Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 4, 24 January 1924 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

AOAO NO NA MANAO PEPA SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

 

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., IANUARI 24, 1924

 

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA ME NA NUHOU O KA MANAWA

 

KE KUMU MAI O KA PILIKIA.

            Aole he hana e ae a na hoa o ka papa lunakiai o ke kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, iloko o na halawai lehulehu i malamaia e kela papa. i na la aku la i hala, o ka hooili wale aku no o na hoa Demokarata o kela papa i na ahewa ana maluna o na hoa Repubalika, pela hoi na hoa Repubalika i loahewa aku ai i na hoa Demokarata, no ke kumu i hiki ole ai ke ukuia aku na ukuhana, o kekahi mau limahana o ke kalama.

            He olelo hooholo ka i hookomoia aku e ka Lunakiai Ben Hollinger, e hookaawale ana he bila haawina ukuhana no na limahana o ke kalana no na mahina ekolu iloko o kela olelo hooholo, e hoakaka ana ia, no ka waiho hakahaka o na kulana oihana enekinia kalana ame lunanana kukuklu hale.

            Ua vita ka mea i kela olelo hooholo no ke kumu, ua hookomo pu ia maloko o ka bila haawina, na hoakaka no ka waiho hakahaka o na kulana oihana enekinia kalana ame lunanana kukulu hale; aia wale no a a e ka papa lunakiai maluna o kela vito, alaila lilo ka olelo hooholo i mea mana, a ukuia na limahana i ko lakou mau ukuhana, elike me ia maloko o ka bila haawina.

            He hana paakiki nae keia, oiai aia na lunakiai Demokarata ekolu, ma ka aoao e kakoo ana i ka vito a ka meia, o ia hoi e apono ana lakou i kekahi olelo hooholo, no ka ukuhana o na limahana. me ke kapae loa ia, o na hoakaka pili i ka enekinia kalana ame ka lunanana kukulu hale; aia hoi na Repubalika, ma ka aoao e kakoo ana i ka olelo hooholo i aponoia e ka papa. a i vitoia e ka meia.

            Hookahi kumu nui o ke ala ana mai o ka pilikia iloko o ka papa lunakiai. o ia no ke kaili ana ae o ka Meia Wilson, ame na hoa Demokarata o na papa lunakiai kahiko, i komo pu aku ai na Lunakiai Petrie ame McClellan, i ka mana iloko o ko lakou mau lima. ma ka hookohu ana mai, ame ke aponoia ana aku o Louis S. Cain ame Lewis Absire, no ka kulana oihana enekinia kalana ame lunanana kukulu hale.

            He hapalua hora mamua ae o ka pau ana o ka manawa o ka papa lunakiai kahiko, ua akoakoa ae la na hoa o ka papa lunakiai hou. a kukakuka no ko lakou lawelawe i ka lakou mau hana. ma ke ano e ala ole mai ai he mau ku-ee ana; o kekahi o na mea a lakou i hooholo ai. o ia no ka waiho ana i na hookohu oihana apau. na ka papa lunakiai hou e apono aku: o ka mea nae i ikeia, he mau minuke helu koe, alaila hoea mai i ka manawa e pau ai ka papa lunakiai kahiko, ua waiho mai la ka Meia Wilson i ka hookohu oihana o na mea @o laua na inoa maluna ae, no na kulana oihana pakahi i hookohuia ai laua, no ke apono ana aku o ka papa. a oiai o na Demokarata ka hapanui o na hoa o kela papa, ua apono koke ia aku ko laua mau hookohu.

            Mamuli o kela hana ma ka aoao o ka meia, ame na hoa Demokarata o ka papa, aole he mea e ae a na Repubalika e @ana ai. o ke ku-e wale aku no, ina no ia e hoea mai ana i ke ku ana aku imua o ka aha hookolokolo.

            Ma ke ano nui ke olelo ae. o kela hookohu oihana a ka meia i hana ai. a i apono ai e na hoa kahiko o ka papa lunakiai o ke kumu mai ia o ka pilikia, nana i paa i ka ukuhana o na limahana.

            O ke kakauinoa ana o ka mea i ka olelo hooholo a ka Lunakiai Hollinger, o kona ae ana aku no ia i ke koi a na hoa Repubalika o ka papa, no ka mana ole o na hookohu oihana i hanaia eia. elike ae nei me ia maluna: a o ke kapae ana hoi i na hoakaka pili i ka waiho hakahaka o na poo o na keena o ka enekinia kalana ame lunanana kukulu hale, mai ka olelo hooholo mai: o ka ae ana aku no ia o n Repubalika. i ka pono ame ka mana o na hookohu a ka meia i hana ai. nolaila o keia ke ano nui. o ka pilikia iloko o ka papa lunakiai, iloko o keia mau la. he pilikia nae. i ili aku ai kekahi mau hopena maikai ole maluna o na limahana o ke kalana, i ko lakou kakali no ko lakou mau ukuhana.

