| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | NUPEPA KUOKOA KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau | | |
| | | Ka Nupepa Pookela e na
Nupepa Hawaii | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXIII—HELU 36 . NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POAHA; SEPATEMABA 4, 1924 NA HELU APAU, 6624 | |
| | | |
| | | Loaa ka Hoopii
Hoahewa Ku-e No Mr. Uluihi Waiho ae ke Kiure Kiekie i Kana Hoike no ka Hopena i Ikeia HE ALUKU KE KUMU
HOOPII KU-E IAIA Ma ka Auwina la o keia Poaha e Hooloheia ai ka Hihia e ka Aha Mahope iho o ka ninaninau ame ka noii pono ana, i kekahi mau kumu hoohalahala e ku-e ana ia Jess Uluihi, ka jnjinaun poe oloko o ka oihana wai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i waiho ae ai ke kiure kiekie i kana hoike ma ka Poalua iho nei, no ka loaa ana he hoopii hoahewa i kela kiure no Uluihi, ma ke degere elua o ka hewa alunu. Ho $2500 ka huina o ka bona i kauia e ka Lunakanawai Banks nona, a ma ka hora elua o keia auwina la, e hooloheia ai keia hihia. O ke kahua i ku ai o ka hoopii hoahewa a ke kiure kiekie e ku-e ana ia Jesse ihi,' o ia no ko Uluihi lawe ana i ka huina o $150 mai ia I. Murakami aku, ma ke ano he uku ki-pe, no ka hoololi ana ae i ko Murakami auhau wai, mai ke ana mita ae a i ke ana uku paa mau, ma ka la 1 o Maraki, o ka 1928. Maloko o ka palapala hoopii hoahewa, e hoakaka ana ia no ka lawe ana o Uluihi i kela huina dala ma ke ano alunu, me ko loaa ole o ka mana ame ke kuleana iaia e hana ai pela, a ua lawe aku oia i kela mau dala ma ke ano pololei ole. O keia iho la ka eha o na lima-hana oloko o ka oihana wai, i loaa na hoopii hoahewa i ke kiure kie- kie e ku-e ana ia lakou. O ka mea mua loa, i ahewaia e ke kanawai, oia o Daniel S. K. Pahu, a ke noho mai nei oia malo ko o ka halepaahaok no ka hana ana i kona hoopa'i; o James P. Awana, ke kakali mai nei oia o ka hooloheia o kona hihia; o Samuel K Oneha, e kakali nei no ka hoo- lohi ke a kona hihia, a Jesse Ulu- ihi hoi keia. Ma ka manawa i uiia aku ai o ka Meia Wilson, i kana mea e hana aku ai no Uluihi, ma ka auwina la o kela Poalua, na hookahahaia aku oia, i kona lohe ana, no ka mea i loaa i ke kiure kiekie, a oiai o kele ka manawa mua loa o kona mahu'i ana i kekahi pilikia o kela ano, aole he maopopo o kana mea e hana ai, ahiki i kona ike ana i na mea apau. KAHULI KE KAA A PAKELE KE OLA Oiai e holo ana ma ke alanui Young ame Victoria, ma ke hora umi-kumamalua a oi o ka po o ka Poakahi aku nei i hala, i kahuli ai ke kaa otomobile, a paa he ekolu poe malalo o ke kaa, me ka hoopakeleia ana nae o ko lakou mau ola, mamuli o na ulia pomaikai, eia nae, ua nui na palapu i kau aku maluna o ko lakou mau kino. Ma ka hoike a ka Makai Thomas I. Kekua, ,o M. R. Rosa ka mea nana e hookele ana i ke kaa oto mobile, a o kona mau hoa e kau Iike ana maluna o kela kaa, oia o Kenneth Uhi ame Petre Oliver; mamua o ka noho o ke kaa otomobile lakou a ekolu kahi i noho ai. Hookahi kumu o ke kahuli ana o kela kaa otomobile, elike me ka hoakaka a ke kanaka o ke aupuni, o ia no ka hoohuli pokole ana o Rosa a kona kaa, a i ka wa o ke kahuli ana, ua —- na kanaka ekolu malalo o ke kaa, eia nae, na hooikaika he elua o lakou ahiki i ka hemo ana a koe no o Rosa ke kiakaa, malalo o ke kaa. No ka hoopakele ana ae nae iaia ua holo kona mau hoa e kii i ke kahi mau kokua, eia nae ua hoea e aku o A. A. Young, kekahi mea e noho kokoke ana ma kela wahi, a nana i haawi aku i na kokua ana ia Rosa, ma ka lawe ana ae iaia mai kahi mai o ke kaa poino. Ua hoihoiia kela poe ekolu nolo ko o ka Halema'i Moiwahine, no ka lapaauia mai o na wahi o ko lakou mau kino, i eha. Ma ka hoakaka a ka Makai Kokua, ua kahi'ohi'o o Rosa i ka waiona iaia i hoea aku ai no kahi o kela ulia. | | |
| | | Hoomanaoia ae
Ka La Kulaia o
Na Limahana Komo na Hui Uniona o na Limahana Iloko o ka Huakai Hookahakaha MALAMAIA NA HANA HAIOLELO MA IA LA Komo Pu ka Elele Jarrett Ame
ka Meia Wilson ma ka
