Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 11, 13 March 1924 — HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA.

Aole ! maopopo a ! Tcamaafna hoi iala I ko Evcrete maif aoao apau c hiki ai iaia ke hoakaka aku i ko Geofere mau makua t ame ke ano o ko Geofere kaa ana mai malalo o ka Mr. Hunatere malama a hoonaauao ana, a oki loa aku hoi kona maopopo i kona moolelo mai kona hanauia ana mai, nolaila aole o Gelade i kali no Geofere O kekahi ia o na ahiahi piha hauoli loa o na mea apau, o ka oi aku o Everete Mepelasona, no ka loaa ana he manawa. nui nona e liui a e kamailio pu ai me Gelade, a i ka manawa e makaukau ana o Gelade e hoi me ka ohana Lorina, o Everete Mepelasona pu kekahi i ukali aku ia Gelade ahiki i ke kau ana. iluna o ke kaa, a nana hoi i paa ke kuka hoopumehana o Ge!ad* ahiki i ke kau ana aku iluna o ke kaa. "O keia ka mua loa o ka loaa ana ia'u o keleah! ahiaht hoohauoli nui mai ia'u, he kakaikahi loa ka loaa o ka manawa elike iho Ia me keia, a ke manaolana nei no au e Miss Hun*tere, e loaa hou aku ana no kekahi manawa maikai no kaua • hui hou ai mamua o kuu haalele ana iho i keia kulanakauha^e. ,, wahi a Everete ia Gelade ma ka manawa ana o ka haawi ana aku 1 ke kuka hoopumehana ia Gelade a ku iki iho la ma. ka aoao o ke kaalio no kekahi manawa. "Mamua o kou haalele ana iho i keia kulanakauhale « pom> oe e hele niua ae e ike ia makou, e Mr. Mepelasona; mai hoi malu oe, no ka mea he mau la kakaikahi wale no ko laua. nei e noho iho ai maanei a hoi hou aku i ke kula," i pane mal ai o Mrs. Lorina, i kona manawa i lohe mai ai i ka Everete kamailio, a oiai ua loaa mai kekahi lono oiaio mai kekahi alahelo mai e hiki ia ke hilinai he lala o Mepelasona opio no ka Hui F. F. V's ua lia loa oia ia manawa e kanu aku i kekaM manao iloko o ke kanaka opio i mea nona e lilo ai ia Ade Lorina # kana kaikamahine. MOKUNA XI.—No Magare, No ka Mrs. Lonna kono e hoea aku oia f ko lakoa liale- ux hooko aku la o Mepelasona ia kono, no ka mea, o ka me» nui iloko o ka umauma o ke kanaka opio oia no ka mikiala mau aku ilaila, i loaa ai i manawa nona e hui ai me Galade # "ks eha a ka manao." Ua pomaikai oia mamuli o ka loaa ana aku o na kaikainahine a elua maloko o ka home o ka ohana Lorina ma kana ahiahi o ka hiki ana aku, ua hookipaia aku oia me ke ohaoha, me ka hoopiha mau ia o kona manawa ike hoaloha me ka hauoli, no ka mea, no Ade Lorina he kaikamahine piha laiwale mau oia, e noke mau ana ka poe e hoea aku ana i ko lakou hale ! ka akaaka, e loaa ole ai ia mea he molowa ina oia pu kekahi iloko o ke anaina. No Gelade ilio ua malama mau no oia i kona knlana» m< kana mau olelo a ma kona liiohiona nani o ka poe apau e nana aku ana iaia aole e nele ana ka umeia aku o ko lakou noonoo iaia a ke hui pu keia mau kaikamahine, he hana paakiki ka huli ana i ke ao a puni, a loaa kekahi mau kaikamahine hoo«hauoli a hoonanea i kekahi anaina, elike me keia. No ka hora hookahi kela hoonanea ana o Mepe!asona maloko o ka home o na Lorina, a iaia i haalele iho ai ia home ma ia po, me ka naau kaumaha, a me ka helehelena inoino i hoi aku ai, me ke kaumaha o na kaina