Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 40, 4 ʻOkakopa 1923 — Page 1

ʻaoʻao PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NA HELU APAU-6576  NUPEPA KUKOA, HONOLULU T. H.

POAHA OKATOBA 4. 1923 BUKE LXII—HELU 40

Kukala na Moho Repubalike i ka Hoouka Kalaiaina ma Aala Paka

Ma Kahi o Elua Kaukani a oi Poe i Hoea ae ma Kela Halawai Hoolauna a na Moho Imua o na Mana Koho Baloka

Imua o kekahi mau haneri o na @ o na makaainana koho balota o keia kulanakauhale, i kukala mai ai na moho Repubalika, e alualu nei i na kulana oihana like ole o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i ka lakou hoouka kalaiaina, ma ka po o ka Poaono aku la i hala, malalo ae nei o Aala Paka. 

Ma ka manawa mai i weheia ai ka halawai kalaiaina a na moho Repubalika ahiki i ka pau ana, he elua wale no hora, o keia ka helu ekahi o na halawai pokole i malamaia, mamuli mai keia o ka rula ana a ka Lunahoomalu Joel C. Cohen e kaupalena ana i ka manawa a kela ame keia moho e kamailio ai, i hiki ai i na moho a pau ke hoolauna mai ia lakou iho imua o ka lehulehu.

O ke anaina i hoea ae ma kela @ ma ke koho aku, aia paha ma kahi o ka 2500, oi aku a emi mai; @ ma ke ano nui nae ke olelo ae, @ hele maoli kela halawai a piha i ka poe makaikai.

Ma mua ae o ka weheia ana o ke ia halawai, ua hoonaneaia ka lehulehu e ka Bana Puhiohe Concordia, a o ke kalapu hookani pila a Poepoe, ke kalapu nana i hoonanea mai i ka lehulehu, me na mele like ole a hiki i ka hookuuia ana o ka halawai ma kela poe.

Rulaia ke Kamailio Ana

Ua noho lunahoomalu ia kela halawai e Joel C. Cohen, me ka hoakuka ana mai, he halawai kela no ka hoolauna wale ana mai no i na moho e holo nei no na kulana oihana lehulehu, a i wahi e hiki ai i na moho apau ke kamailio, he mea pono e kaupalenaia ko lakou manawa, a ma na halawai o na mahele koho lehulehu e hiki ai i na moho ke  kamailio maoli aku i ko lakou mau manao. 

Ua pa’iia ka papainoa o na moho maluna o kekahi pepa, a mai kela pepa mai, e kahea pakahi ai ka Lunahoomalu Cohen i na inoa, me ka hoolauna ana mai ia lakou imua o ka lehulehu, ame ka lakou mau kulana pakahi e alualu ana.

Ma ke ano nui ke olelo ae, ua akoakoa ae ka hapanui o na moho ma kela halawai, a noi mai i na mana koho baloka, e haawi aku i na baloka no lakou pakahi, me ka hooia ana mai i ko lakou mau ano kupono, e lilo i poe kauwa na ka lehulehu.

He hookahi moho, he poe hookani pila ka i mele mai i kekahi himeni i hakuia nona, oia o Pat Gleason, kekahi moho e holo nei no ke kulana meia.

Ua kamailio mai na moho ma ka olelo Beritania, a ma ka olelo Hawaii.  O na moho i hoea ole ae ma kela halawai, oia ke Kakauolelo Kalauokalani, ka Puuku Conkling, W. Ahia ame Eli J. Crawford.

O keia malalo iho nei, ka papakuhikuni o na halawai a na moho Repubalika, i hoonohonohoia ahiki i ka po o ka Poalima, Oct 12, malalo o Aala Paka, ka po hope mamua iho o ka la koho baloka:

Poaha, Oct. 4.—Kuea Kumalae, Kakaako; Fern Paka, ma ke alanui Kamehameha IV Kalihi; ame na alanui Muliwai me Vinia.

Poalima Oct. 5.—Aiea, Watertown, Pearl City ame Waipahu.

Poaono, Oct. 6.—Wahiawa, 7:30 p.m., Wailaua, 8:00 p. m., Hakipuu. 2 p.m., Waiahole, 2:30 p.m., Waikane, 3 p.m., Kaaawa, 4 p.m. Kahana, Hauula ame Kahuku, ma Laie, 7:15 p.m.

Sabati, Oct. 7.—Ewa Mill, 10 a.m., Waianae, 1:30 p.m., Kaneoha, Heeia ame Libbyville, ma ka hale kiionioni o Kaneohe, 8 p.m.

Poakahi, Oct. 8.—Kaimuki Paka, halawai a na Wahine Koho Baloka, ame Kauluwela Paka, ma ke alanui Kula.

