Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 37, 13 September 1923 — KE ALOHA HOAHANAU. [ARTICLE]

KE ALOHA HOAHANAU.

Heaha la ia mea o ke "Alolia Hoahanau?" A raa ka nana aku i ka noho ana o na lala like ole o na Ahahui Hawaii, ame ka noho lahui ana no na kanaka Hawaii, aole paha i ikeia ka manao o keia mea, he "Aloa Hoahanau". I ke au o ko kakoii mau kupuna, aole he laliui i ikeia ke aloha i kekahi i kekahi elike mai me ka lahui Hawaii. Eia na moolelo o ka noho ana o ko kakou mau kupuna ke hoike mai nei i ke aloha kamahao o keia lahui i kekahi i kekahi. O ka mea pilikia wale no i keia nolio ana o keia lahui, ke nalowale aku nei na moolelo o ka noho ana o ko kakou mau kupuna, a i keia mau hanauna hou e ulu mai nei, ka hoomaopopo ole ia. I na la i hala wale aku, ua utu ae kekahi lahui, loko maikai lua/ole, a i ke komo ana mai j nei o na kanaka o ko na aina e, ua hoomaka e nalowale keia mau haawina maikai, a ke mai nei na haawina pono ole, a'ua nalowale na_ uhane maikai i kanuia e ko kakou mau kupuna iloko o ka lakou mau mamo. 0 "Ke Aloha Hoahanau", o ia no ka manao oia n\au huaolelo. Aole ho mau manao nanenane, a i ole huna paha kekahi e pili ana i keia mau huaolelo. O ke "Aloha", o ia ka haawina pookela loa i loaa i kekahi poe kanaka. A he mēa paakilei a ike mau ole ia ka loaa ana 0 kekahi poe kanaka manao aloha, a 01 loa aku hoi ka nele ana, o ka loaa ana o kekahi lahui holookoa e malamar£na i keia mea o ke aloha. 1 kda la, ke lilo nei keia huaolelo o ke "Aloha" i mea wawa nui ia, aole ma na kapakai nei o Hawaii wale no, aka, ma na wahi e noho ia ana e na kanaka i hiki mai i keia mau kapakai, a i hoi aku m© ka noonoo nui ana i keia huaolelo. Ke laweia nei e leela ame keia kanaka a wahine paha i kipa mai i o kakou nei, a eia keia huaolelo ke puanaia mai nei tna na wahi like ole o keia honua. Aole paha he huaolelo i Lakuia e na lahui kanaka o keia honua i loaa mai ka nani, ka hohonu, ame ke koikoi o ka manao elike mai me keia olelo Hawaii. Aole kanaka Hawaii mai ke keiki liilii loa ahiki

i ka hapauea, i nele ka ike ame ka manao nui 1 keia huaolelo. ATca, ua like paha ka paa 0 kela huaolelo me ka paa i ka manu-aloha, he paa waha wale iho no, me ka ]oaa ole 0 kona manao. Malia paha mamuli 0 keia,paa waha i na kanaka 0 ko na aina e, ua poinaia kona manao maoli. Ina 0 ia ka pilikia, alaila he mea pono no e weheia ae koia pohihihi, a e ho/>maikeikeia aleu i na keiki 0 keia hanauna, i 10.-.a mau ai kena manao maoJi. Ke hoakaka mai nei o Paulo i keia liuaolelo: "O ke alona, aole ia i paonioni, aole i holoholoolelo, aole manaoiuo, aole huwahuwa, aka, 3.a noho kokua ike aku a ike mai, a haawi aku a haawi mai." Ma keia mau wehewehe a Paulo, aoh he mea i koe, ua piha pono ka '.uaiiao 0 keia huaolelo. Ma keia wehewehe e ike ai kakou, aole he mea ano ole keia huaolel6, aka, ua piha i ka manao Akua, a me ia piha ana, e hoopoina ana iaia iho, aka, e manao nui aku i ka pono o hai. Aole ke Akua he mea pi, aka, ua nui kona lokomaikai, no -ka mea mamuli o keia nui o kona lokoniaikai pela oia i hoouna mai ai i Kana Keiki Hiwahiwa e make no kakou ka poe hewa 0 keia ao. O keialiaawina paha kekahi o na mea kupaianaha loa i ka loaa ana 1 na kanaka Hawaii. Ma ka nana āleu i na hoike a na kanak» 0 ko na aina e e hiki mai nei i o kakou nei, i ka nani o keia huaolelo, ua hiki no ke hoomaopopoia he lahui ike Akua io no ka lahui Hawaii. Ina ua oi aku ka nani 0 keia huaolelo mamua 0 na huaolelo e aku i hakuia e ke kanaka Hawaii ina he lahui pekana a ike Akua ole keia? He mea hooi loa ae paha ia i ke kupanaha, ina i keia lahui e loaa ai, a loaa ole hoi 1 na lahui i ike ia i ke Akua no kekahi mau haneri makahiki elike me ka lakou e hooia mai nei.