Haiolelo Ana Oiai o ka Poakahi aku la i hala, he la ia no na limahana, ua hoomanaoia ae ia la, e ko ke. kulanakauhale nei poe, ma o ka malamaia ana o kekahi kaihuakai o na limahana mailalo mai o Aala Paka, noloko o ka pa'lii, me ka malama pu ia ana he mau haiolelo maloko o ka pa'lii, iloko o ka maluhia. Oiai nae he poe limahana wale no ka hapanui o na kanaka o ke kulanakauhale nei, o na hui uniona wale no nae ka i komo iloko o ke kaihuakai, o ia na lala o na hui uniona like ole, ame na Pilipino olohani o na mahiko. Maloko o ke kahua o ka pa'lii, i akoakoa ae ai kekahi heluna nui o ka poe makaikai, no ka hoolohe ana i na haiolelo ma kela la. Ua hoohiwahiwaia oluna o ka bale puhiohe me na hae, a maluna o na noho i hookaawaleia, ka Lunahooma- lu Pascoe, ka Elele W. P. Jarrett, ka Meia J. H. Wilson, George. H. Wright, Mrs. Estelle Baker, Poro- peka K. O. Leebrick ame kekahi poe e ae. No ka wehe ana aku i na haiolelo o ka la, i hoakaka ae ai ka Lunahoomalu Pascoe, ua lilo i hana ma ka aoao o ka lehulehu, e hoo-maikai aku ai i ke Akua, ma ka pulama ana i na limahana. O ka poe e lawelawe ole ana i kekahi mau hana, me na lima, ame ka noo-noo paha he poe ponalo lakou, aka ua hoomaikai ae oia i ke Akua, no ka mea he kakaikahi loa o keia poe iloko o ka lahui. Wahi hoi a ka Elele Lahui Jarrett, aia he mau pono pilipaa iloko o ka hana a i ka wa e hoopoinaia ai kela mau pono, « ukali mai ana ka pilikia mahope. He poe limahana wale no na mea apau, mai ka poe e lawelawe ana i na hana lima, ahiki aku i ka poe e paa ana i na, kulana oihana kiekie; a i ka manawa e nana ole ai o na limahana nunui o ko lakou ukuhana i ka pono, o na limahana e ae, o ka hoea ana mai ia, i ka mahae ana o na puulu a elua. Aole e hiki i ka hana wale no ke ku, ke ole ke dala, pela hoi ka hiki ole i ke dala ke ku, ke ole ka hana, wahi hou ana. Aia he mau pono pilipaa ma ka aoao o ka hana, pela hoi ma ka aoao o ke dala, e pono i keia mau mea a elua ke hele like i ka wa hookahi, me ke ku-e ole o kekahi i kekahi. O ka Meia Wilson; kekahi mea haiolelo ma kela la me kona haawi ana mai i kona mahalo, no ke koho ana o na limahana iaia i meia. Wahi ana, he mau la helu wale no koe, alaila hoea mai i ka wa o ke kalaiaina, o kona iini nui, o ia no ka nana ana o na limahana, i na kanaka hoopono ame na kanaka i makee i ka pono o na limahana, no ka mea wahi ana, ma o kela poe kanaka, wale no, e nanaia aku ai na pono o na limahana, aole o ka poe hoonuinui wale iho no. me aa olelo oiaio ole. O ka Lunakiai Baasett kekahi mea haiolelo, me kona ku-e ana ia Kiaaina Farrington, a mahalo i ka Loio Kuhina Matthewman, no ka hoike ana ae, i na meahuna, o ka halawai kukakuka o ka malamaia ana e ke kiaaina ame na poo o na keena oihana. O kekani poe haiolelo e ae, oia o Jonah Kumalae, Pablo Manlapit ame Mrs. Estelle Baker. ST. THOMAS, Virgin Island, Sept
1.—He makani ikaika ka i pa ma
maluna o na mopuni ma kahi kokoko
mai ianei ma ka la 28 ame 29, o Augate, elike me ka hoakaka ma
ka hoike i loaa mai, a make he 80 mau kanaka a hoehaia kekahi
poe he nui, a lehulehu pu na hale palahaia ilalo. | | |
| | | Keia ka La Mope Loa O na Noi Holo Moho Nui na Moho i Hookomo ae i ka Lakou Mau
Palapala Noi no ka Ahaolelo Kuloko
Mai na Repubalika a na Demokarata | | |
| | | Kauia Mai ka Hoopai Maluna o ke Kiakaa Ahewaia o Mumford e ke Kiure Federala no
ka Halihali i na Wahine no ka Hana Hookamakama ku-e Kanawai | | |
| | | Paaia Kekahi Makai e ka Paahao Mahuka Lilo Kana Pu Panapana me na Dala i Kela Paa-
hao a Holo e Pee Maloko o ka Mala-ko
Malalo ae Nei o Ewa | | |
| | | | |
| | | |
| | | | | | | | | Ma ka hora umi-kumamalua o keia po Poaha, e paniia ai ka puka, no ka waiho ana ae o na moho o ka
ahaolelo i ka lakou mau palapala
holo moho, nolaila, ma keia pule ae,
puka aku ai ka papainoa piha,
na moho apau e alualu ana i na
kulana like ole, ma na aoao kalai-
aina a elua, mai ka ahaolelo ku
loko, a i ki ahaololo lahui ma Wa-
kinekona.