Poalua, Oct. 9.—Na alanui Luso me Miller; Halepauma o Kalihi; Halekaa o Hood, alanui Houghtailing ame Hala, ame Kalihi-kai am ke awawa o Kalihi.

Poakolu, Oct.  10.—Ema Kuea; Alanui Waila ame Punahou ame Kalihi-waena.

Poaha, Oct. 11.—Kuea Kumulae, Kakaako; Kamaki Kuea; alanui Mokauea ame ke alanui Halepupule.

Poalima, Oct. 12.—Halawai hope malalo o Aala Paka.

E malamaia na halawai apau ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke ahiahi, a koe na halawai o na apana kuaaina, i hookaawaleia no na manawa e ao elike me ka papa kuhikuhi maluna ae.

HE KUAI PENIKALA KO KEIA POAONO

Ma keia Poaono, Okatoba 6, e malama ana he kuai penikale e ka Ahahui Pua o ka Halema’i, maloko nei o keia kulanakauhale, o na loaa ma kela hana, e holo aku no ia no ka waihona o ke Keena Kokua o ka Halema’i Moiwahine.

He keena hou keia i weheia ae maloko o ka Halema’i Moiwhaine, malalo o ka hoohana ana a Miss Mary Catton.  Ua ikeia, ma na manawa ae nei i hala, i ka wa e hoihoiia mai ai kekahi poe maloko o ka halema’i, e hoopilikiaia ana ko lakou mau noonoo, no ko lakou mau ohana, a mau keiki liilii paha, ame kekahi mau kumu hoopilikia e ae he nui; mamuli nae o ke ku ana o keia keena hou, e hiki ana ia Miss Mary Catton, he hele aku maloko o na home o ka poe ma’i, no ka haawi ana aku i na kokua, a hana aku paha i kekahi mau mea e hoomama ae ai na manao pilijua o kekahi poe ma’i.

Ina paha he poe malihini loa kekahi e hoihoiia ae ana noloko o ka halema’i, a ua makemake lakou i kekahi mau mea, ua hiki loa ia Miss Catton, ke kokua aku.  He nui a lehulehu wale na mea e hiki ai ke hoomamaia aku na manao o ka poe ma’i, ma o ke ku ana o keia keena hou, ka hana i hiki ole i na kauka ame na kahuma’i, ke lawelawe, mamuli o ko lakou paa loa ma ka lakou mau hana iho.

Ma na ninau apau i pili i ke ola o ka lehulehu, e haawi ana keia keena hou, i na kokua ana, i na ahahui o na hana hoolaulea o keia kulanakauhale.

No na hoolilo o keia keena hou o ka halema’i, ke hooikaika ponoi nei ka Ahahui Pua o ka Halema’i (Hospital Flower Society) e loaa he waihona no na hoolilo o ka makahiki mua, ma ka hana kuai penikala.

E nui ana ka poe kuai penikala ma na alanui ma keia Poaono, a maloko o na keena oihana lehulehu @ na kenikeni apau e hooliloia ana ma keia hana, e holo aku ana ia, no ke kokua ana i ka poe ma’i.

HAAWIPIO OKOA O MIYASHIRO IAIA IHO

Mahope o ke ki ana o Toko Miyashiro, he Kepani, ia Magiro Kanishiro, he Kepani no me ka pu panapana ma ka po o ka Poakolu o ka pule i hala a manao o ka holo ana e pee kona mea e pakele ai, eia nae, ua huliia aku oia e na kanaka o ke aupuni ahiki i kona loaa ana aku a ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poaha mai i hoopaaia ae ai oia maloko o ka halepaahao o ke kalana, a ke paaia mai nei oia no kona ninaninauia aku, e kakali wale ia ana no no ka hopena o ka mea ana i loi ai.  Ma ka manaoia o ke kumu o ke ala ana mai o kela ki pu mamuli mai no ia o ka lili punalua o Miyashiro ia Kanishiro no ka hoomakaleho i kekahi wahine Kepani opio, nona ka inoa o Miss Tamashiro.

Mahope iho o ke ki ana o Miyashiro ia Kanishiro a ku a manao paha e make ana kone enemi ua hoomaka aku la oia e holo me kela po Poakolu.  I ka loaa ana ae o ka lono i na makai no keia ki pua ua hoomaka aku la na makai e huli mahope o Miyashiro a ma ke kakahiaka Poaha ae, no ka ike ana o Miyashiro aole oia e nalo ua haawipio okoa ae la oia iaia iho i ka oihana makai.  Ma kona manawa o ka ninau ia ana i hoikeia ae ai oia e na hoaloha ka ona i kenakena iaia e holo e pee, a no kona manao ana aole oia e nalo pela oia i haawipio okoa ae ai iaia iho i ka oihana makai.  Aia oia maloko o ka hale paahao kalana kahi i hoopaaia ai i nei manawa.

