Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 3, 17 Ianuali 1924 — Page 6
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., IANUARI 17, 1924.
KIKOOIA MAI LA IA OPIO HAWAII.
O ka nuhou hauoli i laweia mai imua o kekahi keiki opio Hawaii nona ka inoa o Thomas Kaeo, o ia no kona makemakeia ana e kekahi hui kiionioni o Amerika, ma ke ano he mea hoikeike lelekawa, no ka uku o kanahikukumamalima dala o ka pule.
O keia iho la ka elua o na opio Hawaii, i kikooia mai e na hui kiionioni, ma ka hana hoikeike i ka laua mau kalena, o ka mea mua loa, oia o Duke Kahanamoku, ka moho au kaulana o ke ao nei a o Thomas Kaeo, hoi keia i kikooia mai la no ka hoikeike ana i ke ano o ka lelekawa ana mai kahi kiekie mai.
Ua kaulana kakou na Hawaii ma ka au, ka heenalu, ka lelekawa. ame na hana hooikaika kino lehulehu e ae, ma o keia mau opio Hawaii nae, e hooiia ae ai ko kakou ikeia mai apuni ke ao nei, no ka mea e paiia ana ka laua mau hana hoikeike, ma na kiionioni, a kuai hoolilo ia aku ma na aupuni apau; aole keia he mea liilii, aka he mea hooi ae keia i ko kakou i keia mai, e na wahi i lohe liilii loa no Hawaii nei, a i noho pouliuli no paha no kakou.
E hala okoa ana na pule he kanakolu ia Thomas Kaeo, e hana ai no ka hui kiionioni ma Amerika, me ka loaa o kekahi ukuhana kiekie iaia no ka pule. o keia iho la ka hua o kona hoomau ana ma ka hana lelekawa ame ka auaukai ana; mawaho ae o keia pomaikai nui, e ike ana oia oia i kekahi mau wahi o Amerika me ka lilo ole ma kona aoao: a o ka mea oi loa aku, e hookaulanaia ae ana kona inoa ame kona lahui, me ka Duke Kahanamoku hookaulana ana i kona lahui, mamuli o ka inoa moho heihei au ana i paa ai.
Ma keia alahele nae no Amerika, he nui na mea hoohihia e halawai aku ana me ka ike a na maka. he nui pu na hana pahele noonoo e umeia aku ai na manao hoohihihi. e lilo ai keia ukuhana kiekie o ka pule, i mea liilii loa: o ke a'o wale no a ke Kuokoa ia oe e Thomas Kaeo, a hoao e malama i kou kulana mai punihei wale aku i na makemake ame na hana pahele noonoo e umeia aku ai na manao hoohihi. e lilo ai keia ke kaulana i'o. aka aia iloko o ka malama i ke kulana keonimana, ame ka hiipoi i ka inoa maikai. ame kou lahui.
NA MELE HAWAII
Aole he mea hialaai e ae i ka manao o na malihini makaikai honua e kipa mai nei i Hawaii nei, o ke ake wale no e lohe i na mele Hawaii. o keia ka hoike i loaa mai i keia keena mai kekahi makamaka haole mai i hoomaopopo i ka makemake ame ka iini o na kanaka Amerika apau.
Iloko o na mele Hawaii, i owiliia ai na ano kuli'u apau i loaa ole aku ma na mele o na lahui like ole o ka honua nei, no ka mea aia iloko o ka kakou mau mele, ka nani, ka hialai ame ke kailipuuwai.
Iloko o keia mau la e laweia mai nei na ano himeni malihini ia kakou. pela me na mele e paaniia mai nei e na hui hookani pila lehulehu. ke lilo nui aku nei kekahi poe o kakou, ma ka hoohalike ana me kela ano o ka himeni ana ame ka mele ana, no keia kumu i konoia mai ai keia pepa e uwalo aku imua o na i lawaii apau. e hoomau i kela ano i kamaaina ia kakou. i ke mele ana i na himeni Hawaii apau; mai hoololiloli. he @@@ ia e hapa mai ai ka mahaloia o na himeni Hawaii, kekahi o na waiwai makamae loa i loaa i keia lhui kanaka mai kahiko mai.