E mai kakou, .o ke aloha , aole ia i noonoo nona iho, aka, ua lilo ka noōnoo ana o ke kanaka no ko hai pono. A oia paha ka mea oi loa aku i ka noho o ko kakou mau kupuna, Aole ona paonioni. 0 ka paonioni, oia no. ke leuekue ana o kekahi mau mea, ina paha he elua wale no a i ole he lehulehu paha. 0 ka noho paonioni ana o kekahi poe q ka noho ku-e ana no ia, o ke ku-e 0 ka hakaka no ia. A o ka nele no hoi ia i ka manao ana aku i ka.pono o kekahi, a o ka manao nui oia no ka manao ana o kela kanaka no kona pono wale iho no.

Aole holoholoolelo. 0 ka holoholoolelo, oia no ka lawe hele ana i na nraa i loheia, no kekahi mea, a i keia lawe ana, aole i oleloia na olelo i loheia, aka, ua hoonui wale ia aku, a i keia hoonuiia ana, ua oi aku mamua o ka oiaio. Ma kekahi olelo ana,/ua hoopunipuniia ka mea i loheia A ina kakou na kanaka Hawaii e noonoo iho ana, i ka manao o keia, e lōaa io ana no : ia kakou, ka mole o ka noho kuekue ana o na kanaka. A o na kanaka Hawaii kekahi poe i hoike mai i ka jpakemake loa i keia hana o ka holoholo olelo. He hana hoaloha ole, a he hana hooulu hakaka.

Aole manao ino. Ua pololei 0 Paulo ma keia. 0 ke kanaka i ka manao ino no kekahi mea, aole io no e kaawale aku ana ke aloha mai iaia aku. A o ko kanaka hoi e malama ana i keia mea, o ka manao ino, e nui ana kana mau hana kue ma na ano apau, a i kekahi la e hana mai ana i na mea oi aku 0 ka pilikia. Mai ka manao ino mai na hana kalaima apau 0 keia noho ana. Mai keia manao ino mai no hoi i kuo ai na aupuni i kekahi i kekahi. Ua like no keia manao ino mfi ke kuko, 0 ke kuko aku i ka hai ame ka makaleho aku i ka hai, ke alanui e hiki ke kanaka i ke kahua oia mea o lea manao ino, Ma na ano apau, aole ia he manao Akua. Aole huwahuwa. Ua like no ka huwahuwa me ka manao kulio 0 ke kanaka, oia hoi i ka ike ana i ka nui 0 na pomaikai i loaa i kona hoa, ua mai ka huwahuWa iloko ona, a 0 ka hoomaka no ia e hookahua i ka manao ino. 0 ke kanaka 1 loaa iaia ka manao huwahuwa, ua loaa iaia ka manao ana no kona wale no. Aka, o ke kanaka i nele i keia haawina, e lilo ana kona noonoo ana no kona hoa, me ka nana ole i kona kulana. 0 ke kanaka i nele i ka manao huwahuwa, he kanaka kela e hauoli ana i ka loaa i kona hoa kanaka o na haawina pomaikai. E hoomaikai ana i kona hoa no ka loaa ana o kela pomaikai, a e hoike mai aiia i keia hauoli ma kana mau hana, ame kana mau olelo. O ke Aloha, he kokua oia. Ae, 0 keia mea 0 ke kokua, ua nui a ua kiekie ae ia maluna 0 nl 0 kakou. 0 ka manao kokua, he manao Akua keia. A he kanaka e nana ana i ka pono 0 hai. Aole paha he lahui i hoike maoli mai i keia manao kokua elike mai me keia lahui Hawaii. O ke kokua, oia no ka haawi ana o ke kanaka i kona waiwai, ola, ame na mea apau no ka pono o kona hoa kanaka. He ; haa*, wina keia i hoike moakakaia mai e ko kakou lahui. Ua haawi na kanaka Hawaii i ko lakou mau mea apau me ka aua ole i kekaki, i ko