Ma ka hoakaka ma ka moolelo ua hoihoi aku o Kanishiro ia Miss Tamashiro, ame kona kaikunane no ko laua home maluna o ke kaa, a ia Kanishiro a me Tamashiro  o u kamailio ana me ke alo mai o ka hale oili aku ana o Miyashiro a hoomaka koke aku la no ke ki ana ia Kanishiro me kana pu panapana, he ekolu mau poka i kiia aku, a hookahi o ia mau poka i ku aku ma ka umauma o Kanishiro maluna iki ae o ka puuwai, a no ia eha mauwale i hoihoiia aku ai o Kanishiro i ka Halema’i Moiwahine kahi ona i lapaauia mai la i nei manawa.

Hahauia me ka Pahi ke Kumu o ka Make Ana

Lilo ka Wahine i Kumu Ala no ka Hakaka Mawaena o Kekahi Mau Pilipino

HE LILI PUNALUA KO KELA MAU PILIPINO

Mama ka Mea Houpahi i ka Holo Mahope o ka Ike Ana i Kona Poino

Ma ka po o ka Poaono aku la o ka pule i hala, he Pilipino nona ka inoa o M. Sippimo, he limahana no ka Hui Hana Halakahiki Hawaii ma Wahiawa, ma kauhale o na limahana, o Ah Tai, ka i hahauia me kekahi pahi nui a eha a no ia eha i make ai.  O ka mea nana i pepehi he hoalahui no nona o Capalino Saraspe ka inoa, he hoaloha kahiko no ka mea i make a he hoa i noho pu no hoi me ia maloko o ka rumi hookahi; mahope iho o ka pepehi ana o Saraspe, ua holo aku oia e pee iloko o ka ululaau mauka loa aku o Wahiawa, a ua huliia aku e ka Hape Makai Nui o Waialua, H. H. Plammer a me na makai. 

Ma ka hoakaka a ka Makai Nui Plammer o ka hoike ana ae, no kekahi wahine a keia mau Pilipono a elua i aloha i ke kumu o ko laua hoopaapaa ana.  Ua puka aku a puka mai na olelo e wela like ai laua, a iloko o ka hahana loa o ka laua hoopaapaa ana ua lele maoli na puupuu mawaena o na kanaka elua maloko o ka hale a laua i noho like ai no kekahi manawa loihi, a ma ka oleloia ua lalau aku la o Saraspe i kekahi pahi nui a me ia pahi oia i hahau aku ai a moku kekahi lima o Sippimo a kokoke e lele, maluna iki mai o ka peahi, a me ia pahi no i hou aku ai i ka a-i o Sippimo a moku a hamama a loaa ka iwi.  I ka ike ana o Saraspe i ka pilikia o kona enemi, ua kuupau aku la oia i ka holo a nalowale iloko o ka pouli, a ua manaoia ua holo pololei aku oia noloko o ka ululaau mauka aku o Wahiawa.

I kela moku ana o Sippimo, ua iho aku la oia i kai ma ke alanui a ma kahi he 30 kapuai ka mamao mai ka hale aku, ua hina iho la oia ilalo no ka nawaliwali mamuli o ka nui loa o ke kahe o ke koko.  He 10 minuke ma ia hope iho, ua lele loa ae la kona aho.  Mamuli o keia pepehikanaka i hanaia maloko o kela kauhale o na limahana, ua uluaoa koke ae la na kanake e noho ana malaila a hoomaka koke ka huli ana aku no ka mea pepehikanaka, a ua hoike koke ia aku la no hoi ka lohe i ka Makai Plemmer, a oia ka na makai o ia apana e huli mai la no ka mea pepehikanaka, aole nae i hoikeia ae kona loaa ana ame ka ole.

MA KA APUA KA PAKELE ANA O KEKAHI KEPANI

Pakele ke ola o kekahi Kepani ona mai poino i ke kaaahi mamua koke iho o ka hora 5 o ka auwina la Sabati nei nona ka inoa o Tamira, a nona hoi na makahiki he 30 ma ka manawa a ke kaaahi e hoi mai ana no ke kaona nei, ma kahi kokoke i ka alanui o ka halepaahao ma Kalihi ae nei, i kulike me ka hoike a ka Makai Ben Kalani, o ka hoihoi ana ae.