wawae; ua hoopilikia loa ia kona noonoo i ka manawa ana i nana iho ai i kana uwaki tia holokiki loa, namunamu wale iho la no iloko ona no ka hikiwawe loa o ka nee ana o ka manawa. Akaaka ae la o Ade Lonna i kona manawa i ike maf al i ka helehelena hoihoi ole ma ko Evcretc Mepclasona mau maka, no kona hoi koke aku me ka pau ole o kona makemake i ka noho pu a kamailio me na lede opio, a lohe pu mai la no hoi i lea pane ana ae o ke kanaka opio. "Aole au i manao ua lohi loa, t au; he keu no hoi ka hikiwawe o ka nee ana o ka manawa." ''Ē Mr. Mepelasona, mai nana mai oe me he mea la ua kaumaha kou noonoo, aohe hoopa'i no ia ano hewa, ua huikala mua ia aku oe mamua o kou hoike ana mai la no keia manawa," wahi a Ade Lorina. "Eia hoī paha ua. ma'uae loa aku nei au mao o na paTena pono a pau. lanei iho la au i noho ai no ka hora a oi, a o ko'u manawa mua loa no hoi keia o ke kipa ana mai ianei e ike ia oukou, eia ka ua pau ka hora a oi." "Heaha ka rula maamau i ka poe o ka Hema la no ke kipa mua ana, e hai mai ana oe?" "He iwakalua minuke, a he hapalua hora ke k!ek!e loa." "Pela io ka, he keu aku no a ka pokole o ka manawa. aohe paha e pau na manao ano nui i ke kamailioia. Ke hauoli nei au, ina pela iho la, aole o'u noho ma kekahi o na mokuaina o ka Hema. He keu aku, aole paha e pau ke kamailio ana a kekahi ma ka mea e pili ana i ka wela iloko o ia manawa." "Aole like o ko'u manao me kou, e Miss Lonna; aohe hoJ he hookahi huaolelo i kamailio iki ia e oe no kekahi mea o ia ano i keia kakahiaka," i pane aku ai ke kanaka opio, iaia e noonoo ana no ka ui o ko ka lede opio helehelena i ka wa e ku pu ana- me Gelade maloko o'ka haleaina, me ka helehelena hoohenehene ma kona mau maka. "Me ka mahalo ia olua no ke kono ana ae ia'u a'u ho! i he!« mai nei e hooko. "He apono no anei kou manao i na mea I kamailiola fho net mawaena o i nei ame au i na minuke i hala iho la, e Miss Hunatere ?" wahi a ke kanaka opio iaia i huli ae ai e kamailio ia Gelade. "Aohe a'u kamailio no ia mea, o ka'u wale no e hoHee aku he hora hauoli loa ka i hoohala like ia e kakou, e Mr. Mepe!asona, a ke hauoli pu nei au i ka halawai hou aku me oe i kekahi manawa ma nei mua aku, oiai nae, ke kanalua nei no au i ka loaa hou he manawa, no ka mea, he manawa pokole wale no ko maua e noho iho ai a hoi hou aku i ke kula maloko o kekahi mau la kakaikahi, me Miss Lonna nei," wahi a Gelade. Pupuku ae la ko Mepelasona mau maka ia manawa no keia lohe ana aku i nei mau olelo a Gelade e hoi hou aku ana laua i ke kula a I mai la: "He olelo oiaio ia au 1 hoike mai la, e!a nae, aohe hoi i k<skoke aku i ka manawa e komo hou ai o ke kula, he loihi aku no na la i koe." "Aohe io no i kokoke aku A aka nae, ua olelo aku au ia Ad«