Ahiki mai nae i keia manawa, ua
maopopo loa, hookahi no moho a ka
aoao Demokarata no ke kulana elele
ahui i Wakinekona, oia ka Elele
W. R Jarrett, me ka kolo ku-e ole
o L. L. McCandless iaia ma keia
kau koho wae moho iho; aka ma
ka aoao Repubalika, he ekolu mau
moho maopopo loa, oia o Philip L,
Rice o Kauai, D. L. Conkling o
Honolulu nei ame Norman K. Lyman
o Hilo. He manawa pokole wale ae nei
no i hala, oiai ka aoao Repubalika
o noonoo, ana i kekahi moho ikaika,
no ke kulana elele lahui, i oili ae
ai o Philip L. Rice o Kauai iwaho,
a hoike ae la i kona manao, e holo
ana oia he moho elele lahui, a wahi
ana, aole he kumu nui e ae o kona
holo ana no keia kulana, mamuli no
ia o na koikoi a kona mau hoaloha
lehulehu me ko lakou manaoio, oia ka moho e loaa ai ka lanakila i ka aoao Repubalika, ae ke kulana elele lahui. O ko Mr. Conkling holo moho hoi no keia Kulana hookahi aole oia e kala kahiko, i hoike ai i kona manao, mahope iho no o ke koho baloka, o na luna oihana o ke Kulanakau-hale a Kalana o Honolulu nei, a oiai nae, ua hala aku oia no na aina mamao, me na moho heihei au, ma ke kalekalapa oia i hoike mai ai i koha manao paa e alualu no keia kulana, me ke kauoha ana mai i ko Hope Puuku Dan Woodward o ke Kulanakauhale, e hoomakaukau i kana palapala noi holo moho, no kona kakauinoa aku, i kona wa e hoea mai ai, ma ka Poalua iho nei. No Norman K. Lyman hoi, ua makaukau kona palapala noi holo molio, eia nae na hoohakalia oia i ka hookomo ana ae me ke kakauolelo o ke Teritore, aka ma ka manao o kona mau hoaloha lehulehu, a pela pu hoi me na alakai kalaiaina, oia pu kekahi, e alualu mai ana i ke kulana elele lahui. Na Moho i Maopopo Ahiki mai i ka Poalua aku la, o keia malalo iho nei ka poe i waiho ae i ka lakou mau palapala noi holo moho, a ke paa mai nei no kekahi poe i ka lakou mau palapala, a ka manawa hope loa, i kaupalenaia o ke kanawai, no ka hookomo ana ae. No ka mokupuni o Hawaii, o keia iho na moho i maopopo no ka hale o na lunamakaainana, a i waiho mai hoi i ko Iakou mau palapala noi holo moho, me ke kakauolelo o ke teritore. Hawaii Hikina— R. W. Filler, Thomas. Pedro, Jr, Otto W. Rosa, Capt. Evan da Silva, George H. Vicars, Manuel Ignacio ame William K. Kamau, he poe Repubalika wale no. J. 8. Terry ame Jos. N. Koomoa, Demokarata. Hawaii Komohana — Wilmont Vrendenburg, Francis K. Aona, Henry L. Kawewehi, Ah Loy Ahuna, John R. Smith ame John N . Perez. ma ka aoao Repubalika. No ke Senate -Ernest A, K. Akina, Robert Hind, James W. Russell ame George E. Kawaha, ma ka aoao Repubalika ame J. Frank Woods, Demokarata. Maui, Molokai ame Lanai - John Ferreira, Manuel G. Paschoal, John W. Kaiua, George W. Maioho, Tho-mas Holstein, John M. Medeiros, Levi L. Joseph David K. Kahookele Jr., Manuel R. Pereira ame M. S. Deponte, no ka hale o na lunama-makaainana, he poe Repubalika wale no Senate— Antone F. Tavares ma ka aoao Repubalika. Apana Eha— Oahu—Eben P. Low Herman V. von Holt, Francis H Brown ame O. P. Soares ma ka aoao Repubalika no ka nale o na lu namakaainana John J. Pavao, De | mokarata. Senate— Charles N. Ar- nold, Chas, F. Chillingworth, John A. Hoopale, Albert M. Cristy, he poe Repubalika wale no apau. Apana Elima, Oahu— William J. Coelho, Harry J . Auld, Nolle R. Smith, ma ka aoao Repubalika no ka hale o na lunamakaainana; Jo-seph Kahahawai, Lot C. Kealoha amo Frank C. Bertelman, ma ka aoao Demokarata. Kauai ame Niihau — Clem Gomes, Isaac S. Kaiu, Joan Viveiros, Jr., William K, Hussey, Henry H. Kahaule Kamanuwai, Mrs. Rosalie Ke-liinoi, Antonio Q. Marcallino Solomon W. Meheula, Chris J. Holt ame Manoa Kanoa he poe Repubalika, no ka hale o na lunamakaaina-na; Louis K. Agard, S. E. Lucas, he mau Demokarata. No ke senate —Henry K. Aki, Manuel S. Kenri-gues, John H. Coney ame John A. Kealoha, he mau Repubalika; William V. Hardy, Demokarata. O na senatoa i pau ole ko lakou kau, oia o S. L. Desha, Sr., ame William C. Vannatta, no Hawaii, na like me elua noho i hakahaka o kela mokupuni, e hoopihaia mai ai ma keia kau. No Maui hoi, o Senatoa Harold Rice, ka i pau ole kona manawa, a he elua mau hakahaka e hoopihaia i keia kau. No Oahu nei, o na senatoa i pau ole ko Iakou manawa, oia o James K. Jarrett, Robert W. Shingle ame William H. Melherny ua like pu me ekolu mau wahi i hakahaka, e hoopihaia ai ma keia kau koho baloka. Kauai, e Senatoa Charles A. Rice ka i pau ole kona manawa, nolaila he hookahi wahi hakahaka o ka noho senatoa mai kela mokupuni mai, e hoopihaia ma keia kau. Ma ke ano nui ke olelo ae, mai-waena mai o na hoa he umi-kumama-lima o ka aha senate e noho mai ana ma keia kau ae o ka ahaolelo kuloko, he ehiku mau hoa kahiko, a he ewalu mau hoa hou, e kohoia aku ...» n*j '•' *• hoailona apau ke nana aku iloko o keia mau Ia, o kela ana kekahi o na kau koho maloka, hahana loa, me ka hapaiia mai o kekahi mau ninau kalaiaina ano nui, e na noao kaaliaina a elua, no ka pono o na moho a kela mau aoao. NUI KA POE KOLOHE
I HOPUHOPUIA Ma ka po o ka Poaono aku nei
I hala, i paa ae ai i ka hopuia he
74 poe i manaoia, o kela kekahi ha-
pa o ka puulu o ka poe kolohe, mai
na koa a na makaainana, mamuli
o ka makaala o ka oihana makai
ame ka oihana koa.
Maiwaena mai o kela poe i paa
ae i ka hopuia he 54 o lakou he poe
koa, a he 24 hoi he poe makaainana.
Na na makai koa i hopuhopu i ka
hapanui o na koa a he elima o ka
poe i hopuia, no ko lakou ku-e i
ke kanawai hookapu waiona.
Ma ka po Sabati mai hoi, be 17
ka nui o ka poe i hopuhopuia, he 10
o kela poe be mau koa, a he elua
i hopuia no ke ku-e i ke kanawai
hookapu waiona.
UA nui no na koa ame na maka-
ainana loaa, aku i na makai, ma na
wahi lita ole o ke kulanakauhale
hei ma ka po o kela Sabati eia nae
aole he mau hoailona o ka haunaele
i ikeia, no kela kumu, i hapa mai
ai ka poe i hopuhopuia.
O ka poe i hopuia no ke kaai
waiona ma ka po o ka Poaono, eia
o O. N. Carter ame Mrs. Bessie Car-
ter, ma ke alanui ololi Long; T.
Kim ma ke alanui Pupule ame Moi;
o William Kerr ma ke alanui Hokele,
me ka wawahiia ana o na omole,
okolehao, eia nae na loaa aku ne
kekahi omole me ka okolehao no
oloko, i pau ole i ka hanini.