I ka hoea ana mai o ke kaaahi ma kela wahi ua ike mai la ka wiliki Gilliland ia Tamira iluna a kiola ae la iaia mahai o ke alanui.  Ua hakihaki kekahi mau iwiaoao o kela Kepani, eia nae, ua pakele kona ola.  Ua laweia mai ua Kepani ona la i ka Halema’i Moiwahine, a ma ka lono i hoikeia ae ma ia po e ola ae ana no kela Kepani.

LOAA AKU HE IPUHAO PUHI IKOLEHAO

Ma loko o kekahi hale e nohoia ana e na Kepani ma ke alanui Repubalika, kokoke i ke alanui Demokarata i loaa aku ai ia John Colburn ame kona mau kanaka ma ka hora 11 o ke kakahiaka Poalua nei, kekahi ipuhao puhi okolehao nui me kekahi mau galani okolehao, o ke puhi koke ia ana aku no paha ia, ame kekahi mau galani lama i hoawawaaia he lehulehu wale, ma ka manawa o ka huliia ana aku o ia hale.

O ka ipuhao puhi lama nae ka i paa ae ame na galani okolehao ame lama i hoawaawaia, koe ka paa ana o ke Kepani nana ia mau waiwai i ka hopuia no ke kumu he wahine wale no koloko o ka hale ma ka manawa o ke komo ana aku o na kanaka hookapu waiona, aka nae ua loaa ae i na kanaka o ke aupuni na inoa o na Kepani na laua ia ipuhao.

Oehu na Demokarata i ko Lakou Mau Moho ma ke Kahua Kalaiaina

Loheia na Haiolelo Akea ma na Wahi Haiolelo ma ka po o Ka Poakahi Nei—Nui ka Pa’ipa’iia me ke Ohohia no Trask

I na Repubalika malalo ae nei o Aala Paka, no ka hoolauna ana aku i na moho imua o ka lehulehu; ma na apana kuaaina na moho Demokarata kahi i kaahele ai, e hoike ana ia lakou,  a e hoolauna ana imua o na mana koho, mamua o ka hoi pono ana mai o ka lakou hoouka kalaiaina ana maloko nei o keia kulanakauhale.

Ma ka po o ka Poakahi iho nei, elua mau wahi a na moho Demokarata i malama ae ai i ka lakou mau halawai, ma ke Kuea Kumalae ma Kakaako, a ma Kapalama.

Ma ka halawai a na moho ma Kakaako, ua nui ke ohohiaia o ka haiolelo a David K. Trask, ka mea e holo ku-e ana i ka Makai Nui Rose, me ka nui o kona pa’ipa’iia, eia nae, aole i lilo kana mau olelo hoahewa i ka oihana makai, i kumu e kamailio mai ai ka Makai Nui Rose, i na olelo pilikino, aka ua kupale oia iaia iho, a me ka oihana makai, e like me ke ano o ke kalaiaina maemae.

Ma kela halawai ae na moho apau e alualu nei no na kulana like ole, mamuli nae, o ka loihi o ka manawa a kekahi mau moho i haiolelo ai, ua hiki ole i kekahi poe ke kamailio.

Ua lilo nui ka manawa o kela po, i na moho Trask, Heen, Rose ame ka Meia Wilson, aka no ka hoi hou ana mai o na moho e haiolelo ma kela wahi, e loaa ai he manawa, no kekahi mau moho i kamailio ole, e hooloheia aku ai ko lakou mau manao hoakaka.

Ke Ano Nui o ka Trask Haiolelo

Ua hoala mai o Mr. Trask, i ka hihia o McDuffie-Austin, ma ka manawa e hooloheia ana ka hihia o McDuffie imua o ke komisina makai, ua hooponopono mua o Rose, me kekahi o na komisina no ka pono o McDuffie.

Ua kuhikuhi mai oia, o McDuffie, maoli ka makai nui, aole o Rose a o Bob Lillis ke konela.  Ua hoahewa mai oia, no ka hiki ole ia Rose ame kona mau makai ke hopuhopu i na kalapu hoohauoli, aka ua hiki i ka Ilamuku Cox ame kona mau kanaka wale no ekolu ke hopu i ke Kalapu Hoohauoli o ke alanui Miller ame ke Kalapu Hoohauoli o Waikiki.

Ua hoakaka mai o Mr. Trask, i kona kulana ma ke ano he lunahoomalu no ke komisina makai, i ka wa e hooloheia ana ka hihia o McDuffie, o ia kona ike ana i ka pili o ka hewa ia McDuffie, eia nae ua hookuuia e kona mau hoa.

