| | | | | | | | | Aka, ma kahi a'u i kau aku ai, a halawai au me kekahi poe, aole paha i hiki aku i ke kanaha, a ma Kawaihae pau no na wahi kanaka ki. "Hele au mai Kawaihae aku ahi- ki i Kona a kau wahi o Kaua, aole u i halawai pu me na kanaka he lehulehu; o kahi akua loa aku ia he a-a wale no. "Kaapuni hou aku au mai Kau aku a Puna, Hilo, ame Hamakua, aole paha i akolu lau kanaka i halawai me a'u; a i ko'u hiki ana mai ma Kohala, o ia wale no ka aina kanaka a'u i ike aku nei. Ue Le-i Kohala aia ka nuku na ka- naka." No keia lohe ana o Kamalala- walu i ka olelo a kana keiki a Kauhiakama, nolaila; hoolale koke ae la ua o Kamalalawalu ia Maka, kuikalani e hoomakaukau no ke kaua. Ua oleloia nae ma keia moolelo, na kekahi mau kanaka i holo mai, mai Hawaii mai, i paipai ia Ka- malalawalu e kii e kaua ia Hawaii; a penei ka moolelo o ia hana ana a keia mau kanaka: No ka manao nui o Lonoikama- kahiki e kaua me Kamalalawalu; nolaila hoouna aku la o Lonoikama- kahiki ia Kauhipaewa ame Kiha- paewa e kuka pu me Kamalala- walu, no ke kaua. Ahiki mai la ua mau kanaka nei i o Kamalalawalu la, me ka ike ole o Kamalalawalu he mau kanaka keia mai ko Lonoikamakahiki alo mai; olai no nae, u a lohe mua o Lonoikamakahiki i ko Kamalala- walu manao e kii e kaua; no ka au 'a o Lonoikamakahiki ia Pupu- akea. I ka manawa i halawai ai ua mau kanaka nei me Kamalalawalu, olelo aku la: "E kii ae oe e kaua ia Ha- waii; e lilo ana no o Hawaii ia oe, ke kii aku e kaua, no, ka mea, aole he ikaika, o Lonoikamakahiki ame ke kaulana aina ona." A no ka olelo ana o kela mau kanaka pela ia Kamalalawalu, nolaila o Kama- alawalu i manao ai e holo i Ha- waii, e kaua ai. Aka mamuli no hoi o ka olelo hoi- ke a kana keiki Kauhiakama, i kona makuakane, "ua kaapuniia ia Ha- waii he aina kauaka ole. Ina no kaua e kii ana e kaua, e lilo ana o Hawaii ia kaua"; a no keia olelo hoolana a kana keiki, ua hoohauoli loa ia o Kamalalawalu, hui pu ho me na olelo a na elemakule mai ke alo mai no o Lonoikamakahiki, a hu me Kamalalawalu, piha hauoli loa o Kamalalawalu. A o kekahi no hoi ua makemake loa o Lonoikamaka hiki e ike i ka ikaika o na Pukaua o laua, elike me na olelo hoole aku a hoole mai a laua pukaua elua mahope iho o ka laua inu awa ana. A penei hoi ke ano o ka Kihapea ame Kauhipea ia Kamalalawalu "Ina i holo ae oe i Hawaii e kaua me Lonoikamakahiki, ahai aku aua nei ka kakou kaua iluna o Puuoa- oaka ame Hokuula i paa e ia wahi ia kakou. "A lilo e ia kakou na pohaku i kahi kiekie, i lilo auanei ka Lono- ikamakahiki kaua malalo mai, he hoonee wale no ka luna mai a o ka hee no ia o ka Hawaii i ka Maui." Pela ka ua mau kanaka nei olelo ia Kamalalawalu. Aole nae he mau olelo oiaio a ua mau kanaka nei ia Kamalalawalu, aka, e nolu ana, i mea e pio ai ko Kamalalawalu aoao. Ma keia mau olelo hoolana a keia mau elemakule, i lana nui ai ka manao o Kamalalawalu e holo mai e kaua ia Lonoikamakahiki, ke ka- e'ae'a helu ekahi. MOKUA