LTD.

Ua noho hana mua no ke Aupuni Amerika Oihana Koa ma Schofield no na kulana like ole no na maka-hiki he 14. Mamuli o ke koi ikaika o ka hui i hoikeia ae la maluna, ua waiho aku la i ka hana o ke aupuni.

He hoopono ma ka hana, me ka makaukau mau e hooko aku i na makemake o na makamaka ame na hoaloha. He oluolu na kuka'i olelo ana.

E loaa no au ma ke kakau leka ana
mai. a ma ke kelepona Helu 222;
Castner Garage, Ltd.
6349—1m. Schofield, Oahu.

HOOLAHA.

Ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea apau ma keia, aole e hoaie mai i kuu wahinemare Mrs. Sarah Watson, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, nolaila o na aie apau ana e hana ai, aole e kau mai ke koikoi o na koi ana maluna o 'u me kuu ae ole aku.

GEORGE WATSON,

Kaneohe, Mar. 16, J925.
6352—Mar. 19, 26; Apr. 2.

Nupepa Kuokoa

No ka makahiki (one year)... .$2.60

O na Dala ame na Hoolaha apau e hoouna pololei mai i ka ADVER-TISER PUBLISHING CO., LTD., wale no, P, O. Box 3110, Honolulu, T. H.

217 Alanui Moi, ma Waikiki o ka Alanui Alakea; ka Nupepa Advertiser,

Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.

SOLOMON HANOHANO, Luna-
hooponopono.

CHARLES S. CRANE, Luna Nui.

HOOLAHA

UA HIKI MAI KO KE AKUA AUPUNI

HE MAU MILIONA KANAKA E OLA NEI

AOLE E MAKE ANA

O ka manawa no ka hoopakele ana i ka lahuikanaka holookoa mai ka Hewa ame ka Make ae o ia keia. E hookahua paaia ana ke ao a e loaa ana kekahi ana o ka Pono no na kanaka a pau o ka honua.

He olelo kamahao kiekie o ka Maluhia ame ka Noho oluolu ana ke puka aku nei i keia makahiki o ka Iubile, i unuhiia iloko o ka olelo Hawaii

O keia olelo Kamahao o ka Noho oluolu ana ame ka manaolana ma ke ano o ka buke me na pauku kuhikuhi lehulehu he mau haneri iloko o ka Baibala e hooiaio ana.

HE MAU MILIONA KANAKA E OLA NEI
AOLE E MAKE ANA.

Kumukuai he 25c. E hiki no e loaa keia buke ma ke kakau ana ae ia I. B. S. A. Pahuleka 681, a i ole ma ka hele ana ae i ka hale ma ke kihi o na alanui Miller ame Beritania, ma ke Sabati a i ole ma ka Poakolu, ma ka hora 7:30 p. m.

6353—Mar 26; Apr. 2, 9.

I Ko Makou Mau Hoaloha
Na Hawaii Ponoi

O makou na Hoahanau Magoon, ke hoolauna aku nei me oukou iloko o ke apolima o ke aloha: ua makaukau makou e haawi aku i na kokua ana ia oukou no na mea e pili ana i ka huli ana i na aina pohihihi, ka hana ana i na Palapala Hooilina, Kuai Aina ame Hoolilo Aku, Hoaie Dala ame Inisua.

Ua makaukau makou e lawelawe i na Oihana e pili ana i na Kahu ame Lunahooponopono Waiwai.

Ua hamama ko makou Keena Hana ia oukou i na wa
apau, he oluolu ke kukaiolelo ana.

Na Hoahanau Magoon

Alanui Alakea & Kalepa Kelepona 3691