Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 44, 1 November 1923 — O KA MANAO KANA KA MEA OI AKU. [ARTICLE]

O KA MANAO KANA KA MEA OI AKU.

I keia mau la 0 ka nui 0 ka naauao, ke hoohemahemaia nei na mea 1 0 ae apau a ke alualu nei kakou e loaa mai keia moa 0 ka naauao. Muluna 0 keia mea o ka oihaua mahiai, aole paha he mea i kiekie ka makemakeia, elike nie ka naauao ma na mea pili mahiai. Aole i ikeia iloko 0 ka moolelo 0 ke Aupuui j Amerika nēi, mai kinohi mai, kekahi ake nui ana 0 na kanaka e io.ia ka ike mahiai, ma kona mau loina upau. He oiaio no, 0 ka ike ioiua kekahi mea ano nui ma keia oiaana. no ka mea e emi mau ann ka niomona 0 ka lepo i kela ame keia kanu meakanu ana. A elike me ka māamau, i na la i hala aku, 0 ka waiho aku no i kela wahi a manakcv'ke alanui maamau. Aka, he hana hoololoiahili keia, a ua hala walo kekahi . mau makahiki 110 ke tali ana aku i ka hoi mai o ka momona oka lepo. A ia oe e kali ana, ua pau wale ia mau la o ka ohi ana 0 ke kan*ka i na poniaikai, noia:la, ua nui ka imiia ana 0 na mea e hiki ai e hoihoi hou ia mai keia eiomona o ka.lepo, ma na hana paha ? a.ku. ana ame na mea e kaiw a aku ana. 1 keia imi ans, u* loaa io no na iilanui e hiki ai e loaa ka hoihoi hou ia ana mai 0 ka momona, me ke kali ole no kekahi mau makahiki. A 0 keia mau alanui o ia no, ka loa . ina 0 kekahi mau meakanu okoa ae mai na mea i kanu mau ia ma kela mahina ai. A ua ikeia no hoi, aia he nau meakanu i hiki e hoihoi hou mai ' kela momona, elike me ka pineki, ke pine, ame ka pi-nunu. O . keia mau meakanu, lia ikeia ko la- . kou ikaika i ka hoihoi hou ana mai , i ka momona 0 ka lepo me ka haawi 1 ole ahu i lepo nuinu ho'unomonii. i no ka mea he nui ke (lala 0 keia t mea 0 ka lepo manu. Ak.-i, o kei.-i . mau meakanu apau i ho'kf:a ae la. ) ua hiki e loaa mai kekali; pomaikai 1 mai o ko lakou hua mai. no keia i kumu, 11 a ikaika loa kr m.mao o na } -kanaka • mahi e loaa koia mau ike i A ua nui no hoi.na kula a'o mahi . j kukuiuia ma na mokuaiua like ole l keia mau kula a'o mahi, he'mau 1 mea i ulu ae i keia 1 mau makahlki pokole wale no, a i x ulu a'e rio kā nūi o' ka makemakei;; 1 e loaa keia mau ike.

Elike mc ka, loihi o kc kanu mau ia ana o kekahi mau j\ina, pela no ka pau ana q ka mouiona o ka lepo 0 kela mau aina. No kein mau kumu, ua nu-i na kanaka mahi i haalele i ko lakou mau aiua a oni aku no na "aina hou, i'loaa ai ka pomai-kai-;,inat-iv(J lakou luhi mai. U'a ikeia o keia oni ana a hanlele ana 1 na aina kahiko, ua loaa 110 ka nele o ka nui ana mai o na meakanu ma keia mau wahi like ole a i keia kukuluia ana o na kula a'o mahi. ua imi huiia aku na mea e hiki ap hoihoi hou mai i ka momona o ka lepo. Mahope o keleahi mau makahiki, o na moa iloaa ma keia imi ik-aika ap«l, o ia 110 ka mea i hoike ia ae la, oia hoi, ua ikeia, ma ka hoololi ana i na m?a e kanu aku ai. ua ikeia' ka hoi hou ana mai o ka momona, a i ka loaa ana o keia mea o ka pi-nunu, ua hooiia ae ka hoomaopopo ana ame ka ike makaia ana o keia kekahi mpa oi aku o kn ■lioihoi hou ana mai i ka momona 0 ka lepo, i pau mainuli o ke kanu mau ia ana. Aka, o keia ike lie mea ano nui io no ia. O keia naauao i loaa mai ai keia niomona hou ana o ka lepo, ua' lilo io no i mea waiwai i ke kanaka mahiai. Aka, o ka mea oi aku, a nele nae oe i ka ikaika hana nme ka ulu niau ana ae o kela ake hana, e lilo ana no ko naauao i mea ole. O ka hui ana o keia mau mea a "plua, ua hiki ia kakou ke ku-e' ole «ku i kona oiaio. Aka, ina ua nele ke kanaka me ka naauao ua oi aku e loaa iaia ka ike hana anie ka makemake hana mamua o na mea.e ae apau o kona ola ana. O ka naauao, e lona mai ana no ia i ke knnnka e makeniako ana e lo.uū' Aolo io no he kanaka mahiai 1 hiki ole e loaa na ioina o kana j oihana. A ina aole e loaa ana iaia j keia ike ame keia hoomaopopo ana, I ua lilo kona luhi i mea ole, no ka mea e hoe'a io mai ana no ka la e pau ai ka momona o kona lepo, a e j nele ana ka ohi ana i na pomaikai. Aka, o keia mau ike i hoike ia ae la, ua loaa' no i ko kakou mau kupu-1 na, e oleloia" nei la, i ka naaupo | ame ka noho pekena ana. O keia ike hoololi i na mea kanu,. ua loaa no i na kanaka mahi o Hawaii nei. 0 ka hoololiloli ana i na meaūanu, p hoihoi mai ana ina huli o uka i | na loi o kai, a o na na huli hoi o < na loi o. kai i na loi o uka, ua loaa ! no i na kanaka Hawaii. j Mai hea mai keia mau- ike i loaa ! aif. N.o ka hele ana anei i na kulaf Aole ; hooknhi no kula nui o na la kahiko, o ka hoomaopopo i na mea a ke kannka e hooku'i akn ana iloko o kānu mau h:lna. E loaa ana no keia liiau loina i'ke kailaka e kaakaa ana na maka. 0 ke kannka no i makapo, e mele ana no ka loaa o 'keia mau ike. 0 k? kanaka e hana, ann a "e'noho ana iloko ōna'ka ma

