Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 5, 31 Ianuali 1924 — EONO MAU KANAKA AEAHAUKA'E I PAA I KA HOPUIA. [ARTICLE]

EONO MAU KANAKA AEAHAUKA'E I PAA I KA HOPUIA.

Eono mau kanaka aeahauka'e, he ī'Oe i hoohuoiia no kekahi mau hana karaima, a i ike ole ia hoi ko lakou hana ma kekahi mau hana e loaa ai ia lakou ke ola o ka noho ana iloko o na pule ekoln aku la i hala, i paa ae ka hopuia ma ka Poakahi nei, a hoopiiia ae i ka j aha hoomalu no ka aeahauka'e, ma* | hope iho o ko ka Makaikiu Kellett niuaninau ana i ka hana e ola ai ia j poe. Ina nei no ko lakou hoahewaia e hoopaaia aku ana lakou maloko 0 ka halepaahao kalana no hookahi makahiki, a i ole kipaku loa aku ia lakou e hoi no ko lakou mau aupuni i hele mai ai. I kuiike me ia a ka Makai Nui Trask o ka hoike ana ae, o kela hapa o ke kulanakauhale ma ka aoao makai, e pili ana i ka Aala Paka ka hale hoolulu kaaahi a helel aku i kai o Iwilei, o ia ka na wahi j piha loa i ka poe palaualelo ame ka poe i hoohuoiia he poe kolohe a hakihaki kanawai, oia ka aihue, ka ona ame na hana hoohaunaele ma na manawa lehulehu like ole. Malalo o na kanawai e ku nei 1 keia manawa ina o kekahi kanaka e paa ana i ka hopuia no ka aeahauka'e e hiki ana iaia ke hoakaka ae, a i ole hooiaia ae paha ua hana oia hookahi la maloko o ekohi pule, aole e hiki ke hoahewaia oia no ka aeahauka'e ma ka manao o keia kanawai. No ka poe i ike i nei kanawai ua ike lakou i ka a!o ana e pakele ai mai ke kauia ana aku o ka, hoopa'i maluna o lakou, i ko lakou manawa e hopuia ai a laweia ae i ka halepaahao he man hoike ko lakou e laweia ae ana mamua o ka aha hoomalu a hoohiki ae no ko lakou ike ana i ka hana 0 ka mea i hoopiiia no elua la a ekolu paha maloko o na pule ekolu, a mamuli o ia oleloike e pakele ana ka. mea a mau mea paha i hopuia no ka aeahaukae. Ma keia ano hihia ua nele ke anpuni i ka hoike e kakoo mai ai no ka noho hana ole ana o ka mea i hoopiiia no ekolu pule a e hookuuia aku ana ka mea 1 hoopiiia. Mamuli o kela kanawai i hakilo loa ai ke Kapena o na Makaikiu Kellett tio na la he 28 i hala aku la no kēkahi o keia poe maloko o ua apana i hoike mua ia ao nei, m? ke kau mau aku o kona inau maka nialuna o ka poe i hopuia i hoikeia ae la. malun*. I kela ame keia la e hakilo mau ana oia i ka nee ana a kela poe me ka hoopaanaau mau i ka lakou mau ano hana ame ke ano o ko lakou ola ana, a o ka hopena o ia ka paa ana ae la o kela mau kanaka eono i ka hopuia a hoikeia ae ia mau mea apau ana i ike ai imua o ka lunakanawai hoomalu ma ke kakahiaka Poalua nei. Nui Hou Aku ka Poe e Hopuia Ana "0 keia poe i paa ae ai i ka hopuia he heluna kakaikahi wale no lakou he nui a he lehulehu aku ka poe e paa aku ana i ka hopuia. I mea e maopopo loa ai ka hopu ana ia poe ke kau mau aku noi ka'u nana a hakilo akahele loa ana maluna o ia poe, a no na la he 28 ka'u hakilo mau ana, oiai ua hoakaka ke kanawai ina e noho palaualelo wale kekahi kanaka me ka hatia ole maloko o na pule ekolu ua kupono ia e hoopaaia," wahi a Kellett. "O keia poe palaualelo he poe akamai loa lakou ma ka aihue, ka. piliwaiwai ame na hana hakihaki kanawal e ae, maemae ko lakou mau aahu ke nana aku. he kulana keonimana maopopo mawaho, eia nae, aole a lakou liana paa mau, o na hana hakihaki kanawai o ia ka piliwaiwai, ka aihue ame na hana pupuka e ae, o ia ka lakou mau hana hoopoino aku ia hai e ola ai lakou; o kekahi o lakou ua hoolilo aku i ka lakou mau wahine i poe huli waiwai ,Jia lakou; o keia ka poe e ike mua ia aku ana ka puuluuln ma na kihi alanui ame na hale pahupahu, a e auwana hele ana hoi me ka maauhele maluna o na alanui, me ke au o na maka ma 0 a maanei, me na manao kolohe maloko o'ke kulanakauhale ma r.a hora kakahiaka o ka la a ma na aluna ahiahi. Lehulehu o keia poe i hoolilo aku 1 na limahana o na mahiko i mau pio na lakou, a e ike mau ia an'a keia poe ma na hale o na limahana ma na la ohi dala o na Hmahana mahiko, a i ole. i na limahana e hoea mai ana i keia kulanakauhale mai na moknpuni mai. O kekahi poe o lakou he hoohainu i kekahi poe i ka waiona, a i ka manawa e ona ai o kekahi mea a lakou i ike ai he dala kana o ka manawa ia e aihue ai i ke dala a ka mea ua ona. O ka hana imiloaa a nei poe o ia ke kuai aku i ka l na luiua a pela hoi i na koa ma aa la uku dala hoi o lakou. O keia ka poe ua loaa ko lakou ola ma ka hoomoemoe ana i na wahine ma na wahi e kuaiia ai ka waiona. "Ma ko'u manaoio ina e hoopaala aku ana nei poe iloko o ka I lialepaahno no hookahi makahiki e ;>au ana keia mau ano hana malokn

0 keia kulanakauhale. O kahl 6 kaumaha nei o ia ka nele o keia mokupuni i kahi nui o ke aa, kahi e hoohanaia aku ai nei poe ma ka hana oolea, malia o ike ibo i ka ehaeha a hoopau loa i ka lakou mau ano hana." O na Pilipino i paa i ka hopma mamua aku nei no keia mau ano hana ua leipakuia lakou e hoi i ko lakou wahi o ka hele ana mai ma Manila, malalo o na hoolilo o na mahiko! O ka puulu mua e kipakuia aku ana mai ka aina aku, ua kau aku ma ka mokuahi Peresidena{ Cleveland o nehinei, oia o M. De la Santos, ke kanaka aihue pakeke kaulana; Juan Vmanuva, he paahao 1 hookuuia mai malalo o ka hoomalu a i hoohuoiia no ke komo pu ana ma na haua aihue lehulehu ma Manoa; Pedro Belan, he kanaka kalewa opiuma ame Fernando ColasantoB, he Pilipino i kaulana 1 na hana ino a i nui ai hoi ka hana a na makai iloko o ka makahiki > hala, ua hoouna pu ia aku he mau palapala i na luna «o ka oihana ma kai ma Manila e pili ana i na moolelo o nei poe e ua kauohaia flku ! lakou aole e hookuu mai i nei poe I e holo hou mai i Hawaii nei. ; I