            He hookahi mea maopopo i ka nana aku, e lanakila ana kekahi mahele o na lunakiai ma ka ninau a lakou e paio nei, ina paha ia o ka meia ame na hoa Demokarata o ka papa, a i ole. o na hoa Repubalika paha o ka papa, he hookahi nae mea hiki ole ia kakou ke hoohewahewa aku, e lilo pu ana keia, i ninau kalaiaina ma keia mua aku, ke hoea hou mai i ke kau koho baloka, o na luna oihana o ke kulanakauhale.

 

KE IKEIA AKU NEI KA LOLI.

            Iloko o keia mau la i kaa aku ai ka noho poo ana ka oihana makai o Honolulu nei malalo o ka Makai Nui David K. Trask ko ike e ia aku nei no ka loli ae no ka maikai, ka mea i ike ole ia pela mamua aku nei.

            Eia na makaikiu he hopuhopu mai nei i ka poe kuai a puhi okolehao: eia pu ke hopuhopu mai nei i ka poe piliwaiwai, ma na wahi i komo mua ole ia e na makaikiu; eia na makai nana kaa ke makaala mai nei ma ka hakilo ana i na kiakaa @me na ona kaa otomobile, e ku-e ana i na kanawai pili i na kaa e ku nei i keia manawa; a ma ke ano nui ke olelo ae. ua hoea mai i ka manawa a na makai, e lawe maoli aku ai i ka lakou mau hana me ke kui'o. a ua pau ka manawa no ka hoolalau wale ana, no ka mea ua loaa he poo no ka oihana makai, i makemake, e hookoia ke kanawai, me ka hoopilimeaai ole.

            Ua pau ka manawa a na makai e olelo mai ai, no ka loaa ole ia lakou o ke kuleana e hopuhopu ai i ka poe kuai waiona; pela ke kuleana ole e hopu ai i ka poe piliwaiwai ame na hana hakihaki kanawai e ae, no ka mea ua like ke kauoha i haawiia i na makai apau, me ke kauka'i ole aku, a ponoia mai e ke kapena makaikiu, a e na alii makai paha, e hopu aku i ka poe e hakihaki ana i na kanawai.

            Ma ka hooko maoli ana aku i ke kanawai me ke kui'o. e lilo ana ia i kumu e kau ai ka weli ame ka maka'u i ka poe hakihaki kanawai. o ka hopena e emi mai ana na hana karaima, a ma o aku olaila, e oili mai ana ka maluhia.

            Ke hoomaopopo nei na makai iloko o keia mau la e nee nei, i ke ko'iko'i o ka hana i kau aku maluna o lakou; aole nae @o ko lakou ike mua ole, a noho pouliuli paha, aka no ke kauka'i aku, aia a loaa maoli mai na kauoha i na poo ma ka oihana, alaila hele aku la e hooko i ke kanwai o keia kekahi kumu nui i komo ai na manao hoohuoi iloko o na makai, no ka laweia ana o na ki-pe ma ia ano i lawe okoa mai ai kekahi mau makai i na dala ki-pe no ka hoopakele ana i ka poe hakihaki kanawai.

            E nana aku nae kakou i ka nee ana o ke au o ka manawa; he hookahi nae mea maopopo loa, e hooiia ae ana ke kulana o ka oihana makai o Honolulu nei: a e hooi pu ia ae ana no hoi ka makaala ame ka hooko kauoha o na makai.

 

Nuhou Kuwaho

            NACO, Arizona, Jan. 20. - He umikumamalima haneri mau koa federala i a'e aku ma kela aoao o ka mokuna aina a i kau aku la maluna o na kaaahi no Juarex. E nee aku ana lakou ahiki i Jalisco, kahi o na pualikoa a Obregon e hoopuni mai la i na koa kipi.

            MEKIKO, Jan. 20. - Ua lilo pio hou mai i na pualikoa kaualio a ke Kenerala Francisco Urbalejos ke kulanakauhale o San Marcos mai na koa kipi @nai, a ua koikoi ka hoopa'i i kauia aku maluna o na koa kipi i hiki aku ko lakou heluna i ka 1500, a ua auhee aku ke koena mahope o ke kaua ana. He mau hora lehulehu mahope mai ua hoihoi mai la na mokuea hoolei poka pa-hu i ka hoike ua koikoi loa na koa o ka poe kipi i make.