III. Ka Hoi Ana o Kauhipaewa Ame Kihapaewa i Hawaii— Ka Holo Ana o Kamalalawalu i Hawaii. Mahope iho o ka Kauhipaewa ma kamailio ana ia Kamalalawalu no ke kaua, alaila, hoi aku la laua i Hawaii, a i ka hiki ana i Hawaii, e noho ana o Lonoikamakahiki i Pu- ako ia manawa, e kali ana no ia Kauhipaewa ma i ka hoi aku. A hiki aku la laua, ninau mai la ke alii i ka laua mea i hoouna ia aku ai: Alaila, hai aku la laua elike me ka laua kamailio ana me Kamalala- walu. Alaila hoomakaukau ae la o Lonoikamakahiki elike me ke kaua, i makaukau ai oia no ka hiki mai o Kamalalawalu. A hala aku la o Kauhipaewa ma i Hawaii; alaila, hoomakaukau ae Ia o Kamalalawalu no ka holo i ke kaua, i Hawaii. A ike ae la o Lanikaula e hoomakau- kau ana o Kamalalawalu: Olelo aku la o Lanikaula ia Kamalalawalu "e hoomakaukau ana keia mau waa ou, a hele i hea?" I aku la o Ka- malalawalu: "E holo ana au e kaua me Lonoikamakahiki." Auhea oe aole e hee o Lonoikamakahiki ia oe, no ka mea, aole he ikaika nui e hoaano aku ai ia Lonoikamakahiki. Aole Mokupuni, aole alii e hiki e ku aku imua o kona alo, no ka mea, he kanaka oe, a he akua kela. "I aku la o Kamalalawalu: "Kai Ua olelo mai o Kauhiakama, he le-i wale no o Kohala, eia i ka nuku na kanaka." A no keia olelo ana aku a Ka- malalawalu pela ia Lanikaula ke kaula, olelo aku la o Lanikaula: "Hoouna aku nei oe i ko keiki (Ka- uhiakama) e hele e makaikai i ka nui o na kanaka o Hawaii, a hoi mai la, a hai mai la ia oe, aole he | nui o na kanaka o Hawaii." Aka, ike ole aku la o Kauhiakama i ka nui o na kanaka o Kohala, no ka mea, ma kahakai ka hele ana; a hele aku la ahiki i Kona, hele ku la mai Kawaihae aku a hoea luna o Huehue, aole no e ike i na kanaka olaila, no ka mea, he a-a wale no; aka hele aku la ma Kona loa ahiki i Kau, ina i ke kakahiaka nui ka hele ana ma Kona, aole e loaa kanaka ia wa, no ka mea, aa mu na kanaka oia wahi iuka a o kekahi poe, ua pau i ka lawai'a, a o ka poe koe iho he poe palupalu; a nolaila ka loaa ole o na kanaka o Kona ia Kauhiakama ma ia hele ana. "Aka, ina ma ke ahiahi ka hele ana, ina ua ike i ka nui o na ka- naka o Kona, no ka mea, o ka okana nui hookahi wale no ia o Hawaii." Ma keia olelo a ke kaula Lanikaula e kamailio nei ia Kamalalawalu, aole nae he hoomaopopo nui o Ka- malalawalu ia olelo, aka hoomau no o Kamalalawalu i kona manao kaua. A ike mai la o Lauikaula, ua paa- kiki loa ko Kamalalawalu manao ao ke kaua; olelo aku la o Lanika- ula ia Kamalalawalu: "Ina i ma- nao oe e kii ia Lonoikamakahiki e kaua aia kou kahua e noho ai o Ana- hoomalu; ina e hiki mai ke kaua a Lonoikamakahiki i o oukou la, alaila hoihoi aku ke kaua i Pohakuloa e hoouka ai, i kahi haiki, alaila lana- kila oukou maluna o Lonoikamaka- hiki". I aku la o Kamalalawalu i ke kaula Lanikaula: "Aole oe i ike, no ka mea, na olelo maopopo oa ia mai au e Kauhipaewa laua o Kihapaewa aia ko makou kahua kaua iluna o Hokuula ame Puuoao- aka; he wahi