Aole wale no ma ke ano o na himeni Hawaii, i hoohihi ai ka manao o na malihini makaikai i kipa mai ai ka Paredaiso o ka Pakipika. aka ma na olelo pu kekahi. no ka mea, iloko o na mele Hawaii apau, he kaona ko kela ame keia, eia nae, ua hiki ke laweia mai na olelo i pili i ka makani, ke kai, na kaunahele uliuli o ke kuahiwi, ame na mea like ole he nui, aka nae he okoa loa kahi i ku ai o ke kaona o kela mau mele.
O ke ano pu kekahi o ka mele ana, aia iloko o na Hawaii. pa kalena kilakila loa o ko lakou mau leo, ka mea i loaa ole i na lahui e ae. E hoohemahema anei kakou i keia mau mea waiwai loa, ma ka hoohalike ana aku me na ano himeni ku ole i ka hoihoi, e hookomoia mai nei i Hawaii nei?
Aole he kumu e ae o na malihini e kipa mai nei ma na kapakai o ko kakou aina, i hee ai maoko o na uakini, na have e weheia ana na ahamele, na anaina hoohauoli, a ma na wahi o na ahaaina. no ke ake wale no e lohe a e hoohauoli ia lakou Eho. me na mea nani iloko o na himeni Hawaii o keia ka mea oiaio loa. e pono ai i na Hawaii apau ka manao haaheo. no ua mahalo i haawiia mai no ko kakou mau mele.
KA MAKE NUI O NA BEBE
Ke kuhikuhi nei na kauka o keia kulanakauhale, i ke kumu holomoku o na bebe i ka make. i ikeia ilko o keia mau makahiki e nee nei, mamuli mai ia o ka mai ia o ka makai ole o ka waiu. e kuaiia nei. a e hanaiia nei i na bebe.
He mea oiaio loa keia. no na bebe e hanaiia ana i ka waiu hini aka no na bebe e hanaiia ana me na waiu o ko lakou mau makuahine ponoi a waiukia paha, e ikeia ana, he mau kumu okoa ae no kekahi o ka make ana o na bebe.
O kekahi o na loina ano nui, no ka hoopakele ana i ke ola o na bebe, o ia no ka hoonaauao ana i na makuahine i ke ano o ka malama ana i na bebe me ka maikai; na kela ike e haawi mai i na makuahine. i na mea kupono e hana ai, a e hanai ai i ka lakou mau bebe; a me he mea la o ka noho naaupo. me ka maopopo ole i na mea kupono e hana ai, o kekahi kumu ia o ka make nui o na bebe.
Pehea ka maikai ame ka maemae o ka waiu bipi. e hanaiia ana i na bebe, in a aole e makaalajia na omole waiu, na omo waiu. pela hoi ke ano o ka hanai ana, ame ka malama ana, aole no ia he kumu, e halawai ole ai na bebe me na hopena poino: aia wale no a maikai na mea apau, pela iho la e uiu ae ai na bebe, ma ke ano mohaha maikai. elike me ke ano o na meakanu, i ko lakou wa liilii.
E hoao kakou elike me ka hiki e hoopakele i na bebe, ma ka malama ana i na rula naauao apau, e paholo nei iloko o keia au holomua o ko kakou ola ana!
UWOKI KA PAANI ANA I KE KALAIAINA!
Ma ka nana aku i ke kulana o ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, me he mea la, o ke kalaiaina ka hikimua o ke kukuluia mai imua o na hoa o kela papa. aole hoi o ka lokahi like ma na hana apau e pono ai ka lehulehu, a e holomua ai ke aupuni kulanakauhale.
No ka manao maikai nei, he hana kupono loa i ka meia ame na hoa Demokarata o ka papa lunakiai kahiko, ka waiho ana mai i na hookohu oihana o ka enekinia kalana ame ka lunanana kukulu hale., na ka papa lunakiai hou, e noonoo aku; aole nae pela ka mea i ikeia, ua hanaia kela mau hookohu oihana iloko o na minuke hope loa o ka noho ana o ka pappa lunakiai kahiko, aole no kekahi kumu e ae, aka i hiki ai i na hoa Demokarata o ka papa, a o ka hapanui hoi o na lunakiaia, ke apono aku i kela mau hookohu oihana.
Aole anei he paani politika kela? Ina o na hoa Demokarata o ka papa lunakiai hou, ka hapanui, manao anei kakou e hanaia ana na hookohu oihana o ka enekinia kalana ame ka lunanana kukulu hale ma ke ano pupuahulu? Ke manao nei keia pepa, aole e hanaia pela.
NUHOU KULOKO
Eia no o Mr. W. M. Keolanui o Hilo i ke kulanakauhale nei i keia mau la, me he mea la, e noho loa iho ana oia ma Honolulu nei.