            NU IOKA, Jan. 20. - Ua hoikeia ae e H. G. Wyllie, ka hope peresidena o ka Hui Aila Honua Mekiko ka hooweliweli ana mai o na koa kipi a de la Huerta e hoopoino i na waiwai a ka hui ma Tampico, koe wale no a uku mua ia aku na auhau no na waiwai i hoopukaia aku iwaho o $400,000.

            MARION, Ill., Jan. 20. - Elima haneri mau lala o ka ahahui Ku Klux Klan, i alakaiia e S. Klenn Young, he kanaka hooikaika e hookapuia ka waiona i komo aku e huli ialoko o ke Kalana Williamson a he 66 poe kuai a hana waiona me ehiku mau ipuhao puhi rama i paa ae i ka hopuia.

            WAKINEKONA, Jan. 20. - Ua hoopukaia ae kekahi hoike e ka buro helukanaka a e hoakaka ana he averike o $68.37 maluna o kela kane, wahine ame keiki maloko o na mokuaina Huiia o Amerika ka i ohiia ma ua auhau i ka 1923 e ka lahui, ka mokuaina, ke kalana ame na aupuni kulanakauhale. O ka huina nui i ohiia no na auhau, ua oi aku maluna o ka $7,433,000,000.

            PEKINI, Kina, Jan. 20. - Ua hoi mai ka Mekia Magruder i Pekini nei. Wahi ana, o Mrs. Julian Kilen, ka Misionari wahine Amerika i laweia ai me ka limanui e na koa powa Pake, ua hoea ae i kahi hoomoana o na koa o Wu Pei Fu. Ua hoopakeleia oia ma o kekahi mau kanaka la a Wu Pei Fu, ka poe na lakou i kukakuka ma ke ano hana i maa i na Pake me na alakai mahope iho o ka aneane loa ana e hoopuuiia na koa Pake powa.

 

KU-E O NOA ALULI I KE KANUIO O KA HALAKAHIKI.

            Ma ka halawai a ke Komisina o @a Home Hawaii, o ka noho ana ae, ma ka Poaha aku nei i hala, i waiho ae ai o Noa Aluli i kana mau ku-e ana, i ka manao o ke Komisina o na Home Hawaii, e wehe aku i kekahi mau aina hoopulapula o Molokai, no ka hoi ana o na ohana Hawaii malaila e kanu halakahiki, malalo o na kokua ana mai a kekahi mau hui kanu halakahiki.

            Ua maopopo loa, ma na hoakaka a na lala o kela komisina, ko lakou lokahi, he hana kupono loa ka hookaawale ana i kekahi mau eka aina ma Hoolehua ame Palaau, ma Molokai, no ka hana kanu halakahiki, a o ka poe e makemake ana e lawelawe i kela ano hana, o lakou ke hoi a noho malaila.

            O ke kumu nui o ko Noa Aluli ku-e, i ka weheia aku o na aina hoopulapula no ke kanu ana i ka halakahiki, mamuli o kona manao, ina o ikeia ana ka holopono loa o ka hana kanu halakahiki, iloko o keia mau makahiki elua o nee aku nei, alaila e hoopilikia aku ana ia, i ka poe e noho mai nei ma ko lakou mau aina hoopulapula i keia manawa; o kona noonoo, e waiho kela manao e kanu i ka halakahiki, ahiki i ka pau ana o na makahiki hoao mua elima, a mahope aku o kela manawa e hoao ai i ke kanu ana i ka halakahiki.

            Mawaho ae o na hoa o ke komisina, o na Senatoa Wise ame Chillingworth kekahi mau mea i hoea ae ma kela halawai, a hoakaka i ko laua manao apono i ka hana kanu halakahiki, me ka hooia ana ae o Senatoa Chillingworth, ua makaukau oia e kokua aku i kekahi poe Hawaii me ke dala, ke koho ko lakou manao, e hoi e kanu halakahiki, maluna o na aina hoopulepula.

            Wahi hoi a Senatoa Wise, ina nei no ka weheia o kekahi mau aina hoopulapula ma Molokai, no ke kanu ana i ka halakahiki, alaila oia kekahi mea makemake loa e hoi a noho malaila, ke aeia mai kana palapala noi.

            Aole nae he mea i hooholoia e ke Komisina o na Home Hawaii, koe wale no ka hoakaka ana ae o ke Kokua Kiaaina Brown, aole ke komisina e hookikina wale aku ana i na Hawaii, e lawelawe ma na hana a lakou i makemake ole ai ina ua makemake na Hawaii i ka hana kanu halakahiki, ma ia ano wale no e hookoia aku ai ko lakou mau makemake, aole ma kekahi ano e ae.

