Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 41, 11 October 1923 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, OKATOBA 11, 1923.         EKOLU

 

He Moolelo Walohia

Ko Vekinia Waiwai Hooilina

Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao

Ino---Kau i ke Aki i ka

Manawa Hope

 

MOKUNA XLVII. Ka Hoea Ana o ka Paamare i ka Hitadela

            Ma ka manawa o ka hoea ana ae o ka Lede Linetona i ka Hitadela ua hookahaha loa ia kona noonoo i ka ike ana aku ua hoolimalima mua ke Sa Wiliama i kekahi kanaka nana e hoomaemae ho@ ia home, ma ke pena ana i na wahi i hapaupau ke pena, a ma ka hana ana i mau pepa hou noloko o na rumi no ka hoomakaukau mua ana i kona home no ka hookipa ana mai i kana wahinemare.

            O na rumi moe maluna ae o ka rumi hoahu buke na rumi i oi aku ka hoona@iia ana mamuli o ko ka Sa Wiliama makemake no kana wahine ia mau rumi, no ka mea he lanai akea mawaho aku o ia mau rumi e huli pono aku ana i ka ma@iwai, a o na rumi no hoi ia i hoolakoia me na kii nani i kaha noeauia a pela hoi me na kii mabala, he mau kii nani i kuaiia mai na aina e mai, a mailoko mai o na hale kahakii a hana kii mabala.

            Aka nae, me ia mau mea hoonani lehulehu no i hoomakaukauia he mea pono no na na lima maiau a kekahi wahine e hana aku e lilo ai ia i home nani oi ae ke nana aku e nolaila, no ia hana ua haawi ka Lede Linetona ame ke kaikamahine i ko lakou noonoo ame ko laua manawa holookoa o ka la i mea ma ka hana ana e lilo ai na mea apau maloko o ka hale i mau mea nani a ku no hoi i ka makemake ke ike aku, elike me ka hiki ia laua ke hana.

            Ua loaa no ka hoomaopopo ana i ka Lede Linetona ua oi loa aku paha kana mau mea i hana ai mamua o ka mana i haawiia mai iaia ma ka hoonohonoho ana i na me pau, me kona kauoha ole ia mai e hana pela, no kekahi papa ahaaina, aka nae, ua hooholo paa oia i kona manao e hana i ka maikai loa ana e ike ana no ka hanohano o ka hakuwahine hou o ka hale e hoea mai ana i ka Hitadela, a no ka hoike ana aku no hoi kekahi i kona kaikunane i kona apono no ka hana a ke kaikunane i hooholo ai oia kona mare ana i ka wahine.

            O kekahi kumu o ko ka Lede Linetona hooikaika ana e hana i ka hale a lilo i home nani, ole e lilo na hoomanao ana a ka hakuwahine hou o ka Hitadela no ka make ana o kona makuakane i ao omamalu nana e hookaumaha mau iaia ma kona ahiahi mua loa o ka hiki ana mai ia home, aka, e lilo na mea nani a pau maloko o ia home i mau mea hoohauoli i kona noonoo a hoopoinaia ae na hoomanao ana no ka mea i make. No keia manao hoouna ak;u la oia ia na palapala kona ma kela ame keia wahi e noho ana o na hoaloha o ke Sa Wiliama e hiki mai ma ke ahiahi e hiki mai ai ka paamare, i lilo ai lakou apau i mau hoaai no ka hoohauoli ana i ka paamare, a i mau kamaaina @oi no ka hookipa ana mai i ka baroneta ame kana wahinemare.

            Ma kela la iwakalua-kumamakahi o Dekemaba, ka la i hoohuiia ai ka baroneta Hita me ka wahine ana i mare ai a i manaoio loa ia ai o Miss Noatona ia, o kekahi ia o na la laelae a malie loa o ka hooilo; ua kiola pau ia mai na kukuna malamalama o ka la maluna o ka ili hualala o ka honua, a ma na hora kakahiaka o ia la he manawa ia no na ohua a pau o ka Hitadela i ikeia aku ai ka holoke ma o a maanei me ka nee mua o na hoomakaukau ana no ka hookipa ana mai i na haku o ia home, no ka mea ua lilo ka baroneta i kela ame keia ohua ahiki aku i na kauwa haahaa loa i mea nui a i aloha ia no hoi e lakou, a ua makemake lakou a pau e haawi aku i na hoohanohano ana a pau elike me ka hiki ia lakou no ka la o ko lakou mau haku, me ko lakou makaala i mea e loaa ai ka ike ia lakou no ke ano o ka hakuwahine hou o lakou, ka wahine hoi a ko lakou haku e hoihoi mai ana ia home.

