Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 35, 28 August 1924 — HOAHEWAIA KA OIHANA E KA LOIO KUHINA [ARTICLE]
HOAHEWAIA KA OIHANA E KA LOIO KUHINA
He Pilipino nona ka inoa o Delacruz Gregorio ka i hopuia ma ka mahina o lune aku nei i hala mamuli o kona hoohuoiia ana oia kekaii i komo pu ma ke puhi ana i ka mala-ko i ke ahi a no hookalii mahina kona hoopaaia ana aku i ka halepaahao me ke kau ole ia o kekahi kumuhoopii maopopo nona, a me he mea la, ua poina loa ia paha oia ahiki i ka hoikeia ana ae o keia mea i ka Loio Kuhina Matthewman e Pablo 3fanlapit, ke alakai o na Piiipino olohanL I ka loaa ana ae o keia hoike i ka Loio Kuhina Matthewman, na kauoha kokeia ae la ka Makai .Nui Trask « hookuu kokeia mai ia Pilipino mai ka halepaahao mai, a ua hookuuia mai ma ka Poaha o ka pule aku la i hala, ina aole i hoikeia ae i ka Loio Kuhina, o ka paa mau
la no paha ia PilipinO- me ka.\hookomo ole ia ae he hoopii nona a hala l}e mahina hou. Ma ka hoakaka a ka Loio Kuhina o ka hoike ana ae o ka manawa a ke kanawai i kaupalena ai maloko c kanaha-kumamawalu hora wale no e paaia ai kekahi lawehala me ka hookomo ole ia ae o kekahi kumuhoopii nona, ke hala mawaho aku o ia manawa he hana ku-e kanawai. "O keia kekahi o na hana ku-® kanawai a ke kumukanawai i haawi mai ai i ka pono kuokoa i k® kanaka a'u i ike maolko o kekahi niau mahina, ,, wahi aka Loio Kuliina o ka hoike ana ae. "He mea ano nui ka hookamaaina ata o na makai ia lakou iho me ka 'Bila o na pono o Hawaii, '. he hoopii ma ke ano oiaio e noi ana no ke kokuaia mai ma ke dala e ke aupuni makua» . . "Ma ka manawa i lawe .ae ai. o Ilnwaii ma ke ano i panalaau no
Amerika ua kau mai ke koikoi maluna ō Hawaii, e holohe i. ka manao 0 ke kumukanawai, ke kanawai ki€kie i .loaa ia kakou. , O keia liana i ikeia. ma ka hale o ka oihana hoomalu he hana ia e hoike mai ana i ko kakou lawa ole loa i ka lioonaauaoia ma. keia mau loina 1 honkakaia maloko ?o ka 'Bila o na pomaikai o Hawaii', he mea pono hoi. e ike maopopo ia e kela rime keia makaainana, o ka oi aku e ka oihana makai, ka mea nana e hooko aku -ana ko kakou mau kanawai. "Ma ka Hoololi Elima o ke Kumukanawai ua hoopaaia malaila aole kanaka e hooneleia i kona pono kuokoa me kekahi hana ole ma ke kanawai. 0 ka hana kupono i manaoia e hopuia kekahi kanaka me kekahi palap&la, hopu, koe ma k«kahi mau ano e ae, a e hoikeia aku ia mea i hopuia i kona kumu o ka hopuia ana a .e hoomakaukauia kona manawa e hookolokoloia ai. "He hana kanawai ole na ka oihana makai ke kali ana a hala ka manawa i hoakakaia- e ke kanawai alaila hookomo ae i ka hoopii i ka mea . i hopuia, me ka hoopaa i ka lawehala maloko o ka halepaahao a hala ka mahina, oiai nae, maloko o kanaha hpra wale no ka manawa a ke kanawai i hoakaka ai no ka a* i ka hoopii e ku-6 ana iaia. 4 ' He hana maa mau na na makai ka hookomo ana ae i ka hoopii a i ole hookuu aku paha ika lawehala inahope koke iho o ka loaa ana o Jta loio o ka m«a i hopuia. "H« hana maikai ole keia," wahi a ka loio kuhina, "no ke kanaka ilihuhe. i nele i ke dala e .uku ai no ka loio. E kali waK ana no oia, elike me keia Pilipino, ahiki i ka ike ana o ka oihana makai i ka manawa. kupono e hookomo ae ai i ka hoopii nona. "He hana pono ole na ka oihana makai ka hoohakalia i ka hookomo ana ae i ka hoopii, e hookomo koke'ia ae.a e hookolokolo koke ia, a i ole pe|a hx>okuu aku i ka lawehala. ' 'Ua maopopo ia'u. ua poinaia keia kanaka; aole i maopopo i ka makai nui a i ole i ke Kapena o na Makaikiu; aia keia kanaka maloko o ka halepaahao kahi.i hoopaaia ai; ina i hookomoia ka lioopii no n«i kanaka mahope koke iho o kona hopuia ana, e hookoiokoloia ana- oia> aole hoi. t .poiuaia elike 1 ow k«i»." ' .