DANIEL PAANIA@

            O ka moolelo e pili ana i ka mea nona ke kii maluna ae, e ikeia no ma ke kolamu 1, aoao 2, ua komo hewa a ua paa mua i ke pa'iia, mamuli o ka pupuahulu o na keiki o ka papapa'i, pela i komo pu ole aku ai keia kii me ka moolelo. - L. H.

 

LOAA KEKAHI IKE NO KEKAHI PUULU HANA OKOLEHAO.

            Eia malalo o ka malu o na luna oihana federala, he mau ike lehulehu e waiho mai nei i keia manawa, me ka manaoia, e hoea mai ana i ka wa e maopopo pono loa ai, ka hookahua maoli ana o kekahi puulu maanei, i ka hana puhi waiona ma ke ano he oihana imi pomaikai ia no lakou.

            Ma kekahi wahi a ka Ilamuku Oscar P. Cox o ke komo ana e hopuhopu i ka poe kuai waiona, i kokua pu ia aku e na kanaka o ke keena hooko i ke kanawai hookapu waiona maanei nei, ua loaa aku la he mau buke moohelu waiwai, ame kekahi mau moolelo, a maloko o kela mau buke, i ikeia ai na inoa o kekahi poe i komo kino iloko o ka hana Kuai waiona, eia nae aole i hoikeia ae na inoa o ua poe la i ke akea, aka e paa malie ia ana e na kanaka o ke aupuni, ahiki i ka pau ana o ka lakou noii ana no keia puulu hakihaki kanawai.

            O na mea nae i hoomaopopoia, he wahi okoa loa, kahi e puhiia ai o ka waiona, mai kela wahi mai e halihaliia mai ai a hoahu ma kekahi wahi okoa, a mailaila aku e hooliloia ai.

            Ma ke ano o ka hanaia ana o na ipuhao puhi waiona, i kaa mai malalo o ka malu o na luna oihana federala, ua kulike loa ka hanaia ana, ma keia ano i loaa ai ka hoohuoi i na kanaka o ke aupuni, he hookahi no mea nana i hana i kela mau ipuhao puhi waiona, a mai kela wahi hookahi aku. i hoolakoia ai ka poe puhi waiona, ma na apana kuaaina, a maloko ponoi iho nei o keia kulanakauhale.

            Ua loaa pu ka manaoio i na luna oihana federala. o ke kuai ana i ka laiki, ke kulina. ame kekahi mau mea e ae, e hoawaawaia ai o ka rama, mamua o ke puhiia ana aku, na kekahi puulu wale no ia, i hookaokoaia ka lakou hana, a na lakou e puunauwe aku, ma kela ame keia wahi puhi waiona.

            I ka wa e nui ai ka waiona i puhila, e hoikela mai ana ka lohe i ka poe na lakou ka halihali ana, a ma ka olelo a na luna oihana federala, he elua mau alahele e halihali ai i ka waiona, o ia hoi, na na kaa kalaka e halihali mai na awawa mai, a i ke alanui aupuni, a na na kaa otomobile, e halihali loa mai no ke kulanakauhale nei.

            He hookahi no wahi e hoahuia ai o ka waiona, a mai kela wahi aku, e puunauweia ai, i ka poe e hoea aku ana, no ke kii ana i ko lakou mahele o ka waiona, a e hoopaaia ana ko lakou mau inoa, ame ka nui o ka waiona a lakou i kuai ai.

            Aole ma keia wahi wale ae la no, pau na mea a na kanaka o ke aupuni federala, i hoomaopopo ai, aka i ka wa e hopuia ai o kekahi mea, no kona kuai waiona, e hele okoa ana na poo o kela puulu, e hui me kekahi mau loio, no ke kupale ana i ka poe i hopuia, a ke kauia mai ka hoopa'i, o ua puulu nei no ka poe na lakou e hoolako mai i ke dala, no ka uku ana aku i ke aupuni.

            O kekahi hana maalea a kela puulu mamua aku nei, ma ka manawa e hopuia ai he Kepani kane, no ke kuai waiona, he wahine ka mea e laweia aku ana imua o ka aha, no ka ae ana aku, ola ka mea nana i kuai i ka waiona, a i puhi paha, he hana keia a kela puulu i manao ai, e oluolu na hoopa'i e kauia mai.

            Ua ioaa nae ka ike i na aha hookolokolo, no keia ano hana, nolaila aole he hookuu wale ia o kekahi mau Kepani kane, ke hopuia lakou, i ka wa e hoea mai ai na wahine, a olelo mai, o lakou na ona o kela waiwai, aka e kau pu ia ana ka hoopa'i maluna o lakou apau.