            Ua hoonaniia oloko o k arumiaina nui akea me na luhiehua ka noonoo e koi ae ai no ia la ano nui. Ma ka hoopokole ana ae i ka olelo ua hoomaemae ia na mea gula, kala, na pa, na lako apau o ka halekuke, aohe mea i koe i ka hoomaemaeia, mai na lako moe oloko oo na rumi, ka rumiaina ahiki aku i ka halekue; malalo wale no keia o ka Lede Linetona alakai ana.

            He mau ipu pua me na pua nani ma kela ame keia rumi o na ano like ole, a mau waihooluu like ole, he moani wale no oloko o na rumi a pau i ke ala waianuhea o na pua me ka makalapua ke nana aku i ko lakou nani.

            Ua ho-aia he ahi maloko o ke kapuahi hoopumehana maloko o ka holo a maluna ae o ia kapuahi he mau ipu pua lilia ame na loke, me na huapalapala nunui i kauia "Welcome Home", iloko o kekahi apo nui.

            Ma ka hora 7 ponoi o ia ahiahi ua hoomaka mai la na malihini i konoia e hoea mai, he poe koikoi wale no, na kane me ka lakou mau wahine, he poe hoaloha wale no hoi no ke Sa Wiliama a e noho kokoke mai ana i ka aina nui a palahalaha o ka ohana Hita, a mawaena o na hoaai i konoia no ia papa ahaaina o Mrs. Fanamu, ka Haku ame ka Lede Roialatona pu kekahi. O Rupata Hamiletona pu kekahi eia nae, aole oia i hoea mai Ladana mai ia manawa, a e kakaliia ana no kona hoea mai ma ke kaaahi o ia ahiahi, e ku mua mai ana ia kaaahi he mau minuke ke kowa mamua o ke kaaahi mai ke komohana mai a Sa Wiliama ame ka wahine e kau mai ana.

            Ua kahiko na lede Linetona ia laua iho ma ia ahiahi a ai ka ma@u iluna, e hiolo ana na pilali, e anapa ana no hoi na pohaku momi ma ko laua mau poo, ma na umauma a ma na manamanalima, no ka mea ua hoolako mua laua ia laua iho no keia la ano nui.

            Ma ka hoopokole ana ae i ka olelo o kela ame keia o ka poe i konoia, mai na kane a na wahine, a pela hoi me ka poe a pau maloko o ia home, mai ka Lede Linetona, na keiki ahiki aku i na kauwa, ua kahikoia kela ame keia me na aahu nani i kupono no na hookipa ana mai i ke Sa Wiliama amne kana wahine.

            I ke kani ana mai o ka uwaki o ka hora ewalu ia o ke ahiahi, ua loheia aku la ka halulu ana mai o kekahi kaalio, alaila holokik@ aku la ka lede Linetona i ka holo ma ke ano oia ka mea mua loa nana e hookipa mai ana i ke kaikunane ame kana wahine.

            Iaia i hoea aku ai i ka puka ua kuemi hou mai la nae oia ihope, no ka mea, ma kahi o kona ike aku ia Wiliama Hita he helehelena haikea ana kona a hohoma na papalina, he helehelena hoihoi a minoaka kona ma kona mau papalina e komo mai ana, a e kalele ana oia maluna o ka lima o Rupata, a mahope mai ona ka wahine e ukali maiana me ke keikikane a laua.

            "Auhea ka hoi kuu kaikunane?" i ninau koke aku ai oia, mahope o kona haawi ana aku i kona aloha ia Wiliama Hita, i ka wahine ame ke keiki.

            Akaaka mai la o Rupata me ke ano kolohe, a i mai la:

            "Ua kaha aku la laua hele he alahele okoa, i ole e halawai koke me oe. Ia laua i u ike mua mai nei i ka malamalama me ke kauluwela o ka hale holookoa i na kukui ua loaa koke no ka hoohuoi ia laua he anaina ike ke malamaia ana no laua maloko nei o keia hale ma keia po, a oiai, he mea mau no ia ia oukou na wahine, ka hilahila, i ke komo mai me na aahu kupono ole, ua holo loa aku la ko laua kaalio a ku ma ka puka mahope o ka hale, a me ke kanalua ole au ke olelo ae i nei manawa aia laua iloko o ko laua mau rumi i nei manawa.