nna nei i hookahi pule wale no au e noho ai me ia; he elua puie okoa aku a oi i koe, o ia mau pule nae ua manao au me i npa ame mama au e noho ai, oiai o laua pu kekahi i make:r:ake ia'u no kekahi mau pule, e hiki ole ai ia'u ke hookaawale :s"i? iho mai a laua mai iloko o ia manawa." "E ae mai oe e ninau aku au, aia ihea kou home?" "Aia maloko o ke kulanakauhale o Burukeline." **Ofciio ka hoi; ua hoike mai no ka hoi oe la, ua palaka iho la nae hoi au. Ke hoomanao nei au i ka Mr. Hunatere opio mea o ka hoike ana mai ia'u aia maloko o ke kulanakauhale o Bumkeline oia kahi i noho ai." "Aole makou e hookuu koke aku ana ia Miss Hunatere nei e hoi no kona home ahiki i keia Poaono ae, e Mr. Mepelasona, no ka mea, e haawi ana makou i kekahi anaina hoohauoli ma keia hale ma ke ahiahi o ka Poaha no kona hanohano, he mau la lehulehu aku nei i hala ka hoopukaia ana aku o na palapala kono i na hoaloha a ke manaoio nei au e hiki mai ana ia poe ma ia ahiahi. Ua lohi loa keia manawa e haawi aku ai i kekahi palapala kono nau. aka nae, ina e apono ana oe no kou hiki m ma ia po, e hauoli loa ana makou ke hoea mai oe ma ke ar.o he malihini hanohano na makou ma ia po." Ua makemake loa ke kanaka opio e loaa aku iaia kekahi T>aiapaia kono, oiai nae ua lohi loa ia manawa e malamaia ana o ia anaina hoohauoli, aka nonoi mai la no oia i pepa kono a i ka loaa ana aku haawi mai Ia i kona mahalo me ka hoike *■- mai i kona hauoli ina e hiki ana iaia ke hooko mai i ke kono, r. !3 i nae o ka mea nui loa ia iloko o kona noonoo ia manawa o hele hou mai, i loaa ai i manawa nui hou nona e hui ai me '.eile opio. : ka loaa ana aku la, I<u ae la oia iluna, a me kekahi kunou ioa kaha aku la oia hele, me ka mau o kona makemake \ Mis* Hunatere. me ka ikaika o kona manao e hoao oia ma ? ano apau i mea e lilo «i oia iaia. l*a kau aku la oia maluna o ke kaa a holo aku la i kai, a haa- >> : ,- ?o T a t ke kaa ma kahi kokoke i ka halepule Gerake, e ku s-.a na ke alanui Borodawe. no ke komo ana aku iloko o keka r ■ ha!c halawai, kahi ona e hui aku ai me ka hoaloha ona \ r>i";awata. - e hele aku ana no ia hale e kaalo mua aku ana oia ma- — o kekahi wahi kuai pua a mahope mai o ia wahi he wahi--:c nena paha na makahiki aia ma kahi o ke kanalima i kana r o'"o aku. 'Ie v.ahine maemae oia ma kona mau aahu a ma kona heler efla, he oluolu kona nanaina, a i kana hoomaopopo aku o kekahi oia o na wahine kuai a kalewa pua maluna o na alanui, ? o.ai o ka manawa ulu nui no hoi ia o na pua, a he nui na nani e loaa ana ia manawa, a ua hoonohonohoia no hoi na : me ke kupono a makahehi i na maka ke ike aku. Vo ka maikai a akamai loa o ka hoonohonohoia ana o na ;.;:a i umeia aku ai kona noonoo me ka makahehi loa, no ka •* 'i he kanaka opio makemake nui loa oia i na pua, a he ka--.';ahi loa no hoi na manawa i ikeia aku ai oia e hele wale ana aohe pua ma ka puka pihi o kona kuka. \r r>ua he!iotrope ke kau ana ma kona kuka ma kona ma--?.-va o ka hele ana ae i ka home o ka ohana Lorina, eia nae, -:rae a e ane maloo loa iho ana, nolaila ku iho la oia mamua - ke pakaukau kuai pua a ka wahine no ke kuai ana i pua hou -r\ k.'ihi o ka pua i maloo. kekahi opuu rose kana o ka wae ana me na lau uliuli e 7. A &na i ke au. a oiai oia e paa ana i ka apana dala iloko 0 ko- - ;l iima. kiola aku la oia iluna o ka uha o ka wahine, a e ane--.