kemake hana, e ike mau aua oi:i i ua mea c biki ai iaia ke ohi ti i ae i na pomaikai o kona luhi ana. 0 ka mea mua a o ka inf»a nui no hoi o keia ola ana, oia no V. a lawa ana o kou ohana i na •, maikai, e hooikaika moi ana i kino. O ka ai pakiko nna i na moa e \oaa ana i kc kanaka 0 keia hooikaika ana. Ina ua ma nao ko kanaka no ka nul o na ir.tv ulu, pela oia e ai ai me ke kueka. » hiki niai ana no ka Ia e ike ai oia 1 ka nele. Aka, o ke kanaka o a i ana noonoo o ka hoahu kekahi aUnui e hiki ai e loaa iaia ka noh.-. oluolu ana i na la hapauea. o ia k.< kanaka e ike ana i ka oluolu o na lu hope o kona ola ana. Nolaila, o ko kanakn e noonoo nv.i ana no keia mau mea. e loaa io ana no iaia na loina o keia oihana poo kela o ka honua nei, o ka mahiai. 0 ka loaa ana 1 ke kanaka he mau holoholona na lmkou e ai raai i mea i koe i kekahi, oia ke kanak;t nnauao. Ina ua hanai aku oe i kau inau puaa a i ole i kau mau pipi i ke kulina maloo, e pono no e loaa ia oe kekahi mau ho'.oholona e hrlo nna mahope o kela mau hoIohol«na mamua, a e ai ana i na mea i heielei iho mai a lakou mai. la'u »a Ohio, e hele ana i ke kula, ua ike aku au i na pipi hoomomonaia p ai ana i ke kuiina maloo, a i ko lakou hole ana nku mawaho o na hale hanai, e holoholo mai ann na puaa, a e ai ana i na mea i hau!« aku mai keia mnu pipi aku. l'a hiki ia'u ke iko aku, o keia inau mea iiaule noi mai na pipi aku, u* ma*mae, a ua waiwai nui ma ke an® meaai. Aole i huikau me kekahi moa e aku. O ke kulina wale ro, a ua hiki no hoi e .ikeia aku, aol»» 1 pau loa ka momona o kela kuli na. l'a aiia mai e na puaa. A i ka holoholo ana o na puaa, a haule no hoi na mea mai a lakou aku, ua ikeia aku na moa e helu inal ana maloko o keia mau pa, iloko o leeia mau mea, ua haule mai m puaa aku. Ua hiki e ikein h* ekolu mau holoholona i ai i keia. kulina a e lona like ana ia lakou na pomaikai o keia kulina. O keia ka hana naauao ana a ke knnaka. Pola. no hoi. ka malama ana o k® kanaka niahiai i mnu pipi waiu na puaa ame na moa iimg na pelehu. 0 keia niau mea hij<i sn ;( t loaa 11 a mea pomaikai mai kpk.-ilii a i keknhi. Ina ua ne]p oe i koia niau mea, e kiloi vraJe ana leeiam o kau mau mea i kanu ai, a «ie t hana ana paha. In:i ua inei aku or 1 kau mau pipi, a loan mai ka wniu. aolo o kela waiu wale no kau i makemake ai, aka, o ka waiupakn ko kahi mea au i makemake nui ai. Mahope o ka laweia ana ae o k»> ki lima, e koe okoa iho ana no ka waiu. a o keia waiu, ina aole au mau pu«a a i ole 'moa pah» e kiloi waJeia ana no. Nolaila, i ka loaa aim o kau mau puaa, e inu mai ana lakou i keia koena waiu, no ka mea h« uuku wale no ke kilima, aka, he nui okoa no ka waiu e koe iho ana. Ma k»>ia loaa ana he mau puaa, ua loaa ia lakou keia pomaikai o keknhi mea i liiki ole i ke kanalea ke malimn. A o keia haawina e loaa ana i na puna, o ia no ke loaa loaa ana i na moa. i keia waiu, a ua pnu pemo me ke kiloi ole ia o kekahi mo«. O keia mau hana npau, o na nu-a pili ike loina oihana mahiai no ia. A o keia mau ike e loaa aaa : k' kanaka makemake hana, i ke kne.; ka makemake hana, i ke kanaka in.v nao hana. Aole i ke kanaka k\i i nana aku na hni e hana mai kana.