Ma ke alanui Pauahi hoi, i paa
ai e Ed Smith i ka hopuia e na
makaikiu no ke kuai waiona, a me
ka po mai e ke Sabati, i paa ae
ai o Mrs. M. Watson, no ke kuai
waiona, pela me J. K. Kauai no ia
hewa hookahi no, ma ka alanui Ho-
kele me Kekaulike. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | O Kapeliela Kaeha, ka paahao pe
pehikanaka i hoopaahaoia ai a pan
ke ola maloko o ka halepaahao ma
Kalihi-kai, a i holo mahuka aku ai
nai ka halepaahao aku ma ka ma-
hina o Mei i hala, oiai oia e hana
ana maloko o ka halepaahao no ka
uku ana i kona hoopa'i, ke ola mai
nei no oia a ke hele mai nei i ka loa
ame ka laula o ka Mokupuni o Oahu
nei, a ma ka oleloia, he pu kana
e lawe pu mai nei me ia no ka hoo-
pakele ana iaia iho ina no kona
kii a huliia aku e hopu.
Ma ka hoakaka maloko o ka mo-
olelo, ua ikeia oia ma ka po o ka
Poalua o ka pula i hala aku la ma
kekahi wahi kokoke i ka Mahiko
e Ewa, elike me ka lono o ka loaa
ana ae i ka oihana makai ma ka
po o ka Poakolu mai; ma ka oleloia
ua paaia eia ka Makai Kauai Oliver
Barboza, he makai i hoolimalimaia
e ka mahiko no ka malama ana i
ka maluhia ina no ka ulu mai o ke-
kahi haunaele mawaena o na lima-
hana Pilipino, a i ole hoao paha ia
poe limahana e hoopoino i kekahi
waiwai o ka mahiko, e laa na ma-
Ia-ko, a laweia ka pu mai ia Bar-
boza aku a pela me kekahi mau
dala.
Mai kela manawa mai o Kaeha i
holo mahuka aka ai mailoko aku
o ka halepaahao a i hoikeia mai ai
!a mahuka ana i ka oihana makai,
mai ia manawa mai no ka huli ana
o na makai no Kapeliela Kaeha a
pela me Willie Cockett, ka lua o na T»**&:*i»*m!^^ . iuoa hope he kanaka oia, i kaulana i na
hana iao ma ke alanui ololi "Tin
Can Alley."
No kekahi manawa ka i hala aku
ka hana ana o Kapeliela Kahea i ke-
kahi mau hana hooweliweli i na ka-
naka ma na apana kuaaina o Oahu
nei, a no na mahina nae elua i
hala aku aohe mea i lohe hou ia
nona o keia iho la ka mua o kona
ikeia ana.
Ma ka hoakaka maloko o ka mo
olelo no kela paaia ana, o Barboza,
ka makai kauwai, iaia ka e kaahele
ana e aana ma na wahi kokoke i
kekahi mala-ko, na hoopuiwaia mai
oia a ku iho la, no ka hooleleia ana
mai o ka malamalama o kekahi ku-
kui paalima (Flashlight) mamua po-
no mai o kona mau maka, a kauoha
koke ia mai no oia e kekahi kanaka
mo ka leo kalakala e ku iho. No ka
manao o ka Makai Barboza he hana
paani wale mai no ia iaia, huki
ae la no ka hoi oia i kana ipukukui
paalima a hoolele aku la i ka ma-
lamalama i kahi o ka leo o ka pa-e
ana mai.
"Kau koke ae oe i kou mau Uma
iluna a i ole pela e kiia aku ana ko
poo e a'u," a ia manawa hookahi
oili mai la ke kanaka nona ka leo
kalakala mailoko mai o ka mala-ko.
Ma ka Barboza inau mea o ka hoike
uaa ae, ua hoomaopopo oia i ka mea
nona ka leo, a oiai aae he pouli
kela manawa ona i paaia ai, ua
manaoio no nae oia ua hiki no iaia
ke hooia ae i ka inoa o ia kanaka
o Kapeliela Kaeha no ia, ka paa-
hao mahuka e nokeia ana i ka huli,
no ka mea ua ike maopopo oia ia
Kaeha a ua kamaaina pu no hoi i
kona leo.
Aohe hana e ae a Barboza e hana
aku ai, o ka hooko wale aka no i
ke kauoha a ke kanaka e kau. kona
mau lima iluna, o ka hoomaka mai
la no ia o ua kanaka powa la e
huli i kona kino, elike me ka hana
i maa mau i ka poe powa, a ma ia
huli ana mai ana i lilo aku ai ka
pu panapana ame kekahi mau dala
mai ka Makai Barboza aku, a ma-
hope o ka lilo ana aku o ia mau
mea iaia la o ka huli aku la no ka
ia a holo aka la iloko o ka mala-ko,
o ka manawa ia e holo mai ana o
kekahi kaa otomobile ma kekahi ki-
kee alanui.