 

Nuhou Kuloko

            Nui na wahi piliwaiwai a na makaikiu e noke mai nei i ka hopuhopu, me ka hoopa'iia o ka poe piliwaiwai iloko o ka aha apana, a haalele okoa no hoi kekahi poe i ko lakou mau bela.

 

            Ma nehinei i ku mai ai he mokukaua Palani nona ka inoa Jeanne d'Arc, me ka hookipaia ana mai o na aliimoku ame na koa luina e koonei poe, ma na anaina hoohauoli, i haawiia no lakou.

 

            I kulike ai me ka hoakaka a Konela R. McA. Schofield, ka lunahoomalu o ke komisina fea, e weheia aku ana he hoikeike fea nui, ma ke kahua hoikaika fea nui, ma ke kahua hoikaika fea hou ma Kapahulu, i ka mahina o Okatoba ae nei, a e kukuluia aku ana na hale nunui, no na hana hoikeike ma keia mua koke iho.

 

            O ka poe he mau loaa makahiki ko lakou i oi aku i ka hookahi kaukani dala pela hoi me ka poe he waiwaipaa ko lakou, e waiho koke ae i na pepa hoike ma ke keena o ka luna auhau, iloko o keia mau la ahiki i ka la hope o keia mahina.

 

            Ma ka Poaha o keia pule ae, Ianuari 31, e pau ai ka uku ana i na auhau wai no na mahina mua eono o keia makahiki. Mahope aku o kela Poaha, he umi keneka e paku'iia iho ana no kela ame keia dala hookahi, o na auhau wai kaa ole, i ka wa e ukuia ae ai.

 

            Maluna o kaupoku o ka Hokele Iana, ma ka hora 7:45 o keia po, e malama ae ana ke komite makaala o ka Ahahui Koho Baloka o na Wahine, i ka halawai mahina; o ka Makai Nui Trask, ka haiolelo ano nui ma ia halawai, a ua makemakeia ka lehulehu e hoea ae no ka lohe ana i na mea e hanaia ana ma kela halawai.

 

MEA HOOPILIKIA KA BIBI I NANA OLE IA.

            Ua manaoia ka waiu bibi o kekahi ia o na ai maikai loa na ka bebe, eia nae, wahi a ke Kauka Sinelar o ka bibi waiu ma na wahi uwi waiu nona ka waiu e kuaiia aku ana no ka inu ana a ka lehulehu he mea pono e hoaoia ka palekana o ka waiu mai ka ma'i mai, mamuli keia o kona ike ana maloko o ka hoike a ke komisina o na meaai Bairos e hoakaka ana o kekahi mau halehana waiu aole i loaa aku ka palapala ae mai ka papa ola aku mamuli o ka hoao ole ia ana o na bibi waiu o ia mau wahi.

            "O kela ka mea pono loa e hanaia no ka pono o na kamaiki," wahi a ke Kauka Sinclair. "Ua ulu ka ma'i akepau ahiki i ka nui ana maloko o ke kino o ke keiki mamuli o ka waiu i inuia mai ka bibi waiu ma'i akepau mai, a oia ano ma'i aole e puka mau mai ana ia ano ma'i a hoopoino paha i na akemama, aka e komo loa aku ana iloko o na iwi a iloko o ka naau.

            "Ina ho hana hemahema a makaala ole ia kekahi ma ka hoao ana i na bipi waiu oia hemahema me ka papa o ka oihana mahiai ame ululaau ia, he mau oihana i lawa pono ole i na kanaka no ka hooko ana aku i ka hana.

            "Elike me ka loihi o ke ku ana o ko kanawai e koi ana e hoaoia na pipi waiu, pela e pono ai keia e kanaia, a oiai ka rula hooponopono me ke aupuni a he mana hoi kana kauoha, he pono no ke hookoia aku keia hana e ke kauka o na holoholona o ke teritore."

            I kulike me ia a ke Kauka Sinclair o ka hoike ana ae ua oi aku ka heluna o na keiki i loaa i ka ma'i akepau ma Hawaii nei mamua o ka hapanui o kekahi mau wahi ma ka aina makua. O ke kumu o keia a ke kauka o ka hoike ana ae o na kanaka e noho nei maloko o keia mau mokupuni he kulana hoohuoiia ko lakou no ka loaa i nei ano ma'i.