-e !oa ana oia e hele aku, me ka loaa ole mai o kana koena ] kau e mai la nae ka wahine i kona lima no ke kaua anai — ei iaia. j 'a F.verete i hele aku ai a ku mamua o ke pakaukau kuai pua I r ka wahine a i ka ike ana mai o ka wahine iaia, ua hoohiki-I - eia ae la kona noonoo ia manawa, aole nae o Everete Mepei ike aku ia anoe ana ae ona, a mai kela manawa mai j aole i haalele iki na maka o ka wahine ia Everete ahiki i ka; ::iawi ana aku i ke dala iaia. Oiai oia e nana pono mai ana, ua haalulu anoe wale ae la no k<-.«a kino, haalulu kona mau lehelehe a haloiloi mai la hoi na ma kona mau maka, a me ke kaikai pu o kona hanu <> ia e hoomanawanui mai ana, me he mea la ua ilihiaia oia. O kona mau papalina ame na maka ua halu'a mai no ke kahiko, a e hoike mai ana me ka maopopo loa ua komohia oia •ioko o kekahi mau haawina kaumaha i na la mamua aku o kona ola ana, he mau alina ke kau mai ana ma kona lae ma ka uoao aku, he mau alina i loaa iaia i na makahiki lehulehu mamua aku. ■'O," wahi ana i hooho mai ana, i ka manawa e makaukau r,na o Mepe!asona e hele aku. "O, ea, e Geofere, ua poina loa r.n anei oe ia'u? O Magare no hoi au. Kn iki iho la o MepeJasona no nei olelo a ka wahine, nana p.ku la iaia me ke kahaha loa, me ka haka pono aku la o kona nau maka, me he mea la e noonoo ana no kana wahi mua i : .ke ai iaia. "O Magare!" i hoopili aku kana kamailio ana. "Aohe a'u wahine i ike mua ai la ma ia inoa, a eia hou, aole o Geofere ko*u inoa. e ka wahine." "O. e ka opio, aole hiki i ko'u mau maka ke hoopunipuni mai ia'u, o oe okoa no kena 0 Geofere a pau," i pane mai ai ka wahine kuai pua. "Aole e hiki ke poina na helehelena o ke knki a'u i aloha ai ia'u. ke keiki a'u i hanai a i malama ai hoi ik ko o na makahiki elima o kona ola ana. Aole anei e hiki 5 ia oe ke hoomanao iho no'u, e ka opio? Ua palaka loa v.o anei ia oe na moa au e hanai ai. a pela pu me na rabati, ka *;io no hoi ame na wahi moa keiki elua. A, e hoao oe e noonoo iho no ia mau mea, e Geofere opio, alaila hoike mai ia'u no ko Keaka hopena mahope o kona hoeha ana ia oe me ka pauku laau a holo aku me oe i kahi e. a haalele iho ia'u me ka manao ua make au, he mau makahiki lehulehu aku nei i hala." "Heaha la ka keia wahine luahine e kamailio mai nei, ua pupuleia'anei oia?" i nalu iho ai ke kanaka opio i hoopahaohaoia iloko ona. "No'u iho ua huikala aku au iaia no kela hana ino loa ana i hana mai ai maluna o'u a maluna ou," i hoomau mai ai ka wahine i kana kamailio ana, me ka noonoo ole mai i ko Everete kumau aku," a ua hoopoina pu aku no hoi au i na mea i hala mahope, ina 110 ko'u ike hou aku iaia, me ka loaa ole iho o ka manao kaniuhu iloko o'u no ko'u noho mehameha ma keia ao iloko o keia wa luahine o'u, no ka mea, ua laukanaka no au i ke Akua ame kona mau anela, me ke kaukai ole aku na kekahi uhane e malama mai ia'u. ''Ea, ke ike aku nei au ua poina loa io no oe ia'u, ua poina loa oe ia Maga.re, oiai nae, o kau mea pipili a makemake loa ia i kou mau la kamalii e pili mau mai ana me a'u." "Ua hoike aku nei au ia oe i ka mea oiaio loa aole o Geofere