Eia mau na luna oihana federala ke hopuhopu mai nei i ka poe hana a kuai okolehao, o na Kepani wale no nae ia e paa mai nei i ka hopuia
Elua mau hoopii okimare hou o ka hookomoia ana ae i ka aha kaapuni ma ka Poalua nei o ka piha ana ia o ka 21 o na bibia okimare ahiki ia la maloko iho o ke kulanakauhale.
Ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala, i hoomanao ae ai o Mrs. Kamaka Stiliman i ka piha ana iaia o ka 101 makahiki. He o ia mau no kona ikaika me ka maikai o kona ola kino.
Aia no ke nokeia mai ia i ka huli ke ano o ke ahi, nana i hola pu ae i kekahi mau kauhale lehulehu o Kapaa, Kauai, me ka loaa maopopo ole o na ikke, no ke kumu mai o kela pauahi.
Ma ka Poaono aku la i hala i hoea mai ai ka mokuahi Peresidena Harrison, me na malihini makaikai honua no Honolulu nei, me ko lakou hookipala ana mai e koonei poe me ua manao ohaoha.
Ma ke kakahiaka o ke Poakahi nei, i huli hoi mai ai o Mr. ame Mrs. John B. Desha no kela kulanakauhale, mahope o ka hoohala ana he elua pule mahina meli, maialo ae nei o ke Kaikuono o Kawela.
Nui na limahana o ka mahiko o Kahuku, i waiho aku i na hana o ka mahiko, no ka hoemila mai o ko lakou mau ukuhana, a na hoopau okoa ia mai no hoi kekahi poe, elike me na hoike i loaa mai i keia keena.
Ma ka hoomaha ana o na kula aupuni iloko ae nei o ka mahina o Iune, e holo aku ai ka hana puhiohe o ke KUla McKinley, no ke kaahele ana mloko o Amerika, e ukali pu aku ana o Senatoa C. E. King ma keia huakai a ka hana.
Ma ka hora 10 o kakahiaka o nehinei i hoomaka ai ka aha federala a ka Lunakanawai John DeBolt e hoolohe i ua hihia o ka poe he 66 ka nui i hoopilia ae ai e ke kiure federala. O ka hapanui o ka poe i hoopiiia ae ai he poe kue kanawai opiuma.
He ewalu mau hoike ma ka aoao o ke aupuni i ninauinauia ma ka Poalu nei ma ka hihia a ke Teritore e kue ana ia Catalino Bitonio, ka Pilipino i komo pu ai ma ka pepehi ana ia Frank Wright a make ma Kalihi a i holo mahuka aku ai i Vauakouva a hoihoi hou ia mai ianei.
NA MARE
Thomas Kaaa Dawson ia Elleu E. Evans, Dec. 31.
John Mahoe ia Agnes Kahea Hamaikai, Jan. 5.
Ed J. Spencer ia Lydia Kong Yet Mattoon, Jan. 7.
Frank Rodrigues ia Lizzie Kapihe, Jan. 10.
Wm. Henry Stone Jr., ia Lueille L. Manu, Jan. 11.
John Kumuhone ia Susan I. Kealoha, Jan. 12.
A.A. Pestaia ia Dorothy P. Kahalehili, Jan. 12.
Ed. N. Miteo ia Julian K. Ah Miu, jan. 12.
NA HANAU
Na Ed. K. Wongham ame Maraea Homai Peters, he keikikane, Jan. 2.
Na john Awa ame Rose de la Cruz. he kaikamahine Jan. 2.
Na Edward Kaiwi ame Julia Hilea, he kaikamahine, Jan. 3.
Na Joesph âme Leihulu Kalawe, he keikikane, Jan. 4.
Na Herman H. F. Gramberg ame Rose Kalawaia, he kaikamahine, Jan. 7.
Na Samuel M. Peters ame Millie M. Kama, he kaikamahine, Jan. 8.
Na D. K. Piimanu ame Mary Kawaiaea, he kaikamahine, Jan. 9.
Na Wm. M. Kahele ame Katherine Kahea, he keikikane, Jan. 10.
Na Mr. âme Mrs. Kealohapauole, he keikikane, Jan. 11.
Na Mr. âme Mrs. Herbert Ahuna, he kaikamahine, Jan. 10.
Na Mr. âme Mrs. John K. Kaika, he keikikane, Jan. 9.