Mamua o ka huli ana aku o na
kanaka pewa la e holo noloko o ka
mala-ko olelo mua mai Ia ka Ma-
kai Barboza, "ina oe e hoike, aku
ana i kekahi kanaka okoa i ka mea
e pili ana i keia paa ana o'u ia oe
pepehiia ana oe e a'u a make:"
I nalowale ana aku o na kanaka
la iloko o ka mala-ko hoomaka aku
la o Barboza e huli i kokua nona
a mahope o io lana huli ana no
kekahi manawa aole wahi hiohiona
e hoike mai ana ia laua no kahi
o ke kanaka e loaa aku ai ia laua
Ma ka manao e kekahi poe aohe | a Kaeha pu me ia he hoomaka 'u-
ka'u wale mai no, a i ka huliia ana
o ke kino o Barboza akahi no a
oaa kana pu.
O kela Kaeha, he paahao holo
mahuka mailoko aku o ka halepaahao
loko o ka mahina o Mei, ua hoopa 'i-
a oia a pao ke ola no ke ki ana me
ka pu a make kekahi Kepani, ka
mea nona ka hale a Kaeha i hoao
ai e komo aihue. Ua hoopiiia ae
oia ma ke degere ekahi o ka pepehi-
kanaka, aka nae, ma ka oluolu o ka
aha kaapuni ua hooemiia mai kona
hoop'i a ka hoopaahaoia a pau
ke ola, e ke Kiaaina McCarthy, i
kona manawa e noho kiaaina ana,
a ma ka makahiki 1917 kona hoo-
maka ana e uku i kona hoopa'i paa-
hao maloko o Kawa. Ma ka la
9 o Mei oia i hoIo mahuka aku ai
mai ka halepaahao aku. Ua lako
aku la oia i ka pu i keia manawa,
o ka poe e hoao aku ana e hopu
aia he kanaka make ia ke makaala
ole. AOHE HE HAUNA-
ELE I IKEIA AE O ka haunaele i houpuupuia ae ai
e ala mai ana mawaena o na koa o
na papu ame na puulu hoohaunaele
Kalihi ame Kapalama ma ka po
o ka Poaono aku la i hala, aohe
mea o ia ano i ikeia. Ma na wahi
apau i manaoia malaila e hanaia ai
kekahi hakaka nui ua hoonoho wale
a no ia niau wahi e ka Makai Nui
Trask me na makai.
He lehulehu no na wahi i ikeia ka
puuluulu o Kekahi heluna o na ka-
naka ma na wahi like ole o na
apana o Kalihi ame Kapalama mi
ke ahiahi ana iho o kela Poaono,
a na ikeia aku no ka maaloalo, mai
o na koi ma kekahi mau wahi o
ke kulanakauhale, aka nae, ma na
wahi apau e ikeia aku aria ka akoa-
koa nui o na kanaka ua hoopuehu
koke ia aku lakou e na makai, a ma
na wahi i ikeia aku ka uluaoa loa o na kanaka ua hoopaaia ae ia ano poe i ka halewai. . Mamuli o ka loaa ana he 15 mau kanaka i hou a i loaa ae hoi ia mau kanaka, o ka ohiia ana mamuli o kekahi haawina dala o $200 i noiia ae ai e ka Makai Nui Trask i ka Meia, i lawa ai na makai e kiai ai i ka maluhia maloko o na apana hopuupuia mai ai e ala ana he haunaele nui mawaena o na koa ame na kanaka o Kalihi ame Kapalama, a pela me kekahi mau apana e ae oloko o ke kulanakauhale nei. Ma ke ahiahi o ka Poaono na loaa ae la he hoike i ka oihana makai no ka ikeia ana o kekahi mau kanaka ma kekahi wahi o ka apana o Kalihi, a oiai nae kekahi mau ma-kai e kiai ana ma ia apana ua hoo-kaawaleia aku ia poe a pela me kekahi poe i hoakoakoa ae ia lakou ma kekahi mau wahi e aku. Ma ka hora 10 o ia po aohe hiohiona o ka haunaele i ikeia maloko ia mau apana. Ua pau na apana i ka hele ia e nana e ka Makai Nui Trask mai Waikiki ahiki i Kalihi, ua maluhia ka apana o Kalihi mai o a o , o ka apana nae o Kapalama ka ke ano olapalapala. Ma ka hoike a na makai, ma na wahi apau i ikeia aku ai ka akoakoa o kekahi puulu a kipakuia aku lakou e na makai e hookaawale aole i hoao mai na kanaka e ku-e i ka hana a na makai, he kakaikahi wale no nae i ikeia ai ka nui o ka hana a na makai ma ka hookaawale ana aku, o ka poe nae i ku-e mai o la kou no ka i paa ae i ka halewai He 42 ka nui o ka poe i hopuia ma ke aumoe iho o ia po aole nae he poe hoohaunaele he mau hihia hui kau e ae wale no he