He nui aku kana mau olelo e ahewa ana i ke ano o ka hookeleia ana o ka oihana makai o Honolulu nei, e hoike okoa mai ana oia, i kona komo ana iloko o ke kaua kalaiaina me ka manao kui’o, a ua nui ka pa’ipa’iia o kana haiolelo’

Aole Kamailio Pilikino

I ka hoea ana mai i kona manawa e haiolelo ai, i hoakaka mai ai ka Makai Nui Rose, aole ona makemake e hailuku wale aku i kekahi mea, aka e kamailio wale ana no oia ma ke ano pili kalaiaina, a no ke kupale ana i ka oihana makai, mai na ahewa wale and, i hooiliia aku maluna ona.

Wahi ana, ua makemake o Trask e hoopauia o McDuffie mai ka oihana makai aku, aka nae aole e hiki iaia ma kona ano he makai nui ke hoopau wale aku i kekahi mea, ke ole e ahewaia oia e ke komisina makai; me kona hoakaka ana mai, i kona hoopau ana ia David Kaonohi mai ka oihana makai aku, no ka hooko pono ole i kana hana, eia nae, ua ili aku na hoaewa ana maluna ona, mai ke komisina makai aku, a ua hoihoi hou ia kela makai ma kana hana i hoopauia aku ai.

No na mea e pili ana i ka hopuia ana o na kalapu hoohauoli e ka Ilamuku Amerika, ame kona mau Kanaka, wahi ana he hana hiki ia i na luna oihana federala ke hooko, no ka mea he palupalu hopu, ka i hoopukaia mai ka aha Amerika mai, ka hana hiki ole i ka oihana makai ke hooko.

Me ke ano nui o kana haiolelo, ua hoakaka mai oia imua o ka lehulehu aole ana mea i hana ai e hilahila ai oia, aka ua ili aku ke ko’iko’i maluna o na mana koho baloka, ma ke koho ana i ke kanaka a lakou i ike ai i ke kupono.

Ka Loio Kalana Heen

No ke kulana loio kalana, ua hoikeike mai o Heen, i kana mau hana e lawelawe ai, no na makahiki eha ae nei i hala, me ke ano ua hooko aku oia me ka hoopilimeaai ole.

Ua lawe mai oia i kekahi moolelo, ma ke ano hoikeike no ke kulana o kona hoa paio, e alualu nei i ke kulana loio kalana ma ka aoao Repubalika oia o Atkinson, ma ka hihia a ke aupuni e ku-e ana i kekahi poo ekolu i hookolokoloia no ka hewa aihue.

Ma kela hihia, o Atkinson, ka loio i kohoia e ka aha no ke kkupale ana i ka poe i hoopiiia, he hookahi nae o kela poe i hookuuia, a ahewaia he elua.  Ma ke ano he loio pale, aole i haawi o Atkinson, i na hoao ana no ka hoopakele ana i ka poe i hoopiiia elike me ia e manaoia ai.

Ka Meia Wilson

No ka hoolauna ana mai iaia iho imua o kela anaina, ua hoakaka mai ka Meia Wilson, aole oia he mea malihini, aka ua kamaaina oia i na hana kalaiaina, a no na makahiki i kaahope aku, ua hoea mau oia imua o na mana koho, no ka hoikaika ana no kona mau hoaloha; a iloko o kela mau makahiki, aole ana mau mea e hilahila ai.

No na makahiki ekolu o kona noho ana he poo no ke aupuni kulanakauhale, ua lawelawe aku oia i na hana o kona keena ma ke ano kupono a holomua, a ua paa kona manao e hoomau aku ia kulana, ina e koho hou ia mai ana oia i meia.

Wahi and, ma kona hoomaopopo, aia ka paio hahana maluna o na kulana makai nui ame ka meia, he noonoo kuhihewa nae kela, o ka paio nui e pono ai ke nanaia, o ia no na hoa o ka papa lunakiai.  He mea hooko wale iho no ka meia, o ka hana maoli, aia iloko o ka papa o ka lunakiai o ka lakou mau mea e hooholo ai, o ka ka meia ia e hooko aku ai.

Ma kona manaoio, o kekahi kanaka makaukau me ka ike i ka oihana enekinia, oia ka mea kupono ma ke poo o ka hookele aupuni kulanakauhale, pela wale no e hiki ai ke makaala pono ia na hana aelike apau e haawiia ana ma ke koho.

O kekahi mau moho e ae i hoakaka mai i ko lakou mau manao ma kela halawai, oia na Lunakiai McClellan, Petrie, ame Paeheeo, W.K. Bassett, J. Walter Dole, George Markham, Claus Roberts, W. C. Wilder ame Jnah Kumalae.