kau iluna." I hou aku o Lanikaula: "E! puni aku la oe i na keiki ike pelo a Kumaikeau, nolu ia mai la oe; e hoolohe mai oe i ka 'u olelo. Ina aole oe e hoolohe ana i ka'u olelo, ke hai e aku nei au ia oe, aole oe e hoi kino mai ana ia Maui nei." A no ka Lanikaula olelo ana pela, alaila, wela loa ka huhu o Kama- alawalu, ame ka inaina no Lanikau- la, a hookuku aku la ia Lanikaula. (Aole i pau.) HAINA NANE. Kiauau, kiauau! Koloauau, koloauau! E au aku e au mai, Kalaihi ka lani, Kupikipiki-o ka honua; Kolopa une i ka malama, Ku ana epa, Noho ana epa, Kau ka iwa he la makani, Ua ka ua kahe ka wai, Pii ka opae, Ku'i na ina, Lou na. wana. E Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; Aloha kaua a nui: — Eia hou mai no au imua o kou alo no ka elua o ka manawa. He nani hoi ia ua pakele aku la ko manu e ke keiki o Kahuku, i ka'u kaulana kepau papala pili a ka manu, nolaila ke hoololi nei au i kuu kino lau a i kino kupua. Nolaila hooloheia mai, o Pikoakaalala ko'u inoa, ka mea iaia ka pua kaulana, o ia hoi o hu ana ka makani e! O Alala ko'u makuakane a o Ko 'uko 'u ko'u makuahine. O kikoo ka po, o kikoo ke ao, e kikoo aku ana au ia oe o ulu nui, o ulu iki, o ka iki la hoi o keaha! O ka iki hoi paha o ke poo o ka manu a ke keiki kapili manu o na pali hauliuli o ke Koolau, J. K. A. Kahuku, i oili aku ia o ka pua mai-oko aku o ke kakaka, he hu ana na ka makani, pili aku la ka pua a ua Pikoiakaalala nei ma ka pili kana i i iho ai, eia iho ko meaai, hulu mahamaha o ke panoo o ua manu nei, a walawala pa-hu ana, ma ke alo o Pikoiakaalala, a o ia aiia iho. O ia ka hoi e ai aku ana hoi paha, heaha auanei ka mea e haalele aku ai i ka mea ono, e wainui ai ka waha, he wainui mai hoi kau! Ku iho la ka nane a ua keiki nei penei: He manu hulu melemele kana, ono ke panoo, ono ka ekekeu, ono loa aku la hoi na u-ha wawae, ea wainui mai la ka hoi ko'u waha i ka momona o na u-ha E oluolu, mai no kouahonui e Mr. Lunahooponopono, ke pahee loa aku la keia i ka welowelo, hookuuia aku i pau pono na epi ka makemake. Owai keia manu nui momona e lele nei i ka po ame ke ao, o ka A. D. 1924 Pela iki. iho; i ka hoihoi pono ana ae i ke ki, a ike iho la au, ua polokeia ke au o ke kiamanu na maua, hainaia mai ana ka puana: United State Postage, 2 cents. Wehewehe ana: Ina aole keia poo melemele e kau na ke kihi akau maluna o ka wa-hi leka, aole ana o mama aia ame papa aia e ike i na kohi kelekele A ka puukolu. Auwe no ka hoi e lihaliha wale i ka momona, pela i na ope nupepa ame na puolo like ole, a pela oe i ike iho ai, aole he puapua o keia manu, oiai o ke poo wale no kau e ike ame ka apahu kino iluna o ke pooleka, ua nele i'o no i ka puapua. He panapana no hae, o ia ka panapana ana o ko'u mau manamanalima, iluna o ka pepa kalana kakau, e kohu pono ai ka makana, peni maka gula, a pela ua manu | nei e lele mau ai i ka po ame ke ao, o ia hoi mailoko mai o na hale- leka, a maluna o na kaaahi, na