Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 7, 14 February 1924 — HAIOLELO O JARRETT NO KA BILA O HAWAII NEI Lilo Kana Mau Hoakaka i Kumu e Maalahi ai ka Hooholoia o Kana Bila Maloko o ka Hale o na Lunamakaainana [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HAIOLELO O JARRETT NO KA BILA O HAWAII NEI

Lilo Kana Mau Hoakaka i Kumu e Maalahi ai ka Hooholoia o Kana Bila Maloko o ka Hale o na Lunamakaainana

Maluna o ka papahele o ka hale 0 na lunamakaainana, o ka ahaolelo lahui, i haawi ae ai ka Elele Lahui Jarrctt, i kana haiolelo kakoo, no ka*Bila o Hawaii nei, ma ka manawa o noonooia ana kela bila, a hooholoia me ka lokahi, a ua kokua nui aku kana haiololo, no ka maalahi loa. o ka hooholoia ana o kola bila. Mamua o ka noonooia ank o ka I'il.i pili i na pono o Hawaii nei, iloko o ka hale o na lunamakaainana, i haawi aku ai ka Elelo Jarrett 1 kana haiolelo kakoo i ka bila, _ma ka ia 21 o ka mahina o lanuari aku n( i i hala. ka loaa ole o kahi k:i;iv.*ale r:ui o la nupepa, pela hoi ka loaa 010 he 3'anawa e unuhi ai • k<>fa haiu'*lo a pau pono, nolaila iia mea ano nwt «'an- no ke hoikeia akti noi, a o ".e ; a iho kana inaii «nulo h-kl-e.ua ma kela haiolelo: '<E Mr. Lunahoomalu, mamua. o ko kikoo ana aku i na mea ano nui iloko o ka bila e noonooia nei i keia manawa, o ia ka Bila 11. li. 4121, ame ka hoakaka ana ae i kekahi mau kumu no ko noi ana aku i ke apono ana mai ā ka Hale, ua make-1 mako au e kamailio i kekahi mau mea uuku e pili ana no Hawaii ame kona moolelo, ame na hana nana i alakai aku ahiki i ka hoohuiia ana mai me Amonka Huipuia." Ma kela wahi i hoakaka aku ai oia i ke kulana oiaio o ke Teritore o Hawaii nei, e hoiko ana i ka nui o na mokupuni, ka nui o na mile kuea, kahi i waiho ai, ma ka Moana Pakipika, amo ka mamao mai A.menka mai. } līa lioakaka pu aku oia i ka loaa mua ana o Hawaii nei ia Kapen.-, Kuke i ka makahiki 1775; me ka ike ana o Kapona Kuke i na kana ka Hawaii, o lakou kekahi lahuikanaka kino ikaika, maka'u ole a puuwai hamama. Iloko o kela au, wahi a ka Elele Jarrett, he keu aku maoli o ka naauao o na Hawaii; e a'oia ana na kanaka opio, i na lealea hooikaika kino, e loaa ai ia lakou na, makau-

kau ro ka helo ann i liP Vnna. ls"o ka holo ana o na Havraii ka monna, wahi hou ana, o na Hakekahi lahuikanakn nkamai lo® i ka hookele aua i ko lakou mati wna* mp ko lakou maka'u olo; nole lakou i a'oia i ke tuio o ka hookele ana i na waa, eia nno ma ka nana ana i ka la i ke ao, ame na hoku i ka po, pela i ihaalahi ai ko lakou pae ana i ka lakou mau wahi i makfr> make ai. Ua hoakaka pu aku oia 1 ke akamai amo ka noeau o na Hawaii m* na mra pili i na laau lapaau, ka ike haha ame ka ike lomilomi. l"a kikoo pu aku oia iloko o ko ano 0 ka hookploia ana o keia Paeain:ij 1 ko au kahiko, ahiki mai i ka noho* alii ana o Kamohameha I, pela manawa o ke kipa nna mai o na mikanele i Hawnii nei. ka hoonaauaoia ana o keia lahuikannka ma ka lakou olelo makuahine, ahiki i keia au hou e noo nei. O na haawina a ka ahaolelo lahul i liooholo ai no Hawaii, vahi h«i| a ka Elelo Jarrc(t iloko o na makahiki he iwakalua i kaahope so nei, ua holo wale aku 110 ia ma ke kukulu ana i na kahua kupale o ka oihana kaua moana ma Puuloa am» | ka oihana koa, me ka nole o Hawaii nei, i ke komo pu ana aku iioko <i na pomaikai e ae, i loaa i na mokn» aina. No ke koi ana'aku l ko HavraH mau pono iloko o ha V>ila hnavrina kokua, i haawi mau ia i na mokuaina, lehulehu. e laa na haawinn n« na alanui, na hoaie dalo, no ke oia o na keik»H-ka hoonaauao ana rnn na hnna akamai ame ka hnna hoopulapula, i hoike aku ai r>ia. \ 'k.-i nui o na <3ala a Hawaii n»'i, i uk»i aku ai iloko o ka waihona o nupuni makua, mahope mai o k» hooluiiaina. Ma ke ano he hapa o HawnM no Amcrika Huipuia, i uwalo nku ai oia ma ka hapa hope o kana },:h* | olelo, he mea pono e aeia m.-ū n i kumu koi apau a Hawaii nei, r k* I ahaolelo lahui, elike me ia i kakaia ninloko o ka si!a.