O keia malalo iho nei na wahi halawai a na moho Demokarata elike me ka papa kuhikuhi i hoomakaukauia:

Poakahi, Oct. vbg emf shr woao

Poakolu, Oct. 3.—Mauumae Paka; ame na alanui Muliwai me Vinia.

Poaha, Oct, 4.—Na Alanui Luso me Puowaina ame Kalihi-uka Paka.

Poalkima, Oct. 5.—Na alaui Metcalf, ame Waila; Halema’i o Kalihi ame ka hale paumawai o Kalihi.

Poaono, Oct. 6.—Aiea, Watertown ame Pearl City.

Poakahi. Oct. 8.—Alanui Kapahulu me Campbell, Kapalama ame ke alanui ololi Jack.

Poalua, Oct. 9.—Kamaki Kuea. Kuea Kumalae ame Kalihi-waena Paka.

Poakolu, Oct. 10.—Palena o ke kaa uwila, alanui Luso, na alanui Mokauea ame Edwards; na alanui Kula ame Liliha.

Poaha, Oct. 11.—Wahi Auau o ka Lehulehu, Waikiki; halekula o Kamoiliili a me Manoa.

Poalima, Oct, 12.—Halawai hope malalo o Aala Paka.

KAUIA MAI KA HOOPA’I O $500 BONA

No ka hooiaio ana ae i na luna aupuni federala aole e ku-e hou ia ke kanawai hookapu waiona maluna o ka apana aina i ona ia e Mrs, C.P. Miller, ma ke alanui Frances, kahi i hopuia ai kekahi mau Kepani elua no ke kuai waiona, he bona hoopa’i o $500 ka i waihoia ae me William L. Rose, ke kakauolelo o ka aha federala me ka Poaha o ka pule aku la i hala ma ka hihia a ke aupuni e hooapu ana no ka manawa i ka hana hou ia o ke kuai waiona ma kela wahi.

Ua hopuia o Nioo Miyasoto ame Kane Kaneshiro maluna o ka apana aina o Mrs. C. P. Miller, ma ke alanui Frances, a mahope o ko laua hookolokoloia ana i loaa ai ka ike i ka aha ua pili ka hewa i na mea i hoopiiia a ua kauia mai ka hoopa’i maluna o laua.  Ua hookomoia ae he hoopii e hookapu loa ana i ka hana hou ia o ke karaima kuai waiona maluna o kela wahi no hookahi makahiki, a ina e loaa hou aku ana kekahi hihia o ia ano e hanaia ana maluna o ia wahi e lilo ana na kala bona $500 i waihoia ae ai me ke kakauolelo o ka aha i ke aupuni.

Nui na Aihue i Hanaia e ka Paahao Mahuka

Hoike Okoa o Joseph Kahakai i Kana Mau Wahi i Komo Aihue ai

MA KAUAI OIA O KA PAA ANA I KA HOPUIA

He Kokoolua Kona o ka Holo Ana no Kauai Paa pu Oia i ka Hopuia

Mamuli o ka paa ana o Joseph Kahakai i ka hopuia ma Kauai, a i hoihoiia mai ai hoi no keia kkulanakauhale o ke Kakiana Makakiu John Kellett, ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, i ae okoa ae ai keia paahao mahuka, no kona komo aihue ana ma loko o kekahi mau home lehulehu o na makaaina o keia kulanakauhale.

He paahao o Joseph Kahakai, o ka mahuka ana mailoko aku o ka halepaahao ma ka mahina aku nei o Iune i hala, a oiai na makai o Honolulu nei e noke ana i ka huli iaia, ma keia mokupuni, eia ka auanei ua hala aku oia no Kauai, me kekahi Kepani o Bunichi Shidake ka inoa.

Ma ka la 7 o ka mahina o Sepatemabe aku nei ka hoea ana o kela mau opio no Kauai, me ko laua hoohala ana i kekahi manawa ma Waimea, ma ka po o ka la 13 o kela mahina, i lilo ai mailoko aku o ka halekaa o Waimea, he $160.

Ua kau koke na manao hoohuoi o na makai o Kauai maluna o Kahakai a me kona kokoolua, eia nae ua haalele aku la kela mau kanaka ia Waimea, a ma kekahi la mai, ua lawelawe hou aku la no laua, i ka laua hana aihue, me ke kono okoa ia ana o ka Makai Nui Rice, e hoouna i kona poe kanaka, mahope o ka maheu o na piko pauiole.

Iloko o kela manawa, aole i loaa aku ka ike i ka Makai Nui Rice, o kela ke kanaka a ko Honolulu nei poe makai i makemake ai; a i ka wa i loaa mai ai ka lohe i ka oihana makai o Honolulu nei no kela mau kanaka aihue ma Kauai, ua hoounaia ke Kakiana Makaikiu Kellett, a mahope iho o ka hookolo ana mahope o ka paahao mahuka, i paa hou mai ai o Kahakai i ka hopuia, aole nae ma ke ano maalahi, aka ma ka hana nui.