NA MAKE.
Alexander Kamana, ma ke alanui Auld, Jan. 12.
Mary Kuuku, ma ke ala nui Puohia, Jan. 12.
Alexander K. Auld Jr. ma ke alanui Kakimela, Jan. 15.
WAIHOLA AKU KA HIHIA I KA AHA KIEKIE
Ma ka Poaha o ka pule i hala aku la i hookomoia ae ai e ke kiure kiekie o ke teritore he hoopi hoahewa no Makia Kia no elua mau kumuhoopii kukaawale, no ka hewa laweoia. I hoopiiia ae oia no kona kalaiwaia ana i kekahi kaa otomobile me ka holonui noonoo ole a i lilo ai ia kalaiwa ana ana i kumu make no kekahi mau wahine Hawaii elua, no laua na inoa o Kahinu Kuewa ame Kahananui Waia a i ole o Annie K. Uain, ma kekahi wahi kokoke i Mokuleia, ma ka apana o Waialua, Oahu, ma ka la 19 o Dekemaba i hala.
I kulike me ka hoakaka ma ka moolelo a ka makai nana i ninaninau i keia hihia, o ka hoike ana ae, i ka lawai'a kela poe, a mahope e ka hoi ana mai, na inu rama lakou a me ia on a lakou i hoi mai ai no Waialua. O Makia Kia ka mea naua e kalaiwa ana ko lakou kaa otomobile, a ua on a maoli ka oia, elike me ka hoakaka maloko o na palapala hoopii o ka hookomoia ana ae i ka aha, a iloko o kela kulana on a o Kia i kalaiwa mai ai i ke kaa oto, me ka holonui noonoo ole ae he poino mamua e kakali aku ana no lakou. Ua haule ke kaa oto bahai o ke alanui a make loa na wahine elua i hoikeia ae la maluna.
Mawaho ae o keia he elima mau hoopii e ae i hoihoiia ae i ka aha kaapuni, ola kela malalo nei:
He hoopii hoahewa e kue ana ia Joseph Kaena no ka lawe aihue ana i kekahi kau oto. Ma ka oleloia ua lawe oia i ke kaa otomobile Helu 7783, he kaa i onaia e K. Mizuta ma ka la 3 o Ianuari a holo aku ia me ka ae ole aku o ka mea nona ia kaa.
No ke kumuhoopii no elike me ia i hoopiiia ae ai o John Silva imua o ka aha kaapuni. Ma ka la 6 o Ianuari ua hoakaka ia maloko o ka hoopii ua holo aku oia me kekahi kaa otomobile a Z. Komagata, a aole i ike iki o Komagata i ka laweia ana a hala he manawa loihi mahope mai.
Ua hoopiiia ae o Louis Rivera no ka hewa hoeha me kekahi mea eha ku i ka make, ma ka hoopii a ke aupuni e kue ana iaia ua hou oia ia William Kaeo me ka pahi na ka la 1 o Iulai i hala a ua eha o Kaeo mamuli o ia houia ana.
Ua hoopiiia ae o Donald Marich. no ka wawahi hale ma ke degere ekahi. Wahi a na makai, ua wawahiia kekahi keena o ka halekuai o E. O Hall & Son Co., ma ke alanui Moe, ma ka la 6 o Ianuari, a ma ia wawahi ana ana i komo ai ola iloko a lawe aku ma ke ano aihue, i kekahi mau waiwai. O keia ka limalepo, wahi a na makai i olelo ae ai. i paa ai i ka hopuia ma kekahi alanui ololi ma kahi kokoke mai i ka hale o ka oihana makai, i ka manawa ana e mahelhele a e hookakaawale ana i na waiwai loaa hewa ana.
No ka aihue ma ke degere ekahi i hoopiiia ae ai o Delphinn Dalima. Ma ka moolelo ua aihueia e keia wahine kekahi mau waiwai, oia hoi he uwaki pakeke gula o $100 ka waiwaiio, he kaula uwaki gula nona ke kumukuai he $23, ame $5 maoli, ma ka la 7 o Ianuari.
Ma ka hoike a ke kiure kiekie teritore, o ka hoihoi ana ae mahope o ka ninaninau ana a ia kino ua loaa iaia ka ike aohe hihia a ke aupuni e kue ana ia Hossi Shiratori i hoopiiia ae ai no ka laweola e ka oihana makai.