            "Ua haawiia mai nei he hana na'u e noi aku ia oe no laua e kalaia aku laua no ka hele koke ole ana mai nei e ike ia oe, a ua haawi pu mai nei i ke kauoha ia'u e noi aku ia oe ina no ka makaukau nei o ka papa ahaaina e hoike aku i ka lohe ia laua."

            I ka lohe ana o ka lede Linetona i nei mau olelo mai a Rupata mai, huli ae la oia a kauoha aku la i kekahi o na kauwa e hele koke a e hoike aku i ka lohe i na hakuhale ua kauohaia ka papa ahaaina no ka hora eiwa e ai ai, a ina no ko laua makemake e hooloihi iki aku i makaukau pono laua, ua hiki no ke hoike mai pela.

            I ka hoi ana mai o ke kauwa hoike mai la i ka Sa Wiliama Hita pane aole e hoololi i ka manawa; e makaukau ana laua no ka hele ana mai e ike i na hoaloha ma ka hapalua o ka hora ewalu, ua maikai loa keia pane i ko ka lede manao.

            Mai lilo paha ka manawa ma ia hope iho i manawa mumule a hoouluhua maoli  i na hoa e noho ana ina aole o Rupata kekahi malaila, aole nae, o ko Rupata mau no hoi o ka imi i na mea e akaaka a e hauoliia ai, a oiai no hoi he keiki oia i punahele i na mea apau no ka oluolu, ka piha kolohe a hoomakeaka, ua hoohalaia ia manawa me ka hauoli ame ka hehe o na aka ahiki i ka hapalua o ka, hora ewalu, a he mea hoomama loa mai no hoi ia i ka noonoo o ka Lede Linetona, no ka mea, he nui a lehulehu wale na moolelo hoomakeaka a Rupata o ka lu ana mai imua o ke anaina a ka hoaai i konoia e akoakoa ana ia manawa.

            Ma kela manawa e hoonanea ana o na mea apau ma ka aoao o Liliana o Rupata kahi i noho mau ai, aka i ke kani ana o ka hapalua o ka hora ewalu, o kon aku koke ae la no ia iluna a hele aku la a @alowale iloko o ka holo.

            Ia manawa ua loheia aku la na leo hamumu ma kekahi aoao mai o ka holo me he mea la ua hoohikileleia mai kekahi poe no ka lakou mea o ka ike ana aku; a i ka leha ana ae o ka ka Lede Linetona nana ana iluna i ke poo o ke alapii o ka hale oluna, ua ike aku la oia ia Sa Wiliama Hita e ku mai ana me ka helehelena hoihoi a lamalama, me kekahi wahine ui a ka launa ole mai, me he mahina piha la o Mahealani, e kalele ana maluna o kona lima.

            O ka eu koke ae la no ia o ka Lede Linetona a hele aku la no ka ike a hookipa ana mai ia laua, eia nae, iloko o ia hoihoi wale o ia hele ana aku ana, a i ka wa keia i ike pono aku ai i ka helehelena o kona enemi, aneane loa oia elike me kekahi hee nui i ku i ke kakala ka mae ame ka wili i ka ehaeha, holowai ae la kona mau maka, haalulu kona kino holookoa a aneane loa oia e hina ilalo.

            Heaha keia hihio ana o ka ike ana aku la--heaha ka mea nana i hoehaeha loa mai la i kona noonoo? He moeuhane lapu anei o ka po,, a i ole ua anaanaia mai la anei oia e kekahi kahuwahine? Palulu ae la oia i kona mau maka me kona mau lima no kekahi manawa oiai kona kino e naka wale la no, a i ka hala ana o kekahi minuke wehe hou ae la a nana hou aku la, i mea e maopopo ai kana ike ana.

            Aole he hihio, aole no he akaku, aole no he hana apuhi a kolohe mai iaia; aka aia mamua pono aku ona, kekahi wahine ui a ka laua o@e mai i like loa kona helehelena ame kona mau kahiko mai ke poo a na wawae, na pohaku momi no hoi e anapa mai ana, ke daimana ma kona lauoho, na kula pepeiao, ke daimana e anapa mai ana mamua o ka umauma, a pela me na manamanalima, he anapa wale no ma na wahi apau o ko Vekinia Alekanedero kino, me he moiwahine Keleopatera la o Aigupita.