Ma ka oleloia, ua ae okoa ae o Kahakai imua o ka Makaikiu McDuffie, oia ka mea nana i komo aihue i na home o Louis King, George Ashely, Jr., George Renton, ka lunanui o ka mahiko o Ewa, Ernest Brecht, ka lunanui o ka mahiko o Waianae, Kiaaina Frear, pela hoi me kekahi mau aihue lehulehu i hanaia ma na wahi like ole o keia kulanakauhale.

No kona kokoolua hoi, i kulike ai me na hoakaka ka Makakiu McDuffie, o Bunichi Shidake, kekahi o ka puulu, i hoolilo i ka lakou hana, he aihue i na kaa otomobile.  I ka aihue ana o kela puulu i na kaa otomobile, e hoololiloli ana lakou i kekahi mau wahi o na kaa, alaila hele aku la no na kuaaina e kuai ai i ka poe makemake a mai ana.

Eia ke alakai okela puulu o ka poe aihue i na kaa otomobile, ke paa mai nei maloko o ka halepaahao, no ke kakali ana i ka wa e noho mai ai o ka aha, e hoolohe i kona hihia.

LOAA KE KAKAUOLELO HOU A KA MEIA

Mamuli o ka waiho ana mai o W. K. Bassett, ke kakauolelo mua a ka Meia Wilson i kona noho kakauolelo ana, i hoopihaia ae ai kona makalua ma ka hookohuia ana ae o Ernest Heen, ka hoahanau o ka Loio Kalana Heen, o keia kulanakauhale, i kakauolelo hou na ka Meia Wilson.

Ma Honolulu nei o Ernest Heen i hanauia ai, a ma na kula o keia kulanakauhale kona wahi i hoonaauaoia ai, me kona hookuu pono ia ana mailoko mai o ke kula o Kapunahou i ka 1914.

Ma kekahi makahiki mahope mai, ua holo aku oia no Kina, a noho hana maloko o kekahi mau hui lawelawe oihana nui malaila no kekahi mau makahiki lehulehu.

I loko o ka mahina o Aperila o ka makahiki aku nei i hala, i huli hoi mai ai oia no Honolulu nei.

Mamuli o ka hoonaauao i loaa ia Ernest Heen, a hui pu me kona makaukau ame ka ike, ma na hana lehulehu ana i lawelawe ai iloko o keia mau makahiki loihi, ua manaoia, ua kupono ke kulana kakauolelo iaia, a e lilo ana oia i mea kokua nui aku i na hana o ke keena o ka meia.

Waihoia Ae he Mau Ku-e Ana ma ka Halawai o ka Papa o na Lunakiai

Lokahi Ole ka Manao o Kekahi Poe o Kaimuki no ka Aina Auhau Alanui i Kauia Aku Maluna o ko Lakou Mau Apana Aina

Ma ka halawa a ka papa lunakiai o ka noho ana ma ka po Poalua nei ua lehulehu na makaainana o ka apana o Kaimuki i hoea ae no ka waiho ana ae i ka lakou mau hoohalahala a no ka hoolohe ana i na auhau i manaoia e kauia aku ana maluna o lakou no ka hana hou ano nui e hoohauaia aku ana ma ia apana nona na hoolilo i manaoia e hiki aku ana ma kahi o $2,000,000.

He elima mau hoohalahala i waihoia ae imua o ka papa.  Ka mua, mai a Harry T. Mills ae, ka wahaolelo ma ka aoao o M. T. Irvine, he hoike loihi i kakauia a e hoakaka ana i ka manao kue o ka mea nana ka hoohalahala no na hana hou ma ke ano laula.  O R. C. Searle ka mea kokua i ka hana hou i manaoia no Kaimuki, a e hoakaka ana nae i kona ike i ka waiwai ole o ka hana ana i kekahi mau alanui kau aoao ma hai o na alanui ma kekahi mau alanui maloko o ia apana.  Na Albion Clark he noi ma ke ano he wahaolelo oia ma ka aoao o ka ekalesia Epipane, e hookuuia ka hale kahu o ia ekalesia mai ka auhau ae, he hale e ku mai ana ma kekahi aoao o ka halepule,  Na John DeMello he hoohalahala no kona auhauia ana a oi aku maluna o ka aina ana i hoakaka ai maloko o kana palapala hoike auhau.  O keia mau hoohalahala a pau e laweia ana a noonoo e ka papa.