Ma ke kakahiaka o ka Poaono o ka pule i hala aku ia ka hooloheia ana o keia mau hihia mamua o ka aha kaapuni a ka Lunakanawai Bay J. O'Brien.
MAKA APUA KA PAKELE ANA O KE OLA O KEKAHI BEBE.
E ole ka eleu ame ka makaala o Henry Espinda pakele ai ke ola o kekahi kamaiki Pake nona ka inoa Chun Chew Leong, he kaikamahine o elua makahiki, ma ka hora 6 o ke ahiahi Poakahi nei, mai palahe i na huila o ke kaa uwila. Iluna o Henry Espinda o ke kaa uwila o ke alanui Liliha e holo mai ana mauka mai no ke alanui Moi. mamua loa o Espinda o ke kaa kahi i kau ai, a i ka hookokoka ana mai o ke kaa uwila i ke anlanui Ololi Holokahana, ua ike mai la oia i ke kamaiki e moe ana iluna pono o ke alanuihao o ke kaa uwila, oiai ke kaa uwila e holo mai ana me ka mama ua kahea koke ae la o Espinda i ke kiakaae hoopaa i ka holo o ke kaa, he bebe aia maluna o ke alahao kahi i moe ai. I ka lohe ana o ke kiakaa ua hoopaa koke oia i ka holo o ke kaa a lele koke ae la o Espinda a hopu iho la i ka bebe, a hapai ae ia a kaawale mai kahi mai o ka make. Aohe no ka he wa a loaa aku i na huila a paa e ka holo o ke kaa, o ka pale ana omua o ke kaa uwila ka i anai iho maluna o ke kua o ke kamaiki a lilo e ia Espinda. He eha liilii loa ka i loaa i ke kamaiki, a no ia eha ma ke kua i laweia mai ai i ka halema'i o na poino ulia a malaila i kauia iho ai i ka laau a hoihoi hou ia aku i ka hale.
NUHOU KUWAHO
LADANA, Jan. 10.-- E hoakaka ana kekahi lono ma ke kelekalapa mai ka Nupepa Associated mai, a i hoea mai ai hoi ianei ma ka po nei mai Pakini mai, ua haalele ka ka Aha Kuhina Pake o Kina i ko lakou mau kulana pakahi.
ATHENS, Jan 10-- Ua aponoia e ke Keverala Danglis, @@@ lunahoomalu o ka aoao kalaiaina a Venizelos, ka oihana kuhina nui no ke aupuni o Helens nei, me ka mana pu e kukulu ae ai i aupuni hou no Helene. O E. Venizelos ka i hookohuia ae i kuhina no na hana o ko na aina e.
CAMBRIDGE, Jan. 10-- Ua ikeia ma ke koho ana a na haumana o ke Kula Nui Havada he 1471 mau haumana i kokua i ka waina mana ame ka bia a he 1047 kue. No ua kumukula hoi 115 o lakou i kakoo a he 89 ma ka aoao hookapu loa. O na haumana a'o kauka lapaau ke oi aku o ke kokua ma ka aoao e hoonoa ana i ka waina ame ka bia maloko o ke kula.
MANILA, Jan 10-- Ma kekahi lonokelekalapa mai Surigao, Mindanao mai, e hoakaka ana ia i ka pepehiia ana o kekahi mau makai elima ka nui o na kanaka opulepule maloko o kekahi kaona maluna o ka moku puni Bucas.
PARISA, Jan. 10-- Eia ke Keikialii o Wale i Parisa nei me ka hoike ole ae iaia iho he keikialii. Ua kipa ae oia ma Millerands no kekahi hapalua hora a ua hookipaia aku malaila me ke ohohia nui ia. Aohe he mau hana hoohanohano a ka oihana koa nona.
HILO, Jan. 10-- Ua hoihoiia ae e ke kiure kiekio o ke Kalana o Hawaii i keia la he elua mau kumuhoopii oiaio e kue ana ia L. G. Neeley, ka lunahooia mua o ka Halehana Hao o Hilo nei, e hoopii ana iaia no ka lawe aihue i ka waiwai i haawiia iaia e malama.