lakou hoakanaka. Aka, ma keia wahi no uae, ike ole iho la ke kanaka Hawaii i ka manao o keia' ha&wi ana. Eia no na kanaka Hawaii ke malama n«i i keia Haawina pookela*s ko kakou mau kupuna, o ka apiki v?ale no, aole i kona hoa Hawaii oia © haawi nei, aka, i na kanaka o ko na aina e. O ka ike aku a ike mai. M» keia wahi i hoike mai ai na kanaka Hawaii i ka mole o keia mea o ke aloha. I ke au o ko kakou mau kupuna, ua hiki i ka malihini ke hele puolo ole ma ke alanui. Ua hiki iaia ke hele makaikai, me ka noonoo ole ihea, la oia e moe ai o ka po e hiki mai ana, a ihea la oia e ai āi i kona aina hou ana aku oia la. Ke kn nei na moolelo Hawaii, e hooia mai ana i keia haawina pookela i loaa i ko "kakou mau kupuna. Ma keia. hoike ana o ka ike aku a ike mai, kakou 0 ike iho ai i ke kupanaha 0 ko kakou lahui, a e hooia mai ana, o keia haawina i loaa i» lakou, mai na waihona manao mai no la i loaa kn ike ame ka hoomaopopo Akua ana. O ka hope o ka haawi a haawi mai. A o keia haawina ua pili paa no ia me ka haawina ike aku a ike mai. O ka ike ka mua, a mahope aku ka haawi. Aka, ma keia wahi kd ōlelo hou mai nei o Paulo, "Ua 01 aku ka maikai o ka haawi mamua o ka loaa mai." A o keia haawina haawi, ua kuluma loa i keia lahui Hawaii. Ua oleloia, ua haawi aku ko kakou mau kupuna i na mea apau, a ua nele maoli no kekahi poe, mamuli o keia manao haawi ana. A o keia manao haawi, o ka manao aloha no ia, ame manao ol© ana' o ke kanaka iaia iho, aka, ua kaa aku kona manao i kona hoa kanaka. 0 keia mau haawina ae la na mea e pili ana i ke A loaa ae la ia kakou ka manao o keia mea oke "Aloha' 1 , e nee aku kakou i ka manao oia mea o ka "Hoahanau." O keia huaolelo, ua loaa mai no ia, mai aa huaololo Hawaii mai he elua, "Hoa" ame "Hanau.,, Oia hoi, he mau mea i hanau likeia māi, mai ka makua hookahi mai, a i ole mai na kupuna like mai. Ua pili no ia i ka mua ame ka muli, ke kaikuaana ame ka pokii. A ina ua hanauia mai olua māi ke ewe hookahi mai ua loaa iho la ka pili & he mau hoahanau olua. O keia iho la ka manao o kela noho ahahui ana o na kanaka Hawaii e noho nei i koia mau la. Ua kukuluia na Ahahui o kqkou, ao k* manao e ]ilo ana keia hui ana i mau hoahanau. A i keia noho hoahanau ana, e komo aku kela manao pili 0 ka ewe hookahi iloko o kela ame keia mea e komo aku ana iloko o na ahahui o kakou. 0 keia ka haawina i loaa i na haole iJto lakou komo ana iloko o ko «ikou mau ahahui. O keia no hoi i na Pake ame na Kepani. Ua manao Inkou i keia noha hui ana e lilo ana ia i mea nana e huki aku ia lakou a ē noonoo kekahi no ka pono b kekahi; 0 na lala o keia mau ahahui i komoia e lakou. Ua lawe mai lakou i keia manao o ka noho hoahanau ana, a ua hoopili mai ia lakou iho. He mea ano nui ka ike ana o ke kanaka i keia pili. A mamuli-o keia ike ana o ke kanaka 1 keia pili, ua haawiia mai ma na ahahui ka hki ana e hookomo » i ole koho kueia ana o kekahi poe i manaoia, aole he mau hoa kupono no lakou. 0 keia ke kumu i haawiia mai, ai ka mana koho i na ulu eleele, i mea o hookomo oleia ia mai na kanaka i makemake ole ia e kekahi pos o ka ahahui. Ma keia wahi kakou e ike mai ai i ka manao o keia mau ulu eleele. Aole make-