ko'u inoa a aole no au oia/' i palua aku ai ka Everete hoole ana. "Hc mea okoa loa kau eka wahine, e noonoo la. No'u iho la ea, aole au i ike iki ia kanaka o Keaka au i olelo mai nei nana oe i pepehi, a pela hoi me Geofere, ame kona hoeha ana i kekahi mea, he oki loa, aohe au i ike i ka holo ana o Keaka, aole no hoi i ike iki ia oe mamua, o ka makamua loa iho la no keia." Ma keia manawa ke noke la ka wahine i ka uwe, a no ka halouiou loa mai o kana uwe ana, ua komohia pu iho la ke aloha iloko o ke kanaka opio, oiai nae, ua hoopihaia oia i ka ukiuki i na minuke mamua iho me kona hoihoi ole e ku loihi hou aku e nana i ka wahine kuai pua. "Ua poina loa ia oe ia'u; o oe no o Geofere a'u e ike aku nei me ka maopopo loa. "Malia paha no ka eha ana oko poo i ka pauku laau a Keaka i nou mai ai i pouli loa ae ai kau hoomanao ana no'u, a pela hoi me kana mea i hana mai ai nou mahope o kona lawe ana ia oe me ia ma kela po ana i pepehi ai ia kaua? "Aneane loa e naha kuu puuwai i ka hoomaopopo iho aole ou tke mai ia'u, ka mea nana oe i malama oiai e noho hana aku ana malalo o ko makuahine ma ke ano he wahine malama keiki, na'u no hoi oe i malama 1 kou wa bebe loa ahiki i ka loaa ana ia oe he eha makahiki, a mai ia manawa mai ko f u ike hope ana ia oe." "He wahine oluolu a lokomaikai ko makuahine, he aiai kona helehelena e like me ka pua lilia, a he mau onohimaka hoi kona i like aku ka uliuli me ko ke aouli e kau mai la i ka lewa. "Aloha ino oel M aole oe i ike i kona helehelena i kona manawa i make ai, no ka mea ua hoohiki aku o Magare imua ona nana oe e malama elike me ka maikai loa ana e ike ai; oia wahine nana oe i malama owau no ia e noho aku la au e ike mai la. O oe ka punahele ame ka haaheo o kuu naau iloko o ia mau makahiki elima a'u i malama ai ia oe, a ke ike aku nei nae au aohe ou hoomaopopo mai." "Ua kuhihewa nui loa oe, e ka wahine, a no ia hemahema liilii ou ke huikala akunei au ia oe," i pane aku ai o Everete me ka piha ona i ke aloha i ka wahine e hiolo mau mai ana na waimaka. Ua maopopo ia kaua, e ka makamaka heluhelu ma keia, ua kuhihewa loa ka wahine, no ke kulike loa 0 ko Everete helehelena me ko Geofere; owai la hoi auanei ia mea hoohewahewa ole ina he kulike loa ka helehelena o kekahi mea au i ike ai me kekahi mea akahi no oe a ike aku.

Ua manaoio loa o Everete ma keia manawa ua halawai oia me Ua wahine nana i hanai ia Geoferc i kona wa he kamaiki, no ka mea ke hoomanao la oia i ka Geofere mea i hoike mai ai iaia ua make kona mau makua i kona manawa e bebe loa ana, aohe no hoi he haohao ana iho iloko ona no ke kumu o ke kuhihewa ana o ka wahine iaia, no ke kulike loa o kona helehelena me ko Geofere. Aka ua lilo i mea hoonaukiuki iaia ka olelo ana ae pela, oia hoi ke kulike o kona helehelena me ko kona enemi, aole no oia e kamailio iki aku ana i ka wahine no ia mea, aole no hoi i moeuhane iki e hoikeia mai ana kekahi mea pohihihi i hunakeleia no kekahi mau makahiki lehulehu i hala aku iaia. "O ko'u inoa o Everete, o Everete Mepelasona, o ko'u makuahine ke ola mai nei no, aohe no hoi he like o kona helehelena me ka hinuhinu, a he uliuli na onohimaka e hulili mai ana iloko o ke keokeo. I-Ie helehelena ko ka wahine e hoike mai ana ia manawa ua hoopiha loa ia aku oia i ke kahaha no nei mau hoakaka aku la a Everete. Ke luli la kona poo i o a ianei, me he mea la aole hiki