Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 7, 14 February 1924 — KA MOOLELO KAHIKO O HAWAII NEI AME KE KU ANA MAI O NA MOKU MA KA PAEAINA O HAWAII NEI, AME KA OLELO KAUOHA A KO KAKOU ALII. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAHIKO O HAWAII NEI AME KE KU ANA MAI O NA MOKU MA KA PAEAINA O HAWAII NEI, AME KA OLELO KAUOHA A KO KAKOU ALII.

(Kakauia e J. H. K.) (Hoomania niai.) Penei ka o ka poe kahiko, i ke kaua ana o kekahi aina me kekahi aina, o ka poe i hee, maka 'u lakou o lukuia mai a hol owale lakou ma ka moana, a loaa kekahi aina, noho iho la malaila a pela hou no ahiki no na kanaka ma na moku apau. I ka manao o kekahi poe, ua pupuhi wale ia na waa i holo ma ka moana e ka makani, a pae wale aku i kekahi aina. Ua manao waleia keia mau mea, aole i maopopo. I ka W8 pouli ioa, ua oleloia e ko Hawaii nei, no ka lewa mai na kanaka i hele mua mai, a noho maanei« I keia wa uft akaka ka oiaio ole o ia olelo. P* P a * 1 kekahi ke ku-

auhau o na 'lii mai ka wa kahiko mai, ahiki i keia manawa. Ua pololei iki paha ia kuauhau, aole paha i pololei loa, no ka mea, ma ka naau wale no ka paa ona, aolo ma ka palapala. Ua olelo mai ka poe kahiko, ua ili kekahi mau moku ma keia paeaina i ka wa mamua loa, a ua ikeia kekahi makai lilo, aole hoi i ku mai. No ka ike ole o ko Hawaii nei poe kanaka ia manawa i ke kakau palapala, nolaila aole i paa na meakahiko. Ua paa kapekepeke no ma ka naau o kekahi poe aole i paa pono. He kanakolu-mamahiku makahiki mamua aku o ko Lono ku ana mai i Hawaii nei, i holo mai ai kekahi moku jnai Manila mai, a i Rusia Amerika. O Kaleona ka inoa o ia moku. I ka lioi ana v o ua moku la mai Rusia Amerika aku, \ia lawepioia e Aneaona, ke alii o kekahi mokukaua o Bfiritania. Loaa ia Aneaona maluna o ua moku nei o Manila kekahi palapaia aina i kakania, malaila kehahi pae feokupuni i ikeia ma ia holo ana, { 0 ka latitu i kakauia ai, ia paemokupuni i ikeia o ka latitu no ia o Hawaii nei. Ua kapaia ua pae mokupuni la ma ia palapala aina Q, Los Moniea, aka no ka like pu loa o ka latitu ame ke knpono ana o ia pae mokipuni i ke alanui mai Manila mai a i ko Eusia Amerika, ua m-anaoia o Hawaii nei no ua pae mokupuni la, no ka mea ua like pu no na alahele. (Aole i pau.)