lehulehu wale elike me ia e ikeia ai ma na po Poaono apau, o ia ka ona, ka haka ka ame na hihia e ae o ia ano. Ma ka hoakaka a Lunakiai Hol linger ma ka mea e pili ana i ke noi a Trask i ka Meia i $200, "he kuleana ko ka meia o haawi ae a ia mau dala, aka nae, ke ike ole aei an i ke kupono o ia noi, no ka mea he haawina dala kaa mau no hoi o $500 ka i hookaawaleia no ka Makai Nui no ka hoolilo ana aku no na pilikia ano nui e ala ma ana elike me keia ano." | | | | | | | | | | | | | | | | Ma ka hora, 11 a. m., o ke kaka- hiaka o ka Poalua nei i kaiua mai i ka hoopa'i paahao e ka Lunakanawai Federala William T. Raw-lins maluna o Preston Mumford, ke kalaiwa kaa otomobile Paele, mahope o, ka ike ana o ke kuire o ka aba federala i ka pili o ka hewa aia ma na oleloike a na hoike e ku-e ana iaia no ka hewa ona i hoopiia ae ai oia kona lawe ana kekahi mau wahine e maauauwa ma ke ano hookamakama, mahope o ka noonoo ana o ka papa kiure kana olelo hooholo no 14 minuke wale no a hoihoi mai la imua o ka aha, ma ka Poalima o ka pule aku a i hala, a ma ia manawa no i hoike mai ai ka aha ma keia Poalua iho la e kauia mai ai ka hoopa'i maluna o Mumford. O ka hoopa'i kiekie loa a ke kanawai Mann i hoakaka ai no kela ano hihia ho elima makahiki hoopaahao ame $3000 hoopa'i. l ka manawa i komo aku ai keia hihia i ka papa kiure a hoi aku la na hoa iloko o ka rumi no ka noonoo ana i ka lakou olelo hooholo, no eha manawa ka lakou baloka ana, a iloko o ia mau manawa eha he 11 mau hoa ma ka aoao hoahewa a lookahi ma ka aoao hookuu i ka mea i hoopiiia. Ma ka manawa e hooloheia ana keia hihia mamua o ka aha fede- | rala i huaiia ae ai ka hana a nei kalaiwa kaa, o ia hoi kona halihali ana maluna o kona kaa i kekahi mau wahine opio he ehiku ka nui, nia kekahi mau wahi no ka maau-auwa ana aku ia lakou no kekahi hana imiloaa ma ke ano lapuwale, o ia hoi ka haawi ana aku ia lakou e hookamakama, a ma na wahi e hanaia ai ia hana ua huai pu ia as ke kaheawai o ka waiona me he wai la. Mahope iho o ka hoihoi ana mai o ka lunahoomalu o ka papa kiure i ka olelo hooholo a ke kiure, ua noi koke ao la ka Loio Cristy, ke kokua ma ka aoao o Mumford, no ka hookolokolo hou ia o keia hihia, a ua hoike pu ae oia ia manawa malia o hoohalahala loa ia aku ka olelo hooholo a ke kiure imua o kekahi aha hookolokolo o na hoopii hoohalahala ma Kapalakiko, ina no ka ae ole ia e hookolokolo hou ia keia hihia. O na inoa o na hoa o ka papa Kiure na lakou ka olelo hoohewa ia Mumford o ia keia malalo nei: Frank F. Branco, Mads M. Mad-sen, Sam T. Hill, George R.Hump-hrey, William K. MacPherson, M A. Kane, M. J. Scanlon, Albert E. Lloyd, Robert McCorriston, Thomas E. Wall, Rudolph Bukeley, ka Lunahoomalu, ame Henry J. Bertlemann Jr. | | | | | | | | |
| | MAKEMAKE NA DE-
MOKARATA E HOOLO- LI ELUA MAKAHIKI waena o kekahi o na pauku o ke kahuahana kalaiaina a ka aeao De mokarata no keia kau hoouka ka-aiaina e nee mai nei, e hoakaka ana ia; no ka hoomi ana mai i na maka-hiki o na luna, oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, e paa ai i ko lakou wau kulana pa-kahi, o ia hoi mai ka eha makahiki mai a i ka elua makahiki. Hookahi kumu i ala mai ai ka manao iloko o na Demokarata e hoemi mai i ka manawa e paa ai na una oihana kohoia, i ko lakou mau kulana, mamuli no ia o na pilikia ikeia i keia manawa, a e hooikaika ana na moho a kela aoao kalai-aina, ke loaa ka lanakila, ma ke koho baloka o Novemaba ae nei, e oaa he mau hooponopono ahaolelo, e hoololi al i ke kanawai e ku