Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 35, 28 August 1924 — KA PAINA LUAU NUI KA KALAPANA NO KA HANOHANO O KA ELELE LAHUI HAALILIO. [ARTICLE]

KA PAINA LUAU NUI KA KALAPANA NO KA HANOHANO O KA ELELE LAHUI HAALILIO.

Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe:— E oluolu oe e ae'mai i keleahi kowa kaawale o kau nupepa ohohia nui ia mai Hawaii a Kauai, no keia mea hou nona ke poo e kau ae la maluna "Ka paina luau nui ma Kalapana". Mamuli o ka lokomaikai e Mr. J. L. Ahia, kekah-i o na komite kuwaena o ka aoao Demokarata o Hawaii Hikina, ua hai ia mai la ko ka Elele Jarrett la e hele aku ai e ike i kolaila mau makaainana, no ka hoike ana aku ia lakou i kana mau mea i hana ai ma Wakinekona no ka"Bila o na Pono o Hawaii'*. A no ko lakou manao i loaa he manawa no laleou e hoomakaukau ai i keia paina hookipa aloha nona, a i loaa pu no hoi he wa no na mea apau e akoakoa like ai malaila no ka ike ana i ka olele. Nolaila ua hai ia mai la lri lohe, o ke awakea Poaono Aug. 16, o ia ka wa e liiki aku ai ka Elele me kana wahine ame- ko laua man hoahele. Ma ka hora 9 a. m., o ke kakahiaka oia la, ua haalele iho )a ka elele ia Hilo nei 'a kamoe aku la kana huakai ao Puni paia aala kili-he-a i ke onaona. He ehiku ka nui o na kaa otomobile o*na hoaloha o ka Elele i ukali pu aku iala ma keia huakai mai Hilo aku nei, a o ke keiki o na "Puu Haelelua" o ka makani Apaapaa Frank Wood«, mai Kohala loa mal no ia me kona kaa ia kakahiaka, ahiki loa no i Kalapana ia awakea.

Nui na meaai i hoomakaukauia e na kamaaina; piha pono ka aina i na ono like ole a kakou a ka. Hawaii e hoohialaai ai a lawa hani a maemae ka papaaina a na malihini i haawi nui ai i ka ,mahalo piha. "Aohe wahi hoohalahala aka ua Naulu". Ua unuia mai na ono a paila i ko o ka puaa, ka moa, ka i 'amaka/i'amoa me ke kai niu, ka limu, opihi, wana, ka poikalo, i poi ulu, poi palau, me ke kulolo* Ohaoha a ulumahiehie n« hoi na helehelena o na. kamaaaina, mai na. kane a na wahine e hiki ole ai i ka malihini ke hoopepe iho. Mahope o ka pau ana o ka paina, ua hoolauna mai la ka Lunahoomalu o ka halawai, Mr. J. L. Ahia, i kekahi keonimana opio mai Honolulu mai, oia o Mr. Geo. .K- -A-h k» hop'e kakauolelo o ke.komite kuwaeIna Teritore oia aoao. Nui na olelo ! naauao kuliu mai keia keonimana mai, e noi maoli mai ana no i ka lehulehu, mai puni wale i na hana maalea a kekalii poe e hoao mai ana e ahele i na baloka o kakou ma ka la koho e hiki mai ann, me na maunu kipe dala. Ma l:a maunu no e'ukou e hopu ai a mai hopu i ka makau, o ko oukou makeia". E naauā« oukou elike me na i'a, i ka wa a ka lawai'a e kuu aku ai i ka makau me ka maunu, ma ka mauno no ia e hopu mai ai a | i kA akiaki apau, koe no ka makau. I Ua loaa ka naauao i ka i'a, ina Ja- j kou e awiwi ana e hopu mai i ka j maunu me ka makau, o ko lakou: make ia. A pela no oukoii e noor.oo ai, mai hopu i kt dala kipe a hoolilo pu me>k» wahi haleka, o ko kakou make ia. E koho no ou« kou elike me ke alakai ana a ko oukou lunaikehala. Nui k« ohohia 0 ke anaina i na olelo maikai a keia keonimana. Mahope ona, ua hoolaunaia mai o Frank Wood« o Kohala, ke kane a j ke Aliiwahine Kahanu Kalanianaole, j ka moho aenatoa a ka aoao Dtmo' karata, e holo ana no Hawaii Komo» hana ma keia kau. Ua Hoakaka maikai aku oia i mua o na hoa makaainana i kona kumu i ae ai e holo ma keia kau, mamuli no ia o ke koi ana a kona mau hoaloha o kona aoao kalaiaina, a pela pu hoi m$ keia makuahine o'u*(kuhi ae la kela ia Mrs. nolaila, ua haawi aku au i kuu ae ia lakou, a pela au e hai akn nei ia oukou, owa\j kekahi moho eenatoa e holo ana ma ka aoaa Demokarata ma keia kau. Aolo ao hoi au he malihiai ia oukou ua kamiaina mua no, a na oukou no 1 hoouna mua ia'u i ka Hale Ahaolelo no keia kulana s«natoa no a'u e holo liou nei. Nui ka malialo ame ke ohohia o ke anaina nona.