Ua kauohaia ae ka Lunanana Hale Louis Cain e ka papa e hoolimalima i kakauolelo hou no kona keenahana, mamuli keia o ka ikeia ana ua oi hou ae ka hana maloko o ke keenahana o ka Lunanana Hale Cain i ka makahiki i hala a i kakauolelo hou ka mea kupono e hookohuia ae.

Ua hoole loa ka papa i ke kuai ana i kekahi apana aina ma ke ala nui Beritania mamuli o ka pii loa o ke kumukuai i kauia mai.  No Wolters ua apana aina la a o ka waiwaiio i kauia mai no ia apana he $3 no ke kapuai kuea hookahi.  He apana aina keia i makemakeia no ka hoakea ana ae i ke alanui, a mamuli o keia pii loa o ke kumukuai hookahi mea i maopopo loa e hookomoia ana ae he hoopii hoahewa no ia apana aina.

He noi mai a J. McGerry ka i waihoia ae imua o ka papa e aeia aku kekahi bea a paa mai nae maloko o ka pa o na holoholona, he bea hou loa a ka papa o na luna kiai o ke kuai ana ma kekahi manawa kokoke ku nei i hala no kana lawe ana no ka Mokupuni o Hawaii.

Ua kue kokeia keia noi a Ka Lunakiai Pacheco a ua lokahi na manao o na lunakiai e ae ma kona manao.  “Ua kuaiia kela bea no ka makaikai ana a na kanaka o ke kulanakauhale aole no ka imi pomaikai ana aku a kekahi mea nona iho,” wahi a Pacheco. 

Ua pau ka hapanui o ka manawa o ka papa ma ka heluhelu ana o na palapala hoopii mai na makaainana mai o na apana like ole o ke kulanakauhale ka poe i makemake e hanaia ko lakou mau alanui mamua o ka la koho paloka.

KA AHANUI A NA WAHINE KOHO BALOKA

He mau halawai kuikawa ka i hoolalaia a ka Ahahui o na Wahine koho baloka o ke kulanakauhale no ka haawi ana aku i na moho e holo ana i manawa e hooloheia ai ko lakou mau manao a e ikemaka mai ai no hoi na wahine i na helehelena o ia mau moho, a e waihoia mai ai kekahi mau ninau imua o na moho e holo ana, he mau ninau e hoomakaukau mua ia no na moho no ka pane ana aku.

O ia mau halawai a elua e malamaia ana ma ka halemalu maluna o ka Hokele Iana; o ka halawai mua e malamaia ana ma ka hora 7:45 p.m. o ke ahiahi Poakahi, Oct. 8, a o ka lua o na halawai e malamaia ana ma ka hora 3 o ka auina la Poalua, ma ia wahi hookahi no.

O Mrs. Beatrice Spitz ka lunahoomalu o ka ahahui o na wahine koho baloka o keia kulanakauhale, a wahi ana ua loaa ka manao iaia e hookupono ana no na wahine ia lakou iho ma ke ano he poe koho baloka ma ka la 13 o Okatoba e hiki mai ana, a e hoea ae ana lakou i na wahi koho me ka makaukau e koho i na moho a lakou i manao ai he kupono no na kulana a lakou e alualu ana, he poe kupono hoi e hoopau ae i na pilikia o ke aupuni kulanakauhale a me kalana, a he poe hoopono hoi ma ka hana e hookauia aku ana maluna o lakou.

KEKAHI O NA HIHIA A NA AHA HOOKOLOKOLO

Mai ka hookahi a ka elima makahiki paahao ka hoopai a ka Lunakanawai Ray J. O’Brian o ke kau ana mai maluna o R. Usita e ae okoa ae ai i kona hewa apuka.

Ua @  Mrs. @ Dandord i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o kana kane i make e ka Lunakanawai J. J. Banks ma ka Poakahi nei malalo o ka bona he $35,000.

No ka aie o N. Imai i ka huina o $700 ia Theo. H. Davies mamuli o ke koi a ka Hui kuai palaoa Sperry i hookomoia ae ai he hoopii nona i ka aha kaapuni.

He eono mahina hoopaahao ka hoopai a ka Lunakanawai Ray J. O’Brien o ke kau ana mai maluna o John Kahuena no ka hoike wahahee, ma ka hihia koi poho a John D. Austin ia Emanuel Lowenfeld.

Na hihia okimare i hookomoia ae na hoopii i ka aha kaapuni ma ka Poakahi nei: Na David Heenan Jr. e kue and ia Genevieve W. Heenan, no ka haalele wahi moe; Alice Beller kue ia Homer J. Beller no ka malama ole i ka ola; na Maria Adena kue ia Toma adena no ka malama ole i ke ola.