makeia e komo mai kekahi kanaka i lilo paha i mea hoohalahalaia e kekahi mau lala iloko o ka ahahui. A mamuli o keia, ua loaa ka mana i ke kanaka iloko o ka ahahui o hoole aku i ke komo ana mai o keEahi kanaka ana i makemake ole ai. Aka, i ke komo ana mai nae o ke kanaka, i ae ia e "lilo i lala no kela ahahui, ua lilo keia komo ana mai, i mea e lilo ai oia i hoahanau nou, a i ole i hoapili nou, e !ilco īnn mun aniP kf miili. Ma keia wahi ka meakakou 1 makemake ai e komo kona jmanao, maluna 0 keia kumu manao e kau ae la. Ua maopopo ae la ia kakou ka manao o ka huaolelo "Albha." Ua maopopo pu no hoi ka manao o ka huaolelo "hoahanau". A ina ua ike kakou i ka manao o keia mau huaolelo elua, 0 ika mea i makemakeia. e lilo keia maopopo ana i mea hahaiia e kakou. A o ka hahai ana i keia mea o ke "Aloha hoahanau", oia ka waiwai 0 ka komo ana i na ahahui 0 kakou. Hq mea oiaio no paha, ua hiki ole 1 ke kanaka ke hookomo mai i ke aloha iloko ona no kekahl kanaka i makemake ole ia eia, aka, i ke komo ana mai 0 kekahi mea iloko 0 kou ahahui, ua lilo kela komo ana mai ona i mea e hapaiia ae ai ia a ku like me oe i ke kulana hookahi. Ina aole ou makemake i kela kanaka mamua aku, i kona komo ana mai iloko o kou ahahui, ua hoopauia ae kela ipakemake ole, a ma kela hope aku e komo ana iloko ou ka makemake iāia.» A 0 keia makēmake, e ulu ae no ia mai ka mea uuku loa, |a hiki i ka manawa au e lilo ai i mea pili paa loa iaia.

! E ike mai kakou, i ka manao o keia. Ina ua makemake ole oe i kekahl kahaka e 1110 i hoahanau nou, e pono no oe e hoike mai i kou makemake ole iaia i kona manawa e hookomoia mai ana i lala no kou ahahui. No k» p»ea ike komo aua mai 0 kela mea, ua kuleana ole ia 00 e kue hou aku iaia. Nolaila, i hna■wiia akn ai ia oe ke kuleana e kue iaia ma kou hookomo ftna i na ulu eleele i ka man&wa 0 kona hookomola ana jnai iloko 0 keu ahahui. Aikaae 1» ana ua kanaka la e komo mai iloko 0 kou ahahui ua lilo iho la oia i hoahanau nou.

A o keia lilo ana o kela kanaka i hoahanau nōu, e pili mai ana no •kona mau moa apau me oe. Ua like iho la ko oukou n«ho ana me he noho ana la a kekahi ohana hookahi. No kekahi ka e kokua mai anakēkahi ia oe- No kokahi ka lako ana e hoolako'like mai ana ia oukou. j A m» keia vr*hi kakou e ninau iho ai, na loia anei keia noho like ana ame keia noho hoahanau ana iwaena o ko kakou noho ahahui ana o keia mau la? nana aku i ka hoho ana o aa hofthfinau, aole i loaa keia like. I ka manawa o kekahi hoa ahahui e kukulu ae ai i kekahi oihana, aole kakou na hoahanau i hele aku e kokua iaia aka, ua hoomam&o mai la kakou, a o ka mea e ikeia A«i o ka haawi aku o ka kakou maii kokua ana i Aa kanaka o ko na aina e. He nui a lehulehu walo no na manawa e hiki ai ia kakou ke kokua i ko kakou mau hoahanau, aka, aole naē he haawiia aku. Ina o keia kanaka i komo mai j iloko o kou ahahui, a ua ae oe i { kono komo ana mai, a ua makemake | oia i kekahi mea, no ke aha la kakou no hoa lala i ku nana ai, a i hoole aku ai i ka hawi ana i na hana kokual I ko kakou nana ana i na I hoa haole o kakou, e ike ana kakou, e nui w*,le no ka huhu, ame ke kue, aka, i Jca la nae o ka makemake koku* o na ho» la, ua poinaia na manae kue, a o ka manao kokua ka m«a i komo aku iloko o ka hotipo 0 kela hoa lala. Ua haawi aku oia 1 katetea i maTtemakeia, a o ka loaa iho 1& no ia o ka manao oia mea o ke "aloha hoahanau." I ko kakou hoo£iU io ana mai no i keia mea i ko kakou noho ohana, *na, e ike ana kakou i ka pololei. Ina ua huhu oe i kou hoahanau, aka, i ka horā o k<ma noi ana mai i kekahi mei, e poina ana oe i kela huhti, a o ka mea mtta e ku mai ana imUa ou, oia no ka manao ana he ho» oia mai ka makua hookahi jnai, & ua kii mai i kau nlau kokua ana. 0 keia ke kahua ame ka mole o na ahahui hale i kukukuia ma Hawaii nei, a oia no hoi ke kahua o ke kukuluia ana o na ahahui o keia ano. Aka, aole nae na kanaka Hawaii i hahai i keia mau manao mah' kai a nani o ka noho hoahanau ana. Ke lalau wale nei no ke aloha hoahanau' b na kanaka Hawaii i. ko n& aina e. 0 kek&hi no hoi, ua hoomanao na hoahanau o keia maU ahahui i na hoohiki i haftfriia aku ia lakou i komo aku ai iloko oka ahahui. Ina kakou e hoomanao ana, he mau hoopaa a hoohiki kekahi i kau ia mai maluna o kakou. Aka, ua poinaia keia mau hoohiki, a ua like kela mau hOohiki me ka ole.