            Ua loaa na kanaka i ka ma'i akepau i ka manawa opiopio loa ma ke ano mama loa nae a i ke oo ana ae o ke kino a oo pu me ka ma'i he hana paakiki ka hakaka ana me ia ano ma'i. O keia kekahi kumu e kupono ole ai ka waiu i laweia mai ka bibi waiu ma'i mai a haawi i na bebe, o ka waiu kupono e haawi ai mai ka bipi waiu mai i loaa ole i ka ma'i akepau.

            "Ina e loaa ana lakou i ka ma'i akepau i ka wa opiopio loa aole e hiki ana i ko lakou kino ke pale aku ia ma'i. Ua hiki i ke kanaka makua ke inu i ka waiu mai ka bipi ma'i akepau mai no kekahi mau makahiki lehulehu aole nae e loaa iki ana i nei ano ma'i," wahi a Sinclair. "Ma na mokuaina o Amerika he wikani loa na rula e pili ana i na halehana uwi waiu, e honoia na bipi waiu, i mea e maopopo ai ka ma'i a ma'i ole. Ma kekahi mau wahi o ka mokuaina ua hookoia ka manao o ke kanawai me ka wikani, loa. O na bipi waiu hou loa i laweia mai i Hawaii nei i loaa ole i ka ma'i, a i hoaoia hoi a ikeia ke kaawale loa mai ka ma'i mai, o lakou na bipi waiu maikai, no ka mea ua hoao mua ia mamua o ka laweia ana mai ianei.

 

HOPUIA HE AKENA NO KA HUI KAAAHI.

            Ma ka Poaha aku la i hala. i paa ae ai i ka hopuia o ka Makaikiu John R. Kellett, ka akena kuai tikiki o ka hui kaaahi o Lilinahama ma, nona ka inoa o W. T. Wyatt, o ka hale hoolulu ma ka Ewa Mill, malalo o ke kumu hoopii, o ia no kona lawe ana i na dala o ka hui ma ke ano kolohe.

            Ma ka hoakaka a ka Makaikiu Kellett, he paahao o Mr. Wyatt i noho mua maloko o ka halepaahao o Fresno, Kaleponi, a ua hookuuia mai nae oia, o kona hewa o ka hoopa'iia ana, o ia no kona hoopuka ana i na kikoo dala apuka.

            Ua hoea mai oia no Honolulu nei, ma ke ano, oia ka mea nana e malama ana i na holoholona, o ka hoounaia ana mai no ka hui o Alexander & Baldwin, a iaia maanei nei, he ekolu ana mau kikoo dala apuka i hoopuka ai, me kona hookomo mua ole i kekahi dala maloko o ka banako.

            No kela hewa ka ana i hana ai, ua manao ka oihana makai, he oi aku ka pono, o ke kipaku ana ia Wyatt mai Hawaii aku nei, a ua lokahi ko Mr. Wyatt manao ma ia mea, nolaila ua hookau hou ia oia maluna o ka mokuahi Matsonia, eia nae i kela mokuahi e makaukau ana e haalele iho i ka uwapo, ua lele hou mai la oia nouka nei o ka aina.

            Ua loaa iaia he hana mahope mai ma ka hale hoolulu o ka hui kaaahi ma Ewa, a iloko o ka mahina koke aku nei no o Dekemaba i hala, i hooliloia ae ai oia i akena kuai tikiki, no kela hale hoolulu.

            Ma ka la 12 iho nei o keia mahina, i nanaia ai kana mau buke, ma ia nanaia ana i ikeia ai, ua pokole kekahi huina dala iaia, o ka hoomaka no ia o Wyatt e holo, aka he elua la mahape mai, ua loaa aku la oia ma Hauula, i ka Hope Makai Nui John L. Paoo.

            Ma ka oleloia, ua ae okoa ae o Wyatt, no ka pokole ana o ka hui kaaahi, ua pau ke dala i ka hooliloia eia, ma ke kuai ana i ka waiona mo kekahi mau mea e ae.

            Aole o kela pokole wale ana no o na dala o ka hui kaahi, ke kumu hoopii e kue ana ia Wyatt, aka e lawe pu ia mai ana he mau hoopii no na kikoo dala apuka ekolu, ana i hoopuka ai, iaia o ka hoea mua ana mai no Honolulu nei.

 

NO KE KU-E ANA AKU I KA MAKAI I PAA AE AI I KA HOPU

            No ke keakea i ka hana a ka makai a no ka hoopuka ana ae i na olelo hailiili ke kumuhoopii i hookomoia ae i ka aha hoomalu e kue ana ia Charles Bettencort ame John Souza e ka Makai Antone Silva mahope iho o ka hakaka ana maluna a malalo ma ka manawa e malamaia ana kekahi mau bana hoikeike maloko o ka Halekeaka Princess ma ka auwina la o ka Poaha o ka pule aku la i hala.