            O kekahi mea, paha hoi o ka Lede Linetona i ehaeha loa iho ai no kona ike aku i ko Vekinia helehelena hoihoi oiai oia e kalele ana maluna o ka lima o ke kane, a me kela ano hooioi i nana pono mai ai i ka wahine i hoino a i hoowahawaha a i hana aku i ka hana hewa loa iaia iloko o na makahiki lehulehu i kaahope, @a wahine hoi i hoolala ai e hoopoino iaia a i auwe ai oia no ia mau hana hewa a ka mea e ku aku ana me ka loha mamua ona, me ka hoao e hookaawale loa iaia mai ke Sa Wiliama Hita mai no ka manawa pau ole.

            "Auwe! O Vekinia Alekanedero ka ka wahine a kuu kaikunane i koho ai i wahine, ka wahine no i oki mai ai iaia, a eia ka, e kii hou aku ana no a mare iaia!"

            O keia ka ka Lede Linetona o ka nalu ana iho me ka inaina nui iloko ona. "Eia ka e lilo io ana kuu enemi i hakuwahine no ka Hitadela nei! O, ukiuki ino!" wahi a ua lede lokoino nei o ka namunamu ana iho iloko ona.

            Aohe mana@va e ae i kela aku ai ko Vekinia ui mai kona mau la opio mai mamua o keia; o na mea hookaumaha i kona noonoo o na @a i auwale ua kaawale loa mai iaia aku elike me ke ao panop@no i puhiia aku e ka makani; o kona mau la o ka noho ana he mea hoinoia ua kaahope aku, a ma ia wahi ka hauoli no kona lanakila ana maluna o kona enemi. I keia po ke ku nei oia ma ka ipuka o kona home ponoi, kona home hou, ka home i kupono oia ke nohoalii a ke noho haku hoi iloko o na makahiki lehulehu i hala, he wahine i aloha a e aneane hoi e hoomanaia e kana kane.

            Ua lilo ka hauoli i mea hoololi nui ae i ko Vekinia helehelena ame kona uhane mai ka lilo ana he pio na na manao ino a i ka noho hauoli ana iloko o na la kakaikahi o kona hui hou ana me kana mea aloha; ua hoi hou mai kela ula ohelohelo ma kona mau papalina; ua like kona mau lehelehe me na pohaku akoakoa aiai loa; lamalama kona mau maka me ka hoihoi o na olelo ke puka mai mamuli o ka hoihoi houia ana mai o kona mau manaolana ana i manao mau ai ua hoopohoia kau, me ke kulou ana iho e hawanawana iho la ia Vekiniaz no ka manawa mua loa.

            Mahope iho o Vekinia a e kalele ana hoi iluna o ka lima o Rupata o Veki iloko o kona aahu kilika keokeo me kekahi huihui pua minioneta me kona apo, aka ma na maka o Rupata kana ipo aloha, a pela hoi i ka poe a pau i akoakoa mai maloko o ia home ma ia po ua like oia me kekahi anela mai ka lani mai, a i ole me kekahi o na wahine ui loa i hoakakaia maloko o kekahi o na moolelo kahiko, iloko o kona ui o na la opio, a elike hoi me kekahi pua nani loa akahi no a mohala ae i na k@ulu kehau o ka po.

            Ua ho@ke ae ka Lede Linetona i ka mea oiaio mahope wale mai i ka nui o kona hoehaehaia i oi aku mamua o ka make i loko o ka manawa pokole i kaahope iho mamua o ke alakai ana mai o kona kaikunane i kana wahine mare iloko o ka rumi a hele mai la imua no ke aloha ana  iaia.

            Aka @e wahine ka Lede Linetona me ka manao i piha i ka lokoino ame ka awahua, me ka hoao ole e hoololi i kona mau manao paakiki, o kona manao lapuwale no kana e hilinai ai me ka hoa@ole e haawipio iaia iho, oiai nae no kekahi manawa pokole kona wili ana i ka ehaeha no keia puupuu ikaika loa i kuiia @nai la iaia.

(Aole i pau.)