nei r keia manawa, no na makahiki paa oihana o na luna oihana kohoia ma ka baloka. O kekahi pauku maloko o kela kahuahana, e apono ana ia i ka hana hoopulapula; me ka hookomo ana nae i na aina mahi o ka papa ekahi, iloko o ka hana hoopulapula. No ka hoonee ana aku i ua hana hakoko, kalaiaina ma keia kau, e akoakoa ae ana na moho apau maloko o ka Hale Hui Phoenix, ma ka hora eha, o ka auwina la o keia Poalima, o ka manao nui o kela halawai o na moho, no ke koho ana no ia i kekahi lunanui, no ka hoo-nee ana aku i ka hakoko kalaiaina imua. AU HE KIAAINA ME KU-
NA MAU HOA A PAE IUKA No ka hoopakele ana i ko lakou man ola mai ka poino mai, i konoia aka ai ke Kiaaina Farrington ame kona mau hoa, o ka hele ana e-lawai'a, e haalele aku i ko Iakou moku, a au aku la nouka o. ka aina, mawaena o Makua ame Keawaula, me ko lakou palekana apau, ma ka hora ehiku, o ke kakahiaka o ka Poakahi iho nei. Ua haalele iho o Kiaaina Farrington ame kona mau hoa, oia o Charles H. Merriam Harry Luhan," Ralph R. Day, A. L. Burkland, ame John F. Stone, ma kekahi huakai lawai'a maluna o ko lakou moku lawai'a. ma ka Poaono aku nei i hala, no Waianae. Ma ka hora ehiku o ke kakahiaka o ka Poakahi nei, ua nanea na mea apau oluna o ka moku i ka lawai'a, me ka poina ana i ka hoopololei ana i ka holo o ko lakou moku; eia wale no ko lakou hoomaopopo ana | | |
| | | MAKAUKAU NA KO-
HO NO KA HALEKU-
LA O KAPAHULU O ka mea koho haahaa loa ma-luna o na kii i hoomakaukauia no ka halekula 10 rumi kula e kukulu-a aku ana roa ke alanui Kapahulu o H. Y. Chuck, o kana koho he $31,200, elike me ia o ka hoikeia ana ae ma ke keena o ke kakauolelo kulanakauhale ma ka Poaono o ka pule aka la i hala. O kekahi poe koho e ae, no ia halekula, elike me ka lakou mau huiua koho o Henry Freitas, he $31.700; Axtell Fence & Construction Co., Ltd., he $36,700; H. K De Fries & Son, he $40,850. O keia mau koho apau ua waihoia ae ma mua o ka papa o na lunakiai ma ka halawai o ka auwina la Poalua nei. no ka noonoo ana a no ka apono ana hoi i ke koho haahaa loa. O na koho no ka hoolako ana ae ame ka hookomo ana ia ekolu mau ipuhao mahu no ka hale pauma wai ma ke alanui Beritania, ma .Mana-mana a no elua mau ipuhao mahu no ka paumawai o Kaimuki ua weheia ma ke awakea o ka Poalua nei maloko o ke keena o ke kakauolelo kulanakauhale ame kalana, elike me ka papa kuhikuhi hana i hoomakaukauia. LOAA HE BEBE MAKE I KIOLAIA Ma kahi he elua kapuai ka hohonu o ke kai, i loaa aku ai he bebe hanau hou ua make, mawaho ae nei o Kalia, e kokoke ana i ka hale inu ti Ikesu, ia George Manena, o ka Hawaii Meat Co.; ma ke awakea o ka Poakahi iho nei, a nana i hoike ae i ka mea i loaa iaia, i ka Makaikiu Kellett. Mahope iho o ka nana ana i kela bebe make, i hoakaka ae ai ka Makaikiu Kellett, ma kona manao, he elua la ka waiho ana o kela bebe iloko o ke. kai mamua o ka loaa ana aku. Ma ka Poalua iho nei, i komo hou ai na kula aupuni apau o ke teritore nei, me ka loaa ole nae o na rumi no kekahi poe keiki, no ka hele a piha loa na halekula. | | |
| | | |
| | i ka poino a i ka wa i ike aku ai, ua kokoke loa ko lakou moku, no na lae kahakai; aole nae he manawa no ka hookaawale ana aku i ka moku, i kahi o ka palekana, a oiai ua kokoke loa ka aina, hookahi hana maalahi e ia no ka lele ana aku iloko o ke kai, a au aku la na mea apau nouka. Ua hele ko lakou inau lole a pulu i ke kai, eia nae, na pomaikai loa lakou, na palekana mai ma poino mai. | |
| | | |
| | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