Mahope ona ua hoolaun* mai la ka LoJß*hoom»]a i k« makaahiae, Mr». Nawahi. O kana mau olelo hoolauna mua penei no ia: Aole hiki ia'u ke olelo aku ia oukou: E mau hoa makaainana; elike me ke mea mau ona halawai o keia ano, no ka mea, ia'u e nana aku nei ia oukou e ke aaaina, aole oukou he poe okoa aka, o kuu poe kaikamabine no oukou, m« na keiki ame na moopuna a maua me kou kaaq, • o kona a*na hanāu keia o Kalauonaona. Ua hoakaka mai oia i ke kulana o ka aoao Demokarata a kupono loa no kakoa ka poe ilihune e ku ai. Eia kahi olelo i hu ai ka aka o ke anaina aka, he wahi oilelo pololei no nae. 0 koiala olelo mai la ao ia; He lahui akha alii k&lMu na Hawaii, he mea nui loa ia ia kakou. Nolaila, o ka'ii hoi e hai tku nei ia oukou, eit me ka aoao ptmo*

k*rata i keia la me he la ke ola nei ao ke »lii Kuhio Kalanianaole: E aana mai ka kakou, o ke kulana Elelē a oukou ka lahui i papahi aku ai ia hanohano maluna ona no 20 makahiki, eia ia Haalilio i keia la; tto k« *lii wahiiN hoi a- ka Elel« AliJ Kalaaianaole, ka hoapili hoahele o ka «iaa malihiai hea aukai o aa ale kualoloa o ka moana, eia ia Frank Wooda ka moho senatoa a ka aoao Demokarata, «ia iai» kahi i milikaa ia ai o ke aloha a laua; ilaila la hu afl ka aka o ke anaina a nui ke ohohia o ka lehulehu, a he nui aku no na mea i kamailio pōkoleia mai. Mahope o kana ua ku mai ka Elele Jarrett iloko o ke- ohohia nui o ka lehulehu a hoikeike mai la i na mea apau i hanaia eia ma ka Ahaolelo lahui o Amerika ahiki i kn holopono ana o keia bila kaulana, ''Ka bila 0 na pono Hawaii". Ae no hoi: 1 hookahi no kau o keia Elele lahui ik Hawaii i hoouna aku nei, ua ike koke i» no kana pono ame ka pomaikai, "Ua hoi pMolo mai la no ke kanaka o kahi alii, wahi a ka olelo. Xolaila, aole no ho kanalua ana no ke kulana o ka Elele Haalilio ma keia Kau, a pela pu me ka moho senatoa« aia aoae, he mau kulana maikai k» lana e loheloheia nei, a pela no na moho mnikai e ae a na Pepuhalika. XA KEKAHI TTOALOKA, Hilo, Aug. 21, 1924.