 

HE MOOLELOO NO

ALIKA

A I OLE

Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi

Mamuli o ka Manao Lili

 

            Ua hookahaha loa ia ka manao o Uilama Wadona no kela pane a Lola, o kana i manao ai, e hoike mai ana oia, i na olelo hoomaka'uka'u a ku i ka hooweliweli a kona makuahine, a pela pu hoi kana mau hana hooweliweli iho, aole nae he hookahi o ka laua mau hana ku i ka lokoino a Lola i kamailio ae ai; a me kela pane a Lola, ua kauohaia mai la oia e hoi a noho ma kona wahi mua, a ia wa i kauohaia aku ai o Elioka Hakoka, e hele mai no ka noho hoike.

            He mau minuke i nohoalii iho ai ka maluhia maloko o ka aha, alaila komo mai la o Elioka Hakoka, ua hele kona helehelena a hohoma, eia nae aole he pihoihoi iki iloko ona, a hopohopo iho paha no kana mea i hana ai.

            Mahope iho o ka pane ana aku i na ninau maamau i waihoia mai imua ona, ua ae aku la oia, oia maoli no ka mea nana i hana i ke kii o Alika, mamua o ka loaa ana o ke kaikamahine opio i ka ma'i; a ua ae pu aku la no oia, no kona waiho ana i ua kii nei, maloko o ka pahu kupapau, ma ke ano e pulapu aku i na ohana ame na hoaloha o ka mea i make

            Ma keia wahi, o na hoakaka a Elioka, ua pioloke koke ae la na mea apau oloko o ke keena hookolokolo, a ia Elioka i nana mai ai maluna o Lola a hoomaopopo i ka pihoihoi o ke kaikamahine ana i aloha ai ua haawi mai la oia i kana minoaka, ma ke ano he hoailona, me he mea la, e olelo okoa mai ana, e hoopau i na manao hopohopo no ka poino, no ka mea aia he manaolana no ka palekana ke waiho mai la mamua o laua.

            "Ua olelo mai nei oe, o oe ponoi no ka mea nana i lawelawe i ka hana apuhi, o ka mea oiaio loa anei ia?" i ninau mai ai ka loio aupuni.

            "Ae, o ka mea oiaio loa ia."

            "Pehea i holopono ai kela hana apuhi au, me ka ike ole ia e kekahi mea?" i poha hou mai ai ka leo o ka loio aupuni.

            "Mamua o kuu pane ana aku i ka haina o keia ninau, e noi aku ana au i ka aha, e loaa mua ia'u he manawa e hoakaka aku ai, no ke kumu o ko'u hana ana i kela kii," wahi a Elioka me ka nana an mai maluna o kahi a Mrs. Wadona e noho aku ana iwaena o ke anaina.

            Ua aeia mai la kela manao o ke kanaka opio e ka aha, a ia wa i hoomaka aku ai oia e kamailio:

            "No na makahiki loihi o ka noho ana o Alika Wadona ma loko o ka home o Mrs. Wadona, e hoehaeha mau ia ana ka manao o ke kaikamahine opio, no kona kapa mau ia aku i ke kaikamahine pupuka, i ka hoomaopopo ole, a i ka aluhee i ke komo lole, no keia mau kumu, ua lilo maoli ia i mea hoehaeha aku i kona manao."

            Ma kela hoakaka a Elioka, i hawanawana ae ai o Mrs. Wadona i ka loio aupuni, ia wa i ku ino ae ai ka loio iluna, a ku-e mai la i kela mau hoakaka, me ka olelo ana, aole i pili ia mau mea i ka hihia e ku ana imua o ka aha.

            Ua hoohalaia kekahi mau minuke, ma ka paio ana o ka loio o Lola me ka loio aupuni, me ka hoakaka ana aku o ka loio o Lola, o na mea apau a ke kanaka opio e hoakaka mai nei, ua pili wale no ia i ke karaima i kahihi wale ia mai maluna o ka mea hoopiiia, a oiai ua ae mai ka aha i ke noi a ke kanaka opio, he hana pono loa ka ae ana aku iaia, e kamailio mai i kana mau mea apau i ike a i hoomaopopo, i wahi e hoopauia ai na pohihihi.

            O ka hopena o kela paio ana a na loio, o ia no ka aeia ana mai o Elioka, e hoike i kana moolelo, no kana mau mea i ike i ka noho ana o Alika me ka ohana Wadona.

            "I kekahi la, ia'u e oili aku ana mailoko aku o ko'u keena kahakii maloko o ka home o Mrs. Wadona, halawai mai la me a'u o Miss Alika Wadona, o kona hemo ana mai no hoi ia mailoko mai o ka rumi o kona makuahine hanauna, ua hele oia a piha me na manao kaumaha, a e noke ana oia i ka uwe. Ninau aku la au i ke kumu o kona uwe ana, o kana pane o ia no kona kapaia ana mai e Mrs. Wadona, i ke kaikamahine pupuka, ame kekahi mau inoa kapakapa e ae, i maa i ke kaheaia maluna ona.