mokuahi, na mokulele, mai kekahi aina a i kekahi; ina aole keia poo- eka, aole loa ia e lele i ka po ame ke ao Me keia mau wehewehe liilii, ke manao nei au ua lawa pono loa ka makemake ame ka iini o ka mea nana ka nane, a no ka mea ke ike nei au i ka panapana hu ekoni o ka welelau o kuu pua, i ka poho o kuu lima Pehea iho la keia haina, o ka nane a kaua? Me ka manao uluma- hiehie mau e oili mai ana na kuku- na malamalama o ka ho-ku kaa- hele o Betelehema, me kona nani olino kamahao, ke hele la a kolili ka lau o Keaheahea i ka makani kaulana o kuu aina, no ka mea o ka pulupuluahi iho la no ia o ka la ua, momokuahi hoali o ka la makani Farewell e Kahuku Boy, me ka Lunahooponopono ame na keiki oni- uhua uwila o na papa ki o ke Kuo- koa ke aloha wehe papalie Owau iho no me ka ulumahiehie mau. A. K. E. KEHENA BOY, Keena Oihana Poho Oo Kahua kupeepipi o Uwesanana, Kohaia, Kakawa-u mai la ka pulupulu ahi a ke keiki o Kohala, ua nele ka momokuahi i ke ahi e hoali ai. O ka ulu aaiole ka i ku aku la i ka pua a Pikoiakaalala, ka ulu pa- makani, a koe iho la no ka ulu a Kamaiopili, ka ulu imua o ke alo. Nininiia iho ka aila a nui i ka pulupulu ahi, i pau na hulu o kahi manu a olua i ka a-ia. Huli hou ia mai! — L. H. KA HAINA O IA HUAOLELO HAWAII "HUPO". Mr. Solomon Hanohano, Lunahoo-ponopono, Nupepa Kuokoa, Aloha oe:— Ma ka Hoku o ka la 7 o keia mahina e pane ana o na Kuahiwi Ekolu, he, ekolu kolamu i piha i ka manao pili kino maluna o na paio a maua e paio nei ma na kolamu o ka Hoku ame Kuokoa, a ke hoike nei i ka lehulehu i ka maopopo ole ia'u o ka manao e ia huaolelo "hupo", a nolaila e Mr. Hanohano o oluolu mai kou ahonui, oniu iho i kau makakila kepau, oaka ae kou leo ma ke kolamu o kau hiwahiwa, a e huli ae ko'u alo i na kuahiwi eko lu a pane aku i kana e ninau ma uei i ka maopopo ole ia'u o ia hua olelo "hupo". Ka mua, ua hoikeia mai ia'u o oe no ia e Kiha e paio mai nei; ka lua, hoike hou oe i kou "hupo", no ka maopopo ole ia oe o ka huaolelo Hawaii "hupo"; ke kolu, i na he wiwoole ko makakila, hoike ae oe i ka lehulehu i kou kino kanaka ka ha, aolo hiki ia oe ke kapa mai ia'u he hupo, a no ka mea ua maopopo ia'u ka manao o ia huaolelo A nolaila, i mea e maopopo ai ia oe, he elua ano o ia huaolelo, "hupo" ke hoakaka nei ka buke unuhi olelo a Analu ame Hikikoki i pa 'iia i ka makahiki 1836 penei, "hupo" ka manao, he hihiu; naaupo; ike ole; mainoino; lokoino; poeleele; pouli; ano hupo; ano lolo; a o ka mahele mua keia malalo o ka huaolelo beritania adjective, "he ano" a malalo o ka mahele o ka huaolelo beritania verb, he hai ano, "hupo", noho naaupo; noho ike ole; noho me ka hoomaopopo ole; noho i ka pouli; he kanaka lapuwale; he mea i loaa ole ka noonoo maikai. E hoomaopopo loa oe i na mea i weheweheia ae la maluna, a e WM oe mailoko ae o keia mau Kua olelo, ina hua olelo e kupono ai nou, a'u i kapa aku ai ia oe he 'hupo", mai manao oe, o ka huaolelo, he kanaka lapuwale o