OKAIKAI KA PAPA LUNAKIAI O MAUI
O ka paio hahana mua o ka papa o na lunakiai hou ma ka auwina la Poalua i hala i loheia ae, i ka manawa i hapaiia mai ai ka noonoo ana no na luna alanui ma na apana. Ua lehulehu ua inoa i waihoia mai e ka Lunahoomalu Kalama, no ka hookohuia aku aka nae, mamuli o ke noi a Sommerfield, ka lala hou o ka papa i maopopo ole i ka moolele o na luna lanui mua e hookohu hou ia aku ana, ua hooholoia nae ma ke koho ana me ia kue mai no on a ma ka auwina ia Poakahi nei. Ma ke koho ana o ka Lunahoomalu Kalama kekahi a haule o Sommerfield i kokuaia e Guy Goodness.
Na ka lunakiai Fleming i hapai mai ka hookohu hou ana aku i na luna alanui o na apana, he hana maikai ole ka hoohakalia wale ana. Ua kueia mai kana e Sommerfield, ma kana hoakaka ana he makemake oia e ike i ka mea i hanaia e na luna alanui mamua. Mea kana hoakaka na ka lonahoomalu no i waihe mai i na inoa o ia mau luna alanui aole ia he kumu e hoapono mai ai oia ia poe no ka hookohuia aku, no ka mea o ka lunahoomalu aole ia o ka papa holookoa.
Ua hoole mai ka Lunahoomalu i kona lawe i ka mana o ka papa holookoa, a wahi ana ua kaahele aku na lala o ka papa ma na apana apau ua ike i ka mea i hanala. Mahope o ka paio ana me ka hahana no kekahi manawa ua noi mai ka lunakiai Fleming e kohoia na ao ame na hoole. Oia ame Drummond ma ka aoao e apono ana, a o Sommerfield ame Goodness ma ke aoao kue. Ua koho o Kalama ma ko Fleming aoao, a o ka holo ana ia o ke kumuhana no ka hookoho ana i na luna alanui no na apana.
Ma ka manawa a Drummoud i waiho mai ai ai i ke noi no ka hookohu hou ia aku o Francis Vierra i luna alanui no ka apana o Hana, ua okaikai hou una hoa. Ua kokuala mai kana noi e Fleming. Ma keia wahi i hoakaka mai ai ka noho he mea pono e loaa mai ke Kalapu Repubalika mai i ka mahele, aka oiai o Viera ka i paa ia kulana no ka manawa. ua manao oia e hoopau wale la manao. Ma ke koho ana ua like no me mamua. Ua koho hou o Kalama ko Fleming aoao, a ma ia koho ana i aponoia ai o Vierra i luna alanui.
He palapala noi mai ia J.U. Uahinui aku no kona hookohuia mai i luna alanui no Molokai, a oiai aohe i hakahaka kekahi noho oia mokupuna oiai ua hookohu mua ia ku o Munroe i luna alanui no ia mokupun, ua nele kana noe.
O WAIAMAU KA LUNA AUHAU NO LIHUE
I kulike ai me kekahi nuhou o ke kakauia ana mai Kauai mai, e hookaka ana ia, no ka hoihoiia ana mai o ka Luna Auhau Lother mai Waimea, Kauai mai, no Lihue, no ke pani ana aku i ka makalua, i hoohakahakaia, mamuli o ke kohoia ana o A. G. Kaulukou, ka luna auhau mua, i lolo kalana.
O ka Hope Makai Nui W. O. Orowell ka i hookohuia aku i luna au hau ao Waimea, a ua lilo kona paa ana he elua mau oihana aupuni. i kumu no kekahi poe kalaiaina e hoohaiahala ai, me ko lakou olelo ana ae, aole he kumu e ae, i hoihoiia ai o Waiamau i luna auhau no Lihue, no ka hoonoho hou ana ae no ia ia Mr. Crowell ma ke kulana luna auhau no Waimea.
I kulike ai no hoi me kela meahou, ke hoolala mai ia ka na loea kalaiaina o Kauai, e hoolala i kekahi bila kanawai, no ka hookomo ana aku iloko o ka ahaolelo e noho mai ana, maloko o ia bila kanawai, e papa loa ana i ke paa ana o kekahi mea i elua oihana aupni i ka manawa hookahi, o ia hoi i kekahi oihana o ke aupuni teritore ame keaupuni kalana.
O Mr. Henry Blake, ka lunahoola mua o ke Kalana o Kauai, ka i manaoia, no kela kulana luna auhau o Lihue, eia nae, me he mea la, e hookohuia mai ana oia e ka Lunakanawai Kaapuni Achi. i hope kakauolelo no ka aha kaapuni, ke hookaawale ae ka papa o na lunakiai, i haawina dala no kela kulana oihana.
HOLOPONO OLE KA HANA HOOPAKELE I KE OLA.