            "Akahi wale no iloko o kela manawa a komo mai ka manao iloko o'u, e hoao au i kekahi hana e hooluolu aku ai i ka manao aloha o kuu hoaloha, ma ka hooiaio ana aku imua ona, aole he oiaio o na mea i kapaia mai maluna ona. Hoikeike aku la au imua ona, i ka hana a'u i makemake ai, o ia no ka hana ana i kona kii, me ke koi ikaika ana aku iaia, e ae mai ia manao, a ua ae mai la no hoi oia, nolaila hoomaka koke aku la no au e hana, ua paa iho la ua kii nei, a ua hoohauoliia no hoi ko'u manao, no ka ike ana iho, i ko'u makaukau maoli ma kela hana, oiai ua kulike loa ke kii me kuu hoaloha ma na ano apau, e kuhihewa maoli ai no ka mea i ike mua ole i ua kii nei, aole ia he kii, aka he kino no kekahi mea ola.

            "Aole owau hookahi wale no ka mea i hoohauoliia, aka o kuu hoaloha opio pu kekahi, i ka ike ana aku, i ka u'i maoli o kona helehelena ma kela kii, a mamuli no o ko'u makemake ame ka'u kauoha, ua papa aku la au iaia, aole e kamailio i kekahi mea e pili ana no kela kii, ahiki i kuu hana ana  i ki mabala nona, mailoko mai o keia kii, pela iho la i noho pouliuli loa ai ka poe maloko o ka home o Mrs. Wadona no ka'u mea i hana ai."

            "Heaha na hooiaio, no ka pololei o kena mau mea au e hoakahi mea e pili ana no kela kii, ahiki i kuu hana ana i kii makaka mai nei?" wahi a ka loio aupuni.

            "He hookahi no hooiaio ma ko'u aoao, o ia ka'u hoohiki i haawi aku nei imua o keia aha, e kamailio i na mea oi@io wale no," wahi a Elioka me ka noho pono ana ae a polelei, me he mea la, aia na manao haaheo iloko ona, no kana mea i hana ai. "Ina aole i lawa ia hoohiki a'u i haawi iho nei mamua, alaila o Miss Lola Perekona, kekahi mea i ike i ua kii la ma ke ano ulia, oiai kona hoahanau e waiho ana i ka ma'i."

            Ua hoopauia na manao kanalua o ka aha, ma kela pane a Elioka, no ka mea ua kamailio mua aku o Lola, no kona ike ana i ke kii o kona hoahanau maloko o ke keena kahakii o Elioka, ua kulike kana mau hoakaka me ka Elioka ma ia wahi, a ia wa i ninau hou mai ai ka loio o ke aupuni:

            "No ka hana apuhi au i lawelawe ai me kela kii, ua makaukau anei oe e hoike mai imua o keia aha, i ke ano o kau mau mea apau i hana ai me ka holopono loa?"

            "Ae, ua makaukau au e hoike aku i ka oiaio wale no," i pane aku ai o Elioka me ka nana hou ana mai imua o Mrs. Wadona me ka helehelena kuoo, me he mea la e hoike okoa aku ana imua o ua wahine nei, ua makukau loa o Elioka, e ku aku a paio ahiki i ka haulehia ana o kela wahine malalo o kona mau kapuai wawae.

            Aole kaua e ka makamaka heluhelu e hoohewahewa ana ke nana aku i ke kulana o Mrs. Wadona i kela manawa, ua hele oia a piha me na manao pihoihoi, ka maka'u ame ka weliweli, no ka hua'iia ae o kana mau hana, a ka lehulehu i maopopo ole ai, a e lilo mai ana oia i wahine hoowahawahaia, a hoohaahaaia hoi o kona kulana.

 

MOKUNA XXXI.

            "No ka hoakaka ana ae imua o keia aha i ke kumu nui o ko'u lawelawe ana i ka hana apuhi a'u i hooko aku ai," i hoomau aku ai o Elioka i kana kamailio ana, me ka haka pono ana mai o na mea apau maluna ona, oiai hoi ka loio o ka aoao aupuni e noho mai ana me ka hoopohihihiia o kona noonoo, "ua konoia mai au e hoakaka pu ae i kekahi mau olelo i kamailioia mawaena o Mrs. Wadona ame Miss Perekona, a'u i lohe pono ai, ma ka po mamua aku o ka make ana o Miss Alika Wadona."