ia ka'u i hoopili aku ai nou, aole hoi i ka huaolelo "hihiu", aole hoi o ka huaolelo "mainoino", "lokoino", aka, noho naaupo oe, noho ike ole, noho me ka hoomaopopo ole, noho i ka pouli a ike ole i na mea i hana ia e Lukela ame kekahi mau hoa o ke Senate, a no-laila au i kukulu ai a hoopili aku i ka huaolelo "hupo" i koolua nou. I na no wiwo'ole ke peni au e hoonee nei i kou manao kalaiaina i ka lehulehu, kupono oe e hoike ae i na bila maikai a ko senatoa i hana ai i ke kau o 1919, kau kuika-wa 1920, 1921, 1023 a na'u e pane aku i ka pololei o ia mau bila a ko senatoa i hana ai, ua hoakaka au ia oe, a ua ike ka lehulehu i na bila, na pomaikai a Lukela i hana ai no Hawaii Hikina ame Hawaii Komohana, a ua wehewehe au i ko'u manao maluna o kela aelike keoni-mana, a o kau mai koe e hoonee ae ai i ka lehulehu, na bila a ko mau senatoa i hana ai. Ke kii mai nei oe i na mea i pili i ko'u poopoo, ke helu mai nei oe i ka moraki a'u e uku ole nei, a e hoike mua aku no au ia oe, aole makemake o ka lehulehu ia mau kalaimanao au e hoonee mai nei a i na no o oe ia e Kiha e pee mai nei, ua hiki loa ia'u ke kikoo aku a hoike ae i ka lehulehu, owai la o kaua ka ka lehulehu e kakoo ai, a nolaila, e hookahua oe i ka kaua paio ana maluna o na ninau kalai-aina. Nolaila aole au. e hoopau ana i ka manawa o ka Nupepa, a lawe mai ia oe ko'u hoa paio, a no ka mea ke huna kele mai nei oe i kou | noa, hoike ae oe i kou inoa, hoomau aku ka kaua paio ana. Me ka mahalo, A. KALEI AONA, Augate 19, 1924. KA PAIKA LUAU KUI MA KA- LAPANA KO KA HANOHANO 0 KA ELELE LAHUI HAALILIO. Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe: — E oluolu oe e ae mai i kekahi kowa haawale o kau nupepa ohohia nui ia mai Hawaii a Kauai, no keia mea hou nona ke poo e kau ae la maluna "Ka paina luau nui ma Kalapana". Mamuli o ka lokomaikai e Mr. J. L. Ania, kekahi o na komite kuwaena o ka aoao Demokarata o Hawaii Hikina, ua hai ia mai la ko ka Elele Jarrett la e hele aku ai e ike i kolaila mau makaainana, no ka hoike ana aku ia lakou i kana mau mea i hana ai ma Wakinekona no ka "Bila o na Pono o Hawaii. A no ko lakou manao i loaa he manawa no lakou e hoomakaukau ai i keia paina hookipa aloha nona, a i loaa pu no hoi he wa no na mea apau e akoakoa like ai malaila no ka ike ana i ka olele. Nolaila ua hai ia mai la ka lohe, o ke awakea Poaono Aug. 16, o ia ka wa e hiki aku ai ka Elele me kana wahine ame ko laua mau hoahele. Ma ka hora 9 a. m., o ke kakahiaka oia la, ua haalele iho la ka elele ia Hilo nei a kamoe aku la kana huakai ao Puna paia aala kili-he-a i ke onaona. He ehiku ka nui o na kaa otomobile o na hoaloha o ka Elele i ukali pu aku iaia ina keia huakai mai Hilo aku nei, a o ke keiki o na "Puu Haelelua" o ka makani Apaapaa Frank Woods, mai Kohala loa mai no ia me kona kaa ia kakahiaka, ahiki loa no i Kalapana ia awakea. Nui na meaai i hoomakaukauia e ua kamaaina; piha pono ka papa-aina i na ono like ole a