iaia ke hoonana i kona naau kaumaha me kona manaoio i uei mau hoakaka aku la a Everete. "O ka inoa o ko makuahine o Annie," wahi hon a ka wahine. "Aole; o ka inoa o ko'u makuahine o Esetela." "0 Esctela!" i nana pono mai ai ka wahine i na maka o ke kanaka opio. "Malia paha o kekahi inoa e ae ia ona. Aole anei he hinuhinu o kona lauoho ehuehu a he helehelena oluolu a minoaka mau hoi kona ke nana a ke kamailio mai?'' wahi a wahine. "Aole; aiā hoi paha ka like ole la, o kona lauoho he uliuli piipii paa loa, elike me ka uliuli o na eheu o ka manu revena 0 ka waonahele, a aole hookahi mea kamailio nona i ka oluolu, no ka mea he wahine pikanana mau oia, he haakei a he kohu moiwahine iloko o kona nani nui. "A oia iho la ke ano o kou makuahine la?" i ninau mai ai ka wahine kuai pua., "Ae; o ko'u makuahine ponoi oia, a owau nei hookahi wale no hoi kana keiki," wahi a Everete. "Kahuhu! kupanaha maoli hoi ha ka!" i kani iho ai ke uhu a ka wahine me na waimaka o kona hoka ma kona mau inaka. "Ua loaa iho nei ka manao leuhihewa loa ia'u ua. hui hou au me kuu keiki hanai, eia ka aole. Ua huli au iaia ma na kihi eha o ka honua nona iloko o na makahiki he umi-kumamawalu 1 hala me ka manao e loaa ana, aole nae. "Nawai no hoi e ole ko'u kuhihewa ia oe i ka like loa no hoi o kou helehelena me kona, me he mea la he mau keiki mahoe olua.a eia nae, ma kekahi ano malia ua kapeke iki no kou like me kona, no ka mea ua leanaka makua aku la paha oia i nei manawa a ua lilo loa ae paha kona helehelena i ko ka manawa mua a'u o ka ike hope ana iaia. j "O, e Keaka, e loaa ka maluhia i kou uhane ina ua make oe, aka nae, o kahi au o ka haalele ana i kela keiki aia la ia mahea, e hoike mai ke au o ka manawa ia'u, i ike aku ai au iaia mamua o kuu make ana?" Kulou iho la kona poo maluna o kona umauma a hoomau iho Ia i kana namunamu liilii ana, me ka loaa o ka ike maopopo iaia ia manawa no kona kuhihewa loa ana o ke keiki ana 0 ka ike ana mai o Geofere no la ia ana i luhi ai a nui a nalowale mai kona mau maka aku. No kekahi manawa pokōle ko Everete ku ana iho, me ka haupuupu mau iloko ona e hoike aku i ka wahine 1 kahi e loaa ai o Geofere iaia, aka nae, oiai ka inaina e mau ana no ka lapee iloko ona, kaohi malie wale iho la no oia iloko ona. Ua lilo keia kaua loihiia ana ona i mea hoonanauki loa iaia no ka mea ua hala ae la ka manawa ana e hui aku ai me Vanawata, no ia kumu aohe oia i'ku hou iho, o noke hou mai i ka niele e ka wahine, nolaila hele aku la oia me ka awiwi loa no ka hale halawai me ka mau o kela noonoo iloko ona no ka wahine ame kana mau kamailio iaia, a ke hoomaopopo pu la oia he wahine kauwa keia i halawai iho la me ia na ka ohana Hunatere, a me he mea la mahope iho o ka hookamaia ana o Geofere e ka anakala ona i nalowale ai oia, a mamuli o kekahi ano ulia i loaa ai oia i ka ohana Hunatere a malamaia. Ua hiki ole iho la iaia ke hoomaopopo i na mea a ka wahine 1 kamailio mai ai no ka pa ana o ke poo o Geofere i ka pauku laau a Keaka o ke kiola ana mai, a pela hoi kona holo ana me Geofere no kekahi wahi me ka manao e pee loa, no kona 6manaoio ua make o Magare. (Aole i pau.)