            "O ia mau olelo au i lohe ai, ua pili anei ia i ke karaima i hanaia, a no ka pane ana hoi i ka ninau i waihoia aku nei imua ou?" wahi a ka loio o ke aupuni, oiai ua hopohopo loa oia, ma ke ano o Mrs. Wadona, e hoopilikia aku ana oia ma na mea a ke kanaka opio e hoike mai ana.

            "Ae, he mau olelo ia i pili i keia hihia," me ka nana pono ana aku o Elioka ma na maka o ka loio aupuni, a o ia ka ua loio nei i ku hou ae ai iluna a kamailio mai la imua o ka aha.

            "Ke manao nei au, he hana hopau manawa wale no, ka ae ana aku i ka hoike e hoakaka mai i na mea i pau iho nei i ka hoikeia e Miss Perekona."

            "Ke manao nei au, he mea kupono loa i ka aha, ka ae ana aku ia Elioka, e kamailio mai i kana mau mea apau i lohe ai, no ka mea aole o'u wahi kanalua iki, no ko kakou lohe i kekahi mau mea ano hou loa, a keia aha i lohe mua ole ai," i pane aku ai ka loio o Lola."

            Ua ae hou mai la no ka aha e hoomau aku o Elioka i kana hoakaka ana no kana mau mea i lohe ai, a o ia ka hoike i hoomau mai ai i kana kamailio ana:

            "Ma kela po a'u i olelo ae nei, mamuli o ko'u piha loa i na manao kaumaha no ka hopena i kau mai maluna o Miss Wadona, aole au i hoi no ko'u hokele elike me ka manawa maamau ia'u. Maloko no au o ko'u keena kahakii kahi i noho ai, ma kekahi aoao mai o ka holo, e ku pono ana i ka rumi o Alika, ma kekahi aoao mai. E kokoke aku ana paha i kela manawa i na hora o ke ao, lohe aku la au i ka nunui o kekahi mau leo, e hoopukaia ana na olelo me ka ikaika, komo koke mai la kekahi manao iloko o'u, e pono au e hele aku e uwao mamua o ka hele loa ana i ka nui.

            "Haalele iho la au ialoko o kuu keena kahakii, a hele mai la no kahi o na leo nunui e walaau ana, a e makaukau aku ana au e kikeke i ka puka, ike aku la au aole i paniia a paa, aka e hamama mai ana no, a lohe aku la au i keia mau olelo i kamailioia ae e Mrs. Wadona: 'O oe ponoi no ka mea nana i pepehi ia Alika a make!'

            "Ua lohe mua iho nei ka aha i na mea a ka hoike e hoakaka mai nei," i ku koke ae ai ka loio aupuni iluna.

            Ma ka manao nae o ke kahu o ka aha,  ua aeia mai la no o Elika e kamailio aku i kana mau mea apau i lohe ai, mali@ paha ua kaokoa ae ia mai na mea a Miss Perekona i hoike mua aku ai.

            Ua kulike i'o no ka Elioka mau mea i hoike mai ai me ka Lola, aia @oi o Mrs. Wadona ke noho hoopue mai la, me kona moeuhane mua ole, he mea kekahi mawaho ae ona ame Lola i lohe i kana mau olelo, eia ka ua ahuwale ia mau mea apau ia Elioka, a akahi no a maopopo i ua wahine nei, ke kumu o k@ Elioka hoopuka ana i na olelo hooweliweli nona.

            "E oluolu anei oe e Mr. Hakoka e hoakaka ae imua o ka aha, i kekahi manao a Mrs. Wadona i waiho aku ai imua o Miss Perekona, i wahi nona e pakele ae ai mai ka hookauia ana aku o kekahi poino maluna ona. O na huaolelo ponoi i hoopukaia e Mrs. Wadona, elike me kau i lohe ai, ka'u e makemake nei, o kau ia e hoike ae ai imua o ka aha," i kamailio mai ai ka loio o Lola.