            I kulike me ka moolelo a ke Kapena Makai Fieldgrove o ka hoike ana ae, mahope koke iho o ka hoomaka ana o na hana hoikeike ua hooulu ae la o Bettencourt ame Souza i kekahi mau hana hoohaunaele. Ua hoao aku la ka Makai Autone Silva e papa ia laua me ka hoakaka pu aku he mau hana hoopioo loa ka lana i ka poe e ae e noho ana maloko o ka halekeaka ia manawa.

            Ma ke kakali ole iho no ka papa hou ia aku ua kui mai la o Bettenecourt i ka Makai Silva a hina ilalo iluna o ka papahele. I ke ala ana ae o ka Makai Silva ua haawi aku la oia i kekahi puupuu mahanahana loa me ke kokua a kana newa a ua oki ka oe ia Bettencourt, a pela hoi me Souza e nanai pookio ana a ku mamua o ka halekeaka a malaila i ku ai ahiki i ka hoea ana aku o ke kaa makai a laweia mai e hoopaa i ka halewai.

 

HOLO O SENATOA JARRETT NO KALEPONI E A'O LOIOI.

            Ma ka mokuahi Maui, o ka haalele ana iho ia Honolulu nei, manehinei aku la no Kapalakiko, i kau aku ai o Senatoa James K. Jarrett, ka hope kakauolelo kalana mua, o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, a hoa hoi oloko o ka hale o na lunamakaainana a senatoa no ka aha senate o ka ahaolelo kuloko, ma kona alahele no ke Kula Nui o Kaleponi, no ke a'o ana i ka makaukau ame ka ike i ka oihana loio.

            Ua ukali pu aku la kona ohana me ia ma kela huakai, no ka mea e hala okoa ana ia Senatoa Jarrett, he elua makahiki e noho ai maloko o kela kula, mamua o kona hookuuia ana mai me ka palapala hoomaikai.

            He hookahi kau i koe o ka ahaolelo kuloko, alaila pau ka noho ana o Senatoa Jarrett iloko o ka aha senate, ina aole oia e huli hoi mai ana no Honolulu nei, ma ka wa e noho mai ai ke kau ahaolelo i keia makahiki ae, alaila e waiho hakahaka ana kona noho, aka nae, ma ka manao o kona mau hoaloha. he mea hiki wale no iaia ke holo mai no Honolulu nei, i ka wa e noho ai o ka ahaolelo, alaila hoi hou aku no Kaleponi, ke pau ka ahaolelo kuloko.

 

NA HIHIA ILOKO O NA AHA HOOKOLOKOLO.

            Ma ka hora 2 o ka auwina la o ka Poalua o ka pule i hala, i hooloheia ae ai e ka Lunakanawai John R. Desha na hihia okimare i paioia mai e ka poe i hoopiiia.

 

            He hoopii na ke Teritore e kue ana ia Lum Pung Lum ame kekahi poe Pake e ae, ka i hookomoia ae iloko o ka aha kaapuni ma ka Poalua nei.

 

            Ma ka noho ana o ka aha kaapuni a ka Lunakanawai Frank Andrade ma ka Poalua nei i hookohuia mai ai ka Hawaiian Trust Company i lunahooponopono no ka waiwai o Nancy Daniel Wallace, malalo o ka bona $4500.

 

            Ma ia la no i aponoia mai ai e ka Lunakanawai Frank Andrade ka umi o na hoike moohele waiwai a ka Hawaiian Trust Company, ke kahu malama waiwai o ka waiwai o Beatrice M. G. Luce.

 

            He palapala noi ka i hokomoia ae i ka aha kaapuni e noi ana no ka hookohuia mai o Joseph D. Marques i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Manuel Carreiro Madeiros, ka mea nona ka waiwaiio o na waiwaipaa i hiki aku i ka $7500. Ma ka la 18 o Feberuari e hooloheia ai keia noi e ka aha hooponopono waiwai.

 

            He kanakolu-kumamaiwa mau hoopii hoahewa i hoihoiia ae i ka aha federala e ka papa kiure kiekie o ka hapanui he mau hoopii no ka poe kue kanawai opiuma, he eko@u @@@ hihia i hookuuia e ke kiure k@@@@@ no ka pili ole i ka hewa. Na @@ kokua loio Amerika i waiho @ @@ keia mau hihia imua o ke kiure @@@ kie federala.

 

            Ma ka Poalua o ka pule aku ia hala i hoomakaia ai ka hoolohe @@@ i na hoopii koi poho a ke aupuni e kue ana i ka mokupea K@@@ Dharma, imua o ka Lunakanawai R. Poindexter. O ke kapena o ia @ok@ J. Droisset ka i ninanin@uia @ @ @ Castle, ka loio o ka ona @on@ @@ moku.