kakou a ka. Hawaii e hoohialaai ai a lawa nani a maemae ka papaaina a na malihini i haawi nui ai i ka mahalo piha. "Aohe wahi hoohalahala a ka ua Naulu". Ua unuia mai na ono a paila i ke alo o ka puaa, ka moa, ka i'amaka, i'amoa me ke kai niu, ka limu, opihi, wana, ka poikalo, poi ulu, poi palau, me ke kulolo. Ohaoha a ulumahiehie no hoi na helehelena o na kamaaaina, mai na kane a na wahine e hiki ole ai i ka malihini ke hoopepe iho. Mahope o ka pau ana o ka paina, ua hoolauna mai la ka Lunahoomalu o ka halawai, Mr. J. L. Ahia, i kekahi keonimana opio mai Honolulu mai, oia o Mr. Geo. K. Ah Nee, ka hope kakauolelo o ke komite kuwaena Teritore oia aoao. Nui na olelo naauao kuliu mai keia keonimana mai, e noi maoli mai ana no i ka lehulehu, mai puni wale i na hana maalea a kekahi poe e hoao mai ana e ahele i na baloka o kakou ma ka la koho e hiki mai ana, me na maunu kipe dala. Ma ha maunu no oukou e hopu ai a mai hopu i ka makau, o ko oukou makeia. E naauao oukou elike me na i'a, i ka wa a ka lawai'a e kuu aku ai i ka makau me ka maunu, ma ka maunu no ka ia e hopu mai ai a i ka akiaki apau, koe no ka makau. Ua loaa ka naauao i ka i'a, ina la-kou e awiwi ana e hopu mai i ka maunu me ka makau, o ko la"kou make ia. A pela no oukou e noo-noo ai, mai hopu i ke dala kipe a hoolilo pu me, ke wahi baloka, o ko kakou make ia. E koho no ou-kou elike me ke alakai ana a ko oukou lunaikehala. Nui ke ohohia o ke anaina i na olelo maikai a keia keonimana. Mahope ona, ua hoolaunaia mai o Frank Woods o Kohala, ke kane a ke Aliiwahine Kahanu Kelanianaole ka moho senatoa a ka aoao Demo-karata, e holo ana no Hawaii Komo-hana, ma keia kau. Ua hoakaka maikai aku oia i mua o na hoa makaainana i kona kumu i ae ai e holo ma keia kau, mamuli no ia o Ice koi ana a kona mau hoaloha e kona aoao kalaiaina, a pela pu hoi me keia makuahine o 'u (kuhi ae la kela ia Mrs. Nawahi,) nolaila, ua haawi aku au i kuu ae ia lakou, a pela au e hai aku nei ia oukou, owau kekahi moho senatoa a holo ana ma ka aoao Demokarata ma keia kau. Aole no hoi au he malihini ia, oukou ua kamaaina mua no, a na oukou no i hoouna mua ia'u i ka Hale Ahaolelo no keia kulana senatoa no a'u e holo hou nei. Nui ka mahalo ame ke ohohia o ke anaina nona. Mahope ona na hoolauna, mai la ka Lunahoomalu i ka makuahine, Mrs Nawahi. O kana mau olelo hoolauna mua penei no it: Aole hiki ia'u ke olelo aku ia oukou: E o'u mau hoa makaainana, elike ne ka mea mau ona halawai o keia ano, no ka mea, ia'u e nana aku nei ia oukou e ke anaina, aole oukou he poe okoa aka, o kuu poe kaikama-hine no oukou, ma na keiki ame na moopuna a maua me kau kane, a o kona aina hanau keia o Kalauona-ona. Ua hoakaka mai oia i ko ku-lana o ka aoao Demokarata a kupono loa no kakoa ka poe ilihune e ku ai. Eia kahi olelo i hu ai ka aka o ke anaina aka, he wahi oilelo pololei no nae. O koiala olelo mai la no ia; He lahui aloha alii kakou na Hawaii, he mea nui loa ia ia