            "Ua waiho i'o aku o Mrs. Wadona i kekahi manao imua o Miss Perekona, a penei ua manao la elike me ka'u i hoomaopopo loa ai: 'Ina e noonoo hou ana oe i kela hoole ana ou, i ke noi a Uilama i wahine oe nana, alaila aole e ikeia ae keia

mea i hanaia, oiai aole he mea e ae i ike, a i hoohuoi paha, owau hookahi wale no. Ua manaoio loa na mea apau, ua make o Alika ma ke ano maamau nei, no ka ma'i puuwai, elike me ka ike a ke kauka; nolaila ina au e noho hamau ana, oiai aole au i makemake e kau aku kekahi poino maluna o ka wahine a ka'u keiki, aole au hopohopo ana no ka hoea mai @ kekahi pilikia maluna ou ma keia mua aku.

            "'Aole au i makemake e hoohilahilaia ka inoa o ko kakou ohana, ma ka lawe ana i keia hana imua o ka aha hookolokolo, e piha ai na nupepa i ka nuhou no ke karaima i hanaia, no ka mea aole e lilo ia nuhou, i mea no Alika e pomaikai ai, a no kekahi poe e ae paha; aole loa e ola hou mai a@a o Alika mai ka make mai. Ua hiki loa ia'u ke puhi aku i na ike apau i ke ahi, a o oe no ame a'u, nalo keia meahuna. E ae ana anei oe e Lola e lilo i wahine na Uilama?'"

            "He wahahee, he imihala!" i loheia aku ai ka leo o Mrs. Wadona i ka pane ana mai, me ka hoao ana e ku ae iluna mai kona noho mai, a e ole wale no kana keiki, e huki okoa iaiai ilalo, me ka hawanawana ana aku iaia i kekahi mau olelo, pela i akakuu mai ai ua wahine nei, eia nae ua hiki loa i na mea apau ke ike aku, i ka nui o kona pihoihoi.

            Ua hoopiolokeia ae la oloko o ke keena hookolokolo, i k@ wa a Mrs. Wadona i hoao mai ai e kahamaha i na hoakaka a ka hoike, aka i ka nohoalii hou ana mai o ka maluhia, ia w@ i kauoha mai ai ke kahu o ka aha iaia, e hoomau aku i kana kamailio ana.

            No na mea aku i koe a Elioka i kamailio mai ai imua o ka aha, elike me ia ana o ka lohe pono ana, i kamailioia mawaena o na wahine a elua, ua maopopo ia kaua ia mau olelo, o keia nae kahi ano nui, e lilo ai i mea waiwai ma keia hihia:

            "Ina ua manaoio oe owau maoli ka mea nana i lawelawe i keia hana weliweli, au e kahihi wale mai nei maluna o'u, aole loa ou wahi kuleana e hoao ai e huna iho, a e ki-pe mai ia'u, mai kou hoike ana ae imua o ke akea." O keia ka Lola i pane ae ai a ka hoike o ka lohe ana aku no ka hana ki-pe a Mrs. Wadona, i kumu nona e hoopilikia ole mai ai i ke kaikamahine opio.

            Ma keia hoakaka hope a Elioka, ua ike maoli ia aku la ka oni o ke anaina o ka poe makaikai, no ka mea i ka wa i ho@ki iho ai ke kanaka opio i ka huaolelo hope a Lola i pane aku ai imua o Mrs. Wadona, ua hoopaiakuli koke ia kela keena me na leo huro o ka mahalo i ke kulana oiaio a maemae o Lola, o ke ku ana aku a paio no kona pono imua o Mrs. Wadona, a i ka nana aku, aia kela anaina mahope o ke kaikamahine i hoopilikiaia, a o na manao hoowahawaha ame ka hoihoi ole, ka i komo aku iloko o lakou no ka imihala o Mrs. Wadona i wahi ai kona mau manao lapuwale.

            I ka hoomalu hou ia ana o ka aha, mai ka uluaoa mai o ke anaina, kauohaia mai la o Elioka, e hoakaka mai no ke ano o ka mea ana i hana ai, ma ka waiho ana i ke kii maloko o ka pahu kupapau.

            "E hoakaka aku ana au i ke kumu a'u i hooholo ai i ko'u manao e lawelawe i ka hana ano nui loa a'u i hooko ai, a i ikeia ae hoi i ke akea, me ko'u hoohuikauia ana iloko o keia karaima. Aole loa o'u manaoio iki ua pili ka hewa ia Miss Perekona elike me ia i hookauia aku ai maluna ona, eia nae ke ole e loaa he mau ike ma kekahi ano no kona hewa ole, alaila e poino ana oia.

(Aole i pau.)