Aole no paba i manaola e haawi mai kela kanaka ame keia kauaka mailoko ae o kana mau mea. uuku i kekahi mftu mea na kona hoahanau i pilikia, aka, i ka hora o ka nelo ame ka pillkia maoli no, ua naua maka aku kakou. Ko hoomanao nei ko oukou meakakau, i ka nioolelo 0 ka holo mahuka ana o Wm. Wright, ka puuku o ke Teritore i ke au ia Dole ka noho Kiaaina o Hawaii nei. Ua naloT?ale kekahi maii dala o ka waihona o na Pake hoihoiia aku i Kina. He mau tausarii o keia mau dala i nalowale, a ua manaoia o ka Puuku ka mea hiki e mai i kahi i nalowale ai o keia mau dala. No kela kumu ua makemakeia oia e hopu a e hoopaa ma ka halepaahao. 1 ka la nae i kiiia aku ai e na makai no ka hopuia, e kau ana oia maluna ō kekahi moku e holo ana i Kaleponi, a ua* ikemaka aku no kekahi poe i ke ku mai iluna o ka oneki o ua moku nei, aka, na ikeia aku o Brown, ka Makainui e hele ana a kau iluna o kela moku, a.«hele iho no ma ke alo o kela kanaka, Puuku o ke T6rrtife o HaWaii, aka, aole oia i ike aku iaia, ua maalo ae la, a hele aku la, a o kana hoike aole oia 1 ike ia Wright maluna o kela moku. Aole o kona mau maka kai ike ole, aka, o kona naau kai ike ole, a i ike ole mamuli o kona aloha hdahanau, no ka mea no ka hui Mu like laua.

Aole paha he haawina oi aku o ka hooia ana rAki i ke aloha hoahan.iu e like rite keiā. Aole paha he haawiua e hooia mfti ana, i ka manao 0 kek&hi e kokua i kekahi. Aole p»ha he haawina e hoike mai ana 1 ka malama hoohiki e like mo keia. Ma keia mau hana, ua kāawale aku ka pilikia mai iaia aku, a ua hele aku kela hoahanau, a i keia la, aia oia rrta kekahl Aupuni e aku, kahi i imi ai i koiia oU, ame kpna ohana pu no hoi. Maikai loa ka hana aua pela._ A hnp.Knna»' moni; koi.-» mau hana