Ma ke Sabati, he pule okoa ae nei a oi i hala, i halawai ai he wahine haole opio nona ka inoa o Miss Lorenzo Mills me ka make, ma Pupukea, Waialua, mamuli o ke po'lia ana e ka nalu, a laweia aku no ka moana.
He liilii loa na mea i hoikela ae e pili ana no na hana hoopakele i ke ola o kela wahine opio, aka nae o ka mea olaio, elike me la i loikeia mai e kekahi mea o Wahiawa, he haole o Willam Seymour no Wahiawa, ka mea i mauna okoa aku i kona ola, no ka hoopakele ana i ka mea poino, eia nao ua poho wale kana mau hooikaika ana, no ka moa ua piholo e ka wahine opio iloko o ke kai, mamua o kona hoea ana aku imua oea.
No na mea e pili ana i ka hana hoopakeia a kela haole, ua hoomaka aku oia e au me kekahi papa nuku. oiai ka nalu e po'i mai ana malama on a, aole nae he hopehope a he ma ka'u iloko on a, a iaia i hoea ai ma kahi he iwakalua kumamalima kapuai mai ka wahine opio mai, ua piholo iho la ka mea poino.
No ka hora hookahi kona huli ana me ka manao e ike aku i ke kino o keia wahine, aole nae he ike iki ia, no ia kumu, i huli hoi okoa aku ai eia nouka o ka aina, e hakoko ana me na nalu nunui ame ke au, a ma ke oleloia. i kona wa i pae aku ai iuka o kula, aole e hiki pono iaia ke ku ma kona mau wawae.
E kanu nui ia aku ana ka anoano o ka laau goril ma Hawaii nei ka laau nona ka aila ma ka oleleia ua like loa ka mulea me ko ka aila Chaulmoogra i hoaoia ai i kekahi poe ma'i o ka halema'i ma Kalihi ae nei a pela ma Molokai.
HAINA NANE.
Ia Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe:--E oluolu mai oe no'u kekahi rumi o ka hiwahiwa a ka lahui no ka'u haina o ka nane a ke keiki o ka pali kapu o Keoua. Oiai na la e aui, ae ana ihope, a e hele ao nei ka manawa i ka laula loa ana o ka waiho lolii ana o ka nane a ke keiki o ke kai malino o Kona, ma kou keena, nolaila eia mai ka'u haina no ia nane a ua keiki la o ka pali kapu o Keoua i kukala leo nui ae ai me he leo la no ka hekili kui pamalo a o hoakaka ana elike me keia:
I ka mua ala au me na meaulu apau maluna o ka honua a ke Akua i hana ai. Haina. Pua; a nona hoi kela hooheno:
Nani wale ka pua o ka hula,
Ka pola hinano i Luia,
Eia au me ke aloha.
Ka lua, e olelo ana elike me keia: aia au me ka moku waapa, wae na meakolo na mea lele ame ke kanaka. Haina, Palaho, nona keia wahi hooheno:
E ai i ka ai o ka aina,
Olai na la o ke ola nua,
Hoi ae i ka aoao mau,
Pau ka ike ana i ka mea ono.
Kukulu hou iho la no i keia ninau; Tua e huila kuu mua me kuu hope, aole iho la au.
He mea olio ia alike me keia, pua palaho, pau io no kou ike ana i ka nani o ia pua ame kona ala.
Ke lana nei kuu manao ua ku aku la i ka iho a ke kiu o Kau, he keiki o ka makaaila hulu Iiwi, he pehuna iho o ku pono ana i ka piko, a hula ma ke kua.
Ua lawa au ma keia o ko aloha lululima no kou e ke keiki o ke kai malino. E aloha auanei e ka Lunahooponopono a nui ame kou mau limahana,
Owau no me ka haahaa
L.B. KAUALOKUIEANAHELE,
Haki pu mai la ka makakila hulu Iiwi a ke keiki o ka Uahaao no ka popopo, aole i mahiau mai la na pala paa o ka pali kapu o Keoua. Huli hou ia mali--L.H.
Nui na hoololiloli maloko o na keena o na luna oihana o ke kalana o Hawaii i hanaia ma ka manawa i noho mai nei ka papa lunakiai hou, elike me na hoike i loaa mai i keia kulanakauhale.
NA LEKA I KII OLE IA MAI AHIKI I JAN. 5, 1924.