ka kou. Nolaila, o ka 'u hoi e hai aku nei it oukou, eia me ka aoao Demo | | | | | | | | | | | | | | | kini o Siloama, Kalaapapa,malaila i malama ia ai kona anaiua haipule e ke Kaku Mahihila, a i ka pau ana o ke anaina haipule, ua hoo- moeia iho la kona kino lepo ma ka pa luakini. Ko iho la ka mea a ka Baibala i hoike mai ai, no ka lepo mai oe, a pela no ee e hoi aku ai i ka lepo aka o ka uhane e hoi aku no ia me ke Akua. Ka lani kuu home e maha mau ai, Pokole paa ole kuu noho maanei No ke aha e ohumu ke kau paapu mai, Na eha, na luhi, na kaumaha e i Me keia mau manao ku i ke aloha ke hooki nei au maanei me ka Luna- hooponopono ame na keiki kikokiko hua ko'u aloha nui, J. K. KAINUWAI, Kalaupapa, Aug. 16, 1924. UA PAUAHO MAI O REV. J. KAA- LOUAHI I KEIA OLA HOKUA AKA. Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe a nui:— E oluolu oe e hoike ae i ka malamalama o ka Nupepa Kuokoa o ka hiwahiwa a ka Lahui i ike mai ai na kini haipule o kaua mai ka puka ana o ku la mai Kumukahi a ka welo ana o ka la i Lehua. Ma ka la l2 o Aug. o keia makahiki na i pauaho mai ai o Rev. John Kaalouwahi i keia ola honua ana a niau eku la kona uhane maemae me ka Makua lani ka hopena no na mea apau. O John Kaalou-wahi ke kahi kahunapule i noho loihi ma ka oihana kahunapule no 45 makahiki a waiho iho la i ke kino wailua i ka aina a ka ehaeha. E kala mai oe ia'u aole at i ike i kona wahi i hanau ai ame ka nui o kona mau makahiki. Eia iho no kona ohana i Honolulu o lakou ka maopopo i na makahiki. Nolaila ke komo pu aku ne! maua | me ka Ekelasia Kula Sabati ame G. E., e auamo pu i na ehaeha na Iuu- luu ame na kaumaha i ili iho malu- na o na keiki a me na moopuna i hooneleia i ka makua. Ua lawa kaua me ke aloha, O wau no me ka haahaa, D. P. MAHIHILA, HOOPANEEIA KA HANAANA I KA PALE- WAI O WAIOLAMA E hoakaka ana ka Buro e U Advertiser ma Hawaii, elike me ka moolelo o ka lona ana ae, no ka hoo-paneeia ana aku o ka hana ana i ke alawai palewai o Waiolama ma Hilo, ahiki i ka noho aha mai o ka ahaolelo kuloko ma keia makahiki ao. O ke kumu o ka hoopanee ana o na koho i waihoia ao e ka poe lawe aelike haua uo ia hana elike me ia i hoopukaia ae ai o ka papa o ha lunakiai o ke kalana o Hawaii, ua oi loa aku ke kiekie mamua o ka huina dala i hookaawaleia no ia hana e ka ahaolelo i hala, o ia hoi he $75,000. O ke koho haahaa loa i waihoia ae ai e ka poe koho he $15,000 ka oi loa aku maluna o ka huina dala i hookaawaleia no ia hana, a ua waihoia ae ka kekahi ma-nao imua o ka papa e oki mai i ka hana i hoakakaia maloko o ka aelike a ua ku-eia ae nae. No ia kumu, i hoakaka aku ai ke Kiaaina i ka papa lunakiai o ke Kalana o Hawaii, o ka hana pono walo no e kali a noho hou mai ka ahaolelo alaila nei hou ae i haa-wina dala hou elike ka nui me ka mea i makemakeia no ia hana e pau ai, a i kulike hoi me ke kii ama na kuhikuhi i hoomakaukauia e na one-kinia no ka haua ana ia alawai palewai. | | | | | | | | |