 

            O Lee Choy, ka Pake i hoop@@@@@@ ai a i ahewaia ai no ke kue i kanawai opiuma, a i kauia mai ka hoopa'i maluna ona ma k@ 9 o Dekemaba, 1922, elua makai paahao me ka uku pu $250 m@ koina o ka aha. ua haawipio @@ ae oia iaia iho i ka llamuku O@@@ P. Cox, a ua laweia ae oia e @@@ paa i ka halepaahao. Ua hoo@@@@@ hala aku keia Pake i kona i ka aha kaapuni eiwa ma Kapa'a ko, eia nae, ua kulike ka olelo holo a ia aha me ka ka aha federala Apana ma Hawaii nei, a o k@ haawipio wale ae no ka hana ko a pela i hoopaaia ae ai oia i haleaahao.

 

NA MARE.

            Henry W. Kupau ia Joseph @ Young, Jan. 8.

            Edward N. Mites is Julian @ Ah Miu, Jan. 12.

            Charles Low ia Agnes A@ @@@@ Jan. 12.

            Jess Perry ia Lily Wailani. Jan. 12.

            Sam Leialoha Davis ia @ Rathburn, Jan. 14.

            Geo. Phillip Edgar ia Rachel K@ halekai Meek, Jan. 16.

 

NA HANAU.

            Na Francisco ame Mary Paem@k@, he keikikane, Sept. 4.

            Grant King ame Margaret M@ kuahi. he kaikamahine. Oct. 19.

            Na M. Metman ame Mabel Sp@@@@@ eer, he keikikane, Nov. 23.

            Na Jose Vera Cruz ame Flora A K he keikikane. Dec. 20.

            Na Antone Souza ame Lottie @@ keikikane. Dec. 21.

            Na Wm. A. Wong ame Carolina Brown. he kaikamahine, Dec. 20.

            Na Robt. Keoua Wilcox ame @ @@@ P. Wilburton, he kaikamahine Jan. 4.

            Na Cayetana ame Helen Jeremiah he keikikane, Jan. 7.

            Na John Pahia ame Angeline Souza, he kaikamahine, Jan. 8.

            Na Max Coleman ame Margaret Kaheakulani, he kaikamahine. Jan. 8.

            Na Herbert Ahuna ame Jeannette Kane, he kaikamahine, Jan. 1@.

            Na Sam Kealohapauole ame An@e Carillo, he keikikane, Jan. 11.

            Na Ching Wong ame Alice A. @ Apana, he kaikamahine, Jan. 11.

            Na Chang Chong ame Lucy Al@@@na, he keikikane, Jan. 12.

            Ah Chew Wong ame Mary Lily Kane, he keikikane, Jan. 13.

            Na Maximo Samiento ame R@@@rice Makainai, he keikikane, Jan. 15.

            Na Peter Akimo ame Adelin@ Haliimaile, he kaikamahine, Jan. 15.

            Na George S. Awana ame Nora Sai Goo, he keikikane. Jan. 15.

            Na Abel S. Langsi ame Elizabeth Iaea, he kaikamahine, Jan. 16.

            Na David Kalani Morton, ame Lydia Ezara, he keikikane, Jan. 17.

            Na John Colburn Wright ame Claire McGettigan, he kaikamahine Jan. 17.

            Na Albert S. Na@o ame Lily Hoanu, he keikikane. Jan. 18.

 

HE PUUPUU HOU

Hookahi puupuu mahope o kekahi e hoomauia ana me ka manao paa pela e loaa ai ka lanakila. O ka hana mau ana i ka meahana ke kumu e pau ai ka hana, aka nae me kekahi meahana maikai wale no e manumanu ole ai

 

NA MEAHANA STARRETT

Ka Helu Ekahi

 

Hana ia lakou no na kanaka e hoomau ana ma ia mea

 

Ua hanaia kela ame keia Meahana Starrett ma ke ano akeakamai e na loea i a'oia a makaukau piha. He mea pono e maikai na apana pakahi e loaa ole ai he hoohalahala ana i ka wa e nanaia ai, mamua o ka hoohuiia ana ae iloko o ka meahana maikai loa.

 

Na Kuea Hoohuihui - Na Mea Ana

Na Ana Mikini - Na Upa Ana

Ana Poepoe Maloko a Mawaho

Mau Meahana Amerika

Maikai Wale no

 

LEWERS & COOKE, LTD.

Poe Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852

169-177 Alanui Moi Hema