Arona, Mina Sarah Keanu, Mrs. J@phine
Aiu, Joseph Kekuaio Julia
Au, Mrs. Henry C. Kimokeo, Mrs. Kahala
Akima, Mrs. Emma Koani, J. H Komomua, David
Enoka, Mr. & Mrs. Wm. Lonohiwa, Mrs. Violet
Hanakahi, Daniel Mikahala, Miss E.
Hoapili, George Naone, Miss Elizabeth
Kaiu, Kalahiki
Kaili, Mrs. Kimoona Naumu. W. N. Palo, Joseph
Kau'a, Lemi Waialama, Mrs. K.
Kauhaue, Miss Julia Wahilani, Mrs. E.
Kahalepuna, Mrs. Nani Wahinehookaa, Mrs. Lilly
Kahapea, Joa. N.
Kahoe, W.
E ninau mai ma na lefa i hoolahaia ke kii mai.
D. H. MacADAM, Lunaleta.
NA LEKA I KII OLE IA OIAI AHIKI I JAN. 12, 1924.
Akima, Mrs. Emma K. Kapeliela, S. K.
Apoi, Mr. & Mrs. K. (2) Keala, Kimeona
Hiram, Mrs. Julia Kealoha, Mrs. Beckie
Hoopii,, Nicholas Kemoke, Sam K.
Kaiu Issac Kiakona, Mrs.
Kaimana J. K. O Kumalaa, Joseph
Kaohu, Mrs. Hattie Mahoe, Miss R. R.
Kaumaolani, Mrs. Malaihi, J.K.
Kahala, William Mann, Miss Anabelle
Kahele, Mrs. Kamalu Margaret, Miss
Kahona, Mrs. D. Mehouia, Mrs. Lney
Kmai, Albert Panaewa, Miss Elizabeth
Kamana, John Take, P.K.
Kanakakai, Miss Hattie
Kane, Joseph K.
E ninau mai ma na lefa i hoolahaia ke kii mai.
D. H. MacADAM, Lunaleta.
No ka loaa oio mai o na apono mai Wakinekona mai, no na hoakohu oihana i hoounaia aku no ka na mau hopa maanei, oia o @@@@ H. Wise, ke kokuaia nei ma kana mau hana hopuhopu waiona o ka Ilamuku O. P. Cox ame kona ma kanaka.
HALE O NA ALII O HAWAII.
(Ahahui Poo)
E malamaia ana ka halawai i mau o ka (Ahahui Poo) o ka @@ o na Alii a Hawaii, ma ka @@@@ Hall, i keia Sabati iho, @@@@@ @ 1934. ma ka hora 2 p.m.
Ma ke kauoha a ka Iku H@@
W. J. Coel@@@@
6591--Jan 17.
HEAHA KE KUMU E HOPOHOPO AI
No ka palekana o kau mau dala, ua hiki ia oe ke hookomo ma ko makou Keena Hoahu kahi e maluhia ai me ke poho ole, a ma kahi o ke kaki ana aku ia oe no ko makou luhi e uku ana makou ia oe 4% ukupanee maluna o kau mau dala. Weheia ka hoahu no ke Dala Hookahi.
The Bank of Bishop & Co., Ltd.
Ka Banako Kamaaina i na Hawaii
INA E KIPA MAI KA PAUAHI MA KOU HOME I KEIA PO
Heaha kau e hana ai mamua o ka hoea ana mai o na kaa kinaiahi
Halihali anei i ke aniani kilohi ma ka hale malalo a kioia i ka bebe ma ka puka aniani? Kapae i na hoomaauoa, he ninau ano nui keia, i paneia mamuli o na ike maoli ma o na moolelo oiaio hoopihoihoi noonoo.
Aka iloko o ka papaku o kuu naau heaha k@@ mea e hana ai? Hoopakele i kau mau mea aloha ka mua alaila hoopakele aku i kou waiwai me ka
Mea Kinaiahi
American La France
E pono e loaa ia oe ma na rumi apau o kou home he Mea Kinaiahi Pyrene 1--kuaka---mahope o ke pani o kahi kaulole kahi maikai. Maloko o ka holo o na rumi moe he Mea Kinaiahi o 3---galani, a hookahi ma ka paphele nui.
Mawaho ae o kela manao no ka maluhia, e loaa pu ana ia oe ka hoemiia o ka uku inisua pauahi he mea nui keia e noonoo ai.
LEWERS & COOKE, LTD.
Poe Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852
169-177 Alanui Moi Hema