Ua kaawale mai anei na kaiuk.i Hawaii mai keia mau haua niai' Aole; i ke au o ko kakou mau ] x , puna, ua hoikeia keia alohn 1k ■- hanau maluna no o ko kahua kaua. Eia ka moolelo oko kakou mau ; puna ia 'mau la, a i ka manawa o hoike mai ai kela hoa i pilikia, n ;• luna o ke kahuakaua, ua hikiw.i loa na kokua, ft ua pinepino kn ii . mahuka ia ana o na kanaka n 1 kahi Mokupuni mai i hclfc niai i kaua, no ka hoopuka ana i na ]i i., olelo oia ahahui Alii. Jla kok; : ;-i kaua ma Hawaii mawaena o K.ui; i lalawalu ame Lonoikamakaliiki. a auhee aku kekahi kftki a Kau. i; lawalu, a ee ma kekahi pnli nia h.,i 0 Kawaihae, a i kona ikeia ana ka poe e alualu ana, ua hooikaii. i aku kekahi koa me ka manao e iaia, no ka mea, he kipi ua liooa m:i' ; 1 ka aina. Ika loaa ana nao a i manawa i mai ai i ka hua i ka umßuma, ua lilo keia manat nni ana i kn makana e ukuia mai ann nj ka paa ana o keia Koiki Alii o Maui. a naltrwolo aku la, a noonoo ao l a ka huna i keia hoahanau. Ua huna i:<. e ka enemi, a ia po lawe ,loa ia nn Kohala, a hoomahukaia aku 1 :1 ; Maui. 0 na liana keia i ka wa k - liiko, mawaena o hoalianau, n i keia la nae, ua poinaia keia n.. s I hana.

Aole paha he poe haihni hoohiU e like mo kokou c na lnla o n.-i hui c ku nei i koia Jn. He mnu m:i kahiki leeia o l?e ku aua o na .ih.. hui o kakou, aka,.aole «ae hp m.t,: haawina i hoikeia mai \ia mnl;in-.a kakou i na hoohiki i h.iawiin mluna o ko kakou mau kuli, a i:nu i hoi o ko kakou mau hoahanau o k:i ahahui hookahi. I keia la aolo pnha kakou e ike ana i ka hewa o keia mau hana haihai ana i na hoohiki ;i kakou i haawi ai, aka, aia no hc !.i e hiki mai ana e lilo ana kela mau hoohiki i mau mea e huli mai ann 0 nahu ia kakou. j He mea maa mau ka lohe ana anm ka ike ana aku o kakou i keknhi poe e ae mai ana, a i ka hora nan o ka hoaoia ana o kela mau ne, u.i lilo iho la i mea ole. 0 kc knnnk.i 6 kumakain ana i kona hoakanako, aole paha he hewa i oi ap i ko kei.n, aka, ke hana mau nei keknhi poo i keia hana me ka nana 010 ae i ka hewa oia mea. Aolo he hewa o keia kue ana ina aole he mati li.ina maikai i hanaia mai, a i pahol.-ii.i rnai imua ou. Aka, ina ua hanaii mai ka maikai, a ua iko oe ia nuii [ kai, ua lilo oo i kanaka kumakn' i awaawa loa i kou hnalele ana i ktu | hoahanau, a lilo aku kou nloli.i i ka mea e. Hc oiaio no paha he [iili io no oe ma kekahi oia mau mea. :ika jo kou lianlelo ana i kou hoahan;\u, ' ua oi aku ke ino oia mamua o koii |inake maoli ana iho. K aho oo e 1 kaawe ia oe iho ninnnia o kc ki;•• ana i kou hoahanau. A ma na nh: hui haole, he make io no ka mea « | kaanaia mai ana i ka mea kumak;u i. > Inn e manao ana ko kanaka :i [e hiki iaia ke hoōko i kekahi hoohiki e kau ia mai ana mnluna om. e aho oia e hoole aku, a e hoopn i : ikona noho ana maloko o kela :il. I hui, no ka mea, o ka haawi nnn «» ' kekahi kanaka i kana hoohiki. ;: t paa ia malalo o kela hoohiki, a ihooko ana oia i kela mea, me k.i ikaika apau i loaa iaia. Aolo 'n > pela kekahi poe e hana m»i r< >, oiai no nae, ua i na hliiki ana e hooko ana ia mea.

Eia aku na la a hiki mai, a a<-i" no i mamao loa aku ia mannwa. •• ike ai kela kanaka Hawaii ame k«vi kanaka Hawaii, i ka waiwai n i " aloha hoahanau, A o ko kanaka •' hoike ole mai ana i kona aloha - hanau, e hoike mai ana ia kannk... aole ia ho kanaka Hatfaii, «kn, 1" J"anaka okoa loa. Aole manawa "k<'m aku o keia hoike ana mai o !•< kanaka Hawaii i kona aloha i k< t. i hoa, e like me keia niau la e noo ii' I '. Ua kau kakou i ka auwae i k.i , ; haiki. Mo na manaolana e il;r' i mai ana koia mau manao ke < nei ko oukou meaknkau.